장음표시 사용
381쪽
Mo O m. cismari; Lib. IV. ait Cassius, eontra singulos utilitast publiea ν
penditur. Neque enim pudet me hanc sententiam toties repetere, cujus rei rationem retadit M. Tullius in Cluentiana, Statuerunt, i quit, ita majores nostri, uis a multis esset sagitium rei militaris admissum, sortitione ruquosdam animadυerteretur, ut metus ad stmnes, poena ad paveos perveniret. Nam qui miles locum non tenuit, qui hostium impetum vim opertimuit; pote t idem psea ct ciυis esse melior , O vir bonus, ct civis utitu . Suare ne iubesio propter hostium metum delinqueret, amplior ei mortis Osupplicii metus est a massoriabiu constitutivi; ne autem nimium multi poenam eapitis subirent, idcirco illa sortitio compa-νata eLt. Haec Cicero
Proscriptorum liberos a iure ordinis prohibere; O perfunctorie ostenditur differentia int rhaec jura Aristocratica ct jura regia .
STlla , ejectis Sc proscriptis quamplurimis
Senatoribus, Sc equitibus Romanis, legelata proscriptorum liberos a jure pete nil rum honorum prohibuit, simulque ut Senatorum stii, verba sunt Velleji) ct onera ordinis
ct 3 Sane Uellejus indignissimum este censuit. Mihi vero & jure dominationis , & ad salutem atque tranquillitatem praesentis Reipub. secisse videtur. Quemadmodum Cicero ait I. Phili p. Non quod probem; sed quod rationem habendam esse censeo maxime otii ct pacis. Et mintilianus lib. 11. cap. I. Mollienda erit , inquit, inplerisique alio colore asteritas orationi ut Cicero de proscriptorrem liberis fecit.
382쪽
De Iure Dominationis cap. I 8. 2Prctuid enim erudelius, quam honestu parentibus ac ma oribus natos a Republ. summoveri ' It que durum id esse , summis ille tractandoruman Umorum artifex fatetur e sed ita legibus Dialae cohaererestatum civitatis, ut his solistis,stare ipsa non positi. Itaque es , ut aliquid eorum quoque causa υideretur facere, contra quos diceret . Haec Quintilianus egregie . Ideo enim jura ordinis perdiderunt, ne copiam haberent amore vindictae Rempubl. perturbandi. Eadem ratio fuit in Bruti filiis, quos occupata libertate necesse suit er medio tolli. De quo via de Machiavellum . Proprie autem hoc convenire dominationi Aris ocraticae ex eo liquet , quod , imperio postea in unum devoluto, honoribus restituti sunt. Ita enim Suetonius de Caesare q. Admi ad honores O proscriptorum liberos. Unde Cicero appellat legem temporis, non hominis. Eodem modo Alexander, cum reversus ex India Epistolas in Graeciam scripserat, quibus Ο-mnium civitatum exules, preter cedis damnatos restituebantur , magni motus eXΟrtisiunt,
quod plurimi non legibus pulsi patria, sed per
factionem Principum fuerant, verentibus iisdem Principibus , ne revocati potentiores in Republ.fierent, Iustin. M I3.Non enim omnia haec jura omnibus Rebuspublicis promiscuer, omnibusque temporibus conveniunt, sed suomodo singulis accommodanda siunt.
383쪽
Lupanaria admittere . Foeneratoribsu ars usu rariis locum dare. T ranno interfecto de crimine demum cognoscere. Supplicium S. M
lii . I9 Orro hoc quoque jure lupanaria colorari. posse ex istimo, quae passim propter hominum libidinem in vastis Rebuspublicis
conceduntur, ut nimirum avertantur stupra honestissimarum sceminarum ; dc quod alias fulsestive ICtus ala l. 27. D. De hered. pet.) σ-tiam in honestorum virorum pratu lupanaria Oxerceantur. Quo etiam alludit Catullus; Illis domum nobis atqΗe dedit dominam. Quare Nerone delapso in amorem libertae Actae, & abhorrente ab uxore Octavia, nobili foemina &probitatis spectatae, ne quide severiores amici Principis aversabantur . Metuebatur enim, inquit Tacitus, ne in supra foeminarum illustrium prorumperet, si illa libidiue prohiberetur. Caeterum erat hoc bono fisci atque aerarii. Nam sub Severo Imperatore hujuscemodi prostibula, sicut & ipsi Lenones solvebant vectigal a questu meretricio, idque in aerarium reserebatur, ad resectionem publicorum aedificiorum,ut amphitheatri, circi, aliorumque. Cui simile est illud Deuteron. 23. Extranea tuo faenerabis, at fratri tuo non. Idque Iudaeis indultum fuit propter duritiem eorum . Et illud Christi ad Pharisaeos apud Matthaeum cap. I9. Morsis, pro duritia cordis vestri,permiast vobis dimittere uxores vestrad; caterum a Principio non fuit ita. Ejusdem farinae est Lex Valeria, quae permittebat Tyrannum interfi-core.& postea causam dijudicare; idq; propter peri-
384쪽
De Iure Dominati nis cap. I s. 2I3 periculum morae, sicut Sc latronem & seditio D ηπι sum statim licebat interficere , & postea ad io ter Principem scribere, i. . D. De injust. m. p. irr . tendi testam. Caeterum,ut dixi, pleraque jura domi- rege nationis Regiae huc referri post int. Eadem rateria. enim ibit ratio in Spurio Melio; quae in Seja rii no& Caecina. Spurius Melius ille quod inli Mellibera Republica regnum aflectaverat, & a Di- exem-ctatore ad causam dicendam vocatus minime paruerat; quin potius quiritando multitudinem concitaverat, a magistro equitum in publico obtruncatus est. Sed rursum inquies; inique vero, non auditus, non damnatus. At enimvero publico judicio cum illo agi non set y vpotuit, nisi cum seditionis periculo:& mrtas t ma 1 e partium favore e reatu fuisset elapsus. Ne gη'rμ repetam illud, quod haec iniquitatis species cxem Utilitate publica tegitur & recompensatur.Vt pi rμm enim in omnibus actionibus politicis , ita cum primis in hac materia locum habet illud Csimpen- elegantissimi Poetae. stur. Medio de fonte Lepor mSurgit amari aliquid, quod in ipsis ribum
angar eQuibus multa alia addi possunt, multa etiam exemplis illus rari : Mihi, ut ait Plinius in Epistolis harum rerum disscilior fuit electio, quam iuventis.c P V T xx.
Iura dominatiouti Democratica. Parricidium
Timoleontis; cujusis parricidii detestatio . I9 I.eraq; ex his omnibus competunt etiam Iura δε- populari Reipublicae, in qua multa cum min
lingulorum salutis causa, tum etiam prae- tionis - sentis Demo-eratica etiam eonvenire Reipubli s .
385쪽
perdueiatis occidentis.1l Cismariἰ Lib. IV. sentis Reipubl. conservandae gratia sunt, ac paulo quidem iniquius. Quibus tamen iterandis supersedeo, quod ex prioribus sumere, &huic sormae accommodare cuivis in proclivi est. Non tamen possum mihi imperare, quin huc referam parricidium illud Timoleontis.
Hic fratrem suum Timophoontein, qui tyrannidem moliebatur, multisque adeo viris magnis in Republica extrema quaeque minitabatur , nequicquam monitum ut absisteret, confestim confodi jussit& quidem intra parietes . Cujus rei cym Timoleontem poeniteret , & idcirco se a publicis negotiis subduce rei,Teleclides eum vehementer increpans: Si, inquit, decertaveris practare, tyrannum re occidisse arbitrabimur ,sta minus, fratrem. Sane haud id secit odio fratris incitatus , sed incredibili amore patriae impulsus, neque tam privata autoritate, quam publica: erat enim ex Principibus Senatus. Ac quidem legibus Romanis tantum abes , ut in eos, qui vel parentes vcl filios hostes patriae interfecerant , animadversum sit, ut potius praemiis fuerint adsecti, ut es in l. 2 s. D. De relig. O sumpr.'η- .Quare mihi Timoleon non magis parricida erit; quam Manlius ille, qui filios perduelles interfici jussit, vel Servilius Hala, qui Melium assectati regni accusatum obtruncavit. Et quidem dolorem , quem ex morte fratris conceperat Timoleon , vehementer perstringit Plutarchus: Usique adeo, inquit, judicia hominum vacillant, se quibusυis laudibus, vel probris in tranDersum rapiuntur: sicut edones illi ingenti esurie capti inglutiunt cibos, sed satiati nauseant, ita nos rebus perpetratu animum abjicimus . Haec ille in Timoleontem. Ac nescio,
386쪽
Da Isre Dominationu cap.2Ο. MFan non aliquo pacto excusari possit Nero de caede matris. Consideranti enim mihi hi sis Matri-riam totam, occurrunt multa scelera & affe- cidiumctati regni indicia : veluti, quod praeter alia, Neronistribunos& centuriones comiter excepit;quod ex- nomina & virtutes nobillum in honore ha- cusaribuit; quod ducem quaesivit de partes aliaque psit.
id genus dominationis arcana invasit. Imolpie Burrhus 3c Seneca, teste Cornelio Tacito eo descensum credebant, ut nisi prςveniretur, Neroni pereundum foret. Id quoa carpit Uctavia illa apud Senecam :Extinguat O me, ne manu nostra eadat 2 Caeterum est tamen res at ox, Sc ab assecti ne atque naturali pietate alienissima. Neque aliquis facile in necem suorum juraverit, nisi qui omnibus assectibus bellum indixerit. Re- , Eter Iustinus lib. 16. In parricidio Drusia satis justa eausa ad sceleris patrocinium praetexi ρο- te R.
Suomodo hae jura inserviant Religioni. Hae jura dominationis cedunt divino juri: Pra-
HAEc dominandi jura, tantum abest ut re- Iura
ligionem depravent, vel pietati adver- haedoia sentur, ut potius ei inserviant. Id enim minanisessiciunt, ut religio in Republica sarta tecta di an sit,& rite colatur. Neque hercule juris nomi- adυerne dignum est, quod dividar legi, quod religio- senturni contrarium sit. Sunt equidem hac jura in- Religio-star clypei, Sc veluti propugnaculism summae ni. potentiae, ad securitatem praestandam civit cis Principi,veluti personae publicae, quive re
387쪽
religio. In quasne caussa probabia
hrs Ara. CDpmar ἱ Lib. IV. rum caput est,& cui fas est omnia Reipublicae membra cedere fascesque summittere. Verumtamen habet haec majestas terminos suos; ut sunt religio, pudor, fides . Hae enim veluti victrices Deae fraenum injiciunt potemtiae humanae, cohibentque, ne ulterius progrediatur, quam lex divina patitur. Hinc Poeta: Diu te minorem quod geras , imperas . Quare in Romana Republica cum de Campanorum petitione Senatus consultus esset, etsi magnae parti urbs maxima opulentissimaque Italiae, uberrimus ager , marisque propinquus ad varietates annonae, horreum populi Romani videbatur; tamen tanta utilitate fides antiquior fuit, ut praeclarer refert Livius lib. I. Et sortiter Achaeorum ille Praetor, Veremur, inquit, vos, Romani, Θ s ita vultu etiam timemus sedphia veremur ctrimemu,Deos immortales. Liv. l. 9. Quare in eos etiam merito hoc jure animadvertitur, qui absque ulla Irobabili causa, vel ambitione quadam incitati vel studio n Varum rerum inducti, in religione temere aliquid mutant, i vas, neq; dum tot quantumvis consiliis habitis, decisas quaestiones Obtrudunt , animas curiosorum hominum cruciant , coelum tetramque miscent. Quae ins lentia compesci debet in iis, qui, ut cum Tacito meo loquar , religionis1pecie in ambitionem delabuntur. De quo cavit l. 2 . D. De extraord. crimin. Est equidem Religio, pura caeteroquin atque incorrupta, veluti puella, verum tot fucis , totque cerussarum generibus inficitur atque obfuscatur, ut quicquid agitur', haec sola obtentui sumatur. Vnde Lucretius.
388쪽
De Iure Domisationis cap. M. M TAt Tacitus I. Annal. Pietatem erga parentem or . rempora ReipublIumpta.Qtia specie etiam Si- nion ille utitur apud Poetam 2.Αneidos. Hanc pro Palladio, moniti, pro numine lasElafigiem statuere, nefas qua triste piarer . Prosecto libido dominandi unicum sero hoc pallium sumit; cum tamen Religio posuio in- .vito obtrudi nequeat, nedum cogi, ut quod . P
non credit credat tamen. Vere enim Tertulta lian. Hoc ad irreligiositatis elogium concurrita a. adimere libertatem Religionis, interdicere opinionem Δυiuitatis ; ut non liceat mihi colere qNem velim, sed cogar colere, q sep volim . Et Curtius, quantumvis profanus scriptor, lib.8.ranquam perinde animis imperari possit,ac linguis. Quod enim ajunt,ex hac religionum disserentia oriri seditiones; quin ergo puniunt P rse eos, qui Rempubl. turbant, iis vero parcurit, Πρυqui Reipubl. pacem diu noctuque moliuntur, Cata a Deumq; immortalem de salute publica precita seditio-bus suis fatigant. Non enim Religio, haec, vel v- . illa, seditionis causa est; sed de pravatillim
rum hominum vecors , atque corri pruS animus. Ideo Orosius: Rerumpubliearum mala Nec Re- non nasci ex religione , sed fui ne semper in unia rump. vers terrarum orbe. Mini hoc caput conclu- malaedere libet pulcherrima atque vere Christiana Religi sententia Scipionis Ammirati in Tacitum. Ex ne n perche, inquit, la religione e cosa magPore come scun-habiam derio, delia ragione di statis, ct fas conti tur. θοidi υersamen re da questi degli lino mihi, ct non si da proportione talle es temporali asi'
et eme: conviene, in tali accidenti , te ricorrerpriemieramente alia religione, O feder,s esia tis oppone; perche in tal' cas , bissina accommodar in ragione distato alia religione , O non laΚ religione
389쪽
stituta. Ratione, bonἰpubliei ex sacris
2I8 m. Clumarii Lib. IV. religione alia ragione distato. Et quae plura haede re disserit prudens iane ac discitus stria
Similia exempla, cum ex sacri1,tum ex iure ei-υili desumpta. Sacrilegium Friderici Barbarusae . Modus non legitimus , uon ordinarius. aeuomodo Princeps eon mer ea , qΜa noujurefacta sunt. SEd Sc multa alia , tam in sacris literis , quam jure civili, respectu tum pubsci b
ni , tum etiam aliarum circumstantiarum, contra aequitatem naturalem, atque jus ordinarium , sive commune constituta sunt, qu tum nonnulla huc referre libet. Olim nefas erat pane propositionis vesci praeter Sacerdotate' & Levitas: sed cum David same periclit retur , non veritus est a Sacerdotibus petere, neque Sacerdotes abnuerunt. QAO argumento utitur Salvator noster adversiis Phariscos, cum quidam fame coacti die sabbati spicas vellerent, & fricata grana comederent. rum exemplo Fridericus finobarbus, cum premeretur inopia commeatus, loca sacra i vasit: postea vero Episcopatus illos insigni &liore remuneravit beneficio , ut refert Frising. Qua de re Guntherus lib.2. Mentis quippe bona proprium est, agnoscere culpam a
Culpa ulli nulla subesF. Secundum quς limitandam esse existimo Ly.
D. Ad L. l.pecul. Sic Iure Canonico adve tante hoste,divinam domum,vel sacram turrim munire licet, & loco propugnaculi habere.
390쪽
. De re Dominationis Cap. Ic. 2I'
In jure porro civili quot & qualia sunt ' Ex jura,
Nonne lex generaliter vetat, cogi invitum, ut eiυili.
rem suam vendat. l. H. C. de contrahen.empl. ac
tamen dissicili tempore ad fissiles spectat, ut aeuo
amaonam urbi lassiciant, possessoresque, Cae- casuteris justo pretio copiam ejus facere jubeant. quis eο- l. s. v. De extraordin. criminibus. Lex enim gi possis quamvis amplissimis verbis concepta , intem rem sua pretatione restringitur, ne publicae utilitati vendere desit. Quid 3 Nonne adversiis leges rationemque naturalem receptum est, ut filius, tametsi non haeres, pro principali debito teneatUr,atque uxor in pignore posteriorem causam ha- Cognoscebere censeatur. l. . c. Deprimipil. Sic in L I. plura D. Depositi. Pugnant jus naturale', sive gen- exemistium, dc jus civile. Si, inquit,Triphoninus, πα- pla. rurale ct gentium juι intuemur , ei qui dedit, 'restituenda sunt,s eiυile jus, legum ordιnem
magis , in publicum defrenda sunt. Sic lege constitutum est, se quis sibi jus dicat. At tamen si judex copiam sui non faciat, propria autoritate illatam injuriam ulcisci nihil prohibet . Similiter tutor suspectus removetur, etiamsi non dubitet, finita tutela rei malae gestae rationem reddere. Eodem modo impuberes matrimonio conjungi prohibentur. Quod tamen admittitur, suadente pacis utilitate. Ejusdem notae est l. ii. D. ad L. Iul. Majes. . Io. . I b. D. 2ua in fraud. cre fictsunt. Qua ratione judex famosum latronem neci dat, tametsi ad ejus Iurisdictionem non pertineat. Cui simile exemplum est apud Tacit. I. Annal.Iuc serat Menius Castroru pr sectus duos sediti sos supplicio assici,contra jus militare.Nam,
ut tellatur riget. lib. 2. adpraesectum castrΟ-rum solum pertinebat castroru positio,valli& . - Κ Σ sosae