Opuscula academica medica et philologica collecta, aucta et emendata

221쪽

sis, statim exteriorem VeSicae Superficiem attingat, quippe quae hoc loco a peritonaeo nuda relinquitur.

in obesis hominibus ') omnibusque iis, in quibus

Vesica urinaria supra Ossibus pubis detegi manifesto haud potest, dividucitur scalpello integumentR Communia , SeparatiSque a se invicem musculis pyramidalibus immittitur acus triquetra VeSicae, tunc in Con- Spectum Venienti. Cum autem Ve8ica ab ossibus pubis retrahatur quasi, quando ab urina eVacuata eSt, Visa fuit Cannula, qua acu8 triquetra recondi solet, paulo brevior hoc incommodo laborare, ut Ve8iCa eam relinquens effluxui urinae in abdominis caVitatem praebeat opportunitatem. Quod quidem ne accidat, nec po8terior vesicae paries aut perflaretur, aut pre88ione sorti et diuturna cannulae ad inflammationem disponatur , artiS chirurgicae magistri praecipiunt, ut cannula cum acu longior illa quidem, sed paululum incurvata adhibeatur. Alia autem res est, quae huic paracenteSeos Vesicae instituendae rationi jure potest vitio verti. Facile enim est ad intelligendum, eam tantum urinae CopiAmpex factum Vulnus effluere, quae in superiori Vesicae distentae parte accumulata est, restare autem illam, quae infra puncturae locum vesicam implet. Cui quidem incommodo quamquam bene scio illustr. AUG. Goaeae L. Ricii ΤΕ Η Μ Handbuch d. Chirurg. to. V . p. 324.) sic mederi, ut aegrotum eo corporis Situ, qui perforatam Vesicae partem insimo loco esse Sinit, cubare jubeat, tamen cum molestus sit hic corporis SitUS, non omnem hoc modo incommoditatem tolli posse puto. Sed Si cannulae incurvatae, YOStroque suo USque ad Vesicae cerVicem pertingenti, adaptaveris Syphonem, tunc hujus ope omnem urinam poteris

222쪽

Licet auium concedamus , his incommodis illam puncturae methodum Vere laborare , tamen Si comparaverimus cum illi8 tot alias reS , quae ipSam prae reliquis mariimopere commendant, haud diu ancipites

ha0robimus de primis partibus ipsi adsignandis. R01iquarum enim nulla, ut alia taceam Commoda, poteStin usum Vocari, Cum SuppreSSio urinae, aut ab inflammatione cervicis VeSicae, aut ab induratione et tumore magno proStatae orta, hujus Visceris para centesin requirit, nec metuendum eSt, ne, adhibita per hypoga8trium VeSicae punctione, Vulneris labia aeque facito, ac in caeteris hujus operationis methodis, OC- callescant, fistulamque urinariam efficiant. Tertia superest ratio, qua urina pote8t per Vulnia Suesicae inflictum detrahi. Ea a FLVRΑΝΤΟ excogitatavosicam in feminis per vaginam, in altero Sexu per intestinum recium acu triquetra aperit. Quam quidem paracenteSeOS TAtionem etsi illustr. R1cΗΤΕRVs adeo facilem atque periculo omni carentem pronuntiat, ut

vos ab inexercitatissimo chirurgo perfici possit, tamen alii, inter quos BEN1. BELLIVA Lehrbegr. d. mun Garzneyk. B. 11. p. 205. ) referendus est, eandem nullius pretii aestimant, quippe quae partim nullo se

commendet commodo, quod ab ea methodo, qua per perinaeum VeSica aperitur, majori cum probabilitato exspectari nequeat, partim tot incommodis stipata sit, ut fidenter contendi possit, eam nunquam e88e adhi-

Et hujus quidem puncturae ratio haec est. Acum triquetram incurvatam una cum cannula chirurgus in digiti indicis , antea aut in Vaginam, aut Si Vix operationi subiiciendus est, in intestinum rectum introducti , superficie, abscondito intra cannulae cavitatem instrumenti mucrone, illi admoVet loco, quem antea jam ad perforationem omnium commodissimum tactu invenerat. Quo facto eodem temporis momento alterius manus auxilio acus mucronem in vesicam adigit,

223쪽

quo a ministro infima abdominis regio una cum vesica urinaria, ibidem reposita, leni manus pre88ione Versus intestinum rectum adeoque Versus laedentis instrumentiacium repellitur. Supra monitum est, Vesicam urinariam contingero inteSiinum rectum, nulla alia interposita parte. Etiamsi igitur cannula e Vesicae vii nere e ciderit, quod inprimis sub alvi exoneratione facillime accidere solet, tamen nihil ab urinae infit traiione, incommodisque inde Originem trahentibus Suam, erit metuendum. Utrumque enim et Vesicae et tui ostitii recti Vulnus inflammationse oborta adeo subito partibus proXime SeSe inVicem contingentibus adglutiDari solet, ut, Si nondum viginti quatuor ab Operation0 horis elapsis elapsa Vulnere fuerit cannula, urina per intestinum recium sine ulla incommoditate ossunt. Sed sunt omnino quaedam, quae recte contra his DC paracenteSCOS Vesicae methodum moneri possint. Nam si aut chirurgo breviores sunt digiti, aut si aegrotus nimium Obesus est, iunc digitus index, intestino recto immissus, haud ultra vesiculas seminales adscendet, neC temere metuendum erit, ne hae ip8ae partes simul Vulnerentur. Quamquam autem hujus incommodi scopuli feliciter a chirurgo evitantur, VRS tamen Sinistrum deserens, cujus iter transverSum, ut paullo antea indicatum est, in dextro vesicae latere aliquantulum finitur, ab acu transacta potest discindi, unde

quae mala, praeter ner Drum Con ut Sionem, oriantur,

facile est ad perspiciendum. Scirrhus cum eximio tumore glandulae prοStaiae, Varicosi tumores Venarum haemorrhoidalium, scirrhosa denique constitutio intestini recti impedimento esse posSunt huic Vesicae paracentesin instituendi rationi. Quod ultimo commemoravi loco, hujus Vitii superiori anno memorabile mihi innotuit exempΙum, cujus historiam curationemque alio tradam loco.

224쪽

Ρost paracentesin, secundum Fluranti praecepta frustra sactam Supra ossibus pubi8, frustra quoque instituta est punctio UeSicae a KLE1NIO iun. med. - . Si uti gard. Cf. LODER Iourn. y. d. mir. etc. III. 4. p. 668 ff. Factum est interdum, ut tertia atque prima

dam confugere deberet chirurguS. Tale exemplum descripsit A DOLPH. MVRRA X di88. de pariacent i custi f. urenar. Upsai. 1771. 4.). Causa, Ob quam Vesicae punctio tribus in locis tentabatur, in tumore reposita erat, a materia arili vilica ad Vesicam deposita Orto, qui partem Vesicae , pel Vis minoriS CAVum OCCUPantem, replebat '). Quae quidem causa aut glandul Am PTO

statam indurare frequenter Solet, atque in mBgnam molem e tendere, aut tumores in VeSica urinaria procreare , cum urinae liberum exitum, tum catheteris immissionem impedientes adeoque punctionem VeSicae neceSSAriam reddentes. Icone expressa est tabula adjecta glandula prostata Viri septuagenarii, qui post repetitos insulsus podagricos a pluribus inde annis de

ischuria conquestus erat, conjun Cia cum continua seremingendi cupiditate. Nunc omnis urinae effluxus penitu8 SuppreSSUS erat, nunc praeter VoluntBtem accidebat. Plerumque post urinam redditam effluebat magna Vi8 muci, Sanguine commixti, unde pruritus in urethra Vix tolerat dus multum augebatur. Quae quidem mala intendebantur alvi obstructione, nec catheteris applicatione, nisi dissiculter peragenda, poterant 1eVari.

Anatome cadaveris haec monstraVit. Calculus magnitudine nucis castaneae Iaxe adhaerebat loco ulcerato

21) Hac Iicsat uti opportunitate monendi, dissertatione hac ΜηRRAYI neutiquam contineri descriptionem diversarum, quibus Paracentesis Vesicae instituitur, methodorum cf. BELL Lehr-bego. d. V undaran. Th. II. P. 214.), sed auctorem PotiuS VBT-sari in commemoratione et aegroti, ad cujus curationem tres Paracenteseos vesicae viae adhibitae deinceps erant, et causarum, unde urinase SuppresSio Pendet, inprimis earum, quarum sedes in ipso Vesicae caVo quaerenda est.

225쪽

cervicis vesicao b), haud dubie reconditus olim Saccut O , ad orificium ureteris sinistri formato g),

et cum magnitudine, tum forma exacte HSpondente illius et formae et magnitudini: praeter hunc alius isque minor sacculus in ejusdem orificii vicinia h) conspiciebatur, quo lapillus AdhuC COntinebatur: prostata a) in eximiam molem exienSa:

in extrema urethrae parte foraminutum reperiebatur, ValVula Occlusum, per quod catheter atque cereoli , explorandae vesicae causa adhibiti, penetra-

Verant.

Iam pertractatis, quae ad VeSicae punctionem cathetorisque immissionem pertinere Videntur, progrediendum erat ad calculi sectionem et vesicae hernias ex anatomo illustrandas. Sed sussciant haec, quae hucusque protuli, Speciminis loco, reliquis alii scribendi opportunitati relictis. Etenim dicendum est, CuiuS causa haec a me scripta sunt. Scilicet quum per indulgentissimam Fn1DΕR1c1 A vG si1 , Serenissimi

Principis Electoris Saxoniae, Patris Patriae optimi,

munificentiam, A micorumque Ejus, quibus NOSirae RCademiae Cura Commissa est, Singularem gratiam mihi contigerit esse iam felici, ut, qui superiori anno professoris anatomiae et chirurgiae extra ordinem consit tuti titulo ac honore ornatus fueram, nunc b. IO. GοΤTL. Η LAsio , quem uti primis academici mei curriculi annis et praeceptorem et fautorem piuS colui, ita extremo vitae Ipsius tempore ut amicum atque collegam amantissimum dilexi, Succedere, atque pro-RSSionem anatomes atque chirurgiae ordinariam administrare jussus sim, hoc munus Oratione de anafomes deliciis ac usilitate auspicari atque OStendere conabor , quo me grati animi sensu replerit, quaeque pietatis studia in me accenderit tanti in me collathbeneficii cogitatio. Quam quidem Orationem ut Rector Academiae Magnificus, Comites Illustrissi-

226쪽

mi, Utriusque reipublicae Ρroceres GraVissimi, Commilitones Generosissimi atque Humanissimi praesentia condecorare hujusque diei solemnitatem Solemniorem frequentia sua reddere Velint, omni, qua ΡΘr est, pietate ac Observantia rogo. Ρ. P. DOm. XIII. postiast. Trinitat. A. R. S. cIΘIOCCCH.

227쪽

III. COLLECTA N EORUM DE MORBO VA CC1ΝOVARIOLOSO

Ante octo, et quod excurrit, annos odidi libellum,

quo historiam, naturam et Symplomata hujus morbi, ejus a morbo Varioloso disserenitam, varias Vias ac rationes, quibus inseri hominibus sani8 possit, aliaque expOSui, ad hunc morbum spectantia. Ab eo itide tempore multa accuratius inquiSita Sunt, nonnulla , quae tunc attentionem medicorum mirum in modum mOVebant, Vulgatiora reperta, dubia, quae contra utilitatem insitionis Variolarum Vaccinarum proferebantur , prolataque Cum magna animoΓum Contentione urgebantur, remota. Haud inutile igitur esse videtur, hoc ipsum argumentum, olim inchoatum, nunc, hac scribendi opportunitate oblata, ulterius persequi ; idque eo magis necessarium duco, quo magis frigere jam nunc maxima hominum ΡὼPS, iunC, cum Variolarum Vaccinarum insilio novitate placeret, maximis laudibus eam extollentium, intelligitur. Variolarum Vaccinarum adverSarii, quorum plurimos eoSque acerrimos inprimis Gallia protulit'), nul-

1) Crimina, quae recentioribus temporibus Variolis Vaccinis inprimis in Franco - Gallia obiecta fuere, argumentis gravissimis di-Iuero studuit L. SALLION Examen comparatis de Ita petite

228쪽

lum argi montum contra insitionom huius morbi di-Vulgandam gra iUS reperiri po88e putarunt hoc , quod

a variosis Veris repetebant, quae insitas variolas Vaccinas interdum sequi solent. Quam ob rem medici, qui a contrariis stabant partibus, in eo inprimis desudarunt , ut ostenderent idque testimoniis virorum sido dignissimorum confirmarent, aut Variola S VaccinAS, quibus eruptio Variolarum Verarum Succedebai, notiSpeculiaribus ac propriis desiit uias fuisse, quibus insignitae esse debent eae, quae insectionem Variolosam penitus delent, aut eruptionem in cute, quae pro Variolis habita est, praeter formam externam nihil cum

iis commune habuisse. Cuius quidem rei protuli multa exempla in libello paullo ante citato , quae, Siroi gravitas id efflagitaret, facillimo negotio longe

pluribus poterant Augevi. Quicunque omnia scripta, quae de morbo Vacci-ΠΟ - Varios OSO evulgata sunt, et indies eVulgantur, aitento pervolvit animo, is facile inveniet, in Germania omnium frequenti ssima occurrisse hominume empla, qui post Superatas Variolas vaccinas Variolis corriperentur correptique morbi atrocitati succumberent. Quamquam enim ab initio Franco - Gallia hac in re de Germania nostra triumphare Videbatur, Cum V AxΜ1Vs et qui eius partes amplectebantur, m3gno Strepitu aegrotos Variolosos publice indicarent, qui morbo, qilem inSitione Vari Olarum vaccinarum effugere cuperent, crudeliter adsecti fuerint; qui quidem triumphus aequo animo ferri poterat: tamen recentioribus temporibus nulla sere regio est, cujus medici de eff- caci per Variolas vaccinas extinctione mi asmatis Vari olosi aeque firmiter, ac Galli, sunt persuasi. Etenim

229쪽

quae novissima prodiit, ab H ZARDO , CURVISARTO, THOURΕΤΟ, Ρ1ΝΕLio aliisque celebribus Lutetiae Ρari- Siorum medicis consignata, relatio de progressibus in- Silionis Variolarum Vaccitiarum in Franco - Gallia ne unius quidem exempli inentionem injicit, quo mei IS, ne, qui Variolis vaccinis recte insecti sunt, a morbo varioloso tuli vitam transigere pOSSint, Confirmetur. Inde Videtur omnis culpa, Ob quam copiOSiora ejuS- modi exempla in Germania reperiantur, haud temere reiicienda esse in eos, qui quamquam haud idonea doctrina de Variolis vaccinis instructi sunt, aut insitionis negotium negligenitus perficiunt, tamen hoc in se suscipiunt. Recentissimis autem temporibus illa exempla Variolarum, post feliciter superatas Variolas

publicarum gubernatores hoc diligentius curant, ut non cuilibet barbae tonsori aut vetulae mulieri inserendi hujus morbi licentia concedatur. Hi enim o productis pustulis, quae signis peculiaribus desiliuiae

erant, unde Spuriae Variolae Vaccinae a veris distingui

et possunt, et debent, lympham petebant quam pro

pagando per insitionem morbo vaccino impendebant. Unde Variolarum sormae oriebantur, quae minime id es sciebant, quod earum auctores mullis iisque SaepiuS sesquipedalibus Verbis pollicebantur. Etenim a Vario-

Iarum morbo neutiquam eos defendebant, quibus eri illarum Variolarum spuriarum pustulis morbuS eratii latus. Cujus quidem rei illustrissimum exempliam praebuit vaccinatio insantum quadraginta quatuor, Oebisset da o anno 1801 instituta, cujus historia HVFΕ-

ΕΛΝDi diario continetur. Hi enim omnes VarioliS correpti sunt.

Olim in ea sequidem sui sententia, ut putarem, nunquam hominem, qui variolis vaccitiis Vere labora8Set, a Variolis corripi posse. Sed cum dies diem

docecti, nunc experientia cc actus repetita, illam adfirmationem, nimiS universam, ita circumscribam, ui

230쪽

concedam, fieri omnino posse, ut, qui morbum Vac- CinO - VariOIOSum SuperaVerit, etiam a Variolis adficiatur. Eiusmodi exempla in Anglia inprimis copiosius

Sunt ObSer Rict , nec ea Supprimunt, aut Variis effugiis eludunt Variolarum Vaccinarum patroni. ROB. IVILLA-NVs quidem, cujus liber de vaccinatione son Vaccine- Inoculatum. Lond. 1807. 4.) magnopere Iectorum animos commoVit, multa protulit eXempla, quae partim ipse observavit, partim ab aliis medicis fido dignissimis cum ipso communicata accepit. Inter quae quanquam deprehendere milii Visus sum nonnulla, quorum probandi vis admodum debilis, ne dicam penitus nullaeSt, tamen et plura agnoSco, quaΘ extra Omnem dubitandi aleam ponunt, posse hominem, qui morbo vaccino - Varioloso infectus decubuit, etiam postea Variolis adfici. Ad priora iure meritoque reserenda sunt duo illa, qua o de infantibus desumta sunt, quorum alter sex, alter decem diebus post inoculatas cum SucceSSuVariolas Vaccitias Variolis correptus est l. c. p. 39. ). Eisi enim in utroque aegroto vehemens adfuerat sebris, tamen pustulae jam sexto po8t eruptionem die exaruerunt , atque adeo breviora eruptIoni8, Suppuratio-DIS, atque exSiccationis Stadia fuerant, quam quae Solent esse Variolis veris. Idem judicium do aliis morbi ejusdem historiis faciendum est, a WILLANO memoria se traditis. Sed idem ego reperi quoque exempla ab illo prolata, quae certissime demor StrRnt, homines omnino posse corripi primo contagio VariOIctrum Vaccinarum, et dein morbi Variolosi ipsius. Huc inprimis rosero historiam insanium, quibus Reg-worihi a Sae ΕPΠΕNso No, medico inoculatore, VirUS VR-riolosum sex mensibus post feliciter superatas Variolas vaccinas insertum fuit hoc eventu, ut in puero , natu majore, octavo die febris incenderetur, et nono ac decimo die quam plurimae pustulae, rubello circulo cinciae, atque pure penituS repletae, brachia occuparent, in juniore autem febris vehementia minor eSSet,