Artis medicae principes, Hippocrates, Aretaeus, Alexander, Aurelianus, Celsus, Rhazeus

331쪽

OBER DE FRACTURIs 3 I 3 ad articulorum vero partes , breviores ; stat Item tumidae, ac molles , & congruentes ad hoc, ut altera su ora malleolos , altera infra genu coaptetur. Habeat insuper utraque duas utrinque appendices a latere aut ex simplici, aut ex duplici loro breviores velut ansas, ita ut alteraes ni ab utraque malleoli, alterae ab utraque genu parte ; & iunerna pi i a alteras tales habeat secundum eam deni rectitudinem. Pol ea virgis Corneis acceptis, aequalem inter se magnitudinem habentibus, craistudine quidem digitali,

longitudine vero ut fiexae appendicibus Congruant, huc diligentiam adhibeas, ut extremae Vir arum partes non ad corpus, sed ad summas pilarum eminentias innitantur. Oportet autem tria esse Virgarum paria, aut etiam plura, & aliaSaliis aliquanto longiores, & aliquanto breviores ac minores , ut si velis magis di tendere possis. Lo Centur autem Virgae uti reque hinc atque illinc a malleorum utraque parte. Haec itaque si bene machinatus fueris, & extensionem justum eXhibuerint, & secundum . rectitudinem et equalem,S vulneri nullus dolor accesserit. Nam qu expressa fuerint, si quid tamen eXprimetur , Partim ad pedem abducentur , partim ad semur ;& virgre hinc atque illinc a malleolis ACcomo datiores erunt, ut tibiae politio non impediatur,& vulnus probe impingat, ac sustentetur. Neque enim impedimento est, ii quis velit duas Vir IJS

si mersores ipsas inter se conjungere , & si quis leviter quid superimponere velit, ut id quod

superimponitur , a vulnere elevatum sit. Siquidem igitur & pilae lenes, & molles, & bori x ,& recenter consutae fuerint, & virgarum intentio probe intenta fuerit, velut jam dicitum est ,

commodum erit machinamentum. Si vero quid

332쪽

314 HIPPOCRAT 1 shorum non recte habuerit , laeserit magis quam

profuerit. Convenit autem & alias machinas aut bene machinari, aut 11o' machinari. Turpe

enim est & minime artificiolam, in machinis struendis a machinis Aberrare.

Plerique porro medici fracturas, & cum ulceribus, & sine ulceribus, primis diebus lanis succidiscurant, & nihil ab arte alienum ipsis hoc esse videtur ; & qui quidem a recens Vulnerati S Coguntur , ex linteorum inopia lanis uti, his plurimus veniae locus patet. Non enim habuerit quis in linteorum penuria aliud quid multo melius ad tales deligandas , quam est lana. Verum omnino mult*e la nae esse debent, Sc valde bene carminalpe ; & non asperae. Nam paucarum & malarum Vires etiam modicae sunt. Qui vero ad unum , aut duos dies lanis deligare justum esse censent, tertia Vero BC quarta linteis deligantes premunt , ac eXtendunt tunc vel maXime , hi in re multi adeo, ac magni in medicina momenti se imprudenter gerunt. Minime enim tertia , ac quarta die omnia vulneramoVere oportet, Se ut in summa dicam , etiam omnes specillorum admotiones vitare convenit in

his diebus, Sc alia quoque quibus Vulnera diri

tantur. In totum enim tertia, ac quarta dies inplerisque vulneribus recrudescentias pariunt, Scquae ad inflammationem ac immunditiam procedunt , & quae ad febres deveniunt. Et haec res multi momenti est ut discatur, ut si1 qua alia. Cum qua enim ex utilissimis in medicina rebus non

solum circa Vulnera , verum etiam circa alios multos morbos communionem non habet 8 nisi quis etiam alios morbos ulcera esse di Xerit. Habet enim Sc hic serimo aliquam verisimilitudinem. Multis enim modis alii aliis cognati sunt. Quicumque tamen justum esse putant lanis uti,

333쪽

L I B E R DE FRACTURIS

donec sepi in prieterierint dies, deinde vero e ten cre ac diripere, & linteis deligare , hi non simi' 'or i a prudentes videri poterint. Nam maximum instam rationis periculum praeterrit, ocolla lax ac apta pol f hos dies sunt. Longe ta-mon b c curatio su eratur ub ea deligatione, uuae a initio linteis fit. Ille enitri modus pIzCp iriit, C efiicit . ut septima die ferulis perfecte delirari pollint. Hinc autem modus multo inr-dior est. Sed Sc alia quiddam detrimenta habet. Verum longum eii t omnia scribere. QUMUS Vero oda fracta & extra eminentia in 1uam sed enico locari non possitnt, his haec restatutio debetur. Ferramenta facere o ortet ad eum modum,

quem vectes hiabent illi quibus lapicidae utuntur , at tu latiora, alia angustiora. Esse vero conVenit

tria. aut plura etiam, quo qUi S maXime COH- ruis ut itur. Postea cum hiS una cum eXtenti O- ne motionem. aggredi oportet, ita ut ad mleriorem Oilis partem subjicias, ad super io rem Nero opi tem ossis stiperiorem ferramenti partem Innit ndo firmes; in Lamma, quemadmodum liquis lapidem aut lignum vehementer Vecte com- mox eat. Sint autem valida ferramenta quantumo jus fieri pote it, ut Ce flectantur. Hoc ma nunauxilium est, si1 serramenta idonea fuerint , & si quis vehit convenit commotionem faciat. Fum ex omnibus instrumentis, quze homines machinati sunt, sortiis ma haec tria exiliunt, aselli circumductio per vectes commotio , R CUneorum a sus. At sine horum uno aliquo , aut i 1- ne omnibus . nullum vehementillimum opus homines persciunt. Non igitur spernenda est haec per serreos illos vectes comm 'tio , aut enim hoc modo, alit nullo alio in sedem suam collabum tur. Si vcro stipe na o sis pars immutata fuerit,

334쪽

3I6 HIPPOCRATI sac confracta, ut vecti adhibendo locus non si commodus , sed acutum quid prominet , tunc osse scalpendo deraso, securam vecti sedem face

re oportet. Hanc autem per Vectes commotionem , & extensionem eadem die , aut secunda facere Oportet. Non autem tertia. Minime Ve-TO quarta , aut quinta. Nam etiamsi non reponas, sed alias molestiam exhibens in his diebus

inflammationem induxeris: quanto magis ii re ponas 3 Convulsionem tamen multo magis induxeris si reponas, quam si reponere omittas. Atque haec probe nosse convenit. Si enim reponen ii convulsio accessierit, non multa salutis spes est. Commodum autem est rursus ejicere os a sua sede , si hoc fieri citra molestiam possit. Non enim in laxioribus , quam oportunurn est, conVulsiones , ac distentiones accedunt, sed in his quae magis extenta sunt. Caeterum de qun re nunc

nobis sermo est, in ptaedictis illis diebus molestiam exhibere non oportet , & curam adhibere , ut ulcus minime inflammetur , L maxime suppuretur. Ρostquam vero septem praeterierint

dies , aut paullo plures , si sine febre fuerit Mulcus non inflammatum sit, tunc minus vetat ut Teponere tentes, si speres obtenturum te esse; sin minus , non oportet fru stra molestium suscipere , & inferre. Si igitur ossa reposueris in suam sedem, jam scripti sunt modi quomodo curare oportet, sive ossa discessura esse, si Ve non, eX-pectatio sit ; & si quidem ossium discessus exspectatio sit, eo quem dixi modo cum linteis, in omnibus talibus deligationem facere oportet, eX medio linteo initio facto utplurimum, Velut eX duobus initiis fascia deligatur. Conjecturam ZUtem facere oportet juxta ulceris formam, quo sit quam minimum hians , ac labiis protuberans, &

335쪽

LIBER DE FRACTURIS

expassium. Aliis enim ad dextram deligare commodum est, aliis ad sinistram, aliis ex duobus initiis.

Uaecumque vero ossa repositionem effugerunt , ea discessura esse , nosse oportet ; item-qUe ea , quae carnibus penitUS nudata sunt. Nudatur autem quorumdam sit perna parS, quorumdam Vero Carnes Circumcirca mortificantur. Et

quibusdam quidem ex veteri vulnere aliqua ossa emarcuerunt, quibusdam Vero non ; A aliquibus magis, aliquibus minuS , & partim parVa, partim magna. Propter haec igitur relata, uno verbo dici non potest, quando offa sint discessura. Aliqua enim ob parvitatem; aliqua ex eo quod in summa parte exsistunt, citius discedunt : aliqua co quod non discedunt, res iccata & marcida sentia desquamantur. Praeterea differt curatio a curatione. In totum igitur ossa citissime his discedunt, quibus citillimae fiunt suppurationes , & citissimae , ac optumae carnis productiones. Subnascentes enim juxta laesam partem carnes plerumque ossa ipsa elevant. Totus tamen ossis circulus , si in quadraginta diebus discesserit, bene discedet. Qui edam enim ad sexaginta dies perveniunt. Nam & rariora ossa citius discedunt, solidiora vero tardius. Alia autem minora ; multo minore temporis spatio , alia aliter. Cpeterum Os extra eminens his de caussiis praesecare oportet, si reponi non potiit, & parum ab sit .ut reponi posse videatur , & feri poterit ut auferatur,& si noxium fuerit, R de carnibus quid rumpat, &sensus molestiam exhibeat. Sed & si nudum fuerit, tale auferre oportet. Reliqua sive praeseces, sive non praeseceS, non multum refert. Hoc enim certo scire expedit, quod offa , quae Carnibus perfecte privantur , dc eXarescunt, 'Omnia penitus discedent. Aquibus vero squam. e discessurae sunt, ea praes

336쪽

care non oportet. Conjecturam Vero eorum, quae discedent, ex constitutis signis facere oportet. CVPure autem tales spleniis & vinosa curatione, velut

etiam prius de discessiiris olf ibus scriptum est. Sed cavere decet, ne primo tempore frigidis in defiant. Rigorum enim fcbrilium periculum es Periculum item convulnonem. Frigida enim semper convulsionem pro VOCaiat ; quandoque Vero Otiam Ulcera. Nolle qu que id convenit, necesse esse

ibi corpora breviora fieri ubi oli 1 fruct f ac i amat in curiantur, & quibus totus Oiss circulus citi dii: At vero quibus femoris aut brachii os extra eminet, hi non valde superstites evadunt. Νam & olla magna sunt, & multum medullae habent ; & quae simul Vulnerantur , multa sunt & magni momenti, L nervi, & musculi, & venae. Et si quidem reposueris, conV ulsiones accedere solent. Si Vero non reposita fuerint, febres acutse, & biliosae , & singultisoLe oboriuntur, & denigrantur. Non minus autem superstites evadunt hi, quibus reposita non sunt,

neque tentatum eis, Ut reponerentur. Adhuc Vero magis evadunt, quibus inferna ostis pars eminet eXtra, quam quibus superna. Evadunt etiam quibus reposita fuerint, attamen raro. Nam n Curationes a curationibus multum differunt, Rnaturae corporum a nataris , ad facile tolerandum.

Multum etiam differt an in interna brachii, ac femoris parte ossa extra promineant. Multae enim& periculos, venarum extensiones in interna parte sunt, quarum aliquae si vulnerentur, lethales sunt. Sunt autem & in externa parte, verum minus. In talibus igitur Vulneribus, qualia pericula immineant, ignorare non oportet,& ad temporum occasiones praedicere. Si vero Ieponere haec ossa cogaris, & reponendi aliqua

337쪽

LIBER DE FRACTURIS. 3I9 tibi spes sit, & non multa ossis immutatio fuerit, & musculi non concurrerint: solent enim concurrere: Vectis molitio etiam his cum extensione opem bene ferre poterit. Ubi vero reponiS, veratrum molle bibendum dare oportet eadem die, si eadem die reposita fuerint ; si11 minUS , ne aggredi quidem oportet. Verum ulcuS CUTI

re oportet velut uu capitis ossibus fractis, & frigidi nihil adhibere, & cibos penitus auferre; &si quidem amara bile praeditus natura fuerit, fu-Vorum cremorem Odoratum coctum, aut acetum

mulsum dulce in aquam instillato , eoque pro victu utatur. Si vero amara bile praeditus non sit, aquae potione utatur. Et si quidem continua febre laborarit , ad quatuordecim dies ut minimum hoc victu degat. Si vero sine febre sit, septem diebus. Postea sensim progressu fiente ,

secundum rationem ad Vulgarem victum adducatur. Et quibus ossa non reposita fuerint, eamdem itidem medicamenti purgationem facere Oportet, & Ulcerum curationem, eumdem item exhibere victum; & dependentem de corpore pilrtem non eXtendere, sed magis adducere, quo laxior sit pars circa ulcus. At o uni discessus diuturnus eis, Velut etiam prius dictum est; maxime vero talia fugere oportet , si modo quis honestam fugam habeat. Nam & spes paucae sunt,& pericula multa; & si quis non reponat, arti Sexpers esse videri poterit ; & si reponat , propinquius ad mortem , quod ad salutem perduxerit

Cpeterum luxationes, & emotiones ossium circa genua multo mitiores sunt emotionibus , ac tu X tionibus circa cubiti flexuram. Nam femoris articulus pro magnitudine expeditior est quam brachii , & justam naturam solum habet, eamque rotundam. Brachii Vero articulus & magnus est ,

338쪽

-2O HIΡΡ OCRΑΤΙ s& simis plures habet. Ad haec vero , tibiae ossa longitudine inter se similia sunt, & externuntos paullulum ne memorabili quidem modo eXcudit , nullum magnum impedimentum adferens, a quo eXternu S tendo circa poplitem enascitur. At cubiti olia insequalia sunt, & quod brevius est, multo crassius est; quod vero tenuis est multum superat & excedit articulum. Depend sit

neXionis nervorum in brachio Os tenue habit , quam crassum. Horum itaque articulorum, Scoilium flexurpe cubiti natura hujusmodi est. Et propter natur e modum offa circa genu s. epe quidem luxantur, facile autem rursus incidunt, ac

reponuntur. Inflammatio Vero non maena RCC2dit , neque Vinculum articuli. Luxuntur autem

plerumque in internam partem , aliquando etiam ad eXternam, quandoque etiam ad poplitem. Horum omnium repositiones non sunt dissiciles. Uerum si quidem foras, aut intro luXentur, hominem in humili aliquo sedili sedere oportet , ita Ut crus altius , non tamen multo habent. EX tenso autem plerumque moderata sussicit, ita ut ab altera narte tibia, ab altera femur in diversum

eXtendatur. At ossa circa cubiti flexuram moles tiora sunt, quam quae circa genu sunt , & dis ficilius reponi pollunt, etiam ob inflammationem , si quis non statim reponat. LuXantur quidem minus quam illa, verum dissicilius reponuntur ac Coaptantur, insuperque inflammantur, ac callum acqDirunt. Sunt autem Sc horum plerumque parVae inclinationes, aliquando ad partem ad costas , aliquando ad externam , non Ut totus articulus sit emotus , sed manet quid juxta ollis brachii cavitatem, qua parte cubiti OS excedenS ha-

339쪽

LIBER DE FRACTURIS.

facile est reponere ; & sussicit extentio in directatum fiens secundum brachii rectitudinem , ita ut

alter juxta manus j tmeturam extendat, alter lota cum sub alis amplectatur. Medicus Vero altera manu ad emotum articulum admota, Volis impellat; altera prope ad articulum injeeta retrudat Obediunt autem tales luxationes, & non tarde reponuntur, si quis antea quam inflammentur reponat. LUXantur autem plerumque magis ad internam patem , luXantur etiam ad eX ternam. Innotescit id ex figura, & talia Lepe etiam absque

vehementi tentione rursus incidunt. Oportet aha tem in his quae intro luxantur, articulum quidem ad naturam suam repellere , cubitum Voro ma- in pronam partem Vergentem circumducere. Et

plerumque sane cubiti luxationes hujusnodi sunt Si vero transgressus fuerit articulus , aut hac , aut illac, supra cubiti os, quod ad brachii cavitatem excedit: fit quidem raro hoc : si vero fat, non amplius si militer extentio in directum fiens , talibus luxationibus idonea et f. In tali enim eXtentione, OS a cubito eXcedens, brachii transgrellionem prohibet. Oportet itaque sic emotis extensionem talem facere, qualis prius descripta est, ubi quis otia brachii fracta deligat,iat ab alia quidem in supernam partem tensio fiat, ab ipsa vero cubiti flexura ad infernam cogntur. Sic enim brachium supra suum sinum maxime elevabitur. Si vero elevatum fuerit, facilis est restitutio cum volis manuum , ita ut emotam quidem brachii partem apprehendentes impellamus , os vero cubiti jUXta articulum retrudamus, utraque eodem modo, minus tamen. Atque talis

340쪽

322 HIPPOCRATI sterit etiam reponi per extensionem in directum.

Verum minUS quam hoc modo.

At si in anteriorem partem brachium luxetur: rarissime autem hoc contingit. Sed quid repentina cluetatio non ejecerit 3 Multa enim etiam praeter naturam suam eXcidunt, etiam si magnum quid sit quod prohibeat. Huic autem eluctationi magnum quoddam obstaculum est, & os crassus quod super- excedit, & multa nervorum eXtensio ; attamen quidam sane eluctantur. Signum autem his qui ita eluctati sunt. Nihil de cubito flectere pollunt. Manifestus est etiam articulus ad contactum. Si quidem igitur non statim repositus fuerit, Vehementes ac Violentae inflammationes , itemque febriles fiunt. Si vero statim quis occurrat , facile rep ni potest. Oportet autem linteum durum conVΟ- lutum suffecerit non magnum ) imponere Obliquum in cubiti flexuram, & derepente cubitum inflectere , & manum quam maxime ad humerum adducere. Sufficiens igitur fuerit haec repositio his , qui ita eluctati sunt. Sed & extensio in directum , hunc repositionis modum coaptare potest ;Volis tamen manus in eminentem brachii partem injectis, juxta flexuram retro impellere oportet, ita ut aliquis inferne iisdem in cubiti gibbum injectis , ad cubiti rectitudinem retrudat. Essicax est etiam in hoc luxationis modo it in eXtensio, qUNprius scripta est, quomodo otia brachii fracta eXten dere oportet, ubi sunt deliganda. Ρostquam vero extenta fuerint, sic cum manuum volis injectis coaptationeS facere , vel ut etiam prius scriptum est. Caeterum si in posteriorern partem brachium eXciderit , raro autem hoc contingit ,haec lUXatio Omnium maxime dolorosa existit , & febres continuas meracae bilis paucorum dierum, ac maxime lethales inducit ; A tales extendere