B. Bernardi Ptolemæi congregationis s. Mariæ Montis Oliueti conditoris vitæ libri quinque. Auctore d. Paulo Carpenterio Neapolitano ..

151쪽

Quae formido,qui terror expectandus ab Eremi, cola I Instabat laetissima resurgentis Numinis dies, qua Seruator noster, subacta morte, triumphale corpus resumpsit. Statuunt in tanta celebri luce vitae,mortem,mortis filii Gibes lini, Patri nostro inserre, rati etiam ceteros Eremum relicturos , amoto Bernardo Principe. Destinant famulum callidum,& in versutiis cunctis versatu, qui venenatas in desertum ferat epulas. Asportat truculentus ille veneno insectae carnis cistellam brachio insertam,vini: mque itidem saeuissimo toxico inspersum. Audet calcare viam tantae lator mortis iuit gradiens ad Bernardi,& Eremi excidium sacrilegus Histrio Cui fulmina caelum tonans reseruas Z Tenet iam consilium in mente pessimus nuncius, aitque effrons, & venerabundus Beato Bernardo a viris psis ad eam se solitudinem missum, serreq; cibum, potumque, eleemosynam frugalem,ut ipse, & Sancti Eremicolae socii in tanta vitae austeritate reficerentur, utque

pie,ac religiose pasti die omnium solemnissima, *'Rςxiui Deo inseruirent, preces'; sunderent pro

ijs,quos charitas tetigerat,& illa miserunt. Be dus epistis, i nardus e caelo monitus, dato humili seruenti su venenatas spiriO.Non me praeterit,inquitia quibus mitteris,

.... f. i. O donorum, quae sit charitas ; sit mihi testis cae lum, quod vobis ignosco,precorque Deum, qui hostes iussit amari,& tibi, & his qui tua usi sunt. 2 Qpς pyopitium. His dictis,cistam aperiri praecii fas, . sibi pii,& detrahi tomentum ab aenophori ore,& ma- nise stat adstantibus,sactoque, ut moris est bene

152쪽

Liber II. D ror

dicendi regulae,crucis signo,quasi ignem supposuisset susteruet, & bullit vinum , non secus ac fictilis olla; emuit inde liquor niger , & spumeus, dat colorem caro caeruleum, palamque munera toxici luridi praebent apertissima signa.Dein deserenti famulo ait Bernardus; frustra contra Dei seruos struutur insidiae,5 fili, triumphauit signum crucis de morte, de qua ipse Christus moriens egit triumphum. Ijs reseras, qui pietatis pallio haec ista largiti sunt,gratissima mihi, & sociis extitisse, Iethum misita, non dedisse,si enim mortiferum,uel edamus,vel bibamus, Deo pollicente, non nobis nocebit. Feras bestias in cicures om. nipotens,& serpentum venena in salutaria phanmaca mutat. Ederunt itaq; Bernardus, cijque de mortiferis cibis; nec quid mali perpessi; ille vero, qui munus detulit Bernardi sanctitatem , admiratus, ad illius prouolutus pedes, veniam humillime poscit,tandem discedit. Vivit iustus, ceu Palmes Christo viti iunctus,quem circum strepere potest coluber antiquus,non ossicere.

Grassantur adhue mali Daemonis insidiae, inhiatque iterum Ternardi, Iociorumque

Eremitarum evidioriae.

Vae per eos,qui extia degebant non potuerat consequi malignus Daemon, studuit

153쪽

gona operapta, quae in jaeetiis exercemur ν pro ponuntur P. deνnardo . Damonibus,

ιι desertum deserat.

per domesticos Bernardi, qui eamdem solitudinem incolebant,obtinere. Eremitae enim pleriq; eam vitam perosi, inito inter ipsos consilio, qua sit diu nequirent in illis rupibus degere,di scedere statuunt, solumque B.Bernardum,si abire nollet, ibi destituere;quapropter ipsum a deum,asset utq; firmiter illuminatos se esse cclitus, ut illinc statun abeant, quod tandem absque bonorum fructuum opere,desperati in deserto, ocij rei perituri essent; consequuturi tutius animae salutem activae vitae in saeculo operam dantes , ibi plura charitatis studia peragi queunt. Asseuerant nocte a Deo admonitos per ipsius Angelos, quos habuerunt consiliarios. In saeculo carceres inuisemus, Xenodochia, perditis viris consilia praestabimus salutifera, in saeculo Sacramentorum est administratio, ruituras puellas nuptui dabimus, sitientes potabimus, famescentes pascemus, in

doctis pijs, ac sapientibus monitis praesto erimus; viduas, pupillosque tuebimur,& alia exequi plu

rima,quorum a nobis nouissima die seuerissimum exigetur iudicium. His omnibus Eremus caret bonis,& desolata loca destituta sunt, ibique uberior meritorum messis sutura est, ubi maior indigentia. In deserto asserunt serino pene more trahi vitam ociosam, aut homines Dij esse deberent. Et quis ad diuinitatis culmen in terra degens conscendere valet y Sumus hic puluis,& cinis. Et si quid in his spelaeis valemus nulli alteri,nisi nobis ipsis frugi sumus.Non inter cancellos Vallis h

ius continendum amplissimum charitatis praeceripium.

154쪽

Liber II.

Io 3ptum. Omnia haec seditiose obmurmurant hi, quorum in ore loquebatur Daemon tentator, qui in Angelum lucis se transfigurans pugnat, suasq; saces auernales per illas rupes seneste rotat, videtque Beatus Pater inclinata pene Christi ercimitica agmina,& pene labantia,& dum constantibus precibus, & sanctis monitis restituere niti. tu r,ecce maior ingruit saeua tentationis procella; duo enim Daemones ementiti eremiticum habitum, alter ad viuum reserebat Ambrosium Pic-colomineum,alter Patritium de Patrittis,primos Bernardi socios probitate insignes, & illius solia tudinis firmiores columnas, Darmones ergo pes-lore insueto perfusi,humilitate profundiori,moestitudine cinericia, demissis oculis, complicatis brachijs ad Beati Patris pedes strati, ruentibus per genas lacrymis, summissa voce aiunt a Deo sibi ipsis indignis seruulis patefactum perpetuis

auernalis barathri damnandos cruciatibus una cum ipso mei Bernardo, nisi posthabito eo de se to ad se ruentiora opera charitatis ab ipso Deo eis ostendenda, adseculum reuertantur. Non vocari ad ociosam selitudinem, sed ad oves perditas, vel palantes,& errabundas reducendas. Imperitis viris deserta loca, rupes, & specus, stOndosas siluas cyparissos,quercus,& sagos,& in accela nemora esse parata. Maledictis subesse,qui talenta ad proximi salutem collata , in valle de

serta effodiunt. Quid tibi o Bernatae prodest, quod a c lo tam prosuse participas 3 Quid tot anni in scient ijs , in toga, in Reipublicae exacti

Damonet re

155쪽

cum habilia ,

culum reue tatur.

muneribus I Quid ingeni j acumen ,sanguinisque tibi prosapia dabunt ducturo saltus inter silentes,

ct umbrantes siluas vitam inertem ξ Nec concessum tibi lumen caelitus, ut haec nemorosa ciuecumspicias tesqua; sustolle sodes ex his depressis vallibus oculos, intuere caelum,& ad opera cς lodigna gressus celerato,properato viam; solare moestos, Patriae ruiturae,de qua iam sic optime meritus, consule tandem. Tot illius miserias, tantam pauperum inopiam, tales calamitates , tot suspiria,tot languores,tot mala audis, & toleras pNosti,& non accurris auxilio Θ Vel sera es sub hoc cilicio latitans, vel efferus homo serae veste contectus,ingratiq; animi monstrum. Et nos tecum hic peribimus, damnabimur omnes t Misereat te tadem nostrum,miserias vide,& provide. Nos una tecum ruemus in Patriae periclitantisi auxilium. Ferto opem turbis inter calamitosast interneciones gemebundis. Misereare indigna tolerantium. Abeamus hinc,discedamus,auolemus, exurgamus tandem propter miseriam inopum,2 gemitum pauperum, ut ipse nobis Num cconclamat. Sed patieris ne tu siccis oculis videre tot Eremicolas,tanquam Mundi lectamenta omni spe destitutos ex his arborum truncis pendentes, laqueo viam vitae intercludere λ Nos sepositas in has valles non casestis, sed tartarei spiritus impetu delati sumus . Incolatur haec solitudo a segnibus nullius frugi hominibus. Exaudi tu interim semineos ululatus,insantium vagitus,ege norum miserias, hi probati testes, & laudatores l

penes l

156쪽

penhs Deum, cuius eris imitator, charitatis. Haec omni regentis voluntas,hoc Superi iubent amore erga proximum etiam in Empyrio flagrantes. Resistere his vocibus, quam lmpium. Conuersique laruati illi duo Daemones ad Eremitarum gregem sublatis manibus, signoque discessui da to, exclamabant. O quicumque has rupes, has valles incolitis,si viam salutis,& promissae quaeritis beatitatis, si aeternam inter caelites vitam cupitis,abito te hinc, euolato te, en e Caelo vox nobis intonat. Nos derelicta patriae moenia, nos i rigui Iacrymis pauperes, nos consanguinei, nos amici,nos raptatae Virgines, nos lugentes, passis crinibus, Viduae vocant moerore consectar. Quaeramus, quaeramus tandem non quae nostra sunt,

sed quae Dei, cuius sunt animae, posthabeamus cetera omnia,& charitati nitamur uni omnis perfectionis nobilissimo vinculo. O Bernarde, Ber.' narde,quid mente haesitas I Quid longius adhuc protrahis moras I Discedemus nos citissimi, dii cedes & tu si lapis, ct ingredi ad vitam optas . Beatus Pater demum,post longos ab illis sermones contextos, caelesti persulus lumine, in eos coniectis oculis,dignouit, non esse Ambrosium, non Patritium, sed tenebrarum spiritus laruatos, Eremicolarum ementitos vuItus,quare actutum ipse exclamat. Ite malis omnibus addicti rebelles spiritus vestras in abyssos igneas, abite sulphurea in cubilia, di loca, quae vos expectant lata nocte silentia; linguae vestrae mendaces, quae tanta con-lgeruti expectantur a flammis,non est cur mentia l

fugata

157쪽

mini ora Ambrosij, Patri thque. Monstra estis stygis,& inserorum i ch uitas vobis inest nulla,inui, dia vos urit,&torquet,dignus,& aptus est ardor in serus sempiternus vestrae inuidiae. Di scedite Asacra Eremo, terga hinc nunquam reuersuri vertite, datoq; praepotenti Crucis signo, ite tandem, subdit,praecipites in nomine Iesu ad barathrata. Illi, horribilibus vlulatibus, plangente silua, s mante nemore, lugente Valle, squalentibus rupibus,turbida flamma, pestifero sulphureo elore, senestoque igne obuoluti,evanuere. Accona felix tantae spectatrix victoriae, tantorum admiratrix triumphorum Bernardi. O nemus beatissima praestantissimi nostri Ducis sedes gloriosissima: Infremuit plausibili horrore nemus totum, di excussae silvulae Io,Io, euge Bernarde canebat. Hures Ere colae Det monum dolosis decepti verbis discessui accincti, coecitate diuinitus percussi, manibus palpantes tenebras,uia egrediendi a deserto, inuenire nequibant, sed pio Patre orante , restituitur illis lumen ipse vero fraudulentas tec-nas, artesque mille nocendi Daemonum pandit , ct quam saeuius grassentur in omnes,qui munda nis abrenunciantes Deo se mancipauere perit profusissima oratione fructum certissimum ere miticae vitae. Manisestat Christum ipsum triginta annos in desertis Nazareth, & Aegypti Eremitatuisse. Refert in simos, ct antiquiilimos Patrer, qui solitaritim vivendi genus instituere, & in ea fanctissime Deo seruientes degerunt, monstrat multas esse diuinae vocis electiones,& Martham

158쪽

io Liber II. operosam uniri in ipso Euangelio Magdalenae

oranti, immo, hac ipsa veritas testata est sortitam fuisse partem meliorem. Pro&imis,amicis,conis sanguineis, Patriae nil supra Deum deberi,solum nos pro illis,& pro humano genere uniuerso ais duas teneri preces effundere , ut unusquisque Deum cognoscat, & amet, ct caelestem denique gloriam assequatur. Laudat eos,qui activam vitam sancte pro sequuntur, omnes'; monet in sua manere vocat ione. His dictis,diuina cooperantegratia, in pristinum seruorem eremitici instituti cuncti redacti sunt.

A Daemone malo tentatur, t in lasciuia labatur carnum, sed diuino munere victor euadit.

TEntationibus seruos suos exercet salutis

elargitor Deus ne longo,marcentique nutriti ipsi octo iniserrime tandem fatiscant. Iuuat, porro caelo duce, persequendo malus Daemon. Alienam materiam exuit,cum crematur aurum. Aurea puritas, & fulgor saeuientem habet flammam nutricem. Expiat tempestas mare,& pellit e sinu pelagus putrescentia , ct cadauera sordida cum ventis nimbisonis quatitur. Validius, sed utilius apparatura Barathro in Acconensi Valle Bernardo bellum. Nulla labes carnis spurcitie

O a foedior,

159쪽

Libido em ritum culparum Ddis

Tero 1. Corinth. illa

Io8 S. Fer nardi Ptol. itae 'dior, nihil aptius emalculandis, effeminandisq; animis foed jibidine;sint te stes Samsones sortilli mi, sapientissimi Salomones, Dauidesque sidelissimi passi in hoc aegaeo aestuanti inter syrtes , de

scopulos infelicia sua naufragia. Hac tarnatia, i bellicaque machina arietare,& solo stemere stu- duit Satanas arcem illam sortitudinis Bernardi,t totamque,strato duce, sacram funditus euertere Eremum. Sarpe, saepius ante oculos obuersabantur, di vagabantur spectra foedissima libidinum, quae,& si a se vigili cura arcere sategebat, alio conijciens indignabundus lumina, nihil prorsus efficere videbatur. Claudebat oculos corporis, ut versaretur in tenebris, castigarentq; informes umbrae vivas illas foeditatis imagines ; at nihil proficit,habet umbras ipsas pedisse quas tenebrarum pater; saeuitis enim volitabant in mente impudica phantasmata, spurca luxuriae irritamenta. Ieiuniis, flagrisque macerabatur, & tamen adhuc graflabat ut amara illa simulacra dulcedinis. Orat prolixius cruciabilibus suspirijs,& serui dis lacrymis,velut alter Paulus, ut a se auferret Deus Satanae Angelum ipsum tam dire deserto in eo loco colaphizantem; nec exaudiebatur,sic ferociter, O saeue illis mollissimis cogitationibus, ct voluptarijs phantasmatis eum oppugnabat Tentator. Si dormit, lasciuus vultus apparens non obdormiscit. Si ad uigilat, peruigiles amoris illecebrosae voluptates adstant. Si sitit,caro in voluptatem vellicatur sitibunda. Si emortua pene la-guet famelica, adhuc flamma illecebrosa exuri,

tur .

160쪽

Liber II.

I stur. Si flagris se excruciat,torquetur mens lasciuiae face; ardet tandem caro in ieiunijs,insiti truculentior;in nuditate videbatur armeth induere se. rociora, inter flagella calcitrat stimulo saeuiori. Quadam die cellulam pauperrimam,breuemque specum suis effossum manibus,oraturus ingredi. tur, atqui ecce inibi formosissimam reperit puellam, quasi de via lassam, humi lassem, quae, interruptis suspiriolis tenerrimos ocellos hac, illac, amatorie conuoluebat, erigit illico plantas, pha. retratis gliscit nutibus, gestit aspectu, blanditur signis, tenerescit vultu, auri scobe coma inauratur; calor,& color purpureae genae torquet impuri amoris iacula,nudat candida pectora. Quid nofaceret,ut succumbat Bernardus,obscoenissimus Daemon Illa, post patentissimas libidinis notas, inijcit in eum brachia, manusq; amplexatura . Aditate Superi e Caelo, dies allabere purius, ct serenius. En quae audet per semineum spectrum Styx a uernalis i Pallet interea, albetque attonitus pene exanimis Bernardus iam, iamque caelesti iuuante, ct instillante vitali aura,collectis paululum viribus,sugam,non secus ac gorgoneum si vidisset colubrum, arripit sugacissimam; illa tam cdolis instructa innumeris, nullo dato fugae loco, brachia stricte Bel nardi collo nectit iterum. Assatur blandule de suo aestu; antiquas prosequitur suspirabuda flammas, memorat choreas,ludicra, senenses vigilias, tepetit, insuperabili amoris excitam se stimulo, iaculoque pungenti illuc tant dem aduentasse tantis flammis medicamen alb

titus puellae formam im .