장음표시 사용
1쪽
CONTINET Epistolarum libros x v, ad diuersos missarum: int Nos useu M C,xlii ad Ciceronemreluos omnes recentiores nouo.& parii δ' apto obmuae tinnisares a palarunt. Librum l. ad M.Brutum. i Dbros III. ad Q. Cicerosem fratrem. Libros x U I.ad T Pomponium Atticii m. ' Librum unum Cori ii potis de vita T. ni mi Auici
2쪽
M. Tullii Ciceronis Epistolarum
M. CICERO S. D. P. LENTVLO PROCOS.
G o omni officio ac potius Pictate erga te, caeteris sititiis Gmnibus: mihi ipse nunqua satisfacio.Tata enim in magnitudo
tuorum erga me mattori ut quoniam ria, nisi persecta re de me non coquiaei ego,quia no idem in tua causa efficio vitam mihi esse acerba puteman causa hax sunt:Hammonius regis legatus aperta moenia nos oppugnat . Res agitur per costa creditores,pa quos, tu adaas, agebatur. Regis causa liqui sunt,qui velint
qui pauci sunt) omnes rem ad Popeium deserri volsit. Scitatus
o religionis caluniam non religione, sed malevoletia & illius re-- giae largitionis inuidia coprobat. Popeium de hortati. & orare, & iam liberius accusare.&monere ut magna infamiamiugiat, no desistimus. Sed plane nec precibus nostris, nec admonitionibus relinquit locii. Nam cu in sermone quotidiano, tum in senatu palam sic egit causam tuam, ut neque eloquentia maiore quisqua nec frauitate,nec studio nec tentione agere potuerit, cu summa trestificatione tuoru in se osticiorum,& amoris erga te sui. Marcellinii tibi csse iratum scis. Is hac regia causa excepta, caeteris in rebus se acerrimu tuidcissorem sore ostendit. Quod dat accipimus. Quod instituit referre de religione,& saepe, iam retulit ab eo deduci no potest. Res ante Idus acta sic in. nam bax Idibus mane scripsi. Horaesii,& ni ea & Luculli sensetia cedit religioni de excrcitu. teneri enim res aliter no potest.sed ex illo S. C. quod te reiciente factum est, ubi demnit ut rege reducas: quod comodo resp.facere postas ut o ni heligio tollat in aut ii psenatus retineat. Crassus treis legatos decernit ncc dis P ei Indi censet enim etii ex iis qui eum imperio sunt: Bibulustreis solos e is qui nuati sunt Huic asscntiuntur reliqui costitues praeter Seruilita, qui omniin taxi ne it 6 catili, qui, Lupo resciente, Pompeio decernit:& Asta- is nium qui assentitur vois auget suspicione Pompeii v uptatis. nam aduertebatur Popcii similiai s a siniti reVolcatio. Laboratiit vel metoeci linata res cst. Libonis& Hypsati no ob sciri mi otio & cx tentio ostamia inque pompeii familianu studium in eam opinion cin ad lux int, ut Popci's cupere videatur. i qui volut iidem tibi, quod eum ori iasti lion syn amici. nos in cauo aut laotitatem eo minor habemus quod tibi debemus gratia aut in nostra extin 'ut hominii suspicio quia Popeio se gratificari putat. Vt in rebus villo ant quam prpsecius es, ab ipso rege,& ab intimis ac domesticis Pompeii clam exultaraus,dcinde natam i costularibus exagitatis, & in summa inuidiam addu- ,, ctis ita versamur. nostram fidein, omnes an rem tui absentis, praesentes tui cognoscent. si esset in iis in quibus summa esse debebat,non laboraremus.
M. CICERO S. P. D. P. LENTULO PROCO s. 2
1 D. I A N V. in sinam natui es conscetum, propterea quod dies magna ex parte mu-sumpnis est sincatione Lentuli C O S. & Caninii Trib.pl. eo die nos quoque multa va-ba fecimus, maximeque visi sumus senatum commemoratione tuae voluntatis erga illum ordinem commotam. Itaque postridie placuit ut breuito sentcntias diceremus . videbamr enim re ciliata nobis voluntas esse senatus quod cum dicendo.tum singulis appellandis rogandisque inspexera. Itaque cum sentctia prima Bibuli pronuntiata esset ut tres . ligati regem indu rent: secunda Hortensii,ut m sine exercim reducata: aertia Volcatii,ut pcius induceret: postulatu est ut Bibuli sententia diuideretur. Quatenus de religione dicebat cuique rei iam obsisti no poterat, Bibulo assensum est.de tubus legatis irrit aes aer ut in alia omnia . Proxima ciat Hortensii sententia, cui Lupus Trib. pl. quod ipse de rem peio retulint, intendere coepit ante se oporaeae discessione facere,quam cosulares.eius orationi uch cta ab omnibus reclamatu ciuerat enim & iniqua,& noua.C o S S.ncque cωA .ii.
3쪽
cedebant neque valde repugnabant.diem columi volcbant: id quod est factum .perspiciebat enim in Hortensii sententia multis partibus plurcis ituros quanqua aperte Volcatio agen- , urentur multi: atque id ipsum C O S s. inuitas nam ii Bibuli sententiam valere cupierunt. Haec controuedia usque ad noctem ducta, senatus dimissiis. & ego eo die casu apud Pompeium ciamatil,nactusque tempus hoc magis dolacii, quam unqua antra 'ubd post tuum
discessum is dici primus honestissimus nobis iii erat in senatu ita sum cum illo locutus.ut
mihi viderer animum hominis ab omni alia cogitatione ad tua dignitatem tuendam traducere.quem ego ipsum cum audio prorsus eum libero omni suspicione cupiditatis. Cum autem eius lamiliarcis ommu ordinu video:perspicio id quod iam omnibus est apertu i tam rem ista iampridem a certis hominibus non multo rege ipso, consiliariisque cius, esse incorruptam. Hac scripsi ad x V I. Calcnd. Febr.ante tu m.Eo die senatus erat Iimirus. Nos
in senatu quemadmodum spero, lignitatem nostram,ut potia in tanta hominum perfidia& iniquitat retinebimus. Quod ad popularem rationcm attinet, hoc videmur esse consecuti,ut nequid agi cum populo aut saluis auspiciis aut saluis legibus, aut denique sine vi possit. De his rebus pridie quam hac scripsi, senatus authoritas grauissima intercessit: cui cu Cato & Canimus intercessissent,tamen est iratcripta.eam ad te missam esse arbitror. De caeteris rebus, quicquid erit aetiim,scribam ad te:& ut quam rectissime agatur omnia,mea uCur opera,diligentia,graria prouidcto. Vale. M. CICERO S. P. D. P. LENTvLO IAVL o Trebonio qui in tua prouincia magna negotia& ampla &expedita habet. mul ttos annos utor valde familiariter. I antea semper & suo illedore.& nostra, terorumque amicoru commetatione Patissimus in prouincia suit: tu hoctepore, proptertuit in me amore nostramque necessitudine vel meter confidit his cis litetis se apud te gratiosumsere.quae ne spes eu fallat, chementer te rogo: es nendoque tibi cius omnia negotia libertos,procuratores,izimaliam: in primisque viuuaeT. Anapius deo sedecreuit ca probes: Ouuub' isque rebus cum ita tractes, ut intelligat ii ii incridatis em non vulgares uste. 'M CICERO S. In NTVLO
A D X V I. Calcia l. Feb .cti in senatu pulch riuic mus, Milii illatii sentes tia Bi- buli de tribus i iis hi die crus diei fiesci initis uituliae certamen est relictii. sententia Volcatii res ab adueri uis notho xtracta es vas ii alii uia. causi ciain sequeri senatu nomagna varietate magnaque limidia coia, qtui a sicivi a ulisi inse bit . atlaeba mus.Eo die acerbii habuimus Otrionem Bibulo ulto iustiore i ne cita aus u . Caninius & Cato negarui se lege ullam in Neona o cise laturus. Senanis haberi ante calend Febr.pcr lcgem Pupia id quod scis nόpotest ne te in se Febr.t to, nisi e cisti aut me
ctis ligationibus .Haec tame opimo est Ro.ά tali I inuidis atque obtrectatoribus nomen inductu fictae resigioliis no tam ut te impediret,quam ut nequis, propter exercitus cupiditatem. Alexandria vellet ire Dignitatis aute tuae nemo est quin existimet habita esse rationem ab senatu. nemo est enim qui nesciat, quo minus discessio fieret, per aduersarios tuos esse factu. qui nunc Po nomine, re autem vera sceleratissimo latrocinio siquae conabuntur
agercisatis prouisum cst ut i quid saluis auspiciis aut legibus aut etia sine vi agere possint. Ego neque de meo studio neque nonullo it iniuria scribendu mihi csse arbitror.Quid Nnim aut me ostente qui si vita pro tua dignitatre profunda, nulla partem videat metitorii γtitorii assecutust aut de alioru iniuriis querari quod sine summo dolore Lare no pollum Ego tibi a vi, hac praesertim imbecillitate magistratuit. praestare nihil pollam. vi excepta
possiun cofirinare te,& senatus,& Pop. Ro.summo studio amplinidii m fila retenturum.
M. CICERO S. D. P. LENTVLO PRO Cos sTAMETs I mihi nihil iiiit optatius quam ut primu abs teipso dcincta iti eris om- inibus quam gratissimus erga te esse cognoscera: tamen afficior 1timnad dolose, eiusmodi tepora post tua profectionem cosectua esse, ut & incit,& Cuteroru et a te sileri beneu lentia absciis experirere. Te videre & sentire eande fidem esse homilium iis tua dignitate quam ego in mea salute sum expertus ex tuis litetis intellexi. Nos cum ma d me sillo
4쪽
lludio.labore gratia, de causa regia niteremur: subito exorta est nefaria Catonis promul gatio quae nostra studia impediret,& animos , minore cura ad summum umorem tradu- . cerct. Scd tamen in eiusmodi perturbatione rerum quanquam omnia sunt nactuciada, nihil magis quam perfidiam timemus:& Catoni quidem,quoquo modo sese res habe pro
secto resistimus. De Alexandrina re, causique regia tantum habeo polliceri: me tibi absenti tuisque Nesciatibus cumulate satistacturum.sed vereor ne aut eripiatur a nobis regia causa,aut deseratur. quorum Vtrum minus velim,non facile postum existimare.Sed si tes, coget,est quiddam tertiti quod neque Selicio,nec mihi displicubat: ut neque iacere regem pateremur,ncc nobis repugnantibus ad eum deserri ad quem propc iam delatum esse exi, stimatur. A nobis agentur onuita diligenter Vt neque,siquid obtineri poterit, non conten damus: nec siquid non obtinuerimus, repulsi esse videamur.Tuae lapientiae, magnitudini Lque animi est,omnem amplitudinem.& dignitatem tuam in virtute, atque in rebus gestis tuis,atque iii tua grauitate positam existimare. Siquid ex iis rebus, quas tibi fortuna largita est, nonnullorum hominum perfidia detraxerit, id maiori illis fraudi, quam tibi tuturum. A me nullum tempus praetermittitur de tuis rebus&agendi &cogit adi utor ad om nia Q. licto: neque enim prudentiorem quenquam ex tuis, neque fide maiore esse iudico. neque amantiorem tui.Hic quar agantur,qusque acta sint ea te & litris multoria & mini. tius cognosse arbitror: qu P autem polita sunt in conicctura, quΨque videntur sore. ea puto tibi a me scribi oportere. Posteaquam Pompeius & apud populum ad U III. Id. Febr. cum pro Milone diceret, clamore. conuit loque iactatus es, in senatuque 1 Catone aleare & aceri κ nimium magno lilcimo est accusatus, visus in mihi vehementer esse pertur Catus. Itaque Alexandrina causa, quae nobis adhuc integrarit nillil enim tibi detraxit se
natus, ius id quod per candem Magionem dari alteri non pol videtur ab illo plane est se deposita. Nunc tu speramus, idque molimur, ut rex cum intelligat. sese id quo Peni ii tabar, ut a Pomerio in ' itur, alloqui non posse: &, nisi per te sit restitiamς. deserti inire. atque Abicctii ii torc, proin is tui ad te. quod sine ulla dubitatione si Pompeius patulummo. . alend. sibi pla odiacia. scit nini hominis tarditatem de taesumtitatem. Nos
tamen nihil quod ad eam rem petr incat praetermittimus. Caeteri, Maiuriis, quae pErpositae
siqua catoir, le ut Amicum ex in sillari biis reminem tibi esse Visedco praeter viri ii in lucanitia: Mi iunt parum olinii riti ai sis partim non
QV Ah mi antis r. a ii Pollione, liti omnibus negotiis non intersuit solii sed praefuit. Me in summo dolo: qucin in nisi rebus capio maxime scilicet insolatur spes: quod valde suspicor fore ut infringatur hominum improbitas & filiis tuorum amicorum. A ipsa die, qtiae debilitat cogitationes & inimicorum S proditoriim.'FaGE secundo Ioccim c splatur recordatio incorum imporum, celorum imagitiem video ut rebus tuis.
Nam Gisi minoire in re violatur tua dignitas. quam mea afflicta es: tartim es tauta si mili nido.ut sperem ae mihi ignoicere, si ea non timuerim,quae ne tu qui leni unqtiam ti-
. ni fa duxisti. Sed pracsti te eum, qui mihi a teneris sui Gnicida nil unguiculives co Illustrabit mihi credeὶ tuam amplitudinem homi mitti iii iuria. A me onmiasiniam testiadia, Hiiciaque pecta:non fallam opinionem tuam.
M. T. CICERO S. P. D. P. LENTVLO PRO Cos. 7
. LEGI tuas literas quibus ad me scribis gratum tibi esse quod crebro certior per me fias de omnibus rinus. inca ga te ian oletiam facile perspicia . uotu aliariim mihi ut te plurimii diligam acere necesse incisi volo is esse,que tu metae lolii isti. alterum facioe libeate vi quonia interuallo locorum,& temporii dis hincti sumus per-literas Ceum quam sae pissime colloquar Quod si rarius ficti suam tu expectabis,id erit causae, quod no eius gene Reae literae sunt victas audet temere comitterer quoties mihi rei torii Lominu potestis inusi dem.u6 p hamitta. Quod sareuis, quata et quisque in te sit & voluia A.iii.
5쪽
taleidissicile dictu est de singulis. unum illud audeo quod antea tibi saepe significaui, nunc ,
quoque re palposta,& cognita scribae:vehemeta quosda homines,& eos maxime qui te de maxime debuerusi& plurimu iuuare potucrunt, inuidii se dignitati tuae simillimamque in re dissimili, tui teporis nunc,& nostri quonda tulisse rationem: ut quos tu reip. causa laeseras, palam inoppugnarent: quoru aut horitatam dignitate,Voluntatemque detenderas, notam memores silent viritius tuae, quam laudis inimici. Quo quide tempore, ut perscripsi
ad te antea cognoui Hortensili percupidum tui, ibidio in Lucullsi ex magistratibus au tem L. Racilium de ii de de animo in te singulari. Nam nostra propugnatio, ac defensio di-γgnitatis tua propter magnitudine beneficii tui sorteste plerisque ossicii maiorem authori tatem habere vidcatur,quam sciatcntiae. Praetcrea quidem de consularibus iacinini possi imaut studii erga te aut officii aut amici animi esse intis .Etenim Pompeium qui mecum saepissime non solum a me prouocatus, sed etiam sua sponte de te communicare solet, scis temporibus illis non saepe in s ani liuile. Cui quidem literae tuae, quas proxime miseras, quod iacile intellexim periucundae lucrunt. Milii quidem humanitas tua ves s umma potius sapientia non iucunda lotum, 1 cd ctiam admirabilis visa est. Virum enim excestentem.& tibi ma praestati in eum liberalitate dcumctum, nonnihil suspicantem propter ali- is quorum opinionem suae cupiditatis, te abs te abalienatum, illa epistola retinuisti. Qui mini cum semper tuae laudi Lucre vitiis est, ctiam ipso suspiciolillimo tempore Caniniano: tum vero lectis tuis literis perspectius est a me, toto animo de te, ac de tuis ornamentis, de commodis cogitare. Quarc ca,quae scribam sic ha me cum illo re saepe communicata de illius ad te sententia, atque auctioritate scribae. Quoniam s. C. nullum extat, quo reductio regis Alexandrini tibi adempta sit caque quae de ea scripta est authoritas cui scis inter tum esse, ut nequis omnino regem Icduceret; tantam vim habet, ut magis irati urum hominum studium quam constantis senatus consilium esse videatur: te polle perspicac qui Ciliciam, Cyprumque tencas quid cilici, ud con 'u possis: & si res iacultatem habitura videatur, ut Alexandriani atque AEgyptum icti e postis, esse de t . de
nostri imperii dignitatis, Ptolemaida, aut alium, propinquo loco rese c cato, - cumclaile atque cicerciti ibi cisci Alexandriani vicatia clim a Vplus diis 'ti uirinaris; Ptolemaeus redeat in regi ibi. ita lore,ut &per te mlhua qu ii iii ustilatus initio censuit: de sine multitudiise reduentia, quemadmodum homi aes clis os libylli placere dixerunt. Sed haec sentetia sc&au de nobis p batur ut ex Entii hoiqin 'de tuo cori- insilio existimaturos videremus. si cecidis tui vo imus ut optamus .otaneis e 5 icter. de
sortiter: sin aliquid esset offensum cosse in ill0s iae de temere fecisse edi Quare quid assequi possis,non tam facile in nobis quam tibi cuius prope in cor I in Egyptiis cill iudicati Nos quidem hoc sentimus i exploratium tibi sit posse illi is regni potiri. non
esse eunctandu: si dubium sit, no esse conandu. illud tibi affirmo si rem istam ex lententia gesseris fore ut absens a multis: cum redicris ab omnibus collaudere.offensionem hin periculosam propter interposita authoritatem, resistonemque video. Sed ut ego te ad chriam laude adhortor sic a dimicatione deterreo: redeoque ad illud quod initio scripsi tatius fa- i, stitui iudiciu non tam ex colitio tuo.quam ex cum tu hominci esse facturos. Quod si haeratio res gerendae periculosa tibi esse videbitur, placebat illud ut si rex amicis misi qui per
prouincla atque imperium tuu pecunias ei credidissent,fidem sui praestitisset: δι auxilii, eis tuis, de copiis adiuuares.eam esse natura de regione prouincia tuae ut illius reditu ves idiu-uido firmares. negli do impcdires. In hac ratione quid res quid causa quid lepus serat, ni facillime, optimeque perspicies:quid nobis placuisset.ex me potissima putaui te sci:
re oportere. Quod inibi de notho statu de Milonis iamiliai ita te e leuitate & imbecilli- α late Clodii gratularis minii ne mirami ir te tuis,ut Tregi si artificem. Praeclaris operibus litari. quanquam in incredibilis hominu pervasitas grauiori enim verbo vii non libet quinos, quos totiendo in comuni causa retinere potueriint, inuidendo abalienamntiquom malleuolentissmis obtrectationibus nos scito de vetere illa nostra, diuturnaque sentem prope
iam essed ulsos: nonos quide ut nostra dignitatis simus obliti sed ut habeamus ration Τ
6쪽
aliquando etiam salutis. Poterat utrunque praeclare si esset fides, si grauitas in hominibus consularibus.sed tanta in in plerisque leuitas,ut eos non tam constantia in rep.nostra delectet, quam splendor offendat. Quod eo libentius ad te scribo, qui non statim temporibus iis, quae per te sum aditus,sed iam olim nascenti prope nostrae laudi dignitatique . simul quod video non ut anichac putabam, nouitati esse intusum m .in te enim homine omnium nobilissimo similia invidorum vitia perspexi: quem tamen illi esse in principibus facile sunt passi, molare altius certe noluerunt. Gaudeo tuam dissimilem fuisse sortunam. multum enim interest, utrum laus imminuatur, an salus deseratur. Me meae tamen ne nimis poenitaret, tua virtute persectum est. Curasti enim ut plus addiis tum ad memoriam nominis nostri, quam demptum de fortuna videretur. Te vero in neo cum beneficiis tuis, tum amore incitatus meo,ut omnem gloria, ad quam a pueritia inflammatus fuisti.omni citra, atque industria consequare: magnitudinemque animi tui, quam ego semper sum admiratus semperque amaui, ne unquam inflectas cuiusquam iniuria. M agna est hominum opinio de te, magna commengatio liberalitatis, magna memoria consulatus tin Haec profecto vides quanto expressiora quantoque illustriora sutura sint, cum aliquantum ex prouincia, atque ex impcrio laudis accescrit. Quanquam te ita gerere volo quae per exercitum,atque Imperium gerenda sunt, ut haec multo ante mcii ditere, huc te pares, haec cisites, ad haec te exerceas: sentiasque id,quod quia si per sperasti non dubito quin adeptus, intelligas te facillime posse obtinere lumnium, atque altissimum gradu ciuitatis. Quae qui tim mea cohortatio ne tibi inanis, aut sine causa suscepta videatur, illa me ratio mouit, ut te ex nostris ruciatis communibus admonendu putarem, ut con*derares in omni reliqua tua vita quibus crederes, quos caucres. Quod scribis,
te veste scire qui sit rei p. status summa dissensio est, sed contentio dispar. Nam qui plus
opibus, armis, potentia valent, prosccisse tantum mihi vidcntur stultitia, & inconstantia viversariorum, vi ctiam authoritate iam illus valerent. Itaque perpaucis aduersantibus,
. omnia, quae ne per populum quidem sine icditione se assequi poste arbitrabantur, per senatum consecuti sunt. nam de stipendium Caesari decretum est,& decem legati, de ne lcge Semphonia succederetur faciti pellectum est. Quod eo ad te breuius scribo quia me status hic reip. non delectat: scribo t.iniet ut te admoneam, quod ipse literis omnibus a pueritia deditus. e patendo tamen isi is, quam discendo cognoui, id ut tu rebus tuis int gris discas neque salutis nostrae rationem nobis haliadam esse si dignitate, neque dignitatis sne salute. Quod milii ita filia & de Crassipede gratularis, agnosco humanitatem tuam: lperoque de opto, nobis hanc coniunctioncm voluptati sore. Lentulum eximia spe, ιν summae virtutis adolescentem, cum caeteris artibus, quibus studuisti semper ipse. tum in prinus imitatione tui fac erudias. nulla enim erit hac praestantior disciplina. quem nos Sequia tuus, de quia te dignus est filius, de quia nos alligit, semperque dilexit, in primis a-
M. T. CICERO P. VENTULO PROCOS. S. P. D. 8
D E omnibus rebus quae ad te pertinent,quid actum, quid constitutum sit, quid Pompeius susceperit optime ex Emplatorio cognosces: qui non soli im inaeduit his rebus, sed etiam praefuit: que ullum ossicium erga te hominis amantissimi prudentissimi, diligentissimi praetermist.Ex eodem de toto statu rerum communiti cognosces:quae quales sint, non facile est scribere. sunt quidem certe in amicorum nostrorum potestate, atque ita ut nullam mutationem unquam hac hominum aetate habitura res esse videatur. Ego quide, ut debeo. de ut tute mihi praecepisti, de ut me pietas, utilitasque cogit, me adcius rationes . adiungo, quem ni in meis rationibus tibi esse adiungendum putasti. Sed te non praeterit, quam sit dissicile sensum in rep. praesertim rectum, de confirmatum deponere. Vcruntamen ipse me confirmo ad eius voluntatem, a quo honeste dissentire non possiim: neque id facio ut sorsitan quibusdam videor simulatione.tantum enim animi inductio,& mehercule amor erga Pompeium apud me valet: ut quae illi utilia sunt, de quae ille vult, ea mihi omnia iam de recta,& vera videanmr. Neque ut ego arbitror errarent,ne aduersarii quide
7쪽
cius,si,cum parci esse non possent pugnare desisterent. Me quidem etiam illa res consol tur,quod ego is sum cui vel maxime concedant omin, ut vel ea definiam, quae Popcius velit: vel taceam: vel etiam id quod mihi maxime libet ad nostra me stilla reseram lito rrarum. quod prolacto faciam si milii per eiusdem amicitiam licebit. Quae enim proposita suerant nobis,cum & honoribus amplissimis,& laboribus maximis pertuncti essemus, dignitas in sententiis dicendis, libertas in rep.capessenda: ea sublata tota, sed nec mihi ma-SIS,quam omnibus . nam aut assentiendum est nulla cum grauitate paucis aut frustra distentiendum. Haec ego ad te ob eam causam maxime scribo, ut iam de tua quoque ratione meditere. mutata tota ratio est senatus iudiciorum, rei totius publicae. otium nobis exoptandum cst quod ii, qui potiuntur rerum, praestaturi videntur, si quidam homines patientius corum potentiam ferre potuerint.Dignitatem quidem illam consularem sortis.& is constantis senatoris nihil est quod cogitemus .amissa est culpa eorum, qui a senatu & ordincm coniunctissimum.& hominem clarissimum abalienarunt. Sed ut ad ea quae colunctiora rebus tuis sunt,reuertar, Pompeium tibi valde amicu esse cognoui: de cotu Cos. quantum ego perspicio omnia quae voles obtinebis. quibus in rebus me sibi ille affixum habebit: que S me ulla res quae ad te pertinea negligetur. neque enim verebor ne sim ei molestus, cui iucundum erit etiam propter idipsum quod me esse gramm videbit. Tu v lim tibi ita persuadeas, nullam rem esse minimam quae ad te pertineat quae mihi no charior sit,quam meae res omnes. Idque cum sentiam sedulitate mihimet ipse satisfacere pos-nsum: re quidem ipsa ideo mihi non satissacio, quod nullam partem tuorum meritorum non modo reterenda,sed ne cogitanda quidem gratia consequi possum.Rem te valde bene gessisse rumor erat. Expectabantur literae tuae, de quibus eramus iam cum Pomptio locuti.quae si erunt allatae, nostrum studium extabit in conueniendis magistratibus & senat
ribus. Catara quae ad te pertinebui, cum etiam plus contenderimus quam possumus, minus tamcn faciemus,quam debemus.
M. T. CICERO P. LENTVLO PROCOS. S. P. D. 9
PER IUCUNDAE mihi sucrunt literae tuae, quibus intelicti te perspicere in ite pietatem.quid enim dicam beneuolentiam cum illud ipsum grauissimum, & sanctissimum nomen pietatis, leuius mihi meritis erga me viis Me videaturi Quod autem grata tibi mea erga te studia scribis esset facis tu quidem abutidantia quadam unosis, ut etiam grata sint ea quae praeteri miti sine nefario scelere non possunt. Tibi autem multo notior. atque illustrior meus in te animus esct si hoc tempore omni,quo si iuncti fuimus, & una,& Romae fuissimus.Nam in eo ipso quod te ostendis esse iacturum,quodque & in primis potes,&cgo a te Vehementer expecto:in sententiis spiatoriis,& in omni actione atque ad- ministratione resp. floruissemus. De qua ostendam equidem paulo post qui sit meus se sus M status: & mcribam tibi ad omnia, quae quaeris. sed certe & ego te autore amicissi mo, ac sapientissimo & tu me consiliario fortasse non imperitissimo, fideli quidem.& b
neuolo certe usus esses. quanquam tua quidem causa te esse Imperatorem,prouinciamque bene festis rebus cum exercitu victore obtinere, ut debeo laetor scd certe qui tibi ex me fructus debetur eos uberiores.& praestatiores praesens capere potuisses. In eis vero ulciscendis,
quos tibi partim inimicos esse intelligis propter tua propugnationem salutis m partim mutum propter illius actionis amplitudine,&gloriam: rificu me tibi comitem praebuis γs .Quanqua ille paennis inimicus amicou suorum qui tuis maximis beneficiis ornatus in te potissimu fiactam illam. & debilitata vim suam contulit, nostram vice vinis est ipse sese. ea est enim conatus, quibus patefactis nulla sibi in posterum no modo dignitatis,
ita ne libertatis quidem partem reliquit.G aute.cis mallem in meis rebus expertuiquam etiam in tuis, tamen in molastia gaudeo eande fidem cognoscere hominu non ita magna mercede qui ego maximo dolore cognoram .in qua ratione tota iam videtur mihi exponendi tempus dari ut tibi rescribam ad ea quae quaeris. Certiorem te pci lueras scribis esse iactum, me cum Caesare & cum Appio esse in gratia, teque id non reprehendere adscri- tabis. Vatinium autem scire te velle incidis quibus rebus adductus defenderim,&laudarim.
8쪽
Quod tibi ut planius exponam, altius paulo rationem meorum consillorum repetam, ne cesse est.Ego me Lentule initio rerum atque actionum tuarum non solum meas sed etiam mp. restitutum putabam: & quoniam tibi inaedibilem quendam amorem & omnia in teipsum summa, ac singularia studia deberem resp. quae te in me restituendo multum ad iuvisset, cum certe me animum merito ipsius debae arbitrabar, quem antea tantummodo communi ossicio ciuium, non aliquo erga me singulari beneficio debitu praestitissem. ii Hac me meae fuisse& senatus ex me te C o S .audiuit,& tu in nostris sermonibus collocutionibusque ipse vidisti:etsi iam primis temporibus illis,multis rebus meus offendebatur animus,cum te a te de reliqua nostra dignitate,aut occulta nonnullorum odia,aut obscura in me studia cernebam.Nam neque de monimentis meis ab iis adiutus es, , quibus debuisti:neque de vi nefaria, qua cum fratre era domo expulsus: neque hercule in iis ipsis rebus, quae, quanquam crant mihi propter rei familiaris nausta a necessaria,tame a me minima putiimatur in meis damnis ex authoritate senatus resarciendis, eam voluntate, quam 4 expcciaram, praestiterunt. Quae cum viderem neque enim erant obscura) non tamen tam
acerba mihi haec accidebant quam erant illa grata quae secerat. Itaque quanquam & Pompeio plurimum te quidem ipso praedicatore,ac teste debebam:&cum non solum beneficio, scd amore etiam, & perpento quodam iudicio meo diligebam: tamen non reputans quid ille vellet in omnibus meis sententiis de rep.pristinis permanebam. Ego sedente Cn. mpcio cum ut laudaret P.Sestium, in isset in urbem, dixissetque testis Vatinius me fortuna,& idelicitate C.Caesaris commotum illi amicum esse coepisse: dixi meram Bibuli sertunam quam ille affictam putaret,omnium tritaphis, victoriisque anteferre: dixique eodem in teste alio loco, eosdem este qui Bibulum exire domo prohibuissent, & qui me coegissent.' Tota vero interrogatio mea nihil habuit aliud, nili reprehesione illius Tribunatus:in qua omnia dicta sunt libertate animoque maximo,de vi de auspiciis,de donatione regnorum. Neque vere, hac in causa modo sed constanter saepe in senatu:quinctia, Marcellino & Phia lippo C o I s. Non. Apr. mihi est senatus assensus, ut de agro Campano stequenti senatu
Id. l. Vs reserretur non pomi magis in arce illius causae inuadere, aut magis obliuisci temporunae meorum,& mmunisse actionum. Hac , me sententia dicta,magnus animona motus cst iactus,cum eonim,quorum oportuit,rum illorum etiam, quorum nunquam putati ram.Nam hoc C. in meam linitentiam facto, Pompeius cum nihil mihi ostendisset se esse offensum.in Sardinia & in Africam prosectus est: eoque itinere Lucam ad Caesarem -- tu ubi multa de mea sententia questus in Casar quippe qui etiam Rauenae Crassum ansevidisset ab coque in me esset incensi s. Sanh moleste Popeium id scire constabat. quod ego
cum audissem ex alus, maxime ex mco fratre cognoui. Fcm cum in Sardinia Pomptius
paucis post diebus,quam Luca disces t conuenitatae,inquit ipsum cupio: nihil opportunius pomit accidere.nisi cum Marco statae diligenter egeris,dependendum tibi est quod in mihi pro illo spopondisti. Quid multa questus A grauiter . sua merita commemorauit. quid egisset saepissime de actis Cesaris cum ipso meo statae quidque sibi is de me recepisset, in memoria resconseque,quae de mea salta egisset voluntate Caesaris egisse ipsum meum
statim restanis est cuius causam, dignitatemque mihi ut commmdaret, rogauit: Vt eamne oppugnarem si nolle aut non possem tueri. Haec cum ad me frater pertulisset.& eum ante tamen Pomptius ad me cum mandacis Vibullium missici ut integrum mihi de causa Campana ad stium reditum reservarem': collegi ipse me . Si cum ipsa quas rep. sum collocutus, ut mihi tam multa pro se perpesso, atque perfuncto concederet ut orietuma meum, memoremque in benemeritos animum fidemque stareis mei praestarem: ei ἔmqucii quem bonum ciuem semper habuisse bonum visum esse pateretur. In illis autem meis ctionibus sentciatiίique omnibus, quae Pomptium videbantur offendere, Griorum horrv num quos iam debes sit spicati sermones referebantur ad me' qui cum illa sentiretit in rep.
quae ego agebam, semperque sensissent: me tamen non satisiacere Pomptio, Caesaremque inimicissimum mihi tuturum gaudere se aiebant.Erat hoc mihi dolendum sed multo magis illud quod inimicum meum meum aut i immo vad legum,iudiciossi, otii, patriae,
9쪽
bonorum omniu)lic amplexabantur,sic in manibus habebant sic fouebat, sic me praesenae osculabantur,non illi quidem ut mihi stomachu facerent, quem ego funditus pcrdidi, sed scerte ut facere se arbitrarentur. Hic ego quatum humano consilio ciscere potui circunspectis rebus meis omnibus, rationibusque subductis, summa sedi cogitationum mearum o minu:quam tibi,si potero breuiter exponi. Ego si ab improbis,& perditis ciuibus remp. t iacti viderem, sicut & meis temporibus scimus, & nonnullis aliis accidisse accepimus non modo non praemus, quae apud me nimium valet, sed ne periculis quidem compulsus vllis quibus tamen mouentur etia sortissimi viri)ad eorum causam me adiungerem, ne si summa quidem eorum in me merita conflarent.Cum autem in rep. Cn. mptius princeps esse set,vir is,qui hanc potentiam & gloriam maximis in remp.meritis praestantistinusque rebus gestis esset consecutus,cuuisque No dignitatis ab adolescetia lautor, in praetura autem& in consulatu adiutor etiam extitissem:cumque idem authoritate,& sentcntia per sciconsiliis.& studiis tecum me adiuvisset, meumque inimicum,unum in ciuitate haberet inimicum : non putaui famam inconstantiae mihi pertimescendam, si quibusdam in sententiis paulum me immutassem meamque voluntate ad summi viri de meque optime meriti dignitatem aggregassem. In hac sententia coplectendus erat mihi Caesar,vivides,in coniun- ,γcta & causa & dignitate. Hic multu valuit cum vetus amicitia, quam tu non ignoras mihi, S ratri cum Caesiae sui statum humanitas esus ac liberalitas breui tempore & haeris,& officiis perspecta nobis & cognita. Vehementer etiam res teia publica me mouit, quae mihi vidctatur cotentionem, praesertim maximis rebus , Caelare gestis,cum illis viris nolle fieri: & ne fieret vehementer recusare. Grauissime autam me in nane mentem impulit &Pompeii fides quam de me Caesari deserat & fratris mes quam Popcio. Erat praeter haec animaduertenda in ciuitatu, quae sunt apud Platonem nostrum scripta diuinitus, in V A-LEs IN RE PUBLICA, PRINCIPES essent, taleis reliquos solere esse clucis. ., Tenebam memoria nobis C O s S. ea sundamenta iacta ex Cal. Ian. confirmassi senatus.
ut neminem mirari oportaeret Non. Dcc.tantum ves animi filisse in illo ordine, ves authoritatis. Idemque memineram nobis priuatis usque ad Caesarem & Bibulum C o s/ Vaim struentiae nostrae magnum in senatu pondus haberent, virum sere sensum fuisse bonorum
omnium. Postea cum tu Hispania citeriorem cum impctio obtineres neque resp. C o S S.
haberet sed mercatores prouinciarum.& seditionum seriam ac ministrosa it quidam casus caput meum quasi certaminis causa in mesiam contentionem, dissensonemque ciuilem.quo in discri nune cum mirifica senatus, incredibilis Italiae totius.& singularis bonorum omnium consensus in me tuendo extitisset: non dieain quid acciderit sinultorum est enim,& varia culpa tantum dicam breui non mihi exercitum sed duces defuisse. In quo ut iam sit in iis culpa qui me non desenderunt non minor est in iis qui reliquerunt. & si accusandi sunt squi pertimuerui:magis etiam reprchendendi, siqui se timere simulariint. Illud quidem cerae nolim consilium iure laudandu cli,qubd meos ciueis, & a me cosmiatos. &mestruare picaeis spoliatos ducibus, seruis armatis obiici noluerim dcclararique maluerim, quanta vis esse potuisset in consensu bonorum, si iis pro me stanae pugnare licuisset, ocum assiictum excitare pomissent.. Quorum quidem animum tu non pospexisti solum, cum de me ageres,sed etiam confirmasti atque tenuisti. Qua in causa non modo non negabo,sed etiam semper & meminero,& praedicabo libera. Vsus es quibusdam nobilissimis hominibus fortioribus in me restituendo quam fuerant iidem tu tenendo.qua in sententia si constare voluissent .suam audiositatem simul cum saluae mea recurrassent.Recreatis enim bonis viris consulatu tuo. Se constantissimis. atque Numis actionibus tuis excitatis, sin Popeio praesertim ad causam adiuncto cum etiam Canar rebus maximis gaeis, singularibus ornatus.& nouis honoribus ac iudiciis senatus,adauthoritatem cius ordinis adiunsacturmulsi improbo civi locus ad remp.violandam csse potuisset.Sed altae quaeso, quae uiat consecuta. prinii in illa seria muliebrium religionum . qui non pluris fixerat Bonam deam quam treis sorores: impunitatem est illorum sententiis assecutus: qui cum Trib.μmnas a iuditioso cive per bonos viros iudicio petimui vellet exemplum p clarissimum
10쪽
in pollerum vindicandae seditionis de rep. si erunt'. iidemque pollea non incum monimentum non enim illae manubiae meae, scd optas locatio mea lucrat monimentum verbii seriatus hostili nomine, de cruentis mustum litetis esse passi sunt. Qui me homines cilio inlitum esse voluerunt est nulli gratissimum:sed vellem non solum salutis meae, quemadmodum medici: scd etiam,vt aliptae, Virium,& coloris rationem habere voluissent. Nunc ut Apelles Venetis caput, de summa pectoris politissima arte persecit, reliqua partem corporis inchoatam reliquit: sic quidam homines in capite meo solii Haborarunt, reliquum corpus impersectum ac rude reliquerunt. In quo ego spem Delli non modo invidorum, sed etiam inimicorum meorum qui de uno acerrimo.& sortissimo viro, incoque iudicio omnium magnitudine animi,& constantia praestantissimo Q Metello L.F. quondam fal-n iam opinionem accepcrunt: quem post redinim dictitant fracto animo, do demista fuisse. Est vero probandum, qui de summa voluntate cesseritδε egregia animi alacritate abfuerit, neque sane redire curaret. cum ob id ipsum fractum suis k in quo cum omnes homines, tum M. illum Seaurum lingularem virum constantia de grauitate superasset Sed quod
de illo acceperant, aut etiam iiispicabatur de me idem cogitabant abiectiore animo me suturum: cum resp. maior etiam miles animum, quam unquani habuissem, daret, cum declarasset se non potuisse me uno ciui caraci cumque Q ctelltim unius Trib.pl. rog o tio, me uniuersa resp. duce senatu, comitante Italia, promulgantibus omnibus, reserente Co S. comitiis centuriatis. cunctis ordinibus, hominibus incumbentibus, omnibus denique suis viribus recuperasset.Neque vadmo mihi postea quicquam astumpsi . neque hodie assumo, quod quenquam malevolentissimum iure possit offendae. tantuni enitor, ut neque amicis, nequc etiam alienioribus,opcra consilio,labore dcum. Hic meae vitae curius offendit eos fortasse qui splendorem de speciem huius vitae intuentur solicitudinem autem S labore perspicae non possulit.illud vero non obscure queruntur in meis sentenuis,quibus ornem Caesarem.quasi de tutam a pristina causa. Ego aute cum illa sequor, quae pauo lo M se proposui tum lioc non hi postremis, de quo coepera exponere. Non offendescii n-dcm Donorum sensum Lentule, quem reliquisti: qui confirmatus consulam nostro, honnunquam pollea mirum pius. afflictus ante te C O S. Iecreatus abs te: totus est nunc ab ili,
2 quibus luci iniuciat. ereth uis: idque non solum tante, atque vultu, quibus simulatio facillime sustinetur. dcclai alit si tu tum nostro illo statu optimates nominabantur, sed etiam sensu saepς iani, libellaque docuerunt. Itiique tota tarn sapientium ciuium qitalem me&tae ct ni inaciari volo.& sintcntia de voluntas mutata esle Ibet. Id enim iubet idcin. ille Plato quem ego veli criter authorem sequor, T A N T V M contendae in ici'. quantum probare tuis clitibus possis: vim neque parcnti, nec patriae aikrre oportere. Atque hanc quid ille causam sibi ait non attingidae reip.fitille,quod chim ostendissit i mi Vlunt Allieni sim propς iam desipi item sciaechate, cumque inim noe pcrsuadendo nec cogendo ringi posse vidisset, cum penuaderi posti: dissident, cogi fas esse non arbitrarent r. NO ratiotuit alia, quod neque despiciatae populo, neque integra re mihi ad considendum cap 'ri mite renap. si alli nas aeniar. Sed laetatus tamen sum, quod milii liceret, in ea. di causa re mihi utili de tuis bono ecta desidemHue accessit comin orichi qii 'tani, de diuitia Vesaris in mς fratremque nicum liberalitas: qui mihi' lita unque tres ne
D Arct, tuendus silch. nunc tu tanti scolicitate. tantuque victorias etiam si uinos nonis ena, qt .cit, tamen oriundus idcietur. Sic enim te exitii mare velim: cum a vobis meae salutatis authoribus discesso in inelaimon esse. cuius officiis me tam esse deuinctum non sibi confitcar, sed et i gnidcana Quod quoniam tibi exposui iacilia sunt ea quAE a me de Vatinio de de Crassis uiris. N iu de Appis quod stibi cuti de Cae ire. re non reprehcnae
tir audeo tibi consiliis ui probari meum. De Vatinio autem,prinnim reditus intercesseriti sint iam per Pompeium latim ut ille P t.est factus. cii in quidem ego eius pectione N grauisti raris in seriam senuntiis opini siem, neque tam illius sa dcndi causa quam deictiadendi, atque ornandi Catonis aedii autem Caesaris,ut illum defenderem,m ira contentio est consecuta. Cur ut ς laudarim paci a textu a me neve in hoc reo, neve in aliis requiras: