장음표시 사용
221쪽
i apstat mutis animantibus ' Neque eniim . id,quo a bestiis discernimur,tam est forma illa exterior, quini ratio, es ago elisi 'ra tio.. Nisi quis si tofo phyri accedit, qui lib. de dactificiis, tum rationem, tum Oraci innein , imalium omnium communem
audit. in quo Tyrius ille Malchus , vir cae
teroquin maximus, prope seon minus
ictitio Rhetoricis Aristotelis aptari
istiphus An stis utar. Certe hac phtest et in is lib. agat de arg
222쪽
nibus , quae solae veritatem demonstrant, ideoque corpus facultatis oratoriae constituunt: aliis vero duobus, pene selum de affectibus, & ornatu tracteis quae, per se considerata, non sunt pars artis: quippe, 'quibus sublatis,permaneat ars.Εquidem in ' Areopago, siVe Martis curia, ut appellat Iuvenalis imparientiae indeprecabilis erat ' jubeunda poena ; eoque prohibitum erat
stot. lib. I. Rhet. dc Lysias apologia contra quHS m. ' Simonem. Praeco etiam, ut eX Luciano 'e gymn cognoscimus, silentium iis indicebat, qui prooemio uterentur, aut quomodocunque benevolentiam sibi conciliare, aut affectus concitare Vellent: neC quemquam aliter dicere permittebat, quam . Idem testatur Ouinctiliatius lib.vI.
si x - . Imo & hoc Areopagit, i prooemib irum scitum, de non ciendis affectibus, esse uri Venetis cum Atheniensibus commune, scribit Postellus lib. IV de magistrat. Atheniensium. Et optandum sit , ut idem lege ' -
223쪽
χαλων. Ac pertinet huc quoque praeclara is CatoniS sententia apud Plutarchum η, -
. - α neutiquam evincunt, assectus, ne quidern per accidens, esse necessarias artis in appendices. I, ob auditorum, sive ina
probitatem, sive imperitiam, cos necesse ii a habemus amessibus ad veritatem deducere
nobis memoratus scri e dialogi de Causis Corr. eloqu. Ae Epi exuamatioues assem e hi u ,prout respo-
uti, alienum erat oratori. Neque enim
informamus, neque Stoicorum civ Atque inde est, quod vulgo Creditur, oratores dici Romanis ab orando; quasi non rationibus. modo, sed precibus ' quoque, or tionisque artificio, pcimo Cn- . di sint judices. A quibus tamen uos dissen- timus, ut stiperius . t ostendimuS. . Illud vero merito admirariliceat, Aristo relem tam operose - λογιου in Rhetoria
cis docere, cum tame is seli in doctrinain ri audi, d tanc sistium appendicem esse artis: scribit
224쪽
affectuum doctrinam pene intactam relinquere, qui taenen, licet falso, universam inciendis astellibus collocabat eloquentiam. Siquidem in prooemio Oratoris ait: Omnismis,rat ibi oticendi,in eorum,qui audiui,men- tibus,aut sedandis ut excitandi exprimenda erit. Mirari quoq; subit, cur Lud. Carbo Ro-dolphum Agricolam, tanquam morosum antiquorum censerem, eo nomine repre- pendat, quod ornatus doctrinam tantumelle Rhetoricae senserit Est' appudicem enim liccipsissima Aristotelis sentetia. Sane videtur milii Carbo,multae alioqui lectionis Rhetor, parum diligenter volviste Rhetoriucos Aristotelis libros,sine quibus neminem putamus magnum hac in arte esse posse.
Rhetoricae;actum mVentionem,tum dispositionem Logicam, ab Oratoria pl--mum disserare i, imo praeter Logicam Oratoriam,etiam tertiam esse inῬentio. Nem,puta Poeticam: Zenonis dictum de . discrimine Dialectices, wRhetorto ,ab ,
ter quam is Tullio, Κ alijs, explicatum.
225쪽
L R v s T R A vero sitnt,qui inventionem, & dispositionem, a Rhetorica seque C strant; quod, ut aiunt, ambae sint Logicae institutionis. Quippe inventio, ac dispositio Dialectica,plurimum ab illa Rhetorum differunt. Nam, ut de Inventione prius dicam, plane audiendus non est douissimus Agricola, qui lib. ii. cap.XVIII. de Inventione docet, inter locos Dialecticos, &Rhetoricos, nihil interesse. Sunt enim d plices loci; alij quidem Rhetori Comm
i nes cum Dialectico, ut qui a Logico in To- picis traduntur: alij vero Rhetorum proprij sunt, qui a selo Rhetore explicantur. od ad priores,non est idem modus considerandi utrobique,quia Dialecticus locos k istos considerat abselute, idque ut instruat
intellectum: Rhetor vero ultim illum re- stringit ad movendam voluntatem, atquzaffetam, per notitiam popularem. At quae objecto & fine distant, ea reapse differunt. On eadem est ars fabri serra ,-auriscis ; etsi uterque malleo utatur: nempe quia ille mallei ustari docet in fetaro, hic in auro: qui modus multum discrepat, ut argumento est , quod qui artem unam norit, non eo alterius gnarus sit. At
similiter in Locis istis contingit. Nam Dialecticus
226쪽
laeticus docet, applicare ea ad intellectum cognitionis caussa: Rhetor ostendit rati nem ac viam applicandi illa ad voluntatem& airectum,idque actionis gratia. Quorum prius qui sciunt, fame posterius ignorant; ut Omnino arte opus sit, quae de usu illo tractet. Atque hoc primum est discrimen, ratione locorum, qui Dialectico,& Rhetori, sunt Communes.
Alterum discrimen est, quod Rhetorica praeterea tractet locos speciales , qui ex prioribus, velut rivi e fonte, derivantur. Nam generales loci sunt, causa essiciens, finalis, accidentia &c. At loci speciales sunt, in genere quidem demonstrativo, genus , patria &C. quae ad accidentia sive adjuncta reseruntur: in deliberativo autem, honestum, & utile; quae ex finali causia oriuntur: in juridiciali deniq; ad adstruendas caussas adhibentur, voluntas, di faculatas; quae ad caussam essicientem pertinent. Quod vero obijciunt, genere cognito species esse perspectas: nequaquam vident,
Logicam , & Metaphysicam, diseiplinas
esse universales: Rhetoricam,aliasque,pam liculares: neque animadvertunt. aliud esse
cognitionem confusam, aliud distinctam. Atque hoc alterum cst discrimen, ratione
227쪽
.. locorum specialium, ad quos Logicus non descendit, generali illa doctriiaa contentus.. Tortium discrimen est, quia Oratori non satis est docere, quod ei cum Dialecticaeest
commune; V rum etiam studet conciliare,& permovere animos: unde Rhetor neces . se habet praeter Locos λογων sive probationum, etiam aῖere de Locis τμ. Atque huc fortasse respexit Zeno, cum Dialecticen pugno, Rhetoricen palmae comparabat. Nam quemadmodum manus aperta,diductaq;,amplior est clausa; ita Rhetorico ubertate exsuperat Dialecti micen, cum haec selum tradat locos commi Des: Orator vero, SO his utatur, & iis stipe addat locos proprios; ncque cos tantum probationum, sed morum, affectivimq;. Scio alia in sentetia esse Ciceronem, quem plurimi hodie sequuntur. Is enim exist unaat,respexisse eo Zenonem,quodDialectici paucis rem exponant; Rhetores vero quodam Vcrborum flumine utantur: unde& Stoici apud Laertium Dialectico tribu
breves ac succisae ecth solent; Rhetoxi autena assignant τους - . M.' cnim Plutarcho , Athenaeo , atque aliis ς' - quoque, λογύν λέξο/1 9ς : quod eo mo-
228쪽
neo, quia id fugit Luciani interpretem. . Venim hoc si discrimen respexit Zeno, bifariam peccavit. Neque enim essentia te , sed accidentale discrimen assignavit: ut cognoscere est ex iis, quae ante dixi mus . Deinde, non Dialectices, ac Rhetoriccs ; sed Dialectici, Rhetoris, si
ve Oratoris,discrimen attulit. Neque enim eo quod Orator magis Consectetur Verborum calamistros ac lenocinia, quam Dialectica ; iccirco quoque in Rhetori- Cis praeceptis magis conscctari convznit vocum flosctilos pigmentaque, quam in tradendis Dialecticis. id cum non ignOrasse Zenonem verisimile sit; merito ambigere liceat , satisiae Zenonis mentem Tullius sit assiccutus. Vt ut est , ex iis, quae anic attulimus, nulli, nisi Caeco, ignO- .rabile esse potest, quantopcre distent in ventio Dialectica, aC Rhetorica. Et tamen non desimi homines insubidi, qui unam tantum esse Inventionem vociferentur. Nos fano tantum ab iis absumus, ut tertiam quoque agnoscamus , quam poeticam dicimus. Q ippe , ut οHalicarnasiens1s in sua Praecepti M. scribit, quo loco δὶ λοιμιων praescribit, a Z η '
229쪽
horizdem Nec minus differunt oratoria, ac dies mca dispositio. Nam Dialecticus ordinare docet capita simplicis, aut Conjunctardi quaestionis; item agit de naturali argumenti cum quaestionς structura; idem de disciplinarum conformatione tractat. At Rhetor docet ordine collocare partes Oratio'IUS mQκης', quae oratoris propnu est opus, ac instrumentuna, Suntque inter istas partes quoque Exordium,& Peroratio: quae cum non ad docendum adhibeantur, qui
sinis est Dialectici 1 sed ad conciliandum,& permovendum, quod propositum habet
Orator: quis non videt, istarum partium OiorOριιαν ad solum Rhetorem pertinere Etiam ordo argumentorum , quo in adstruendo,uel refellen do, utitur orator, lorkse alius est,quam ille Dialecticorum. Alius quoque ordo est pyrtium argumentatiQuis : imo illi Logicorum saepe Contrarius plane, ut in Oratoriis ostendimus. Et quid mirum, si diversa sit dispositio, cum artis Dialecticae, atq; Oratoriae, sinis sit diversus. pro quo omnia variare solent ξ Εquidςm non video, quid contra haec a sophistis op- possit: & tamei; no desinent obloqui. Ve im
230쪽
Verum nihil est, quod id artis huius studio sos turbet. Nisi enim semper haberent sophistae, quod obgannirent, jam sophistae non essent. Adde quod fiduciam capiunte seculi inertia, ac imprimis juventutis, Cui persuadere adnituntur, iis, qui ad eloquentiae arcem allectant viam, pauculis sbium Elocutionis , & Αctionis praeceptis esse opus. Equidem istis liceat hic alludere)Placentinis, haut Veronensibus, jure o
Petri Planne ij Hstributio Rhetorices excussa, msumque, nec methodumpr dentiae, necprvmnasinat constitu
re distinctam Rhetorices partem. EGiam distributio alterius noviiij
toris improbatur. E distributione eorum, quos Antiperi- pateticos vocabamus, s lis diximus, Excutienda vero etiam nobis aliorum sententi,. Ac primum summi Rhetoris , Petri Nunne* , qui in suis Rhςtoricarum insti-- O v tutionum