장음표시 사용
311쪽
scui adhuc videor segnior fuisse, dum ne tibi videar non laboro: & tamen si, ut video. l- , tum gerendum est confido me omnibus facile satissimarum. M.Tullium meum necessarium ad te misi cui tu,si tibi videretur,ad me literas dares.
CN. MARCUS PROCOS. S.,D. M. CICERONI IMP. SUO. Is8
T v A s literas libenter legi .Recognoui enim tuam pristinam virtutem e iam in salute
communi.C O s S.ad eum exercitum,quem in Apulia habui,venerunt.Magnopere te hortor pro tuo singulari perpeti que studio in remp.ut te ad nos conferas ut communi cosilio resp. anctae opem atque auxilium seramus. Censeo via Appia ita facias. & cesciiter
Brundi sum venias.Cura ut Ualcas. CICERO I M P. S. D. LC N. M A G N O PROCOS. IDC V M ad te litinas misissem, quae tibi Canusi redditae sunt, suspicionem nullam ha
bam, te Nip,causa mare transiturum:eramque in spe magna fore ut in Italia possemus aut concordiam constituere qua mihi nihil utilius videbatur,aut remp.summa cum dignitate defendere. Interim nondum meis literis ad te perlatis ex his madatis, quae D. AElio ad Gos s.diactas,intior tui consilii factus,non expectaui dum milii a te literae redderetur . Mestimque cum Q fratre & cum liboeis nostris ira ad te in Apuliam facere coepi. Cum Theanum Sidicinum venissem C.Misitu familiaris tuus mihi dixit aliique coplures Caesarem iis habere Capuam:& eo ipse die masurum tae Etaniae.Sane sum comotus: quod si ita esset non modo itin meum ininclusum sed meipsum plane exceptum putabam. Itaque tum Cales processi, ut ibi potissimu confiterem, dum intum nobis ab Esernia de eo, quod audieram referretur. At mihi cum Calibus essem, asscitur limaru marum exemplis, quas m ad Lentulu C o s. sisses. Hae scriptae sic erat, lateras tibi a L. Domitio ad x i DKal. Mart.allatas esse, earumque exemplum subsaipseras: magnique interesse reip.s pse- . ras,omnis copias primo quoque tempore in unum locum conuenire, & ut praesidio quod satis esset Capuae relinqueret. His ego literis lectis,in eadem opinione fui,qua reliqui om-4 nes te cum omnibus copiis ad Corfinium esse venturum:quo mihi cum Caesar ad oppiducastra haberet turum iter esse non arbitrabar Cum res in summa expectatione essequirunque simul audimus.& quae Corfinii acta essent, & te im Bmndisium sacree coepisse.Cumque nec mihi nec fratri meo dubium esset quin Bntndisium contendamus, i multis, quic Samnio Apuliaque veniebant admoniti sumus ut caummus ne exciperemur a Caesare. s quod is in eade loca quae nos petebamus, prosectus,celerius etiam quam nos possemus,coquo intenderat,veturus esset.Quod cum ita esset,nec mihi, nec fratri meo,nec cuiquam amicorum placuit iamittere,ut temeritas nostra non solum nobis,sed etiam resp. nomet: cum praesertim non dubitaremus quin si etiam tutum nobis itin fidisset, te tamen cons qui non possemus. Intaim acoepimus tuas litos Canusio ad X Kal. Mart.dat quibus noso hortaris ut celerius Brundisium veniamus: quas cum accepissemus ad III Kal. Mart. non
dubitabamus quin tu iam Brundisu poeuenisses, nobisque ira illud omnino interclusum
videbatur. neque minus nos tae captos, quam qui Corfinium venissent. Neque enim eos los arbitrabamur capi qui in armatorum manus incidissent, sed eos nihilo minus qui regionibus exesus,intra praesidia atque intra arma aliena venissent.Quod cum ita sit ma-ν xime vellem primum semper tecum fidisse.quod quidem tibi ostendoam, cum a me Ca puam reiiciebam. Quod feci,no vitandi onciis causa, sed quod videbam teneri illam v bem sine eincitu non posse: acciam auae mihi nolebam quod doleo viris sortissimis a cidisse. Quoniam autem tecum ut essem no contigit,utina tui consilii certior factus essemina suspicione assequi non potu quod omnia prius arbitratus sum sore,quam ut haec resp. 3 causa in Italia non posset duce te consistae. Neque vero nunc consilium tuum reprehendo scd sortunam resp.lugeo.Nec si ego quid tu G secutus no perspicio,idcirco minus existimo te nihil nisi summa ratione fecisse:mea quae semper liboeit sententia, primum de pace vel iniqua conditione retinenda, deinde de urbe snam de Italia quidem nihil mihi unquam ostendreas)meminisse te arbitror.Sed mihi non sumo ut meu consilium valere de- , buciit secutus sum tuum neque id resp.causa, de qua desperaui quae de nunc Macta est,nec
312쪽
excitari sine ciuili perniciosissimo bello potest:sed te quaerebam, tecum csse cupiebam, noque eius rei facultatem,siqua erit, praetermittam. Ego me in hac omni causa facile intelligebam pugnandi cupidis hominibus non satisfacere. Primum enim prae me tuli, me nihil malle quam pacemmon quin eadem timerem quae illi, sed ea bello ciuili leuiora ducebam. Inde su cepto bello, cum pacis conditiones ad te aiani, a teque ad ea honorifice & is large responderi viderem duxi meam rationem, quam tibi facile me probaturum pro tuo in me beneficio arbitrabar. Memineram me esse unum, qui pro mos maximis in remp. meritis, supplicia nuserrima & crudelissima pertulissem: me cile unum, qui si ostendissemesus animum, cui tum cum iam in armis estamus, Consulatus tamen alter & triumphus amplissimus deserebatur subiicerer eisdem proeliis,ut mea persona semper ad improborum nciuium impetus aliquid videretur habere populare. Atque haec non ego prius sum sit hic tus,quam mihi palam detrunciata sunt: que ea ta pertimui si subcimta essent, quam declinanda putaui si honeste vitare possem.Quoniam breuit illius temporis,dum in spe pax fuit,rationem nostram vides, reliqui facultatem res ademit. Iis autem quibus non satisfacio,facile respondeo: neque enim ego amicior C.Caesari unquam sibi, quam illi, neque illi is amiciores rei p.quam No.Hoc inter me & illos inter est,quod cum de illi ciues optimi sint.& ego ab ista laude non absim ego conditionibuε quod idem te intellexeram veste illi a mis disceptari maluerul:quae quoniam ratio omissa est,perficiam profecto, ut neque resp.
ciuis a me animum,neque tu amici desideres. 'Diiu CICERO ATTICO SAL. I 6o
MIHI molestior lippitudo erat etiam quam ante fuerat. dictare tame hanc epistolam malui quam Gallo Fabio amatissimo utriusque nostrum nillil ad te literarum dare: nam pridie quidem quoquo modo potueram scripseram ipse eas literas quarum vaticinatione falsam esse cupio. Huius autem enis lolae non solum ea causa est,ut nequis a me dies intae mittamr quin dem ad te literas sed etiam haec iustior, ut a te impetrarem ut semcres ali- iquid temporis:quo quia tibi poexiguo opus est,explicari mihi tuum consilium plane v lo, ut penitus intelligam.Omnia sunt integra nobismihil potermisium est quod non habeat sapientem excusationem,non modo probabit . nam crate neque tum peccaui, cum
imparatam iam Capuam,non solum ignauiae delectus, sed etiam perfidiae suspicionem iugiens accipere noluimeque cum post conditiones pacis per L.Caesarem & Fabium allatas, icaui ne animum esus ostenderem, cui Pompeius iam armatus armato Cosulatum triumphisimque deferret.Nec vero haec extrema quisquam potest iure reprehendae, quod mare non traiictrinaud enim etsi Gai deliberationis, tamen obire non pomimeque enim suspicari debui, presertim cum ex ipsius Pompeii literis idem quod video te existimasse, no vi bitarim quin is Domitio subuenturus citet. Et plane quid rectum & quid faciendum mi- 4hi esset diutius cogitare malui.Primum igitur haec,qualia tibi esse videantur eis significata sunt a te.tamen accuratius mihi perscribas velim. Deinde aliquid etiam in posterii prospicias:fingasque quem me esse deceat, & ubi me plurimum prodesse rei p.sentias: quae pacδca 'sona desideretur,an in bellatore sint omnia.Atque ego qui omnia officio metior, recordor tamen tua consilia: quibus si paruissem, tristitiam illorum temporum no subii L
sem.Memini quid mihi tum suaseris per Theophane, per Culconem, Idque sepe ingemiscens sum recordatus. Quare nunc salaem ad illos calculos reuatamur, quos tum abiecimus: ut non solum gloriosis consiliis utamur sed etiam paulo salubribus. Sed nihil prascribo:accurate velim perscribas mam ad me sententiam.Volo etiam exquiras quamdilia gentissime poteris habebis autem per quos possis)quid Lentulus noster quid Domitius a- εgat,quid acturus est quemadmodum nunc se gerant: numquem accusent, nummi susces eant.quod dico num cui,num Pompeio.Omnino culpam omnem Pompeius in Domiatium conseri quod ipsius literis cognosci potest quarum exemplum ad te mitto. Haec igitur videbis.& quod ad te ante scripsi.Demetria Magnetis librum,quem ad te misit de concordia,velim mihi mittas.
313쪽
CN. MAGNUS PROCOS. M. MARCELLO L. LENTVLO COS . s. D.
Eoo quod existimabam dispersos nos neque resp.utilis. neque nobis praelidio esse posse. iccirco ad L. Domitium literas mis: primu uti Ipse cum omni copia ad nos veniret: si de se dubitaret ut cohortis XIX, quae ex Piceno ad me iter habebant, ad pos mitteret Quod veritus sum, factum est, ut Domitius implicarctur, ut neque ipse satis firmus es, set ad castra facienda, quod meas X I x, & suas X II cohortis tribus in oppidis distributas liaberrimam partim Albae,partim Sulmone collocauit: neque si vellet expedire posset. Nunc scitote me esse in summa solicitudine: nam & tot & talis viros periculo obsidionis liberare cupio,neque subsidio ire possum quod his duabus legionibus non puto esse committendum ut illuc ducantur. Ex quibus tamen non amplius X IIII cohortis cotrahe , re potui quod Brundisium misi: neque Canusum sine praesidio dum abessem, putaui esse dimittendum. D. AElio mandaram, quod maiores copias sperabam nos habituros, ut si vobis videretur, alteruter vestrum ad me veniret: alter in Siciliam cum ea copia qua Caiapuae & circum Capuam comparastis,& cum iis militibus,quod Faustus legit proficiscoeetur, Domitius cum X II suis cohortibus eoia adiungeretur, reliquae copiae omnes Brun- disium cogerentur,& inde nauibus Dyrrachium transportarentur. Nunc cum hoc tempore nihilo magis ego quam vos subsidio Domitio ire possim, seu per montis explicare, noest nobis committendum ut ad has X IIII cohortes.quas dubio animo habeo hostis accedere aut in itinere me consequi possit.Quaobrem placitu est mihi etiam video C. Maria cello & ceteris nostri ordinis, qui hic sunt)ut Brundisium ducerem hanc copiam qua mei cum habeo. s hortor ut quodcunque militum contrahere poteritis,contrahatis,& eodem Brundisium veniatis quamprimum. Arma quae ad me missuri cratis iis censeo arme tis milites quos vobiscu habetis:quae arma superabunt, ea si Brundisium iumentis deportantis,uehementer resp.profueritis. De hac re velle nostros cretiores faciatis .Ego ad P. Lupum & C. ponium Praett. mis,ut se nobis coniungerent.& milirum quod haberent, ad vos deducerent.QVale.
CN. MAGNUS PROCOS. S. D. L. DOMITIO PRO Cos. Ica
bit Roae te ad me nihil scriboee, & potius ab aliis quam a te de rep.me cretiorem fieri. Nos disiecta manu pares aduersario esse non possiimus: contractis nostris copiis. sp nos & resp. & comum saluti prodesse posse. Quamobmn cum constituisses ut Vibullivgmihi scripserat.ad v Id. Febr. Corfinio proficisci clam exercitu & ad me venire miror quid, causae sectit quare consilium mutaris:nam illa causa qua mihi Vibullius scribit. leuis est. te propterea morarum esse quod audieris Caesarem Firmo progressum in castrum Truentinum venissiciquanto enim magis appropinquare adlatasatius ccepit,eo cibi celerius agendum Gat ut te mecum coniungms,prius quam Caesar aut tuum im impedire aut me abs
te excludere posset.Quamobrem etiam te rogo & hortor,id quod non destiti superioribus, literis a te petere, Ut primo quoque die Luceriam aduenires antequam copiae,quas instituit Caesar contrahere,in unum locum coactae nos a nobis distrahant.Sed si oeunt qui te impediant ut illas suas tauent, uum est me a te impetrare ut cohortes quae ex Piceno & Camerino venerunt quae fortunas suas reliquerunt ad me nullam facias.
CN. MAGNUS PROCOS. S. D. L. DOMITIO PROCOS. I 63
LITER A sabs te M.Calenius ad me attulit ad x IIII Kaled.Mart.in quibus literis scribis tibi in animo esse obseruare Caesare: & si secundum mare ad me ire ccepisset,conse-stim in Samnium ad me venturum: 'in autem ille circum isthaec loca comoraretur,aeei,si propius accessisset resistere velle.Te animo magno & serti istam rem agere existimo:sed di, ligentius nobis est videndum ne distracti.pares esse aduersario non possimus,cum ille mapnas copias habeat,& maiores breui habiturus sit mon enim pro ma prudentia debes illud solum animaduerim,quot in praesentia cohortis contra te habeat Caesar sed quantas breui tempore equitum & peditum copias cotracturus sit Cui rei testimonio sunt literae quas
Bussenius ad me misit,in quibus scribit,id quod ab illis quoq; mihi scribitur raesidia Cu-
314쪽
rionem quae in Umbria de Tuscis crant contrahere.& ad Caesarem iter sacere. Quae si co-3 pia in unum locum suerint coacta,ut pars exercitus ad Albam mittatur, pars ad te accedat ut non pugnet,sed locis suis repugnet, haerebis neque solus cum ista copia tanta multitudinem sustinere poteris, ut frumentatum eas. Quamobrem te magnopere hortor, ut quamprimum cum omni copia huc venias.C o S S. constituerunt idem sacere. Ego Metuscilio ad te mandata dedi Prouidendum esse ne duae legiones sine Picentinis cohortibus . in conspectum Caesaris committerentur. Quamobrem nolito commoueri, si audieris me regredi si sorte Caesar ad me veniet: cauedum enim puto esse,ne implicatus haeream: nam neque castra propter anni tempus de militum animos, facere possum: neque ex omnibus oppidis contrahere copias expedit, ne receptum amittam: itaque non amplius X IIII cohortes Luceriam coegi Cio S s.praesidia omnia deducturi sunt aut in Siciliam ituri: nam , aut exercitum firmum habere oportet quo confidamus perrumpere nos posse: aut regiones eiusmodi obtinere, e quibus repugnemus, id quod neutrum nobis hoc tempore contingit, quod & magnam partem Italiae Cesar occupauit, & nos non habemus exercitum tam amplum,neque tam magnum quam ille. Itaque nobis prouidedum est ut summam resp. rationem habeamus. Etiam atque etiam te hortor ut cum omni copia quamprimu ad me venias. Pollamus etiam nunc remp.erigere, si communi consilio negotium admi- .nistrabimus: si distrahemur infirmi erimus:mihi hoc constitutum cst. His literis scriptis, Sica a te mihi literas attulit de mandata. Quod me hortare ut istuc veniam id me facere non arbitror posse,quod non magnopere iis legionibus confido.
CN. MAGNUS PROCOS. S. D. L. DOMITIO PROCOS.
LITER AE mihi , te redditae sunt ad x III Kal. Mart.in quibus scribis Cesarem apud Corfinium castra posuisse. Quod putaui,& praemonui, fit ut nec in praesentia comittere tecum praelium velit, de omnibus copiis conductis, te implicet ne aci me iter expeditu tibi sit, atque istas copias coniungere optimonim ciuium possis cum his ligionibus, de quarum voluntate dubitamus:quo etiam magis tuis literis sum commotus. Neque enim ieorum militum quos mecum habeo, volutate satis confido, ut de omnibus fortunis resp. dimicem. Neque etiam qui ex delectibus conscripti sunt a COS S.conuenerunt.Quare da operam si ulla ratione etiam nunc efficere potes, ut te explices, huc quamprimum venias, ante quam omnes copiae aduersarium conueniant.Neque enim celeriter ex delectibus hue homincs conuenire pollunt: Si si conuenirent,quantum iis committendum sit, quod inter ise ne noti sunt,contra veteranas Icgiones,non te praeterit. CICERO ATTICO SAL. IcyLIPPITUDINIs meae signum tibi sit librarii manus,& eadem causa breuitatis: emsi nunc quidem quod scriberem, nihil erat: omnis expectatio nostra erat in nuntiis Brundisnis.si nactus hie esset Cn.nostrum,spes dubia pacis:sin ille ante tramimet exitiosi belli metus.Sed videsne in quem homine inciderit resp. quam a tu,quam vigilatem,quam
paratum Si mehercille neminem occiderit nec cuiqua quidquam ademerit,ab iis qui eum imaxime timuerant maxime diligetur.multum mecum municipales homines loquuntur, multum rusticani nihil prorsus aliud curant nisi agros nisi villulas nisi nummulos suos. Et vide quam couersa res est:illum quo antea confidebant,memmi:hunc amant,quem timebant. Id quantis nostris peccatis vitiisque euencrit, non possum sine molestia cogitare. Quae autem impendere putarem scripseram ad te,& iam tuas literas expectabam. νCICERO ATTICO fAL. IGNON dubito quin odiosae sint epistolae cotidianae, cu presertim neque noua de re aliqua certiorem te faciam neque noua denique iam reperiam scribendi ullam sententiam: sed si dedita opera. causa nulla esset, tabellarios ad te cum inanibus epistolis mitterc.facerem inepte:euntibus vero domesticis presertim ut nihil ad te dem literarum facere no possum:
de simul crede mihi requiesco paulum in his miseriis,cum quasi tecum loquor: cum vero 'tuas epistolas issio multo etiam magis. omnino intelligo.nullii ibisse tempus post has fugas de formidines,quod magis debuerit mutum esse a litaris, propterea quia neque Romae
315쪽
quidquam auditur noui, nec in his locis quae a Brundisio absunt propius quam tu biduu aut triduum. Brundisii aute omne certamen vertitur huius primi temporis: qua quidem 3 expectatione torqueor:sed omnia ante nos sciemus. Eode enim die video Caesarem a Cora finio post meridiem profectu esse, Feralibus,quo Canusio mane Pompeium.Eo modo autem ambulat Caesar,& iis diariis militu celeritatem incitat, ut timca ne citius ad Brundisium,quam opus sit accesserit. Dices, Quid igitur proficis, qui anticipes eius rei molestia, , quam triduo sciturus sis Nihil equidem,sed ut supra dixi, tecu perlibeter loquor: de simul 4 scito labare meum cosilium illud quod satis iam fixum videbatur: non milai satis idonei sunt auctores si qui a te probantur.Quod enim unqua eorum in rep.sorte factum extitite aut quis ab iis ullam rem laude dignam iasiderat Nec mehercule laudandos exillimo qui trans mare belli parandi causa profecti sunt quanqua haec serenda non cranti video enim quantu id bellum.& quam pestiferum suturum sit. Sed me mouci unus vir, ius fugietis.1 Comes: remp recuperantis, socius videor esse debere.Totiesne igitur sentetiam mutas Ego imum, tanquam mecum loquor.Quis autem est, tanta quidem de re quin varie secum ipse disputet Simul & Elicere cupio sententiam tuam:si manet ut firmior sim:si mutata et , ut tibi assentiar.Omnino ad la de quo dubito pertinet me scire quid Domitius acturus sit, quid noster Lentulus. De Domitio varia audimus,modo esse in Tiburti,aut Lepidi, quo-ε cum Lepidus accessisset ad urbem,quod item salsum video esse. Ait enim Lepidus eum nescio quo penetrasse itineribus, cultandi sui causa,an maris apiscendi ne id quidem sciti ignorat enim de filio. addit illud sane molestum pecuniam Domitio satis grandem,quam is Coreni habuerit, non esse redditam. De Lentulo autem nihil audimus. Haec velim exquiras, ad meque perscribas. CICERO ATTICO SAL. I67A D V Non. Mart. istolas mihi tuas AEgypta reddidit. unam veterem IIII Xalia. quam te scribis dedisse Pinario, quem non vidimus. in qua expectas quidnam praemissus agat Vibullius qui omnino non est visus a Caesare. In altera epistbla video te scire ita esse,& quemadmodum redeunte excipiam Cesarem, quem omnino vitare cogito, & aut He- monis sugam tendis commutationemque vitae tuae quod tibi puto esse faciendu: & ignoras, Domitius cum fascibusne siti quod cum scies facies ut sciamus. Habes ad primam epistolam. Secutae sunt duae prid.Kal.ambae datae,quae me conuellerunt de pristino statu, iam tamen ut ante ad te scripsi labantem. Nec me mouet quod scribis Ioui ipsi iniquum. nam periculum in utriusque iracundia positum est.Victoria autem ita incerta, ut deterior cau- , se paratior mihi esse videatur. nec me C O s s. mouent, qui ipsi pluma aut solio Acilius mouentur.Officii mei deliberatio cruciat cruciaestque adhuc. Cautior certe est maso.Honestior existimatur traiectio. Malo interdum multi me non caute,quam pauci non honeste fieisse existiment.De LEpido & Tullio quod quaeris ulli vero non dubitant quin Caesari praesto suturi in Senatumque venturi sint. Recentissima tua est epistola Kalend.data, in qua optas congressum paremque non desperas.Sed ego ciim haec ribebam, nec illos co- gressi ros,nec si congressi essent, Pompeium ad villam conditionem accessurum putabam. Quod videris non dubitare si Cos s.transeant quid nos facere oporteat, certe transeunt: vel quomodo nunc est, transerunt. Sed memento praeter Appium, neminem esse sere, qui non ius habeat transeundi mam aut cu imperio sunt,ut Pomptius,ut Scipio, tenas, Fan- , nius, conius, Sestius. Ipsi c O s S. quibus more maiorum concessum est vel omnes adire prouincias aut Legati sunt mmm:sed nihil desidero. Quid placeat tibi, & quid prope-Diodum rectum sit. Eligo. Plura scriberem si ipse possem:sed ut mihi videor, potero biduo. Balbi Cometii literarum exemplum, quas eodem die accepi, quo tuas, misi ad te, ut
meam vicem doleres,cum me derideri viderim. BALBVsu CICERONI IMP.wS. I68
OBSECRote Cicero suscipe curam & cogitatione dignissimam mae vimitis,ut Caesarem de Pompeium perfidia hominum distractos, rursus in pristinam concordiam reducas. Crede mihi,Caesarem non solum sore in tua potestate,sed etiam maximu beneficium
316쪽
te sibi dedisse iudicatum, si huc te reiicis. Velim idem Pompeius faciat: qui ut adduci tali
tempore ad ullam conditionem possit,magis opto,quam spero.Sed cum constiterit, & E- mere desierat,tum incipiam non desperare tuam auctoritatem plurimum valitura. Quod Lentulum C o s.m m voluisti hic remanere, Caesari gratum, mihi vero gratissimia mediustatus fecisti: nam illum tanti facio qui non Caesarem magis diligam: qui si passis esset nos secum, ut consueueramus loqui, & non se totum etiam & etiam ab sermone nostro auertisset minus miser quam sum,essem.Nam caue putes, hoc tempore plus me quin i
quam cruciari, quod eum quem ante me diligo, video in Consulatu quiduis potius esse, quam C o S.Quod si voluerit tibi obtemperare,& nobis de Cesare credere,& Cosulatum reliquum Romae peragere,incipiam suem,etiam consilio Senatus auctore te, illo relatore, Pompeium & Cesarem coniungi posset quod si factum erit,me satis vixisse putabo.Factum Casaris de Corfinio totum me probaturum scito:& quomodo in huiuunodi re co- modius cadere non potuit quam ut res sine sanguine confieret.Balbi mes tuique aduentu
delectatum te valde gaudeo. Is quaecunque tibi de Casare dixit, quaeque Caesar smpsi suore tibi probabit:quaecunque serrum eius sumi bellissime scripsisse.
OMNIA mihi prouisa sunt ptaeter occultum metu. Iter ad mare superum: hoc enim mari uti non possumus hoc tempore anni. Illuc autem,quo spectat animus & quo res vocat,qua veniame Cedendum enim est celerita,ne sorte qua re impediar atque alliga. Nec vero ille me ducit,qui videtur:quem ego homine ἀπαυπ--mν omnium iam ante cognoram, nunc Vcio etiam Οαπιγμι - .Non me igimr is ducit sed sermo hominum, qui ad , me a Philotimo scribitur. Is enim me ab optimatibus ait conscindi:quibus optimatibus, dii boni,qui nunc quomodo occurrunt quomodo autem se venditant Caesaris Municipia
vero deum,nec simulant, ut cum de illo aegroto vota faciebant. Sed plane quidquid mihi hie Pisistratus non secerit,iam gratum est,quam si alium facere prohibuerit. Hunc propititium speranti illum iratu putant.Quas fieri censes ἀ--- ex oppidis quos honorest M ituunt,inquies. Credo.Sed mehcicule illum magis. Huius insidiota clementia desectantur. illius iracundiam Armidant. Iudices D C C C L qui precipue Cn. nostro delectabantur, ex quibus cotidie aliquem video, nescio quas eius Lucolas norrent. Itaque quan o qui sint isti optimates qui me exturbent Cumis, ipsi domi maneant. Sed tamen quicunque sunt, ωαο - σα .Etsi qua spe proficiscar video,coniungoque me cum homine magis ad va- . standam Italiam, quam ad vincendum parato, domum quem expecto. Et quidem cum haec scribebam IIII Non.iam expectabam aliquid a Brundisio.quid auae aliquid quam
inde turpitre sugisset,& victor hic qua se referret & quo. Quod ubi audissem, si ille Appia
veniret,ego Arpinum cogitabam. M.;TVLLII CICERONIS EPIsTOLARUM AD A T-TICUM LIB. IX. CICERO ATTICO s A L. a
ET S I cum in has limas legeres rutabam fore ut tarem iam quid Brundisii actum e
se nam Canusio VIII Kal. proiectus mi Cn.Laec autem scribeba prid.Non.X IIII die postquam ille Canusio mouctat tamen angebar singularum horarii expectatione: rabarque nihil allatum esse,ne rumoris quidemmam ctat mirum silentium. Sed haec se lasse sunt,quae tamen iam sciannir necesse est. Illud molestu me adhuc inuesti-igare non posse ubi P.Lentulus nota sit, ubi Domitius. Quaero autem quo facilius scire possim quid acturi sint iturine ad Pompeium, S si sunt qua, quand6ve ituri sunt. Vrbem quidem iam resertam esse optimatium audio: sum & Lupum,quos Cn.noster ante pii tabat Brundisium venturos esse quis se, ius dicere.Hinc vao vulgo vadunt,etiam M. γ
317쪽
pidus quocum ditan coterere soleba, cras cogitabatmos autem in Formiano morabamur, quo citius audiremus:deinde Arpinu volebamiis inde iter qua maxime αὐ- - eslci ad mare superii remotis siue omnino missis lictoribus .audio enim bonis viris qui & nunc,&4 sepe antea magno praesidio reip.fuerunt hanc cunctationem nostram no probari, multaque in me & seuere in conuiuiis tempestiuis quidem disputari.cidamus igitur,& ut boni ciues simus, bellu Italiae terra marique inseramus,& odia improborum rursus in nos quae iam extincta erant, cendamus:& Lucceii cosilia, ac Theophani pertequamur: nam Scipio vel in Syriam proficiscitur sorte,vel cu genero honeste,vel Caesarem fugit iratu. Mars celli quidem nisi gladium Ca aris timuissensimanerent. Appius & de timoae, & inimicitiarum recentium,& tame praeter hunc & C.Cassium reliqui Legati. Faustus proquantormo unus cui utrianuis liceret. Frater accederet,quem socium huius sortunae cile non erat aequum: i magis etiam Cesar irascerentrista impetrare no positim ut maiurat. Dabimus hoc Pompeio quod debemus: nam me quidem alius nemo mouet, non sermo bonorum, . qui nulli sunt: non causa.quae acta timide est, agetur improbe. uni uni hoc damus,ne id Fidem roganti, nec suam causam,ut ait,agenti, sed publica.Tu quid cogites de transeundo in Epetrum,scire sane velim. CICERO ATTICO SAL. ITIET SI Non.Mart die tuo ut opinor expectabam epistolam a te longiorem, tamen ad eam ipsam breuem quam III Non. isi dedisti,inscribendum putaui. Gaudere ais te,mansisse me,& scribis in sentetia te manere:mihi autem superioribus literis videbare no dubitare quin cidere ita si & Cn. ne comitatus conscendisset,& COS S transissent.. virum hoc tu parum comeministi an ego no satis intellexi an mutasti sentetiam Sed aut ex epistola qua expecto, perspiciam quid sentias aut alias abs te literas eliciam.Brundisio nihildum erat allatu.O rem difficilem plancque perditatquam nihil praetermittis in consilio dandoiquam nihil tamen quod tibi ipsi placeat explicast No esse me via, cum Pompeio gavdcs:ac proponis, quam sit turpe me adesse,cum quid de illo detrahatur, nefas esse 3 approbare.Certe.cotra igitur Dii,inquis.auerrimcent.Quid ergo fiet, si in altero scelus est. in altero supplicium Impetrabis,inquis a Casare ut tibi abesse liceat.& esse otioso.Supplicandum igitur miserum .Quid si no impetraroe Et de triumpho erit,inquis,integru.Quid si hoc ipso premar accipiamequid scediust negeme repudiari se torum, magis etiam quam olim in x x viram putabit.ac solet, cum se purgat in me coserre omnem Illorum tempo-4 rum culpa ita me sibi fuisse inimicum,ut ne honorem quidem a se accipere vellem:quato nunc hoc idem accipiet asperius tanto scilicet quanto & honor hic illo est amplior, &ipse robustior. Na quod negas te dubitare quin magna in offensa sim apud Porium hoc tempore, non video causam cur ita sit hoc quide tempore. Qui enim amisso Corfinio denique certiorem me sui consilii secit:is queretur Brundisium me non venisse,ciim inter me, & Brundisium Caesar esset Deinde etiam scit απιὸ:- σαν esse in ea causa querelam suam. Me putat de municipiorum imbecillitate, de delectibus de pace de urbe, de pecunia, de Piceno occupado plus vidisse quam se:1in cu potuero, non venero,tum erit inimicus. Quod mo non eo vereor, ne mihi noceat Quid enim facietρ -la D. M re m, mi A:ὶ sed quia ingrati animi crimen horreo. Cofido igitur aduentum nostrum illi, quoquo tempo-ε re fuerit,ut scribis,Mμ nso sore. Nam quod ais si hic t perantius egerit,consideratius co-silium te daturum: qui hic potest se gerere non perdite. vita, mores, ante facta, ratio suscepti negotii socii vires bonorum, aut etiam constantiae Vixdum epistolam tuam legeram. cum ad me currens ad illum Posthumus Curtius venit. nihil nisi classis loquens S exercitus:cripiebat Hispanias: tenebat Asiam Siciliam, Africam, Sardiniam: confestim in Grae-j ciam persequebatur .Eundum igitur est,nec tam ut belli,quam ut sugae socii simus: necenim ferre potero sermones illorum quicunque suntmon sunt enim certe,ut appellamr,boni, scd tamen idipsum scire cupio quid loquantur: idque ut exquiras, meque certiorem facias, te vehementer rogo. Nos adhuc quid Brundisi actum esset, plane nesciebamus: cum sciemus tum ex re & ex tempore consilium capiemus,sed ut ur tuo.
318쪽
DOMITII filius transit Formias VIII Id.currens ad matrem Neapolim mihique nunciari iussit, patrem ad urbem csse, cum de eo curiose quaesisset seruus noster Dionysius. Nos autem audieramus eum prosectum siue ad Pompeium, siue in Hispaniam: id cuiusmodi sit.scire sane vel immam ad id quod delibero pertinet.Si ille certe nusquam discessit, intelligere Cn. non esse faciles nobis ex Italia exitus, cum ea tota armis praesidiisque te - neatur. hyeme presertim. Nam si commodius anni tempus esset, vel infero mari liceret v-ti: nunc nihil potest nisi supero tramitti quo irer interclusum est.Quaeres igimr & de Domitio de de Lentulo. A Brundisio nulla adhuc fama venerat, de erat hic dies VII Id.quo die suspicabamur,aut pridie Brundisium venisse Caesar mam Kal. Arpis manserat. sed si Postumii audire vesics,persecuturus erat Cn.Transiisse enim iam putabat coniectura tem-Τpestatum ac dipum. Ego nautas eum non putabam habiturum.Ille confidebat,&eo magis quod audita nauiculariis hominis liberalitas tacti sed tota res Brundisina iam quom do habeat se diutius nescire no possum.Ego etsi tandiu requitam quam diu aut ad te scribo aut mas literas lego, tamen de ipse egeo arguincto epistolarii, de tibi idem accidere cerato scio:quae enim soluto animo familiariter scribi solent ea teporibus his excludutur: quae Αautem uini horu temporum,ea iam contriuimus. d tamen ne me totum aegritudini dodangsumpsi milii quasdam tanquam quae de politicae sunt,& temporiam horum, ut& abducam animum ab querelis: & in eo ipso de quo agitur, exercear: eae sunt eiusmodi.
In his ego me cosultationibus exercens de disserens in utranque partem, tum Graece tum Latine, Et abduco parumper animum a molestiis,& m, delibero.Sed vereor ne tibi istis G sim. Si enim recte ambulauerit is, qui hanc epistolam tulit, in ipsum tuum diem incidit. CICERO ATTICO SAL. t NATALI die tuo scripsisti epistolam ad me plenam consilii, summaeque cum beneuolentiae, tum etiam prudeliae:cam mihi Philotimus postridie quam a te acceperat, reddidit. Sunt ista quidem quae disputas,difficillima. iter ad superum nauigatio infero:discessus Arpinu. ne hunc iugisse:mansio Formiis, ne obtulisse nos gratulationi videamur: sed mis rius nihil quam ea Videre, quae tame iam iam inqua videnda erunt. Fuit apud me Postu- mus, scripsi ad te quam grauis. Venit ad me etiam Q sius, quo vultu, quo spiritu properans Brundisum scelus accusans Pompcii, leuitatem & miltitiam Senatus. Haec qui in mea villa non seram, cur tum in Curia potero sarce Age finge me, quanuis si 'tam haec serentem. Quid illaedic M.Tulli, quem habebunt exitum e Et omitto causam resp.quam ego amissam puto cum vulneribus suis, tum medicamentis his quae parantur. De Pompeio quid againtcui plane quid enim hoc iacymρὶ suscensui:semper enim causae eventorumagis mouent,quam ipsa menta. Haec igitur mala quibus maiora esse quae possunt/ considerans vel potius iudicans eius opera accidisse de culpa, inimicior eram huic, quam ipsCaesari. Vt maiores nostri funestiore diem esse voluerunt Alliensis pugnae quam urbis captae quod hoc malu ex illo: itaqi alter religiosus etiam nunc dies, alter in vulgus ignotus: 'sic ego dece annoru peccata recordans,in quibus inerat ille etia annus qui nos hoc no d Di dente ne dica graunis,asilixerat,praesenti'; teporis cognosces temeritate, nauta, negligentiam suscenseba.Sed ea iam mihi exciderunt: neficia eiusde cogito, cogito etiam dignitatem .intelligo scrius equidem,quam vellem propter epistolas sermonesque Balbi: sed
319쪽
video plane nihil aliud agi nihil aetiam ab initio, quam ut huc occideret. Eo igitur siquis
solum sed etiam in Ar,; Adde tali viro,talem causam agenti,d: ego vero haec ossicia mercanda vita puto. Optimatibus vero tuis nihil cofido nihil iam ne inseruio quidem: video ut se huic dent ut daturi sint.Quidquam tu illa putas fuisse de valetudine decreta municis piorum,prae his de victoria gratulationibusρTiment, inquies. At ipsi tu se timuisse dicunt. Sed videamus quid actum si Briindisii ex eo fortasse mea consilia nascctur,allaeque liter.r. Nos adhuc Brundisio nihil. Roma scripsit Balbus, putare iam Lentulum Cos. tramisisse me,nec eum a minore Balbo conuentum qubd is hoc iam Canusii audissset: inde ad se eum scripsiste cohortisque sex quae Albae fuissent ad Curtium Minutia transisse. Id Caesarem ad ν se scripssse. go binii tempore eum ad urbem suturum. Ergo utar tuo consilio, neque me in Arpinum hoc tempore abdam:etsi Ciceroni meo togam puram cum dare Arpini vellem, hanc eram ipsam excusatione relicturus ad Caesarem. Sed fortasse in eo ipso ostendetur cur non Romae potius Sed tamen si est conueniendus,hic potissimum: tu reliqua videbimus id est Se qub de qua de quando. Domitius,ut audio in Cosano in quidem,ut aiunt,paratus ad nauigandum. Si in Hispania non probo:s ad Cn.laudo.quouis potius certe quam ut Curiatium videat quem ego patronus aspicere non possum .Quid alios sed opinor quiescamus, ne nostram culpam coarguamus:qui dum urbem,id est patriam amamus dumque re conuenturam putamus,ita nos gessimus,ut pland interclusi captique simus. Scripta iam epistola,Capua literae sunt allatae,hoc exemplo. Pompeius mare transiit cudi omnibus militibus quos secum habuit: hic numerus est hominu milia triginta,& C o s s. duo Se Trib.pl.& Senatores qui fuerunt cum eo omnes cum Uxoribus de liberis:conscendisse dicitur ad 1 III Non. Mart. Ex ea die fuere Septentriones ventimaues quibus usus non est omnis aut praecidisse aut incendisse dicunt.De hac re literae L. Metello Trib.pl.Capuam allatae sunt ab Clodia socru, quae ipsa transiit. Ante solicitus eram de angebar, sicut ' res scilicet ipsa cogebat cum consilio explicare nihil possem: nunc autem postquam Pom
- -κ .Non sum inquam mihi crede mentis compos: tannim mihi dedecoris admisisse videor. mene non primum cum Pompeio qualicunque cosilio usum deinde cum bonis esse, quavis causa temere institutaeprcsertim cum ii ipsi,quorum ego causa timidius me sortii- nae committebam, uxor,filia Cicerones pueri,ine illud sequi mallent.hoc turpe & me indignum putarent. Nam desude frater quidquid mihi placerct, id rectum se putare aiebat,
id animo aequissimo sequebatur.Tuas nunc epistolas a primo lego. Hae me paulu recreant: primae monent Se rogant, ne me proiiciam:proximae gaudere te ostendunt me remansisse: eas cum lcgo, minus mihi turpis videor,sed tandiu dum lego. Deinde emergit rursum do-ii lor, de eis α. Quamobrem obsecro te mi Tite, eripe mihi hunc dolorem aut minue saltem aut consolatione,aut consilio,aut quacunque re potes. Quid tu autem possis
aut quid homo quisquam vix iam deus .Equidem illud molior quod tu mones, sperasque
fieri posse ut mihi Caesar concedat ut absim,cum aliquid in Senatu contra Cn. atur,sed timeo ne non impetrem. Venit ab co Furnius,ut quidem scias quos sequamur. Q Titinii ,1 filium cum Caesare esse nunciat, sed illum maiores mihi gratias agere quam vellem: quid autem me roget 3 paucis ille quidem verbis .sed ia μα- cognosce ex ipsius epistola Me miserum,quod tu non valuisti via, fuissemus, consilium cate non desuisset, misΛ δύ' sed acta ne agamus reliqua paremus. Me adhuc haec duo sesellerunt: initio spes compositionis qua facta volcbam ut populari,ut ea solicitudine senectute nostram liberari:deinde
bellum crudele de exitiosum luscipi a Pompeio intelligebam.Melioris mediusfidius ciuis de viri putabam quouis supplicio assici, quam illi crudelitati no solum praeesse verum etiam
interesse.vidcuir vel mori satius fuisse,qu m esse cum iis. Ad haec igitur cogita mi Attice, vel potius excogita quemvis euentum tortius seram quam hunc dolorem.
320쪽
CAESAR IMP. S. D. CICERONI IMP. . t
C v M Furnium nostrum tantum vidissem,neque loqui,neque audire me commodo potuis let cum properarem: atque essem in itinere praemissis iam legionibus praeterire tamen
non pomi quin & scriberem ad te & illum mitterem, gratiasque agerem. etsi hoc & secisaepe,& saepius mihi facturus videor, ita de me mereris. In primis a te peto, quoniam confido me celeriter ad urbem venturum,ut te ibi videam,ut tuo cosilio gratia dignitate, ope omnium rerum uti possim.Ad propositum reuertar: sestinationi mea breuitatique literaruignosces.Reliqua ex Furnio cognosces. CICERO ATTICO SAL. UssCRIPs ERAM ad te epistolam quam darem III I Id. sed eo die is cui dare volueram non est prosechis:venit autem eo ipso die ille Celeripes quem Saluius dixerat: attulit uberrimas tuas literas, quae mihi quiddam. quo starem instillarunt. Recreatum enim me non queo dicere sed plane rit oin xν effecisti. Ego enim non iam id aso mihi credo ut prosperos exitus consequar. Sic enim video, nec duobus iis vitiis, nec hoc uno, nos unquam remp. habituros: ita neque de otio nostro spero iam nec ullam acerbitatem recuso.Vnum
illud extimescebam, nequid turpiter facerem.vel dicam, iam effecissem. Sic ergo habeto:
salutaris te mihi literas misisse, neque solum has longiores, quibus nihil potest esse explicatius nihil perfectius: sed etiam illas breuiores, in quibus hoc mihi iucundissimum fuit, silium factumque nostrum ab Sexbo probari: pergratisimque mihi tu fecisti a quo diligi ime.& quid rectum sit, intelligi scio. Longior vero epistola non me solum sed meos omnes
aegritudine leuauit. Itaque utar tuo consilio, & ero in Formiano,ne aut ad urbem ἀ- umea animaduolatur:aut si nec luc nec illic eum videro,deuitatum se a me putet. QuM
autem suades ut ab eo petam ut mihi concedat ut idem tribuam Pompeio quod ipsi tritabuerim, id me iampridem agere intelliges ex literis Balbi & Oppii, quarum exempla tibi , misi i misi etiam Caesaris ad eos sana mente scriptas. quomodo in tanta inseruas sin mihi Casar hoc non concedat video tibi placere illud, me πι de pace suscipere, in quo
non extimesco periculum. cum enim tot impendeant, cur non honestissimo depacisci velim Sed vereor ne Pompeio quid oneris imponam,ia - γπ. Hψαλ- μνοῖο πιλόρου intorqueat: randum enim in modum Cn. noster Sullani regni similitudinem concupivit. νμι- λά, nihil ille inquam minus obscure tulit.Cum hocne igitur,inquies csse vis beneficium sequor mihi crede non causam ut in Milone ut in. d nactenus Causa igitur non bona est immo optima,sed agetur memento scedissime. Primum consilium est. suffocare urbem & Italiam same deinde agros vastare urere,pecuniis loc plerum non abstinere sed cum eadem metuam ab hac parte, si illinc beneficium non sit, rectius putem quiduis do- ιmi perpeti. Sed ita meruisse illum de me puto, ut crimen subire non audeam, quanquam a te eius quoque rei iusta defenso est explicita. De triumpho tibi assentior que quidem totum facile & libenter abiecero:egregie probo fore,Vt dum agamus,ο-ίναια obrepat.Si modo, inquis satis ille erit firmus. Est firmior etiam quam putabamus. De isto licet bene speres: promitto tibi si valebit,tegulam illum in Italia nullam retiaturum.Te
ne igitur socio. Contra me hercule moena iudicium, de contra Omnium antiquorum auctoritatem : nec tam ut illa adiuuena,quam ut haec ne videam, pio discedere. Noli enim
putare tolerabilis horum insanias, nec uniusmodi fore: etsi quid te horum fugit, legibuι.
iudiciis Senam sublato libidines audacias sumptus, egcstates tot egentissimorum hominum, nec priuatas posse res,nec rempu.sustineret Abeamus igitur inde qualibet nauigatio-
ne etsi id quidem ut tibi videbitur:sed certe abeamus. Sciemus enim id quod expectas quid Brundisi actum sit.Bonis viris,quia ais probari quae adhuc fecerimus, scitique ab iis non profectis,ualde gaudeo si est nunc vllus gaudendi locus. De Lentulo inuestigabo diligentius: id mandavi Philotimo homini sorti ac nimium optimati. Extremum est, ut ibi argumentum ad scribendum fortasse iam dest. Nec enim alia de re nunc vlla scribi potest. ν& de hac quid iam amplius inueniri potest Sed quoniam & ingentu suppeditat dico mehercule ut sentio & amor,quo & meum ingenium incitatur, perge,ut facis,& scribe quan