장음표시 사용
221쪽
te definitur qualitas esse, secudum,quam quidam dicuntur quales I in quattuor diuiditur specie s. Prima est liabitus, dispositio . Habitus trib scipitis mclitis accipitur primo proii perfecitione seu sorma, tuam quomodocunque res habeat: de sic accipitur in illo axiomatri de quo alibi diximus, priuatione adlabit tim non datatur regrestus. secundo pro veste, seu indumento, atque adeo pro viti in o praedicameto, luod dicitur habitus , cuius abstractu . nilim:tertio pro quai: tal l otentia operativae superadiatia c. -- pti tu litiem ad l .lmi tur ab Aristot hic lupo luto etiam tribus in axime modisium itur primo pro quacrique collocatione, seu ordinatione partia, sitie secundum locum, siue ecundum tentiam, seu virtutem sue sectu: duini ormam imi inam Aristo. Mettexta . seci l. litate , litae dis temta adi
tolum priim: dc in hoc sen . - llum accipit Ar tum . Phys ex. Io.cum C et habitum ese dispos io . idest naturae
mam a figura in eo distinguant,quod sorma dicatur figura non quicunnue, sed qui in re aliqua ita turali quanta figura vero, quae in quantitate secund im se est. Rect8 autem ligura ab Euclide lib. t. de si .defii nitur e ,qisae tu aliquo vel aliquit, . ter in itis comprehenditur, hoc est quantitas perina uens , quae sola simpliciter dicituri ilantita sumpta, non, ut quantitas, sed, ut unica,vel pluribus lineis vel superficiebus sa tem sormaliter seu virtualiter inter sedistinctis circumscribitur . quod totum est 'lii id positiuum, A. in modo assici evdi subiectum cum alijs qualitatibus
P Sunt quidem qui has quattuor
non Vera 1 pecies t ed inodos accidentalesi ualitatis esse contendant sed diisentire t iis cogimur e cum aliis asserere qualii Mem in praedicto quattuor membra, tan tuam in Di non a omas , sed illo alternit ale, a viai uoce diuidit lem, ita, Mimnes inter se non o lina liter, seu vir: italiter, sed etiam
realiter distinguantur. posita illa huius diuisionis ratione, luam optirnam itidica mi is, ut scilicet qualitas ad Iubstantiam vel per se rando , vel solum in esse n. per fetendam
ibitum, dii pofi- l effetido vel situ rio quantitatem ait cruo, vel aliquibit teriniuis complebendens. 3 se constituat ibi mari , 5 fi 'urana vel sit qualitas alio in
do Ornans cor. aut aliter assiciens si ab st Π P .it ituat patibilem l ni unci inae illi rat, ut color nati ut boreae vel proueniens. a duo, ut va
222쪽
e , dispositio vero pro a su secundo potεtiae ut interdun ille habiliridi cile tio
vero fici a nobilis, diti . te, Vesaccidentaliter tua, si rarii et . . icile. λracile indicent oliuia naaior&, nitru rei cdissicultatem,aut sicilitate nitive essentialiter,si, edum particulae ita sutria latur, tqualitas dissici ρ .licatur illa,quas ei seu nati ira pr1: cinii , ca
tingat intercliana xt facile re Iuliaeantur,uo litas vero facile mobilis clies si illa. Quae ire se,ieta latura pendet l l , seu causis, tua per se, seu natu: . tu tacile remoueri polluiu, etiamsi per accidciri u terduia contingat,ut disiicile remoti eant ut . Nec item naturalis pcitentra, in P
ictitia , nec patibilis qualitas M passio qua in Ariu. inca de qualit .eatenusincra Vese qualitatem, quatenus non deno minat subiectum talo simpliciter, sedi tiim ad breue tempus quo durat inter sudiiserunt, iri accidentaliter Forma vero, de figura linter se coniunduntur, licet aquibus iam cisi inguamur, ut diximus 'ξ Proprietates, seu attributa qualitatis ab Arist. in cap. de qualitate, ria numerantur.
Primum est habere contrarium sermest ius cis fere mari a minus quor illeu trumina nil, aut solis qualitatibus conuenit.: tertium est,ut secundum qualitatem res similes, aut dissimiles dicantur quod Arist dicit essem axi me proprium Ilia litatuna: irat zllit ei sermo sit de similitudine,ix di ista tritontid, 5 pre Se dicta,c aptit, sui. aia,tranente abes iboea
seu secundum gradum si alua is . Atquataec de qualitate. Relatio incommuni ni h salsu sies,quam O .ibitudo unius ad al-
ri discrimina; sed duo fiant propositis ainen in omni relatiotiementali comin uni lius omnibus conditionibus,ad hoc ut aliquid directe in praedicamento Di inat ir,re luistis, de supra ex
plicati . ni natii, sed in aliqlia tu-
tu intera i i Iera inscendentali repeti utar
alterum eis, quod relatio praedicamentalis in eoi l , ii illi aliud prε stat, nisi quod ill ilue resert ad aliud consequenter, i ut purus respectusci relatio aut trant ceridientali si ita et aliquid aliud. consequenteritori et purus respoctus:altero eli, dietatio luaedicamί alis respicit terminum subrone puri termini, leu praeci se, ut teri inlim rei alio aut transcendentalis ii sitelliicit terminusubnitie
ira relationis diuis ille relatione le-
223쪽
ne ad alia , etiamsi nullam ad illas di eant habitudine ira neque real ire luerationis culta modi tamen denominatim
nes nullae sunt, nec esse ullae possunt. Alia ratione relaticia omnia diuidet Ari istote Lquinto Met text. o. In tria inne
Primum est eorum,quae dicillitur semindum unitatem dc numerum, hoc esὶ secundum conuenientiam extremorum inter se,qine Decificati v sumeta est,quae tam virtualis unitas modo supra exivi cato ubi de unitate; disconuerit: irtiam eorumdem inter se . quae specificative sumpta est, quidam virtualis numerus seu multitudo. Secundam est eorrim, quae dicuntur secundum potEtia, activam, lassiuam, actionemque, Acta rassionem. mnao, de qua dicuntur secundiam priuationem Potentia,ut imposibile, inuisibile.
Tertium eu eorum, quae dicitntur ad alia, quia asia dicuntur ad ipsa , t inensurabile,scibile, intelligibile , quae dicuntur ad alia quia a a. hoc est mensura, scientia , intellectus dicuntur adip-Quae diuisio ita est adae laata, o quae ad primum genus pertinent , partim recta sint , in relius realibus , partim
rationis , in em ibit ratiotiis , Oez:
lia , partim praedicamentalia , partim
illis aris oga et quae ad secundam 'e nus, partim item realia At, parita ra-tuanis, retalia omnia sat transcendentaliae, quae iacimtrata Ouini a fine rati
tione praedicanaen . i. quam omnino adserendum est dari: sed, t quomodo detur,&cuiusmodi sit probet intelligatur otia sunt distinguenda ut lectit in seri funda --
biectiun, seu tiiud a metitum dicitur illud, in quoeli relatast quod uterdum est im irrediat ininici proximum ut albedo respectu militudinis inalbedine Livi dii mmediatum, de reminina Luz paries i quo est huiusmodi albedo. Non semper autem Tibicinum,seu fiun
camentalis est accidens sedi test etiani esse substaticia semper taemeninius re-- lationis est unum , iton autem duplex
, ut relatio secundum esse , in , sit in subiecto, secundum esse , ad in ter
mino,ut male' itidam tradiderior . Terminus dicitur id ad quod elatio est, ordo se habitudo ita , ut queri a 'indum relatio et id , quod ad n iteruari sic terminus sit id. . id quod alterum. Des,et alitem terininus relati oti praedicametali senape esse rea Iis quoa suam essentiam, realiter disininus a subiecti, seu fundamenti proximo relationi , siue deinde sit praesens,sive praeternus, si ire suturus si uectiam tantii possibilis. Ac relatio quidem pradicament illi principaliter, simpliciter sic dicta, idest praetens, seu actu existens sumpta ada quate secvndum omnia sine uibus in
telligi neotiit hoc est , tum secundii mid, quod uxit in recto, seu intrinis E, deessentialiter tum secundum id, qtio dicit in Ni quo seu extrinsece . Preminatiue, vir uterialiter requirit terminum actu existentem relatio autem praedicamentalis minus principaliter, secun
dum quid, seu cum addito sic dicta,ides ,
nori praesens , seu non actu existens, sed vel praeterita. vel futura , vel possit,ilis;&relatio praedicantentali princet paliter simpliciter sile dicia Uest, actu praesens seu actu existens, sumpta 1 liaci aqua e securidui omnia , in quibus intelligunequit, sed praecis Ll ei senili an id quod dicitur redo, stat lita essen alite. , non uniuersaliter re miratam,actu ex illantem. Ex tu i in aeram, quia overum est diseri mei ii: ter retra ne miraris iidentalem, Maedicamentalem
supra a nobυ iitdicatum , tam falsum eias quod a recentioribus luibuslam asseratur aserentibus relatrone miratiscendu
talem posse, acti exallere , t unctum id,
praec ris,quod dicit in recto, seu inzrin se ce, S euentialiter,ad te mainum, cin actu existentem, sed vel praeterit lim,ve Isiturum vel cliam tant tam possibilem, praedicauientalem non item quoruna neutriim uniuersaliter, sed tantii ut rudes nite ve rum est. Ubi verti terminus non est reaelis
quoad suam sciuiram, ut dictum esse , set rationis licet possit esse relatio realis secundum L, ouod in recto, seu intrinsece di eas intra lide dicit, noui potest a meneli pra dicamentalis. zinailii Oau ira ubi non est dia inctiore alis, sed .intum virtutis, non poteste Lia relatio realis simplieiter sic dicta, sed
224쪽
layidni virtualis . Aelicet nullus te minus sit de intrinseca ratione formali, seu gentia relati in is est tamen ali-- qu d necessatio recliti situ in , rami uana implument i ex Irin lecum , sine quo relati , nec intelligi , nec esse formaliter potest . Et quemadmodum intrinseca ratio sermalis, seu essentia relati O, adaequale consistit in eo, quod dicitur in recto, seu directe etiamsi extrinsece equirat etiam cernetinum ita intriuia seca ratio formalis, seu essentia termini ad aqua id conisisti in eo quod dicietur in obliquo, seu indirecte etiams extrinseceieqiuirat etiam rei .itionem, de ab illa interdum,ut a serma extrinseca, denomine
Ratio fundandi interdit in sumitur laadauitate . confunditur cum funda nrein o proxim I interdum adaeqlia tem de fi dicit ratione mollam , ad quam necessario conrisiluitur in funda
: elati s . : aliquando alueris, ut albedo et illa do, inter quas est relatio diuin' ilitudinis quando est ei a dem rationis in II qae extremo expIic atur per unitatem,sed un rualem supra explicii tam , non Oreta lamnaliter sit huius ni ubi unitas , quia est illa natura, ad quam uitisinoa unitas conscqui tur cuando ver est diuersae , explicatur per numerum , se inii uitii di-nem , ton et Matirinaliter fit num r:ις se muniti AE . sed iii . est illa natura , et ae , ad
is latronibus radicanaelita ibuς In transcende talibus ii navi A ser per est ratio stinc anus a rei ι
rrit . dius; ad collisuerit . semper vero positis enda mento proximo,t termisio relationis prae dicanaen talis , nece stario ponitur ratios anda nil ad aequale suinpta , e conselequenter relata Fla praedi in niali In ua Iicet distingui ouin es e. inaeea re si ectus ad subiectam,ta erie ad , seu respectit x ad terminiim: tamen esse. R I c. tinet ad ipsam,ut accidens est,ereia Uzpraecise relatio est. Q iam ob reni tect Aristor. in ca ad aliquid relari u praedicanini esse illa quidni hoc se ad aliquid quodaminodo se habere. R est , irorum esse formaliter in hoc consistit, ut sint mi id respectinum lqutal, non quomodocunqu sedcCrtia
Iia,ut alba similia praec dicia ruri duplicant rationem timilitudinis , quam ha lina inalbe siue non autem rationem accidentis, veIeritis, ve aliam cum hu iusmodi similitudine id miti Maram , aut etiam in huiusi di si in ilitudinc', io rno ada: Iuate, non praeci, si in eretur, ita elusam, sine qui di te est hectivum ad in i tu id tali rua mail rurina in Per
brs: ad altate ii, Te assatamniat lolis propria relatior i
225쪽
denominare relatiust. Distinguitii a ri latio 3 pedicarier: talis a lub: octo, sea fundame. suo prox: mo, no caliter,seu a parte rei. sed forni aliter, seu virtualitert A. Nec ullas uept. --
delitatis relatio crasibi sol maliter DP uJli
tiuit, sed,ut terminatiuuirerit liniis ad ipsum,ac proinde, ut absolutu. Neque repugnat, sed omnino admittet tu e t, una relatione pra dicamentale fundare aliam , seu tatast relativum, alia relatione sormaliter seu virtualiterim a sed illincta, restiti ad alia: tiecilla hietet absurditate procellus
i in infiniti Et sicut multiplicatur relatio,
siue praedicamentali siue transcendent alis specie, ad multiplicationem specifica
terminorum, ut termini sunt:ita multiplicatu umero ad multiplicatione nuniericam eorundem conse luenter relatio Filii Zd patrem, matrem non na, feci duplex cit,&quidem specie diuersa.Summa autet radicamenti relati in iis genus, non du Plex, sed unum est, nempe relatio praedicamentatis mc6i,cuius terminus, ut terminus, non nisi reductive ad pridicamentuRelationis pertinet, an extrinsecli eius complementum. Nec dantur in eode Relationis pridicamento relationis nisi mutuae, si mutuas intelligantur, ut coiter intelligi solent relatioties Gales, seu euentia realem habentes ii vir , tertinino ,
sibi correspondentes: datitur in Et non inu- tuae, si per non tiones reales' lhabente xiii trarii. irent , di sibi correspondente , scia in altero tantu ui extre-nro actu existentes.
Ae licet nulla nec ab terno, nec ex tredetur, aut dati pollit relatio calis in Deo ad creatu: a I, cruci entatas a patre rei distincta ab I lo Deo, aut alii luid. quoI eus ipse de peniteat, aut i iri, aut a quo perficiatur recte uil l li .l multi l a tres,ct alieo. gi docet. t,nlust aes, tum absterno, tum ex tre dari in in relationis reales ad creatu as,iritelligendo limo te latione,
dentalis, adola,vel plura pridicamenta, vel Et ad unum in pertinens directe , vel ad latus est tum reducti ueci quamuis aliae sat analogice similes relati nil, praedicam relationes primi persectioni Ic illam , , seudiuersia catur quibuscula. si olli rς,quae illi ab terno elationes coexistentis,pta -- existentis, lugeide exi Ie it alia logice similes rei l L icamentat: qui
ad Onania vel plura Pri dicamenta,vel etiaad unum tantum pertinent directe .lvel ad latus; ut relationes intellectivi. intelligentis, voliti ut, uolentis, tiae illi absterno ἱrueniunt; S resationes creat 3ris, conseruatoris Domini quae eidem ea tena pore conueniunt.
s o Propi ietates,seu attributa relatiuorum quin i, ab Aris in c. ad aliquid in e
Primum est,h e contra ruim q. de contrarietate propriὰ die a acceptum, ut accipit Ar in omnibus, sed quibusdainam relativis transcendentalibus collut nit. Secun dum est, suscipere magi , mrnu , ite quibusdam in relativis, tum praedicame- talibus, tum transcend mali .couenit: sed his per se, illis per accidens, ratione sulad. amenti, id aliqua ratione ua utetur, siue per veram ii tensionem aut re inissionem hiepe aliam additionem, ait detracti Ouen . Tertita eli,dici ad conuertentiam: quod LO est praedicata con tibi liter , sed explicare se mutuo, se uinum explicari inoidine ad aliud, ut cum d pater, ea ii: Da lius Patris filius atquch L,
terdum innovandum sit te correlativum explicandum II . retum, d abstractum sicu ii correla
postibile: nec ita,ilitellige da eit, vi tua iudifferentia temporis cit, unum clatiuum, in eadem necessari debeat esse altorum,
226쪽
r distri sed ita,ut unum sine alter non sit,sue deinde vininque in eadem, siue unum in unas venim in altera differentia temporis sit. M uenit autem quartum hoc attributu, tu ut omnissius relativi praedicamenta lib. Mn etiam quibus sani, licet non omnibus relativis transcendentalibus Quintum est ei e simi: cognitione, ct definitione, ita iei licet, ut in cognitione, definitione v-nius relativi attingatur alterum corre latiuum,non quidem sumptum formali ter, sed materialiter,ut terminus est quod omni hu, relativis, fiue praedica inenta lib. si trabescendentalibus conuenit. si Atque ex his tandem intelligi potest, quom o relatiuum ab absoluto di serat Sicut enim relatilium dicitur, quod est ad alterum, S conse litenter non est intelligibile, nisi cum habitudine ad altersi hoc est, ut paulo etiam clarius rem explice nuri, quod ad suit messe necessariore quirit duo,non tamen ex aeouo , ei citra,vtvnum sit illi intrinsecum, alterum fit illi extrinsecumen re quis tum ut extes terminans id, qtaod est 5 essentiate; liuo fit,vini est ici.quocitia initi et seu directe
ruo extrinsece,completur, de terminatur: ic absolutum dicitur,quod in ad se non solum negative, idest mi ad alterum, sed etiam positive, clest, habens secundum
se, ut tale est, pu gnantiam eum habitudine, ad alterum. Quod aut . m iecuridum se non est ad alterum, tamen secun dum se, ut tale est , habet repugnantiam cum habitui in Dd
qui absolutum vocent,negat te cilicet quatenus non est ad asterii manterdum talcen relatiuum sumitur. pro pure respecii uo ad purum terminum, quin solis relatiuit praedican ei talibus ex dictis coii uenit
re relativa, sed praeter rationem relativi, ut sies, includere etiari aliquam aliam rationem,ut dictum est. si ex vitina a supersunt praedicam erta Sed de actione. passione satis dictum actine est libro superiori,ubi de motu, S ubi ripasa,
Duo tantum adiungo. Alterum est actionem constituentem peculiare praedicamε tum videri comin uniter sumi potius a stiue pro causalitate agentis quam passive pro dependentia eis causa agente loco citato eo plicata licet hoc etiam posteri ri modo coiistituere possit pectiliare praedicamentum Alterum est ad praedicamen tum actioni pertinere quamcunq; actionem, siue immancntenr,isue traiis euntem,
siue corporalem, siue spiritualem, siue subsantialem, sue accidentalent, siue successivam, siue inflantaneam, modo habeant alia, dens dii 'cie in praedicamentis pinnendum requisita. Idemque proportiona
liter dico depasione respectu praedicamε i dicitur illud, per quod resp6i ni faciam per Ubi,
i tiari potest esse l .i , quod sit alicu. , v c , t in spatio, desinitive, ii scriptive. Atque hoc est 1 imuirum genus praedica imenti Vbi ubi sit, ut species continetur, tum locus tum etiam naetaphysicus, sed ci luperi r uare' i .edicametum non est nisi cxtriniec uni definiens,Vel
circumscribens .Quid autem de ubi, quod cuidam vocant intrinsecum , sentienduin Det, dictum est libr. i insuperiore rub fine
re ii Cia dctur ad ita ilionem ac Lini per Quando, ci nihil alii id e sentialiter, Li., moutatio creata exti inseca , a qu. aliquid denominari potest eile in tali, vel tali dii
ratione creata extrinseca v. g. mane, uel vesperi. Itaque duratio creata ex trili secaesi summuli genus predicamenti Qu1 losub qua non , inetur sciliaria tempus, Mil
227쪽
situs interdi: in pro loco interdit pro ordine parti una inter se sumitur; sed oroprie, ae presse sumptus, ut peculiare praedicantetur m constitis , est sormaliter postio partium in ordit e dicetina , seu spatii im , hoc est dispositio quaedat fin
gulari lium lorati .il lingulas pam V, tili, secillitis vini, quam locatum ascitur stare,vel Iedere , vel iacere,
vel alio huiusmodi modo se habet: amo rem non nisi ad res corporeas pertinet. 3 6 Habere, seu habitus variis sumitur modis,de quibus Aristot. in praedica mentis, S et .cap. o. sed, ut ultimum praedicamentum constituit,nihil aliud sormaliter est,quam vestis, seu in dumentum quodclii que Cita,ut sub vese,seu indumeto eo Prehendantur etiam alma, quibus quis incultur quatenus potest alicui aducens denominare vestitiun, seu indutum. Hae deente pridicamet.tali, ex quibus patet etiam quid sit en noni dicamentale, siue fit transcendens, utens, num, Venim, honunt, siue non,ut domus,Respublica, di c. ens rationis , seu fictum incommuni sumptum,de quo etiam aliquid ad extremae supra propositae entis diuisionis inensi ea te racens rationis, seu fictu inexplicationem, sequenti, eItremo capite dicendum est.
228쪽
Ns reale dici tu illud, a parte rei hoc est non ficte, seu appa
renter, Δ obiective tantum iii aliqita tentia, sed citra Omnem s-ctionem ina liqua cinerentia temporis, vel praesentis, vel pra ieriti, vel futuri, vel saltem mi bal: reperitur; ita niuis ens reale principaliter, simpliciter sic dictum, sit tantum Prael eiu ens autem poteritu vel futurum, vel possibile non nisi mini in principaliter, secim dum quid . seu cum addito diminuente dicat irrens eale, nepe ens reale Pra et futurum, vel possibile, irdicauimus. 'a a ter sumitur, et rectra. Qiue. En ra
ti Cnis enective dicitur , quidquid esticitur a ratione, hoc est ab uaeuiu semodi sunt omnes eius in
intellectu. tai tuam ipse I .ciscutitur, e in se sunt entia realia Ensr IiCinis subie Mue dicitur, quidquid in ratione, lio et in intellectu, tanc uiam in
qui in illo subiectantur, dunt ne inminis entia realira rn rationis oblective dicitur Cuidquid rationi, hoe est intel- Iectu obi citur cognoscendum : quod
tunc est reale, cum a parte rei modo supra explicato reperitur, tunc no est ensreale, scd pi presse rationi .ec fictum,clinio te rei modo supra explicato, sed ii e niue in ra
tione, seu in in te. lectu, Quo fingitur, reperitur.
Maioris tamen claritati gratia quinque distingit pollunt genera entium rationis obiective tantum seu ficti rum a rationes unum, quod intelligitur , ut realiter praesens , cum non sit realiter praesens alterum , quod intelligitur ut realiter praeteritum , cum c si realiter praeteritum tertium,quod intelligiciar,ut realiter laturiam, cum liCn sit te aliter futurum: quartum, quod intelligitur, ut realiter posibi in is vcnit realiter possibile; tui tum quod intelligitur, ut realis estetitia, ahstrahendo abesse praesenti, praetetito, tuturo, possibili,cum non si realiseia lenti Inm. o totidem alia distingui possunt, si quis intelligat, ut realiter non praseris, ut 'rateritum vel futurum vel possibile , vel non habens rationem euod realiter est prae
k iii bili, Vel habes ri ne realis Gentis. sua licet reccii ore quida non appellatentia ronis, sed non entia raticatis: tame
229쪽
v distant obiective tantum in intellectu, vere sum entia rationi, etsi nihil vetet,
ad aliorum, quae diximus, entium ratio nis distinctionem appellate entia ratio. nisnc gativa. Ut in pauca conteram,quidquid non solum persecundam , aut tertiam , sed etiam per primam intellectus operationem siue directam, siue recte xam, intelligitur, ut ens,cum non stens aut,Vt mn era,cum sit ens, id omne dicitur, dcestens rationis simpliciter sic ei-ctum, hoc est a reali distinctum de quo hic loquimur,d Quod suo modo, idest fi- Cie dari certum est:recteque definitur e Lis illud, qvila est obiective tantum in intellectu, siue deinde sumatur intelle diis pro potentia intellectiva,eui mediate Mue 'o intellectione, cui immediate ens rationis Obi citur, vel obiectum est, vel obiicietur, vel obiici potest. Inter omnia
tamenentia' rationis, illa maxime talia videntur, quae intellectili obireruntur, ut reales ellentiae, vel res realiter possibiles,
cum iani sint reales estentiae, vel res realiter positoiles. 98 Et ouamuis nullum silens rationis obiective tantiim quod non stetiam fictum ab eadem ratione; distingui nihilominus alio modo solent entia rationis
in fictilia, de non fictilia , seu potitis in
omnino finitia, Si noli omnino fictilia. onua ino fictilia dicuntur quae sine ullosundamento determinato, hoc est proximam intellectui occasionem ad coit itandum figinentum praebente, finguntur, riuari generis chimetae nono nurino fictitia dicuntur, ad quae fingeuda intellectus habet fundamenturi aliquod determinatum modo explicato:&haec siil iuiduntur inentia rationis grammatica, reth rica, logica,&c. prout in rebus grana malicis, rei noticis, logicis,&c fingitntur cuiusmodi sunt illa entia rationis , quae quibusdam dicuntur fundari itide nominationibus ea trinsecis ab intellectu, vel voluntate,vel alia potentia reali, ut effecognitum,esse subiectum esse praedica-tum,esse volitam esse amatum esse vi-sum,S similia,quae sermaliter sunt entiae realia, hoc est concreta accidentalia, seu denominatiua a forma extrinseca cognitionis, subiectionis, hoc est cognitionis, qua aliquid cognoscitur, ut id, de quo
aliud praedicatur, c sunt inquam for maliter, seu ratione sormae eruia realia: materialiter atitem, seu ratione materiae . seu subiecti , interdum sunt entia realia, interdum etiam rationis et quando etiam materialiter sunt realia optitne intelligi possunt,&communiver intelliguntur line ullo ente rationis, seu si-cto unde militas recentiorum quorumdam de his denominationibus extrinse-cis opinationes . quas enumerare tanti
non est, facile resellas. Possunt tam in quibuslibet rebus fingi entia lationis sine ullo fundamento
determinato modo e1plicato. Diuisio autem quae a quibusdam affer-ζur,entis rationis,quod est Obiectiud tantum in intellectu in retationem, priuationem,S negatione in quatenus etiam priuatro, I negati uolgi: oscuntur, utentia, cum non sint entia, non est adaequata , etiamsi restringatur adens rationis non omnino fictilium: adaeqii, ni erit, si diuidas in substantiam ratii l.
dens rationis,ens rationi abit in III, ut.
est obiective tantum in intellectu ,
substantia rationis, Je accidente rati liis,&negat tolle sitii, stantiae,accidentiu
entis a substantia , accidente ab strahentis realis ratione conficias: cuiusmodi alias multas eatis rationis diuisiones assignare posses.
Qtiem ad inoduincia inen nullum ens
rationis simpliciter sie dictum est e rum ens simpliciter sic dictum, sed tantii fictu ita nullas habet,aut habere potest veras causas sici pliciter sic diaetas,
Itaque causa illius emciens ficta dici potest intellectiis, qui estici cognitionem, qua ipsum cocipitum causa finalis, illa quae finaliter mouet inte e tum ad emciendam praediciam cognitionem, qua ipsum concipitur' causa materialis ,&mrmalis , quando concipitur adi modii in compositi substantialis, aut accidentalis, partes , tua: ncipiuntur ut materia, ct forma ipsam coponere causa veto materialis, seu subiectum,quando ricipitur ad modum accidentis in
aliquo inhaerentis,illud ipsum, in quo c6
Quod si concipiatii per modum entis simplicis,ci per se statatis, potest in illo fingi causa materialis,deformalis metaphysica ilia
230쪽
Idem proportionaliter dic de Proprie - verbi gratia essent Iam et rculi non esse eia ratibus, quas item nullas nisi fici Mina lientiam trianguli, intelligend non solum
hra. s si autem oras, an ens rationis idemst, quod secunda intentiol distin puendum est: intentio enim quae proprie, presse dicitur de actu,quo uoluntas intendit finem, latius sumpta,ut dicitur etiade actibus intellectus, distinguitur in primam &secundam ωutraque rursus informalem biectiva sed apud aliquos
prima intentio formalis dicitur cognitio intellectus drrecta; secunda, resseaea: prima vero intentio obiectiva dicitur obiectum cognitionis intellectus di rectae secunda, obiectum reflexae:&ic non semper, sed mlum aliquando idem est ens rationis, Te cunda intentio obieetitia, nam formalem
certum est semper esse ens reale. Apud alios vero prima intentio formalis dicitur coenitio quaecunque intellectus tendens in obtectum reale; eculIda,co Ini tio quaecunque intellectus tendens in bie
iuni rationis:ptima vero intentio obiectiva dicitur praedictum obiectum reale; seci inda praedictitera Obicctu inrationis, ies en ire idem estens rationis, secunda intenta obiectivi, nam formalis semper
tivum , S priuatiuum sint entia ratio nis Respondetur ens negat tuum, d priuatiuum , qua ratione intelliguntur ad mo-dum entium, esse clatia rationis, qua nauis negatio, priuatio secundum se non sintentia rationis, sed non entia , quae ut non
entia intelligi nullo modo possunt sed Deus quidem res omnes. singulas , ut sunt,perstetissime cognoscens, compraehendens eatenus etiam non entia intelli
tete dicitur, quaIenus intelligens in na- quaque re non solii monuies, de singulas taetiones intelli tibiles, quae in illa restant, vel fierunt,uel erunt, vel esse possunt, sed etiaillas esse omnes firgulas rationes intellii: ibiles, quae in illa re sunt, vel fuerunt, veletunt, vel esse pol in , habet actum
eminentissime atqui ualentem j somnibus, quibus nos eadiem non entia, seu negatio
nes, cirruationes, siue per primam, siue perlecunda ita, siue per tertiam intellectus operationem intelligimus. Idemque proportionaliter dicenclum de Angelis, quatenus res, ut sunt, intelli unt .nos autem, etsi piissilinis iuerduna eodem proportionali et n. Odo dici intelligere aliquod non ens,
omnia,quae sunt de Ilorum egentia , sed etiam illa esse omnia, quae sunt de illo
rum essentia, per quamcumque demum intellectus operationem id intelligamus:c6- munitertii negationes, priuationes non intelligimus nisi ad modum entis positi uiseipso fornis liter tollentis, seu remoueatis iens negationi, priuationi oppositum, at . que ita formado ens rationis, lane quo,nec iudicium negativum formale unquam elicere possumus, quidquid aliqui contradicant, licet virtuale, seu aequitia lens modo e 1 plicato interdum possimus . Quamobrε nullo modo admittendum est, auod quida
recentiores alunt, ens rationis eri per ilia tantum intellectus operationem qua enscum n Mente, ut non ente copulatum intelligitur, cuiusmodi operatio niti Ia est , aut esse potest:quamuis verum sit, intellectit in cum ens rationis formatas intelligere Ἐ-ue per primam, siue per secundam, siue pleri iam operationem, o,vel tanquam inter se connexa, quae in re non sunt connexavi Angelum, corporeum,cum fingit Angelu in corporeuma vel tamquam inter selion connexa,quae in re sunt connexa, ut An
elum,&oon substantiam, si fingat Ang um non e se substantia i , c. 6 tuae adhuc ad periectamen scianis
explicationem relicuae videntur quaestiones,an omnis, solus in te emis, faciat, eo modo,quo fieri potest, ficte scilicet, ens rationis Ad priorem respondetii intelle
ctum etiam Angelicum posse en rationis .ctus facere,ium indirecte. mediate intellige faecia endo directe, immediate nostra v. g.co rariolagnitionem,quaens rationis fingimus, si ei illi notam es e velimus, alit exterius manifestemus, consecuenter intelligendo indirecte, di mediate ipsumens rationis,qa huiusmodi nostrae cognitionis obiectum est tum etiam aliqirando directe, rim- mediat/, intelligerido aliquid, cruod habeat solum esse obiecti uia in in illo, saltem loquendo de ii Hellectu daemonum aliquid
fibi non euidenter notum coniectant , de temere nidicantet licet intellectus hu--
manus ob mana in intelligendo imperfectionem multo plura , quam Aligeli
cus entia rationis fingat intellectum au. tem diuitium non poste directe, immo diate facere cras rationis, posse in indirecte, me diate,cognoscendo, ut necessario cognoscere dicetidus est omnes cognitioIies