Institutionum canonicarum libri tres ad usum seminarii neapolitani auctore Julio Laurentio Selvagio cum animadversionibus, atque additamentis Josephi Romani .. 1

91쪽

XIX. Breviter huc usque exposito Iure Divino Naturali modo do Iuro Dinino Pogitivo, sive Revelam pauca dicamus. Salis constat ox recta ratione sola hoc jus non innotescere . sed a Deo per sacras litteras fuisse promulgulum. Constat quoque adversus Gudfingium do Iure naturae , aliosque idem Jus recte in univergale et peculiare distingui; illud univorsum humanum genus obstringit , hoc voro genti Iudaicae proprium est. Ius enim , quod Hebraeis per Mosen praecepit Deus ex vulgata omnium sententia tres in partes dividitur , in Praecepta scilieot Iudicialia, Cae-- nonsalsa et noralia. Loquar tibi omnia nandam mea , et Caeremoniast, atque Iudicia. ij XX. Iudicialia praecopia civilem Hebraeorum politiam constituebant. Deus enim ex cunctis gentibus Α-brahami posteros sibi segregavit, dicens: Eritia mihi in peculium as eunetia populis , et voa erilia

mihi in regnum. 2ὶ Tum Samueli aegre serenti , quod Hebraei sibi regem dari peterent, respondit: Non

D abjecerunt, Red me , ne reynem δuper eos. 3)Hinc profecto videt quisque , Hebraeorum regnum mov-iαν potius repraesentasso. Deus enim ipse, perinde ne si Dux esset, ac Rector illius populi , loges tulit moribus, atque indoli Hebraicae gentis consormes. XXI. caeremonialia deinde praecepta divinum cultum , sacrificia , Sacrosque ritus spectabant; eo tamen modo , ut omnia Iesum Christum ea ex gente proditurum non omnino obscuris signis indicarent; quare Α-

92쪽

cere.

XXII. Praeeepta domum M lia sunt ipsa juris naturae mandata : nam quum ipsum jus naturas hominum cordibus a Deo inscriptum pravis gentium moribus suisset poeno deletum, noFa, Sollemniorique promulgatione per Mosen Hebraeis in lapideis tabulis sex, ratum Dous ipse restituit. Si enim certos dies sestos Oxcipias quolibet in anno Dei cultui praeeipue dicandos , qui ad Sabbata lege Mosaica reducuntur , quique apud nos ad Dum inicos dies sunt redacti; caetera moralia Hebraeorum praecepta ne latum quidem unguem a naturali hiis mandatis discriminantur. XXIlI. Ηine facito ost intelligore ex hisce triplicis generis praeceptis Iudicialia non omnibus gentibus fuisse imposita. Quisque enim populus peculiares habui mores, et disciplinam ; nc proinde peculiares ha-horo debet civiles leges, et judiciorum formulas. Qicremonialia porro tanquam nociis umhrae, orta jam ct rissima Evangelii luce ex Justitiae Sole quaquaversus dissusa, evanuerunt penitus : Leae enim ,, ait Apostm

aufert primum , ut δeytiens δίaluat. Quinimmo sumetenti legis Christianae per Apostolos promulgatione , non solum abolita, verum mortifera evasisse Concors Theologorum sententia est. At non idem do Moralibus dicendum. Quum enim nihil a jura nat rati disserant, quemadmodum jus naturale immutabile est, et universo humano generi fuit a Deo per rinclam rationem promulgatum, ut superius diximus, ita et ipsa immutabilia sunt, et obbligant omnes. XXIV. Verum have eadem s breviter qu,

93쪽

6Οdum , at aliqua sunt lude perfundenda. Non insidias ibimus I. nonnulla sive Couromonialia, sive Judietalia Hebraoorum praecepta nostris legi hus, tum Ecclesiasticis,

cum ei vilibus comprehendi; id quod plurimi egregii viri ot prae caeteris Petrus Pithocus libollo, cui titulus: Collatio legum Mosaicarum cum Romania , demonstrarunt. At haec legum, rituumque concordia, partim ex eo oritur, quod non Semel homines, quamvis longo te porum , locorumque intervallis dissili , nee una liti, rarum Sallem communione conjuncti, idem tamen

qua udoque Velent, vel jubeant , eosdemque ex parteritus in sacris, casdem in judiciis formulas servent ;partim Vero, quod nonnulla ex Hebraeorum legibus in Civili, vel Canonico juro idcirco obtinent, quod vol ab Episcopis , vel a saeculi Principibus in Ecclesiastico , vel Civili Christianorum regimine adoptata sunt, vel polius, ut ita dicam, in novum jus translata. Quam Apostoli in altera Histrosolymitana SInodo si), quum post Petrum docrevissent Fratribus ex gemtibus ad Chilisti sidem conversis nihil ultra i onere

oneria quantum ad Caeremonias Mosaicas, iis scripserunt et Visum ρει 'inimi Sancto, et nobis. . . ut abalinealis vos ab immolatus δίmulacrorum, Elaavum , et Sus calo, a quibu3 eugtodientea vos beno agetis. Et lioe quidem I. ut Synagoga honorifice ad sepulcrum deserretur. I. ut ex Hebraeis adsdem conversi firmius in fide starent, se non omnino in diversa omnia translatos existimantes. 3. ut peri- Culum omne arceretur , ne nova Ecclesiae germina

in Idesolatriam, et imbecillium offensionem relabo

rentur.

XXV. Adhaec et Ecclesiao Apostolorum vestigiis insistens haud pauca, quae ad cultus divini revorentiam ,

Sacroriunque ministrorum muta rectius dirigenda con-

- . . . . . a

94쪽

6L dueero videbantur , adoptavit. si At haee non tanquam Mosaicae legis adhue vigentis Dagmenta , sed tanquam nova Apostolorum, Ecelesiaeque mandata sunt

observanda.

XXVI. Vorum Moralia Mosaicae legis praecepta, utpote ipsissima immutabilia Naturalis jnris mandata, lantum abest, ut vel minimum nutarint , ut potius firmius constabilita , et penilius a Christo Dominosuerint oxplicata. Hinc Iesus ipse primigeniam eorumdem praeceptorum intelligentiam explanaturus , clarissimo testatus est: 2ὶ Nolite putare, quoniam Penigolvere Dyem, aut propheta8: non Neni δolvere, Sed

adimplere . . . . . Om unum, aut unus aper non

praθIcribit a Dye. XXVlI. Ei profecto praecipua Christianae legis praecepta nova non sunt novi juris vincula , sed I ipsius juris naturae explanationes ; cujusmodi est charitalis praeceptum erga Deum , et homines . quod vanis, et quandoque erroneis Hebra0orum traditionibus involutum ad diroelum finem diroxit Christus. Huc etiam spectant pleraeque Eua elicae parabolae , quibus Rodemptor noster ad plenius Oxplanandam , atque adeo insinuandam divinae legis indolem uti consuevit. Vel 2. solida, ol divina adjumenta , quibus illorum exercitium facilius redderetur: uti sunt Saeramenta a Christo instituta ad virtutes omnes, et praesertim Fbdem , Spem Charitalem non philosophico supercilio , et fastu, sed christiana humilitate Oxcitandas , sirmam das, lavendasque, quibus veluti alis ad invisibilia sutura aeterna serio animum intendamus. Vel 3. fines statuli, quibus praecepta ipsa regantur, ne mutuo Sedestruant, aut laxata adpareant ; rursus , quae pra vis interprolationibus labefactata sunt, in pristinam

95쪽

62 amplitudinem redigantur. Sic illa de diligendis p

rentibus , de non occidendo, de non moestando , do non surando, in quibus observandis mirum qu9n-lum Hebrasti s mona laxavorint, eadem pristinae integritati restituit. Vel demum L eorum abrogationes , quae Mosses , ut pervicaces r0tineret Hebraeos , per

miserat; ut in libello Ropudii factum est, qu0d revocans Christus, ad duritiem cordis Huhraeorum permisisse Mosen odixit. Quare ad rem Tertul: iὶ Christus, ait, Dor Creatoria praecepta gu lendo et congem vanis, et auris. Et Catochism. Rom. Iὶ haec habot: Cor- fi 3imum ρει non propterea his praesceptis parendum eδεθ, quore per μνδen data aint , seae quoae Omnium animis insonita , et per Christum Dominum erelicata δunt, et confirmata. XXVIlI. Ex hucusque dictis quaedam sunt consectaria deducenda. I. Quum ex divino positivo Hebraeorum jure Christus Dominus nonnisi Morale, et restituerit firmius, et plenius explicaverit; proculdubio tum ex veteri , tum ex novo I estamento Moralia documen ta sunt elicienda ; iisdemque omnes ex aequo homines

obstringuntur. 2. Ius caeremonidio suturorum umbra, nique imago, orio jam Justitiae Sole, evanuit quidem ; Christus

tamen ipse licet minutos, singularesque ritus non imstituerit , hos enim Ecclesiae Sponsae suast dece nendos reliquit in praecipuos tamen, et essentiales mandavit , qui adumbrata exprimerent , et explicarent. Sic ut nqua, ei certa verbornm formula in haptismate ablutio fieret, ut manuum impositione Ecclesiae ministri initiarentur , ut panis ot vinum secundum Melchisedech sacerdotium in Eucharistico Sacrificio adhiberentur , aliaque pauca Christus ipse constituit.

1ὶ Lib. de Palen. s) Pari. III. do Dei praeceptis tap. I. u. 3.

96쪽

3. Demum quum cuiusque populi moribus vel maximo ius civile sit adcommodanduin; Christiana vero

Ecclesia , non unam tantum gentem , ut Sinagoga lae- 'braicum populum, Sed univerSas prorsus nationes suo Ambitu 'orat comprehensura ; lum Christus non terrenum , et periturum , sed ex terrenis, et perituris , unum spirituale, ae aetemum landaturus regnum venerat, qui Pilato respondit: Reynum meum non eatiae hoo mundo; 1ὶ hinc judicialia praecepta quantum

ad res civiles non dedit, sed ea pro cujusque gentis indole, et mori hus, at ab ipsis divinis moralilius prae- coplis haud remota, saeculi Principibus serenda reliquit. XXIX. Si oao tantum leges alicujus Regis propriae sunt censendae , quae ab ipsomel Rege sunt propria manu conscriptae, prosecto nec Christi, nec Regis alicujus leges haberemus. At quum contra eae leges saeculi Principibus peculiariter adscribantur , quae eorum voluntate ab Regnorum administris sunt conditae , eorumque nutu promulgatae; quis quaeso non intelligit, quod quamvis Christus unquam scripsisso non

legatur quidquid sit de Epistola Abgaro Edessae Rogi

scripta a S. Ephraem Srro Diacono, et Eusebio Caesareensi relata de cujus γw1mo 1 DFilima Origine apud eruditos adhue sub judice lis est), altamen quum apse palam loquens legem suam promulgarit, et in occulto locutus sit nihil: sa) quum Evangelium praedicandum mandaverit in universo mundo : 3ὶ quum ad Ρatrem adscensurus Apostolis praeceperit : Euntes

mnia, guaecumque mandavi vobis 4M demum quum post aliquot ab ipsius ἁναβάσει avi e sene annos ad

97쪽

-σὶν testitimam dictorum , factorumque eius narrationem perpetuo servandam, et ad eXOrientes confiniandas haereses quatuor Euanyelia scribenda inspiraverit; inque Apo3lolorum Aelibua , Petri , Patmii, Ioannis, Iacobi , et Iudae Epistolia, ut et in Apocalypsi Ioannis , quae ad fidelium aedificationem necessaria existimavit e comprehensa voluerit , Eeclosiam doniquo divinarum traditionum Custodem , si Vindicom dederii ; hae de caussa Salis Superque Christi lex ol consuripta, et promulgata dicenda est. XXX. Idcirco lenondum est praetor in γραράς aersi pluras alia multo esse, quae Christus docuit , quaeque Apostoli solo verbo fidelibus tradiderunt et quamobrem Paulus scribit 1): teneto traditiones, guas didicialis , rivo per sermonem , εive per Epiδω- Iam r undo facile quisque colliget Divinas , Apostolicasque traditiones eadem prorsus auctoritato npud si- deles pollere , qua divinum , et Apostolicum jus , quod sacro novi foederis Codice conlinetur. Si qui plura hae de rencsecro aveant, consulani Theologos. Do Iuro humano Canonico , et Civili. XXXI. Jus Divinum vel Naturale , vel Revelatum pono sequitur Ius humanum , quod recte in Civilo, ut Canonisum dividitur. dus civile egregie, et philosophico quidem Caius I. C. definii: 2ὶ Ius quod quimque populus δibi con/tituit, et cu9uεque civitalia proprium. ρει. Clarissimo onim ipsi in ol Romani por- noscebant non unum,' sed tot esse civilia jura, quote ivitates. Verum quom Roma κατ ε οχήν per orcellem Iiam dicatur Urbs , hinc dus a Romanis sibi constitulum κατ ε Οχν per caecellere iam Ius ciniae vocari

98쪽

solet. Adhaec quum Rom. Populus innumeras orbis gentes suo subegerit imperio , iisque jus Rom. Civitatis communicaverit; hac de caussa, quemadmodumox pluribus populis, et ciVitatibus unus veluti- popinius, et civitas prodiit, et inde aliorum Regnorum, vel florum publicarum adpellatione Sublata, unicum consalum est Rom. Imperium; ita quoque civitatum, regnorumque peculiaribus juribus abrogalis unicum jus Hom. apud subjectas gentes diu invaluit, adeoque unucum Romanum Jus Romani Orbis Ius Cinito fuit. XXXII. Verum quum idem prorsus Ius Sit Sive expresso, sive iacito suffragio constituatur si): hinc pro- socio liquet Jus civile, Sive δcriptum εγγρπιρον sit, sive

lem 2ὶ . Nam utrumque obligandi vim ab eo habsit, penes quem est legislatoria Polestas. Verum haec linculentius explanare non est hic locus, dum Canonici juris provincia , quam late patet , sollicito est nobis gradu pcragranda.

TITULUS II.

DE JURE CANONICO , EIUSQUE DEFINITIONE.

T. Ius Canonicum dicitur a graeca Voce Κανων, quae quidem generali notione accepta normam, SiVe regulam denotat, ad quam tum in liberalibus, lum in mechanicis artibus opus quodqne exigendum est. Hi ne hujuseo vocabuli lalissimus est usus in omnibus paene seionliis, et artibus. Verum peculiari quadam ratione aeque apud graecos, ne apud latinos Auctores morum reFulam , sive normam significat. Hinc Chry- i) L. XXXI i. g. I. D. de legibus. a) L. XXXIV. D. de Leg. '

99쪽

Redium justi, et injusti si

li. Ius igitur canonicum recto dicitur a Canonibus,

quo nomine κατ αντον μασλαν per antonomasiam Eccle

siauicas Constitutiones donatae sunt, quae non Seeus RGjus divinum, a quo descendunt, ita regunt hominum actiones , ut ultimum finem consequantur. Fugit Θnim siccissia imperiosum Leyia nomen , quod vim civilem , et violentam corporis coercitionem conlinet ;ac potius Canonum graeca , et leniori voce usa est, nempe Regularum, quibus animus regitur , non CD pus stringitur. Tum hac voce usi sunt veteres Ecclesiae Patres Apostolum imitati, qui non semel Canonis nomen in eadem significatione usurpavit. et III. Praeterea a rebus , de quibus tractat , et a personis , quae eo potissimum utuntur, dici etiam consuevit Ius Merum, et Ecclesiasticum: uti quoque jus Pontificium a potiori ipsius sonte, nimirum nuclinritate Rom. Pontificum , quorum potestate praecipuis

nititur.

IV. Definitur : Eat illud, quod ab soleata per Episcopo3, mazimo vero per Summum Pontificona ad Christianos in Fidei, Morum, Disciplinas Regulis informandos conδElulum, adprobarumve ERt. V. Ab Gelogia per Episcopos. Ecclesia quidem non aliis, quam Sponsi sui leεibus regitur. Iam vero Sponsus ille vices suas constitutis Pastoribus , veluti suis Vicariis, concredidit: scilicet Apostolis, quibus non docendi modo, praedicandi, et baptigandi , verum et Ecclesias regendi honorem , atque onus est imperillus. Porro in Ecclesiae administratione Apostolis succedunt Pastores, quos posuit Spiritus S., ut loquitur Paulus: 3, 1 Leg. I. Dig. de L g.

100쪽

πισκοπους Episcopo3 snspectorea veculato δ ποιροπῖνε P cerct , reyere Ecclesiam Dei. VI. nazimo vors per Summum R. Pontificem. Sicut Onim Christus, licet super omnes ApostolOS, V Iuli firmissimnm fundamentum, Ecclesiam construXerit; tamen bono unitalis Petrum caeteris praeserri VO-

Iuli , et claves Regni Caelorum ipsi peculiari quodam jure commisit adservandas: ita qui in locum Polli succedit R. Pontifex jure divino universas Ecclesiae neque primatum, ac sollicitudinem gerit: quare jure suo Constitutiones omittit, quibus universa instituitur simul , et adstringitur Ecclesia. VII. Ad Christianos. Scilicot ii tantummodo Iuris Ecclesiastici vinculis obstringuntur, qui christianae militiae per baptismum nomen aliquando dederunt. Quid

mihi de his, inquit Apostolus i) qui foris avnt judicaro.

Qua de re Iudaeos , Gentiles, Turcas Ius Ecclesiasticum non obligat ; cui tamen Haeretici, Schismatici , Apostatas , Excommunicati subiiciuntur : quippe qui

Ecclesiam aliquando ingressi Sacramentorum τρο σpραγιδα characterem retinent, et ad Ecclesiam sine novo baptismalo redire poSSunt.

formandos. Profecto Ecclesiasticae Constitutiones, sive in Conciliis sancitae, sive a R. Pontis cibus emissae, vel fidei dogmata, vel morum canones, vel disciplianae ecclesiasticae constitutionem spectant. Atque ex hisce omnibus ex aequo per decem priora Euclesiae saecula Ius Canonicum coal cohat. Nullum enim lune temporis Theologos intor, et Canon istas discrimen. At saeculo XII. Canonum facultas in duas abiit disciplinas; quarum altera Theologiae, altera Iuris Canonici nomen sorti in ost. Illi fidei , morumque tractatio, ceu

proprium peculium datum ; isti disciplinae , judicio-