Ioannis Iacobi Pauisii Calabri ... Disceptatio peripatetica de accretione amplissimo, ornatissimoque viro Iosepho Cantelmo populi duci dicata

141쪽

DISCEPTATIO

diere loco illius ingrediente , & manifestum est quod nee

totus aer euacuatus est,nec pars Vacua facta est. Hoc enim fieri nequit, derelictus enim aer rarefactus totum occupa

uit locum. Theophrastus ut in primo Metheororu Olympiodorus monet aliam affert causam, ut antiparistrasim. idesta calore circunstantiam. Ecce in Thebaide,cum altisfima at in editissima loca extent, retroq; illa calore maximo tepear,aqus tamen vis magna de Coelo demittitur, propterea, quod spiritus frigidus nubi inclusus a circumfuso ca

Iore circunuentus,coaretatur. atque in angustum impelli tur. Verum enimuero non semper rarefact io,& constipatio se eundum tres mensuras fiunt,nempe plumbum c ut in summa quarti Metheororum docet Auer. ex ictu & per cussione secundu oem dimensione mouetur, sed augetur secudum Iongum,& latus secundum vero profundii decre scit, hoc idem exemplis aliis docet ut de impressibili scis scibili,& truncabili. Interdum etiam, secundum Vnam ma gnitudinem fit, ut secundum longum, ut quando corrigingia rare fit, manifestum est secundum longum augeri, se cundum reliquas dimensiones decrescit. Atq; haec de accretione, qus secundum tres diametros sit, explicata sint.

DE SECUNDA ATQ UE TERTIA

accretionis spetie. Cap. 17. ET secundam nune accretionis spetiem percurrere tu uat, est enim alia accretionis speties, quae secundum duas mensuras fit,ut secundum latum,& profundum, non autesecundum longum, atq; haec ipsa accretio viventibus&non viventibus communicata est.Verum prius de ea,qus viventibus est attributa disputabimus . Viventia enim cuIongitudinis terminum adepta sunt, mox secundum duas crescunt mensuras,utpote secundum latum,& profundum atq; hoc ipsum tempore quo amplius secundum longum non fit auctio contingit, uniuersa lard animalia ad aetatem

illam macilenta, atq; sicca conspici, deinde valde pinguia

142쪽

DE AC CRETIO NE cs

fieri videntur. Haec. n. motio cu ad magnitudinem termi nata sit accretio est, fitq; etiam aliquo deseris ingrediente. Verum quoniam secundum longum non fit, a Vera accre. tione definit. Vocat enim Arist. veram accretionem, quae secundum tres fit mensuras, iri qua longitudinis accretio cernitur,absolute incrementum, de ideo dicit quousq; visti ut animalia non augeri,negat ea, accretione Vera augeri,

sed communis dubia alio solutionem quaerit,uiuentia cum hune in modum crescunt, plus deperditi resarciunt, cur secundum longum non augentur. Huius dubii varia assi gnatur solutio. Asserunt nonnulli quoniam vera accretio est secundum partes solidas,utpote ossa, atque haec ipsa augumentatio maxime attenditur secundum longitudinis diametrum. Hs c enim membra ex duobus seminibus, ut ex maris lamelis , semine conflata,extendi secundum Ion

gum non semper sunt apta. Nativus enim calor continuo agens, haec ipsa membra exiccet cum crescunt amplius ex

tendi non valent, de hoc ob solidorum membrorum aridi ratem prouenit, iure secundum longum viventia non am Plius crescunt, possunt tamen secundum duos diametros augeri, quoniam eiusmodi accretio secundum carnem, de Pinguedinem attenditur, qus consistentiae tempore, commode gigni possunt. Haec enim ex sanguine acquisito ori Untur, inde fit ut caro deperdita instaurari possit . At os& quod uis aliud solidum resarciri nequit,quoniam male ria deficit, ex qua eorum quodq; gignitur, Vrpore semen maris,& femellae , ex quo solida tantum membra reparari possunt. At deperdita caro non tantum restaurari potest. Verum S plus quam in tempore veri incrementi,quoniam calor ex sui ui nimium resoluebat . Quamquam enim po rens erat ad generandum multum sanguinem, potentius

ad resoluendum est paratum. Sed vanac si horum solutio, atq; primum ab Aristotele dissentit qui primo, de secundo

de animalium generatione semen maris ut materiam con

currere Prorsus negauit. Solum enim id quod ex semella Oritur,membrorum fit materia, ex quo non tantum solida

143쪽

membra, sed reliquas gigni testatur. Ad haee radicaIis huismor, atque alimentius eandem habent naturam, quem admodum ex priori disputatione constat, ergo quemad

modum solida membra ex seminali gignitur humore, ira ex alimentitio gigni possunt. Nonnulli vero alii ab his

parum recedentes, accretionem secundum membra solida fieri testatur. Hse enim accretionis tandamentum sunt, de quandiu hse membra plus nutrimenti assumere possunt quam suerit deperditum,tandiu augentur. Si vero Oppo situm eueniat, non amplius crescunt, hoc autem complere vlicii ad consistentis tempus valent, tam ratione agentis, quam ratione materiae,qus obediens est, calor enim illius neque fuit ad agendum potens, atque ad tantum conuer

tendum alimentum, membrum , ipsum solidum obediens fuit,quo nili illud pro amplioribus poris extendere potest,& extendendo facit maiora soramina unde plus alimenti suscipere potest, at debili facto calore, & membro inepto

ad tantam extensionem essecto: amplius tantum: Vt prius mutare non potest,neque tantum lascipere,unde ordinate Vtrunque procedit: extensio videlicet & calor usque ad mortem munquam enim calor adeo debilitatur: quod ali

mentum mutare non valeat, dum uita c5sistit,neque membrum adeo arescit, quin'pori ex eo gigni non possint, sed in consistentiae tempore minus quam in adolescentia, Se in senio multo minus , membra igitur solida iccirco secundum longum non crescunt. At reliqua membra quoniam magis sunt extensioni parata , dc nativus calor potens est illa extendere secundum latus & non secundum longum. Sed neque horum sententia recta est. Et primum quaesito minime faciunt satis nam etsi calor potens ita non est,que admodum dum adolescit vivens', tamen potens est, Vt se cundum Iarus, dc profundum accretionem faciat . Quare cur secundum Iongum accretionem non faciat qUsrimus, nam secundum latus, plusquam fuerit deperditum resar cit, Cur igitur potens est accretionem secundum duas me

suras iacere, & non secundum longum, Dcinde, quamuis

secundum

144쪽

. secundum Iongum, oh solida membra non Crescat, secunis dum reliquas partes crescere posset in longum, cum aptae sint extensioni, calor etiam potens fit. Neque obstat, cum dicunr,qtioniam secundum longum difficilιus esi membra

moueri, quam secundum reliquas mensuras, quoniam Ion

gitudo' sectio dum sursum , di deorsum accipitur, Quare cum membrum fit a praedominio gratiae difficilius est ipsum sursum mouere, quam secundum reliquas mensuras quoniam grauis motus sursum omnino violentus est , at se

eundum reIiquas mensuras motio ita Violenta non est. Hoc enim non obstat, quoniam motiones secundum quas membra, qriae vitia sunt mouentur,ab anima eorum forms prodeunt, quae secundum omnes est apta mouere mensu ras, uri secundo de anima pater, Moriones igitur ills meminhro non violente, sed naturales sunt. Potest rursus eorum sententia eisdem refelli rationibus,quibus priorem argui mus. Seetis igitυτ dubium soluendum em. Vniuersa enim viventia quemadmodum retro monuimus definitum ma

gnitudinis terminum si hi secundum Iongum definiunt ad

hoc Vr proprias possint perficere actiones, quem cum fuerint consequuta,vlterius secundum longum non progreditur accretio, In longum vero magnitudinis terminum ab anima vegetali vitiens sortitur. Nativus igitur calor animae instrumentum , eum magnitudinem , sub qua formae conseruari potest,affecerit, amplius seeundum Iongum acincretionem non operatur, quoniam tunc ad sui, at t Otius interitum ageret. Nam sub ampliori longitudine non conseruatur forma . Quare cum nihiI se ipsum interimat, sed se potius quatenus potest conseruet, iure igitur ulterius viventis longitudo n8n progreditur. Verum quonia ss Poaccidit, quod cum adoleverit secundum Iongitudinem vi in

Uens, non tantum nativus calor est potens resarcire de per

ditum, sed illud in maiori copia instaurare , & cum non

possit secundum longum, secundum reliquas mensuras Rccretionem facit quoniam talium dimensonum termi nDm vivens adhuc non est adeptum, quoniam initio natu

145쪽

ra langitudinem pro actionibus perficiendis intendit, haeeipsa quoque aceretio terminum habet,& in infinitum non Progreditur,quem cum fuerit adeptum , consiste ritiae teni pus succedit,in quo pares in resarciendo, atque di Iuen do Ieges seruat,quo aboleto decretionem caIor molitur quonili satis exiguus eum fit,pIus resoluit,quam resarcit & eontinuo debilior euadens ad interritum tendit. Neque tamen motio haec viventi violanta est, sed naturalis, licet enim proxime adicatare proueniat, qui sua natura est fur

sum ferre,ea tamen operatur, ut animae vegetalis instruis mentum,quae secundum omnes mouet disserentias. Postrema vero accretionis species secundum langum tantum fit. NonnulIa enim corpora secundum longum tantum crescere vaIent, atque haee bifariam fieri potest. Interdum enim extrinsecus magnitudo accedit. interdum fine magnit udinis ingressu,quemadmodum Iapidum cumulus secundum langum tam umerescere potest per lapidum consimilium suaera positionem. Consimiliter eum corium extenditur secundum Iongum tantum crescit, nuIlius magnitudinis in gressu. Atque haec ipsa aceretio rarefactionis postrema speties est, quae fieri nequit, nifi corpus, quod secundum Ion gum erescit. secundum reliquas mensuras decrestit . Haee quae de aceretione ex Peri patheticorum placitis in media Produximus, magnanime princeps, tibi recognoscenda mittimus,quae eo compIectaris animo, quo ego ea tibi de dico, si non eruditione insignia, grati tamen animi significatione minime. obscura . Vale quam fe Iicissime. Ex Academia Patauina a