Aloysii Antonii Verneii ... De re physica ad usum Lusitanorum adolescentium libri decem. Tomus primus tertius

발행: 1769년

분량: 258페이지

출처: archive.org

분류: 철학

31쪽

I. D Rimus Graecorrum , ut Veteres prodidere , t G I les Naturae eientiam clariori ordine persecutus est, eamque ciuis Waliorum investigationibus locupletavit, atque artem quamdam effecit. Fuit is patria Μilesius, an

nisci xxxx. ante aeram Vulgatam natus, atque ob prinstantiam in remorali , . Politica, inter M. Graeciae S pientes numeratus Corpusculare sustem , ut Veteres crediderunt, amploxatus est quaedam etiam problemata , ct theoremata Geometrica, Mid genus alia excogitavit . a

Sed eum nihil in Philomphicis litteris consignari , nihil si pauca excipias scriptum reliquerit; 3 qualis illius fuerit disputandi ratio in Physicis disciplinis, constitui e to non potest . Tantum stilus , eum non per aenigmata; ambages, ut ceteri sta clarius, ct paene Philasiphorum more de natura rerum philosophatum es . Is est Ionicae seta onditor , quae per Anaximandrum , Ana timenem, limque Anaxagoram,' Archelaum, duos Socratis praec mores, cum laude propagata est. Quae tamen quam rudis, ieiuna illis temporibus fuerit, facile intelligi potest nam Ioniet illi magis Astronomica novitia , quam Physica, d

laetati filere Εκ Socratis disciplina, velut ex equo Trojano, Iuri mi Philosophi prodiere, qui Sectas differentes condiderunt, quae ab suis conditoribus nomen habuere , ut Cyrenaica ,

, Cicero dematura Deor. a. mi is it Geometriae em, Grajο πιπιο repertor, nautinae reisum erat nisi e πω mur, Mi astrorum eriti Gmur contemsator . Appuleius rimis. et Laertius in ita haletis.

32쪽

a DE RE PHYsICRΜet ariea, Eliaca, Cynica ex qua Stoica Platonica. Nulla tamen harum magnopere se Physica dedit . Pleraeque omnes de Logica Ethica disputabant . Stoica autem,' Platonica non nihil addidere de Physica, sed ita, ut eam cum system temundi Astronomico , id est uni Theologia illa sua Naturali copula intri adeo ut 'st in non Physicum, ut reliqui sed intaphysic Theologiucum excogitarintri omniaque ex ideis abstrastis, quas illisin non alii intelligebant, explicare ingressi sint. 1 Immo me Mediae , nec Novae academiae a adsecta aliquid amplius addiderunt contra vero pleraque sustulerunt illi, quod , verum aliquod esse, negarent; hi, quod negarent, verum a nobis cognosci polle. Quare nullum lumen Physica disciplinae Academicorum Iabores accendere potuerunt. Aristoteles , Platonis auditor , a Peripateticae sectae parens, is fuit, qui multo copiosius , quam ceteri, de Phy-

se diibutavit . 3 Nam cum gloriola quadam tener tu aliquid novum excogitandi regia Alexandri munia scentia uteretur, qui ei simius omnes ad observationem Naturae abundanter sippeditabathio commodiorem , quam reliqui , nactus est occasionem quamplurima perquirendi Talibus praesidiis adjutus plurima lucubravit, quae ad hia floriam Naturae pertinent ut sunt libri de Historia Anima

hum, d Geuerulone minetia Q. His addit alios, in quibus de caussas rerum naturalium subtilius disserit . Quorum aliqui , qui faciliores erant, is populi sensum accommodatiores , Vocabantur ξ-ρ1M , id est populares ut sunt libri inscripti viva Naturalia, in quibus de Sensu TSensibili , de Memoria I Rexriniscentia, de Somno Vitiatia, de Incessu Animadium, de otione Animalium , de ita

Morte , ceterique. Alii , qui dissiciliorem explicationem habebant, non nisi viva voce doctoris intelligi poterant, κηρ --. , quas dicas aus atmi, appellabantur. In his

1 a distinui fuit etiam uaticorum veterum seu MLeucippum , qui talia correxit , e planius dioutamit.

33쪽

Lx aERPRIM Us. numerantur libri Physicorum, Generatione comu me, de Meteoris , de Anima , de Caelo Verum etsi Aristoteles, more suo se ostentatis, i s periores Philosophos stultitiae , ac vanitatis condemnarit adfirmaritque paucis annis suos labores non obscure exaggeranc tantam factam esse accessionem, trinae , ut brevi Philosophia plane futura esset periina; a timisi tam parum ipse opis germanae hysicae adtulit, ut illa ineptior gloriosior ceteris videatur , qui talia scribere non dubitarit Naturae in stientiam tam angustis terminis circumscripserit. Nam si pauca illa, quae ripsit de Hist

ria, e Puri u Generarisne Animalium , cum iis in seramus , quae proximo is praesent saeculo de eodem am

a is 1 stoteles, meum Phlosopho accusani, quit existima is sent , Philos priam suis i iis esse perfectare coit, res

, prauis munii magna uincem facta et Arem temore Phil , sophiam plane absolutamme .rita ero Tusciaan. t.III. e. 28. 3 PHrisai Animalia, quatilia proditum, Aristotelis j sfecta fuisse, eumque ex talibus sectionibus non nihi profecisse,

suspicantur etri docti , qui illius libros examinarunt. μο -- ter ouus Bibliographiae Anatoan Specim. P.9. ah tae rIstotelis 3imenta ommemorat. Immo ucio Aristotelem An malium partes exprimendas nutris curasse, habetur, istor Animal. L.I. c. I . L.III. c. I. L. IU. c. I. ubi Das formas, seu διαγραμ--τα citat, e litinas claritatis causa functas memorat ut animadvertit Schulas in Specim. Hist Analom. II. P.6.

reres Anatomicos 1 Mist Arrichius in Hermetis, , pti rum,' Cherrucorum sepientia. c. Io Eum vero hominet non

34쪽

DE RE PHYsICA nihil eum in historia Naturae vidisse. i Deinde s---maticos libros , in quibus rerum caussas persequi limatius Mi proposuit , rursum cum recentioribus libris compara

mus s

maheras mariston nomasticon Zooteum . Londini 1668 s. Ferie Mus Mario istoria Philosophica operum naturae mini vax. . Anglice . Masrinu Lister Historia Animarium Angliae Lonini 67a. . Anglice . riderim Ru ob Theatrum Univeriale omnium Animalium . Amste 1 18. ωο .a in fol. Carolus Linnaeus Opera omnia , praeeipue si Systema Naturae, sistens tria regna Naturae. DcDImiae I 48. 8. voL3. editio sexta Musdem Fauna Suecica , sistens Animalia Sueciae . ibid.II 6. . Misso Regnum Animale divisum in movem classes . Parisit 3736. siue . --Drus

raris Gesserus Hist. Animalium , de Quadrarpedibus. lauri que I .DI. Ioannes Ioninus Hist. Natur de Quadrupedibus Francosurti 6sa DI. Iusses Atarmandus De Quadr Pedibus . Bononiae 639-42-4s DL OI. Iacobus letu Iadrupedum dispositio , brevisque historia naturalis . L. I 3I. . Christianus Franciscus P illinum homo rem nur, princeps inter eos, mi de finiauari liquo animante feri eo sinu, Mi ω-D Lagographia curiosa, seu de Lepore.

f. 696. Ia De Asino. Ui 169s Ia. De Talpa ini 1689. s. De Lumbrico terrestri ibi 'o3. a. De Anguilla. biri Iovi Anis Grasa Elaphographia, seu Descriptio eo irami

rares a

35쪽

Lx sale 'κrΜvs. sinus, quam magna, Deus bone quamque mi a disseren tia, vires Adeo ut Aristoteles ipse si revivisteret, atque nostrorum Physeorum scripta Hieentissime considerare ,

quam lates . Amburg 4. Ioannes Rajus Synopsis methodica uadrupedum, Jerpentium Londini 729. 8. de Canibus Britannicis de Rariorum animalium historia triaci a Georgius Machmetis Historia Canum .

Ioan. illac mi irim salamandrologia . --.4683. Carolus vore Histor Serpentium Londini I7 a. . Anglice. Iae eus de Raris , alicertis . HUni 1686. . Amphibia Gillembogiana ron Amoenitatibus Academicis iamram, ed

IIII. De Insectis.

Ioannes cloedari de In is Londini I 68s. 8. Redi Esp viente intorno a gli Insetti Firmet 1668 idem Degli Antimali viventi negli animali viventi. - 168 . . si mer-

-na, morum ortu paradoxa metamorphosis 'I. 73o. . I. Rarus Histor. Insectorum . Londini ITIO. 4.νDieri Degli Inserit opuscula, quaejunctim edita sunt Venetiis. Donne Histoire des Insertes Paris . Reatin inmemoires our servit a misto ire Generale de Insectes Paris I 73 - a. q. ML7. Bonnet Trait dea Insectologie . Hrisci et s. est. I. Hebenstret Institutiones Histor Naturalis Insinvrum . .r-

36쪽

io Prax Prius et Aquam turpiter lapsus fuerit in rebus etiam gravissimis , quam sepe meras voces pro caussis rerum nobis obtruserit,

drni 6 6 fol. I. Raius Synopsis methodica Piscium , Avium . Londuraci I 3. 8. Zinanni Delle ova e de'Nia ira

Fabius Colanma Observationes Aquatilium in Terrestrium aliquot animalium . Romae I 6I 4 idem de Purpura . Guaiatio Inde Testarum Conchyliorum. Horentiae 17 3. DLM-

thodus nova . sicilis Testacea prurina in stas classes, g nera, species distribuendi Lucem 1 aa. V im L Lithologie is Conchuliologie . Parii 1017. Meiu

37쪽

quamque frequenter ea pro exploratis posuerit , quae ne ipsis quidem intellexerit, non sine rubore animadverteret Aristotelis discipulus Theophrastus restius, praecept ris vestigia sequens , historiae Naturali multum operae

dit, i plutesque libros conteripsit , qui temporum ni ria interciderunt . Superiunt libri lantis , is massis Plantam , de Lapidisus, s Ventis lane , is Sensu, is agmenta alionia quaedam. a Ex quibus tamen, qui quid judicet Cicero, Theophrasti somnus admirator, eum liniri et a s3. . 'i m laudatus Gabr. Si reliquos nimis mi

tos aeteream, qui de uno , ve altero animante, deque eorum

anato a tanta diligentia Icri eris , ut nihi accedere ρο , . interdum etiam flum D r m . VIII. De Animalibus Insensilibus His adri Munt micros piorum auctores insignim , qui ut animalia riderunt , tu rei mirabili de irae mint , ut emerim possit. In his sunt IIDEVicrographii Londini 166s.fol. Lee enoe Arcana Natuin ope dicros planim detecta omnesque se em Epistolae seorsum editae Arane Grindelitis ab Achmicrographia Nova . Philippus Bonannus micrographia Curiosa Iobis Descriptio de plusleur Nicroscopes simples ,

compose . Paris I I 8. . Needham Nouvelles Obsierva tions Microscopiques Patris 175 Ia. Bonne Iupra Lausatus, aliique fatis noti. Hos si cum Aristitela confra, , tum luce larius cog inces aram in Historia Animalium particulatim vix balinutire coepisse pauca enim noverat aniniantia, nec nisi eorum ortam res, ut ita ricam, indica, cetera non vlicat verbo γυ- ,

n ius et imantis acrium amatitur' completam historia si tradis. Verunta nen in describendri Aninuinti Mimneratim , aliquo uiri ia, proprietate scite ad vidum recenset i ex nit: atque fati peritiori cuique demonstrat , - , si ampliorem, Uteriorem notitiam MN sisset , revire ac ue --re de via ianimanti sieripturum fuisse . . t Laert de Uit Philosoph. Sesst. a. a Consul Fabrietum Biblioth Graecae ol.II. .a I. Iu Iibro vero de Plantis philo phree rem tractau in exploratis turgm, Qui is milituit ei: mcuri non ium.

38쪽

ia x RE PHYsrca haud multo feliciorem magistro fuisse, nee acutius in Physica vidisse , ingenue , ut Philosbphum decet , dicendum est. Et hic quidem a praeceptore suo licentius dissentire Pit in multis. 1

Sed multo magis ejus auditor Strato Lampsacenus a Theophrasto praeceptore AE ab Aristotele dissensit . Testius hie ab Aristotele in Lyceo Philosophiam docuit , idque tanto cum plausu, ut Peripateticorum coryphaeus habitus sit . a Physica praecipue delectatus est , in qua peculiare sysisma, a Platonico, &Aristotelico diversiim, eo cogitavitri etiam germanus systematis nexus , libris ejus deperditis, plane cognosci non possit. Ab eo tempore non modo vera Aristotelis de Physicis rebus sententia ab ips xum Peripateticorum memoria deleri coepit, 3 ses etiam Lyceum ipsi gymnasium prorsiis in Physici obmutuit rarum qui post fuere Peripatetici ad Augustum Caesarem usque , de reliquis Philosophiae partibus per quam copi se disserueres; de Physica vero vix aut ne vix quidem con

memorarunt.

H. At in Eleat lea seis a , quae Italicae disciplinae fetus est Natura investigatioin floruit magis quam iii Ioni-- , , incrementum obtinuit. Et , quo magis est mirabiti, etiamsi Xenophanes , Parmenides , Μesimus , Zeno , Eleaticae sectae conditores, Naturae mentiam ratione potius Μ

taphysica, quam Physica , peti uti sint: tamen, qui iis succe re distipuli , Teucippus , Democritiis , s ceterique, obsturam illam, ineptam philos handi viam reiicientes, clarius , subtilius , copionus de re Physica disseruere sed a Patricim Disc. Perip. Tom.I. .XII. P. a Plutareh. Advers. Coloten. 3 Causas cur Aristotelis sententiae ignotae fura in Peripare. ricii, qui post Theophrastum fuere , a taximus in Logica L. I. c.3. inmetaphysica .L. c. I. Consula item Apparatum

paratu nostro, ibid. cap. s memeritum retas να--λ- , o Mathematieis , τ' atomicis satae aeditum fuisse , rarit Laert. L.IX. H.37.

39쪽

Lia ARPRrasus. 13 Sed multo maiori diligentia, ac operae pretio id prinstitit schola Epicurea, quae ab Eleatica originem suam duinxit . Nam cum Epicurus I Democriti systema expolire adortus esset, id unum sibi proposuit, ut inania Mobscura verba, atque generales notiones illas, quibus ceterae 1amiliae Philosophorum, ut Pythagorica , Platonica , Stoici, Aristotelica , dele stabantur , rejiceretri atque ex illis a

tum, quae sensus seriunt, ex iisque perspicue deducuntur, disseseret . Quod ipsum diligentissime miti in nunus Pha uicam novis inventis adauxit , id nitem essecit , ut de imiis, qua ceteri obsturius assisuissent, ipse planius, Ascibatus philosopharetur atque illud sillim auditori ostenderet, quam bene tum ceteri, tum ipsis de Naturae scientia disputaret inae secta , etsi ab aliis ob invidiam malediactis proscinderetur , tamen usque ad in avianum Augustum magnam discipulorum turbam numeravit , in quo felicior ceteris sectis fuit a immo vero hominis doctrina impe dio celebrior ceteris disciplinis. 3 Hae sunt familiae Philosophorum, quae ab exorta apud Graecos Philosophia ad Caesarem Augustum usque, de Phy-sca melius , quam ceterae , meritae sunt . Quod si res ipsa ingenue, ut amitorem veri omnino decet, enuntianda est,

dicondum videtur, omnes hos Plutomphos vidisse illos uui dem , hyscam distiplinam magno' litterarum 'o manae s maris i no excoli des qua ratione vero

i 2 eo rasti Peripa, tui fuit aequalis , o ex libris D

meriti rosecit. a se Epicureae Ghοω perpetua fere fuit successita , ρης, er us fere omnibus daeficientibus, sola perstitit, perpetuis uia is discipuli Meedotibus is Laertius Lib. . sivi.9. 3 Lactant. Instit. Divin. L. III. c. I 7.

, spientiae pari bisebatur, ut mors,rum curatis, C rerum n

40쪽

a DE RE PHYsic Aexcolenda esset, non vidisse. Nam, ut singulas illius par te quasi praeteriens oculis subjiciam, partem Physicae H storicam leviter tetigerunt: talioniae miseris inulto adhuc levius inperis ius. x. In illa enim nihil habuere melius, quam Historiam

Animaliun ab Aristotele conscriptam e quae tamen , quam parum nos doceat, nemo non videt . i In Historia,

ro Stirpium palmam ceteris tulit Theophrastus cui addi potest Aristoteles ipse , merophilus , quorum scripta non exstant , qui licet Graeciam, Aegyptum , ubi m , Aethiopiam, Aradiamque percurrerit, tamen paucas stirpes nos docuit , idque contist omnino : multoque plures posteris inveniendas reliquit. Et ouamquam philomphice rem tro Het non medice, ut postea secit Diostorides' atque

turam , quieta cogitatione , nocturnaque u eilia minum an . Ideoque

mustos ex sapientiae pro efforinu perito eis fuisse accepimus: M Iarissimos vero ex his Ithaioram, T Empedoelam, o Democritum is Deinde eois nomine immanam inricam cur

philus , qui Bolanica , T Masumi excellait quique, at fert Terrisiimetur de Anima cap.ro. as , sexcentos exsecutit, ut naturam femiviretur Gamquam verisimile non est, eos sim rum corpora incidisse, sed mortuorum ut recte G. Cocchius orat. de usu artis Anatomicae . Florent. I 36. v. I . his Herophilus primus de Nervis quaedam accuratius T v disse, o dixisse fertis tot item Eudemus quidam . Erasistratus vero fretam Libros II. natomicorum de singulis passionibus. Haec , aliaque uenfica edici praecipue . Srd modus Me

Omnia μο unitate Dunali , non m era pero si nee etiam, quae inde, uiuini , quam mi, irae, quamque mirabiles, oficisci possem . i , --r si stenda aliqui , clunicum animai recte, , M ira di nitate rei ab Aristotela descriptum fuisse, ausa eri, et ero is Borrichius in Hermetis Aeaeratiorum, o Gemis .

rum apient. e. Io. Haec vero quo aedo accipi debeant,

jam s.' in Dua illa adnotatione explica vimui.

SEARCH

MENU NAVIGATION