Aloysii Antonii Verneii ... De re physica ad usum Lusitanorum adolescentium libri decem. Tomus primus tertius

21쪽

gitastis a ista qualiaeumque sunt laboris nostri lineamenta , vestri caussa conscripta , ad os mittenda esse voluit ad quae pereipienda, vel exigua Geometria , o Arithm iis notitia , idque paucis in locis, satis esse detur quod multorrem gratia eonfulto faciendum esse , plurimi trita cti Misarunt. Ea sim praeceptores vestri proluiverint, Grinum mihi facient, ut emendatiora, si visa, a vires finpetent, sterint eda sci sim vim illis omnis amiserint,

22쪽

APPROBATIONE s.

ALoysi Antonii Vernei DE RE PHYsic libros decem, In quibus Physicam disciplinam mistoricam, Rationaolem ornate, atque dilucide explicat, legi quamdiligentissime, subinis Reverendissimo sacri Marii magistro apud quem Sesto iudicii mei testificatio. iiihil iis inem , quod eatsoli me Religioni , bonisque moribus adversetur: eo autem plurisinum solidae , variaeque eruditionis , quae legentium animo, detineat . Dignos propterea existimo , qui in lucem prodeant

ad commodum praesertim Lusitana Gentis quae, si Librosaadas de Re Logica,&de Re etaphysica iam diu summaeum Authoris laude editos, habebit univeris serme Philos phiae, nostra aetate mirum in modum illustratae, opus ini sum, atque persectum, sibi quidem magnopere utila , Ausitano Nomini valde decorum c. Romae ex Coenobio SS. Boniticii Alexit alii Kal. Julii

tum hactenus Literaria Respublica se debere profit est ob egregia ipsius volumina de Re Logica in de Re Metaphy sica . Reliquum erat,ut DE RE HYsICA idem Auctor pro dignutate tractaret. Praestitit is tandem decem integris libris , in quibus Physicam disciplinam mistoricam is Rationalem mira perspicuitate, d Dina is eruditione uberrime explicaovit Iubente Reverendissi Sacri Palatii Apostolici agistro, Iupe legi universum opus, in quo nihil deprehendi a fise ali num,in bonis moribus. Quare hoc opus numeris omnibus a

olutum universi Literariae Reipublicae , praesu tim Lusit aliae bono, in publicam lucem edendum censeo . Romae ex aedi bus meis die xii Dctembris M. Moco lata

23쪽

si viilabitur m aut Masistro sacri Palatii Apostolici.

24쪽

LIBRORUM, ET CAPITUM,'

Quae in hoc Tomo continentur. LIBER PRIMUS

Historia Physicae

nostros okinuit. igcM. IIII. De ratione tractandi re μ' eas , η' M initio VILSaeculi inque ad soliarum XII tum inocciderere, tum in Oriente adhiberi coepit. 33zari Do Phala is initis Saeculi XIV. K --'em XV. se de Phyla Scholasticors r. UCH VI. De ei, me Laeculo X obtinuiι ubi dedimenti emendationis Physicis. 6 P. VII. De In tiratione utilioris i cae, quae Saeculo XUILaccidit , deque ται μονυμ ensem que a finem Saeculi. G

25쪽

Natura,' Utilitate Physicae.

Cari I. De iii, ,ea D Physica sufjici possunt. 2Car. . II Physica se nisi de eis sensilibus , τυ picuis constituere potest. 9oc,ri III. scisse Histrarie est omnium disciplinarum in mfectissima. CAM IIII. ca Rationalis manseri de eram inpersectis

hahenda est. Car. 'sica Rationalis non nisi pro tantiu remm Minoirmestigare potest. Ios Ar H. Hinc ineptiunt, qui de ausis , o principiis r motis , quae nec indagatre ρα-- , nec inteli me, isputant copiose. IIa UAr. VII. lasica Rationalis non omnes eatissa proximas in- Isigore potes: sed de aliis tantuna phaenomenis AE cmis motus legibus D,yrciuntur Ias Q. V111. - Rationalis, ut nunc se haset, se

CQ.VIIII. Phasica Disciplina inperfecta iere, Minimam in

tutem alere in dies generi humanori propterea diligenter colenda est. Car. Hinc ura Ondi possunt Institutisnec Pae ex omni parte perfectae. Car. I, o modo Institutione Pisae inimmo maria comscribi posmi. 77Aνν uni reaio, o Syllaei orum, o Loticae I 81 Cari ZII. Proponuntur Reguis phi sophandi, quibus ducibust

27쪽

DE RE HYSICA

LIBER PRIMUS

'ficae i vocabulo significare volonis natiatiam naturae, id est roprietatum rerum omniumereatarem , ex sensiliis principiis per ariumentationem adgus tam 'in artem redactam. a Hujus autem disciplinae vetustas, initium vix cerio constitui potest . Illud certo scimus, disciplinarum omnium, quas homines labore atqRe industria invenerunt.&ex quibus artem qua mdam adornarunt a

antiqvissimam eta, nec Logicam, nec Ethipun distisi meimi ea de antiquitate posse ontendere. Atque piamet constitutio,in pulcritudo an ius adme

i Hae isci in alio nomine Physiologia nominatur: voce Graeco φυσις naturo Ps strino quasi di a scientia

naturae.

28쪽

α DE RE PHYsrc Actabilis Mundi, ipsa Homirus obrica, mores, a ratio via,endi declarant , antiquissimam esse Naturae investigationem . Quis enim sibi persuadeat, homines mentis compotes, usuque rerum politos, cum in hanc fabricationem diu di oculos conjecissent , non illico ex tam pulcro adspectu, ex tam mira varietate rerum, tantoque earum consensu ex citatos fuisse, ut caussas, proprietates saltim praecipuarum partium investigarent 8 Certe adstipulatores nostrae se

testiae simias Veterea, qui una omnium voce ut testa tur: i merito ut Plato seriptum reliquerit, Philomphiam naturalem intellis admiratione esse prosectam . a)Ac pristi omnium , ni ei parti distiplinae Natur

iis , quae in siderum contemplatione versetur, operam dialigentem dederunt: .n adeo ut cum Alexander,agnus,sunditus everso Persarum imperio Babylonem ingrederetur, Chaldaei, id est illarum gentium sapientes, eidem ostenderint observationes caelestes cccc Lxx milium annorum, quas a maioribus monumentis comprehensis actabant. Qui numerus et hominum stultitiam, ac vanitatem declarat,

illud i Homm nimi a Gin mi in His set , ται mom it, uri rura pracinerint. Me est indomitiis nata iniri mn, ct tamquain seminimet, -----ria orta, ten

is rata, concreti: φι ue missique generis ei inanimi , se ani , mantis, ei muti se loquenti origo prae Mia, in int, ritus , quaeque ex alio in alius sui tua , atque nrutatior, metis Terra, o quibus Imrata ponderibus, quibus coemii, M ia sustineat . . Cicero Tusculan. . . . a a B Valde hi ophi es ilia adfectio admirari , ne alia fuit origo Philosophiae, quam si is Plato in Theaeteto 3 , Principio Agebrii , ut a, tillimis auctoritatem repetam, opter planitiem, magnitudinemque regio m , quas incole is, Mint, cum caelium ex omni parte paten auque versum

nat L. I. c. I.

Cicero ibid. cap. 19. Diodorus,r Siculus tres mi απnos his addit, of -- 3, o anno Biblioth. I.

29쪽

LIER PRIMt s. sit Iud saltim evincit, ab ultima antiquitate apud eos vigui se siderum, atque adeo Naturae observationem. 1 Cujus modi studium apud Aegyptios item a longo tempore obtinuisse , veteres Historici produnt. a gens cum mi

His de antiquitate, id est de mendaciis , ac vanitate , certabat adeo incredibilia sunt, iue de antiquitate suae gemtis Aegyptii Mistores, sturi cerdotes Aegyptioriam, gens lovissima, venditat ant. Porro ab Assyriis ad Aegyptios in Phoenices, ex his ad

populos occidentis, praesertim ad Graecos, idem studium diarnanasse, multa nobis persuadent. Primum, quod ab illis,egionibus ad nostras aiffisum est genus humanum, quoa Sacrae Litterae nos docent quos homines una cum colonis in occidentis regiones patrios mores , dc studia inportasse , omnino est simile veri . Alterum , quod veteres Historici id ipsum summo consensu adseverant. Et quidem Berosum Chaldaeum Astronomiam, atque Philosophicas disciplinas in

Graeciam invexisse, graves Historici fidem ficiunt. 3 -- ipsum de aliis dicendum in videtur , qui ad illas oras vela Phoenicia, vel ab Aegypto appulerunt . Maline 1 Rem Simplicius Comment in Arist. de Caelo cap. Ia. Cullisthenem ab Aristotele rota tum misisse in Graecum fiderales,

smationes Chaldaeo viis annis I9o ante Alexandri Magni tempora id es Iaa ante Aerum Christianam quam poni=mranno Mundi os Dyseudo, vaniplius ante natum Abrahamum annis. Ea se vidisse, Porphyrius apud eumdem asseverat. Sed Baec , ut ura a ponantur , rudi Uematione Is rum , cli uni

is. Diuitiae by Orale

30쪽

DER 1 PNTII CAHine veteres Poetae, ut Linus Chalcidensis , Orpheus, Μ istus, Hesiodus , Iopas, alii Naturae arcana fabulis qui

inciam admista versibus persecuti sunt satis elegantidiis. i inura propterea 'rpit Aristotelas, quod veras rerum caus sis, ae origine egligentes, omnia ad Deos, velut earum causis unicas ac principia retulerunt: a Micero vero 3r alio nomine repreliendit, quod rinum vitam superstiti

in bravatione 'orum ibid. pag. 46. referat, conjun- Dionem quaindam Saturni, Iovis , Martis, o mretarii, quasi habitam inter annos a 37 as I ante aeram Vulgatam; hancre vera evenisse anno ostendunt ireb, T ignotes Μiscet lan Berotinensium Tomos. in istoire de rastr

Sines recentim tempore os commercium, piscitu eum I dis, hi vera μή alutari ere an temere ista a Sisen inuscripta, hominibus sanisssmis, eas postea vera fuerint inve

ta. Nam τε em Heseae codie Bibliorum, is Vulgata nautis initium Cisistianae aerae anno mundi vel melius amn oue cum La Mou tamen ille annorum numerus Milon te superat Drlumium Unmmmale, evenit anno mundi Itis anu Christum anni a 397 alter ille a Iue tam prope ad Diahisium accedit, ut verisimile non videatur, tali tempore id of -' tum, atque scriptis confimatum fuisse. Ne πως ν cundum eiaculas Septuaginta Hur erum , qui imo fecula Daunii racis, o si longe redis Marii, in defendi αμαι. Si ui nil ante faeorum Christi metiri is LM isi i mmitia Graecos , a reliquoi mra eos mannine, fatis evidens est i is ab initio enim Poeticus anm tu procini, minis pretio fuit i postea eum imitati soluto merem, cetera vero fem vantes , a gumenta Poetica iram ni ad , o Pherae , des is Strabo Geur. L. L a Aristot Met L. III. c. . L. XII. . . 3 is Alia quoque ex ratione , I uidem Phasi, magna' is it muti tu is eorum risui inducti Decie stimana fatalas, Poetis Iuppellaverunt, hominum autem vitam Iupers tron σδε omni referssunt . . . .. Isica ratio non inelerans inclusa