Thesium philosophicarum libri tres ab Octauio Turricellio patritio regiensi, collegij nobilium conuictore, tutelaribus S. Catharinae virg. et mart. auspicijs, in academia Parmensi societ. Iesu ad disputandum propositi. ..

발행: 1616년

분량: 231페이지

출처: archive.org

분류: 철학

201쪽

Dubitationem habere non potest quod sequitur molienclum tame viderirr, quod aliqui etiam indubitata in dubium interedum vocentaeum scilicet en in increatum&creatum diuiditur, diu ilionis mensum realiter,ita ut nullum sit ens

realiter, vel increatum, vel crd ad ulnii d explicato non siit: non autem formai: Izr,

quomodo certum est alias rationes strinales ab his o lino diu erras,neutram ex his esse, sed alias formaliter:&quod hinc se quitur ipsam etiam creationem passive suptam, secundum quam creatura intrinse-ce creatura dicitur, licet Brinaliter non sit quid creatum sed ipsa creatio, citra ut somnia luctat hynca creatura comesituitur realiter tamen esse quid creatum. Iden proportionaliter dico de alia diui sione cntis in causans, seu causam, cau 'causa issatum, qua satis ex libro superiori, Vbi de r. -

posteriores hi ut liuisio omisi omnino enti adaequata sit, nomine

causae, ct causati intelligenda esse non so-lum, tiae rationem causae, causati habent in laesenti, sed etiam, quae habuerunt, vel habe hunt, vel habere pos

sunt.

202쪽

Lib. I l. ex Metaphyticis.

aequi iocum, d anal

tis, qllae quo modo entic6veniat, infra dicetiar, queq; in lonica rudius, quan

tum ad Lo eae finem satis

phunc sit btilius expIicari debet, aliter etiam tradi solet in uni voca, a qui ca quae deinde sul,diuiduntur in aequivoca ac .isu,quae proprie, pressὰ dicuntur aequi- uoca, aequivoca consilio, quae propriese presse dicuntur analoga, ut infra. Et quamuis ni uocae, Graece synon ima,& aequivoca graece homonyma ex vi voca bulbrii mire non distinguan ruri, nec aliud significetar, quam cognomina seu totientia simul virum, Z idem n ,: i. ei : c. I lIllo sophorum tamen usu magnopere di fie

runt.

Vni uoca igitur ab Aristor in Antepra dicamentiscap. primo rem in hunc moda

desininntur. Unitio dicuimur, quorum, Ac nomen conamune est a seri nilam n men e auem fit bstantiae est essenti α' omnino similis, cibi miti vieta Vnil a

iu da Nessentiae sin: i

riimproprῖam requi ritii iuressent si per nomen significata adaequale sumpta natu tra sua omnitio equaliter, lauaque prin D, 5 aeque persecte colaieitiati innibus uni Quocati S, seu limnibus, d. quiluis huiusmodi lentia praedicatur, quae nece sari de bent esse multa,ve actu, ei. salie tu poteria: Dixi omnibus viiiii csi , i ui Noruinalia situ: q. .ei tu unmoc uni uocantia, idest uoces nitio an nab re snificationem, alitia, quae licui v v nium a aequi uocata, idest exin uocouio pcabulo significatae in praedicta de ne definiuntur tantum niti a Vlita. Et cum haec subdividantur in oesentia. ''Ita, quae scilicet sunt deessentia eorum in qctibus surri, Nata identalia , quae scilicet non sani deessentia

sed illis accidimi, Dr ex intentione ..ti l .int ii I i

ab interitione Aristo. com: talit uoltvniuocis essent: bibus, sed etia III acri l. l. talibus, quae Aritior appella d non: i litiua, peculiari desinit aliud breviter: in qua Q. derit alia niti Ra: haec enitanda idit Tristot.Qefinire, lira iiD ' lua sectitulum se alia lint . i iuni uoca:. Denique cum vni 'cat te 'la, sicut cri .ilia ac

203쪽

seommunes vesu eo vocabulo immediate senificatas, de a pluribus eadem ratione participatas,ut animal respectu hominis, de bruti, Munitiora participantia, idest ij

sa plura, siue singularia, quae naturam comunem, siue minus uniuersalia,quae naturam communiorem, seu uniuertatiorem uni uoce narticipant, ut Petrus, Paulus

respectu nominis,homo. brutum respectu animalis in praedici desinitione non deflaiuntur tantum ni voca essetitialia participantia, nec tantum participata, sed utraque sermaliter sumpta definitio subura ratione ementialis, sim alia accidetalis dici potest. Aequivoca rectὰ item ab Aristot. ibidem definiunt v, esse, quorum nomen solum commune est intellige materialiter, seu quoad sonum vocis, no formaliter, seu quoad significati otium j secundum nomeu vero substantiae ratio idest essentia diuersa. tuae definitio nou a qui troci qua diduntii aequi uocantia,idest uocibus aequium 1 habentibus significationem, sed aequiuo cis aequi uocatis, idest rebus aquiliocou catallo significatis conuenit.&, si quidem parricula illa substantiae ratio diuersa ita ea plicetur, ut significetesieritiam omnino dii erfant, definitio non conuerit et nisi aeg- vocis a casu, ideli habentibus idem itomo, rationem per nomen significatam omnino diuersam, cuiusmodi sunt Gallus h mo,N gallas auis: qn idcirco dicuntur aequivoca a casu, seu a tortuna, quia casu, te fortuna fit ut idem nomen rebus om-hi ino dii: erit imponatur . tqtie hac funiaequivoca pressi dicta . in dicuntur et ilpure aequivoca is absolute a in uoca si vero ita, ut non fignificet essentiam omnino diuersam,sed vel oninino diuersam, uel partim diuersam, seu dillimilem, partim smilem, de friar tui conueqiet, tum aequi uocis a casu de quibus iam diximus, tuna in

qui uocis a consilio, idest habentibus idem nomen, rationen per rationem si nisi catam aliquo modossimilem, simpliciterramen diuersam e ii dicuntur aequi uoca consitio, quia conlitio fit, ut re biis aliquomodo similibu licet fimpi: citer diuersis, idem nomen imponatur. que haec sunt aequivoca late dicta, seu anahga et sinit quodammodo media inter uni voca,&pure aequi uoca. Et hoc secundo modo ex Aristot. intentione videtur radicta definitii nis partient ei pIiciniis, qua . uuis ex eiusdem etiam intentione definitio, qua item sub una ratione essentialis, sub alia acci dentalis dici potest, principaliter aequi uccisa casu, minus priucipaliter .aequiti O- eis a consilio , i. analogis conue

niat

3 6 Inter equivoca a consito seu analoga non recte nil merantur ea, quae a qui--

Luscia in dicuntur analoga inaeci ualitatis seu fecit udii in inqualitatem,oc definiuntur esse, quae habent idem nomen ,δ secundum nt,men rationem omnino similem, inaequaliter tamen perfectam in inseriori b. ut animal, quod licet secundum se spectatum ni uoce in omnibus suis insertorii vis reperiatur,ob inaequalitatem tan .en differentiarum,a quibus contrahitur, in una, qin alia specie persectius est. dare his iiiii sis, quae uni voca non analoga iunt, anal ga aluid utitur, in analoea attributioni de analoga proportionis Analoga attributionis, seu secundum attributi citiem, seu per attributionem,seu ut loquitur Aristot ab uno ad unum, dicuntur, quorum est idem nonaen, saltem loquendo de milius mincipalibus analogatis,& secvicium nomen ratio eadem quoad terminum diuersa qu ad relationem, seu habitudinem ad termi

num.

Dixi saltem Iosuendo de minus principalibus analogatis, quia principale analogatum non sena Per eodem uocatus nomine, quominus principalia analogata. Dicitur autem principale analogatum il-Iud, in quo res per nomen analogumana logia attributionis significata forrnaliter, intrinsece reperitur, ut sanum in nimali,5 ens in subitantia minus vero princi pa Ita analogata illa, in quibus resperum men analogum analogia attributionis significata , vel non reperituris ,rmλ- liter, I intrinsece , sed tantum secundum alrquam denominationem extrinsecam fundatam in aliqua relati e .le habitudine,qua praedicta analogata minus principalia dicunt ad principale analogatum, ut sanum in pulsu ,erbo, medicat meuto, bc aliis: vel reperitur quidem etiam sol in aliter, S inti insece,nont .imen principaliter, sed minus principaliter, ut ens in accidea

Denominantur uero minus principa Ita analogata a principali analogato,interdit tanquam a fine, ut medicina rana a sanitate animalis interdum tanquam ab essicien

204쪽

te,ut pracepta. , O instrnmen a medica a Medico. interdiit tanquam ab

chlntur Cnti sentia, quare init quid

substantiae, in qua sunt , quae r inci

paliter dicitur ens, licet accidentia secundita aliam rationem die antii retia in secundum se entia I stlistantia aliter etiam ad accitantia su habeat, quasi ut

materia.

Analoga proportionis,seu secundi in proportionem dicuntur , quorum est idem norren secundum nomen ratio non omnino, sed proportionali terea de in , seu simis . In hoc au

tem diu inguitur proponto presse di cta ab illa habitudine quantitatum qiue dicitur ratio , Quod ratio , grace λογον ut ab Euclice libro quinto de Mnitur, est duarum 'agnit ita inum ei uia item genern niuiua cluaedam secun

dum quantitarem habitudo. 1walis est verbi gratia , si ter duo. riuor

quae dicitur ratio dii pla proportio all-tem grace αὐλι ii , t ab eodem ibidem definitur , est rationum in i litudo , qualis est, verbi gratia , inretrdun, luattuor ex una parte S quat tuor, 3boeio ex altera , quae dicitii pro portio dupla. Communior tamen recentioni latinorum usus obtinuit , ut habitudo illa duarum quantitatum, quae ab Euclidis interprete dicitur ratio, appet letur pronori ioci habitudo autem illi, aqua ab Euclidis interprete dicitur pro portio, appelletur proportionalitas: Et huiusmodi habiti ido reperitur etiam in his analogis . quae proprie dicuntur Proportioriis, vel 3roportionalitatis, licile analogum est principium, ut dicitur de principio lineae, fiumitiis,vitae, ut dicitur de pede animalis, montis , scamni. s Tam autem inter analoga attributionis, quam iliter analosi propor tionis,alia sunt pura alia milia. Analoga purae attributionis dictuitur iliata , inter quae nulla est analogia pro portionis, ut sanum , quatenus dicitur de animali , puis , o medicamen

Analoga purae proportionis, illa,inter

cti ni ita est natoria attributionis, .is licitur de princi

metaphorice participant io maria pernornen analogum significatam, ut homc pictos. S: hola o marmoreus rationem hominis. Alias mitius usitatas analogorum tam attributiostis,ini iam proportionis di uisiones omitto illi ido inittendum no est alia toga Pr portionis, propter vocabulorum inopiam merduin calere in actu lectindoni tria illud, quod est interri satis Lle significetur. Quaeretitum uua,nulla habita rationetini liuolsae ipsorum nuter se, sed tari tutobiae moriam, vel amorem alicuius,vellari in i liquam .ve alia huiusmodi deiidem nomine appellant irr ut cu

Respodetur simpliciter censenda esse aeguocari casu, si in re nu Ilam habeant con IVenientiam decundumquid tamen dici pol e qui uocii a consti . quatenus in mente, α deflerio nome imponetis ali habent conuestientiam. Rurius quate tran analoga pu proportionis sint vere analo ga, an, ut aliqui putant,vnlii a Respondetur est e vere analoga inio tameclici solet virum analogatum si definiendum esse in ordine ad alterum, intelli serudum est de analogatis attributionis , latae purae, siue istae clim propcinione, minu principalit, non aute ince analogatis pis troportionis. Quod aute in aliqui actulit, iliter analoga, de un: uoca esse discrinae, a illa a parte rei non sunt praecisa, hac a parte si et cisa a sui timerenti inosolum, ut falsum, sed etiam, ut impostibila reiici editi est licet verum sit analo adaequat supta in L ut L

quate sumpta non inuoluere. triue t a iii I

205쪽

hisiadem intelligi potest, diuision in ensvntu cum, aequivocum, de analogum,esse quidem adaequatam illius tamen me bris formaliter sumptis , non conuenire enti secundum se praecise sumpto, sed enti, ut nominabili, O conceptibili,seu terminatiuo nominum, conceptuum,qui

bus nominari,&concipi potest uius-Mem autem membris , taliter , sta materialiter sumptis , conuenire enti secundum se praecis lampto, abstrahendo ab eo , quod sit te

natiuum nominum, con ceptuum,quibus o minari, de conciri potest.

206쪽

Lib. III ex Meta disicis.

ENS UNIVERSALE,

ec etiam

iis diuisio

propori iOnaliter, ut alia proxime explicata , sub diuersa ratione ad Losica Metaplay seam perti

At hae uniuersale quidem ex vi vocis si-gii incat aliquid ad multa pertinens,&diuiditur in uniuersale complexum , incomplexum. Vniuersale complexum licitur propositio quaelibet uniuersalis. LVni ire sale incomplexum subdiuiditur inluniuersale in causando, in gnificando, in d repraesentando, in essendo, in praedicando. Vniuersale in causando est illud, quod licet sit aliquid singulare,ianae potest mul

ta causar ut Deus vel Sol.

uniuersale in significando est illud, quod licet sit aliquid singulare, tamen multa significat, ut haec vox homo , niuersale in repraesentando est illud, quod licet sit aliquid singulare,tamen multa repraesenta tat,ut de plures similes domus. atque ad hoc reducitur etiam uniuersale in imitan do , ut domus ad imitationem plurium Idearum constructa.Vniuersale in essen do est unum aptum esse in pluribus, ut homo, seu natura humana. Vniuersale denique in praedicando est unum aptum pia dicari de pluribus, ut item homo Nomine tamen uniuersalis non est intelligenda hic, nisi uniuersale in essendo,ci conseque

ter etiam in praedicando, quae realiter idesunt, licet formaliter differant. Universale igitur in essendo non datur , nec dari per ullam potentiam potest extra singularia, S consequenter explodenda penitus est opiniolasserens este naturas quasdam communes a snpularibus sensibili is sc- paratas, seu per se existentes,insensibiles. ingenerabiles, incorruptibiles, immutabiles, aeternas, appellatas Ideas, quarum

panicipatione singularia sensibilia habeant suum esse speci ficum,ct genericium tanquam ueris principiis sui esse. Quam opinionem,etsi Aristot Platoni tribuit, eamque Plato alicubi praesertim in Parmenide, de Timaeo paulo ante medium indicare videatu Cerealbilius tamen videri potest,quod alii existimant, illum tam patentem absurditatem no admisisse sedi dearum nomine interdum intellexisse Ideas diuinas interdum vero intellexisse idem, quod intellexit Aristot per naturasrn uersales per se insensibiles, ingenerabiles, incorruptibiles, immutabiles, &aTernas in bono se iudici solitas, ut infra quas idcirco Ideas appellauerit, quod imagi nes, simulachra snt suarunt Idearum in mente diuinaeae istentium iAtque hae posteriore idearum apud Pla. tonem notione posita, diccndum conse queater est, eum dia iste Ideas esse sit, stan-

207쪽

stantias, uia Ideas, seu naturas una uerla-les nil,statui ales principaliter, etsi non o- las considerauit ac easdem extra singularia esse docuisse , non quia realiter, sed quia forna aliter, seu virinaliter a singularibus dili inguitiatur ac licti omnium ge- inerum specierum Ideas in Io de Republica posuerit, in Timaeo tamen non po fuisse Ideas esse obiecta conceptuum communium quorumcunque sed tantum scietificorum,in eo scientiam quam ibi intelligentiam vocat, ab opinione distinguen do,quod scientiae obiectum fuit Ideae, id est naturi communes, seu niuersales, li:as diximus,non quia scirper,sed quia plerunq;

'' so dem uniuersale tu essena darii r

in singularibus, ἐπι quadruplex ex Arist. colligitur eius definitio. Prima est ex septimo et text. s. Vniuersale est illud, quod natura aptum est esse in pluribus Secunda Vpi ιT O P

ster.te X. 13. Vniuersale est unum existens in pluribs, 'Dia e pri tr. Periher. cap. . Vnluc lacu et L. iuua aptum est praedicam de pluribus. Quarta ex primo Poster. text. x s.cit. Universale est unum , quod pra dicatur de pluribus Q lae Omnes sunt definitione , modo in iucunda illii d esse in pluit ius S ii quarta illud praedicari de pluribus sumatur, ut sumi de-h in icti pri illo, pro eo scilicet quod estn plui ibus misi adicii rideia clitu secunda dc fini . um secunda aro . . t elicti alas, sed tantum: l quatenus reducuntur ad pii

bram, ui uasi loco particulae Oillud ,

i unum quasi nisi si II:Illin persecta, ellentia illi . taOvm uersalis erit, num apium tale m plicanda intel 1gal

lam verti in pli

iualis, seu quod idem est, Diadamentalis, oua naturae realiter plures saltem potet Ptia , desinites, in eo, in quo similes sunt, specificative sumptae aequivalelitvni,quatenus ita sunt terminatiuae unius conce plus, ac si essent realiter una , seu quod idem sunt, sunt fundamentum eur unico conceptu concipi possint, ac si essent realiter una ut dictum est supra, bige unita

Dixi saltem potentia, quia ad rationem uniuersalis non requiritur, ut praedictae naturae realiter plures dentura parte rei iaci secundo, sed satis est, si dentur in acti primo, seu dari poisilit, hoc est,quod ii per particulam illam api, et e vel in alia definitione supra allatare illam saltem potentia. Neq; haec, titudo, seu potentia uniuerialis adessensum in pluribus est serinaliter non inlia, set negatio repugnantiae ad Plin pluribus , sed Nisi tuair

seu viri in; per qua

tur talis, ut possit habere plures similes, seu quod ide inest, ut sit terminus poteti tiae activae,intra ita potest maliter multiplicari , ut sit in pluribus similisci n- de colligas aptituditiem, seu potentiam uniuersalis ad flendum in pluribus , in

ipsa natura,quaeri s es e passivam modo e liam: li et i lii Dc: PtitUlti aptitudo, E licari perne satione repugnat lam in pluribus,quet

liter . sit nil mini re te sunt indiuidua,pro Ocu Pl natilra, 'itae dicitur uni uir pti lectin dum lepra cis , ut ira est, verbi gratia natura hu- : ura humana est: de hoc modona, qu:u detur utriuersale in trem sorti aliter sumptu est

208쪽

salitas ita dit pliiciter sumitur uniuersales t est liter unci naCdo pro eadem natura,cl- uniuersalis , quatenus habet

Tmail ratem realem, hoc est quatenus

est una apta esse in pluribus, seu quatenus estina in pluribus, altem potentia nitate uinuali tu undamentati,i aptitudi ne,i ei potentia paulo ante explicata quae sin ut sumptae constituunt uniuersalita tem realem:&hoc et ammodo datur uniuersale in singularibus a parte rei ante omnem intellectus nostri operati ner . Ac iuxtin haec intelli enda est tum diuiso, quam Aristot primo Periher. cap. s. tracti his uerbis iunt hae quidem rerum uniuersales, illae uero singulares, tum definitio uniuersalix supra allata tum omnis eiusdem docti ina de uniuersalibus Altero modo a quibusdam sumitur pro eadem natura,quae dicitur uniuersalis,quatenus habet uniuersalitatem rationis, hoc est qtiatenus eii una apta esse in phiribus non nitate uirtuali, seu fundamentali,&-lle, seu potentia explicata, quae

a naturis realibus, quae dicunturi cs, realis est; sed pro unitate reali . iter sic di si hoc est excludente calem diuisionem plurium naturarum in pecie, uel in genere similium, arti iudine ad essendum in pluribus huiulmo di unitatem comitantes, quae intulis n)gae constituunt aliam quandam uniue litatem rationis de hoc modo non datur uniuersale in singularibus a parte rei alite omnem intellectus nostri operationem, sed datur obiective tantum iii intellectu,

utpote confictiim, non autem uerum uniuersale.

Atque hae distin tione facile conci

liantur duae in speciem contrariae en tentiae, quarum altera uniuersale in sim gularibus a parte rei dari, ait, altera negat

s. Omnino tamen reijciendum At

tum quod quidam docent, unamquamque naturam uniuersalem: in singularibus habere unitatem formalem a parte rei distinctam ab unitate numerali, minorem illa, tum quod alii tradunt, unamquamque naturam uniuersalem secundum se sum ptam, priusquam in rerum natura, autetia in in intellectu existat habere unita-tem quandam praecisionis,quam in singularibus a parte rei non retineat.

At quod dici solet uniuersale esse necnerabile , incorruptibile, immutabile, ternum, insensibile, semper, ubique, ita aecipiendum est,ut uniuersale,stu materialiter, fue formaliter formalitate reali supra explicata sumptum dicatii in generam te,incorruptibile, immutabile, aetemuratione essentiae, seu praedicatorum essentialium,quae in omni differentia temporis sena per eadem illi conueniunt quo sensu propositiones aliquae de rebius etiam cor ruptibilibus dicuntur aeterna ueritatis, ut

alibi diximus dicatur etiam ingenerabile, incorruptibile, immutabile non omnino, sed per se primo id immediatὰ licet in indiuiduis generabilibu S corrii ptibilibus, ad ipsorum,quibuscum identiscatur gene

tiam ipsum realiter generetur,corrumpatur, mutetur dicatur praeterea insensibile

iecundum se praci se, licet in indiuiduis ιε sibi lib. st sensibile: dicatur denique sv, ubique es non positive, sed negative quatenus nec tempus, nec locum certum, determi iratum ex se postillat inlaestio aut Eilla, rquam cognitione intellectus sat uniuersale formaliter non est iitelligenda de uniuersali sumpto sormaliter formali late reali supra explicata, sed de uniuersali sumpto sormaliterior malitate rationis.

Quod,cs fit quan qseri necesse non est non fit per ilia corii itione intellectus Metis,suae est productio specie intelligibi sis

impilae: nec per c paratione,seu cognitio ne coparativa, ita intellectus phira inte se coparat,quat is in natura limitia sunt nee per abstractionem, seu cognitione absolutam, qua natura conuntinis abstrahi

turpe intellectum a differenti j , discam sua essentia praecise cognoscitur nec per ilia praecise cognitionem absolutam,qua natura coicia ab inseriori b. per uit Plinii abstracta cognoscitur, ut una ullii repliciter sic dicta ,seu excludeat tuae a te diuisione plurisi naturarunt similiti qua

unitateria diximus non esse nisi obiective in intellectu, sed fieri sepe solet partim pee hanc cognitione trecta, seu absolutam

qua natura cois abstracta cognoscitur, ut una unitate, dixi, partim percoparati O ne, seu cognitione comparativa, qua eacie natura a cognita, ut una unitate, et dixi,

cognCscitur ulteritis, ut apta esse 'litri. bus aptitudine conlequente ait ianitate, si dixi fieri tamen etiam pDIL Siaaturam iam abstractan . . Utuna munitate, quam cia il

209쪽

esse in pluribus,vel abstractam, de eo ita iam,vt actu, vel potentia existentem in pluribus,concipiat, ut unam unitate quam dixi. so Nec abstractio naturae communis ita necessario seri debet a pluribus indiuiduis ut non possit etiam seri ab uno tantum, quamuis, si praeter illud unumn 6 possetne ullam potetiam dari aliud elusdem specie , seu numero tantum ab illo distinctum, non posset ab illa fieri ab ira cito naturae communis specificae, posset tamen adhuc fieri abstractio naturae communis generica Sed scut quado fit abstradito naturae communis a pluribus simul, necellario praecedere debet comparatio illorum pluriuin inter se, quatenus in illa natura conueniunt ita quando fit alistra cito ab uno tantum necessario ptareedere debet comparatio illius uniuscum iis, aruibus abstrahitur, ii sermo sit de abstra

tione non temere,sed certa ratione facta. Nec per cognitionem illam absoluta in qua natura communis abstracta o noscitur,ut una prSci se, necessario cognoinitur,

ut una unitate hac, vel illa determinata; sed cognosci potest, ut una unitate abstra-liente ab ha &illa unitate determinata: quam unitatem abstrahentem, si quis appellare velit unitate ni praecisionis seu indiuisionem naturae communis in sua inferiora non repugnauerim. Sed sunt quin mine unitatis praccisionis intelligere vi deantur iudi uisionem naturae communis in sua inseriora sumptam pro negatiove, seu priuatione diuinonis eiusdem naturae communis in sua inferiora quam pri ita tionem natura communis secundum se pacis e sumptam adiunctam habeat, antequain rerum natura, aut in intellecti existat, statim vero, at cive est in suis inferioribus, amittat :& huius inscii unitas praecisionis iam supra reiecta est. Iam autem cognitio absoluta,qua natura communis abstracta

cognoscitur,ut a,quam comparativa qua cognoscitur,vi ac teritia existens iii pluribus est ii recta, sed ae dici etiam possit rei exa, si cognitio rellex a sumatur non press pro cognitioire, qualiuellectus cognoscit suam cognitii

cognitionem alterius, seditione quacunque aliam

ta iseen cit, quod qcognitionem comparativa no posse esse simplicem appraehensionem sed tantum

iudicium.

64 Diuiditur a multis uiuersale in

uniuersale ante rem, in re,&postrem. Vniuersale ante rem, seu ante res, seu ante multa diciturnalitra communis ante, O

extra singularia subsistens, ut fingebatur ab opinione ilibuta Platoni,de qua supra. Universale in re, seu in rebus, seu in multis dicitur natum communis in imis singularibus actu,vel potentia existens. Vniuersale post multa dicitura multis ipsa natura communis, ut assiecta uniuersalitate rationis, te qua supra: dici etiam potest eadEnatura communis,ut affecta uniuersalitate reali, de ova item supra Diuiditur etiain uniuersale materialiter Sunivcrsi lesbrinaliter,ut supra diximus, uniuersa te materialiter in absolutum, relatiuum Sed niuersale sumptum formaliter, ut supra definitum est,diuiditur, tum in uni uocum,S a qui vocum, tum celebri illa diuisione in genus,speciem, differentiam, Pr prium, accidens, sumpta ex variis mo-dis quibus uniuersale in pluribiis saltem potentia inest,&consequenter de pluribtis praedicari potest qua eadem diui tolle diuidi coli sequenter notest etia ni praedicabile,lio quodcunque, sed quod ad iniit sale consequitur neu de pluribi iri

potest, ct nomine praedicabilis a L . iii de intelligi solet. Quamuis enim uniuersale propria AS

Prene dictum, pr dicatule . Guod ad ii

lud consequitura in tinge

minus proprie dicto, e Puri clad illud consequitur, quemadmodum, di in pauciora, quinq;:Γὲubra diuidit i ii Harilniter in uinque diuiditur, ne i iri genus, specie, iiserentiam,propriura: de accidens, ut dictum est Et sitae id si tarti S, speciem tantum, siue ad omnia pr. di ta quinciue comparetur, h.ibet raticinem generis ni in viri prius natiira lata

conuenit abstractio ullis ab

3e est illerentie, pro 'ri O

210쪽

Lib. Ill. ex metaphsicis.

D,uEῶ.men vel respectu generis, S speciei,uel re spectu omnium praedictorii in quinque tionem generis immediatE, seu proaime, sed mediate seu remote nec pilistae quin que species uniuersalis sunt species ins-mae,sed subalaemae, nec uni uncae, sed ana- 6 Causas omnes definit Porphyrius in Introductione, cuius subiectum per se est uniuei sale supra desilitum commime

praedictis quinque, ut ad Logicae finem c5

stri

Dixi per se ut exclud. atur tu indiuidua, de quo Porphirius agit latum in gratiam

uniuersalis,lii uniuersale uniuersalitate rationis supra explicata, quod etsi interdua lyorphirio attingatur, non tractatur a men per se, sed tantum ingratiam uniuersalis uniuersalitate reali, inpraesem eapli

cata.

Genus igitur , quod aliquando sumitur

pro collectione multorum habentium Ordinem aliquem, tum inter se, iii ad ali

quid tertium, liquam ad principium, quomodo Romani dicuntur genus Romuli: aliquando pro principio generationis , hoc

est pro parente,aut pcitria, uel potius pro rigine,Quae parente, aut patria duci riir:

aliquando etiari confunditur cum specie, de qua infra, sumptum Logice ac pnilosophice,ut a specie eodem modo sumpta distinguitur, cupliciter Porph in cap. de Genere definitur. Primo sic:genus est,cui supponitur species, intellige immediatθ, hoc in seriet ridicamentali.Secundo sic genus est quoa de phiribus 5 disserenti b. specie in eo, quod quid est praedicatur. Prima madefiuitionem sumpsit ex Praedicamentis cap .de substinesia, ubi Aristo .subi:-eiuntur,inquit, generi species.secundam ea primo Topic cap. ibi Articeam totidem uerbis hane . tu ambae sunt bonae desilitiones accidentiles, uel essentiales pro uaria explicatione,quam possunt admittere nec in i s definitur genus sumptum materialiter pro natura,quae dicitur genus secundum se sumpta, sedge nus sumptum sor maliter pro natura, quae dicitur genus sumpta, ut nabet reneritate hoc est uniuersalitatem genericam non rationis, sed realem in naturis realibus , proportionalem in naturis, se uentibus rationis:quamquam hoc quod respectu naturae, quae denomiratur genus, dicitur genus sumptum formaliter, respectu seneritatis, seu uniuersalitatis genericae, quae in praedicta natura fingitur ratione,clici potest genus sumptum materialiter, ut proportio milies dictum est de uniuersali in

otest,ut eas contineat in potentia se rea i sed rationis: in re tamet nihil aliud est, quam genus latius patere, seu illi Iurilvis:

aliud est, quam pecten minus late patet equam genus. nec ad hoc, ut genus existat, requiritur, ut existant omnes eius species, sed satis est, si existat una,& aliae sint possibiles me ratio generat firmitura sola a teria, sed a materia,&sarma simul incompositis ex materia, forma, licet aliquod genus magis exprimat materiam,aliquod magis formam in aliis a ratione ipsorum

formali.

Triplex autem distinguitur tenus, summum,quod supra se nubium medium, la, de supra,& intrat se aliquod infimum, qainfra se nullum habet aliud genus Inter quae tamen, desunt uersaliter inter gradiis metaphyscos eiusdem indiuidui nulla datur distinctio a parte rei simpliciter sic dicta, sed formalis, seu virtualis tantium.

66 species, qua aliquando sumitur pro sarma, seu pulcnritudiu , sumpta Lo- icῆ,ae philosophice tripliciter ab eodem Porphyrio in car.de specie definitur Primo species est, quae est sub assignato genere, intellige immediate, ioc in selie praedicamentali. Secundo species est , de qua genus in eo, quod quid est,praedicatur intellige immediate . Tertio species est, quae de pluribus,&diiserentibus numero in eo, quod quid ei a praedicatur intellige

immediate. Quae omnes sunt bonae definitiones accidentales, vel ellcntiales pro uaria explicatione, quam habere possunt,ut dictum est de definitionibus generis nec ijs definitar species sumpta materialiter Pro natura, quae dicitur species secundum iesumpta, sed species sumpta formaliter, ut proportionaliter dictum est de eo quod delinitur indefinition diu generis. sed, alta sit species infima,seu atoma S specialissima qliae nullam infra se habet sim cie alia subalterna, qtiae aliquam infra se ha --bet speciem, quae lite, ut e ctu iri crimris liabet rationem specie tota respectu si A. ibri

SEARCH

MENU NAVIGATION