장음표시 사용
171쪽
que recondita; quique in placidissimo, de minimo lacu nescis cymbulam agere, quomodo velificabis in inaximo, de turbatissimo pelago i Et quid agis, cum rerum naturalium causas, ta rationes non assequerist An tibi non suiscit effectum videre, aut saltem ab hominibus probatissimae fidei audiret Idem ergo fac in rebus Decretisque divinis. Duo hominum oculi sunt, fides, & ratio: ute que, aut saltem oculus fidei falli non potest; cum ex adverso oculus corporis mille erroribus pateat . Dicit tibi oculus fidei, Deum exulere, dc justum ac bonum esse in omnibus operibus suis: idem quoque omnis ratio , Cinnisque creatura clamat. Tu er o, qui non dubitas Magnetem semper in Boream, nunquam in Austrum vergere, quia id oculus tuus dicit; cur dubites, Deum semper bonum, ta justum esse, nunquam vero mali gnum , quia id fides, de ratio manifesta docet 3 An vero de Magnete oculo credes, qui sui potest, de de Deo non credes fidei, apertaeque rationi, quae falli non possunt 3 Duo testes oculus. di fides. Oculus testis saepe mendacii, salsique convictus . Dicit Solem Parvum esse, & salsum est. Dicit Lunaniniaculis aspersi, de falsum est. Dicit umbram esse nigram, moverique, M id quoquo in falsum. Dicit coelum stare, iridem colo. ibus pingi, aerem corrui cum, remos' aquae immersos si actostae, quae omina sunt falsa. Tu ergo qui oculo tuo credis testi toti cs mendaci, cur non magis fidei credas testi semper i
quaerentibus optima datur , omnique demonstratione poten
tior ainat PIinius libro II. capite r. albquos esse flores, quorum , inquit, odor suavior . Ionginquo, propius
admotus hebetastir, ut unia, ac
liliorum . Ita in rebus ac consiliis divinis iquae melius capiunt, qui minus, quam qui nimis accedunt. Id optime expressit Sanctus
Zeno : a9 Non intelligunt miseri, quoniam curiositas reum e Ir, non peritum a Ll ideo
Sponsa fugere a se dilectum optabat: Fuge , inquit , dilecti mi, O as itare caprea, hἰ
nuloque cervorum . Mirum votum amat
iis i nam quae homines amare, Pr sentes Volunt , optantque videre , & amplecti ;secus illa , quae Deum amat; diligit enim, re fugit : quae causa tam miri , timidique
amoris 3 quia videlicci curiositas reum e cit , non peritum . Si causam tamcn pertia
naciter velis divinae Praedestinationis, ea quoque in promptu est , tam clara , convincensque , ut clariorem , magisque invictam ne optare quidem possis . liam breviter perstrigit eloquenti sumus Salvianus : b 9 Satis mihi sit , in uit , 1 rq universis
thor in iis , -- facis , ordinator in iit , quAE Permittit . Ex qua Salvi alii lententia ita argumentamur: Deus est ustus , de bo
nus , ita ut non possit esse . injustus, aut ma I ergo ejus quoque judicia iunt justa, de bona , ita ut non possint esse inausta , &mala. Si ergo ejus judicia justa, ec bona ,
ergo nulla causa criminandi : alioquin si tibi haec demonstratio non sussicit, quae ergo lassiciet 3 aut quid amelius velis 3 aperiantur Archivia aeternitatis , evolvantur c coli Annales ; retexantur Iongi , funestique
172쪽
processus, Tabulariali, Caulaeque damnatorum, de a Deo, ve Iut a Judice suspecto, corruptoque rationes cxigantur, cur illum & illum perire penni serit et quod, inquam, in his innibus somtius occurret, quandoque animo etiam obstinatissimo aptius , quam demonstratio Salviani repetentis : Salis m ni sis pro unita
et ero rationibus Author, edi ordinator Deus. .
Quoties ergo tu dixeris mihi: quare Deus , qui est tam bonus, permittit tot mala tquare, cum omnium sit Deus, non aeque omnium iniicietur quare ex duobus gemellis fratribus Jacob dilexit, Esau odio h
buit' toties respondebo tibi . Satis est mihi
pro Aniversis rationibus Author, ordinator D/us.. Et si iterum petas, cur non annuntietur Indis Evangelium t cur Persae non illuminentur 3 cur Tartaris, Chinisque tantis Imperiis nunquam emerserit Sol veritatis . Si, inquam, haec mihi objeceris, iterum, it
rumque respontabo: Sa:is es m hi pro univem sis rationibus Author, O Ordinator Deus
Si cnim demonstratio ex Aristotelis sententia constare dctat ex prioribus: quid, rogo , est prius divina Voluntate, quae est aeterna 3 Si ex notiaribus u quid notius , est quam Deum justum de Sanctum este. Si ex
necessariis ; quid magis necessarium est, quam
nihil esse injusti, nihilque mali in eo, qui est si imme Fitus, summeque bonus quemadmodum inco , qui est sumine candidus , nulla nigredo I de in eo, qui summe calidus, nullum est frigus. Si denique Demomstratio constare debet ex causis conclusionis; . voluntas divina omnes causas complactitur, estque cauta est ciens, exemplaris, finalis , formalis, &subjectiva oratim boni, &r dii; adeo ut in hoc Enthymemate : Deus Iudam da mnari permisit; ergo Iudas A Ecteque damnastis est conclupo per omne genus causarum probata sit, quod in nulla alia demonstratione reperias. Tu Crgo , quicunMue es, rationes, dc argumenta quaere, tu disputa, & dubita; ego securus cum Salviano repetam e Satis es mihi pro univem sis rat Anibus Auctor , O ordinator Deus. Si
quidem noctu in ossicinam ducam praestantissimi pictoris, qualis olim Apelles , de Parrliasius, nostrisque temporibus Rub
nius, de Hostentus fuit, subitoque extinctis
Protocolla , Li se facibus a te quaeram , dic mihi sedes color est niger, an albus haec imago est Eusean pulchra, haec tabula est rata, an pi-
cta; suid aliud respondebis, nis, non pol
sum judicare, quod non video, credo tamen pulchrum esti, quidquid Apelles pinxit . Idem de Deo, Hulque operibus dicendum e Totus Mundus offici na Dei est, de cum ii milies, tot Dei Imagines; aliae candi ; Iiae atro colore pictae, hoc est, aliae aeternum miserae, aliae aeternum selices. Nox est Pr destinatio obscura de illunis, & in qua omnem facem humani ingenii Deus extinctam Voluit , Si ergo a me quaeras: cur Deus hanc imaginem nigram, aliam candidam pinxit hunc selicem, illum infelicem; hunc vas in honorem, illum vas in contumeliam. J dam desperantem , Petrum poenitente in ;Paucos salvari, multos damnari voluit: imo non voluit, sed tantum permisit, quid aliud,
inquam, respondebo, quam non est, faces extinctae sunt, non video, nec possum caecus de coloribus judicare credo tamen Pulchrum
esse, quidquid Apelles pinxit , de justum es
se, quidquid Deus fecit. Summa ergo Omnium demonstrationum sit. illa Salviani iAuctor ordinator Deus.
Haec ipsa argumentatione tanquam insu. perabili semper usi Sancti. Doctores , quoties de Praedestinatione loqui oportuit S.
Greg. l. 2 s. Moral. c. 3 6. Docemur,inquit,non temere distitere aeterna consilia de aliorum O. eatione attendentes, quod injustum esse non '
rest , quod placuis justo. Et S. Paulilaus epise. 3 8. nn es ambigendum Omnia Dei, etsi nobis non sint perspicua, tamen esse consulta, s. Ambr. In
Luc. l. . e. s.Si Deo non credimus, cui eredemus .
quasi dicat: cogita quam multa credas esse vera, quia homi ncs dicunt, de nisi cred .i CS, Omnium risui, des annis pateres. Omdis Geographis esse veram Americam credis Na vigantibus, esse verum in AEgypto Nilum credis Mercatoribus, esse veras in Sinu Persico Margaritas: credis unguentariis verum balsamum in Palaestina ex arboribus fuere: credis Historicis , verum aliquem Pompejuna, de Ciceronem Romae suisse . Haec omnia nunquam vidisti Sc tamen credis quia homines dicunt. Amabo te,cur non multo magis credas , aequissima & honestissima, quae Deus facit , clan hoc ipsum de ra-
173쪽
Si ergo ne Paulo quidem accessum, solique Deo notum, & ideo nec
radiso suimus, nec rationes audivimus Sexto. Idem Apostolus I. Corinth. cap. et . de divinis operibus loquens, videmur, inquit, nunc in innigmate. Nullum grandius
aenigma ut illud Praedestinationis : & in hoc idem secit Deus, quod olim Augustus, qui,
secreta sua veIlet occultis. cum consilia, di secreta sima, litteras annulo, gemmaque signabat. cui sphynx insculpta: Augurius insula Pliamius L 2 ae. I. inter initia Imperii Sorae signabat . Sphynx monstrum erat Thebis vicinum, quod viatoribus Maigniata propon bat, quae solvi non poterant, quique frustra, nulloque successu tentabant , Coni stim a monstro necabantur, nec aliud rem
se M. I Christus denique ipse Ioan .
Spiritus , inquit, ubi vult, spirat , nescis , nde veniat, aut θο vadat s sic est omnis , et inactus es ex spiritu. Duplex est hominibus Nativitas, Praedestinationis, & Gratiae ,
prima concipit, secunda parit: utriusque camia, & origines tam incomperta, quam ven. torum. Sicyonii, teste Paulania, nocte ventis sacrificabant, ut innuerent, eorum naturam esse stitu difficillimam. Duo in Regno artemitatissant venti, Aouilo Just tiae,&Favonius misericordiae, isto ad aeternam vitam, illo ad aeternam mortem spirante ; sed uterque spirat, ubi, & quando vult. Quis utriusque sit exitus aut origo, unde Veniat, aut quo vadat, ignoro. Quid remedii t utridium evadendi, quam a via declinare, solus que suic vento noctu Sacrificia, hoc est , cre-oedipus tandem evolvit. Ergo ut olim lit- de, quod non vides di nox est ignorantia , s teras Augustus, ita nunc Deus trande Praedestinationis Chiro raphum Sphyn not vit, voluitque Halagma esse mortalibus i solubile: huic explicando, quotquot acci mcti sunt, Manichaeus, Origines, Pelagius, uvinus , omnes periere: ipse Spiritus S.
mortem induxit, quotquot temere conamin ur . Qui Scrutator es maje Παιῶν, apprimetur
ae gloria. Videmus ergo nunc, hoc est, dum
iter ad Coelum agimus; videmus, inquam, in I igmate: noli scrutari, si non Vis o primi; noli ad hanc Sphingem accedere , si Oedipus non es. Narrat Clemens Alexandrinus Diopoli in AEgypto tabulam videri , more illius gentis quae figuris pro verbis, Iuterisque utitur) his imasinibus sculptam rinfantis, senis, Accipitris, piscis, & Croeeodili. a Amabo te, si Theologus, si Philosophus, si Allrologus, s Historicus, si
omnia es, hoc aenigma interpretare, &sen.
crificium sit fides. Si ad Austrum pertino , lauda; si ad Aquilonem time; semper tamen
Sacributa noctis, tuamque ignorantiam sat re, crede esse justa, quamvis obscura . . Dic cum Davide : Misericordiam , O Iudicium cantabo tibi minine: Misericordia est Auster, Iudicium Aquilo, utrumque adora . H ctenus Scripti irae, nunc patres audiamus . Primo Tertullianus, Quis, inquit, revelabis, quod Deus rexit unde sciscitandum eri tergo ignorare inrufimum es. Nota illas voces ignorare tuti mum s quemadmodum ,& p
pilioni tutissimum est, non accedere ad facem, a qua crematur, & alio sestinanti l tissimum est non ingredi labyrintum , in quo sacilius erret, quam exeat. Ita hominibus, quae Deus abscondita voIuit , tutissimum
Secundo. Salvianus de Pravid. lib. P sum eonstanter, O rasianasillare disere, nescia
tentiam figurarum expone quod si non potes fiererum , & ιonsilium Divinitaris ignora cb hoc aenigma AEgypti, quanto miniis aenigma Hoc est responsum Philosopho Christiano Coelit Quoties ergo Praedestinationem au- dignum, quidquid ex me quaesieris de occubdis, toties cogita aenigma esse hominibus in to Praedestinationis consilio, respondebo ti
Sensus Emblematis Agyptiaci lite est: o qui nascimiui , & interitis . Deus odit
impudentiam . Cyrillus libro s. Stromatum . AEgyptiis enim Infans generati nem et senex interitum; accipiter Deum ; piscis odium, Crocodilus impudentiam
174쪽
cum Salviano : Osiis, ignori. Nihil indiis dici potest, quoties haec causa vertitur. ur Deus non omnes silvet , cum omnes 4sit: cur non omnibus det gratiam illamicacem, de triumphatricem peccati l curi innocentes ante Baptismum morim ttat, cur modo post quatuor mille annos Mundum venerit , quadraginta interimaeulis Idolatria totum Mundum implen-c cur Luciferum , totque Seraphinorum ercitus labi permiserit , damnaveritque ius cogitationis, unius momenti reos tr , inquam , haec omnia i 2 Ucia seer
e haec ignorantia Sapientem dedecet: Mentis enim est scire, quae sciri possunt ; n autem velle scire, quae sciri non porunt: Quis enim sapientem dicat, qui a m scire velit volandi sine pennis, Sc na-ςandi sine remis, velitque t aut quis unam Sapientum conatus est oculis sonum dire , aut auribus colores videre 3 Ati, ut optime notat Augustinus, idem est,rmari inseristabilia, quod υellae videre inUllia, am fari Medfabilia .
Ter A. Sanctus Augustinus in illa Pauli
'nia: o mino , tu quis es, oee. Magnum Mus habet, quod dieiΜm es, o Immo .r
is es s nam in ιalibus et aemonibus ad suae cacioris eonsiderasionem revocat hominem υe
quidem bremi, sed rei a magna es reddisiotionisi si enim non capis haec , quis es qui spondeat Deo t si autem evis, minus irrise-
ει, quid respondeat. Quasi dieat Augii: inis: Cum interrogantibus de Praedatina one Apostolus respondit: o mmet ' idem cisse videtur, quod Apelles, cum sutori,
selenam tuam accusanii reseondit: O'Su:ον, ε ultra crepidam . Apelles Gixit: O NMιον , i postolus dixit: o minor: sicutienim noni Sutoris de Helana disputare , ita nectfominis de Praedestinatione : O lutor , e ultra crepidam .QO Homo, ne supra ho-iinem. Deinde nota illud dilemma Augi
ino distium: aut, inquit , Iudicia Dei
apis, aut non capis 3 Si capis , julla inv
ita: si non capis, cur carpis, & cur a seis' nemo enim accusare, S: carpere se
est , quae non intestigit. Si tecum Persiae
Ioquar, & tu Persice non intelligas, non poteris mihi respondere, nec capere , qux ego loquor, & quae tu non intelligis. Si ergo tu non intelligis me Persice loquentem ,
quomodo intelliges Deum Ioquentem , Magentem divine i Et si non habes , quaeresepondeas mihi Perscd loquenti, quid habebis , quod respondeas Deo loquenti , δίagenti divine i Optima ergo & justissiama Apostoli increpatio, cum dicit: O H,-mo , tu quis es , gus respondeas Deo λ Llem Sanctus Augullinus Tram et s. in Ioan eis in illa verba N O venit ad me, nisi Pater metu traxerit illum . Nemo , inquit , venis nisi tractur e quem trabar, O quem non Ir haer I quare illum trabat, O quare illum mora trahat, noli velle judicare , si non vis errare .
Idem ergo est in causa Praedestinationis, velle iudicare, quod velle errare, quemadmodum in Eurippo Baeotiae Freto eerpetua tempestate, & leptenis quotidiae aestibus turbido , idem est velle natare, quod velle mersi , nec aliud naufragio remedium, quam ut illuc non intres a Exemplo Beacti Agidii , qui metatus de Arcano Praedestinationis ,
respondit: Suscis mihi littus maria ad la -nda manus, O petes, ac νοοῦ um corpus, cuν Usum mare Ingrediar hoe est , eur υelim cer rari, e Iu petat credere . ca J Idem Sanctus Augustinus sermonexo. de verias Ayo
stoli: Si seruiari inseruta Aia veni Τί er de quia perisi , rade es enim velle scrutari
inscrut bilia, O in vestigabilia vestare; qua te est velle invisibilM υ dere, O ine Maia fari Quarto. Sanctus Gregorius illa verba expendens ac 2 mmd nosti ordinem Caeli, O p nes rationem ejus in terra i Iob. 38. vers. 33. Ad rem nostram,ita scribit: Grata in cael zonum. 63 pernarum disi ιianum Metilias Peria
destinationes videre , ratianem vero eius iurerra ponere, O anae humana corde talium secretorum causas aperire, quod utique facere in hac terra positus nemo potest a quia quantalibes. quis viri me proficio, q- rumquestaentia ex cresco; penetrare non suffitat, quo nos condia tor moderamine judisorum regar . Nota in
haec verba Jobi. ubi versio nostra Latina habet: rq nquid nosti ordinem caeli ver-
175쪽
nem Hebraicam habere : z. nosit -- fiducia ac reventia Dei, qui illa revelat ora, sarata Caesi s ordinem enim, inmus Pcrstiadet tibi Medicus, ut bibas ingrata et inie Coeli, re Stellarum, quae vide icci l .pei stadeat tibi Deus , ut credas dissicilia . Periores, quae inseriores, quae noctu, quae Dicit Agrotus cum Medico : sanitas est interdiu luccant, quae magnae, quae Palvae , interdum bibere, quod nolis ; tu dic cum quae , & qtiairclo oriantur , oci dantque , Hilario 2 veris aes, interdum credere, tuos optime Astrologi callent. Imo Archimedcx nolis.
omnem Coeli ac Planciarum ordinem, mo' .
tus, ortum, &occasiam in Sphaera vitrea distinctissime ostendit , ordo emo coeli sciari potest, accitam in charta Vatroque pin- i. Sed legcs, ac statutat celi sciti non posi1um: coelum enimalicubi semper sereniana,
alicubi scii per turbidum est , alibi salubre , alibi noxium Nunquid mihi causas divinabis, cur semper ac stabili lege coelum tam V rie in terras influat 3 cur in tota Agypto nunquam pluat L coctos per s. reno s cui in Africa, cum aestas est , summique calores . noctes roribus abundent, frigeantque 3 cur
in Locris, & ad lacum velinum in Italia quotidie Iris in Coelo spectetur, cur Rh eis, se Syracusis 1cmper aliqua diei hora Sol videatur, quamvis alioquin nubilo acre, dc plux iis squallidot Si ergo cαli. qnia vid
mus, ncino legeS novit, quanto minus noverit Leges, ta Decreta Dei, quem non vicinus Z- uini. sanctus Bernardiis Epist. issi H
hii magis contra rationem , γ.im velle raιλ--m i allatu transcendere a Vihil magis contra fidem , et am credere nolle, idquid non pos raιIone attingere.
Denique Sanctio Hilarius libro a. dis Tria
nciate Sapientia haec veritas est, interdum
fuere, quod notis, quasi dicat Hilarius Cogita, quam multa homines faciant aflectibus suis, ta genio aversa, ut finem aliquem obtineant. Mercatores merces jactant, uvnaufragium evadant: Milites vulnera , &mortem serunt, ut stipendiis, ac victoria potiantur , & aegroti , ut sinitatem recipiant , quam multa faciunt, quae nolunt
Toto igitur magis fidei, animaeque semianis
causa, ac in gratiam artemae veritatis oportet Chiassianum aliqua sapere, aliqua . eudem , quae intellictus nolit . AEgroto amara videtur potio, quam sumit , haurit
tamen, fiducia, & reverentia Medici, qui illam propinat . Sic Christiano amara vi- utur coeli Iudicia ; adoranda sunt tamen
Miata esγ in rerum natura , quae
as , nec ideo fassare siri possiunt. Ergo moθὰ mauis idem Heredum de alea Praede atio
PFssima simper fuit illa argumentatio t
rion video , non evio ergo nan es. Id
iis pcrinde suerit. ac si noctua di cat: Solem non viduo,erso Sol non est. Quod enim tu aliquid non capias, iam ignotantia tua su it, Nicio non res ipsas accusare, sesignorantiam omitet . Id verum sie. Loc .paragrapho ostendam, in quadrii plici rerum genere. Primo in Mysteriis sirpernaturalitari . Meunia. Indit positionibus Divina Pinu dentiae . Tertio . In rebus Naturalibus. Et quaris. In consiliis, iactisque humanis . Ex quibus optime inseus: si tam multa ignor mus , quae vera sunt, marum non esse, h etiam unum illud, & impe trabile Secutum Pra destinationionis verim , justumque sit , quamvis non appareant e S causae, imo temerarios esse, qui accusant, quod ignorant, cum potius accusate se ipsos, & imperitiae dcterent, quia nesciunt, & Iemeritatis, quia
Incipiamus ergo a rebur Diυinis iaJam s pra ostendi, multa a Deo saeta esse , quae humana ratione videbantur feri non post Nolo repetere, quae de Creatione, In senatione , ac Trinitate disserui. Revoca ta . tum in mentem originem, & incrementa
Christiana Peligionis. Cui quam venii
176쪽
set in mentem expugnandae Idololatriae, tot saeculorum possessione , tot Imperatorum
viribus, ct potentia, tot Philosophorum Libris, tot suppliciis armatae secteturos duo.
decim Pistatores inopes, rudes, inermes , ineloquentes , dc suppliciis consti mptos Plane non minus id dignum admiratione , quam si delendaeni initissimae civitati, qualis Babilon, aut Roma fuit, duodecim muscae accingerentur. Si ego dicerem, Babilonem evertent duodecim mulcae, quis mihi crederet i ae longe incredibilius, s t
tum Romanum Imperium convertant duo.
decim Piscatores, id tamen factum est. Sed
longe miraculum auget, fidemque omnem
superat, si consideres , quae Religio nostra credenda , de facienda praeseribit . Adorare pro Deo Hominem in stabulo inter Iumenta
Datum , de in Cruce inter Latrones extin ctum , eumque Jovi tonanti tot victimis , α aureis Templis , ee a tot Imperatoribus culto praeserae; uno prae omnibus creatis, de increatis amare, ac pro illo millies mortem,ta tormenta perferre: malle prae voluptati
bus supplicia, prae opibus inopiam, prae honoribus contemptum, prae libertate servitutem: nec aliud praemium ex metare, quam speratum, M post mortem ac cineres obVen. turum Regnum, quod nemo vidit, civita tem , quam nemo vidit, nuptias, quas nemo
vidit, Gloriam, quae nunquam appa ruit , &haec praesentibus delitiis, honoribus. divitiis,
vitaeque praeferre. Haec dogmata erant no. strae Religionis,quae adeo naturae, ac sensibus repi nabant, quaeque hominibus tam absur. davisa sunt, ut eam, teste Apostolo, pro stultitia reputarent,ru hanc tamen toti Mundo Piscatores persuasere. Quis rogo hoc crederet , antequam Gret & tamen intum Ienemo potest negare .
Photinus Philosophus Platonicus, cum apud Gallienum Imperatorem gratia fore. ret , unamque in Campania Civitatem pete. ret Platono pollin apsellandam , & Plato. nis legibus, quae sanctissimae videbantur , imbuendam, nunquam eruere id potuit ,
cum tamen Christiani non unam tantum ci . vitatem , sed torum Orbem implerent, Im. peraloribus non tantum non faventibus, sed maxime adversis. Quis unquam, antequam
haec evenirerat, sibi persuaderet, plures cifixi quam Platonis Disti palos fore,& Ac
demiam Cruci cessuram id tamen praeto --nium fidem evenit, duratque tot Saeculis . In iis ergo quae Deus facit,non est attendendum.
quam aliquid sit nobis creditu dissicile , sed quam nihil sit Deo impossibile. Idem dicas de Praedestinatione.Iuste erit, quidquid ipse d
cernit quamvis ignores sicut facile erit quidquid i pie faciendum susceperit, quamvis non capim quam enim Deus est omnipotens, tam
est justus: & sicut omnia illi facilia, quia omnipotens; Ita omnia illius recta, quia justus; si ergo credis Omnipotenti, crede, & jasto. Narrat Nierembergius, aὶ fuisse ciuemdam Anachoretam, qui 1 Deo quotidianis Precibus expetebat, vellet sibi ostendere A cana suae Providentiae . Apparuit Angelus Monachum indutus, rogavitque, vellet sibi
comes esse, alioru m, qui in deserto agebant. cellas, invisum. Primo Monachum adeunt selectae, re vulpatae Sanctitatis, ab hoc humanissime excepti,& pasti. Dum a prandio abeunt, clanculo Angelus phialam, qua aquam ha fiebat,subducit. Monachus brio deprehenso, adolescentem sequi jubet, qui repetat, quem Angelus iuste aggreisus interimit. Postea au
terius Monachi cella Pullant, a quo contume
liis.& verberibus aflacii pelluntur, hunc phia Ia Angelus donat, quam alteri subduxerat . Tum clienti suo timore, & admiratione dem xo: phiala, inquit,quam surripui, furto provenerat', de ideo non deviiit, ut a Sancto illo Anachoreta, quamvis serti ignaro, possidere. tu dedi ergo illam Monacho scelerato. Ad lescens, quem fuste cecidi, si in proximam noctem vixisset, magistrum suum perempturus erat; praeveni ergo parricidium, ut inia cens moreretur. Hae uent Iudisia Dei. Di
xit , & evanuit. Ita Nicreniargius. Quis r go hoe . Enigma solvi fiat, nisi Deus ipse aperiret 8 Sunt, qui Luciferi casum deplorant Deumque nimiae severitatis postulant, quodia creatura tam pulchra , & scelici unam cogitationem unum; momcntum aeternis su
pliciis damnaverit. Quod si stis dicas: Liviciterum malle Infernum, quam Coelum, nec veniam optare, quamvis Deus dare velit iΚ , non. l. 2. e. i. de DIUna Pulchrynd.
177쪽
non ergo injuste veniam negari nec optanti , nec accipere volenti; quis hoc crederet &tamen ita est. Resert enim S Brigitta in Lib. Revelar. Visam a se animam aeternis ignibus addictam divino tribunali assistere, ae Judiucem sic alloqui: Quam myem salυari, nollem
tamen . Caulam rogata: M tis , inquit, Hi quod de me gaudium habeas, hetes enim v lumas mea. Amabo te, hoc unquam divitiasses Scribit Petrarcha μὰ de ex illo Spontanus ad Annum it a. Neapolim immani terraemotu quassatam esse, Coelo pluviis , fulminibus, ventisque horrido, & extrema minante. Tota Urbs ac praesertim Ioanna Regina nudis pedibus, comisque tolutis in
Templum cisula e Mare vero tam saeva tem pestate 3actatum , ut omnes in portu nam es. Nautaeque, & qui illis vehebantur , mersi fuerint, ne uno quidem superstite , s Ia navis. quae quadringentos Latrones vPh bat , tota sere nocte cum ventis, de fluctibus laetata, ubi jam rebus des Tatis, remis , velisque conii impiis naufragium exspecta ret. 1 ubito strenante Coelo , Marique pia cato ad littus apelicuit. ne uno quidem e tot Latronibus merib. Rogo te. onis hic causam rem et coelestis Consilii t Nam si humanis rationibus hunc eventum metiaris .
nemo magis, quani illi Homicidae, perire debuit. Sed quis poterit scrutini vias DominD
aut quis potuit ei dicere: operasus es iniquita
Qui vidit Susannam duci, Sc Iosephum a
Fratribus venditum, ac etiam Oulterii con victum, plane conclamatam Innocentiam ,
S a Deo neglectam diceret : At ex itiis docuit, non neglectam, sed custoditam si is sis: Nec Ioseph regnaret, nisi venderetur, nec Susannae pudicitiam Orbis a nosteret , nis damnareturis. Agyptii, cum Sacris
operabantur, oculis in coelum fixis, ter ex.
clamabatu : o tenebrae . a tenebrae, o tene
ira I hocque Sacrificandi signum , &pri cipi uinerat. Ita Mysterium Praedestinati nis altis tencbris, & profunda nocte involu tum sacet, & qui illud strutari aggreditur , perinde secerit, ac densa nocte, extinctiuoue facibus rerum colores; quos nunquam vi
dit , distinguere velit. Tenebrae jam sunt , expectanda dies aeternitatis, quae colores Icaulesque aperiet Divinae Providentiae . Nune aliud dicere Christianis non licet , quam olim AEgypt is, cum sacris operem
tur e a tenebra o tenebrae I o tenebrae Exia
tus ergo Artificem commendabit : nam nequidem Artifices nostri de suis operibus judi cari volunt ab imperitis ante operis finem Si quis ignarus Medicinae videat venas secari alias e naribus sanguinanti, credat perimi
aegrotum, & tamen remedium est. Qui ne. scit artem navigandi , vidcatque imminen te tempestate navim in altum mare ,& alittore agi ; dicet , naufrasio exponi , ectamen tutior erit , quippe scopulis procul: Pictores tabulam velant, nec aspici volunt nisi finitam , sublatoque sipario . Seriabunt Adamum Tannerum , celebrem Themlogum , in itinere , ac rusticano pago morbo correptum fuisse . Morituro veste , sarcinaeque excussae . Inter alia modicum vitrum repertum , in quo ingens monstrum , laorridumque visebatur , quippe cornibus , squam mis, alis, spiculo armatum, di minie specieque vasto Draconi simillimum. Ab
omnibus conclamatum est , Daemonem esse in phiala , & omnium votis , ac etiam Parochi ad spemcillum vocatis decretum cst, si obiret , cadaver prophano loco conden. dum, veneficio comperto. Tandem supervenit Opticae peritus , qui cum omnium risu, quem ipsi Daei noncm putabant, star baeum esse ostendit, Micros copio inclusum, quique vitri mendacio in grande monstrum evaserat . Si ergo ne quidem artificum nostrorum opera ab imperitis, ta ante finem aestimenda sunt, quanto minus opera Dei Dies extrema Artificem nolirum absolvet , finemque querelis imponet. Id monuit Ap
stolus : Milae ante tempus judicare ,, ad que Dominus veniat . Quid minus pro
Deo, de quid justuis peti potest, quam ut ibium eodem jure , quo Latroncs, reolque capitis, habeast Nei Latronem aux judi- dicat,aut damnat, nis auditum & destin silan :tu Deum damnabi S, nec auditum, nec dulan- sum ' Noli ergo ante tempus judicare, icta expecta, donec a Deo caviam intelligas . Nunc age , examinemus quoque -
178쪽
Dissolutius. Pars Altera . I 49
reta . Haec tam admirabilia sunt , idemque omnem iuir rantia, ut lanai rum ingenium etialia minima salilaverint , mo vicerint. Fuit, qui o. Annos in illissimo monte contemplando motui re 3 idationis impendit, nec tamen intellexit: Uius magnam vitae partem mellificio apumn vitreo alveari, nec assequi notuit . F: unt Aristotelem, cum causas Eurippi duor ecies una die aestuantis penetrare non pos et, se ipsuin aquis hauriendum dedi: le . auid de aliis tam multis dicam, quorum ausas ncc videmus , nec capimus, A tanen sunt 3 cur Magnes resiliis tribus coeli ardinibus ad solum Borealem vertituri curris tribus tantum coloribus pingitur, nec laquam orbem integrum absolvit 3 curSemiens Fraxini umbram non patitur, &h ainis saliva , velut fervente aqua, crucia-ur ' cur si quis veneno intereat, nullis ignitas cor ejus cremari potest cur arbor tri-litiae nascitur in Malabari Insula , de Ini Pari ricata vocant in noctu tantum floret, e Sole tacta comas, floresque deponit tur Athiopes etiam extrema senectute numuam calvescunt 3 cur Leo Galli cantu temetur , & corallium infra mare mollis her- a, supra mare in gemmam duratur cur vitam igni, serroque invictus hircino fan vine mollescit ac frangitur t & ubi nascitur Glus tantus fluvius, G tamen tam occultae v iginis, ut antiquo proverbio pro re impoLibui dicatur: Fontes Nili quaerere I dc de quo laudianus.
Arcanum Natura eaput non Irodidis
Amovitque sinus, ct Gentes mataci
Mirari, quam silae suos rauis , inquam , istarum , & mille ali
um rerum causaS aut vidit, aut ratione polatravit 3 & tamen dubium non est dari , limessectus videamus: Ita in rebus Divius justae sunt causae Praedestinationis aeternae,
tuamvis nos lateant; nec mirum est latere, tuae supra naturam , cum, sit ostendi , am multa nos lateant etiam intra naturam .duis nostrum , inquit Tertullianus . scruinari pors apis adisseia , firmicae stabula , elas aranea φ Et Augustinus inter commu- πο οῦ iratur homo Euliasin Solis , quia
cti m Lunae , quia 4 vorar λ:erpositionem Terrae r admiratur a lυentum 1 Alguris, quia ignorat modum ejus incensionis . Quid ex o
novi, si admirari nos oporteat Judicia Dci quia ipnoramus ejus rationes 3 nihil enii est aliud reprobatio , quam Eccliis Di vini Solis propter oppositionem humanae' voluntatis : vetra est , justa est , certa est 'quamvis ignores ; quod enim est rusticus ad Ecclipi in Solis , hoc est omnis homo ad Ecclipsin Dei ; uterque causas ipnorat,& tamen sicut Ecclipsis Solis non deo est falsa . quia ejus causas norat rusticus alta Ecclipsis Dei non ideo est inlusta, quia ejus causas ignorat Christianus . Optime Seneca de coelo disputans : Illa , inquit , Arcana non promisiue , nec omnibtis Pareno, reducIa, O in laterAre Sacraria et a caesunt. Aliud hae aetas, aliud, quae 'LI nos fu-bnἰς, aspiciet. Idque a Seneca verissime dictum: nam post sex mille annos a condito Mundo primus Galilaeus quatuor, novosque Planetas observavit , qui Jovem ambiunt , quosque Stellas Medicaeas appellavit crebris Ecclipsibus inumbrari solitas. Tres quoq; alios Planetas Saturni Comites, adeo, ut pro septem Planetis, quos Antiquitas s mlos agnovit, nova Astrologia r . detexerit. Taceo novum Mundum, hoc est , In
dias Occidentales post sex mille annos nuper a Columbo repertas indicio anniversarii , statique venti ab occasu spirantis; hic jam mille sex annis spiraucrat, & tamen so- Ius Columbus agnovit, quid terret, &so san alii quoque Mundi supcrsunt tam nobis occulti, quam Columbo America . Si ergo in hoc Mundo spe labili tam multa suere , Zc adhuc sunt, quae nos latent, suturae aeta-xi 'eposita, quanto id verius e it de rebus il lis, quae plane nos iugiunt, suaeque sutura post nos aetas in Coelis aspiciet i Reperiri non potest Mundus Praedestinatorum nisi mari transmisso, hoc est finita hujus vitae navi atione; tunc nostrum quilibet Columbus erit, nunc vero tam i*nari Orbis Electorum, Reproborumque vivimus ,quam Columbus Americae, clim Hispali soIveret. Ergo ex- speetimus, dum liceat navigare, & in portum appellere.
Finiam hoc argumentum de occultis
179쪽
aturae, ubi unicum adiunxero Divinae Proevitantiae, ctiam in rebus desperatis pulcherrimum specimen, ex quo intelligas , quantam etiam in Naturalibus rebus Diviana consilia ab humanis distent. Est in Oce alit ico inter Canarias, seu Fortunatas Insulas, Ccculentem Verbus una, quam Ferream, vocant. In hac nulli fluvii, nulli sontes, nulli rores, quilaeque priviae, sicque aquar m dulcium nulla copia: Incolae sere sex mille numero. Quis non crederet omnia fili peritura, coelo tam arido Θ aut quis remedium inveniet i Et tamen providit natura . In medio Insulae arbor niaxima, densisque frondibus, solium Olivam imitatur , fructus glandem optimi odoris, & aromaticus, o. Pedes longa, de ubi comae maxime suarguntur, Pedes ixo 'Iata. In hanc quotidie sub Meridiem Nubes incumb t, duratque in proximum diem, & Solis exortu ev nescit. Ex nube per solia, rarnosque tanta vis aquarum decurrit, ut susticiat vicies mille amphoris implendis, una uero Ampliora
quinque hominum siti . Ex puteo per Eurippos, Nilosque in totam Insulam aqua dis
funditur, abundatque omnium nccessitati . Ita recenset Betheiacour Nobilis Gallui lib. de Insulis canari A eap. 6 s. Petrus Bonche
ordinis S Fran isci: Joannes Verricr S cerdos , Thonias Nicoraus An ius, Iacton Anglus, testes oculati,& ex istis Santon Re sis Christianissimi Geograelius de Insulis Canariis sol. 6 . Quis mihi jam causas aperiet tam mirae rigationis 3 quod Nubes quotidie uno loco certoque tempore,& in unam tantum arborem stibii dat 3 quod nec ventis, nec Sole Meridiano dissipetur, ut aliae nubes, nec consumatur quotidiano , ac tam largo imbre, quodque exurgat sereno ubique c-Io Deinde, si ab aliquo quaererem, qui nun
quam hoc naturae prodigium vidisset, legissetque, seri ne micist, illic homines, & animantes vivere, ubi nulli sontes, nulli fluvii, . nullique lacus, & nulla pluviarum copia tquis non responderet, fieri non posse 3 Et ta. men fieri certum est, eamque insulam habitari,ino supra hominum fidem providente. Ita, multoque magis fieri credendum est in. iis quχ animam, ac aeternitatem sinctant ; is enim credat, Deo plus Insulam, quam Mimas cordi esse e Quam multi sunt, qui conqueruntur Turcis, Athlaphus, per sis, Indis, Barbarisque Evangelium, & Sacrumenta dc fit iste, quibus salvarentur , exes,matque: Heu Insulas ferrear, quibus caelum
nunquam pluii l Sed interim non intelligunt, nullum csse tam Barbarum, cui licet Evangelio Sacramentis, aliisque ordinariis mediis destituto,alia remedia,alia, & occulta gratiae auxilia, aliae nubes singulis mortalibus inin tae non suppetant scdandae siti, vinccndae concupiscentiae, ac evitandae aetcrnae morti . Ex his nubibus Cq:nctius Centurio , aliique Gentilcs bibete, quos Dcus nati is mcdis ad veram fi lcm , aeternam sa lutcm vocavit, di exempla abundam, quae reterre nolo. Ncmo ergo Deum acculci, quippe nulla Insulatam serrea, tamque arida, cui Coelum non pluat; nulla Anima tam deplorata, cui non sulficiens, lamumquo auxilium. Quod sinatura non deficit in neces riis, multo minus deficiet gratia: nescio modum, sed scio,non deesse. cd si tam dii scile est,causas rerum Naturalium invenire, multo dissicilius eorum causas, quae abi ominum consiliis, albitrioque depc ndent,& idco Fre optimo Jcic mi as
seruia, j. - leuno et illud e septuaginta habent : βαθέα καεδὶα , hoc est , profundum seor hominis i Et vero tam profundum , tamque inscrutabile,ut Theologi doceant, cui
tas hominum intentiones ne ab ipsis quid Angelis posse penetral i. Quod si cor hominis tam inscrutabile aliis, quanto magis cor Dei 3 Sed aliqua videamus. Narrat Smn-danus ad Annuin. rao . plures alii ab eo laudati . Petrum Secundum Arragoniae Regem ab Innocentio III. Ronaae coronandum , die Inaugurationi sacra in Vaticano compseruisse auro, gemmisque insgnem, Excepto Diademate, Fod adamantum, & Margarit rum loco pane contextum crat . Nemo albquis poterat tam novum Coronae senus ingenio assequi: alii conjectabant, voluisse Rogem Populis abundantiam polliceri r alii Concordiam, pane ex multis granis uniti seque compacto ; alii Regis frugalitatem a dolis is abhorrentis, populari esca contenti et alii cultum interpretabantur cinctissimaeEucharistiae: alii delirium; alii risum,S , cum . Finitis Sacris clusam rogatus. '; eam de
180쪽
mx nethini in mentem venisset . So- nibus aut sentinu&s, aut vix levissimo aini. v -- culo aestum serentibus. Sed paulo post den
Ietiat eo tempore Pontifex, cum Reges c Toriaret, aureum diadema pedibus string - , Candidatoque imponere. Pudebat Petriam, Credebatque infra Maj statem, tam
injecte habem ut ergo Ponti sex pedibus Ω-1hici Ox, revere a Panis coronam ex parie deIsgit . Quis unquam aut videntium , atri Io citium hane Musam indagasset , nisi tuam H ex ipse deprometet3 Recenset Nanus in Historia Turcita : Amurat hem Tum Tum Tyrannum; cum febri decumberet , Vicinaque morte remedia cessarent , jussiste omnia vasa crystallina ingentis pretii, quaeque in desit iis habuerat toto orbe quaesita ex Pi sperato collidi, nec prius quievisse , quam ornnia se coram frangerentur. Paulo post sanitas tediit. Quis mihi causam ex- Donat, cur id iusserit Aniurathes, subit que Derdi vellet, quae adeo amaverati Anmentis deIirio Z an quod haeredibus invideret , nec vellet alios fiui, quibus ipse non poterat 3 Nihil istorum . Ipse causam aperuit . Solebat ante mortem in crystallo bibere , de sernes adeo large se proluit, ut secuta flagrantissima, morti praeluderet. Rehus desperatis vovit se nunquam deinceps vino usurum ; utque incentiva ebrietatis procul liaberet , nec elegantia , Viiuquia Cry stalli votum abrumperet , comminui vasa , delerique voluit . Age jam vero tu . qui divina experiri, animoque complecti
tentas, compone Anaurathem cum Deo ,
pocula cum hominibus: si non capis consilia Ru urat his de poculis, quomoao capies consilia Dei de hominibus Nescis cur Ainu. rathes frangi crystallum jubeaz, re scies cur
Deus damnari hominent metinittat 3 Nescis, quae homo agit circa vitrum, de scies,rid agat Drus circa Animam Ergo in
.muratiae, quod primo delirium omnibus videbatur, po tei sapientissime factum apparuit. Reserunt quoque de Anaxagora ,
cum maxima aestate, sereno coelo, de ser.
ventissimo diei Sole ludi Olympici agitaremtur , convenissetque ad spretaculum nos Graecae Iuventutis, intrasse Philosophum cerato pileo, penulaque crassatim, S impenetrabili onustum. Omnes in ritum , &timus effundi, illudebantque velut inlano, quod Ligeret ardente coelo, & reliquis om-sissimae nubes coelo obductae, tantaque vis Pulviarum secuta, ut Theatrum, de homines aquis implerentur, inlabio solum Anax ara, qui astiorum peritus plux ias prae viderat, de cujus consilium ante eventum
imprudens videbatur ; sed post eventum prudentissimum, dignumque Philosopho . Quid de aliis, de occulti illinis Mortalium
consiliis dicam, quae non semel aut aliquando, sed passim , & quotidie contingunt hvidelitet aliquis puellam elegantissma facie ,
gemmis, unionibus , illectibris plenam , totoque habitu amores,& delicias spirantem: videt, inquam, noctu, extinctis lacibus , clam, suspensoque gradu ab Eunucho in Tabernaculum , & thalamum duci decumbemtis Imperatoris: quis non credat, Thaidemοῦ
eta, innocens , pudica , eademque noe bellum finitura, hoste obtruncato . Videc alius adolescentem comptum, Krro praecinctum, pallioquesiciem velante Iupanar im redi, provecta ja in nocte di quis non omat Veneris militem & tamen Theodorus
est Christi manyr; Christianam prostibulo
educet mutato cum Virgine habitu, dei seque custodia. Videt alius senem talari ambeium, capite uanis sparso G stroque inam
bulantem , fasticulos florum manu, sinu. que gellare, ut virgines sol nt; quis non
credat, aut insanire, aut uxorem capere
& Philippus Nereus eii, qui, ad Insillam
vocatus, honores fugit, simulato delirio, Manet ergo fixum, ratumque , quod Pr bandum initio susceperam, multa in natura fieri, multa ab hominibus, quae optima sunt, quamvis lateant causae, primoque alpecta aut impossibilia, aut incontesta ignorantibus videantur. Ilera ergo dicendum de dia
vinis Iudiciis, quae non ideo intulla sunt
quia nobis occulta, imo quia occulta, insan:is sit, qui sententiam serat de rcbus , quas non intelligit. Memento, nihil esse naturam , Omae: que creaturas, scum Deo, de divinis comparentur: quid enim est Nilus, aut Iris, a ut Magnes, aut humana consilia cum Deo, rebusque divinis compositat Tu ergo, qui non c*pis tam Parva , Iamque ex Posita; quomodo capies tam masna, tam