장음표시 사용
581쪽
PR1MA PROPOSITIO. Si nital sit in bellais prater materiam certo modo organistam, bellua nullatenus cogitant , non sent nisi machina naturales is uatomata. Haec propositio est contra omnes Epicureos, qui existimant cogitationem non
armere substantiam a materia diversam: porro probatum est in Metaphisca cogi. rationem esse non posse a materia quibuslibet modificationibus affecta : ergo si ii belluis nihil sit praeter materiam organisatam, belluae non cogitant & recte dicuntur machinae naturales. SECUNDA PRO PDSITIO.
Deus potuit ct potest facere ut bellua quae
jam sunt non sint ni se mera automata. Pr. Ea enim est potentia Conditoris sapientissimi ut belluas ea arte confecerit , ea mechanica struebara ornaverit quae absblute sussiciat, si voluerit ipse ad explicandas omnes & singulas functiones exteriores & sensiles belluarum, V. g.
quod oculos aperiant, moveant, aures arrigant, cibos dentibus conterant, modo
582쪽
fugiant, modo accedant, Clamitent, alias producant belluas : nam ad hoc satis est quin omnes illae functiones exteriores non sint nsti motus cum partibus Certo modo configuratis conjuncti. Verum consequens: hinc quemadmodum plantae suas functiones habent ex sela mechanica structura suarum partium, ita absolute belluae possunt habere seas functiones ex o ganica suppellectile. Quamobrem formato humano corpore a Deo, si non insufflasset Deus in faciem ejus spiritum vitae, id est, si non illi univisset animam, corpus illud habuisset functiones exteriores illas: V. g. fuisset in corde motus, in pulmonibus respiratio , per venas & arterias circuitussaoguinis , fuisset motus oculorum , P dum , manuum, fuisset vita vegetans, fuisset & sentiens quoad functiones exteriores quamdiu fuisset pabulum resar- ciens quod transpiratione deperditur: igitur belluae divinitus possitnt esse mera
Probabilius est belluas sentire, v. q. fame ct siti urgeri, gaudio ct tristitia assci,
sidere , audire Oc. quam ese meras machinas ct automata.
Pr. Nam hoc. probabilius est si sint in belluis ipsis ea motiva quibus unus
583쪽
Pbsica particularis. F67 quisque homo ductus judicat alios a se
homines sentire: atqui fiunt in belluis praesertim perfectis eadem motiva quibus unusquilque homo ductius judicat alios a
se homines sentire : nam eatenuS V. g. j dico alios a me homines sentire, quatenus in aliis hominibus deprelie ido eadem sensationum organa quae in me sunt, qua-
venus in aliis hominibus video motus illos qui solent in me & praevenire & subsequi meas sensationes : atqui video in bel-
tuis eadem sensationum organa , aures, oculos, uasum , linguam, cor, cerebrum aliasque partes organicas mearum sensationum. Deinde video in illis motus qui solent & praevenire & subsequi meas sensationes. Video eadcin & majora forsan sensationum indicia, ut fateri debent omnes homines: quapropter & ipsi qui in musaeo vel in schola rua multas adduxere rationes ut & sibi & aliis persuaderent non sentire belluas, in societatem reversi , ex solo felis , canis , phsitaci, simiae, intuitu, aliter judicant nec possulit dilIentire a communi hominum sententia. Quis dum videt canem prae gaudio exultIntem, variis blanditiis hero gratulantem , jam spectat ipsum ut sieram machinam quae nullo sensu tangatur 3 Quin ausim dicere esse sensationum meliora specimina in belluis quam in nonnullis homini λ
584쪽
Unde asserere non dubito essicaciores in ipsis sensus esse quam in nobis, cujus as- sexti ratio proponetur infra, in quantum sensus in nobis debilitantur & n anguntur attentione, revexione , perceptionibus &c. Et certe, maxime probabile est belluas fame & siti urgeri: nam hoc est discrimen inter plantas ex una parte, & animalia ex altera, quod alimenta accedant ad plantas: unde quia fame & siti carebant , nec proinde poterant ad alimenta accedere, ideo providus Mistor naturaestatuit fore ut plantae haberent radices in quibus ostiola meatuum & canalium nutritioni servientium , radices, inquam dispersas per πrrae viscera : at animalia ad alimenta accedunt, nec succi nutritii sponte veniunt in os & stomachum: hinc vel in aere medio volitant, vel in aquis natant, vel gradiuntur variis modis stipes
terram Mi Venentur, rapiant & conquirant alimenta. Porro si non si in bellui, sensus famis & sitis, non satis facile explicatur quomodo tam opportune ad alimenta accedant; hoc vero posito sensu, admonitar belluae commode convertuntur ad alimenta sua, quibus vita vegetativa perficitur, id est, nuttitio , accretio , 8 neratio absolvuntur: ergo maximὸ pr
585쪽
Es stitur in bellais substantia praser u reriam . qua si sentiens, ct dui pia est bel-
Pr. Nam ad hoc satis est quod sens Eo non possit venire a materia quibus. cumque modificationibus instructa: atqui sensatio venire non potest a materia quibuscumque instrum modificationibus, id est, donata quicumque partium configuratione, textura, situ, quacumque quan- , litate motus & determinatione aPtata: nam ad hoc satis est quM materia non habeat a se & motus illos & configur tiones: atqui materia a se non habet motus illos & configurationes: ergo est in bellias substantia aliqua a materia diversa. OBIECTIONUM SOLUTIO. Objicies i '. Ex Scriptura Sacri, anima belluae sanguis ejus: hinc Iudaeis erat lege
interdictum ne manducarent tutacatum, ne manducarens. sanguinem belluarum , ne videlicet manducarent ipsam animam.
Explico verba Scripturae: anima belluae sanguis ejus eo, sensu quod sanguis belluarsit praecipuum organum quo vita conse
586쪽
s o Ph ica particularis. vatur, C. quasi revera nihil sit praeter materiam certo modo dispositam,N.quamobrem lege interdictum erat Iudaeis no manducarent sanguinem belluarum, ne VidelicEt primi homines ferociores fierent, forentque sanguinis nimis avidi potatores : sanguis enim sic potus argumentum est crudelitatis & ferociae r hinc ut mitesceret homo lex facta fuerat: hinc vel
nostris temporibus, qui Vorant carnes , quarum sanguis adhuc est crudus, nec recoetis, videntur nobis temperamenti esse
ferocioris & quasi antropophagi: Dimirum sanguis ille cum nostro maximὸ analogus est, atque discrimen serE naelum rehinc belluae aliarum voraces spectantura nobis ' ut crudeliores , eas odio persequimur, & illae ipsae nostrae vitae plerumque insidiantur. Obiicies Σφ. Si belluae sentiant, crudelitas est in hominibus dum illas malὸ habent & in nies necant: nam qua justitia, quaeso, dolor & tristit a excitantur in illis animalibus nullo crimine sontibus. Dist. Si belluar non sint in nostros usus, si dominium a Deo non acceperimus in ipsas, C. At factae sutae ad nostros usus, dominium in ipsas accepimus; non est
ergo crudelitas quod ad eosdem usus con-Verrantur : enim verb, ut dicetur postea,
belluae non percipiunt, non sunt proinde
587쪽
liberae, non sunt capaces finis seperioris, neque distrahuntur a finibus suis. Porr5 hoc posito, crudelias non est si interficiantur a nobis ;. crudelitas foret si esse possem alterius finis capaces, si possent aliquandδ assurgere ad perceptiones, ut infantes, qui litat mere sentiant in pu ritia sua tamen assurgunt sensim ad functiones nobiliores. Gid At Amina belluarum.
Non suffieit dixisse ipsam esse abstantiam 1 corpore diversam ; sed praeterea fatui debet quid revexa soPeri tetici eam dicunt formam substantialem materialem, quae neque male
ria si, neque spiritus. Alii hane dicunt spiritum imminutum qui revera non sit ejusdem perfectionis cum humano spiritu, sed tamen propitiis ad ipsum accedat. Postea disputant inter se de ipsius origine & interitu. Nonnulli sola creatione produci posse& sola annihilatione destrui existimant :Plures contendunt ipsam prae istere in sinu materiae , non quidem astu, sed potentia : atque proinde ex eo sinu educi posse eductione,non quidem locali,sed productiva ; atque interire ut primιm orga-
588쪽
ndifica particularis. na sensationibus inservire non possi inr. In hisce omnibus, de nominibus praesertim disputant, nes post tam longas dis,
sertationes adhuc constat quid sit praecise haec anima belluarum : ego verb is unumas ui conabor ut clare innotescat ipsius essentia; quo vero nomine vocari debeat
Quia substantia est, ex hoc sola creari ne potest produci, & sola annihilatione potest destrui: illa est a corpore diversa, est entitativὶ una , id est, caret partibus quae substantiae sint; proindeque est incivisibilis, est substantialitex tota. ubi est tota in singulis cui respondet loci paribbus, habetque partes extensionis extra. partes extensonis. Denique cum sint in nobis tum intimi sensus tum percepti nes, haec si1bstantia non habet potentiam percipiendi, sed habet duntaxat potentiam sentiendi, quas sensationes non patitur nisi virtute unionis substantialis quae est inter ipsam & corpus belluinum: ex eo quὁd careat perceptionibus, non est ca-- pax libertatis, Religionis &c. Quae ut demonstrentur, sit
589쪽
Ahia bell--m sola creatione produci po-ιest O sola amnibilatione destrui. Pr. Nam anima belluarum silinantia est: pored substantia producibilis ibi a creatione produci potest, & ista annihilati ne dea uir enimver3 productio vel est rei ves modi, seu vel est abstantiae vel
accidentis: productio rei dicitur Creatio, productio modi e subjecto praeexistente dicitur eductio : ergo anima belluarum
sila creatione produci potest , & sola amnihilatione destrui. Itaque a selo Deo producitur & lo
Deo destruitur, quia solus Deus creare potest. Dissicultas est utiam omnes animae belluarum creatae fiterint a Deo in prima mundi genesi, & utrum infusis fuerint in primo individuo, vel utrum in tempore a Deo creenmr ad talem dispositionem mechanicam quae de novo accidit; quam dissicultatem nulla ratione meta- physica tollere valeo: non desunt qui
asserant sibi probabile videri primiim a
Deo productas fuisse omnes animas quae jam sunt in brutis animantibus; unde cis destruitur corpus belluae, puta canth
590쪽
1 misca particularis. anima ipsius non ided, secundum ipses,
annihilatur, sed unitur substantialiter alteri corpori organisato : hinc crudelitas non est, inquiunt, dum interficitur bellua :quapropter metempsycosim quam damnant dum agitur de hominibus, sumunt dum agitur de brutis animantibus, sicque manere arbitrantur in animabus illis aliquam perennitatem conservationis, animamque Canis in hoc vortice posse fieri animam alterius canis, sive in eodem vomtice, sive in lunari, sive in alio. Sed haec omnia gratis supposita sunt.
OBIECTIONUM SOLUTIO. eobjicies iis. Illud non est fissistantia quod non potest existere sirsim ab alio, nam substantia est ens per se subsistens ratqui anima belluarum non potest seo sim existere a comore bellulo: ergo &C. Dist. lnaj. Seorsim ab alio tanqu m se jecto inhaesionis, C. tanquam a comparte essentialiter requisita ut habeat functi nes sine quibus existere nequit, N. Porrbanima belluarum non potest quidem extistere seorsim a corpore belluino, quia corpus belluinum est compars requisita essentiaIiter ut suas habeat functiones sine quibus existere nequit: nam ex hypothesi quod existat, cogitare debet ; cogitationes