장음표시 사용
291쪽
tris sui, sorori tuae reconciliauit. Eum valde tuae literae excitarunt. Quid quaeris confidorem ut volumus esse. Bis ad te antea scripsi de re mea familiari, si modo tibi redditae literae sunt Graece - α,γμοῖς.scilicet nihil est mouendum:sed tamen percontando de nominibus Milonis,& ut expediat,ut mihi recepit, hortata aliquid aut proficies.Ego Laodiceae iQuaestorem Mescinium expectare misi,ut confectas rationes lege Iulia apud duas ciuitates possim relinquere. Rhodum volo puσorum causa.inde quamprimum Athenas eis Etesiae valde rectant: sed volo his magistratibus, quorum voluntatem in supplicatione sum opertus Tu tamen mitte mihi quaeso obuiam litaas,nunquid putes respia .nomine tardandum esse nobis.Tiro ad te desisset literas,nisi cum gratia toe aegrum Escae reliquissem: sed nuciant smelius esse. ego tamen angorinthil emim illo adolesccnte castius, nillil diligentius.
CICERO ATTICO SAL. HyCvM instituissem ad te scriboe,calamumque sumpsisse, Batonius e naui recta ad me venit domum Ephes:& epistolam tuam reddidit prid.halen. Octob. Laetatus sumselicitate
nauigationis tuae opportunitate Piliae etiam menercule ismone eiusdem de coiugio Tulliae meae. Batonius autem miros iamres ad me attulit Caesarianos: m Lepta etiam plura locutus est:spero falsa sed crete horribilia:excitarum nullo modo dimissurum. Cum ilia Io Praett.D E s s.Cassium Trib.pl. Lentulum G O S.fame. Popeio in animo esse urbem relinquere.Sed heus tu nunquid moleste fas de illo qui se solet antetare patruo sororis tuae filii At a quibus victus Sed ad rem, Nos E lesiae vehementissime tardarunt.Detraxit viginti ipsos dies etiam aphractus Rhodiorum.XM.Octob. Epheso conscendentes hane epistolam dedimus L.Tarquinio simul e portu egredienti,sed expeditius nauiga .ms Rhodi iorum aphractis,cetoisque longis nauibus trisquillitates aucupaturi σamus: ita tamen promabamus,ut non posset magis. De Raudusculo Puteolano gratum. Nunc velim dispicia, res Romanas:videas quid nobis de triupho cogitandum Putes,ad quem amici me vocant
Ego nisi Bibulus qui dum unus hospes in Syria fuit, pedem porta non plus extulit quIni
domo sua ianimetur de triumpho,aequo animo essem.Nunc U- αιχρονα,πλ.sed explo- εra rem notam, ut quo die congressi erimus, consilium capere possimus. At multa. qui &properarem & ei litinas darem, qui aut mecum, aut paulo ante venturus esset. Cicero tibi plurimam salutem dicit.Tu dices utriusque nostrum inbis & Piliae tuae & si ,
CICERO ATTICO SAL. uoi N Piraeea cum exissem pridie Id. Octob. accepi ab Acasto seruo meo statim tuas lite ras: quas quidem cum expectassem iandi ii,admiratus sum, ut vidi obsignatam epistolam,
breuitatem eius:vt aperui rursus aera litinularum, quae solent tuae compositissimae ct elarissimae esse: ac ne multa, cognoui ex eo, quia ita scripseras, te Romam venisse ad x Ii Kal. Octob.cum febri., sitis vehementer,nec magis γ m debui,statim quam ex Aca-
sto. Ille. Et tibi & sibi visum,&ita se domi ex tuis audisse ut nihil esset incommode. Id vi debatur approbare quod reat in extremo,febriculam tum te habentem talpsisse. dama ui tamen,admirat Usque sum quod nihilo minus ad me tua manu scripsista.Quare de hoe
satis:*αo enim,quae tua prudentia & tempπantia est,hocule ut me iubet Acalbis confido te iam ut volumus vallae. A Turasimo te accepisse meas limas gaudeo. si , amas, ' πι--ο - αι κτα. Hanc,quae melioecule mihi magno dolori est dilexi
enim hominem) procura, quantulacunque est, Precianam haereditatem, prorsus illam ne attingas. Dices nummos mihi opus esse ad apparatum triumphi: in quo, ut praecipis, ncc me Mνῶν in expetendo cognosces nec ἄμιν in abiiciendo. Intellexi ex tuis literis te ex Turannio audisse a me prouinciam fratri traditam. Adcon' eso non perspexeram pru- 4 dentiam itinarum tuarum ἰm , toe saibebas quid oeat dubitatione dignu Si esset quidquam cur placeret fratrem,& talem fratrem relinqui, ἀ&rint ista mihi tua,non imis vid batur. Monebas de in Cic ne puero, ut ciim quidem ne utiquam relinquerem. πιών ἔνων ἰρὰν ἐμι eadem omnia quasi collocuti essemus, vidimus. Non fuit faciendum sit meque imis tua dubitatione liberauit: sesputo te accepisse de hac re epistolam tal- , pta accuratius .Ego tabellarios post dic ad vos Gam missi auus,quos puto alite venturos,
292쪽
quam nostrum Saufeium sed eum sine meis literis ad te venire vix rectum erat. Tu mihi, ut polliceris de Tulliola mea id est de Dolabella perscribas, de repub. quam praeuideo in summis periculis: de Censoribus,maximeque de signis tabulis quid fiat referanturne. Id. ε Octob. has dedi literas quo die ut scribis Cesar Placetiam legiones quatuor.Quaeso quid
nobis futurum est,in arce.Athenis statio mea nunc placet. M. TVLLII CICERONI si EPISΤoLARUM AD ATTICVM LIBER'UII. CICERO ATTICO SAL. IrI
DEDERAM equidem L.Saufeio literas,& dederam ad te unum:quia cum non esset temporis mihi ad scribendum satis, tamen homine tibi tam familiare sine meis literis ad te venire nolebam:sed ut plutosoplii ambulant has tibi redditu iri putaba prius sin iam illas accepisti scis me Athenas venisse prid.Id. Octob. E naui egressiam in Piraeeu,
tuas ab Acasto nostro literas accepisse conturbatum, qubd cum sebre Romam venisses: bono tamen animo esse coepisse,quod Acastus ea quae vellem de alleuato corpore tuo nu-tiaret: horruisse autem me quod tuae literae de l*ionibus Cesaris afferrent: de egisse tecum ut videres nequid eιλοπεία eius quem nosti,nobis noceret.& de quo iampridem ad te
3 scripseram. Turannius autem secus tibi Brudia dixerat, quod ex his literis cosnoui quas
a Xenone optimo viro accepi. Cur statrem prouinciae non praefecissem,exposui breviter Haec tae sunt in illa epistola: nunc audi reliqua. Per sortunas,omnem tuum amorem quo me es amplexus, omnemque tuam prudentiam, quam mehercule in omni genere iudico singularem,conuerte ad eam curam,ut de omni statu meo cogites. Videre enim mihi vi 4 drer tantam dimicationem, nisi idem deus, qui nos melius quam optare auderemus,Parthico bello liberauit,respexerit rempti. sed tantam,quanta nunquam fuit. Age, hoc malumihi commune est cum omnibus nihil tibi mando ut de eo cogites: illud meum propriuquaeso suscipe. Videsiae ut te aut hore sim utrunque complexus Ac vellem a principio te audisse amicissime monentem. ἀ- - ρος moresns. Sedas liquando tamen persuasist ut alterum complecterer, quia de me erat optime meritus: s- rerum,quia tantu valcbat.Feci igitur: itaque seci,& omni obsequio,vt neutri illorum quisquam 'esset me charior. Haec enim cogitabamus,nec mihi coniuncto cum repeto,sere ne 'cesse peccare in rcp.aliquatamec cum Pompeio sentienti pugnandu esse cum Caesare:taniata ctat illorum coniunctio. Nunc impendet,ut & m ostedis,& ego video,summa inter eos s contentio: me autem uterque numerat suum nisi sorte simulat alta: nam Pompeius non dubitat voee enim iudicat inea quae derep. nunc sentiat,mihi valde probari. Utriusque auteaccepi eiusmodi hinas eodem tempore quo tuas, ut neuta quenquam omnium pluris facere quam me vi Metur. Verum quid agaminon quaero illa ultima:si enim castris res geretur video cum altero vinci satius csse,quam cum sino vincae: sed illa qua tum agentur, F cum venero:ne ratio absentis habeatur,ut exocitum dimittat.Dic Marce Tulli Quid di cam3 Expecta amabo te,dum Atticum conuenia.Non est locus ad ingiversandum contra
Caesarem. Vbi illae sunt densae dextσaemam ut illi hoc licctet adiuvi rogatus ab ipso Rauennae:de Cadio Trib.pl.ab ipso autem tetiam a Cn.nostro in illo diuino tertio Consula-
η m.aliter sensero, mimia non Pompeium modo sed τρῶ , καὶ τρα- , -- et μὶ πήπι mdcio codictis. Quisauipse scilicet laudator & factorum & scriptorum meorum.
Hanc ego plagam effugi per duos superiores Marcellorum Consulatus, cum est actum de prouincia Caesaris. Nunc incido in discrimen ipsum: itaque ut stultus primus suam sententiam dicat mihi valde placet de triumpho nos moliri aliquid extra urbe esse dii iusti L sima causa: tame dabunt opera ut eliciant sciitentia mea. Radctis hoc loco fortasse quam T.iii.
293쪽
vellem etiam nunc in prouincia morari. Plaia opus suit,si hoc impendebat. etsi nil mis rius. Nam - παρ ων,volo te hoc scire omnia illa prima quae etiam tuis literis in coelum serebas, viraxm fuerunt. Quam non est facilis virtus quam vero dissicilis eius diuturna simulatiol Cum enim hoc rectu & gloriosum putarem, ex annuo sumptu,qui mihi decretus esset, me C. Caelio Quaestori relinquere annuum. referre in aerarium ad Hs CI o, ing muit nostra cohors, omne illud putans distribui sibi oportere, ut ego amicior inuenirer Phrygum & Cilicum an arsis,quam nostro.sed me non moueruntana & mea laus apud me plurimu valuit. Nec tamen quidqua honorifice in quenquam fieri potuit,quod praetermiserinusia haec fuerit,ut ait Thucydides. ἐκδει non inutilis.Tu autem de nostro statu cogitabis: primum, quo artificio tueamur beneuolentiam Caesaris: deinde de ipso trium pho,quem video nisi reipub.tempora impedient, ei iudico autem cum ex literis amicorum, tu ex supplicatione quam qui non decreuit, plus decreuit quam si omneis decresset triumphos. Et porro assensus est unus familiaris meus Fauonius alter iratus Hirrus: Cato
autem de scribendo assilit de ad me de sententia sua iucundissimas literas misit, sed tamen gratulans mihi Caesar de supplicatione, triumphat de sententia Catonis, nec scribit quid uille sententiae dixerit sed tantum supplicationem clim mihi no decreuisse. Resco ad Hirrum. Coeperas eum mihi placare: perfice: habes Scrofam, habes Silium, ad eos ego etiam antea scripsi ad tesum Hirrum.locutus enim erat cum iis commode,se potuisse Impedire. sed noluisse assensum tamen esse Catoni amicissimo meo, cum is honorificentissimam in me sententiam dixisset mec me ad se ullas literas misisse, cum ad omnes mitterem. Verum udicebat. Ad eum enim solum,& ad Crassipedem non scripseram:atque haec de rebus serensibus. Redeamus domum, Di iugere me ab illo volo.Mirus est infra: germanus Lartidius,
cura dolori meo.Sed hoc tamen quidquid est Precianum cu his rationibus quas ille meas tractat, admisceri nolo. Scripsi ad Terentiam, scripsi etiam ad ipsum, me quidquid posset
nummorum ad apparatum sperati triumphi ad te redactiarum. Ita puto fore. veru i ut lubebit.Hanc quoque suscipe curam quemadmodum experiamur. Id & ostendisti qui busdam literis ex Epetro Athenas datis,& in eo ego te adiuvabo.
CICERO ATTICO SAL. mBRUNDIs IVM venimus VII Kal. Deccb.vsi tua selicitate nauigandi. Ita belle nobis flauit ab Epetro lenissimus Auster mitis. Iunc ασον Morrat,si cui voles en re eo pro tuo vendito. Iaualetudo tua me valde conturbat: nificant enim tua literae te prorsus laborare. Ego autem cum sciam quam sis sortis, vehementius esse quiddam suspicor, quM re cogat cedere,& propemodum infringat: et si steram quartanam Pamphilus tuus mihi , dixit decessisse,& alteram leuiorem accedere: Terentia Vcm,qua quidem eodem tempore ad portam Brundisnam venit quo ego in portum, hique obuia in sero fuit, L. tium sibi in Trebulano dixisse narrabat, etiam eam decessisse: quod si ita est,quod maxime mehercule opto,sdque spero tua prudentia & temperantia te consecutu. Venio ad epistolas
tuas quas ego sexcentas uno tempore accepi aliam alia iucundiorem quae quide erant tua imam:nam Alexidis animum amaba,quod tam prope accedebat ad similitudine tuae lit rmmanu non amaba,quod indicabat te non vesae.Cuius quoniam mentio iam facta est,
Τ ironem Patris aegrum reliqui, adolescetem ut nosti,& adde siquid vis probum:nihil vis di melius:itaque careo aegrE: quaquam videbatur se non grauiter habere, tamen sum solicitus,maximamque spem habeo in M.Curii diligentia,de qua ad me scripsit Tiro.& mul
ti nunciarui.Curius autem ipse sensit quam tu vestes a me diligi, & eo sum admodu dei ctatus:& mehercule est,quam facile diligas, in homine urbanitas. Eius testamen tu deTortorio Ciceronum signis obsignatu cohortisque Praetori fecit palam te ex libella. me ex teruncia. In Actio Corcyrae Alexion me opipare munciatus est. Quinto Ciceroni obsisti non potuit,quo minus Thyamim videret. Filiola tua te delectari laetor,& probari stibi ς xlia esse se me; α ῶνα. Etenim si haec no est,nulla potest homini esse ad hominem naturae adiunctio:qua sublata vitae societas tollitur.Bene eueniat inquit Carneades,spur:
294쪽
ee,sed tame pudentius quam Lucius nosta & Patron,qui cum omnia ad se reserat, quid- qua alterius causa fieri putent rcum ea re bonum virum oportere esse dicant,ne malum habeat, non quo id natura recliim sit, non intelligunt se de callido homine loqui non de bo no viro.Sed haec opinor sunt in his libris,quos tu laudando animos mihi addidisti. Redeo ad rem. Quomodo expectabam epistolam quam Philoxeno dedisses scripseras enim in ea esse de sermone Pompeii Neapolitano) eam mihi Patron Brundisii reddidit.Corcyrae,' ut opinor, acceperat: nihil potuit esse iucunditis: σat mina de repub. de opinione quam is vir haberet integritatis mM: de beneuolentia quam ostendit eo sermone quem habuit de , triumpho Sed tamen hoc iucundissimum,quia intellexi te ad eum venissetvr eius animuerga me perspicctes:hoc mihi inquam accidit iucussissimum. De trilipho autem nulla me cupiditas unquam tenuit ante Bibuli impudentissimas literas:quas amplissime supplicatio consecuta est. A quo si ea gesta sunt quae scripsit, gauderem, Ze honori fauerem. Nunc ilialum qui dem porta, quoad hostis cis Euphratem fuit,non extulerit, honore augeri, mes in cuius exercitu spem illius exercitus habuit, idem non assequi dedecus est nostrum, nostrum inquam te coniungens: itaque omnia experiar, de vi spero assequar.Quod si tu valeres, iam mihi quaedam explorata essent: sed ut speroὶ valebis. De Raudusculo Numeriano multum te amo. Hortensius quid egerit, aveo scire. Cato quid agati quissi equidem in me turpiter suit maliuolus: dedit integritatis, iusticiae clementire, fides mihi testimonium,s quod non quaerebam: quod postulabam negauit. Id itaque Caesar his literis, quibus mihi gratulatur. 6e omnia pollicetur, quomodo exultat Catonis in me ingratissimi iniuriae Athie idem Bibulo dierum x X.Ignosce mihi, non possum hac ferre, nec sera. Cupio ad omnes tuas epistolas:sed nihil necesse est,iam enim te videbo.Illud tamen de Chrysippo:na de altero illo minus sum admiratus operario homine, sed tamen ne illo quide quidquam ' improbius Chrysippu vero quem ego propter literularum nescio quid.libenter vidi in honore habui: discedere a puero insciente mei Mitto alia quae audio multa, mitto furta, sugam non sero qua mihi nihil visum est sceleratius. Itaque usurpavi vetus illud Drusi,ut serunt Prael.in eo,qui eade liber no iuraret me istos liberos no addixisse presertim cu adesset nemo a quo recte vindicare rur. Id tu ut videbitur,ita accipies:ego tibi assentiar.Vni tuaen disertissimae no rescripsi:in qua est de periculis reip.Quid rescribere valde cia perturbatus, sed ut nihil magnopere metua, Parthi faciut,qui repente Bibulu semiuiuum reliquerunt.
AD VIII Id.Decemb. Herculanu veni,de ibi tuas literas legi, quas Philotimus mihi reddidit:e quibus hanc primo aspectu voluptatem cepi quia σat a te ipso scriptae: deinde
earum accuratissima diligentia sum mirum in modum desinatus:ac primum illud in quo te Dicaearcho assentiri negas etsi cupidissime expetitum a me sit,& te approbante, ne diui, tius anno in prouincia essem,tamen non est nostra contentione perfectum: sic enim scito: Verbum in Senatu factum esse nunquam de ullo nostrum,qui prouincias pbtinuimus quo in his diutius,quam ex S.C.manamus: ut iam ne istius quidem rei culpam sustinea.qubdminus diu fuerim in Prouincia qu2m sortasse fuerit utile.Sed quid si hoc melius opportune dici videtur ut in hoc ipso. Sive enim ad concordiam res adduci potest siue ad bonorui victoriam.utriusvis rei me aut adiutorem Velim esse,aut cate non expatem. Sin vincuntur boni ubicunque essem uni cu iis victus essem.Quare celeritas nostri reditus - - λ.-
debet esse.Quod si ista nobis cogitatio de tritipho iniecta non esset quam tu quoque approbas nae tu haud multum requireres illum viru qui in sexto libro informatus est.Quid enim tibi faciam qui illos libros deuorasti quin nunc ipsum non dubitabo rem latam ab- licercisi id reit rcinius:utrunque vero simul agi non potest &de triumpho ambitiose.&der .liboee.Sed ne dubitaris quin quod honemus, id mihi futurii sit antiquius. Nam quia putas utilius esse vel mihi quod tutius sit vel etiam ut resp. prodesse possim me esse cu imperio id coram coiactabimus quale sit. Habet enim res deliberatione etsi ex parte magna tibi assentio. De animo autem meo πga remp.bene facis quod non dubitas.& illud probe, iudicas, nequaquam satis pro meis ossiciis,pro ipsius in alios etsisione, illum in me liberalem T.iiii.
295쪽
fuisse: eiusque rei causam vere explicas,& eis quae de Fabio Caniniaque acta scribis, valde consentiunt: quae si secus essent, totumque se ille in me profudisset, tame illa quam scribis,
custos urbis me praeclarae inscriptionis memorem esse cogeret, nec milii concederet ut imitarer Volcatium aut Seruium,quibus tu es contentus sed aliquid nos vellet nobis dignum de sentire & defendere,quod quidem agere.si liceret alio modo ac nunc agendu est. De tua potentia dimicant homines hoc tempore periculo ciuitati suram si resp. defenditur, cur ea εC o s.isto ipso defensa non est Cur ego in cuius causa rcip salus consistebat, defensus postero anno non sum cur imperi si illi aut cur illo modo prorogatum est cur tan topere pugnatum est, ut de eius absentis ratione habenda decem Tribb.pl.serrent His ille rebus ita conualuit,vi nunc in uno ciui res ad resistendii sit:qui mallem tantas es vires non dedisset, quam nunc tam valenti resisteret.Sed quoniam res eo deducta est non quaeram, ut scribis, - σνήτας- m ἀτμν. Milai remptu unum erit,quod , Popcio gubernabitur. Illud ipsum quod ais,quid fiet dum erit dictum Dic Marce Tulli Ermis Cn. Pomptio assentior ipsum tamen Pomptium separatim ad concordiam hortabor:sic enim sentio, maximo in periculo rem esse.Vos scilicet plura,qui in urbe estis. Veruntamen haec video cum homine audacissimo paratissim6que negotium tile. Omnes damnatos omnes ignominia affectos, om- nes damnatione ignominiaque dignos, illac facerci omnem sere iuuentutem, omnem illam urbanam ac perditam ple maribunos valenteis addito C.Cassio omnes qui aere a- Iieno premantur:quos plurcis esse intelligo,quam putaram. Causam solum illa causa non
habet,ceteris rebus abundat. Hic omnia tacere omnis, ne armis decernatur: quorum cxitus semper Incerti, nunc etiam vero in alteram partem magis timendi .Bibulus de prouin- rcia decessit, Veientonem praefecit:in decedendo erit,ut audio, tardior: quem ciam ornauit Cato declarauit iis se solis non inuidere,quibus nihil aut non multum a s dignitatem ponset accedere. Nunc venio ad priuata. Fere enim respondi tuis literis de repub. de iis quas in suburbano,& iis quas postea scripsisti. Ad priuata venio. unum etiam de Caelio. Tantum
abest ut meam ille sententiam moueat, ut valde ego, ipsi quod de sua sententia decesserit, is poenitendum putem.Sed quid est quia ei vici Luccei sint addicti hoc te praetermisisse miror De Philotimo faciam equidem ut mones, sed ego mihi ab illo non rationes expectabam quas tibi edidit.Verum id reliquum,quod ipse in Tusculano me referre in commentarium mea maeu voluit, quodque idem in Asia mihi sua manu scriptum dediti id si praestaret quantum milia aeris alieni esse ibi edidit, tantum de plus etiam ipse mihi deberet. sed uin hoc genere, si modo per remp. licebit,non accusabimur posthac: neque hercule antea negligentes fuimus,sed amicorum multitudine occupati. Ergo utemur ut polliceris,&opera &consilio tuo:nec tibi erimus, ut spero in eo molesti. De Serpirastris cohortis meae,nilis est quod doleas: ipsi enim se collegerunt admiratione vitae integritatis meae: sed me mouerat nemo magis,quam is quem tu neminem putas. Idem & initio fuerat & nunc est is
egregius: sed in ipsa decessone lignificauit sperasse se aliquid: de id quod animum indux rat paulisper non tenuit sed cito ad se rediit meisque honorificentissimis erga se ossiciis vi
etiis pluris ea duxit,quam omnem pecuniam. Ego a Curio tabulas accepi, quas mecia porto. Hortesii legata cognoui. Nunc aveo scire quid hominis sit,& quarum rerum actionem instituat.Nescio enim cur cum portam Flumentanam Caelius occiiparit ego Puteolos no qnciam meos.Venio ad Piraeea,in quo magis reprehendendus sum quia homo Romanus
Piraeea scripserim non Piraeeum sic enim omnes noltri locuti sunt) quam quod I N addiderim. Non enim hoc ut oppido praeposui sed ut loco: de tamen Dionysius noster qui est nobiscum Nicias Cous non rebatur oppidum esse Piraeea: sed de eo videro.Nostru quidems est peccatu in eo est quia non ut de oppido locutus sum sed ut de loco:secutusque sum i non dico Caeciliis Mane ut ex portu in Piraeeum malus enim author latinitatis est sed Terentiu cuius sabellae propter elegantia semonis putabantur 1 C. Laelio scribi. Heri aliquot adolescentuli coimus in Piraetum. Et ide Mercator hoc addebat captam e Sunio.Quod si M oppida volumus esse, tam in oppidum Sunium quam Piraecus.Sed quonia Gramaticiis es, si hoc mihi υτ, in persolueris,magna me molestia liberaris. Ille mihi literas blidas i,
296쪽
mittit, iacit idem pro eo Balbus .mihi certum est ab honestissima sententia digitum nusquam:sed scis illi reliquum quantum sit.Putasne igitur verendii esse ne aut obiiciat id nobis aliquis,li languidius:aut repetat,si fortius quid ad haec reperis Solvamus, inquis. Age a
Caelio mutuabimur:hoc tu tamen consideres vili puto enim in senatu si quando praeclaia re pro repub.dixero Tartesium istum tuum mihi exeunti iube sodes nummos curare.Qui superest etiam gener est suavis mihi, Tulliae Terentiae, quantumvis ves ingenii ves humanitatis satis.reliqua quae nosti, renda.Scis enim quos aperierimus,qui omnes,praeta eum de quo poe te egimus reum me fame renturiipsis enim expensum nemo taet.Sed haec corammam multi sermonis sunt. Tironis reficiendi spes est in M. Curio cui ego scripsi tibin eum gratissimum facturum. Dat.V Id. Decemb. a Pontio ex Trebulano. CICERO ATTIC o sΑL. I
DIONYsIVM flagrantem desydaio tui missi ad te, nec melioecule aequo animo, sed sibit concedendum:quem quidem cognoui cum doctium quod mihi iam ante erat notum tum sanctum plenum officii,shidiosum etiam meae laudis frugi hominem ac ne libertinulaudare videar plane virum bonum. Pompeium vidi I I I I Id. Decemb.suimus viali horas, duas fortasse magna laetitia mihi visus est affici meo aduentu. de triumpho hortari. scipere partis suas monere ne ante in Senatum accederem,quam rem conieci Sm,ne diccndis sententiis aliquem Tribunu alienarem.Quid quaeris in hoc officio sermonis nihil potuit este prolixius.De repub.autem ita mecum locutus est, quas non dubium bellum na-bctemus . nihil ad spem cocordiaellata illum ab se alienatum cum ante intelliinet, tum, vero proxime iudicasscivenisse Hirtium a Caesar qui esset illi familiarissimus ad se no accessisse. Et cum ille ad VIII Id.Decemb.vespcti venisset Balbus de tota re constituisset,adu Ii ad Scipionem ante lucem venire.multa de nocte cu profectum esse ad Caesarem .Hoc illi videbatur esse alienationis .Quia multa nihil me aliud consolatur,nisi quod illum .cui etiam inimici sinu Consulatum fortuna summam potentiam dederat, non a 4 bitror fore tam amentem, ut haec indiscrimen adducat:quia si ruere coemit,nae ego multa timeo quae non audeo scribm:sed ut nunc est,ad LII Non. Ian.ad urbem cogito. iCICERO ATTICO SAL. IasM v L Τ A s uno tempore accepi epistolas tuas:quae mihi, quanquam recentiora audiebam ex iis qui ad me veniebant, tamen σant iucundae.Studium enim & beneuoletiam de clarabant.Inualetudine tua moveor:& Piliam in idem genus morbi Mapsam curam tibi affrere maiorem sentio:date igitur opctam vi valeatis. De Tirone video cibi curae esse:que, quidem ego etsi mirabilis utilitates mihi praebet,cu valci,in omni genae ves negotiorum ves studiorum meorum tamen propter humanitate &.modesiam,malo saluu, quam proptoe usum meti.Philogenes mecum nihil unquam de Luscenio locutus es:de ceteris rebus habes Dionysum. Sorore tuam non venisse in Arcanu miror. De Chrysippo meum consilium probari tibi no moleste s . Ego in Tusculanu nihil sane hoc tempore demum est 3 utit απα--,& habet alia μαρ, α.Sed de Formiano Tarracinam prid. Kal. Ian. Inde Pomptinum sumam:inde Albanum Pompeii:ita ad urbe III Non. tali meo. De rep.cotidie magis timeomon enim boni,ut putant, sentiunt:quos ego equites R.quos Senatores vi di qui acrerime cum cetera, tum hoc ira Pompeii vituprearent.Pace opus est. Ex victoria cum multa mala tum cπte Tyrannus existet.Sed haec propediem coram.Iam plane mihi. deest quid ad te seribam.Nec enim de rep.qubd uterque nostrum scit eadem: & domestica nota sunt ambobus. Reliquum est iocari si luc sinalmam ego is sum qui illi concedi putevtilius esse quod postulat quὶm signa contari .iso enim resistimus ei quem per annos decem aluimus contra nos. Quid sentis igitur inquis nihil scilicet nisi de sententia tua, nee ritus quidem,quam nostrum negotium aut confecerimus,aut d o πimus. Cura igitur 1 ut valcas. Aliquando quartanam istam diligentia quae in te summa est.
PLANE deest quid ad te scribam .nota omnia tibi sunt: nec ipse habeo I te quid expectem.Tantum igitur nostrum illud solenne seruemus, ut ne quem istuc ciuitem sine literis
297쪽
dimittamus. De rep.valde timeo,nee adhuc sere inueni qui non cocedendum putaret Cisari quod postillare potius quὶm depugnandum. Est illa quide postulatio opinione valentior. r aute nunc primum ei resistam - γαρ una. - καλ,qu in cu quinquennium prorogabamus,aut ut absentis ratio haberetur,serebamus3nisi serte haec illi tum arma dedimus,ut nunc cu iane parato pugnaremus.Dices Quid tu iginir sensurus es No idem quod dicturus:sentiam enim omnia facienda, ne armis decertetur. Dica idem quod tam peius:neque id faciam humili animo.Sed rursus hoc permagnum rei p. malum est, Ae quodammodo milii praeter ceteros non rectum,me in tantis rebus a Pompeio dissidere.
CICERO ATTICO SAL. DIONYs Ivs VIR OPTIMUS, UT MIHI Q Uo QNE ES Τ P E R sPECTUS, ET DOCTISSIMUS, TUIQUE AMANT Is SI Mus Ro-MAM'VENIT XV KAL. IAN. ET LITERAS A TE MIHI REDDIDI T.Tot enim verba sunt de Dionysio in epistola nia. illud puto) non adseribis.Et tibi gratia; egit. Atqui certe ille agere debuit:& fi esset factum quae tua est humanitas. ad scripsisses. Mihi aute nulla de eo in Τα datur propter superioris epistolae testimoniu.Sitisitur sane bonus vir:hoc enim ipsum bene secit quia mihi sui cognoscendi penitus etia iistam facultate dedit.Philogenes recte ad te scripsi: curauit enim quod debuit: eu exo uti
ea pecunia volui quoad liceret itaque usus est menses X III I. Pomptinu cupio valere 3
quod scribis in urbem introisse, vereor quid sit nam id nas graui de causa no secisset. Ego.
quoniam IIII Non. Ian.Compitalicius dies est, nolo eo die in Albanum vertire molestu, familiae,veniam III Non. Ian. Igitur inde ad urbem prid.Non.Tua λοῦ-bi que in diem incurrat nescio sed prorsus te comoueri incommodo valetudini tuae nolo. De honore no stro nisi quid occidae Caesar per suos Tribunos molitus eri cetera videtur esse tranquilla Tranquillissimus aute animus meus,qui totum istuc aequi boni facit:& eo magis quia iaa multis audio constitutum esse Pompeio,& cius consilio, in Sicilia me mittere quod ii n-
petiit habeam,id in Mineri, nec enim Senatus decreuit nec populus iussit me imperium εin Sicilia habercita hoc resp.ad Pompeium refert, qui me magis quam priuatum alique mittat Itaque si hoc imperium mihi molestu erit,utar ea porta quam primu videro: nam quod scribis mirificam expectatione esse mei, neque tamen quequam bonoru aut satis bonorum.dubitare quid sensurus si ego quos tu bonos esse dicias non intelligo.ipse nullos noui sed ita si ordines bonoru quaerimusmam singulares sunt boni viri: veni in dissensioa , nibus ordines bonoru & genera quaerenda sunt.Senatum bonum putas per que sine imp rio prouinciae sunt munquam enim Curio sustinuisset,si cu eo agi coeptum esset quam sententiam Senatus sequi noluit. Ex quo factum est,ut Caesari non succcderetur. An publica nos,qui nunqua firmi sed nunc Caesari sunt amicissimilAn meratores an agricolas1qui- εbus optatissimum est otiu nisi eos timere putas,ne sub regno sint qui id nuquam dummodo otiosi essent recusarunt. Quidrergo exercitu retinentis,cum legis die transierit ratione haberi placet mihi vero ne absentis quidem:sed cum id datum est illud unὶ datum est an norum enim decem impertu de ita latum placet.Placet igitur etiam me expulsum.& agrii Campanum periisse,& adoptatum patricium plebeio.Gaditanu a Mitylenaeo:& Labieni rdiuitiae & Mamurrae placent,& Balbi horti & Tusculanu:sed horum omnium sons unus est. Imbecillo resisten)u filii,& id erat facile.Nunc legiones XI equitatus tantus quantum volet Transpadani plebes urbana, tot Tribb.pl. ta perdita iuuentus, tanta authoritate dux, tanta audacia.Cu hoc aut depugnandum est,aut habeda e lege ratio. Depugna, inquis potius, quam seruias.Vt quid si victus eris proscribare:si viceris,lame seruias. Quid ergo squis.acturus est Idem quod pecudes,quae dispulsae, sui generis sequuntur greges ut bos a
menta: sic ego bonos viros aut eos quicuque dicentur boni sequar etiam si ruent. Quid si optimu male contractis rebus Plane video. Nemini est enim exploratu cum ad arma ventum est quid futurum st. At illud omnibus: si boni victi sunt, nec in caede principum es
mentiorem hunc sere quam Cinna suerit: c moderatiore,quam Sulla in pecuniis locu- , plerium .iu murca iam ia ludum,& sacere diutius nisi me lucerna desereret.Ad stimina die
298쪽
M.Tulli.assentiar Cn. mptio id est T. Pomponioemexim Iiumanissimum puerum, si sorte dum ego absum,adolescens factus est id enim agere videbatur saluere iubeas velim.
CICERO ATTICO SAL. Ir8Q V ID opus est de Dionysio tam valde assimare an mihi nutus tuus non saceret fide Suspicionem autem eo mihi maiorem tua taciturnitas attulerat, quod & tu soles conglutinare amicitias testimoniis tuis,& illum aliter cum aliis de nobis locutum audiebam:sed prorsus ita cile ut scribis,mihi persuades: itaque ego is in illum sum,quem tu me esse vis., Dic mum ego quoque ex epistola quadam tua quam incipiente febricula scripseras,niihi notaueram ,& animaduerteram poste pro re nata te non incomode ad me in Albanum vonire II I Non. Ian.Sed amabo te,nihil incommodo valetudinis feceris .Quid enim in ta tum in uno,aut altero die Dolabellam video Liuiae testamento cum duobus cohaeredibus esse in triente,sed iuberi mutare nomen .Est minis, in μι- rectumne sit nobili adolescentis mutare nomen mulieris testameto: sed id etiMα. - ωδDiei, καMo,cum sciemus quantum quasi sit in mentis triete. Quia putasti fore ut ante v ni istuc venire Pompesu videre,fὸctum est ita.Nam VI Kal ad Lauernium me consecutus est.Vna Formias venimus,& ab hora octava ad vesperum secreto collocuti sumus.Quia quaeris,ecquae spes pacificationis sit:quantum ex Pommi multo & accurato sermone perspexi,ne voluntas quidem est.Sic enim existimat si ille ves dimisso exercitu C o s.factus sit - - -- re:atque etiaputat eum cum audierit contra se diligenter parari Consulatu hoc anno neglecturum, ac
potius exercitu prouinciamque retenturum:sin auae ille sereret vellementer nominem co-
temnebat,&suis de Respub.copiis infidebat.Quid quaeris etsi mihi crebro Dis e mio currebat, ta levabar cura,virum sortem de peritum de plurimum authoritate valentems audiens,--ῶι de pacis simulatae periculis disserente. Habebamus autem in manibus Antonii concionem habitam x Kal. Ia .in qua erat accusatio Pomptii usque a toga puratque. resa de damnatis: terror armorum. In quibus ille, Quid censes aiebat,iacturu este ipsum si in possessione reip.venerit, cum haec Quaestor esus infirmus de inops audeat dicere Quid multa non modo non expetere pacem istam,sed etiam timere visus est. Ex illa autem senas tentia ira relinquendae urbis mouet hominem,ut puto. Mihi autem illud molestissimum est quia soluendi sunt nummi Caesari.& instrumentum triumphi Q conserendum.Est e nim ἄμιψιν inmura lis via esse. Sed haec δe multa alia coram. Cotidie ne inquis., te accipiendae litem sunt si habebo cui dem,cotidiciat iam ipse ades: tum isitur cum ve nero desinam. Vnas video mihi a te non esse redditas quas L. Quintius familiaris meus cuν ferret ad Bustum Basilii vulneratus de despoliatus est. videbis igitur nunquid fuerit in his quod me scire opus sit. Et simul tu hoc fissi ei mi αβ αα san --:cum sit necesse aut haberi Caesaris rationem illo exercitum vel Tr Senatum,ves per Tri .ple.obtinete: aut persuaderi Caesari, ut tradat prouinciam atque exercitum.& ita C o s.fat. Aut si id non persuadeatur haberi comitia sine illius ratione,illo patiente atque obtinente prouinciam: a aut sper Trib.ple.non patiatur,tame quiescat rem adduci ad interregnum. Aut si ob eam causam quod ratio estis non habeatur,exercitu adducat,armis cum eo contendere. Illum aute initium facere armorum,aut statim nobis minus paratis,aut tu cum comitiis amiciscius postulantibus ut e lege ratio habeatur impetratum non sit. Ire aute ad arma aut hac unam ob causam quia ratio non habeaturiau t addita causa si forte Trib.pl. Senatu im-3 pediens.aut populum incitans notatus,aut S.C.circunscriptus,aut sublatus, aut expulsus si dicensve se expulsum ad illum confugerit.Suscepto aute bello,aut tenenda sit urbs:aut ea restista ille commeatu de reliquis copiis intercludedus. Quid horum malorum quorum aliquod certe subeundu est minimu putes Dices profecto persuaderi illi ut tradat exercitum,& ita C o s.fiat.est omnino id Eiusmodi ut si ille si descendat, tradici nihil possit idque eum si non obtinet ut ratio habeatur retinentis exercitum, non facere miror.Nobis autem,ut quidam putant nihil est timedum magis quam ille C O s. At sic malo, inquies, quam cum exercitu.Certe.sed istuc ipsum sic,o magnil malum putat aliquis: neque ei r mcdium cst ullum: cedendum est,si id volet.Vide C o s.illum iterum,que vidisti Consula-
299쪽
tu priore. A t tum imbecillus plus,inquis, valuit, quam tota respub.Quid nunc putas E t eo COS. Pompeio certum est esse in Hispania. O rem miserami siquide idipsum deterrimum est, quod recusari non potest:de quod ille si faciat iam ia bonis omnibus summa ineat gratiam: tollamus igitur noc,quo illum posse adduci negant. De reliquis quid ine deterrimit, cocedere illi,quod ut idem dicit impudentissime postulat.m quia impudentiust Tenuisti
prouinciam per dece annos non tibi a Senatu.sed a te ipso per vim de per factionem datos. ii Praeteriit tempus non legis,sed libidinis tuae fac tamen legis:vt succedatur decernitur:impedis,& ais, Habe mei ratione.habe tu nostrum:exercitum tu habeas diutius,quam populus iussit,inuito Senatu Depugnes oportet,nisi cocedis: m bona quidem spe,ut ait idem, vel vincendi, vel in libertate moriendi. Iam si pugnandu est,quo tempore in casu:quo consilio, in temporibus situm est.Itaque te in ea quaestione no exerceo. Ad ea quae dixi affer,si- Η
quid habes.Equidem dies noctesque torqueor.
S V BIT O consilium cepi,ut ante quam luceret exirem nequi conspectus fieret, aut sermo lictoribus presertim laureatis. De reliquo neque hercule quid agam nec quid acturus sim scio:ita sum perturbatus temeritate nostri amentissimi consilii.Tibi vero quid suadea, cuius ipse consilium expedio Cn noster quid consilii ceperit capiatve nescio:adhuc in oppidis coarctatus,sed stupent omnes. Si in Italia coninat,erimus una: sin cedet, consilii res iae: Adhuc certe sessi ego insanio) stulte omnia & incaute. Tu quaeso crebro ad me scribe, vel quod in buccam umerit.
AE s o quid hoc est aut quid agitur mihi enim tenebrae sunt.Cingulum inquit nos
tenemus. Anconem amisimus. Labienus discessit ab Caesare. Vtrum de Imperatore Pota. Ro.an de Annibale loquimur O hominem amentem de miserum,qui ne umbram quidem unquam is ti s viderit. A tque haec ait omnia facere se dignitatis causa. Vbi est autem dignitas nisi ubi honestas Nisi honestum igitur habere exercitum nullo publico cosilioρ - .cupare urbes ciuium quo facilior sit aditus ad patriam lat. x ta alia scelera moliri, ἰν m. sino, τ' b mesis,ob.Sibi habeat suam sortunam. Vnam m hercule tecum apricationem in illo Lucrativo tuo sole malim,quam omnia istiusmodi regna:vel potius mori millies,quam semes illiusmodi quidqua cogitare Quid si tu velis inquis Age, quis est cui velle non liceat Sed ego hoc ipsum velle miserius esse duco,quam in scrucem tolli.Vna res est ea miserior,adipisci quod ita volueris:sed haec hactenus. Libenter enim in his molestus --. Redeamus ad nostrum per fortunas,quale tibi consilium Pompeii videtur Hoc quaero quod Vrbem reliquerit. o enim αnitho,tum nihil absurdius. Vrbe tu relinquas Ergo idem si Galli venirent Non est,inquit, in parietibus resp.at in aris de socis.fecit Themistoci . fluctum enim totius barbariae serta urbs una no poterat. At 4 idem Pericles no fecit annum sere post quinquagcsimum, cum praeter moenia nihil reneret. Nostri olim Vrbe reliqua capi arcem tamen retinuerunt.Pαου - φν - ν ἐ- Lisiata a A. Rursus autem ex dolore municipali sermonibusque eorum quos conuenio, videtur hoc consilium exitum habiturum.Mira hominum querela est nescio istic.sed facita ut sciam sine magistratibus Vrbem esse sine Senatu.Fugiens denique Pompeius mirabili- , ter homines mouet. Quid quaeris alia causa facta est,nihil iam concedendum putant Caesari.Haec ni mihi explica,qualia sint:ego negotio praesum non turbulento: vult enim me Pompeius esse quem tota haec Campana de maritima ora habeat laxinisti, ad que delectus& summa negotii reseratur: itaque vagus esse cogitabam. Te puto iam videre quae sit ista Caesaris,qui populus qui totius negotii status:ea velim scribas ad me:& quidem quoniam ι mutabilia sunt, iamsaepissime:acquiesco enim de scribens ad te de legens tua.
UNAM adhuc a te epistolam accepera datam XII Kal. Iun.in qua significabatur aliam te antae desisse, qua non acceperam. Sed quaeso ut scribas quamsaepissime non modo siquid scies,aut audieris,sed etiam siquid suspicabere: maximcque quid nobis faciundum,aut non
300쪽
saciundum putas.Nam quod rogas,curem ut scias quid Pompeius agaime ipsum quidem
scire puto .nostrum quide nemo.Vidi Lentulum C o s.Formiis X fiat .vidi Libonem plena timoris & erroris omnia. Ille iter Larinu:ibi enim cohortes & Luceria & Theant,reliquaque in Apulia. Inde utrum consistere uspiam velit,an mare transire,nescitur.Si manet,v reor ne exercitum firmu habere non possit: sin discedit quo aut qua, aut quid nobis agendum est nescio. Nam istum quide, ius . times omnia teterrime facturum puto. 1 Nec eum rem prolatio nec Senatus, magistrat insimque discessus nec aerarium clausum tardabit. Sed haec ut scribis cito sciemus. Interim velim mihi ignoscas quod ad te scribo tam
intuta toties:acquiesco enim,& tuas volo elicere literas, maximeque consiliis,quid asam, aut quo me pacto gera:demittamne me penitus in causam. Non deterreor periculo sed dirumpor dolore.tamne nullo cosilio,auttam contra meu consilium gesta esse omnia an cu-4 cter & tergiverser, & iis me dem qui tenent,qui potiuntur Miamia cpis . Nec solum ciuis,
sed etia amici ossicio revocor:etsi frangor saepe misericordia pueroris.Vt igimr ita perturbato, etsi reeadem sollicitat scribe aliquid,& maxime si Pompeius Italia cedit quid nobis agedum putas.M.quidem Lepidus nam fuimus re, eum snc statuit. L.Torquatus eunde. Me cu multa, tum etia lictores impcdiunt:nihil vidi unquam quod minus explicari posset. 1 Itaque , te nihildu certi exquiro.sed quid videatur. Denique ipsam ἀπιρ- tuam cupio cognoscere. Labienu ab illo ducessisse propemodu constat.Si ita factum esset.ut ille Romam veniens magistratum & Senatu Romae offenderet magno usui causae nostrae suisset: damnasse enim sceleris hominem amicu Reip.causa videretiar:quod nunc quoque videtur, sed minus prodaemo enim habet cui prosit eumque arbitror poenit cre. nisi sorte id ipsum est falsum discessisse illum:nos quidem pro certo nabebamus.E t velim quaquam,ut scribis, domesticis te finibus tenes formam mihi Vrbis exponas.& quod Pompeii de*derium,&quae Cesaris inuidia appareat:etiam quid censeas de Terentia & Tullia, Ronia eas esse an mecum an aliquo tuto loco. Et haec & siquid aliud ad me scribas vel potius scriptites.
CICERO ATTICO SAL. IJaDE v ENNONIANIs rebus tibi assentior.Labienu αμα iudico facinus iamdiu nulIum ciuile praeclarius:qui,ut aliud nihil hoc tamen profecit,dedit illi dolorem .sed etia ad summa profectum aliquid puto:amo etiam Pisonem, ius iudiciu de genero suspicor visum iri graue,quaquam genus belli quod sit vides. Ita ciuile est,ut non ex ciuiu distensone,, sea ex unius perditi citias audacia natu sit.Is autem valet.Exercitu tenet multa spe &promissis:omnia omni u concupiuit: huic tradita urbs est,nuda p sidio reserta copiis. Quid est quod ab eo non metuas qui illa repta & tecta non patriam,sed praedam putet Quid autem sit acturus aut quomodo nescio:sine Maatu sine magistratu,ne simulare quidem poterit quidqus meum .Nos autem Vbi exurgere poterimus,aut quando quorum dux quam, ας, ni mri, tu quoque animaduertis,cui ne Picena Fide nota fuerint,quam aute sine conasilio res stet:vt enim alia omittam decem annorum peccata,quae conditio non huic fugae
praestitit Nec vero nunc quid cogitet scio:ac no desino per literas sciscitari.Nihil esse timidius costat, nihil perturbatius:itaque nec praesidium cuius parandi causa ad urbem retetus est. nec locu ac sedem praesidii ulla video.Spes omnis in duabus inuidiose retetis pene alie-- nis legionibus: na delectus adhuc quidem inuitorum est,& a pugnando abhorrenti u.Conditionum aute amissi im tempus est. Quid futurum cst,no video: mmissum quidem a nobis certe est,sive a nostro duce,ut e portu sine gubernaculis essessi, tempestati nos traderemiis.Itaque de Ciceronibus nostris dubito quid agammamihi interdit amandandi videntatur in Graeciam.De Tullia autem&Terentia cum mihi barbarorum aduennis ad urbem, proponitur,omnia timeo.Cum autem Dolabellae venit in mitem, paulum respiro. Sed
velim consideres quid faciendum putes. Primum πω - aliter enim mihi de illis aede meipso consulendum est: Deinde ad opiniones, ne reprehendamur quia eas Ron velimus esse in communi bonorum iuga: quin etiam tibi de Peducto scripsit enim ad me)quid faciatis videndum est, is enim splendor est vestrum ut eadem postuletur a vobis quae
. ab amplissimis ciuibus:sed de hoc tu videbis: quippe cum de ipso ac de me ista considera -