Opuscula academica medica et philologica collecta, aucta et emendata

231쪽

unde pustulae cito exsiccatae breVi brunneum colorem

induebant. Neminem fore equidem puto, qui prioris

aegroti morbum VariolaS Veras fuisse, negare SuStineat. Itaque Exp. IO. DE CARRO observat. et e cr. sur la et accinat. k ienn. 1802. 8. pag. 177.) a Veritate recedit, cum ad Serit, nullum exemplum Variolarum,pOSt Variolam Vaccinam oriarum, cognitum eSSe, de cujuS Veritate recie dubia moveri haud possint. Neque tamen possum silentio hoc loco praeterire,eXanihema, quod post Variola S Vaccinas obServatum atque pro variolis veris ab Anglis habitum est, pustulas Obtulisse par as easque duras, quarum baSis aut linea quasi purpurea, aut nullo penitus circello rubro circumSepia e8Set, quae denique, Si, quod rarius 1ο- cum habebat, in suppurationem tranSirent, puriS exiguam tantum quantitatem in summo Vertice continerent, reliqua pustulae Seu potius tuberculi parte, longe majore, indurata et quodammodo cornea per ΡlureS dies remanente. Quae quidem Omnia indicare Videntur, pustulas ista8, post admiSSum contagium VariOIosum in Variis corporis partibus cuin febre interdum satis Vehemente prorumpentes, haud Veras suisse Variolas. Haec tamen suspicio eVanescit, cum animo reputamus no8iro, e pure isto , cujus minima tantum copia in pustulis talibus continetur, in corpus humanum per insitionem translato, Veras Variolas progigni. Qua de re multa experimenta in nosocomio Londinensi, quod Variolarum insitioni unice destinatum est, cum felicissimo successu inStituta Sunt. Poterat fortasse haec Variolarum eruptio, citius tardius post Variolarum Vaccinarum insitionem oriunda , inde explicari, quod hae non nisi brevi duraturam Vim atque efficientiam, Variolosam insectionem impediendi, possideant. Id quidem saepius ab adVersariis Variolarum Vaccinarum dictum suit atque adsertum. Sed experientia salis ampla luculentissime probavit, quam Vana sit illa contra Variolae Vaccinae

232쪽

utilitatem objectio. I aceo, quae in hanc rem ipse attuli in libello superius citato, pag. 46. Iuvat nunCalia exempla proferre, quae superiora confirmabunt ita, ut eorum Veritas convelli aut everti nullo modo

possit. Et FLWsTEnus quidem, chirurgus Thortibvrgensis, in epistola quadam ad nolphium Deckhamensem, a PLAR SONO ') publici juris facta, teStatur, Sennno cIΘΙOcc LXVI 11 , ubi cum Sutioni , percelebri vario larum inoculatore, hoc ipsum negotium conjunctim tractaret, multos invenisso homines, quibus Variolosum miasma efficaci modo inseri nullo modo posset. Hi homines narrabant, se Vario a Vaccina quondBm laborasse, indeque causam insitionis frustratae derivabant. De qua observatione gravissima quamquam tunc temporis Statim FgwsΤΕRVs ad societatem medicam LondinenSem, cujus socius erat, retulerat, tamen res ante JΕΝΝΕRVΜ a nullo medico digna habita est, ad quam animus attenderetur. Similia observavit BOLPHIVS l. c. p. 110. Quae cum ita sint, luben iissime accedo W1LLΛΝ1 Sententiae, qui, cum adSeritur, variosam vaccinam in diversis hominibus pro diversa

tagium homines tuendi, privari, dum aliOS per Sexaginta aut septuaginta annorum spatium ab hoc ipso morbo defendat, hanc adfirmationem nimis Vagam

pronuntiat, quam cui aliquid tribuatur pag. 49.). Quodsi igitur in dubium vocari nequit, laborare

po8Se homines Variolis Veris, qui non modo infecti fuerint Variola vaccina, sed etiam inde Orium morbum maxime usitato modo superarint, haud inutilem Si ScepturuS esse laborem Videtur, in cau8RS, unde Iste pendeat effectus, inquisiturus. Atque primo respexerunt medici ad febris vim, quae si nimis e iguae8Sei, quam ut totum corpus justo modo concutere

233쪽

posset, Statuerunt, ejusmodi homines Vaecinatos rosi- Stere quidem Variolis, quas aeque exigua febris comitetur , incidere autem in Variolas , quando febris hujus

impetus major sit, quam fuerat Vis febris VaccinO-Variolosae. Sed contra hanc exoriundarum poSt rite institutam Vaccinationem Variolarum explicationem reCtemoneri posse mihi videtur, hoc modo Variam sobrium gravitatem non ita dosniri, ut Vaccinis Variolis infectus homo exploratum habeat, quid sibi sperandum timendumve sit. Dein experientia Satis frequenS ComprobaVit , aegrotos , qui e morbo vaccino - Varioloso ita decubuere, ut de eorum Vita medicus haud temere sollicitus esset, tamen etiam Variolis admodum benignis nec adeo cum febre vehementi junciis correptos esse. Alia igitur causa superius commemorati essectus

quaerenda est. Atque illam reperisse sibi visi sunt Angli in mutatione toni cuia ei, a morbiS eXanthematicis pendente, qui post Variolam Vaccinam insantes adoriuntur. Morbillis enim , scarlatina, Variolis Spuriis et sebre urticata, quibus morbis tussis serina et dysenteria addi possunt, systema culaneum ita debilitari aiunt, ut impetui mi asmatis Variolosi resistere haud possit. Quam quidem GoLDso Ν1 sententiam W11 LA Ν S experientia confirmavit sua, qui ultra dimidiam partem eorum , qui morbo Varioloso post feliciter superatam Variolam Vaccinam insocii fuerint, post hanc incidisse in morbitios, scarlatinam, VariolaS SpuriaSatque tussim ferinam, ObSerVaVit.

Neque mihi plane improbabilis ab initio videbatur haec Ssententia, apud animum meum reputanti vim atque efficaciam Variolae Vaccinae in se brem scarlatinam atque morbillos, in quorum epidemi is ab iisdem morbis liberi evasisse dicti sunt, qu1 paullo ante Variolam Vaccinam erant experii; porro in anginam equorum, quae a Gallis Les eiraguillons, ab italis Strangolioni cognominatur, et, teste illustri de SAcco, praecaVetur insitione morbi vaccino - variolosi; dein in

234쪽

similem canum morbum, contra quem ipse IENNERVAVariolas Vaccinas tanquam remedium prophylacticum commendavit; denique in pestem, cujuS furorem coerceri a Variolis ita, ut, qui hoc morbo laborarit, illius contagium dissicilius suscipiat, adseruerunt EVΝΕΒ.VΛLL1vs et A VBANVs. Sed diligentius rem consideranti in mentem veniebant exempla hominum, qui, priuSquct in morbuS Vaccino - Variolosus Omnia stadia emensus eSSet, in Scarlatinam inciderent. Inter quae maximo memoratu digna duo illa iudico, quae memoriae tradita sunt a IENNERO Contia. disquisit. p. 18.). Puella scilicet quinquennis, Octavo post insitam FBriOIam vaccinam die febre corripiebatur admodum Vehemenii , quae die proximo scarlatinosum exanthema protulit. Uterque morbus ita processit, ut alter alterum non turbaret. Unum erat, in quo morbuS Vac- CinO - VariOIOSUS a Consueta ratione recederet. Etenim

pustula, ad maturitatem accedens, areola rubri coloris admodum vividi destituta erat, quam diu scarlatinae Vis Vigeret; hac autem Ce88ante, areola quoque in conspectum prodibat, Solitoque modo decurrebat. In sorore hujus puellae, quae eodem tempore morbum Vaccino - Variolosum Contraxerat, SCArlatina quoque comparuit in facie et collo: Vehementia, quae eruptionem prcteceSSere , Symplomata neuii luctin rediere, cum exanthemata duabus aut iribus horis post subito evanescerent. Quam quidem rem cum JΕΝΝΕRVS miraretur, atque in eius causam diligentius inquireret, hanc inveniebat in eruptione areolae, puStulam Vaccinnm cingentis et quasi circumvallantis. Die quario, cum haec penitus se oculis subduxisset, scarlatina iterum aegrotum adoriebatur, absolVebatque decur8um, qui a pustula Vaccina, ad persectionem Suam tendente, interruptus erat. EX his luculenti8Sime, Opinor, appa ret , Variolam Vaccinam nihil valere ad muniendos homines contra scarlatinae contagium. Nam si hanc vim exserere haud potuit, exanthemate adhuc per8i-

235쪽

stente et culaneum systema adsciente, longe minoremessicientiam pro ' et tunc, cum per aliquod tempus jam Superatus morbus Vaccino - Vari OIOSus , ejusque Stimulus diu jam penitus sublatus est. Idem judicandum erit de morbillis et de peste inprimis. Quamquam

autem Ilio morbus recentissimis temporibus inter eos relatnS e St, qui certissimam medicinam prophylacticam in Variolis vaccinis reperisse dicti sunt tanta cum adseveratione, ut hac de re ViX dubitari queat, tamen

bus suis Varia communicaVit, quae eXperimentorum, ab Avs No atque VALL1ο inStitutorum, fidem multum imminuere Videntur. Quo reserenda erit agendi ratio, quam VALLIVS praecipue Secutus eSt, quaeqUO CirCum- foraneum magis, quam medicum decet. Etenim si hujus personam Sustinere cupiebat VALLIVS , SeSe non Solum, ut proh Aret, Variolam Vaccinam pestis quasi antidotum DSSe , cum aegroiiS, peSte correptiS , aedificio includendum, talibus hominibus recipiendis destinato , Sed etiam materiam icti Orosam, e bubone desumtam, sibi inserendam curare debebat ita, ut illud, testium fide dignorum auctoritate Inunitum Atquo Confirmatum, nullam dubitandi materiem Suggerere po8Set. Qui concedunt insitionem pestis cum materia, e bubone Marsini petita, ii adfirmant, illam non nisi emortuo jam hujus corpore haustam suisse. Plurimum

materies purulenta fuerit Sumta, quae pestem insitione propagare debet. Nam constat materiem Vel maxime pestiferam morte fieri inertem: nec adeo periculosa et quasi capitalis res erat, inserere sibi materiam, unde

plane nihil periculi poterat metui. Admiratione dignior fuit D ES GENETT1Vs , qui, ut milites, in Aegypto peste

correpto8, de periculo imminente tranquill OS, morbumque , eri hac ipsa animorum cura ac demissio nolonge graViorem, leviorem redderet, e bubone hom1-nis Vivi, in quo malum ad maximum malignitatis

236쪽

gradum adscenderat, pu8 haustum suo per insitionem intulit corpori. Neque Vero nota Sunt remedia, quibus VALL1Vs 1 Ortasse usus est ad vim veneni infringendam , Si, quod ipse Omnino adfirmaVit, e vivo illud corpore pelitum fuerat. A VBANVs enim l. C. pag. 88.) contendit, VALLIVΜ cum materia pestilenti

nem, cuius ratio Silentio pressa est, Vulneri, brachio sinistro inflicto, immisisse. Denique ma Xima ObScuritate morbus ipSe, quem VALL1vs toleravit, involutus est. Nullus enim medicus ipsum, morbo decum bentem , con8pexit: hoc unum scimus, A VBΛΝVΜ et Ρ1ΝGONVΜ omnia , quae poterant, fruSira tenta8Se , ut

ipsum, qui sese die quinto post insitionem, ubi satis

bene adhuc Valeret, Omnium conspectui diligentissime Subtraxerat, convenirent. Ex his omnibus facito est ad intolligendum, , allium hoc in negotio non omnino medici, Veritatem unice Sequentis, Sed hominis, qui admirationem Vulgi movere Omniumque oculos in Se, quo cunque id tandem fieri possit modo, des gere studeret , perSOnam egiSSe, nec ejUS adeo exemplo posse probari vim Variolarum Vaccinarum, contagium pestis praecavendi aut ejus surorem infringendi, quoniam neque cerium est, VALLIVΜ sibi et Vari Olas Vaccinas et pestem Simul inoculasse, neque de effectibus hujus insitionis certissime constat. Longe aptius ad persua-dondum videtur illud esse, quod AVMΛΝ3 s narrat de

incolis pagorum Kiaghat Gliane et Ayas - Aya, qui

neque peSie, neque Varioli8 unquam laborarunt, quamquam Contagium utriusque morbi partim ab aegrotis, alterutro morbo jam adsectis, partim Vestibus aliaque supellectile saepius illuc erat translatum. Cuius quidem eventus selicissimi nulla alia causa detegi potest, quam Variolarum Vaccinarum in istis pagis inter Vaccas et u Cerum Ad equorum Ungulas malignorum the

Greuse) praesentia fere perpetua.

237쪽

Sod duo sunt, quae miIii Suspicionem movent,

non veram esse illam ΛVBAN1 aliorumque sententiam do Virtute Variolarum Vaccinarum contra peSiem. Etenim

inter medicos IIungariae, qui in vicinia finium imperii

Turcici vivunt, quique a Scit RAUDIO , quondAm Hungariae archia ro, publica auctoritate excitati eratat ac experimenta hac de re instituenda, ne unuS quidem in ira quinquennium sua experientia 4llam Λuhani son tentiam confirmavit. Dein ViX Videtur eXplicari posse, quomodo alius morbiIS, qui hominem Semel tantum per totam vitam adoriri Solet, alium, qui saepius

unum eundemque aegrotum ita adficit, ut, quem octies a Viam dim1Serit, nona, aut decima, aut duodecima adeo Vice enecet, extinguere ejUSque Contagium Supprimere quecti. Quorsum autem haec omnia hucusquo disputavi 3 Scilicet eo , ut demonstrem , morbum VBCCino - RPiOIOSum, quamqUAm neque ContΓR SCarinii nam et morbillos , neque contra pe8tem tanquam remedium prophylacticum jure potest commendari, et quam lunm

exempla hominum negari nequeunt, post vite insiliu tam vaccinationem Variolis Correptorum , tamen mINim Ope re mereri, qui insitione in omnibus omnino insantibus , Variolarum contagio nondum insectiS, propagetur. Nam illa eriempla haud ita copiosa Occurrunt, ut inde efficiatur, Vanam eSSe no StVIIII SI' III, sore , ut Variolariam furiae morbo vaccinoso intra angustissimos sine S coerceantur, quin penitus earum furor extinguatur. Dein etiam idem Vitium Variolarum 111sitioni pol est ObiICI, quae cum Optime IDSi Iiuin se IC S-sime SuccessiSset, a Variolis veri8 aliquot annis post sponte erumpentibuS eXcipiebatur. Utrumque autem

Argumentum paullo Subtilius, quam angusti hujus scriptionis fines id permittunt, tractandum eSt.

238쪽

COLLECTANEORUM DE MORBO VACCINO-A VARIOLOSO

CONTINUATIO II. Pro amana d. m. Sept. LIIIJ CCCA IV editum, cum Fn. GV. HUBNER , Chemnit., med. et chirurg. Licentiatus esset re inritianduS.

Cum iam in eo sim, ut plurimorum Votis satisfacturuS, OpuSculorum meorum academicorum collectionem instituam eamque ob rem, quae muneriS CauSa Scripsi,

attente relego, ut, si qua addi aut emendari debeant quae haud pauca esse, probe sentio , adiiciantur emendenturque, Video, me nomen, ante Viginti et

anno hujus seculi primo disputationem: De morbo et accino - varioloso collectanea quaedam, pro loco in facultate medica obtinendo conScripSiSSem , non omnem, quam collegeram, argumenti periractati materiam, obtemporis brevitatem, cum lectoribus communicare potui. Nihil prorsus enim de variis rationibus, morbum Vaccino - Variolosum inserendi, dictum est. Praeterea quoque omnium, quotquot de hoc morbo prodiere, sive commentationum, sive Iibrorum indicem adiicere animus erat. Denique, si promi88iS Stare Vellem, commemorandae erant regiones, in quibus Variolarum humanarum pestis Variolarum Vaccinarum auxilio prosigata, quin penitus coercita est. De quibus rebus Omnibus eadem nunc, quae olim necessaria fuisset, diligentia exponere Propterea nece8Sarium esse non Vide-

239쪽

tur . quod varii scriptores iam satis copiose de iis

qui de Variolis vaccinis earumque insitione inde ab anno 1795 usque ad 1807 scripserunt, diligenter enu

grammatum sedecim deinceps edidit, quibus historiam

insitionis Variolarum humanarum et VRCCinarum eX-pOSuit, utramque inVicem comparaVit, et regiones, quae magno illo, quo IENNERVS totum humanum genus sibi devinxit, beneficio usae Sunt, notaVit. Quamobrem haec missa faciam, nunc ea tantum prolaturus, quae de Varia Variolas Vaccinas inserendi ratione quondam collegeYam. Cum inter omnes fere et medicos et chirurgos, qui inoculationem morbi vaccinο - Variolosi instituerunt , de incerto ejus Successu querelae mOVeri SO- eant ), tempora omnino sunt diligentissime expen

denda, quibus hic ipse ingratus ex enius jure meritoque adscribi et possit, et debeat. Nam Verendum haud temere est, ne ii, apud quos insilio hujus morbi,

semel tantum administrata, omni caruit efficacia, si, neglecta ejusdem repetitione a Variolarum contagio aliquando fuerint correpti, labem adspergant morbo

I) Beyfrci e zur Literat. tiber die Kuhpoch. u. thre Impsus v. 1795 - 1807. Carlsr. 1807. 8. Praeter hunc PILO cq ET A Literaturu med. digesta soni. IV. pag. 279 - 286. et in Supplent. I. p. 210-212.ὶ ultra quadringentos commemoravit

de hoc argumento ΝCriPtores. 2) JFΝNER. disquis. de cauς. et efffeci. Nar. NaCcin. P. 59. LAVATER. Abh. v. d. Mikhbl. p. 62. inter LXXIII infantes, qui-tiuscum morbum istum communicaro conatus est, unde Vigiutierant, in quibus inoculatio iterauda esset. Nec repetita Operatio successit in omnibus, sed quatuordecim tertia vice eidem subiici rishohant. Decem denique neque a contagio a CCinOVRxiOIOSO, neque a Variolarum, postea insitarum, Veneno assiciebantur. Idem experti et alii medici, qui LA ATERUM d suis conatibus, inocu1ationem vaccino - Variolosam PromoVendi, Per literas certiorem fecerunt, et DE CARRo in epist. ad BALL-ΗonNIVM in hujus Traire de Pinoc. etc. P. 132. et SYBELIVA I. c. p. 57. 62. aliisque locis.

240쪽

Vnccino - VarioloSO, eumque in suspicionem nullius adversus VariolaS praecavendas efficientiae adducant. Quam ob rem Exper. BALLuo RΝIVS et STROΜΕYERVA

inprimis laudandi Sunt, quod accuratius, quam reliqui

do variolis Vaccinis Scriptores, sontes rimati sint, equibus tot frustratae insitionis morbi Vaccino - Vari O- osi fluant oxempla. Et tres quidem commemorBrunt, quorum primum in Siccitate materiae, qua insitio plerumque perfici solet δ), alterum in desectu perseverantiae insitionis tentamina repetendi, ubi unum alierumque e XSpectata essecta non produxerit '), tertium denique in morbis cui an eis praecipue ponunt, impe

dientibus , quominus miasma Vaccino - Variolosum em-caciam eXSerat Suam q). Praeter hos autem fontes et alii sint necesse est, unde in Oculationis Vaccino - VR- .riolosae incerti eventus debeant derivari. Etenim et tunc ejusdem efficacia Saepe destituimur, cum materia maxime recenii, h. e. tali, quae ipso insitionis tempore e Variola Vaccina desumitur, ad inserendum morbum utimur. Videntur quoque multum Valere ad

hujus vitasmatis Vim imminuendam aeris liberior ad illud accessio, paulo diuturnior materiae in Variola

Vaccina Commoratio, aeris atmosphaerici quaedam, nondum Salis eAtricata constitutio et alia, quae cum

3) Traile de Pinocul. proface P. XXI. Hinc Octo homines , quibus P EARAONVS Unfersuta. etc. p. 31. siccum ejusmodi miasina

inseruit, a morbo vaccino - Varioloso immunes inanebant.

4 Traile de Pinoo. υaoc. p. 40. Inciderct enim tempora, quibus Corpus humanum intasmati qualicunquo in is uin illato fortissic exesistat, inter omnes medicos coustat; nec haec impotΘutia Veneno Vacci uo - Varioloso ita propria quasi et peculiaris censenda est, ut illud hac in vo cedat intasmati varioloso. De hoc enim idem obserVarunt BALI ΗοRNIVs in pra0f. ad JEΝNERI Iibrum: Unt such. lib. d. Ursach. u. x irhunV. d. hyocis. P. 2. not.

ODIER in Vers. Iat. Jenueriani Ithri pag. 28. aliique quam plurimi. 5) Libr. cil. p. 41. Scabiei inprimis insutionsem faciunt. Praeter hanc et alii morbi, V. c. tussis ferina, inoculationis succeSSum impedire creduntur. Id certo in duobus infantibus obserVasse sibi *isus est Exper. ZIEGLERVs apud BALLHonNIVM libr. est.