Perottae isagogae seu de modo examinandi dialogus incipit per Petrum perottum Interamnatem ad Stephanum perottum filium

31쪽

Amare amauisse: Donat.& Diom. Mag Indicativus quot modis ponituri D Indicative: ut modi quomodo sum pius Aeneas & caetera. Dubitatiue: ut Nescio quis Ponuntur. . Aoculus teneros mihi fascinat agnos: Et nescio si sciero uetibi Causidice.Interrogatiuc:ut Quo ue aenctis iter.De quo & de caeteris obserua Isido. LI. I mperativus quot modist D. Multitiriam: Imperatiue: ut Dic mihi inmeta cuium pecust an Melibet. Hortative: ut Subducite naucs. Permissiue ut missum me lae Precatiueliit Oramus prohibe inlados a nauibus ignes. Tentative:ut Tu die mihi quo pignore certes. Derisuertit Nostram nunc accipe mentem: Venus ait. M.Optativus quot modis D.Vno duntaxat modo optatiue uidelicet: ut Atili utinam Rex ipse noto compula sus eodem: A flaret Acneas. AIagister. Subluctivus quid sibi uult s Discipulus. Vt ponatur Conditionaliter: ut O scelix si te uel sic tua ooma uideret.Temporaliteraut Si studuero discam.Consequenteri ut Si sterterem dormirem. Aduersative:ut quas Dis seruiuerim tibit tu tamen habes me odio. Item pressens Subluctivi pro presenti I mperatiui: ut Legatis pro legite ponitur. . G . Vt Nagister.Prosequere Infinitiuu. Discipulus. Infinitiuus 6 nominaliter ponitumut Scire tuu nihil est: Et uelle suum curi; citi mane tibi pro me dicat auere libcr. Verbaliter ut mea interest legerer Tua resert audire. Item nominaliter re uerbaliteri ut me amare uirtutem placet aco dilib

M .Pνed icti modi quoi t ora habenis DCuinq; tem modon ma. POra Omnes habent uel diuisitiit Indicativus & Subiun ctiuus.Vel eoniunctar ut imperativus Optativus di Infinitiuusmi Donat. di Serui. . M Qui dismodias in Verbos D.Est diuersa indlinatio modus in uerbo an invitiarios crus essectus demonstrans .Dicitur. amo quid. tu:l unus m catur in alictum:Prisc. Vel modus est D modus undeo ,

32쪽

Demodorc formatione Cap. xxvii. modos forma Ag Imperativus unde formaturi D.A secuda Indisco catiui persona remota s: ut Amas ama. doces doce. audis audi:tertia uero mutata i in e: legis legi lege:prisc.M Quare prima pDna in singulari caret: U.M nemo sibi naturair impat si solus est:cu aliis uero maxie: Don. M, Optativus , Subit dilutis unde fiunt: D.Ab Impactuo assiimpta rem rut Amatutina a marciamaicu amarem Doce utina docerc cu docerem .Lege utina legerem culegerem. Audi 'utina audirem leuaudircm: Do.& prisc.M. Prima Infinitivi vox unde fili D. Ab Impatiuo addista re: ut Ama amare, doce docerc. lege legere .audi audi Te.Secunda uero uox a Persecto deducitur addita s & se ut Amavi amauille . docui docuisse. legi legisse . audiui audiuisse. Nouissima autem a supino in um Ac ire fit: uela voec neutrali participii suturi: ut amatu ire uel amati Tum eta.doctum ire uel docturum csse.lectum ire uellecturum esse.auditum ire uel audituru esse: Don. M. Infinitivus passivus unde nascitur D.Ab activo in fianitivo mutata e ini: ut amare amari.docere doceri.audire audir i. Tertia uero subtrahit re: de mutat e in i:ut legere legi: Donat. modo ut nota. M uare dicit Indicatiuus D. Quia per ea indicam uar quid agit: ut amo:amaba:amaui:amauera:amabo: DO.M.Quare Imperativus s D. Quia pcr eum imperamus

M.Optativus quare sic dicitur sU. Quia eget adverbio optandi ut plenu significet sensum: ut utina amar rutinam docer aetinam legerem .utinam audirem. Hi M .Subiunctivus ueros IbyIs si dictus . in loquendo solus lauuutione implere no poterit: Bbjugit sibi Indicatiuu: ut cum scripsero facia. 5: cum dixero legam. Ser. M. Infinitiuitis quare sic dictus s D. Quia nec persona SI nec numeros diffinitised omnes tris uno uoebo profertIQuattuor Inlini ut Amare uolora mare uis:amare uult; Ser imos dimitis. M.dahore Infinitivos dimitionem D. Amare Pprie

33쪽

est bona uelle alicuius ipsius gratiar PFus. Dorere est di

sciplinae r aut alterius cuiuscunq; rei cognitionc dare. At legere est oculis scripta collisere uel percurrere:ut quin Protinus omnem percurrerct oculis. Sicut audire est auribus percipere:d: Audio quasi aures do. PDe Infinitiuo constructione Cap. xxviii. Ag. Infinita Quomodo construuturi V.Cumacto r e . . ante &post se casu sui uerbi:ut Nicolaum amare litu 2ΠRixivom ntera Srme seruire deo. Sed Infinitiva impersonaliu uolui tuu io' ante se de post se casus suos uerboF:ut Volo a te scribi. Credo te itum iri Venetias.Volo mei tedere malos. M .Esse quid sibi uultsD.Esse querit post se eundc casum - σqui eum precedit:ut Iste uult esse doctus: Sperabam me βesse philosophu: H is esse ingratis no licet.Ite dicitur mihi licci esse piu.Si uero unus datur illi casus: Actus sit it Ie:ut Esse doctu multis prodest:prisc.M .Ponunt ne Infinitiva pro preteritis imperfectis suoρ Infinitivus prorum Indicativost D.Ponuntur cuiuscun persenae dc imperfecto. utrius numeri:ut Virgi. Hinc semper Vlyxes crimini Vhus terrere nouis:hinc spargere uoces ambiguas de querere conseius arma:pro terrebat:spargebat:querebat. Et Terentius: Inuidere mihi omnes: Δc mordere clanculurem floccipendere: pro inuidebant: mordebant:floccis Pendebam.Sic apud Salustiu &passim legitur. Item dicere possumus nos tedere:illos pigere:alios p nitere:pro nos redebat: illos pigebat: alios poenitebat: :Iccirco dic Ego amare uirtutem:tu legere Virgilium s . I. 'ldiligere litteras: pror Ego amabam uirtutem:tu legebas

Virgilium :nos diligebamus litteras:Sic usus habet.

e Gerundiis Cap. xxixo H Ag Gerundia cuius significationis D.Gerundia id Gerudi quid Mab activis si a comunibus nascentia:tam activa a pa signiας ' niua hnt significatione. A neutris aut di deponctibus uenicua eande habent qua*ua unde descendui: prisc.

34쪽

Quot cases exis

M . uot casus exi ut Gerundiain D.NuIIum ante se eas

sum requirunt: poli se uero casibus suoru uerborum applicantur. Prcterea hae dictioncs Gerundiis adiiciuntur Gratia uidelicet de Causa Ae Studio: ut Lustrandi studio Romam uenimus: Nocendi tibi gratia: Amandi te catasa huc accessuut passim legitur. Magister Quot modis terminantur Gerundia i Discis pulus. Tribus:scilicet In di:ut Amandi: de Genitivi sunt casus. Indo: ut Amandor 5: sunt Ablativi casus.Termianantur etiam Gerundia in dum:ut Amandum: de Accusativi sunt casus:ut Priscianus docet, Sed haec in dum sciare semper necessitalcm quandam inducunt: ut Siposcit ei dandum est Cicero. Item dicimus: Nos hune Iibellum composuinius instia tuendi puerorum gratia: Plautus.nominandi tibi isto as edundi copia: Cicero. dolebas etiam Noycos nostros Epicureis irridendi sui facultatu dedisseia Liuius etiam ait: No enim uereor ne quis hoc me uestriam

tandi causa magnifice loqui existimet. CDe Supinis Cap. xxx.

priori termi si Agister in supina D. Supino Ir Alterum termina

natio. turinum: 1 semper sere iungitur uerbis motum tagnificatibus: ut Cur is te perditum Terentius: Et Eisperis Eurypilum scitatum oracula phoebi mittimus.Et antet se n6 requirit casum: post uero se easibus sui uerbi adhaeSupinorum eon rei tandem quoq; significationem habet: ouam de Grastructio. rundium in dum eum ad prepositioner ut Venio audina VirgiIium: ερ eo audiendum Horatium. Alterum in vfinitum de passionem significati iungitur* Nominarium ut miserabilis uisur idest eum uidetur. Optimu factu: ia: est ut fiat. Dignum auditu:idest audiri dignu. Facili creal. iri s ditu: idest ut credatur.Dignus lectu: idest ut legatur. P

35쪽

AgisterForma ab eodem Supino Vestalia.Disclin

Magister. In enunde formaturs inscipulus. A secunda uerbipersona:ut Acuo acuis acumen: Solor lauris sola Verbalium teumen: Docco doces documen: Moneo moncs monimc: minationes. ccimc a specio: Testor testaris testamcn: quibuS tum etiam additur: fitciet documentum: monimentum: te mentum luctamentu Ac caetera: Sergius. ...

Magister.Quomodo construuntur Verbalia sDi ipu ius Quae in tor de in trixtin io & us exeunt:Genuiuii m Verbalium constulant:ut Amator uirtutis:Legum inuentris: isus mul structio tarum rerum:Visio lucis.Prisc. Magister in bilis quid sibi uult fi Discipulus. In bilis uersbalia passivam habent significationc: Applicanturq; dativo:ut Nee dictu affabilis ulli:& Nec sis miserabilis ulati Lege Priscianu. - Multa preterea Verbalia in Ax reperiuntur terminata: . 'ut dicax multoru uerborum: Rapax multarum rerum: Mordax: Fallax: Loquax: pax boni de mali uel bonis st malis:uel ad multa mala. Q CDe Verbos formis Cap. xxxii.

D Agister. Frequentativa ab eodem Supino' Dis nequctatim adcipulus. Frequentatim: quae frequentiam actus sui sibi uolunt. prim itivi significanti ab extremo Supino fiunt: mutato vi in ot de in ii breuer Si primae sint coniugationis uershar ut Amatu amitor Rogatu rogitor auis pecori periret Aeripae lacuscp responsant: de excisurum urbe minitans. Si uero preteritat in o formantur a secunda uerhi psena:abiecto s 6 addito torui Agis agi agito. Haec quo terminantur in sor ut Curso cursas. In tori ut Sesctor sectaris. In xorvi Nexo nexas: Ac omnia sunt coniis e rgationis prime.Lege Prisc.2 Carisium.

36쪽

meditati quid sibi poscuta Inchoat a quidsbi asciscunt. desiderativa Usibi uendicant. Haru formam

constructio.

Aliaesormaea Formae primis Pales quot. Verbo3 spcs. M. uare mutant a in i in prima coniugationesteque/tatival D. A mutat in i uel Euphoniae gratia:ut in aritor

rogito M.uci ut differant a suturo Imperatiuu ut Amato amito: Rogato rogito. M. Dic meditativa. D. Meditativa siue optativa defccnodunt a supino nouissimo:& in rio terminantur: ut Amatu amaturio .Lectu lecturio: quae aliqnquantu primitiva significat: ut Vallae placet.Et lunt quinti ordinis. M. Da Inchoativa. D. Inchoativa a secunda uerbi pcitana deducunt adiuncta co syllaba: ut serues semesco: pasues pauesco. Multa tamen sine uerbiorigine reperiunt rut grandesco: iuuenesco: suntq; tertii ordinis e significat incrementu: ut Valla tradit.Carent preterea pcrfecto de plusqpersecto tempore: quia omnia quae inchoantur ni nil tale habere pollunt:ut Seruius docet.

M. Dic desiderativa. D. desiderativa quae in is finiuntur Phocas: Dio. de Seruius inter Frequentativa ponut ut dictum est: sun tui tertii ordinis: ut Viso is legiis is: & ut Valla docci significant ire ad uidendu: ut reuisb ad agata Ac solio p rcuisit:sic Don.etra monet. M. Hae formae quos casus uolunt i D. Volunt ante se Aepost se casus suoie uerbo ut Hoe iubeas rogitante dea contingere portum . Et vos canet 5c longas uisent capistolia pompas . dc reuise quid agant: de ardescit tuendor xerescit mcdendo:de quibus legito prisc.5: Vallam. M.Sunt ne aliae formae: D. Sunt etiam in lo:ut sorbillor scribillo. Item a patre patro as:& patrieto re patrisso:grecieto 6c grecilla:&grccor aris:a poeta poetor aris: albiacorucllico: intro: supero: perendino: procrastinor legit. M.Formae principales quot sunt O.quattuor: quae ideo

quattuor sunt: quonia O mne quod agimus quattuor temporς officio continetur. Nam aut cogitamus utru agena

dum sit. Aut quod placuit inchoamus. Aut inchoata perficimus. Aut persecta iteramus: Ser. M. Verbo': spcs quot suntl D. dum Primitiva:ut amor Iego:doceO.Deri .ut amaturio:lecturio:docturio:DO

37쪽

M .Figurae quot sints D.Τres:Simpleri ut eupio Copo Figurae uerbope

sita:ut concupio, Decoposita ut concupisco:Don.

M Coniugationes uerboue quot sinit D.auattuor:Pri Coniugationes. ma facit secunda uerbipersona in as: ut Amas.& aris:ut maris Eecuda in es producta:ut Doces. Ac eris:ut doceris.Tertia in is correpta: ut Legis.& eris legeris. Quarta in is longa&iristut Audis & audiris: Don &Diom. . M Quid est coniugatio V.Coniugatio:qufi graece Sise Vomug tio es.silia uocat ut Carisio placet: est consequens uerboF de clinatior dicta φ una eadem. ratione declinationis plurima coniuguntur uerba:Prisc. r L PM VerboF personae quot sunt D.Tres Prima est quae OF plonae dicit:uel prima impositio uerbi.Secunda est cui dicitur: uel secuda impositio uerbi. Tertia est de qua dicitur: uel tertia impositio uerbi:ut Amo amas amat: n. M Quid est persona in uerbo D. Pcrsena in uerbo est temporis formula:quae loquens & audiens & de quo sermo est indicatur:Prisc.Dicitur* psena quasi per se una: idest sola:grme Prosopon: licet Gellius pro I pςr proseoon. sonando dictam uelit:Conpendium. P 'M .Numeri uerboue quot sunt D duo ut in nomine Sin Numeri quotivularis:ut amo. Pluralis ut amamus: Don. 'M.Quot sunt Anomolas D. Q uattuor: ut Sum:Volor Fero di Edo.Dicutur* Anomola a graeco uerbo An ε Anomala unde. malamquod est inequale: quia inequaliter declinat .Coponitur ab a idest sine:& Nomos lex.Etiam dicitur asperum uaricum:anomalia inequalitas: Prisc. Mag.Quot sunt desecti l D.Quino: Odi.noui.coepi memini, pepigi: adde Cedo de cediter pro die de diciter uix ultra:sic dicta φ in temporibus deficiant.Prisc

De Parilaipiis , Cap. xxxiii. I Ag Quid ebarticipius D.Est pars orationis decli participiu quid.

nabilis:quae pro uerbo accipitur:ex quo derivat: genus 6c casus habens ad similitudinem nois:& accidentia

38쪽

particapiu:ut Sergius tradit .Recipit enim a nomine in nera de casus: R Verbo ma Ac significationes: Ab utrolnumcrum Ac figuram: Donat. M Participiu quare inuentus D.Vt in Nominatiuo quidem proseratur cu alio uerbo:ut Legens doceorpro se Io uel doceo.Vel ut oratio sit breuior ato lucidior:omiis enim relativis adverbiis: miiunctionibus: quae alioquin in oratione ponerentur: prisc.M-Participiose gencra quot suntl D.Quattuor: Masc linu: ut amatus .Fce m ininu:ut amata. Neutru:ut amatu. ut hic &haec & hoc amans. Amatem tamen 6c amantes Ac amantis & aceusativi fimoi Comunes sunt: ila prepo nuntur eis duo articularia: ut hunc Ac hanc amantc. hos . di has amantes 5c amantis zc. Donat.

M Quot accidui participiisl D. Scae: Genus.casus.tem pus significatio .numerus '' figura: Donat. M Casus participio F quot sunt e P.Sex:ut in Nominerquosa nomine recipit ut dictum est: Donat. M Tempora participios quot sunt D. Tria: Contina ctim presens cu implaino:ut amans. Pcrfectu cu piusAP sector ut amatus. Futuru:ut amaturus 5c amandus: DO M, Resoluc h ve participia. D. Aman flamate: idest qui amat uel qui amabat. Amaturusida a mare: idest qui amabit. Amatus amato: idest qui amatus eae uel filii: aut fuerat. Amandus da effere amato adest qui amabitur. M. Participiorum significationes quot lunts D. uin. Actiua: ut uerberans .Passiua:ut uerbeatus: Comunis:ut largiens. Deponens:ut persequens: Donat. M. Numeri participios quot sunt D duo ut in nomine ,

ut Amans Ac amantes.

Magister.Figurae participiorum quot suntl Discipulus. duae: Simplex:ut faciens.Composita:ut efficieUS.Omne enim participium aut est figurae simplicis:aut Decompositae: DonatuS.

M Qomodo terminantur participia i D Participia prepartici .aecidetia suspricipio Resolutiones participioF. Significatio S.

Numeri.

39쪽

sinris&preteriti imperfecti desinunt in ans uel in ense o ut Amans & docens. Persecti Ae plus apersecti in tus: ut Amatus. In eius ut doctus. In plus:ut raptus. Iu stus:ut quaestiis. In sustut risus. In xus:ut flexus. Inuusmi mota tuus. Futuri uero in rus:ut Amaturus:lecturus:prisc. :M Quo pacto participia costruutur U, Cu calibus suo Constructio parrum uerboα post se: ut Amans uirtutc:doctias Giamati ticipio3 . .cen: Doctus cnim gramaticam dicimus:pristianus. Preterra pticipia lueta Infinitivis seruare uim participii dicuntur. Iuncta aut Gerundiis uim nominis custodire: ut timens nauigare di nauigadi:cupere discere de discendi: alia. M.Quot modis efficiuntur nomina: D. uin Con ' θ structionis mutatione:ut lactis abundans.Tcporis amυ mu cinciunt. nione:ut miseri sunt omnes amates . Comparatione: ut aruantior.Compositione:ut innocens. Significati muta i . iatione:ut amandus:idest dignus amari. νItem sunt quinta Participia preteriti temporis: quae tam actionem si passionem significant:ut pransus:potus:exo inatus: iuratus 5 camera. Dicimus enim: Ego prandidit caenaui pransiis sum: Ac caenatus sum Ficos: β: Fici prati si e cantati sunt a me: potaui 5: potus sum aqua: re aqua pota est a me: de minima iuratus sum: Δc minima iurata in itata me.Sic usus habet.

CDe Pronomine Cap. xxxiiii.

D AgQ uid est Pronomen f D-Est pars orationis de Pronomen quid

clinabilis:quae pro nomine proprio ponitur:uniuscuius pepersonasui finitas recipit:prisc. ' ἰ M.Quare dicit pronomen: D. inia iungit officis no pronomen un Im inis: ut repctionis fastidiu tollat nominis: ut procor sul: qui loco Consulis: & propraetor: qui loco praetoris iungitur:Seruius Ae Isido. Magister.Pronominiquot acciduis D.SexrSpecies Ge pronominis a. nus, Numerus.Figura. persona de Casus:Diomedes de cidentia. Histianus . . E ii

40쪽

Spes pronota

pronoma quot

sint.

Pronominu dis

uisio. .

Ab Ego quot

oriunturo

A Tu quot nas

cuntur:

possessiua quot. patria pronoiast gentilia. diras&Vestras quidsibi uolunt.

pronominu gna pronominu coorosi . M.Species pronominu quot sunt i D. duae .Primidua a primogeniami Ego.tussiui.ille.ipse.iste.hic 5e is.Dematiua ut acductiva:ut Mcus.tuus.suus .noster & uester.nostras de uestras: Et sic lndecim pronomina copulano tur: Donat.&Isido. M diuide pronomina.D.Pronominu alia relativa:ut Issui:nam rem absentem significant. Alia demonstrativa

Alia relativa Ac demonstratiuauit ille: ipse:preterea quis di hic Prepositiva.Is ct idem Subiunctiva: Don.&pi Aliter Isidorus diuidit pronomina. M. Ab Ego quot pronomina derivantur D.Triara Genitivo mei deducit meus mea meu. A gio nostru uel nostrideriuatur noster Ac nostras:Prisc. dc Diom. M.A Tu quot deducunturi D Totidem: nam a Gio tui derivatur Tuus tua tuu .a Gio Vestru uel uestri nascit uester Ac uras.a Gio Sui trahit Suus sua suu:pris.& Do. MFomestiua quot simis D.Septem: Meus.tuus.suus .noster 5e uester.nostras 5e uestras:Quae quide pronomina ius gentium introduxit:cum natura omnia comunia impenderit. Item patria seu gentilia pronomina sunt duo Nostras de Vestras:pristianus. Persenalia uero tria sunt Ego.Tu Ac Ille:Probus. M aueritur nunc Curnostras &uestras a plurali tanta modo derivantur D. Respondet o patria seu gentem sagnificat.Patria aut uel gens unius esse no potethsed semper multosα possessio.lino dicimus nostras:qui est a nostra patria uel genterquam multi possidemus: prisc.M.Gellera pronominu quot sints D. Q uinor Masculina:ut hic.Fcemininsi:ut haec. Neutru:ut hoc.Cumunerui nostras Ac uestras.Omne:ut Ego βc tu: .M.Numeri pronominu quot sunt f D.duo: ut in nomisne Λ: uerbo: nat. M Cum quot panibus orationis pronomina componaturi . Cum tribus:cum Nomine:ut huiusmodi:eiusmodi.Cum Adverbio:utcccumreccam:ecco zecca1ἰellum