장음표시 사용
211쪽
6serioris habet rationem generis duae quidem priores definitiones nani speciei, nostrema vero soli infiniat se atomae,3 si ecialissimε conuenit. nec si ecies in communi de specie infima, subalterna uirili csed analogice diei tu i matri uiue speciei nomen, ratio infimae, quam subaltona, ratio ver uniuersalis soli ii sinae , onsubalternae conuenit. Ac licet a in relationes,quibus species ad genus, indiuidua, quam relationes, quibus indiuidua ad speciem, genus, genus ad species, cinai uidua refertiir, inter se diuersa: sint: in hoc
tamen omnes conuenit in , quod sunt rationis. Eodem autem proportionaliter modo,quo diximus post egenus existere in vianica speciet, potest etiam species in unico indiuiduo. 6 Dirirentia etiam varie accipitur, secundum se abstrahit ab accident ' lita essenetiali Sed accidentali omissa,eialantialis, Iliae sola strentum vnii tersalen a de Differentia quinque
Priino disterentia est,' ira species exce
e si diuidere intellige est entialite, ea,
dem genere lunt, ut ad corum es lentiana spectet,vel breuius Differentia est pars essentiae complectiva, seu ultimo constitutiva. Quae omnes sunt bona definitiones. Secunda tamen non conuenit Dinnib. diiburentiis ectentialibus, sed talltum generi cista nolue Lamen dicendum est Porphy-ritim aut Aristot existimaeis e nullas daridi me retias speciscas ultimas, sed tantum generi caricum S Porphrrius. Aristote.
esse notactes. Nulta uero est,quae ubi i-Mersa rati Lellion possit, tum essentialis, uinciti it praeter ultimam quaeli tiri, lit uteri inta tradiici Glii , es ii iii essentialis. Nec rediit illo eientia
hoc est materiam,vel formam, uatenVS uicem differentiae interdum obtinen 'in concreto sumpte ad modum disti in quale quid pracii cantur non tamCII cilserentia metaphyrica . absolute sic di cata sola Drana, sed a toto composito in rebus coiial ositis, uel aratione formali in rebus simplicibus sumitur. Proprium ex eodem Porphirio in cap. de Proprio quattuor dicitur Inodis.
Primo quod soli alicui specie accidit,
sed n6 omni, ut homini est e Medicum, uel Geometram intellige in actu secundo,Nloquedo de eo, luem uulgo Medicum, uel Geometram uocant.Secundo quod omni, sed noli soli ut hornini esse bipedem. Tertio otiod soli , d omni, sed non semper, ut nomini canescere . Quarto quod omni,S soli,5 semper. Prae ter quos dan tur quidem alii etiam in mi, sed Porphirius emtatuum ait ad proprii quarto modo accepti,quoc I ra cipite explicare intendebat, intelligentiam magis faciebat Aliter propri diuisio traditi ill I.TOPi cap. .in nropritim proprium aliquid, hoc est, P. rum, sed, ut paulis clarius Proprium ex il lis milalicui, uel al
cidental fue simplex, si e Ium, siue generi cum, siue .nue uni id sale, siue singillare . iari Zute. H
quidem, quod est quartum vir uersale, noesi de euientia eius, cuius est proprium, sed accidens , necessario inmeia illi conue-
Vertim cum dupla sit necessitas, una simpliciter sic di i , seu absolitia 5 Logica,quae per i in
qui Lil dictu,seu,ut ii loquuntur,physica,quae per ii res quidem naturat tam mi est, per absolutam tamen Dei ilua ratio ite is talum nece larib, kloueri Olece ita , axia proprium τ
212쪽
artum uniuersale dicitur eonueniretuli, cui iis est i)ropritim, aliqtiando est necessitas i in 'l citer, seu absoluta , i Logica, uando scilicet,vel est accidetis metaphyicum, hoc est quoad suam realitatem, seuentitatem formaliter, seu virili aliter tantum distinctum ab eo cuius est accidens, non tanaen quodcuncti te, sed quod sum ptum etiam in ictu secundo consequatur consequentia formali, seu virinali id cuius est accidens in quacunque differentia temporis dionatur, ut dependentia re spectu essentiae rerum creatarum specificatiue, seu materialiter sumptarum vel est accidens phyficum quidem, hoc est realiter distinctii ab eo, cuius est accidens, sed in actu priniose quoad conue ni euciam praecis Oonsideratur,ut siccitas de ea lor in tali gradu respectu ignis ali quando est necessitas secundum quid seu physica ciuando scilicet est accidens physicunt,ut . . siceitas,& calor si
sumantur in a iiii Lundo eu quoad exim stentiam.
69 Idem proprium diuidi potest pri
cui speciei, vel e neri cinni,soli dessem per conuenit; secundum quia ac late sic dictum, cuiusmodi est illud, quod licui speciei, vel generi omni sed non soli, vel soli, sed ni aliquando, vel semper necessario L in ut Quapropter dea
nitio illa proprii, quae ex o h rio Cir cumiertur, proprium est, quoa l ciei sisti,&omni, semper ie
ei, vel generi soli, omni, seaa per accidit, vel ri ab Aris i.To e. . traditur propriuest,quod non indicat intellige expresse,&formaliter quid est esse, soli autem inest,& conuertim de re praedicatur conueniet quidem omni proprio quarto uniuersali cmplieiter, despresse se dicto, o diit ameliconuelli et Omni proprioqii arto' niuersali. Quod adaequale sumptum rectia communiter definitur este, quod inest plribus accidentaliter, Sc necessario, ut qde Iuribus praeditatur accidenta I necessari quarum definiti nunest esset
in actu se illini Lini laccidentalis pro varia explicatione cuius Accidens quintit unu ersale i
in unedici li ic.de Accidente dehi l
ptionem. cundo accidense fit eide inesse, di non illessi i erra est et neq; est genus, re distereneno neq; pro rium, ille mira ni uter est inuit, lecti isteriores definitione sumptae fuit eam . I.Topis . bonae sunr,sicut &prima,& aliae illae duae. iiiii, con muniter defatiui esse,ql inest plurib. aecidentaliter,& contingenter, vel quod de pluribus praedica tur in quale accidentaliter, de contingen-Utr:quarum prior essentialis est,m62 Iud inest sumatur in actu primo: posterior vero essentialis et accidentalis iuxta varias explicationes dici potest Prima tamei'or it fultio, ex qua alinis etiam cilal, ii , ite is, noli ita ac ' i' et illa est. t
filii timi-ssit, accidens esse, Hunil ibi eclo,curii est accidens, abelle se potitum per intellectilm,i in rei est e,5 adet en citi idem at esse non olum placi siue, sed et i in negative, tumeti In realiter, nota mei simul, sed diuerso testore, vel instant Ine ,rrui tione, seu de
structi in eiusdem subiectit, quoad eius
ei sentio seu praedicata eliciati alia,etiam si aliquando abefie, aut adelle non posse fit sine crimiptione seu destructione enis
dic Rura liquid de itini quoad existetit A non quoad esset iam quando deleste actu in rerum tiarum, noli tam li
desinit esse aliquid pollibile per ali
quam potentiam: striti etiam qiload elinite se aliquid possit,ile aiarii ilal potentiam comparetur Cute la sit lciter fieris sit, vel primo, se, peici ony, leu ablationeyca dicati alicuiuentialis, ve seclidario, &icra i ii,
213쪽
pernegationem, seu ablationem praedicati alicuius accidentalis o uidem . sed ne-- cessaria necessitate si inpliciter sie dicta seu absoluta;quod qui negat, seu tollit, consequenter negat, seu tollit principium primum, seu essentiam, iide huiuImodi praedicatum fuit. et Diuiditur accidens commune ab eodem Porphyrio in separabile, inseparabile, intellige realiter &diuidi et iap test in generi cum, seu consequens ad naturam genericam,& specificum, seu consequens adolaturam recisicam Itemque in metaphyucum, physicu, de quibus plura insta, aliis diuisionibus,quas necesse hic non est phiribus persequi. Conueniunt autem accidens pro prium, commune, quod utrunque est aecidens conueniens pluribus 5 utrunque habet rationem uniuersalis non solum respectu speciei, vel etiam generis, si fit generi cum , sed etiam reiecta indiuiduorunon seorsum, sed simul sumptorum, quod ide de disserentia quoque intelligendum est. Diiserant vero primo, principaliter, quod proprium conuenit suis subiectis ne eessario,accidens contingenter Sedit duplicε supra distinxtinus necessitatem, ait ram simpliciter, alterata secuia Mast uita
ita duplex distintuenda est eontingentia illi opposita: ita, ut aliquod accidens, 'asub una ratione est necessarium, S conle- Quenter proprium, sub alia sit continges, consequenter coni mune. Alia discrimina minus principalia, S minime uniuer
salta praetereo. Illud potio, quod dici let proprium per se prsino, seu immediate, tauquam primario subiecto conuenire naturae genericae uniuersia genericae,
vel specificae, prout est proprium genericum,uel specificuma Secundario vero, de mediate indiuiduis i intelligendum egeqii Oad conuenientiam.Quod vero Aristo. cap. de substantia, docet Omnia accidetiar
ci propria scilicet,&communia primo ineste primis substantiis,intelligenaum esse quoad existentiam. Sed de uniuersali, tum incommuni, tum in particulari haetenus. Particulare,quod formaliter sumptuni uniuersalitur,utram subiectiva toti teli inaterialiter sumptum interdum ei singulare,seu individuum, de quo satis su-Pra interdum vero min siniuersale , quod respectu
uniuersalioris ratio nem induit a
214쪽
qui dii proxime explicatae, sub una ratione ad Logicam, sub alia ad Mera-pbvsica spe ctat. Sed qdna silens praedicamentale,de quo Heloquimur, intelligi nequit, nisi prius intelligatur, quid sit apud Latinos Philosophos praedicamentum , quod sicut Q apud Graecos κριτ νο ῖα dupliciter sumitum aliquando pro tota serie ex summo genere niu O, ijs quae sub ipso ponuntur constituta: liquando vero pro folo genere summo cuiusq praedican.ienti primo modo acce pii Sed frequeutior est prima notio. ab illa inscriptus videtur liber radicamentorum Aristot .cuius subiectum est nudicament .m in genere, seu commune omnibus decem praedicamentis, de quibus in-Da, lumptum pro reali serie ex summo senem uni ucco, 4;s, quae sub ipso conti-nentur,seu'ilod idem est, iunipit miro Debus ipsis in huiusmodi serie quatenus peculiari modo ad L I l . I. v. proximum conferiant. Ensigitur praedica- E. PH, in tale dicitur illud, quod ponitur tu aliι-.ata. q. a crie praedicamentali, ita ut ad iliam solam pertineat. Quod en mi ad duas,aut phare , a ut omnes huiusmodi series pertinet,cuiusmodi prircipue sutri eris . linum, uerum,bonum, non dicitur nentale, sed transcendentales T. inlici Icrauic potest alicuid poni in aliqtia serie praedicamentali ita , v lin perti,neat: uidelicet a L. c,&Pedia ditu polirent interdui genera, s PCcies, lis dii uta, let ad Litiis ponunt ut Hlerent IS: reductive ponuntur, quae non sunt senera,
aut species,nec indiuidua nec disterentie aliquo tamen modo ad aliquid horii per tinent, iret,ut eius paries, uel ut termini, uel alio simili modo. 73 Atque, ut aliauid directὰ in prae dicamento ponatur, aliquot requiruntur conditiones. Prima est,ut sit ens male , hoc est habes essentiam realem, ue deinde sit actu existens, seu praesens, quod principaliter, simpliciter dicitur ens reale, siue paeteritus uenturiam, siue etiani tantii in pollibile qui minus principaliter,d secundum ud, seu cum addit ciminuente dicuntur en--ta dicta suora, ubi deessentia: siquide narealis es entia abstrati it ab Olexi ficti. pr
formaliter sui . iacum ut loco citat diximus. Quare ponuntur qui dein directe in I radican entis res rea
les, rictu existentes, seu praesentes, de
215쪽
l, aeti se T. I sit larae, nostibiles: sed ratioiit dictum est, non rati Posi tint tamen do nem praedicamentorum realiunt 1 . rinil ea meta rationis constitui velo nimia entia. tionis ad illiud praeda caemenium reale, cu ius sunt velut imitationes , simulacra quadam, reduci Secunda est,ut sit ens incomplexum. Tertia est,ut siten spe Nec coniundenda est haec condicio insuperioriAuri non Omiae ens incoinplexumittens per se , nec omne ens per se silens incomplexum. Atque ex hac condi: imi erecte instias, concreta accidet alia, ut album calidum, quae ut concreta , sinat clitia incoinplexa, si onta Ine per se non inconcieto ted abstracto, seu ratione abstrai ti tanti in m
praedicamentis accidetium poni, licet sub hantia in praedicamento substantiae in esi
coelops natur . Qi arta est, ut sitens complerum, hoc est v c singulare, ii no posiit veniis in corii Politi Olu in alterius entis per se, cuiusu.od ens coiri pletum ponitur in instino loco recte linea pia dicam emalis; vel x lit uersale, luod praedicctur in ud, c consequenter hanc atrationem entis conli. ti Cuatelius habet ratione in totius per per se subsistentis,cuiusu li ensilua sunt genera, sl c es. Eli., stens sitit trie no
Distinguia litur vero inter Maraal a lmenta omnia sermaliter quadam etiam realiter non ratione omnium, sed ratione multorum in se contentorum. Haec de pretdicamentis in uniuersum nune ad singula descenda mus Subst antia interdum sumitur late, improprie pro egentia cui iisque rei: interdum preste proprie pro te, quod realiter, seu materialiter sumptum, est accidens, de . finitur ens per se existes, seu subsistens, intellige saltem in actu primo, ita , ut sit ens natiira sua talis perie ctionis, ut non postulet esse in alio, an quam in substentante,vel si postulet, ut forma substantialis,corruptibilis, componat tamen substantiam colupletam, quae id non postulet. Diuiditur enim substalitia in comple-tam, S incompletam . Completa iri ussubdiuiditur,tum alij modis tum in primam, secundam pri inam subst tram docet Aristo in cap. de sublitantia esse l. lam, quae neque de subiecto aliquo dici tu , neque in subiecto aliquo est idest, quae neque de insistori praedicatur , cum iit singularis, S cosequenter iiihil, beat se inferius nee ii subiecto inhaeret: Secundas dicit esse geliera,ct species, in quibus sun bie L
ino dicto quan genera: Dm necies intimas interie, sicut, mas substantias inter se comi ualiter iubilanti asante in entis per se completi, ubstantia te prima, &de coinpleta, incona analoetice dici. lantia i diuiditur,
les physicas, hoc eti re Iram substantiale non in incorruptibilem , sed etiam corru item, quae licet spectata praci Sequa .s Pelia et a materia, ut sustentante, notabeat rat Intiae, qllatriniis
216쪽
trieta physicas , hoc est in nus,
litian ,quatenus continentur explicite in desinitione, implicite in specie sucinantiali tum in Partes integrales, ut
s 3 Locus hic postularet, ut delii tulentia, seu hypostasi, qua substantia vlti in completur, de costituitur supposita,
quod in subitantia intellectitati or'Prie appellatur pers,na,tracta remi ldo mi ilia explicarentiis, ait sui, eri creata complaatur in ratione sup- ri rationalis sit in rationei aliquid nostiuum a parte in tuo a natura substantiali corr.- eat ara an per solam negationem, qua huiuina odi natura actu no est in alio.
ci ij tiptibilem,oc incorrii Ptibilem, quale pili. ii et r.ecte celum: sed substantia complera, creata, siue Presse, siue late,ut sub se continet corruptibilem, incorruptibilem,corporalem, spiritualem, idq; non solum secundum veritatem , sed et iecundum Ar si tamen sermo sit de summo genere praedicamenti substantiae,ut traditur in Metaphysica nam, ut traditur in Logi- ea est substantia completa,& creata sensibilis, seu corporea. Quare Deus mi ponitur in praedicamentis directe. luetive: idque tripliciter, Prria o piu eificie finale, exeptare omlii utre sic non ponitur in ullo praedicamento particulam, sed in omni b. secundo, ut principale analogarii in ratione eritis, qua reperitur monurib. praedicamelis licet iam non ponitur redii liue in v llo pra dicame
pale analogatum in ratione sit sic ponitu reductili in prauica III lto substantiae . Secundae vero Ilire 1 ntiae. seu Angeli ponuntur in substantiae, licet secundu nin rem secundas Ini i
L , dicendum conse que tersit secundas Intelligentias licetvntu E participem rationes substantiae completae, creatae, in-ccirruptibi in spiritualis, is sumpta tamen in indiuiduo, no numero tantum,sed etiam essentialiter differreri ita, in sua essentia adaequat sumpta inchidant etiam nati irem numericam S conseque te licet essentialiter,ut dixi, inter se diffrrant, non tamen proprie differant specie. Quod idem proportionaliter secundum eui idem Arisi dicendum consequenter est de illis caelestibus corporibus, quae numero tantii militiplicari absoli ne non posese sibi falso persuasit'. Proprietates,seu attributa substantiae ex ab Ariin sup .cit .c. desit,stantia asseruntur. Primu est, non esse in subiecto, intellige inhaesioriis.Scim,vm uoce praedicari, intellige de substantiis inferiori b.q. secundis tantum substantiis,N qui de viri uocis conuenit. Tertium, figlii ita est me aliquid, i. esse quid singulare istens,
quod primae tantum 1 ubstant L conuenit. Quartum,m n habere contrarium . Quintum, non suscipere, i agis,ct minus.Sextili
esse suscepti utina contrariorii, licet quartum, quintum aliis etiam, quam substatiae; sextum vero, fidem ntrariis presse dictis intelligatur, soli quidem substantia .
non tamen on eniat consequenter prod Arist. . e proprium iubilautiae videri, esse ulcet uiuum contrariorum
intelligendum est respectu alioraim quorumdam illius attributorum 6 respectu omnium Haec de praedicamento substatiae Quae secluuntur, omnia sunt pα- die amenta accidentis de qui b. antest dicere a grediar, monendum illudus. alia esse ii ementis in substantia, Maccidens
Tilicamentoria in praedicamentumae, J Praedicamentum accidenti ulu li I tu quia illa latius patet, sed et, quia aliter in illa, aliter in hac subitantia, Saccidens sumuntur. Ac substantia quidem quot modis sumatur a diximus Aecides aut dupliciter sumitur primo pro ente, quod realiter, seu materialiter suinptu n6 est substantia , inest tameni saltem in actu primo substantia r Secundo pro
217쪽
surnpisi ut ealorisiue ratio sormalis accidentalis, realiter tamen demiscata cum accidente primo modo sum to ut ratio unitatis ipsius caloris siue etiamsi negatio,vel priuatio, 'ebens rationis, quod accidentaliter de ali luo praedicetur. Cum igitur diuiditur ens iii substantiam, accidens, vibitantia uniueriali si me accipitur, ut complectituro innem substantiam, siue creatant, siue increatam oc-cidens vero sumitur primo modo, ut .distinguitura lubstantia: sic est bona diuisio.
Cum vero predicamenta diuiduntur in proedicamentum lilbstatiae, praedicameta accidentium, stibilantia sumitur,vtc6plectitur tantum illar, quam supra statuimus esse summum genus praedicamenti su talitiae Mali assul, ill iccidens vero sumitur.vice, naccidens prinnon: - , Hinc tra
de quibus supra: ct se est item bona diui
Atque accidens quidem primo naodo
acceptum,qilo illiti: rguidii raci l i, Odici solet acciden lis INi ldens physicum, desinit .rrens salten in actuis Ita . lia.III ilia amhaec definitio extendi potest etiam ad acculens securulo in O .icceptu loest intrinseclina nec Ile inlia relii . . ccidens conlii tuitur inhaerens, etiam ii se trii in il sico, disi:nguitur ter seu viret aliter
Q lom lancunque tamen firmatur acci
in eodem numero subiecto, intelli pξdum est naturaliter, loquendo de accidente physico. Sed iam ad praedicamenta accidentium veniamus, quibus omnibus ratio accidentalis non aluoces, sed analogi de
Primum inter praedicamenta ac cidentium non immerito ponitur quantitas. Sed duplex distinguenda qualitas est, altera virtualis, altera sormalis Quantitas virtuali , quae dieitur etiam quantitas virilitis, de quantitas persectionis est, quae non constituit peculiare praedicamelitum,sed per omnia vagatur, in unaquaque re fueyraedicat neniali siue lὶon praedicamentali, siue corporea, siue spirituali, tanta est, quanta est eius perfectio,essentialis, vel accidentalis. Quantitas format: s, cui quantitatis ni- i-mo impositum , 5 deinde ontransimum est, ii onci nratione vensurae, nec litatis nisi ibi teli et rat
cinrueniant: nec in eX telisionemr noli entitati ita, quae consistit in eo , vires constet Plurii, sis partibus brinali bibi , vel lolii clituis. inter sedisti n
lide essentia linis sit deestentia alicus ec in extensione formali actu .l l lux . . illic ad I K una, seu spatia ouae in eo consistit, vires constet pluribi: p in 'iis entitatem compone
lini sit in unam ait ' Dci, seu
218쪽
spatium,secitndam, qua: res constat pluribus partibus ornu bus , qtiarum una ira naturaliter apta est esse in una parte loci, seu spatij, alia in alia rodo explicato, ut hanc apsilii dinem retineat etiamsi ponatur, ut saltem per Dei potentiam poni potest, simul penetrative cum alla, ve aliis aliqui bii vel etiam omnibus , in ea de parte lociise spatij seu quod iden est,
in apti tua inali ratione p.:rtium extra partes in ordine ad locular,seu patium modo explicato.Cui aptitudinali extensioni, seu rationi partium , licet naturaliter coniuncta sit aptitudo non solum remota, sed etiam proxima ad occupadum locum, seu spatium cum exclusione alterius cuiuscuitque corporis ab eo lam loco seu spatio: supernaturaliter tamen potest non esie con-Disputatio autem esset denomine , si quis non hanc, quam dixi aptitudinalem extensionem, sed actitatem illi respondentem, quantitate in appellandam esse con tenderet , qua nos appellatione idcirco abstinendum ce semus, ut suus sit communi Theologorum sententiae locus docenti si Christum Dominum in sanctissimo Eucharistiae Sacrant ento esse etiam quoad
79 Recte igitur quantitas brinalis
communiter definitiirens per se ex te suin, seu habens partes extra partes intelli ado extensionem, partes, quas diximus. Nec tamen non recte ab Aristo. s. Met .ca. I 3 in concreto describitur his verbis: sua- tum dicitur in ea , quae insunt diuisibile quorun utrunque , iat singulum numquid ' hoc aliquid sic enim ex graeco
legendum est, licet quidam es iret . t num
luant lina est illi Q, quod est di iii ille in Partes,quas in se sermaliter habet, qua ivtraque, si duae tanti ina sint,vel singulae,
sint plures , aptae sunt est per se num Zoddam totum , sicut autem extensio,rmalis acaluat disparati, mira partes in ordine ad locum se in secundu mpositiuum,quod dicit ni 'niutinguitur a parte rei ab extensione formali aptitudinali illi respondente ita extensio forma-lis aptitudinalis illi resi)ondens, seu lir idem est, ouantitas ipsa Irmaliter sum pia non distinguitura parte rei, sed forma 1iter, seu virtualiter tantum ab iis, quae per illam constituunturiorvialiter, immediatd qu. . ara: ira, ut res omnis siue s.lh sstantialis , sue aec dentalis brquanta, se ii Drporea, luatenu est ii
tendi in ordine ad locum, seu spatiun nioli, fit ipsa formaliter quanta
ne adhuc substantia dicitii ir lux ea liter dentificatur cum acciciente
ni ab ipsa substantia realiter u stinctor , quae licet immediate sit accidentium, mediate tamen est etiam substantiae, cuius il Ia sunt accidentia. so Neque cum qiuantitate consim Isida est impenetrabilit ut supra indicauimus,ouae ni nil aliud est, quam accidens
quoddam physsicum de senere qualitatis,
de quidem corporeum, materiale,quod pontum in corpore quoci inque reddit illud impenetrabile ab alio corpori ha bente item impenetrabilitatem, hoc est reddit illi id aptum resistere A impedire,
ne ali iis pus habens item impcnetrabilirat . ur , aut sit simul clim solis
quo est I I lio, id I re ad recua permistionem,&confusionem vitar dam. Et quamuis eadem impenetrabili ras suam habeat ertensionem brmale in actualel l llo um, seu spati i di conse i n, ut habens hir-iusmodi extenti sine in rc posset habere quantitatem, S denominari quanta inruantitatis nomen tribueretur huiust i extensonis mali actuali, ut abstrahedo ab illa Theologorum sententia , cui supra memini nati in I of et tamen ea
suppositione praeci 'n lii C l Intita
tis nomen eae tensioni tudinali supra explicatri impenetrabilitas quae lfionem sormalem aptitudi traici Illi, abet, sed tantum ac ualem, Ni rena in Interemanet impenetrabi sinit,non nisi extrinsece lamini sati . umquibuscum in eodem locis,seu spatio penetrative est . quanta denominari dicenda
Nec a materi, in qua recipitur sedas
219쪽
qualibet earii serinamina materialium sine q'rarum aliqua materia naturaliter esse non potest.efficienter eadem impenetrabilitas produci videtur nisi ab earum aliqua in eadem materia iam producta supponatur ' nec omnino incorruptio illsea quanta tamen in rerum natura COIrll-pitur tanta naturaliter de nouo producitur nec sine aliqua eius corruptione condensatio, nec sine aliqua eiusdem productione rarefactio fieri potest , ut superio illibro diximus . Sed quae reliqua uiat ad quantitatem speciantia expediamus.13 Diuiditur quantitas ab Aristot in
Praedicam .cap.de quantitate, a Met. α 3.in discreta,& continuam: discreta dici. turilla, cuius partes non terminantur termino communi, sed proprio: continua illa, cui us partes termitiantur termino communi. Sed quantitas discreta non est vera,
perfecta species quantitatis praedica
mentalis, licet aliquam cum illa similitudinem, seu analogiam halbeat, ratione cuius ipsa etiam quantitatis nona ine appellatur Itaque nec numerus, nec Oratio, quae ab Aristot. cap. citato de quantitate, afferuntur, ut species quantitatis discretae veram,& perfectam quantitatis praedicamentalis ratione in parti ei p.int . Vt vero intelligatur quid sit ἰ, quomodo a parte rei detur, aut non detur ima aerus,quem libro superiore ivbrde tempore, ita iumerantem, numeratum diuiti natas, alia est numeri distinctio adhibenda: inimia sumitur, ut praecise dici ptistes v nitas, seu multitudine in unitatu sue in rebus corporalibus, siue libus: quos a m ab Arist. O. et text. v. definitur multitudo vito numerabilis declarius . Met .ca. 23. multitudo simila: erquam desilitionem distinguit rus a ni ultitu illae,quae, sicut e discreta in viii uersum, abstrahit annita, infinita de sic in ret, ii ibi parte rei citra operat
vel, ut dicit quid unum I l. .llribus unitatibus finiti t. eilm in
sc deinceps: sic non dat iltionem intellectus. Ex qui in meri acceptionibus, licet possetis, prior ver respectu posteriirialis dicatur: tamen prior edidratione formalis dici potest.
Nec Arithmetica de numeris agit in nosteriore , sed in priore acceptione , in qua etiam recte Plures numeri species distinguuntur.
18: Quantitas verta continua in pero manentem, ex Liccessivam diuidi solet, de H -- permane iis rursus a quibusda in suli liuidi in lineam, superficiem corpus, locum,&pondus,succeii a vero in motum
Sed linea cuidem, quae ex Arist. s. Met. cap. 13. recte definitur magnitudo conti nua ad unum, idest securidum longitudi nem, aliter longitudo latitudinis , ac profunditatis expers; superficies, quae ex Atistoe .ibidem rem definitur a iii tudo continua ad duo, idest secundum 6 itudine in , S latitudinem, aliter latituo cuius parte copulantur communiui nea,S corpus, quod ex Aristo ibi dein recte definitur magnitudo continua ad tria, idest secundam Onitituit: em, latitudine ac profunditatem, S aliter, profunditas, cuius partes copii Puni superficie, sunt verae silet ita praedica
n erem, deinde e dein caP. accidens.
illi illi. considera nil meo dantur,tu Iamnae inritari cantes, tum etiam ae illa et , di nolcon illini 1l tes, utraeque in quolibet
m finitae,ium infinitae in nil O virumque, tu in finitis tul noclis, non tame actii, quod i=ert contradictione utile putenue se distincti . continui permanentis sum
III , o superlicies. tuom trium II
in tantium, idest punctum est smpli tuain: Lindiuisibile rideoque recte definitur uia . id intellige positiuum qui cuius nulla pars ci reducti uetantum Pertinetiad
220쪽
ad predicamentum mantitatis: reliqua dii O, idest, linea , superficies, dupliciter considerari possunt,Vel,lut termini,vel, ut climelisiones: ut termini sunt indivisibilia, Iinea quidem secundum latitudinem, de profunditatem luperficies vero stes dum prosinditatem 5e De recte definitur linealo agitudo latitudinis, profunditatis ex spera su erficies vero latitudo profunditatis e pers;ut dimensiones sunt diuisibilia, inea quidem secundum longitudinem rupi scies vero secundum latitudinem
6chio posteriore modo sumuntur, cum Una cum corpore numerantur , Ut species qΗantitatis coiit inuet una cum corpore definit intur, ut supra ditatum est.
Ibdiuisibilia continui successivi in motu
dicuntur mutata esse, in tempore instantia. Et tam continui perinanentis, quam successiti indivisibilia diuiduntur in copulantia,ed terminatalia.Copulantia, seu cottia uantia dicuntur, quibus partes cotinui inter se copulantur,icu continuantur:tere minasuta quibus te murantur,ne ulterius tendant qua me vana mutata esse nunquaterminant in prurcipio, sed tantu in in n-
Dantur uero hse omnia indivisibilia in continuo, quoad positiuum, quod dicunt: licet non dentur, nec dari per ullam potetiam possint, quoad actualem distincti
nem eius de ponti ui,uel inter se, uel a partibus cout inui.
.Diri eiusdem positivi,quia indivisibilia
terminantia,Priter postiuum,diculi etiasot maliter aliquid negativum, ratione cuius utique distinguuntur actu a continuo. Idem omnino.Quod de indivisibilibus terni inatiuis,dico ce figura, qui item, ut indiuisibile terminatiuum in .sua ratione ali
quid positiuum, S aliquid negativum inuoluit licet, ut crualitas,dicat solum quid p sitiuum, ut infra. Nulla uero ratione admittendum est, quod recelltiores quidam dicunt,quaiatitatem,sue permanentem, siue successitam diuidi in tantuates hoc est in rationes illas, a quibus tam quanti ias pei manens, quani uccessiva habet, ut si tanta, uel tanta, uerbi gratia,quantitas continua palmaris, uel bipalmaris,quantitas succei sua unius, uel duarum horarum dec. tanquam in iteras quantitatis permanentis, S successua species neque enim huliai mirili rationes nisi accidelitaliter hoc est secundum mi us,.d minus, inter sedi Rrunt modo in eadem specie quanti
8 Proprietate seu attributa quantitatis,quq ali Arimu in cap. de quanta tale alseruntur, sunt tria. Primum est,non habere contrarium. se eundumno suscipere magis, S minus.quq
duo aliis etiam silal quan Lilara conum niunt totiun maxinie quantitatis proprium, ut 'tam res dicantur Squales,uel ri , ilicetili etiam paulo latius sumpti in ad alia transferatur. Connumera itamen inter quantitatis attributa potest etiam, tum ratio corporei, qui sumitur in ordine ad quantitatem,
est principium ipsum quantitatis, hoc est principium, quod, uel in se toto uel sales
in materia, cum qua componit totum, requirit extensionem illam forinalem au titildinalem, in qua rationem sol inalem qualitatis consistere diximus; que tamen ratio corrinei, mi atenus inir dicamelo suo
stantiet contra nitrationem substantii, non sumitur fornialiter &reduplicatiue , ut principium tu illi ratis modo dicto , sed materialiter, Supecificative: tum ratio diuisibilitatis: tum ratio mensure: tum ratio finitatis,uel inmittatis quamuis hec duo postrema ad alia etiam transseran
a Post quantitatem Arist. in Poldia ea mentis non fine aliquae de relatione priusquam de qualitates at in et magis natura leni sequutus ordinem, de qualitate priusquam de relatione agit: sien bis etiam agendum existimo. Qualitas situr tribus Precipue modis accipitum primo latissime pro omni eo,quod se ipso aliqua ratione determinat aliud quomodo etiam secunde substantis dicuntur ab Aristot .sgnificare quale aliquid S differentis ab eodem dicuntur qualitates respectu generis . ab alij vero dicuntur
qualitates secundum modum , non se n. cum rem, J communiter dicu illi irpredi
cari in quale quid i Secundo late promi ni eo, quod est acciden . consequenter dicitur predicari in quale idcstaec idental iter:Tertio presse pro eo tantam ace dente, quod non ad extendendam, sed ad alio mocomplendam δε perficieiida in substantia
creatam, uel in euendo, uel in operando, siue realiter, siue uiritialiter est institi tum, hoc tertio modo aliter,d ruta iccidentaliter,ab Aristot incat'. iam in Ha