Petri Artedi Philosophia ichthyologica : in qua quicquid fundamenta artis absolvit, characterum scilicet genericorum, differentiarum specificarum, varietatum et nominum theoria rationibus demonstratur et exemplis corrobatur : Ichthologiæ pars II.

발행: 1789년

분량: 226페이지

출처: archive.org

분류: 해부학

51쪽

PARTES PISCIUM 33

43. Hi Cirri in numero, fit e proportione disseruisti

nam α. SecUndum num8rum

IR Nulli adsunt, ut in piscium parte maxima. 2'. Unicus, ut in Gadis quibusdam. 3'. Plures, ut in obitidibus, ullis, Ligyris quibusdam, Acipensere, Cyprino nobili. β. Secundum situm, x'. In inferiore maxilla siti sunt, ut in Gadis, Ligyris, Acipensere, &c. 2'. Ad oris angulos, ut in Barbo, Cyprino nobili au-

3'. Tam insuperiore quam inferiore maxilla, ut in Siluro, obitide, &c.

v. Secundiam proportionem,

x'. Exigui capite multo breviores sunt, ut in Gadis, Mullis, Acipensere, Barbo, Cyprino nobili & Co-hitide. 2'. Capite longiores, ut duo superiores cirri in Siluro. 44. Usus horum cirrorum admodum obscurus est, nam si in illis tantum piscibus adessent, qui oculos insuperiore capitis parte habent, tunc usus forte esset, ut per sensum horum cirrorum explorarent, an pisciculi, insectae c. in fundo loci, vel propre adessent, sed cum in aliis quoque piscibus adsint, mi certi determinari potest.

s. Pisces celate omnes meatus auditorios extern hahent, reliqui vero omnes iisdem carent, e consequenter sonos

et seu

v Sensum Ao Diaeus multi auctores omnibus piscibus praeter celaceos olim abjudicaverunt Postquam vero natomici

52쪽

36 PARTES ISCIUNI.

pag. et o si sint. Quod autem is Ces reformident sonos gra-

Die oculatissimi nempe K0hirenter, Camper, e et Alexander Monro organum auditus quorundam piscium tabulis aeneis in apricum protulerunt, nemo de piscium facultate audiendi dubitat. tialis autem sit, nondum satis constat. Obtusior auditu hominis aliorumque animalium, in ae re libero degentium esse mihi videtur, cui meatus auditorius X-terntis cochlea et tuba Eustachii in piscibus veris deficit. Conser utores in Biblioth. iththyol. p. 87 indicatos. I. M0χrro quidem meatum auditorium externum Rajae ab T. Osten dii et Ohlreuter cochleam in Harengo detexit. Verum primo Camper in Additamento ad versumem Germanicam nonroi aperis pag. 62. contradixit, et cochleam alii in Harengo nondum viderunt. Praeterea agris liberi sonus, qui secundum Nolleti et Monro observationes intra aquam, sed obscurius continuatur, organum auditus piscium immediate .ngere nequit. Sufficit tamen eis sonum in aqua sive tremorem aquae, quem alia animalia aquatilia illis infesta excitant, per tactum cranii percipere, ut suga salutem petere possint. AURI piscium, per branchias respirantium, secundum observationem Ge ro est caverna ad utrumque latus cerebrisita, a qua utplurimum pariete intergerino membranaceo vel nonnunquam processibus quibusdam osset separatur. Orificio parvo abscondito sub basi cranii prope extremitatem operculi branchiarum patet, ubi tamen cute, qua cavitas branchialis interne vestita est, plane obtegitur. Haec caverna labyrinthum cum tribus vel duobus ossiculis includit. Labyrinthus, liquore pellucido et nandoque ateris aliqua molli re tacea impletus, e duobus solliculis membranaceis, tu hulo intermedio conjunctis et tribus vel aliquando duobus canalibus semicircularibus distinctis, in triangulo vel decusi uim positis, constat.

53쪽

PARTES PISCIUM. 3

ves ut tonitruo alia, quae tremulationem in aqua aere aquam premente faciunt, alia omnino res est, si quoque pisees obscuro quodam Udittas sensu praeditos esse, ad percipiendos sonos gravissimos, nulla ta-nien ratione Oce artiCUlatas Xauditant, Ut quivis suamet Xperientia in piscibus, Ut corpora nostra vel umbram corporum non vident, Xperiri potest.

FORAMINA BRANCHLAE V

46. Omnes fere pisces Foramina seu perfuras ad bran-ehias habent, sed magnitisdine es numero diversa, nam.

I Unicuti utrinque foramen se apertur adest ut in maXima pisci Um parte. 2'. Quinque trinque foramina, Ut in piscibus cartil, gineis plurimiS. 3'. Septem utrinque, Ut in PetromyΣis a).

fiat. Ossicula tria vel duo auditus compressa, oblonga, vel subrotunda, inaequalia , quorum imagines vinius in Historia piscium repretesentavit, solliculis illis innexa sunt nempe duo majora inaequalia in solliculo postico majori et tertium, lenti

culare dictum , in anteriore Piscium Cetaceorum aures e

sectiores clarissimus Camper perspicue descripsit. Vide Atti Hartem Tom. XVI. et ejus opuscula Tom. I. aliosque auctores Ribnothera cichthyol. p. ait T. allegatos. et ApERTURA BRANCHIALIs, die igmen=n g, variat id tu es figura 3 proportione 4 tegmine. Vocatur itaque i. Gularis, an de RehIVPzend lateralis, an de Seiate - cervicalis, ammenich. -- ccipitalis, ah amita- terhaupte. a. γ

54쪽

38 PARTES PISCIUM.

4 . I'. Cetacei pisces vero, quatenus pulmones habent, iisdem omnino Carent. α'. In piscibus, qui ejusmodi foramina habent, quo ampliora sunt, eo citius pisces in aere exspirant,

Aculei B Tubercula aspera, ex ipsa cute piscium pro detontia.

48. Non intelligimus heic aculeos in capitibus quorundam piscium, qui nihil aliud sunt, quam apophyses ossium capitis, nec aculeos issichil aculeata, in pinnis quorundam piscium sita. sed illa tantum Tubero 'cia aspera aculeos, qui ex ipsa cute lateribus albquot piscium emergunt, 'ei loci intellectum velimus. pag. 2I. 49. Unt Utem ejusmodi aculei tubercula 48d secundum Umerum, Itum, figuram, cilias proprietates multum diUersa, ut in Rajis imprimis, Cho- neptero, Acipensere, Cottis, C abunde patet. α).PAR.

obliqua schie

3. Mediocris, mittetmasu i. e. proportionalis respectu ad molem corporis magna, et amplissima respectu caputis grossJeh writ. . Operculata, edech mi dem Dethel δε seminuda limi perculata, halaberith - intecta, nuda, tinbedech aperta, exr. ta Deniquae appendiculas corporis, hic ut memoremus, necesse est. In nonnullis piscium speciebus usedam partes externae praeter illas supra indicatas, accedunt, quas

55쪽

PARTES ISCIUM. PARTES PISCIUM INTERIORES LINGUA O .

sO Linguam isoque vel ejus rudimentum omnes pisces habent, sed ferundum Auram, mobilitatem re alias proprietates diversam, oe. Se-

Gori AN Additamenta generatim nuncupat, quia corporis struehiram essentialiter non componunt nec in plurimis piscibus reperiuntur. Nimirum Cirri, Pinnulae, crista, Tentacula, Ramenta Spinae. Aculei, Digiti, Clypeus, et Sutura. CIRRos, die Bari essen, qui prope os e mandibula insereriore vel superiore vel ex inbabus simul propendent, Auctor noster satis superque descripsit. PINNu Lae, die Ugen sunt licte vel eminentiae cuta-ceae, tenues, pinnis vel irris aliqua ex parte similes, circa oculos et nares in speciebus nonnullis Cotti et supra caudam Scombri locatae. Figura variant: iuedam stant irris Ormes, aliae palmatae, aliae dentatae, aliae triangulae. CRIs ΤΑ, der amm, est pinnula in summo capite erecta. TENTA cur A, die Ghg5mer, sunt cartilagines longae sitis Ormes, mobiles, in rostro aut fronte re me, quales in Lo-phio reperiuntur. RAMENΤΑ, die Hothea, sunt appendicula fibratae, cu- taceae, quae singulatim apicibus aculeorum pinnae dorsalis Labrorum et confertim gulae non nullorum piscium subsunt. SPiNA, de Doru procesitis acutissimus, denudatus, s-xus, immobilis, ossis cujusdam capitis aut trunci est. ACULEUs de Staphel osseus, subulatus, ope articulationis cum si illi subjecto conjunctus est, qui musculis proinpriis ultro citroque movetur. Lmatas aliique auctores olim nomen spinae et aculei promiscue usurpaVerunt.

56쪽

ή PARTES PISCIUM.

i'. Anterius subacuta est, ut in Clupeis, et P. Anterius subrotunda, ut in Percis, Clariis. 3'. Anterius parum bifida, Ut in Lucio Auctorum, ' Superne glabra ut in Cyprinis, Gadis, cico bris, C. 5'. Superne dentata, aspera, mi in Harengo Auctorum, Osmero, Salmonibus, socibus,mugile. 3. Seis

Di GITI, die Finger sunt ossicula flexilia, setisormia. distincta, quae inter pinnas pectorales et ventrales Trigis et Polynem intersunt. CLYPEus vel SCUTUM de Hestschild, est discus ovalis sive corpus planum, duriusculum marginatum, in capite Echeneis, et sub pectore Lepadogastri, quo pisces hi aliis corporibus pro lubitu se adhaerent. SUTURA, die Nath, dicitur a Linnae linea aspera vel muricata eminens in dorso et abdomine, quales in nonnullis Pleuronecta speciebus reperiuntur. a LiNGu consideraturo secundum figuram et substantiam, A superficiem et in motum Dicitur orgo i Acuta, pita subulata, Urieme orna ob-

ben runt plana, ach. a Carnosa, seu sit cartilaginea iano et . s. Glabra, Iat - papillosa, Mardit scabra aspera, ausi denticulata, gleich g anni dentata, tingisieligeaetant. . Soluta, mobilis, Vsbunde Hannexa, immobilis gehundemunberoesilit 4 - Vaginata, verseth - cum apex ejus in fornice sive vagina utacea unius alteriusve maxillae re

eondi potest.

57쪽

PARTES PISCIUM AI

α. Secundum facultatem motili.

xv. Immobilis est inferiore parte ori adhaerens, ut in Cyprinis, Clupeis, sineris, Salmonibus. Percis, maxima piscium parte. 2'. Soluta est, ut in Balaenis, c. S. si Usus linguae in piscibus cetaleis idem est, ac

in animalibus quadrupedibus. In reliquis piscibus autem, nec lingua ad flectendam vocem, nec ad volutandum in ore cibum conducit, quatenus immobilis est, ne genuinUm gustus organum praestat, Cum in plurimis cartilaginea sit, in qua nullus saporis sensus videtur posse excitar, Unde potius verus linguae usus in hujusmodi piscibus est ad cibum deglutiendUm, quatenUS pag. 22. locus linguae elatior est, magis elevatus quam partes laterales. Usus linguae autem in piscibus, qui linguam dentatam habent, vertis est, ad praedam seu escam retinendam ωsic etiam deglutiendam, denticuli enim semper introrsum recurUantiar. Ositant tamen linguae glabrae piscium spinosorum, cartilagineorum, obscuro Uodam gustus sensu praeditae esse, ut verbis utar clarissi

sa Branchiae sunt organa piscium, quibit aquam a=re impraegnatam aurum 'reddunt, unde pulmonibus quadraι- pedums

b Branchiarum longa descriptio Auctoris quibusdam in

locis dissiciles explicatus habet. Arredi Philosophia. IlRAN-

58쪽

42 PARTES PISCIUM.

IJRANc A1m sunt per eo Tae vel mancae. Priores ex arcu osse o barba lunata, uni folia vel bifolia et plerurnque tuberculis vel aculeis inferne ordinatim sitis constant Posterioresviciat arisci imprimis carent Pseudobranchiae a quibusdam appellanthi Arcti quisque, dum a partibus adhaerentibus denudatur, superne et Yterne canaliculatus, inferti secundurn latitudinem convexus sive carinatus et ecundum longitudinem concavus, e duobus plerumque ossibus inaequalibus, plus minusve curvatis, cartilagine intermedia fleXili ornatis, constat, quaehrathia appello. Illorum brevius flexuosum cum basi cranii, longius autem cum osse hyoide per synchondrosin flexilem conjuncta sunt. Barbam bifoliam lunatam sormant radii silve lamella cu-

taceae, rubrae, subulatae, confertae, crescentes et decrescentes,

duplici plerumque serie pectinatim dispositae quae margine adverso et averso, in transversum dentato vel ciliato ultra dimidium inter se cohaerent et tunc extremitate superiori utplurimum radiatim divergunt In nonnullis autem piscibus usque D sapicem conglutinat se solium duplex integrum componi t. Folia barbae gemella in pagina aversa versus basin ope si brarum muscularium combinata, ad thrabum duplicem externum arcus perio io adfirmantur ita, Ut tubulus, quem arteria et nervus branchiali pervadunt, supersit. Praeterea alia lamella cartilagine brevior subulata, parum incurva in qualibet lamella cu- tacea quasi in Vagina inest, quam auctor noster copiose descripsit Confer, Dave eji adumbratio in Appendice. TUBERCULA AsPERA .hcutim uni seriata vel biseriata sui licet una vel duabus serie bus in pagina interna arcus dispositaiunt. Quandoque aculei selisormes vel squamas imbricatae vel puncta eminentia, dura, illorum vicem supplent.

59쪽

sq. jusmodi branchias omnes in universum pisces

habent, prater Cetaceo. PetromyZUm. 54. Branchise in piscibus jam dietis semper sunt octo quatuor nempe ab latro JUe latere gulae, quarum quae Cordi prox ma seu infima, semper minima est, tres autem superiores sensim Mordine majores sunt.

s. Constat autem branchia singula vel ecos o semicirculo seu arcus instar flexo, vel aliter irmato, qui conveXa sui parte plumam pennae vel folium quasi

BRANCHIT PERFECΤm in variis piscibus disserunt i stua figura ocantur idcirco I. Prima di erse, quae operculo proxime subest keunda die andera, tertia, die ritie quarta vel ultima, die nate. Quamvis uvernejus numerum eis inverso ordine assignaverit - Vicinae, ahe an de Memen nung- retro- actae, is hineiugeasgen - cum propiores sunt gulae, quam apertur branchiali operculatae, augesthi mi dem Deis chel -- occultae. an verborgen iter ingua est ongeinathserien DetheI denudatae, enth*sset laterales filmstris lGgend- occipitales, ' nasieram intεrhaupt. a. Similes, Gnlith dissimiles, tinctnsith -- inaequales. Visit gross- arcuatae, Nichi complicatae, u-sammengρ te iam ambo brachia unius arcu parum curvata,

ore clauso sub angulo peracuto sibi appropinquant uncina-.tae, ahens brui : si brachium inferius subreetum superius flexuosum dupla aut tripla longitudine vincit - monophyllis, einhiditer diphyllae iselybicliter , quae duobus seriebus lamellaruti compositae sunt infra tuberculatae, linter arishbcherith - aculeatae sathesicht serratae, sagmarti glabrae, lati supra pectinisormes, humo brmig - cri

60쪽

4 PARTES ISCIUM.

continet singulum solium iterum e duplici serie Iami-

nularum ossearum, ad modum falcis tarmatarum, componitur Laminutae autem lateri convexo arctis ossis ei annectUntur Ope membranae ipsum arcum investien- pag. 23. tis: OnUeXa lamintllariam pars tota pilis quasi instructa est, ad basin longioribus & ad apicem brevioribtis,

conCaUa Utem pars multo breviores pilos, quidem ad medietatem tantum continuato obtinet. Connectuntur vero hi pili utrinque, per membranam subtilissimam, secundum totam fere longitudinem, extremitatibus tamen disjunctis. nonUa pars clajusque laminae, parti conveX laminae oppositae applicatUr omnes tam laminae invicem Connec tantia ope membranae k basi illarum ad medium altitudinis porrectae, ubi membrana Crassior evadens funiculi speciem format, supra quam laminis annectitur per extremitate lunularum exigilarum, Ot, quot spatia

inter eas invenitantur.

Reliquum lamina liberum est in apicem subtilissimum, maxime eXilem desinit. Investiuntur laminae se membrana subtilissima, sic recipiendis ramificationibus vasorum in branchiis inserviunt. Vasa vero in Cavitatibus cujusque arcus seu semicirculi ossi ei prorepentia stant arteria, Vena ierVUS. Pars concava seu interior arcuum seu semicirculorum os seorum, sectandiam figlaram Varia est, nam primo in quibusdam piscibus tubercula seu protuberantias glabras, breue continet, ut in Cyprinis omnibus C. Deinde tubercula aspera subrotunda habet, ut in Cottis. Tum tubercula aspera sed longat dentiformia obtinet, Ut in Oregonis, Salmonibus. Porro pilos quasi longos radiorum instar habet, ut in ClupeiS.

SEARCH

MENU NAVIGATION