Logica utens, sivè Disputationes scholasticae, super universam materiam dialecticam clarâ brevitate & magnâ claritate concinnatae, ... Authore P. Woltero Schopen, ..

221쪽

Vare non potest, Emti,&c. Respondeo: utroque modo instrumentaliter; at primcipaliter per intellectum cognoscentem, 6 mediantibus siensibus cognita ponderantem judicando,uc inferendo,nasci scientiam.

Instabis r vel intellectus antecedenter scivit id , cujus scientiam acquirit, Vel non ξ si primum,erit sola reminiscentia ; siseCundum,frustra quaerit, siCut qui canem

quaereret, quem non nosceret. Respondeo et, quod antecedenter sCiverit consuta. i C. distincte. N. nec valet partim, nam C

. nis seipsum non proderet, objectum vero debite proportionatum cum intellectu uta pote poteotia naturali parit notitiam, praesertim si actus illi sint imperati ad nosecendum illud. Instabis: nec possumus acquirere sciemtiam de iis,quae antecedenter fuerunt comfuse cognita, Eri s blutio ruit. Probatur Antecedens: illa enim utique fuerunt in sensiu, nihil enim in intellectu, quin prius in sensu, sed de his quae fuerunt in sensu non datur scientia, cum sint singularia dc contingentia. Respondeo Negando Antecedens, probationem distinguo: illa quae suerunt in sensu sunt singularia, & contin gentia quoad existentiam. C. quoad Ideam vel essenxiam. N. Minorem,& Co eque viam. I.

222쪽

M ao in Instabis: maiorem notitiam acquirere, non est de novo habitum scientiae acquirere, sed illa quae per sensus confuse cognoscimus licet quoad essentiam sint necessaria, postea clariUS percipimus, ergo vere de novo nihil scimus, sed priores species excitamus. Resipondeo Distinguengo Maj

rem: acquirere majorem notitiam numericam non est, S C. C. Specificam. N. Majorem ; sic distincta Minore, nego Consequentiam, S suppositum, quod animabus ab initio tales sipeCies praeter potentiam infundantur , nam licet Angelis aliquae tint

Concreatae, tamen plureS etiam a materi,

libus desiimunt, sed hoc hominibuS co cedi nequit, nisi Deus singulariter vellet parvulo astutiam dare. Instabis: idem est habitus primorum prinCipiorum, & conclusionis sCientificae, sed ab initio datur homini lumen naturale prima principia cognoscendi, Ic. Respondeo primo Distinguendo Majorem: radi-caliter. C nam intellectus est potentia activa, &passiva respectu principiorum seque ac conclusionis: ibrmaliter. N. Majorem sic distincta Minore. N. Consequentiam ,

caeterum rustici habent habitum cognos cendi pi ima prinCipia lumine naturae nOta, non Vero juXta regulas artificiales ins rendi conclusionem, in quo habes Majorem esse falsiam. QUAE-

223쪽

QUAESTIO II. An Scientia actualis possit esse simul in

eodem inutim de eodem objecto formadi , eum Ride, ct Opinione λ r .

DIco: Actus stientiae & opinionis non

potest esse semel dc simul in eodem intellectu de eodem obiecto formali. ita Scininid. a . & tenetur permistud in omni Schola, ab assirmantibus tamen plerumque confunditur cum quaestione sequenti. Praemittendum est, quid sit fides ac opinio: Fides dicitur nsus rei propter revela

tionem; si revelatio est a Deo, dicitur fides divina; si ab homine, humana. Opinio

au tem definitur: Iudicium ex motrvo proba

bili eum formidine de opporo, quae formido aliquando est actualis, & Contingit, cum quis habet opinionem coniunctam staspiscioni,an res h ita habeat; aliquando vim alis vel rad alis; & est, quotiescunque ex movivo non certo iudicat, qubd si reflecteret se, agnosceret hoc judicium non esse evidens, v. g. si quis iudicat, omnis ma ter diligit silium, cte. his pretemissis. Probatur conclusio; actus scientiae est Concluso deducta ex praemissis certis &evidentibus, sed ex iisdem nequit generari fides vel opinio, ergo circa idem objectum formale nequit esse in eodem intellectu λ imst

224쪽

mul fides ,& scientia. Confirmature etiamsi successive fieret circa idem obj

materiale, tamen siab eodenmmo tivo nequit habere intellestas hoS actus. /Respondent aliqui : scientiam non acci- : .pi ita stricte, sed pro evidenti propositione,

vel Certa deinde on quaeri an intellectus simul duos actus possit habere; sed hoc supposito , an cx natura scientiae, &Opinionis repugnent. Contra: hoc etiam

supposito, talis scientia nequit iungi cum fide, de opinione de eodem objecto formali: idem actus nequit esse scientificus , &non scientificus sub eodem motivo , sive sumatur positive, sive nega- ciVe, Ergo nec de eodem objecto formali potest haberi scientia, & opinio. Nec di-Cas, essent duo actus. Contra: sialtem, . idem intellectus sub eodem motivo esset certus & incertus. Confirmatur: fides est . Ob revelationem, scientia ob evidentiam , . Ergo nunquam potest esse idem motivum fidei & scientiae, consequenter nec obje- .ctum formale, quod cum motiVo est idem. in Respondent alij: non posse esse in eodem intellectu naturaliter: C. supernatu- xaliter: N. Contra: neque supernaturaliter motivum fidei est idem quod motivum silentiae, haec motiva enim diversa esse, est P pra, Lutea L. Sebosten.

225쪽

propositio aeternae veritatis, unde ci ediderim conclusionem hoc sensii propositam debere esse Communem. Si dicas, qua

monem sic intelligi: supposito qubd plures actus possint esse in eodem intellectu an circa idem obiectum possit esse simul fides

ex motivo fidei , scientia ex motivo scientiae: Respondeo hoc non esse de eodem

objecto irmati, sed materiali, de quo dicam quaestione sequenti, hic duntaxat e plicui , quomodo praesumant illi loqui, qui de formali explicite ponunt, vel materiadi

omittunt. Interim

Quaeres prim6, an detur habitus primorum principiorum a potentia intellectiva distinctust Respondeo assirmative, dc quidem in tempore a multis acquiritur, per frequentatos actus. Probatur: habitus generantur ex frequentatis actibus, sed intellectus potest frequentare prima principia, Eri ex sis generatur habitus. Minor P tet 'perientia, aliquis enim potest tam ruminare haec dc similia, quodlibet est, vel nmes, totum es majussua parte, set Confirmatur: nam inter quinque habitus principales in prologo citatos , est quoque habitus primorum principiorum, idque non Blum debet concedi de principiis generalissimis, sed etiam primis principijs determinatae scientiae, si quae dantur hujusmodi. Neo

226쪽

dicas potentiam intellectivam fore otiosam, si seipsam non posset determinare ad cognitionem similium principiorum; hoc

verum esset,si abitute habitus roquirer 'tur, Jam Vero datur tantum ad facilius Operandum, est autem indubitatum, quod honus Metaphysicus expeditus prima principia penetret, quam rusticus, etiamsi haberent intellectum parem , dummodo UnuS eum peractus tales exercitasset, alter

Quaeres secundo , quid sit stientia sib-

alternans de subalternata Z Respondeo, prunam esse illam, quae continet sub se aliam; contenta vero dicitur siubalternata, quia vero talis stibal ternatio potest comtingere vel ex parte finiS extrinseci, vel intrinseci, vel etiam principiorum; commu- 'niter requiruntur ad propriam stibal ternationem sequentes condi LioneS. Dima, ut ' .conclusiones si alternantis sint principiasuhalternatae, sicut conclusiones Physicae Scholasticae, siunt principia Medicae; unde illud: ubidefinit Blaseus, incipit Medisus. Serieunda,ut objectum subalternatae Continea-

tur sub objecto subalternantis, & superaddat differentiam aliquam, ut alij loquuntur, accidentalem ; sed sine at mentis hic & nunc intelligendum puto ad minus accidentalem, dc quidem per modum pro-

227쪽

aram pristatis caeterum nec obesset specifica, sicut Physica Scholastica respectu Philos, phiae naturalis ut sic, & respectu Schol sticae, aliae subordinatae v. g. Medica elux,

mas proprietates corpori naturali qua objectum Scholasticae ponitur inconvenientes , sic etiam de tertia disputari posset, an sussiciat esse conclusiones stibalternantis, principia subalternatae , an verb & evidemtia requiratur.

QUAESTIO III. In Scientia, fides, ct Opinio possint re

in eodem intellectu circa idem objectum materiale p. Talao: Scientia habitualis, imo & actu lis, cum fide& opinione possunt esse simul in eodem intellectit circa idem obj

ctum materiale, vel ConClusionem mat rialiter sumptam, nam quaestio versatur de objecto complexo. Ita D. Bonaventura in d. a .art. I. & RR. plurimi contra varios Thomistas ac Scotistas, quorum aliqui dicunt naturaliter non poste fieri, alis nec supernaturaliter g imo posse: Scotus pro contraria sententia Citatur , sed loquitur de opinione Cum sermidine actuali , nos Vero de opinione ma*s generice sumpta, prout est assensus ex motivo probΦ,

228쪽

Probatur: haec conclusio vel hoc obiectum complexum, ergo Deus es misens, potest cognosci demonstrative, per fidem, &opinionem ab eodem intellein1, ergo scientia &c. possunt esse simul in eo leui intellectu, de eodem objecto materiali. Prohatur Antecedens: si quis demonstret existentiam Dei , potest addere congruentiam, & jungere authoritates Philosephorum, Ergo &c. hoc Antecedens patet ex Consiuetudine, & praxi in scholasticis. Respondent Distinguendo Antecedens: si medium demonstrativum imperfecto vel confuse cognoscatur: C. si persectit', N. Contra primo ; potest intellectus primbauthoritate simoire hoc objectum , ergo Deus est; deinde congruentiis; tamen &demonstrare ue secundo persecte ex creatuaris demonstratur existentia Dei, creditur quoque, & confirmatur judiCio Ethnicorum Philo phorum. Respondent et ita ut fides ac opinio praecedant velut dispositio : C ita ut sor-

maliter cohaereant: N. Contra: utroque

modo immediate silpra declaravi. Respondent alij et de fide stupernaturali. C. naturali: N. alij posse fieri supernaturaliter. C. naturaliter: N. Contra hos & illos eodem modo proceditur: nec afferri

potest implicantia ulla, Et g6 Sc.

229쪽

quit stare cum scientia. Respondeo Di- ninguendo Consequens: de eodem obiecto formali, hoc est siub eodem motivo. C. sub diver : N. forte bene diCer , ut fides sit meritoria , non posse, vel potiuS non debere stare cum scientia, simpliciter

enim credens pluS meretur, quam vide

S credens , unde ipsa Veritas : Thomaquia vidisn credidisti, beati qui creduli unt, ct non vidermat, ex quo patet idem posse credi, & videri. Instabis: illa non esset dicenda fides, si adesset scientia , licet sub alio motivo.

Probatur Antecedens:ad Corinth. IJ. cum venerit quod persectum es, eυacuabitur quod ex

parte es, ergo adveniente scientia, cessabit fides. Respondeo Negando Antecedem,& probationis Consequentiam: Vult tantum Paulus dicere in beatitudine caelesti cessare fidem aenigmaticam , & meritum Cessare adveniente scientia.

Instabis : neque fides cum Vel absque merito potest esse cum scientia; fides enim tendit in illud quod non vides. Respondeo ut prius, tendit in illud,quod non vides sub eodem motivo. C. sun diversis: reliquas instantias objectione sequenti sobvana utrinque de fide & opinione. . Obij

230쪽

obiicies II. Lux & tenebrae, amor dc Odium non possunt esse simul saltem natur liter in eodem subiecto, ergo nec scientia fides de opinio, quia prioribus compararid solent. Respondeo Negando Consequen- tiam 3 ad prohationem dico, his comparari secundum quid transeat, simpliciter: N. nam opinio respectu scientiae se habet ut lux minor resipectu majoris, non Vero ueprivatio. Instabis: opinio adaequale comparatur tenebris respectu scientiae lucis, Ergo &c. Probatur Antecedens: quod ex natura sua ObsCurum, incertum, & inevidens est, hoc habet annexam privationem lucis,evidentiae dcc. sed, Ergo. Respondeo Negando Antecedens, probationis Majorem Distim' guo: quod est obsCurum positive, vel per Tecessum. C. quod tantum negative dc per accessum: N. Majorem, nam sic etiam Luna est obscura respectu solis, sic distincta Minore: N. Consequentiam.

Initabis: opinio abiblute positi si non

sormaliter , saltem ConComitanter dicius carentiam evidentiae, ergo non potest si re cum sCientia. Probatur Antecedens: opinio eX natura sua dicit formidinem, ergo carentiam perfectae evidentiae. Respondeo Negando Antecedens et imo ista