장음표시 사용
591쪽
musica particularis. 373 ipsius sunt sensationes , sunt animi esseC-tus: porro sanctiones illas habere nequitsi non sint organa corporea : ergo illis desti uehis, aut aliis uniri debet, aut debet an- nihil ari : at non requirit corpus belluinum tanquam subjectum inhaesionis , tanquam modus rem , sed tanquam substantia si1b-
Objicies ro. in cap. Io. Geneseos non videtur creatam a Deo fuiste animam belluatum ; ipsarum productio aquae, aeri, terrae tribuitur , quorum corporum partes hac vel illa determinatione motus agitatae possunt exprimere belluam : at Iero ubi ae homine agitur, fit mentio creationis animae : elao signum est animas belluarum non esse talia materiae partes certo modo dispositas, quomodo lux & alia corinpora certo modo disposita sunt. Fateor in Scriptura Sacra mentionem non fieri animae belluarum, Sc Moysen loqui de sela animae rationalis creatione , nec inde tamen probatur animam belluarum non fuisse creatam : videlicet necesse non fuit creationem istam recitare ; non potuit Moyses Deum sic loquentem inducere : faciamus belluam ad imaginem nos . tram, quia per hanc animam belluae non
sunt ad imaginem & sitialitudinem Dei ;per hanc animam neque cognoscere Deum, neque amare pφssunt ; non sunt sum io-
592쪽
res re quavis creata, ut probabitur; nee etiam homo ratione suarum sensationum,
quibus assimilatus est jumentis, sed ratione suarum perceptionum,quibus selo Deo minor est; re quavis creata superior est rogo ex illo silentio concludi non debet animam bestuarum non fuisse creatam: nctum hoc reliquit Deus disputationius hominum , neque enim curiosa, sed utilia docet in suis se ipturis.
Anima Misariis est entisative ina, id caerer partibus qua substantia snt. . H. Nam differt materiar porse gradus dii entialis materiae est pluralitas partium quae substantiae sint: ergo, &c. At, inquies, est ergo spiri s. Ipsam appella ut volueris: dammodδoonstet de re, non disputabo de nomine: ipsam appellabo cum Peripateticis D mam substantialem materialem,modb non sit ipsa materia, modb dicarur materialis eo sensu quM non possit existere quin uniatur substantialiter corpori organisato :dicetu' cum alla spiritus, fi modo fateri int smritus ms a corporibus diverses non posse tamen existere sine corporibus, dummodδ agnoscant spirirus illos non esse capaces
593쪽
Phsica particularis. 377 Capaces perceptionis , reflexionis, attentionis , capaces examinis , judicii, ratiocinii , methodi & aliarum funivionum quae sunt partis superioris , proindeque non esse capaces liberi arbitrii, virtutis dc vitii, meriti dc demeriti, & aeternae beatitudinis; haec, inquam , si admittantur, de nominibus parum sellicitus,aliorum vo-
ces assiamam. Dices: anima vermis, Viperae, anguillae, divisibilis est : ergo paries habet plures quae substantiae sint.1 o. Non ita cerid pronuntio animam esse in vermibus & in illis insectis in qui- . bus non deprehenduntur organa propria scirsationum,puta oculi, aures, nasus,quam illud pronuntio in aliis.1 o. Ex hypothesi quδd sit anima in vermibus . dici potest quod sint totidem animae quot sunt nodi, proindeque anima non dividitur. 34. Dici potest unicam esse animam in quolibet illorum animalium, sed contendi potest motum stiperstitem divisioni esse aspiritibus animalibus qui discurrunt per
594쪽
im belluarum non est capax repraesen
Pr. Nam anima belluarum specie differt ab anima rationali : porro spiritus. specie non differ i nisi quatenus unus habet quandam cogitandi potentiam, qua caret alter : porris v in belluis foret capacitas repraesentationum,nulla esset potentia in anima rationali quae in ipsis non foret , & nulla foret in ipsis quae non esset in anima rationali : ergo non disserunt specie. Et certe si foret in anima bestuarum
potentia capax repraesentationum, anima
belluarum posset ipsa insensilia meta physica cognoscere, ipsam Deum , ipsem amare, ipsi servire, capaces forent belluae Religionis, libertatis, meriti, & demeriti, beatitudinis , animae belluarum possent
existere seorsim a corporibus: nam toties stibstantia cogitans potest existere seorsim a corporibus, quoties potest habere functiones aliquas quae possunt esse independenter ab organis corporeis : atqui porceptiones possunt esse independenter ab organis corporeis : ergo si anima belluarum capax esset repraesentationum, posset existere seo
595쪽
saim a corporibus. Haec consequentia sunt contra fidem & rationem: ergo belluae non sunt repraesentationum Capaces. Denique non debet admitti in belluis potentia banctionum quanim belluae nulla cant specimina : atqui belluar nulla dant jecimina repraesentationum , sed tantauri seiasationum: nec enim ex belluarum fun tionibus possumus colligere ab ipsis coam
cipi quid sit finis, quid sint media, id sit
proportio mediorum ad finem, uno verbo, quid sint entia Metaphysica : ergo non est in belluis repraesentationum Capacitas. OBIECTIONUM SOLUTIO. Objicies 1 o. Gratis fingitur substantia capax sensationum , quae non sit capax r praesentationum.
Pr. ant. Nam spiritus possunt inter se specie differre : atqui non possunt specie differre inter se.nisi quatenus illis convenit. potentia specialis cogitandi quae aliis non convenit: igitur potest supponi su stantia sentiens quae non sit capax reprinsentationum.
Et certὰ tam supponi potest substantia
sensationum capax quae non sit capax repraesentationum & idearum , quam datur1ubstantia capax repraesentationum & idearum quae non est capax motuum appetitus utriusque tum naturalis tum sentientis,
596쪽
18 o musca particularis. capax sensationum de qualitatibus path
ticis : atqui datur revera substantia capax repraesentationum & idearum, quae non est Capax motuum appetitus utriusque tum
naturalis,tum sentientis puta, famis, sitis, doloris, tristitiae, motus, Jcc. quae non est capax sensationum, v. g. de coloribus, sonis, odoribus , puta Deus ipse : ergo quitani detur substantia sentiens quae non sit
Capax repraesentationum & idearum 3
Denique illud gratis non fingitur quod
phoenomona permadent: atqui phoenomena persuadent animam belluarum esse sensationum capacem , nec esse capacem repraesentationum & idearum: videntur enim belluae agere ex necessitate, ut postea demonstrabitur : ergo, dcc.
Objicies 1o. Belluae deliberant, ut probatur exemplo canis, qui positus in trivio videtur haerere dubius quam viam assumat ut herum insequatur: ergo belluae sunt Capaces idearum. N. ant. Videlicet nullatenus deliberant belluae, nullatenus deliberat canis cum ex motu mere mach inali haeret veluti dubius in trivio quam assumat viam ; enimvero de selli sensatione agitur.in hac occasione :neque enim istud tam certissime assequeretur & tam infallibiliter si ex ratiocinio ageret: scilicet in illis occasionibus , perceptio S deliberatio plus nocerent quam adjurarent ; quod ut intelligatur,
597쪽
. P sica particularis. 38 IObservandum est in nobis esse impres sones quae sunt intimi sensus, puta motus appetitus uti iusque, puta sentationes &impressiones alias quae fiant repraesent tiones : his anima nostra attingit objecta
metaphysica & insensilia illis sensilia &materialia : inde propension es oppositae in nobis, inde diverse rapimur Sc trahimur, mens Miud suadet, aliud cupido: inde opposita judicia , inde inconstantia& vacillatio : inde sensatio debilitat ideas, ideat debilitant sensationes: inde non agimus semper eodem modo, neque constanti tenore ; inde varii fines , inde viae' diveris assumuntur ad fines Consequendos: at in nostro systemate belluae capaces non simi idciarum, sed duntaxat impressionum quae sunt intimi sensus : inde rapiuntur belluae semper sine ulla oppo
sitione, eodem tenore aguntur, eodem
ordine constantissimo : inde assumunt easdem vias & eosdem assequuntur fines;hinc v. g. hirundines nidos suos conficiunt eodem modo in iisdem locis , in iisdem temporibus : inde nutritioni, generationi dant operam definitis temporum intervallis , quae quidem non evenirent si ex cognitione agerent: enimvero si haec in bel- tuis ortum ducerent ex deliberatione Mattentione, perfectior foret sane in ipsis cognitio , perfectior foret rationis usus
598쪽
38 a Plusca particularis. quam in hominibus : hinc quae vitia fiant
in nobis, arguunt tamen perfectiorem &capaciorem elle animam rationalem quam
sit anima belluarum. Itaque eatentis canis haeret veluti dubius, quia cum nares ejus afficiantur indiscriminatim corpusculis ab hero relictis, tunc non est sensatio, non est relatio quae t p- sum determinet ad hanc viam potilis quam ad illam,donec tandem excitata sensatione
cum relation rapiatur versus talem viam:
fit hinc est quod vix a scopo aberret; cum autem aberrat a scopo , inde est quia nares ejus assiciuntur corpusculis eo m do configuratis, motis & dispositis quo esunt corpuscula ab hero manantia : sic canes venatici, feles , araneae praedas suas inseqciuntur , determinantur quippe a codilusculis excitantibus sensationes quas con equuntur eaedem propensiones & relationes quibus propensionibus determinaniux partes sanguinis versia haec vel illa organa, ad eliciendos hos vel illos motus. Mira igitur phoenomena quae deprehenduntur in belluis , arguunt ipsa proficisci ex eo quod sentiant non vero cognoscant: nam cum ex solis sensiaticinibus agant, tutius & certius suos assequuntur fines , ex eo sensationes sunt fortiores de vividiores : hinc tutius redeunt ad si os
audo etiam clim longissime absunt ab illis
599쪽
aves; sic palumbes repetunt loca plusquam 1 o leucis dissita : sic corvi ex locis rumΟ-tissimis accurrunt ad cadavera, unde amciuntur bruta his objeistis quae in nobis nullas excitant sensationes , quia noS Variis impressionibus distrahimur & occu
' Objicies 3φ. Illa percipiunt quae assiimunt media utiliora ; atqui belluae assiimunt media utiliora, ut omnibus serὸ e perimentis patet. I Q. N. Maj. quippe quod assiimantur media utiliora non est argumentum Certissimum perceptionis & deliberationis in his quae assiimunt, sed illud saepius est a flumentum sapientiae Conditoris,qui providas tulit leges quibus consuleret cujussi belentis conservationi: sc arbores assumunt media utiliora, sic mineralia, sic metalia,
ut nutriantur, consementur: nemo ta
men prudens dicat mineralibus, metallis& arboribus inesse vim qua percipiant &deliberent. a Q. Dist. Maj. quae assumunt utiliora media quorum utilitatem percipiunt, C. quia magis delectantiN. porro belluae ast i-munt quidem media utiliora , sed eorum
utilitatem non percipiunt, neque proportionem, neque finem , non ducuntur aut honestate, aut utilitate, . eaten is assumunt
illa quatenus magis delectant, atque ideo
600쪽
sela cupiditate, jucunditate, & impetu caeco feruntur & aguntur. Hinc castor quem venatores insequuntur, sibi testes amputat, quod utile sibi est,
scilicet ob id unum tanto ardore eum insequebatur Olim venator, sed utilitatem hanc non cognovit : fit istud castore , quia certo pruritu agitatae partes sent occatio sensationis, qualem experitur homo scabiosus , qui nulla utilitate duimis laniat se ad sanguinem: sic hirundo dum conficit nidum suis pullis educandis, utilitate non ducitur; voluit naturae Auctor ut hoc tempore objecta illa delectarent hirundinem :igitur sola jucunditate ducuntur belluae, . nec utilitatem percipiunt, licet assiimant media utiliora. Et certe si sensationes & relationes animae sussiciant ut illa media utiliora assu mantur, certe non debet inde colligi cipere belluas & deliberare : atqui motus utriusque appetitus, sensetiones, nec-non relationes sussiciunt ut assumantur media utiliora , imb certius assiimuntur quam si adestent perceptiones & deliberationes : V. g. Si quis inter dormiendum pulice pungatur , manum admovet ex sola sensatione & relatione certius quam si somno experrectus deliberaret 8, inde semulantes ex solis sensiationibus quaedam praestant certius: ergo inde non 1equitur percipere