장음표시 사용
301쪽
29a Butagm. Rom. Iuris, ac Patr. Lib.LI. LXX te commune obtinet, quod , licet legata sint inaequalia, pars deficiens tamen aeque singulis pro virili accrescat d. I. un. g. II. de cad. toll.
XV. Quod ad legandi modum, tralatilium illud est , n m solum pure , sed sub conditione etiam, & in certam diem legari posse. Et siquidem pure legetur, statim a morte defuncti legati dies cedit, & venit L s. h. I. F. quand. dies DF.ced. s Dies in jure cedere dicitur, cum jam aliquid deberi coepit, sed peti non potest , niti dies praestituta jam venerit : dies venisse dicitur , cum , quod debetur, jam peti potest l. 213. F. de verb.s n.) Legati conditionalis dies nec cedit, nec venit , nisi ubi conditio extiterit L 2I. F quanae dies le eed. Denique legati in diem certam im licti dies cedit quidem statim a morte defuncti , sed non venit ; nisi tempus praestitutum adfuerit.
His positis, Iure Antejustinianeo quidem cum heredis institutio ςmnium testamenti capitum Vid. retur sundamen umi esse, ante institutionem here'
dis inutiliter legab tur . Verum , ne j ji is .scmpu. Iositas voluntati defunctorum obesset , legata dinstinianus praestari jussit, seu ante, seu post institu. tionem heredis ea scripta serent β. 3 . A .r Rursus post Iegatarii mortem, aut heredis, isrustra segmiri videbatur olim. Quod enim ad legatum post lini' gatarii mortem, regula juris erat, actionem, quaeia defuncto , vel contra de iunctum non incepisset, ab herede, vel contra heredem incipere non pes se . Deinde , quod ad legatum post mortem he-
aedis , heredem heredis a testatore onerari non posse censuere veteres Ulp. fragm. 24. β. Is . Vinrum & ab ejusmodi subtilitatibus Iustinianus recedi jussit , ac post mortem beredis etiam , aut
302쪽
. De legatἰs. 293 Iegatarii, legatum voluit conserri posse g. g s. h. r. Proinde idem Augustus regulam juris antiqui inverti curavit L un. C. ut are ab heri oe contriheri eaque cautum, ut actiones ab heredibus, iacontra heredes possent incipere . Inutilia quoquo videbantur olim, quae legata poenae nomine relinqui dicebantur . Ejusmodi fuisse videntur , quae heredis magis coercendi gratia, quam liberalitatis erga legatarium ostentandae causa fierent . Ejus legati ita meminit Ulpianus fraKm. et . 37- smiam tuam in matrimonio Titio non colloc veris, decem millia Seio dato . Proinde adversus
aperta I urisconsulti verba Bynhersh hii sententia uti nolim , qui ea tantum legata poenae nomine relicta putat , quibus heredi testator aliquid probrosum injungeret in dig. de teg. paen. nom. UNcumque 'id erit, legata poenae nominae Iustinianus praestari jussit, modo ne quid turpe heredi praescriptum a testatore iret 3 s. h. t. Consistit postremo legatum sub modo relictum: ejusmodi illud est : cem
xum Titio do lego, ut mihi monumentum extruat:
id parum a conditionali differt, si ab eo discesseris, quod sub modo relictum statim peti potest a morte defuncti, cautione praestita, rem restitutum iri , si modus non fuerit impletus ι. 7. F. de cond.m demonser. Illud prope exciderat, alieni testamenti tabulis scribendis adhibitos vetari sibi legatum adscribere: s secus quis secisse revincatur , legatum non selum pro non scripto erit , sed legis etiam Corneliae de salsis accusari poterit t. is. F.
ad i. Corn. de olf oe senatusc. Libon. ο ι. q. C. de his, qui ador. XVI. Quod ad errorem , is quidem admitti potest aut in legatarii, rei ve legatae nomine, aut iu
303쪽
2ς 0ntagm. Rom.furli, lac Patri Lib.II. Tit. . demonstratione, aut denique in legati saula . Error in nomine legatarii admissus legato non obest, moedo de legatarii persona constet q. 29. h. t. Idem existimandum , si lapsus testator fuerit in rei legatae nomine, modo de re legata aliunde liqueat. Hinc utile legatum erit, si quis in testamento Cornelia. num fundum Sabinianam appellet l. 4. F. de teg. r. Cum enim hominum , ac rerum fgnificandarum gratia snt inventa vocabula , ubi aliunde de eis constiterit, legata infrmari non debent. Quod tamen de errore in rebus admisso dixi, id quidem devocabulis, quae propria vocant, intellige. Si enim erratum in nomine suerit, quod appellativum Gram. matici dicunt, legatum peti non potest. Hinc siquis vestem legaturus supellectilem eam vocarit,
neutram recte petet ἐ vestem enim testator non
dixit, supellectilem non intellexit d. l. 4. I 'de te
I. Eo accedit, quod rerum nomina an luti Ua , quae vocant, ex publica actimatione pendent, neque usque adeo indulgendum privatorum arbitrio, ut publicum loquendi morem invertant. Ceterunt cum demonstratio a proprio rei vocabulo parum
absit , ea, si falsa suerit , legatis obesse non debet , saltem ubi praeter falsam demonstrationem legatis aliud haud obstiterit. Ita quidem s quislandum Sabinianum legans eum a Sempronio laemisse dixerit, licet fundus a Sempronio noni sit emptus , legatum consistet adhuc go. θ. r. Multo minus salsam causam legatis obesse scribit Tribonianus β. gr. h. t. Causa enim Hegars di legato non haeret, & sine ulla causa legari poetest , & solet . Hinc si cui legetur, quia testistor testamento dixerit , sua negotia curavisse , licet id salso creditum a testatore suerit , legatum H E 4 adhuc
304쪽
. . , T VLA m legatis. αρς adhuc debetur. Verum si testator alias legaturus haud foret, idque ab herede probetur, excepti ne doli legatarius repelli poterit , ubi falsa causa revincatur L. a. l. 6. F. de condit. oe demon sin XVII. Denique ad petendum legatum tres quidem actiones sunt in jure proditae . Prima pedisonalis ex testamento est , quae ob quasi comtractum aditionis datur adversus heredem β. s. se
Obl. quae ex quas contri nasci Altera est rei legatae vindicatio ex dominii jure manans adversus quemlibet rei legatae possessorem . Rei enim pro priae testatoris legatae dominium a die mortis tostatoris statim transit in legatarium l.8ost . de lema. Tertia denique actio est hypothecaria . Leg tarios enim Iustinianus in omnia defuncti bona hypothecam habere jussit t. I. C. comis de te At vero ante i hereditatis aditionem legatum peti non potest. Proinde si heres testamentum deseruis erit, legata intercidunt a. de te . Falcid. Quodsiiquis. proximus etiam ab intestato heres hereditatem dolose repudiet ex testamento sibi delatam,
ut eam sine onere nanciscatur, ac legata, & fideicommissa corruant, utili ex testamento acti ne ad legata, & fideicommissarienebitur non se cus, ac si re vera ex testamento adita soret hereditas l. I. g. II. F. s quis omisti caus te s. Contra si legitimarum hereditatum jure carentes heredes instituti repudiarint hereditatem, si clausula coducillaris testamento suerit apposita, heredes ab imtestato quasi ex fideicommissi causa legata adhuc
prastabunt. Heredes vero non solum legata praestare
debent, sed in fructus etiam, & usuras obligantur non a die litis contestatae tantum, sed & statim, ex quo mora per eos facta dicetur ι. 87. f. I. 6 de leg. 2.
305쪽
CVm ad mortem usque voluntas hominis amisbulatoria sit, liberrima testatori facultas est adimendi legata, si velit. Legata igitur Censentur .adempta, si , quod destinatum legatario fuerit, ei
testator amplius praestari nolit. Legatorum autem
ademptio vel ipso jure fieri, vel ope exceptionis podi est induci. Ipso quidem jure adimi legata possunt expresse, vel tacite . Expresse dicuntur adimi, si ea disertis verbis testamento , vel codicillis testator ademerit , & , quod alicui legare se dixerit , diserte declaret praestari nolle prisc. h. t. Tacite adempta legata videntur, si facto aliquo demutata testatoris uolucitate eonstiterit ; veluti siala legatum induxerit. deserit inscripserit , aut rem
ι legatam ita immutarit. , ut in pristinam formam redire non possiti l. 88.F. deIerg. Contra exceptionis ope inducitur legatorum ademptiol, , si Per' ta culenta quidem indicia de mutata testatoris volum,tate praesumi queat; veluti si inter eum &ι legata rium capitales inimicitiae subortae sint: sua tamen in specie convalestet legatum, si amicitiauedinte grata fuerit quamvis alias , relegatas redem Pta , quae ultro alienata a testatore fuerit silegatum id dubio non conualescat i. rs. fod. Denique translatione quoque adimi legatum potest , . Transllatio vero legatorum non uno mudo contingit exi an in I. s.ff. d. Nam aut a personain peti aura transferri possunt i aut commonus ini Murnouania.
306쪽
De ademption. Iegator. 297 alio legatur ; aut legato puro conditio adjicitur, di vice versa. Verum, ubi ab alio legatum, transfertur in alium , saltem quinque testes sunt advocandi : si pauciores fuerint adhibiti , legatum alteri recte quidem ademptum intelligetur nam vel si coram duobus testibus contrariam voluntatem testator ostenderit, legatarius exceptione repellitur . 3. ult. C. de M.) in alium tamen non recte translatum videbitur. Neuter igitur in ea specie illud obtinebit. Sed isthaec tanti non sunt, ut me portum prospicientem diutius morari debeant. .
CUm latissima legandi facultas Decemvirali
' carmine testatori concessa soret usus saepius veniebat olim , ut legatis exhaustae repudiarentur hereditates . Proinde non heredum tantum , sed ipsorum etiam testatorum intererat , Ut coangm staretur testandi licentia, quo heredes invenirent, neu res recideret ad intestati cautam . - Id ipsum legatariorum etiam interesse videbatur, cum,l defet-m alias testamento, legata corruerent. Primo i3ltur mala obviami itum plebiscito Furio De ejus quidem aetate nil eerti pronunciare ausim ' ejus. dem tamen sententia prostat apud Ulpianum fragm.M. 2. Siquidem eo cautum , ne cui quis legaret', mortisve causa: donaret supra asses mille, prete
quam personis exceptis in lege; si quis pluς cepisset,
quadruplo lueret . Verum ea lege lata incomm .dou non omnino consultum in. φ Cum enim nulliis
sinis legatis Praestitutus esset, nullo testa ori erat. legem
307쪽
as υntagmaeo,uris, aerisaea UITTitora legem eludere, si tot mille quidemPassium legata scriberet, ut nihil, aut parum superesset heredi . Haud absimile fuit fatum legis Voconiae, quae Ripia plebiscitum fuit rogatum anno Urbisr sy . Ea
enim praeter ea, quae supra prae Uertimus, cautum& illud suerat , ne qui census esset, plus ulli Icigaret , quam ad heredem pereepiret Cicer. r. iumrr. 43. Verum &l ea lata ia vetus incommodum res facile redire poterat. Ut enim praeteream, tantum de eo, qui census esset, cavisse legem , cum nullum legatariorum numerum ea pmilituisset, inminutula legata tota. adhuc hereditas absumi poterat , atque una tantum. sextula scriptus heres aspergi. Sarpissime igitur testamenta deserebantur, cum tantuli lueelli spes vix euiquam salivam m. Veret. Quapropter cum superiores leges exitu inti. tiles plerumque forent , eisque modus quidem, non tamen finis legandi praescriptus esset , opportune sub Augusto.anno Urbis s. lex Falcidia lata, quae R ipsa plebiscitum fuit . Ea vero cautum, ne quis ultra dodrantem hereditatis legatis: absumeret, Peu minus quarta parte heredes ex testamento caperent: si minus ad heredes perveniret, legata eo usque pro rata imminuerentur, donec ii salvam quartam haberent L Idf. ad leg. Falcia
Tantae molis erat, testatores eo perducere.
II. Iam vero licet de solis legatis ab initio lex diserte caverit, statim tamen interpretatione Pru. dentum ad fideicommissa singularia quoque pe ducta videtur; alias obliqua via per fideicommissa facile eam fuisset eludere. Neque aliud suadere putes k. 3. L faebered. Siquidem ibi non dicitur,
retentionem quartae . partis ex singulis rebus . persideicommissum relistis: Senatus saet9 Pegasiano
308쪽
jure tamen haud addito . Sed quoquo jure herediisthaec retentio permissa suerit , exploratum videtur, ad Divum Pium usque ad fideicommissa ab intestato Falcidiam non pertinuisse: is primus ad ejusmodi'fideicommissa quoque Falcidiam produci
voluit L 8. β. ad ι. Falc. Cum vero per donatio nes mortis causa facile adhuc' heredes defraudari possent , opportune Severus ad eas etiam Falcbdiam extendi jussit I. s. C. eod. Denique cum donationes inter virum & uxorem a donationibus mortis causa parum absint , ae donatoris tandem morte firmentur, eas etiam Falcidiae subesse mox placuit L I 2. C. eod. Ceterum lex isthaec heredi omnino consultum voluit . Proinde non solum, si possidet, ex hereditate quartam retinere is potest, verum etiam, si non possideat, quartam a quovis possessore rite vindicabit I. 26. C. eod.
III. Porro legis Falcidiae ratio in sngulis heredibus iniri debet I. h. e. oe t. 77. F. eod. Legi igitur satisfactum videri nequit, si, duobus scriptis heredibus, alterius pars quidem legatis non delibetur, alterius vero legatis imminuatur. Quod si non omnes, qui scripti fuerint, heredes extiterint, in ineunda legis Falcidiae ratione ita distingui placuit, ut, si ille deficiat, cujus portio legatis onerata non fuerit, legata a coherede praestentur integra, licet sua pars legatis fuerit exhausta: sn deficientis portio legatis imminuta fuerit, coheres legata adhuc imminuere queat, licet ei a principio pars adscripta legatis non sit imminuta l. 8. F. .n
Uerum enimvero id ita quidem intellige , si coheres deficiens superstes testatori suerit, ut videri pollit, eum, testatore mortuo , institutum fuisse.
309쪽
goo ontumalom ris, ac PatnLib.IIT l. II. Si is enim superstite testatore decesserit , a coherede , qui superfuerit, testatore mortuo, tamquam ex sua parte pure, ex parte deficientis sub condi tione, quae jam extiterit, herede scripto, solida legata praestanda erunt, ac legi satisfactum videbi. tur , si , utraque parte conjuncta , salvus sit ei quadrans t. 87. 3. 4. F. h. t. IV. Ceterum in quantitate patrimonii exquirenda, s de Falcidiae deductione quaeratur , tempus mortis spectari debet. Proinde incrementum, aut damnum, quod jacente hereditate contigit, heredem sequitur 3. a. h. t. o l. 73. F. eod. Hinc si heredi quadrante minus relictum fuerit, ac mox ex partu pecorum hereditati tantum accesserit, ut ei quarta sit salva, adhuc delibare legata poterit. d. 9. 2. h. t. Tantum si quid accesserit hereditati jacenti ex praecedente facto, vel contractu defuncti, id in quartam imputari placuit, si quid minus
heres acceperit. Hinc si sortunae debitoris, qui sol.
vendo non erat, post mortem testatoris excreverint, aut conditio crediti post mortem testatoris extiterit, id legatariis prodesse debet t. 36. I. st . eod. Verum enimvero in patrimonio deincti ea tantum intelliguntur esse, quae supersunt, deductis oneribus *.3HL Ejusmodi censentur esse non solum aes alienum hereditarium, impensiae laneris,& servorum manumissorum pretia, sed illud etiam, quod ipsi heredi a defuncto debetur l. 6. C. b. t. Licet enim alias post aditionem defunctum repraesentet heres, ut proinde utriusque obligationes confundi videantur, in ineunda tamen Falcidiae ratione non tempus aditionis, sed mortis spectari placuit, quo quidem nondum evalescit actionum confusio. Eo illud accedit, quod, inventarium herede conficieni te,
310쪽
De Iege Falcidia .. go I e, ne aditione quidem ejus pereant actiones ho-
die , & aequam cum creditoribus extraneis fortunam habeat L ult. q. p. C. de iuri del. Quod si cui alimenta legata fuerint, in eis quomodo com putari Falcidia debeat, docet .ssimilius Macer in . 68. F. h. t. Nimirum a prima aetate usque ad
annum trigesimum computatio annorum triginta siet ; ab annis vero triginta tot annorum computatio inibitur, quot ad annum sexagesimum deesse videntur. Alimentorum igitur quantitate ita computata, ejus summae Falcidia retinebitur. Denique si quid Reipublicae, aut collegio perpetuo duratum quotannis legatum.suerit , in ineunda Falcidiarratione tantum legatum videbitur, quantum sorti lassiciat ad usuras trientes ejus summae, quae legata est, colligendas l. 3. β. 2. 6. eod. V. Iam vero cum jure publico , cui privato rum pacta non possent ossicere, Falcidia deberetueheredi, non solum testamento testator quartae d tractionem prohibere non poterat, sed ne pactum quidem, aut stipulatio inter testatorem & heredem recte olim interponebatur, ut Falcidiae beneficium
heres amitteret L I s. oe 27. f h. t. Uerum secus Iustiniano placuit novell. I. c. 2. Siquidem
ibi testatori concessum, heredi Falcidiam, si velit, auferre. Id si ipstatori placuerit, Falcidi se detractio diserte ab eo prohiberi debet; alias in dubio pro
herede pronunciandum CarpZOv. p. 3. c. s. dcf. I 3. Ceterum aliis quoque modis Falcidia amitti potest. Primo enim jure pandectarum Falcidia cerusetur indignus, qui id agit , ut fideicommissi imintercidat, quique non capienti rogatus sit rest, tuere ex Mnatusconsulto Planciano LJ39. A. h. r.