장음표시 사용
321쪽
tum potes.In Epestum quM me non inuitas comitem non molestum: birascor,sed vale. Nam ut tibi ambulandum ungendum, Q mihi dormiendum. Etenim litreae tuae mihi
CICERO ATTICO s A I i si CENANTI Bus prid. Id. bis ac noctu quide, Statius a te epistolam breuem attulit. De L.Torquato quid modo quaerismon modo Lucius, sed etiam Aulus profestiis est. Α- hos multos de Reatinorum corona, quod scribis, moleste iso. In agro Sabino sementem fieri proscriptionis, Senatores multos esse Romae, nos quoque audiπamus. Ecquid potesi diccte cur exierint In his locis opinio est, coniectura magis quam nuntio aut literis, Caesarem Formiis ad x I Kal. April. fore.Hic ego vellem habere Homeri illam Minoeuam si mulatam Mentori,cui dimem.
Nullam rem unquam dissiciliorem cogitaui,sed cogito tamen:nec ero ut in malis impa 3 ratus. Sed cura ut valeas:puto enim diem tuum heri illisse. CAEsAR OPPIO CORNELIO S. III G A v D E o mehercule vos significare literis, quam valde probetis ea luae apud Corfinium sunt gesta:consilio vestro utar libenter,& hoc libentius.qubd mea sponte facere comtuctam ut qua missimum me praebaeni, & Pompeiu darem opσam ut recociliarem. Tetemus hoc modo si possumus omnium voluntates recuperare,& diuturna victoria uti, a quoniam reliqui crudelitate odium estine non potuerunt:neque victoriam diutius tenere, praetre unum L.Sullam quem imitaturus non sum.Haec noua sit ratio vincendi,ut misericordia & librealitate nos muniamus. Id enim quemadmodum ficti possit nonnulla mi in mentem ventui,& multa repatri possunt. De liis rebus rogo vos,vi cogitationem suscipiatis. Cn. Magium Pompeii Praefectum deprchendi scilicet,& meo instituto usus sum. , & eum statim mulum fecivam duo praesecti tabrum Pompeii in meam potestatem venerunt,& a me missi sunt: si volent grati esse, debebut Pompeium hortari, ut malit mihi esse amicus,quam iis qui & illi & milia semper suaunt inimicissimi quorum artificiis effectum est ut respub.in hunc statum perueniret.
s v B posteaquam literas communis ciim Oppio ad te dedi, ab Caesare epistolam accepi. cuius exemplum tibi mis,ex quibus perspicae poteris quam cupiat concordiam.& Popeium reconc liare,& qu,m remotus sit ab omni crudelitate:quod eum sentire, ut debeo, valde gaudeo. De te & tua fide & pietate idem meliocule mi Cicero sentio quod tu, non, posse tuam famam & officium sustinere ut contra eum arma isas, a quo tantum beneficium te accepisse praedices. Caesarem hoc idem probaturii exploratum spro singulari eius humanitate habeo:esque cumulatissime satisfacturum te coete scio cum nullam parte belli contra eum suscipias neque socius eius aduersariis fueris:atque hoc non solum in te tali de tanto viro satis habebit, sed etiam mihi ipse sua concessit voluntate, ne in iis castris, essem quae cotra Lentulum aut Pompeium futura essent,quorum beneficia maxima hab rem: sibique satis esse dixit si togatus urbana officia sibi praestitissem, quae etiam illis si vellem praestare possem. Itaque nuc Romae omnia negotia Lentuli procuro,sustineo meumque ossicium fidem pietatem iis praesto: sed mehercule rursus tam abiectam compositionis spem non despclatissimam esse puto,quonia Caesar est ea mente qua optare debemus. Hac re mihi placet si tibi videtur te ad eum scribere,& ab eo praesidium rem ut petisti a Pompeio me quidem approbate temporibus Milonianis.Praestabo si Caesarem bene noui eum prius tuae dignitatis quam suae utilitatis rationem habiturum. Haec quam pruden in tibi seribam nescio:sed illud inte scio me ab singulari amore,beneuolentia quaecunque scribo tibi seriise quod te ita incolumi Caesare moriar) tanti facio ut paucos aeque ac te charos, habeam. De nac re cum aliquid constitureis velim mihi stabasmam non mediinito laboro utrique ut vis,tuam beneuolentiam praestare possis, quam meliocule te praestaturum confido. Fac valeas. X.ii.
322쪽
BALBvs ET OPPIVS s. D. M. CICERONI. 179NEDvM hominum humilium ut nos sumus,sed etiam amplissimorum virorum con sita ex eventu, no ex voluntate a picrisque probari solent: tame freti tua humanitate quod
verissimum nobis videbitur, de eo quod ad nos scripsisti, tibi consilium dabimus: quod si non fuerit prudes at certe ab optima fide & optimo animo proficiscetur. Nos nisi id quod
nostro iudicio Caesare faccre oportere existimamus,ut simul Romam venerit, agat de re- iconciliatione gratiae suae & Pompeii id eum facturu ex ipso cognouissemus te hortari do sineremus ut velles his rebus interesse,quo facilius de maiore cu dignitate per te,qui virique es coniunctus res tota confieret:aut si cx contrario putaremus Caesarem id non factu rum.& eum velle cum Pompeio bellum gerere sciremus, ni inquam tibi suaderemus cotrahominem optime de te meritu arma ferres,sicuti te semper orauimus ne contra Caesarem spugnares Isea cum etiamnum quid facturiis Caesar si magis opinari,quam scire no possit-mus, nisi hoc: non videri eam tuam este dignitate neque fidem omnibus cognitam,ut contra alterutrum cum utrique sis maxime necessarius,arma feras:& hoc nodubitamus quin
Cesar pro sua humanitate maxime sit probaturus.Nos tamen si tibi videbiturὶ ad Caesa rem scribemus ut nos certiores faciat quid in hac re aetiirus st: a quo si erit nobis rescri- ptum .statim quae sentiemus,ad te scribemus:& tibi fidein faciemus nos ea suadere quae nobis vijennir tuae dignitati no Cesaris actioni esse utilissima.Et hoc Cesarem pro sua in dulgentia in suos probaturum putamus.
T RI s epistolas tuas accepi postridie Id.erant autem illae tertiae prid. Id.datae: itur antiquissimae citique primum respondino. Assentio tibi,ut in Formiano potissimu commo rer & iam de supero mari perlabor,ut antea ad te scripsi,& quonam modo possem volun tale eius nullam resp.parte attingeret Qubd laudas,quia obliuisci me scripsi ante facta&delicta nostri amicu go vero ita facio:qum ea ipsa quae a te commemorantur,secus ab eo iin meipsum facta esse non memini: tanto plus apud me valere beneficii gratiam quis in iuriae dolorem volo. Faciamus igitur ut cuses,col liganatisque nos. festiuo enim simili vix decurro, atque cursu θ-ς meas commentari non desino. sed sunt quaedam earum perdi L .ficiles ad iuricandum. De optimatibus, sit sane ita ut vis:sed nosti illud δε- ω -ἱ Titinii filius apud Caesarem est .Quod aute quasi vereri videris ne mihi tua consilia displi iceant, me vero nihil delectat aliud nisi consiliu & literae tuae.quare fac ut ostendis ne desti teris ad me quidquid tibi in mente venerit,scribere:milia nihil potest esse gratius. Venio ad alteram nunc epistolam. Recte non credis de numero militu ipso dimidio plus scripsit Clodia: salsum etia de corruptis nauibus .Quod COS S.laudas,ego quoque animum laudo sed consilium reprehendo.dispersu enim illorum actio de pace sublata est,quam quide . ego meditabar: itaque postea Demetrii librum de cocordia tibi remisi.& Philotimo sedi. Nec vero dubito quin exitiosum bellum impendeat, ius initiu ducetur I time:& me tamen doleo non interesse huic bello, in quo tanta vis scelcris futura est, vi cu parentis non alere nefariu sit nostri principes antiquissimam & sanctissimam parentem patria fame ii candam putent:atque hoc non opinione timeo sed interfui sermonibus. Omnis haec clas- ,
sis, Alexandria Colchis, ro,Sidone, Andro, Cypro, Pamphylia, Lycia, Rhodo, Chio Bizantio, Lesbo, Smyrna, Mileto, Coo ad intercludendos comeatus Italiae,& ad occupandas frumetarias prouincias comparatur.at quam venit iratust & iis quidem maxime qui eam
maxime saluam volebat quasi relictus ab iis quos reliquit. Itaque mihi dubitanti quid me facere par sit permagnum pondus affert bcneuolentia erga illum:qua depta, perire melius ι esset in patria quam patria seruando euertere. De Septentrione plane ita est.Metuo ne vexenir Epetrus:lia quem tu locum Graeciae non direptum iri putas praedicat enim palam &militibus ostendit se largitione ipsa superiorem quam huc fore. Illud me praeclare admones,cu illum videro ne nimis inauigenter,& ut cum grauitate potius loquar:plane sic faciendum. Arpinum cu eum conuenero,cogito,ne sorte aut absim cum veniet,aut cursem
huc illuc via deterrima.Bibulum sui scribisὶ audio venisse,& redisse prid. Id.Philotimum,
323쪽
ut aliis epistola tertia expediabas. At ille Id. a ine prosectus est:co serius ad tuam illam cpistolam cui ego statim rescripseram redditae sunt meae literae.De Domitio ut scribis, ita opinor esse ut & in Cosano sit,& consilium eius ignoretur. Ille omniti turpissimus & sordis dissimus, qui Cosularia comitia a Pr itore ait haberi posse est ille qui semper in repub suit: itaque nimiru hoc illud est quod Caesar scribit in ea epistola cuius exemplum ad te m is, &
se velle uti CoNsILIo meo. Age esto hoc Gmune.& GRATIA . ineptum id quidem: sed puto hoc simulat ad quasdam Senatorum sententias. DIGNITATE, sortas te sentcti a Consularis. illud extremuin, OPE OMNIUM RE RUM: id ego suspicari coepi tu, ex tuis literis, aut hoc ipsum este, aut non milito secus mana permagni cius interest rem ad
interregnu non venire. Id assequitur,si per Praetores Cos s.creantur. Nos autem in libris habemus non modo Coss.; Prael. sed ne Praetores quide creari ius es leuitque Delum esse nusquam.C O S s.co no esse ius quod maius imperium 1 minore rogari non sit itis: Praetores autem,cii ita rogentur ut Collegae C Os s.sint quorum est maius imperium, aberit nolo longe quin hoc , me decani velituaeque sit colentus Galba, Scaevola, Cassio, Antonio. ori id Oi s Sed quanta tempestas impendeat,vidcs:qui transierint Senatores scribam ad te,cum certum habebo. De re minactaria recte intelligis, quae nullo modo administrari sine vectigalibus potest:nec sine causa Edeos qui circu illum lunt omnia postillantes,&bellu nefarium times.Trebatium nostrum etsi ut scribis nihil bene sperat, tamen videre sane
velim quem fac horteris ut properet: opportune enim ad me ante aductum Caesaris venerit De Lanuino statim ut audiui Phameam mortuum optaui si modo esset sutura resp.ut id aliquis emeret meorum: neque tamen de te,qui maxime meus cogitaui. Sciebam enim
de quoto anno, de quantum in solo sol cre quaerere: neque solum Romae sed etia Deli tuum digamma videram.'runtamen ego illud quanqua est bellum, minoris aestimo quam aestiis mabatur Marcellino C o s.cum ego istos hortulos propter domum Antii quam tum habebam, iucundiores mihi sore putabam.& minore impensa quam si Tusculanu refecissem. volui N s Q. i, per praedem ille daret, Antii cu haberet venale: noluit. Sed nunc omnia ista iacere puto propter nummorum caritatem: mihi quidem erit aptissim v,vel nobis potius. si tu emeris. Sed eius dementias caue contemnas: valde est venustum quanquam mihi ista .. omnia iam addicta vastitati videntur. Respondi epistolis tribus,sed expecto tuas: nam me '' adhue tuae literae sustentarunt. Dat. Liberalibus. C I C E R o A Τ Τ I C O SAL igiNIHIL habebam quod scriberet neque enim noui quidquam audiera,& ad mas omnes rescripsera pridie: sed cum me aegritudo non solum somno priuaret verum ne vigilare quidem sine summo dolore pateretur, recit ut quasi loquerer, in quo uno acquiesco) hoc nescio quid nullo argumento proposito scribere institui. Amens mihi futile videor a prin- , cipio,& me una haec res torquet,quia non omnibus in rebus labente, vel potius ruentem Pompeium laquam unus manipularis secutus sim.Vidi homine X I O I Kal. Feb.plenum
formidinis: illo ipso die sens quid ageret. Nuquam mihi postea placuit nec Vnquam aliud in alio peccare destitit: nihil interim ad me scire nihil nisi fugam cogitare. Quid quaeris
Sicili ia rid c id alienantur immundae, insulsae indecorae: sic me illius fugae negligentiae, que deformitas auertit ab amore: nillil enim dignum faciebat quare eius sugae comitem . me adiungerem. Nunc cinergit amor, nunc daederiti ferre non possum, nunc mihi nihil libri nihil literae nihil doctrina prodest. Itaque dies &noctes laquam auis illa mare prospe- , olare cupio. do do poenas temeritatis meae: etsi quae fuit illa temeritas3 quid seci non con syderatissime Si enim nihil praeter fugam quaereretur, fugissem libentis lime: sed genus 4 belli erudelissimi & maximi, quod nondum vident homines quale futurum sit perhorrui. Quae minae municipiis quae nominatim viris bonis quae denique omnibus qui remansistiani3 quam crebro illud, Sulla potuit ego non poteror Mihi aute haeserunt illa. Male Tarquinius qui Porsenam qui Octauium Manilium cotra patriam .impie Coriolanus qui auxilium petiit a Volscis. Recte Themillocles, qui mori maluiti nefarius Hippias Pisistrati fi, lius, qui in Marathonia pugna cecidit, arma contra patriam serens. At Sulla, at Marius, at
324쪽
Cinna recte, immo iure sortasse: sed quid eoru victoria crudelius quid funestius Huius belli
genus sugi.& eo magis qubd crudeliora etiam cositari & parari videbamus.Me,que nonnulli conteruatorem istius urbis,quem parentae esse dixerunt, Getarum & Armeniorum &Colchorum copias ad eam adducere:me meis ciuibus famem,vastitate inserre Italia .hunc primum mortale esse, cinde etiam multis modis posse extingui cogitabam. Vrbem autem ε& populum nostrum seruandum ad immortalitatem,quantum in nobis csset,putabam:&tamen spes quaedam me obtentabat, fore ut aliquid conueniret potius,qu&m aut hic tantum sceleris aut ille tantu flagitii admitteret.Alia res nunc tota est alia mea.Sol tui est in tua quadam epistola) excidis te mihi e mundo videtur. Vt aegroto.dum anima est, spes est :dicitur:lic ego.quoad Pompeius in Italia fuit,sperare non destiti. Haec me sesellerunt.& ut verum loquar aetas iam a )iuturnis laboribus devexa ad otium dominicarum me rerum desectatione molliit.Nunc si sine periculo experiundii erit,experiar certe, ut hinc avolem. Ante oportuit fortasse, sed ea quae script illi me tardarunt,& auctoritas maxime tua: namcu ad hunc locum venissem, olui volume epistolanim tuaru quod ego sub signo habeo seruoque diligentissime.Erat igitur in ea quam X Kal.Febr. dederas hoc modo, s E D VIs
M U M CONSILIA NOSTRA COMMUTANDA E R U N T. Hoc scribis post dicin quartum,quam ab urbe discessimus.Deinde v II I Kal. Feb.tatummodo, C N.
inu A Τ.Eode die das alteras literas,quibus milii coluicti planissime respodes. st enim sic
REGRINATIONI S hoc mihi plane hast:& nunc ita video infinitu bellum iunctumiserrima fuga.qua tu peregrinationem Sequitur V I Kal.Feb. E G o s I
POMPEIU s MANET IN ITALIA, NEC REs AD PACTIONEM UEN IT, LONGI Vs BELLUM PUTO FORE: SIN ITALIAM R E L I N-Q Τ, AD POSTERUM BELLUM ; απκδεν STRUI EXISTIMO. Huius
igitur belli ego particeps,& socius.& adiutor esse cogor,quod & A-νδεν de cu ciuibus. D inde v II Id. Feb.cu iam plura audires de Pompeii consilio, cocludis epistolam quandam
hoc modo, EGO QUIDEM TIBI NON SIM AUCTOR, SI POMPE- Ius ITALIAM RE L I N QVI T, TE Q v Ο V E PROFUGERE. IVMMO ENIM PERICULO FACIES. NEC R E I P. P RO D E R I S:C V I IDEM pos TERI Us POTERIS PRODEs SE, SI M A N S E RI s. Que es inii νυν ac in b, hominis prudentis de amici tali admonitu no moueret auctoritas, Deinceps III Id. Feb.iterumihi respondes cosulenti sic Q U O D Q U AERIS A ME,F GAM NE FIDAM, AN MORAM DESERENDAM UTILIORE M P TEM,EGO VERO IN PRAESENTIA SUBITUM DISCESsUM,ET PRAECIPITEM PROFECTIONEM CUM TIBI, TUM IPsI CN.INVTIcEM ET PERICU LOSAM PUTO ET SATIUS ESSE EX Is Τ No vos Dis PERTITOS ET IN SPECULIS ESSE: SED MEDI-vs FIDI vs TURPE NOBIS PUTO ESSE DE FUGA COGITARE.
Hoc turpe Cn.noster bienio ante cogitauit,ita Sullaturit animus eius,& proscripturit diu. ii Inde ut opinor,cu tu ad me quaedam a niam αν scripsisses.& ego mihi a te quatilam fgnificari putassem ut Italia cederem detestaris hoc diligenter x I Kal.Mart. EGO V E R O
325쪽
tione euoluis accuratius in literis VIII Kal. Mart.datis. SI M.LEPIDVS ET L .VoLCACIUS REN ANENT, MANENDUM P v T O: I T A, U Tns I SALVVssIT POMPEIUS,ET CONSTITERIT A L IC U B I, H A N C mi R E L I N-QUAS, ET TE IN CERTAMINE VINCI CUM ILLO FACILIUS P ATI ARIS,QN A M CVM HOC I N EM, V AE PERSPICITUR F φ ' Τ V. R AMC o L L V UI B.R: E G N Α R E Multa disputas hinc sententiae coirementia. Inde ad extremum QN ID SI,inquis, LEPIDUS ET UOLCACIUS DISCE-D V N T P L A N E καρῖ. F O D EUENERIT I G I T U R, E T Q V Ο D EG RI s I D Mob, P U T A B Odi tum dubitares,nunc certe no dubitas istis manentibus. Deinde in ipsa sega v Kal. Mart. INTEREAa NON DUBITO, QUIN IN FORMIANO MANsURUS sIS:COMMODIssIME E N I M - Minis I B I om.adtal. Mart. cum ille quin iam diem Brundisicitet. TVM PO TERIM vs DELIBERARE, NON SCILICET INTEGRA RE,SED CERTE M IUNUsu INFRACTA, O A M SI U N A PROIECERIS TE.Desiae IIII Non. Mart. αἱ τὸν λῆψιν cum breuiter scriberes tamen ponis hoc C RAs SCRIBAMPLvRA ET AD OMNI A. Ho C:TAMEN'DICAM, NON POENITE. RE ME CONsILII DE T V A MANSIONE: ET Q U A N Q U A M MAGNA soLICITUDIN F,T A M E N Q UIA MINUS MALI PUTO ESSE, QUAM IN ILLA PROFECTIONE, MANEO IN SENTENTIA, ET G A V P E O TE MANSISSE. Cu vero iam angerer & timerem nequid a me dede- is coris esset admissum III Non. Mart. T A M E N TE NON EssE V N A CUM POMPEIO, NON FERO MOLESTE: POSTEA sI OPUS FUERIT, NON ERIT DIFFICILE: ET ILLI in O QUO TEMPORE FIET,' ERIT μέ-.SE D HOC ITA DICO, SI HIC QUA RATIONE IN I TIv M FECIT,EADEM CETERA AGET S Y N C E R E,TE M P E R A T GPRvDENTER UALDE VIDERO,ET C o N s Y D E R A T IV s UTILITATIO Nos TRAE CONSULUERO. VII Id. Mart. scribis Peduceo quoque no
stro probari quia quierim, ius auctoritas multu apud me valet. His ego tuis scriptis me eoniolor ut nihil , me adhuc delictum putem. Tu modo auctoritatem tuam defendito: aduersus me nihil opus esse conscius ego aliis:ego si nihil peccaui reliqua tuebor. Ad ea nite hortare,& me omnino tua cogitatione adiuva. Hic nihildum de reditu Cesaris audie batur. Ego his literis hoc tamen profeci, perlegi omnes mas, & in eo acquievi. Lentillum nostrum scis Puteolis esse:quod cum E viatore quodam esset auditum, qui se diceret,eti ina Appia cum his paulum lecticam aperuisset, gnosse etsi vix verisimile,misi tamen Puteo Ios pueros qui pervestigarent, de ad eum literas. Inuutus est vix in hortis suis se occultanx. literasque mihi remisit mirifice gratias agens Cafari. De suo autem cosilio C.Cecio mandata ad me dedisse.eum ego hodie expectabam,id est X IIII Kal. Aprilis. Venit etiam ad me Matius Quinquatribus,homo mehercule,ut mihi visus est,temperatus δe prudens:existimatus quidem est semper auctor otii. uam ille haec no probare milii quidemussus est. quam illam milia ut tu appellas timere liuic ego in multo sermone epistolam ad me Caesariς ostendi eam cuius exemptu ad te antea misi: rogatisque ut interpretaretur quid esset quod ille scriberet consilio meo se uti velle,gratia,dignitate,ope rerum omnium .Respondit se non dubitaro quin & opem de gratiam meam ille ad pacificationem quaereret. Utiis nam in hac aliquod miseria reipublicae mmmis opus efficere & nauare mihi liceat. Matius quidem at illum in ea sententia esse confidebar,& se auctorem sore pollicebatur. igi Pridie autem apud me Crassipes iuerat, qui se prid.Non.Mart.Brundiso profectum atque ibi Pompeium reliquisse dicebatiquod etiam qui v III Id. illinc protati erant nunciabant. Illa vero omnes, in quibus etiam Crassipes, qui prudentia potius attendere sermones minaces inimicos optimatium: municipiorum hostis, meras proscriptiones, me, ros Sullas ctuae Lucceium loqui quae totam Graeciam,quae veroTheophanem:& tame omnis spes salutis in illis es ego excubo animo,nec parte vllani capio quietis: Re ut has X.iiii.
326쪽
pestis effugiam cu dissimillimis nostris esse cupio:quid enim ni illuc Scipionem qui trilistum quid Libonem praetermissurum stactis putast quorum aeditores conuenire dicuntur. quid eos autem,cu vicerint,in elues ellccturos quam vero Cn.nostri es Penunciatu AEgyptum de Arabiam cogitare, Hispaniam abiecisse :mostra narrant, squae salsa esse possunt:sed certe & haec perdita sunt di illa non salutaria. Tuas lueras iam de*dero: post fugat nostr nunqua iam nostru earum interuallum ibit. Misi ad te exemplum literarii mearum ad Caesare quibus me aliquid profectum puto.
CICERO I M P. S. D. CAESARI I M P. 18;V T LEGI tuas literas, quas si Furnio nostro acceperam, quibus mecum agebas Vt
ad urbem essem,te velle uti colitio & dignitate mea minus sum admirariis. De gratia & deope quid significares mecum ipse quaerebam: spe tamen deducebar ad eam cogitation , ut te pro tua admirabili ac singulari sapientia de otio de pace de concordia ciuiu agi velle arbitrarer, de ad eam ratione existimabam satis aptam esse & natura de personam mea. Quod si ita est de siqua de Pompeio nostro tuendo,& tibi ac resp.reconciliando, ra te attingit magis idoneu,quam ego sum,ad eam causam profecto reperies neminem qui&illi semper,& Senatui cum primu potui pacis author fui.Nec sumptis armis belli ullam parte attigi, iudicatisque eo bὰlo te violari, contra cuius honorem Populi R. benescio concessum, inimici atque inuidi niterentur. Sed ut eo tempore non modo ipse auctor dignitatis stuae fui, verum etiam ceteris author ad te adiuuandum sic me nunc Pompeii dignitas vehementer mouet: aliquot enim sunt anni cum vos duo delegi, quos praecipue colerem, de quibus essem sicut sum,amicissimus.Quamobrem a te peto vel potius de omnibus preciabus oro & obtestor,ut in tuis maximis curis aliquid impertias temporis huic quoque cogitationi,vi tuo beneficio bonus vir gratus,pius denique esse in maximi beneficii memo- ria possim. Quae si tantum ad meipsum pertinerent, sperarem me , te tamen impetraturum:sed ut arbitror,& ad tuam fidem & ad remp. pertinet me de pacis de utriusque vestrii& ad ciuium concordiam,per te,quam accomodatissimum conservari. Ego cum antea tibi de Lennilo gratias egissem, cum ei saluti qui mihi fuerat, suisses tame lectis eius literis, quas ad me gratissimo animo de tua liberalitate benesicidque misit, eandem me salutem I, te accepisse putaui quam ille. In quem si me intelligis esse gratum, cura obsecro ut etiam in Pompeium csse possim.
CICERO ATTICO SAL. a LEGEBAM tuas literas XIII Kal. cu mihi epistola affertur , Lepta.circumuallatum esse Pompeium ratibus etiam exitus portus teneri. No mediusfidius prae lacrymis possem reliqua nec cogitare,nec scribere:misi ad te exemplum Miseros nos cur non omnis fatum
illius un, executi sumus Ecce autem 1 Matio de Trebatio eadem quibus Minturnis obuii Caesaris tabestarii.Torqueor infesti,ut iam illum Mutianum exitum exopte. At quam ho inesta at quam expedita ma cosiliaequam migilata tuis cogitationibus,qua itineris,qua nauigationis, qua congressus sermonisque cum Caesarelomnia cum honesta, tum cauta. In
Epeim vero inuitatio quam suauis equ2m liberalis quam fraternat De Dionysio sum admiratus, qui apud me honoratior suit,quam apud Scipione Patratius, , quo impurissime haec haec nostra fortuna despecta est. odi homine de odero:vtinam ulcisci possem, sed illii ivlciscentur mores sui Iu quaeso nunc ves maxime quid agendum nobis sit cogita.Populi R.exercitus Cn.Pompeiu circunsidet fossa de vallo septum tenet fuga prohibet.Nos viviumus,& stat urbs ista Praetores ius dicunt AEdiles ludos parant viri boni usuras perscribui ego ipse sedeo Coner illuc ire ut insanus implorare fidem municipiorum boni non sequetur leves irridebunt:rerum nouarum cupidi,victores presertim de armati, vim de manus af- .serent.Quid censes igitur & quidnam At mi consilii ad finem huius miserrimae vitae nue doleo, nunc torqueor, cum quibusdam aut sapiens videor, quod una non ierim, aut Mix suisse:mihi contra: nunquam enim illius victoria socius esse volui calamitatis mallem fuisse.Quid ego nunc tuas literas quid tuam prudentiam, aut beneuolentiam implorem actum est.Nulla re iam possum iuuari qui ne quid optem quidem iam habeo,nis ut aliqua ι
327쪽
inimici misericordia liberetur. εὐκ ut opinor) ille de ratibus. Quid enim est, quod Dolabella his literis quas III Id. Mart a Brunditio dedit, hanc μου is quasi Cesaris scriberet Pompeium in fuga esse eumque primo vento nauigatum quod valde discres pat ab his epistolis quartim exempla antea ad te misi. Hic qi iidem mera lesera loquii mr:
sed non erat nec recentior auctor, nec huius rei quidem melior Dolabella. CICERO ATTICO SAL. 18sae v A s XI Kal. accepi litera quibus omnia consilia differs in id tempus, cum scierimus quid actum sit.& certe ita est: c interim potest quidquam statui sed ne cogitari quidem:quanquam hae mihi literae Dolabellae iubent ad pristinas cogitationes reuerti: fuit enim pridie Quinquatrus egregia tempestas,qua ego illum adum puto. -Mω, consiliorumorum non est a me collecta ad querelam, sed nimis ad consolationem meam: nec enim me tam haec mala an bant, quam suspicio culpae ac temeritatis meae: eam nullam puto es quoniam oem consiliis tuis mea facta & consilia consentiunt.Quia mea nraedicatione factum esse scribis magis quis illius merito ut tantum ei debere viderer est ita. Ego illum extuli semper,& co quidem magis nequid ille superiorum meminisse me putaret: quaes maxime meminissem tamen illius temporis similitudinem iam sequi deberem: hil me 3 adiuuit cum posset: & postea fuit amicus,& tam valde,& quam ob causam, plane scio. Ergo ego quoque illi quinetiam illud par in utroque nostru, quod ab eisdem dilecti sumus. sed utinam tannim ego ei prodesse potuissem quatum mihi ille potuit: mihi tamen quod
secit gratissimum: nec ego nunc eum iuuare qua re possum sciomecii possem,cum tam pestiferum bellum pararet adiuuandum putarem:tantum offendere animum eiuς hic manes nolo: nec mehercule ista videre,quae m potes iam animo prouidere nec interesse istis malis
possem: sed eo tardior ad disintendit fui quod dissicile est de discessu volutatio sine ulla spe
reditus cogitare .nam ego hunc ita paratum video peditatu equitatu classibus auxiliis Gallorum quos Matius isse a sui puto sed certe dicebat peditum: equitum se polliceri sumptu suo annos decem.sed sit hoc λιοσυμ .magnas hisce certe copias,& liabebit non ille ve ctigal sed ciuium bona. Adde confidentiam nominis adde imbecillitatem bonorum viro-riim: qui quidem quod illum sibi merito iratum putant,oderunt:vt m scribis ludii ac vellem scribiς. Quisnam hic significasset sed & iste,quia plus ostenderat quam fecit,& vulgo illum,qui amarunt, non amant. Municipia vero & rustici Romani illum metuunt, hune adhuc diligunt.Quare ita paratus est,ut etiam si vincere non possit,quomodo tamen vin-ι es ipse possit no videam.Ego autem non tam γατ υ huius timeo,quam --WH ,αί -
quae ne mihi quidem placcbant:sed habebam in illis & occultationem.&-fidelem: Quae si mihi Brundisii suppetant, mallem. sed ibi occultatio nulla est. Verum sui scribis
cum scimus, viris bonis me non nimis excuso: quas enim eos cenas & facere & obire scri-ν psit ad me Sextus,quam lautas,qu- tempestiuas3Sed sint quamuis boni non sunt melio res quam nos:minierent me si essent fortiores.De Lanuino Phameae erraui.Troianii semuniaueram: id ego voluique,sed pluris est istuc tamen me cupere memor es,vllam spem fruendi ut de re in nos. Quae monstra cotidie intelligamus ex illo libello, qui in epistola coniectus est. tulus noster Puteolis est αδεμνῶ is ut Caecius narrat . Quid agat alis pam. Cora finiensem reformidat. Pomptio nunc putat satisfactum: beneficio Caesaris mouetur, sed tamen mouenta masis prospecta re.Nec haec posse serre Omnia misera,sed hoc nil miserius. Pompeius Numatium Magium de pace misit,& tamen oppugnatur quod ego non cresinam.Sed habeo a Balbo literas,quarum ad te exemplum misi. Lege quaeso & illud infimum caput ipsius Balbi optimi. Cui Cn. noster locum, ' ubi hortos aedificaret dedit,quem cui nostrum non fame praetulit Itaque miser torquetur. Sed ne bis eadem imas ad ipsam te epistolam Micio: spem autem pacis habeo nullam. labella suis literis Id. Mart.datis, merum bellum loquitur. Maneamus ergo in illa eadem sententia misera & desperata quando hoc miserius esse nihil potest.
328쪽
BALBVS CICERONI IM P. s. I 86C AB s A R nobis literas perbreues misit quatiam exemplum subscripsi.breuitate epistolae scire poteris eum valde esie distat tu qui tanta de re tam breuiter talpserit.Siquid praeaterea noui fuerit statim tibi scribam Caesar Oppio Cornelio s. AVII ID. Mart. Brundisium veni. ad murum castra posui. Pompeiuς est Brundisii misit ad me Cn. Magium de
pace:quae visa sunt respondi. Hoc vos statim scire volui: cum in spem venero, de compo- ilitione aliquid me conficere,statim vos certior: saciam. Quomodo me nunc putas mi Cicero torqueri, postquam rursus in spem pacis veni, nequa res corum copositionem impediateNanque quod absens facere pollum opto: quod si una essem, aliquid fortasse promcere possem videri. Nunc expcctatione crucior.
CICERO ATTICO sΑL 18 MISERAM ad te VIIII Kal. exemplum epistolae Balbi ad me,& Cesaris ad eum. Ecce tibi eodem die Capua literas accepi Qio Cesarem ad se prid. Id. Mart. misiste
hoc exemplo Pompeius se oppido tenet nos ad portas castra habemus: namur opus ima
gnum de multorum dierum propter altitudine maris: sed tanam nitul est quod potius fa- ciamus. Ab utroque portus cornu molis iacimus, ut aut illum quaptimum traiicere quod ii habet Brundisii copiarum cogamus,aut exitu prohibeamus. Vbi est illa pax,de qua Balbus scripserat torqueri se Et quid acoebiust & quid crudelius Atque:eum loqui . m. narrabat Cn. Carbonas, M.Bruti se poenas persequi, omniumque eorum in quos Sulla crudelis hoc socio fuissetmihil Curionem se duce facere,quod non hic Sulla duce fecisset. Ad ambitionem, quibus exilii poena superioribus legibus non fuisset, ab illo patriae prodit ires de exilio reductos esse:queri de Milone per vim expulso. Neminem tamen se violatu rum nisi qui arma haec contra.Bebius quidam a Curione II, Id .profectus, homo non in
sans, sed quis vlli non dicaci plane nescio quid agam. Illinc quidem Cn. profectum puto. Quidquid est biduo sciemus.A te nihil ne ante prorsus qui)em quid literarum,nec mitii: quid enim est quod scribamus Ego tamen nullum diem praetermitto. Scripta epistola, literae mihi antelucem a Lepta Capuae redditae sunt, Id. Mar. mum a Brundisio conscendisse,ad Caesarem ad V II Kal.Apr. Capuae sore.
C v M dedissem ad te literas ut scires Casare Capuae v II Kal. Hre,allatae mihi Capua sunt literae eum in Albano apud Curionem V Kal.iore.Eum cum videro, Arpinum per Si mihi veniam quam peto Jederit,utar illius conditione: sin minus, impetrabo aliquid a meipso. Ille ut ad me scripsit legiones singulas posuit Brundisi Tarenti,Siponti: claudere mihi videtur maritimos exitus, & tamen ipse Graeciam spectare potius quam Hispanias: ista haec longius absunt. Me nunc & congressus huius stimulat sis vero adestὶ de prima eius actionis horrco. Volet enim ac&ὶ S.C.facere, volet Augurum decretiim, rapiemur,aut absentci vexabimur:vel ut C O s s.roget Praetor,Vel Dictatorem dicat, quorum neutrum
ius est: & si Sulla potuit efficere, ab Interrege ut Dictator diceretur & Magister equitum, cur hic non possit Nihil expcdio, nisi ut aut ab hoc tanquam inMutius aut ab illo tan- , quam L. Scipio. Cum tu haec leges, ego illum fortasse conuenero. ἀτλα - προν. ne illud quidem nostrum proprium:erit enim lpes propinqui reditus,erit hominum querela: nunc exire cupimus,qua spe reditus, mihi quidem nunquam in mentem venit. Non modo autem nulla querela est municipalium hominum ac riisticorum,sed contra metulit,ut crudelem iratum: nec tamen mihi quidquam est miserius quam remansisse, nec optatius qu inmolare,non tam ad belli, qu m ad fugae societatem. Sed tu omnia qui consilia differebas . in id tempus, cum sciremus quae Brundisi acta essent: scimus nempe: haeremus nihilominus: vix enim φαο mihi hunc veniam daturum etsi multa assero iusta ad impetrandum : sed tibi omnem illius meumque sermonem omnibus verbis expressum statim
mittam: tu nunc omni amore enitere, ut nos cura tua & prudentia iuves. Ita subito accurrit,ut ne Trebatium quidem, ut constituaam, possim videre omnia nobis imparatis , agenda. Sed tamen, esivi ait ille, α κ κοὐ .mλο -.quidquid egcro, si
329쪽
nuo scies. Mandata Caesaris ad C o s S. 6d ad Pompeium quae rosas, nulla habeo: quae descripta amitit, illa e via misi ad te, e quibus mandata puto intelligi poste. Philippus Neas poli est. Letulus Puteolis. De Domitio ut facis, iscitare ubi sit quid cogitet. Quial seri bis,aspcrius metu ini mei patiantur mores,de Dionyso scripsisse: vide quam sim antiquorum hominum: te mediusfidius hanc rem grauius putaui lariirum esse,quam me: nam praeterquam quod te moueri arbitror oportere iniuria quae mihi , quoquam facta sit, praeterea teipsum quodammodo hic violauit, in in me tam improbus suit: sed tu id quanti stimes tuum iudicium est, nec tamen in hoc tibi quidquam oneris impono: ego autem il-7 Ium male sanum semper putaui,nunc etiam impurum Se sceleratum puto, nec tamen mi hi inimiciorem quam sibi. Philargyro bene,causam certe habuisti de veram de bonam: relictum esse me potius quam reliquisse.Cum desiss iam literas ad VIII Kal. quos cum, , Natio pueri & Trcbatio miseram epistolam mihi attulerunt hoc exemplo, Matius & Tre,, batius Ciceroni Imp.S. Cum Capua exissemus in itinere audiimus Brudisio ad X U I Kal. ,, April. cum omnibus copiis,quas habuerat profectum esse Caesarem postero die in oppidu, , introisse concionatum esse: inde Romam contendisse velle ante Kal. Me ad urbem,& pau- , , Ios dies ibi commorari deinde in Hispanias proficisci. Nobis non alienum visum est quo- niam de aduentu Caesaris pro certo sabebamus pueros ad te remittere,ut id tu quampriis mum scires Mandata cita nobis curae sunt,eaque ut tempus postularit agemus. Trctatius Scaevola facit ut antecedat.
Epistola conscripta,nunciatum est nobis, Caesarem ad v III Kal. Capuae,ad VII Sinuestae.haec pro certo putamus. CICERO ATTICO SAL. 189C v M quid scriberem ad 'te nihil haberem tamen nequem diem intermittere, has dediliteras. Ad V I Kal. Caesarem Sinuessae mansurum nunciabant: ab eo mihi literae redditae sunt ad V II Kal. quibus iam opes meas, non ut superioribus literis opem expectat. Cum P eius clementia Corfiniensem illam per literas collaudauissem rescripsit hoc exemplo Cae M sar Imp.Ciceroni Imp.SM.Dic. Rccte auguraris de me bene enim tibi cognitus lumini- hil a me a se longius crudelitate. Atque ego cum ex ipsa re magnam capio voluptatem, tum meum factum probari abs te triumpho de gaudeo .neque illud me mouet quia ii qui li me dimissi sunt. discessisse dicuntur, ut mihi rursus bellum inferrent: nihil enim malo. quam & me mes similem esse,& illos sui.Tu velim mihi ad urbem praesto sis. ut tuis con- siliis atque opibus ut consueui in omnibus rebus utar. Dolabella tuo nihil scito mihi esse iucunditis: hanc adeo habebo gratiam illi: neque enim aliter facere poterit, tanta eius hu-
inanitas is sensus,ea in me est beneuolentia.
CICERO ATTICO SAL. I9OT.R EBAΤIUM VI Kal. quo die has literas dedi, expectabam: ex eius nuncio Matisque literis meditabar quomodo cum illo loquar. o tempus miserum: nec dubito quin a me contendat ad urbem veniam. natum enim Kal.velle se frequentem adesse etiam Formiis proscribi iussit. Ergo ei negandum est Sed quid praeripi statim ad te perscribam om-
, nia:ex illius sermone statuam, Arpinumne mihi eundem sit, an qub alio. Volo Ciceroni meo togam puram dare istic puto.Tu quaeso cogita quid deinde:nam me hebetem molestiae reddiderunt A Curio velim scire ecquid ad te scriptiim sit de Tirone:ad me enim ipse Tiro ita scripsit ut verear quid agat. Qui autem veniunt inde,id modo nunciant. Sane in magnis curis etiam haec me sollicitant: in hac enim fortuna perutilis eius de opera de fidelitas esset. GICERO ATTICO SAL., V Τ R V N ML E ex tuo consilio: nam &oratio suit ea nostra,vt bene potius ille de nobis existimaret,quam gratias ageret:& in eo masimus ne ad urbem.illa fefellerunt facilem quod putaramus nihil vidi minus. damnari se nostro iudicio: tardiores re reliquos, si in his non venerimus dicere.ego dissimilem illorum esse causam. Quid multa Veni igitur Arage depace. lcone inquam arbitratui An tibi inquit,ego praescribam Sic Inquam agam,
330쪽
Senatui non placere in Hispanias iri nec exercitus in Graeciam transportari multaque in- 'quam de Cn.deplorabo.Tum ille, Ego vero ista dici nolo. Ita putabam inquantista ego in nolo adesse quia aut sic mihi dicendum est, aut non veniendum,multaque quae nullo modo possem silere si adessem. Summa fuit ut ille quasi exitum quaerens ut deliberarem, non fuit negandi inuita discessimus.Credo igitur hunc me non amare. At ego me amavi,quod mihi iampridem usu non venit. Reli ua.5 Dii, qui comitatus: quae sui tu soles diceres n- κήα,in qua erat cros.celeri: O rem perditam lo copias desperatast Quid Servii F.quot in his
castris fuerunt quibus Pompeius circunsederetur sex legiones multum vigilat audet, nullum video finem mali. Nunc certe promenda tibi sunt consilia. Hoc fuerat extremum,illa tamen ram .im illius est odiosa quam pene praeterii si sibi consiliis nostris uti non liceret,usurum quorum posset,ad omniaque esse descensurum Vidisti igitur virum.ut scripse ras ingemuisti certe.ciab reliqua. Quid continuo ipse in Puteolanum,cgo Arpinum: inde expecto quidem, ΑΛΛ τε Ac AN Illam tuam. Tu malumὶ inquies, actum ne agas:etiam illum ipsum quem sequimur multa fefellerunt:sed ego mas literas expecto. Nihil est enim iam ut antea,videamus hoc quorsum euadat. Extremum fuit de cogressu nostro quo quidem non dubito quin istum offenderim: maturius agendum cst.Amabo te epistolam & 7--ν. Vale tuas literas nunc expecto. CICERO ATTICO SAL. 19IEGo meo Ciceroni, quoniam Roma caremus, Arpini potissimum togam puram dedi: Idque municipibus nostris fuit gratum:essi omnis & illos.& qu, iter feci moestos afflictosque vidistam tristis & tam atrox est huius insciis' mali. Delestiis habentur. in hyberna deducuntur. Ea,quae etiam cum a bonis viris, tum iusto in bello cum modeste fiunt, tamen ipsa per se molesta sunt,quam censes acerba nunc esse cum a pcrditis in ciui- Ii nefario bello petulantissime fiante Caue autem putes quenquam hominem in Italia turpe ni esse, qui hinc absit. Vidi ipse Formiis uniuersos: neque mehercule inquam homine putaui.& noram omnis,sed nunquam uno loco videram. Pergamus igitur quo placet, &nostra omnia relinquamus. Proficiscamur ad eum cui gratior noster aduentus crit. quinis una suissemus: tum enim eramus in maxima spe, nunc ego quidem in nulla: nec praeter sme quisquam Italia cessit, nisi qui hunc inimicum sibi putaret . nec mehercule hoc saetorei p.causa quam funditus deletam puto:sed nequis me putet ingratum in eum qui me leuauit sis incommodis quibus idem affecerat:&simul quod ea quae fiunt,aut quae certe filiatura sunt, videre non potaro. Etiam equidem S.C.facta quaedam iam puto: utina in Volcatii sententiam. Sed quid refert in cnim una sententia omnium. Sed erit immitissimu Sensius qui filium misit ad affligendum Cn. Pompeium aut certe caniendi inicii in Pontio Titiniano: etsi hic quidem timoris caula ille vero. Sed stomachari desinamus & aliquando sententiam.Vt milia noui, nisi id quod minimum vestem,spiritum reliquum esse. Nos.' quoniam superum mare obsidetur,infero nauigabimus: & si Puteolis erit dissicit Croto nem petemus,aut Thurios, & boni ciues amantes patriae mare infestum habebimus. Alia x rationem non huius belli gerendi nullam video: in AEgyptum nos abdimus:exercitu pares esse non possiimus: pacis fides nulla est: sed haec satis deplorata sunt. Tu velim litera; Cephaloni des de omnibus rebus actis, denique etiam de sermonibus hominum, nisi plane obmutuerunt. Ego tuis consiliis usus sum, maximeque qubd grauitatem in congressu nostro tenui quam debui.& ad urbem ut non accederem perseueraul. Quod superest scri- cia quaeso quam curatissime fiam enim extrema sunt)quid placeat quid censeas etsi iam nulla dubitatio est, tamen siquid vel potius quidquid venici in mentem scribas velim.