Petri Artedi Philosophia ichthyologica : in qua quicquid fundamenta artis absolvit, characterum scilicet genericorum, differentiarum specificarum, varietatum et nominum theoria rationibus demonstratur et exemplis corrobatur : Ichthologiæ pars II.

101쪽

CHARACTERES GENERICI. sDEMONSTRATIO PER EXEMPLAE

I 8. Quatuor illa genera combri, adi, Percae Syngnathi numerum pinnarum in speciebus sui generis admodum diversum habent 1 I. , numerias ossiculorum vero membranae branchiostegae in his generibus constans est. nam ad omnes habent septem utrinque susicula, Perco etiam totidem, uic in reliquis generibus,

C. g.

x'. Cyprini omnes habent utrinque tria, ut Gasteros leUS. 2'. Cotti j x. 3'. Claris septem. 4'. Clupeae octo. 5'. Esoces quatuordecim, si in reliquis.

OBSERVATIO. I 0. Duo solum modo genera, quod sciam in numero horum ossiculorum I 5.1 6. disserunt Salmonis nempe Coregoni in illius enim speciebus diversis,

jam Io jam II vel 12. Te ala reperiuntur In hujus vero speciebus vel octo, vel . vel 9. Uel O nUmerantUr. Observati tamen dignissimum est, quod natura hoc tantum in illis generibus fecerit, quorum species inter se admodum similes sunt nam praeterquam quod omnes Salmonis coregoni upecies appendicem Utaceam, pinnulae aemulam, in Xtrem dorso habeant, Omne quoque species, in suo scilicet genere, adeo sibi similes sunt, ut differentia specifica, in illis distinguendis, interdum pagaea. desiderari videtur. THESIS.I8o. Unus idemque numerus pinnarum pluribus diverssgeneribus magis communis es, quam idem numerus ossieulorum in membrana ranchiosega.

DEMONSTRATIO PER EXEMPLA.

102쪽

s6 CHARACTERES GENERICL

ronectae. . Spari. O. stri. .' Gobii. 2. Gastero. stet, c. singula septem pinnas ossiculis radiatas, inclusive cum cauda, obtinent, Ut numerus septenarius pinnarum longe pluribus etiam generibtis minus notis commonis est. Contra ero non nisi paUca UcUsque genera vidi, quae eundem nUmerum ossiculorum in membrana branchiostega obtinent. Ut 1'. GenUS Percae, Gadi, Ammodytisin Scombri septenarium, Cyprini ac Gasteroste ternarium, Cotti, Pleuronectae, Mugil senarium sunt atatem haec genera admodum diversa, de ad diversos ordines pertinentia.

182. Hinc sequitur, I 5.1 6. I T. I 8.I8O I9Lyquod numerus ossiculorum in 'nembrana branchi Uega, primum praeeipuum characterem in singuendis generibus piscium a. theturorum B Ueopterygiorum suppeditet. 183. Non tamen solus in omnibus generibus disinguendissiffiit, e regitiritur in super, ut pisces ad unum idemque gonvs pertinentes, habeant praeter hunc numerum tisiculo m. 10. Eandem faciem externam quodammodo.

ag. 63 2'. Undem tum pinnarum, si modo numerus illarum non dissert. 3'. Unde numerum pinnarum, quod tamen interdum deficit.

4'. Eundem situm dentium, quod plerumqUe obtinet. 5'. Eandem siguram squamarum, idqUe plerumque. 6'. Si Aura tisius reliqVarum partiΗm externarum ut internarum; Ventriculi imprimis, ejus appendicum intestinorum, vesicae aereae C. hi accedat, res eo clarior est omni dubio caret.

6'. non reperiuntur in Omnibus piscibias ad unum idem que genus pertinentibus, sed in Uno genere magis, in alio minus. . Tres autem primae scilicet. I' Faries extemna, R idem numerus ossiculorum in mombrana branchlasga

103쪽

CHARACTERES GENERIC1. 8

ω3'. idem AEus pinnarum, necessario adesse debent, fere semper adsunt; quibus numerus pinnarum, situs dentium, figura squamarum Maliartam partium, tam externarum Uam intestinarum, plerumque suum sym-holum addunt.18s. Hinc discimus: 14s. ad I 84. primo, quod Praecipuit character a numero partium desumendus sit, secundo, quod nulla nota seu character genericus adeo generalis it ut ad omnia piscium genera distinguenda solus sussiciat, sed plures notae minus generales simul adsint necesse sit, antequam vera genuina genera naturalia in ichthyologia construi possint.

REFORMATIO NOMINUM GENERICORUM.

1s6. Indicato, quid genusin characteres generum sint, 'uomodo genera a se invicem per ejusmodi charactere dignoscantur, prOXimum erit, de ipsis nominibus genericis agere.

DE FI NITIO.

I8 . Nomen genericum est stabulism illud, quo omnes speties, ad ειnum gfnus pertinentes, in ignivntifr.

188. Ejusmodi nomina generica, in hunc Usque diem, magnam partem barbara sunt, saepe originis adeo obscurie, ut Ubium , an TeUtonica Anglica, Belgica, Suecica Gallica, Italica Hispanica, ortu- gallica, Latina vel Indica sint.189. Caussa hujus rei videtur esse, partim ignorantia scriptorum, partim auctoritas Musus receptus seu

104쪽

ρ NOMINA GENERICA.

consuetudo, partim quoque negligentias Unde sequentes canones, in medelam quasi hujus barbariet, adponere placuit. In hac parte egit solus D Linnarus, dum in botanicis fundamentum hocce nuper posuit, quod idem in chthyologicis maXima e parte obtinet, mutatiS, Xceptis, vel additis paucis.

VOM PRIMUS.

I9o. Retticturque pisces uno eodemque genere conventiunt, es em etiam nomine generico insigniri debent; ρο contra Linia.

I9r. Quod tamen adhuc in paucissimis generibus pag.6s praestitutum est, sed pisces Unius generis sub diversis nominibus genericis describuntur interdum vero con- trario plane modo genera piscitam diversissima uno eodemque nomine generic gaudent.

EXEMPLI GRAT

Mugi fluviatilis.

105쪽

NOMINA GENERICA N

Rutilus seu Rubellus.

ualus. Tinca.

Varius, Q. Tam diversa varia nomina generio habent, i tamen omnes ad unum idemque genus, CYPRINI nempe, pedi

Alofa vel Alausa.

Celerinus. Chalcis. Enthrasitholati pare 6ς Harengus. Lyco stomus. Pilthardus. Sardanus Sardella Sardisin. Spratius. Sparsingus.

Diversa nomina generica habent, tamen omnes species tantum generis CLUPEAE Unt I' Plurima hujusmodi exempla adferre possem. si operae pretium euet, sed haec forte susscient. I92. Centra vero interdum duo genera disincta, eodem

nomine generico mali gaudent. e. g.

Tuta lacustris auctorum est species YpRINI. in- ea marina vero est species alterius generis,' quidem diversissimi, sic in aliis

I93 Nomina piscium generica, sua Quadrupedibi' spilosis, Avibus, Amphibiis, Insectis, Plantis, Minerali-hus. Instrumentis antiquis opificumine communia sunt, omnino deliantur Linn fund HO. Artes bi Ubio. Μ SCHO

106쪽

I04. Primo enim maXinatam errorem, propter analogiam vocabUli, in tota historia naturali pariunt, Jecundo similitudo illa animalium terrestium .marinoriam, antiqui adeo decantata, maxime partium fabula est.

TALIA' RO SUNT SEQUENTI A.

x'. Quadrupedum communia Asellus, Unus. Dag. 67. Canis . Canicula matellari.

Capros vel Caper. Elephas. Gattorus in h. e. Felis aeruginesus.

Maena apud Plinium Oppianum. His, .

Lepus maritatis. ChoneV. Lupus marinUS. Mors h. e. oreus marinUs.

Poreus, Porculus torpellus. Simia marina. Vespertilio marinUS.

2'. Vibu communia. Alauda. Aquila. Capso Corvus vel CoraX. Curtitur. Gallus marinUS. Galerita.

107쪽

NOMINA GENERICA M

Scolopax

Turdus.

Caecilia. Draco marinuS.

Draertriculus. Lacertus.

Savrus h. e. Lacerius graecὁ. Serpens marinUS.

Taraniola, ita dicitur Laterius quidam Italis. Typhis vel Typhline.

δ' Insectis communis.

Ichneumon.

Iulis, una tantum liter disser JuIus. Libella. Starabaeus. h. Gaja. Scorpius Scorpsena. Taraniola, una liter disseri solum modo.

s'. Plantis communia. Adonis.

108쪽

N NOMINA GENERICA.

ita Gazae. nurus, una tantum litera differt Hippuris . Holosseum. Papaver. h. G a.

g. 69. Pasinaea. Spinachia. Thymus. Viola.

6. Variis rebus, ossetis homiramin instrumentis domesticis c. communia.

Bubist a. Carbonarius. Citharus. Fabero Gladius.

Hippurus h. e. cauda equina. Ichthhocollam e gluten piscis, absurde. Lingula, diminutivum a Lingua.

Lucerna. Lyra.

Mattha, quia insula est ejusdem nominis.

Mola. fusis Novacula. Orbis.

Orta est nomen dolii cujusdam.

Remora.

Serra.

Solis. Umbra.

109쪽

NOMINA GENERICA. 3

hra. et '. Spiritibus communia. Angelus marinUs. pag. 7. Diabolus marinUS.

I96. Nomina generita, suae ex duobus vocabulis integris constant, oisrari non debent Linii fund 22LTalia sunt praecipue segetientia. Alaudis istinis. Alba oretia. isonis.

Araneus marinus.

Angelus marinus. Canis cartharias.

Draco marinus. Faber marinus.

Lepus marinus Schoneri Lupus marinus.

vocula piscis. Pira Iuramenbeta. Piscitulas aevisat stri Pis is eo ιtus. Piscis gibbosus. Pisis quadrangularis. Piscis triangularis. Pudiano Vermesso. Piscis guttvrssus. Pungitius scis.

Porius marinus,

110쪽

ρι NOMINA GENERICA

Pag. I. Rana piscatrix. Seo aenae millis. Serpens marinus. Simia marina. Vespertilio aquaticus. Vti e marina.

I96. Nomina generita, ex uno nomine generito fracto, re altero integro composta, exulant Linia fund 224.

Innuunt enim ambigilitatem qUandam, uti certum sit, ad quodnam genu pisej proprie pertinat.

TALIA SUNT.

NON QUINTIS.

I98. Nomina generica, suae n0n funt originis Latinaeve Graecae, proscribantur Linn land 229.

SCHOLION. 190. Nam sicuti in aliis rebus nulla vocabula harbarali philologis tolerantur. ita neque heic quando latine scribimus, sordes latinitatis tolerari debent.1'. Ejusmodi nomina barbara sunt vel originis.

Alta Gesnero ab Albulen vel Athelen Helvetorum Maliorum Germanoriam. Blitea Gesia allichemolsatorum Maliorum Ger

manorum.