Logica utens, sivè Disputationes scholasticae, super universam materiam dialecticam clarâ brevitate & magnâ claritate concinnatae, ... Authore P. Woltero Schopen, ..

191쪽

clusionem debeat quodammodo adve tere inde sequi; an tunc scilicet possit quis assentire, vel dissentire t tertio haec responsio principium petit, ut patet, nam quaeri- tur an factis & iudicatis praemissis possit intellectus se alio vertere: quod probatum est, & Confirmatur: quia intellectus est

participative liber. Retroquent argumen- tum, etiam potentiae sensitivae per partic, pationem sunt liberae, & tamen necessitas tur ad actum secundum. Contra: primum est verum, alterum falsum, posito enim tib ro, ac lumine, possum tangere, Vel non, Videre, Vel non, antequam objectum sit potentiae applicatum, nam supposito actu secundo necessitatur Consequenter, Eri a pari: deinde hi tres actus non tantum seor

sim considerati ; sed etiam in Darii: : Omnis l

homo es animal, Petrus est homo, & tertius, a

quo abstineo, sunt realiter distincti, Eri

separabileS. Respondent, per accidens. C. per se. N. Contra: non tantum impetu violento,&casti; sed pro libertate a tertio abstin eo. Nec dicas calamo. C. mente. N. in me sane aliud experior, cum distractiones Variae in cidant, me Volente,'nolente. Probatur secunda pars: positis his praemissis: Omnis tollens libertatem cum pertinaria est hareticus formalis 3 absque pertinacia :

192쪽

materialis ; sed omnis docens praedeterminationemphysicam juxta bonos visos, es tolgens libρmtatem, saltem absque pertinacia , ct ex amore Esligionis, in qua docetur praedeterminatio: Possum,noia tantum abstinere ab hoc 'Ergo omnis docens praedeterminationem est haereticus saltem mat alis; sed etiam cum impetu, imo prudenter dicere : Ergo adhueon is docens, cte. non es, Vel saltὁm pru- .dentissime me conVertere ad discursium disparatum.

Respondent: possum hoc facere visahonitate consequentiae. N. hac non ViSa. C. Contra: hac viSa possum cogitare, Ergo

diabolus suggessit fortὸ hanc conclusionem: deinde si consequentia explicite deberet considerari, eo ipso conclusio esset facta, debent erg6 solae praemissie fieri, & velut ho-nae approbari, eX quibus intellectus con-esulionem advertens semiplene sequi, ex amoris vel odij , vel alio impetu se convertit ad oppositum, ergo Concludo,licet 'magis necessitetur quoad specificationem,

quam exercitium, non tamen in sensu absoluto.

Obiicies: Causa naturalis positis omni- 'hus ad agendum requisitis necessarib agit, N . sed Lutea P. Sebopen.

193쪽

sed intesiectus est Causamaturalis, & prae , missae fiunt requisita, ergo his positis neces sitatur ad conclusionem quoad exercitiu ,& a potiori quoad specificationem. R . Rondetur: Distinguendo Masorem, Cati- in naturalis simpliciter et C. per participationem libera : N. sic distincta Minoret

N. Consequentiam.

Instabis: Visus est per participationem liber, & tamen posito cum proportione visibili necessarib videt, ergo a pari. R spondetur Ι. Negando Consequentiam rquia intellectus est proximi or Voluntati visu &c. a. Distinguendo Antecedens: a plicatione facta: C. haCnondum facta: N. v. g. si ponatur objectum visibile, & voluntas non velit, ut videat oculus, eum Clamdit, & hoc praesertim valet de actibus non primis , qualis est conclusio ; hinc etiam non Valet paritas de electione mediorum , quia praemissae sunt priores conCl

sione. UInstabis di praemista applicant intellectum ad conclusionem , ergo Velut ignis facti applicatione ad stupam agit necessarid. Respondetur : Distinguendo Ante

cedens; velut ex quo, & cauta materiales. C. velut causa eiuCiens: N. sed haec it tio tantum de objectivis transiret; unde

194쪽

. SIDessicientes conclusionis, ergo applicant in tellectum velut Causam naturalem neces sario inferentem. Respondetur praemisssas esse causas emcientes quibus: C. quae Munde cLim, intellectus sit Causa qua per praemissis tendit in conclusionem.

Ex his resiponsionibus fieri sblitis optima est , quod intellectus sit per partiCipationem liber, &qudd agat naturaliter, nisi a voluntate directe vel indirecte impedi,tur, utrumque autem potesst fieri praemiusis positis, & certe est intellectus intimior visit ac alijs: imo posito tangibili, & tactipotentia nec habetur tactus nisi in actu pximo.

Instabis: saltem quoad specificationem

necessitatur, praesertim animadversa bonitate Consequentiae. Respondeo: ord, narie transeat, adveniente impetu alterius potentiae. N.

Instabis r non tantum ordinarie applicant quoad specificationem , sed etiam Quoad exerCitium, ergo licet per accidens fieri possit,ut intellectus cesset, non tamen 1ibi relictus ; Antecedens urgetur a pari tate de visu ; obsectum enim praesens Videtur , etiamsi quis non advertat se videre. Resipondeo Negando Antecedens , Cum paritate desumpta ex fabrica intellectionis ad quam plura requiruntur, quam. N ad

195쪽

ad visionem, interim potest voluntas imis perare aliud, & sic ad SCO. ac. Aug. Auth ritates dico , tametsi Aug. gliud nolit, quam falsa principia esse Causas falis comclusionis.

QUESTIO II. An quis eodem actu aissentiat amissis,

ct renelusioni p HIco: nec in eodem instanti nec eodem actu possumus assentiri praemissis & Conclusioni. Est Sco. q. 3. prologi & ali hi contra Tho. ac RR . quos teste Petronio praecessit Ocham. Sensus duplex est; andum assentio praemissis cogar & assentiri conClusiqni ξ quod improbatum est ; de an assentiens conclusioni reassentiat praemissis, cujus negativa resblutio Probatur primὼ : experientia constat quod quis assentiatur propter praemissas

anteCedenter Concessas, ergo non eodem

actu quo conclusioni. Nec valet: Voc tenus: C. mente: N. illi sunt enim actus distincti,& conclusio velut dependens subsequitur praemissas mentales, nisi VC- lint dicere adversarii , quod virtualiter x petantur praemissae ih bnclusione. Probatur secundo : si adtias quo assentior Conclusioni, etiam foret assensus praemissarum, medium ingrederetur Conci

196쪽

sionem, contra illud: medium eonelus ne- Respondent Ocyus Distinguendo sequelam : si foret astensus pretemissarum ut auod, hoc sequeretur: C. si tantum ut quo: N. Contra: quando dicunt praemissas r peti in conclusione ut quo, Vel putant co clusionem ab his dependere, α hoc nemo

negat, vel illam non posse elici nisi serm liter in eodem instanti cognoscantur praemissae, at hoc seCundum est manisestὲ e perientiae contrarium, S sequelam praefistam habet annexam. Connmatur prae

mista objectivae non includuntur sem liter in conclusione objectiva , emo nec formales in sormalibus: deinde , aliud est dicere qu6d illatio bonae consequentiae fiat unico instanti , ratione cujus respectus praemisite & con quens stat extrema ἔaliud, an illi tres actus ad Syllo sinum spectantes sint ultimate unus, nil iunitate finis, at Q aliter simi distincti S separabi, 'les. Tandem credens mysterio revelato formaliter eodem actu non credit revela' tioni , haec enim potest esse multiplex per exempla, per scripturas, per inspirationes, emb&α Respondent, & revelationi assentiri ut quo ac directe, licet non reflexo, sic etiam praemissis. Contra: Credens Trinitatem

197쪽

quia revelata est, habet dupricem aetiim, ergo & assentiens conclusioni propter

praemissas. Probatur Antecedens: credore Trinitatem potest aliquis propter fidem ex multiplici motivo, ergo haec causalis lucet virtualiter actui fidei inclusa, sormalia ter est distincta: sed ut hoc roboretur ;

qcies: quando quis assentitur re Veis lato, V. g. Deum eqse Trinum, etiam assentit

revelationi e b dum quis praebet assensum conclusioni, etiam praemissis, ut quibus. Respondeo, Distinguendo Consequens &Antecedens: si per illud ut quo pintes virtualiter: C. si se aliter: N. utrum

que.

Instabis: se aliter per eundem actum assentitur quis rev*lato & revelationi, e . &c. Probatur Antecedens: revelatio est ratio formalis credendi, sed per eundem actum rationi formali ut quo assentimur, per quem remiato, ut quod: ero &c. Respondeo Negando Antecedens ,& probationis Minorem; nisi ut quo significet virtualiter; cujus disc0rdiae iudex estDi lectica docens propositionem Compositam is aliter esse istam εc similes, eredom eris, quia es revelatum; & si hoc omnino vellent adversarii instingere, transeundo paritates, inferri dico,quod conseque tia formalis, quae est relatio inter praemis fra

198쪽

l Ias& consequens, sit in instanti, quo te i minative simul sunt extrema, 'at non est idem consequentia & actus conclusionis, postremum enim dicit praeter eam ipsum

consequenS.

Instabis r non tantum praemissae sunt terminusconsequentiae, sed etiam formal, ter repetuntur in conclusione; sicut unico actu possiim serri in lumen kt-S colorem, ut quia. Respondeo Negando As sumptum cum paritate:nam visio est actus simplex, at Syllogis us constat pluribus actibus Litem materialiter sumptuS. Instabis : visio etiam materialiter sumpta componitur ex objecto & potentia, &tamen formaliter est unicus actus, ergo similiter de Syllogis o dicendum erit,' Respondeo, praeterquam quod sit multiplex disparitas, cum Syllogismus includat plures actus, aliud non inferri quam, quod si1-pra dixi de relatione sormali Consequemtiae, at nemo Adversariorum audebit hanc Cum actu constandere.

Instabis: intellectus potest plura eodem

actu attingere, Eigd non tantum consequentia Velut relatio oritur instantanee sed etiam ipso conClusionis actu praemissae repetuntur. Respondeo transeundo Antecedens : Distinguendo Consequens , si non rapuEnaret ex ratione formali con

199쪽

Husionis medium nolentis, transeat stantehac repugnantia : N. Si dicas: quomodo ergo ille actis a judicio distinguitur ξ dico, quia dicit ordinem ad praemistas. Nec di-Cas ; ergo Syllogismus foret aggregatum ex pluribus judiciis, est enim 'artificiale compositum in quo una pars dependet ab alia. Colliges: multa conciliari posse inquirendo , an Velini Adversarij non posset telligi consequentiam sine praemimS, quod gratis do , & hinc etiam cum conclusio praeter consequens importet consequentiam, dicit ordinem ad praemissas, imb in virtute illarum sequitur talis connexio ad Consequens, si tamen de his tribus actibus formalibus vel objectivisisquamur, ex quibus integratur Syllogisinus, nullo modo unus sermaliter includit alios.

QUAESTIO III.

sint cause sistentes cmclusionis tDI : quanquam praemissae sub variis

respeciibus possint diversarum cautarum rationem induere, tamen principalia ter sunt cauta essicientes conClusionis.

Probatur : praemissae sunt iudicia debito modo & figura facta, sled talia judicia simicauta essicientes conclusionis, Ergo

200쪽

Probatur Minor: conclusio ab illis dependet, iis assimilatur, dc praemissete in ea virtualiter continentur; sed haec sunt signa causalitatis emcientis: Ergo &C. Respondent aliqui: ex his sequi esse causas efficientes improprie, Vettit ConditioneWine quibus non &c. C. proprie: N. Contra : non tanthim causa efficiens ιquae dicitur proprie talis,sed etiam, id est virtus per quam; sed esto intellectus habeat rationem causa: efficientis principalis praemisse formales ad minus erunt illud, Virtute quarum Conclusionem inseri, Ergo &c. Maior deClarabitur in Physica;

blinor constat ex signis supra allegatis Confirmatur : objectum concurrit emcbenter ad actum, quia illum determinat, sed piraemisse formales determinant conclusionem , Ergo&C. Majorem suppono ex Arimastica; Minor Probatur: quia r tio cur intellectus potius es rmet conclusionem in Darij, quam celarent V. g. sunt praemisse. Respondent : praemissas determinare velut ex quibus, & in genere Causae materialis. C. effective. N. Contra: hCet hoc de

objectivis dici posset, formales determinant Velut Virtus, quam fit conclusio, utpote quae his assimilatur, Ergo,&c. De inde etiamsi soleamus dicere et ex praemis-