장음표시 사용
331쪽
M. TVLLII CICERONIS EPISTOLARUM AD ATTICvM LIBER A. CICERO ATTICO SAL.
IN TERTIO Non cum in Laterium statris venissem accepi literas,& paulum respiraui, quod post has ruinas mihi non acciderat: per enim magni assimo tibi firmitudinem animi nosiri de factum nostrum probari.Sexto enim nostro quod scribis probari, ita laetorvi me, quasi patris eius, cui semper uni plurimum tribui, iudicio comprobari putem: qui mihi quod saepe soleo recordari.dixit olim Nonis illis illis Decembribus: cum ego Sexte
Eius isitur mihi vivit auctoritas.&simillimus eius filius eodem est apud me pondere quo suit ille: quem saluere velim iubeas plurimum. Tu tuum consitum, etsi non in longum tempus differs tiam enim illum emptum pacificatorem perorasse puto, iam actus aliquid esse in consessu Senatorum) tamen suspensum meum detines, sed eo minus quM non dubito quid nobis agendum putes. Quid enim Flauio legionem de Siciliam dari seribas & id iam fieri quae tu scelera partim parari de iam cogitari, partim ex tempore futura censes Ego vero Solonis popularis tui, ut puto etiam mei legem negligam,qui capite sanxit.liqui in seditione non alterius utrius partis suisset: si si tu aliter censes: & hinc abero & filii: sed alterum mihi est certius, nec praeripiam tamen: expectabo tuum consilium, de
eas literas,nisi alias iam dedisti quas scripsi ut Cephaloni dares. Quod scribis no quo alicunde audieris sed te ipsum putare, me attractum iri,si de pace agatur: mihi omnino non venit in mentem, quae possit actio esse de pace, cum illi certissimum sit si possit expoliares exercitu de prouincia Pompeium.nis sorte iste summarius ei potest persuadere, ut dum oratores eant de redeant,quiescat, nihil video quod sperem, aut quid iam putem fieri posse sed tamen hominis hoc ipsum probi est,& magnu, πιυ --αν veniendumne sit in consilium Tyranni,si is aliqua de re bona deliberaturus sit. Quare siquid eiusmo di euenerit, ut arcessamur, quod equidem non curo. quod enim essem de pace dicturus di-ε xi ipse valde repudiauit: sed tamen siquid acciderit, quod censeas milii faciendum, utique se ibito. Nihil enim mihi adhuc accidit quod maioris consilii esset. Trebatii boni viri &ciuis verbis te gaudeo delectatum, tuaque illa crebra ἐκ Gisint I PEPEi, me sola adhuc delectauit. Literas tuas vehementa expecto, quas quidem credo iam datas esse. Tu cum Sexto seruasti grauitatem eadem,quam milii praecipis.Celer tuus disertus magis est quam sa-ν piens. De iuuenibus quae ex Tullia audisti,vera lunt.14.Antonii istud quod scribis. mini videtur tam re esse triste, quam verbo .haec est αλ in qua nunc sumus mortis instar: aut enim mihi libere inter malos mutuit,aut ves periculose cu bonis:aut nos temeritate bonorum sequamur, aut audaciam improborum insectemur. Vtrunque periculosum est.
At hoc quod agimus, nec turpe, nec tamen tutum. Istum,qui filium Brundisium de pace misit.De pace idem sentio quod tu,simulationem esse apertam: parari autem bellum acera rime.Me Legatum iri non arbitror, ius astuc ut optaui) mentio facta nulla sit:eo minus habeo necesse scribere,aut etiam cogitare quid sim facturus,si accidoeit ut legerer.
Ecio cum accepissem mas literas Non. April.quas Cephalio attulerat, essemque Minturnis postridie mansurus, de inde protinus: sustinui me in Arcano fratris, ut dum aliquid certius afferretur, occultiore in loco essemus, agerenturque nihilo minus quae sine nobis agi possint. M M T E T c A iam adest, de animus ardet, neque est quidquam quo &qua: sed, hac nostra erit cura de peritorum. Tu tamen quoad poteris, ut adhuc secisti nos consiliis iuvabis. Res sunt inexplicabiles. Fortunae sunt committenda omnia:sine spe conamur vl-Ia.Melius siquid acciderit mirabimur. Dionysium nolim ad me profectum, de quo ad me Tullia mea scripsit: sed de tempus alienum est, & homini non amico nostra incommoda, tanta presertim, spectaculo esse nollem,cui te meo nomine inimicum esse nolo.
332쪽
CvM quid scriberem planc nihil haberem haec autem reliqua essent quae scire cupae. prosectusne esset: quo in statu urbem reliquisset:in ipsa Italia,quem cuique regioni,aut negotio praefecisset:& qui Sent ad Pompeium &ad C O S s .ex S.C.de pace Legati.Cum igitur haec scire dedita opera has ad te literas mis. ceris isitur c5mode,milisque gratum ime de his rebus, & siquid erit aliud quod scire opus sit, feceris certiorem. Ego in Arcano iopperior dum ista cognosco. Ad UII Id.alteram tibi eodem die hanc epistolam dictaui.& pridie )ederam mea manu longiorem. Visum te aiunt in Regia,nec reprehendo quippe cum ipse istam reprehensionem non sugerim: sed expecto tuas literas: neque iam sane video quid expectem:sed tamen etiam si nihil erit,idipsum ad me velim scribas. Cesar mi-, hi ignoscit per literas,quod non venerim, seseque in optimam parte id accipere dicit. Facile patior quod scribit,secum Tullium & Seruium questos esse quia non idem sibi, quod mihi remisisset homines ridiculos, qui cu filios misissent ad Cn. Popeium circunsedendii. ipsi in Senatum venire dubitarent. Sed tamen exemplum misi ad te Caesaris literarum.
MvLTAs a te acoepi epistolas eodem die omneis diligenter scriptas .Ea vero quae voluminis instar, erat saepe legenda, sicuti facio:in qua non frustra laborem suscepisti. mihi quidem pergratum fecisti .Quare ut id quoad licebit id est quoad scies ubi sumus,quam pissime facias, te vehementer rogo. At deplorandi quidem, quod cotidie facimus, sit iam nobis aut finis omnino si potest, aut moderatio quaedam,quod profecto potest. Non enim iram quam dignitatem,quos honores quem vitae statum amiserim cogito: sed quid consecutus sim, quid praestiterim, qua in laude vixerim: his denique in malis quid intersit inter me & istos quos propter omnia amisimus:hi sunt qui nisi me ciuitatoexpulissent obtinere se non posse putauerunt licentiam cupiditatum suam quoru societatis.& sceleratae consensonis fides qub emperit vides. Alter ardet furore de scelere, nec remittit aliquid. sed in sdies ingrauescit: modo Italia expulit,nunc alia ex parte persequi ex alia prouincia spoliare conatur:nec iam recusat,sed quodammodo postulat ut quemadmodum est,sic etiam appelletur Tyrannus. Alter is qui nos sibi quondam ad pedes stratos ne subleuat quidem: qui
se nihil contra huius voluntatem aiebat sacere posse, elapsus e soceri manibus, ac ferro bellum terra de mari coparat: niniustum ille quide, sed cum pium, tu etiam necessariri suis tamen ciuibus exitiabile nili vicerit: calamitosum etiam si vicerit. Horum ego summorum Imperatorum non modo res gestas non antepono meis,sed ne sortunam quidem
ipsam qua illi florentissima, nos duriore conflictati videmur. Quis enim potest aut deserta per se patria aut oppressa beatus esse Etsi ut nos a te admonemur)recte in illis libris diximu, nihil esse bonum nisi quod honestii: nihil malum,nisi quod turpe sit: coete uterque , istoru est mitarimus quorum utrique semper patriae salus de dignitas posterior sua dominatione & domesticis comodis suit.Praeclara igitur conscientia sustentor, cogito me derep.aut meruisse optime,ctim potuπim:aut inta estquam nisi diuine cogitataeaque ipsa tempestate euersam esse remp.quam ego X IIII annis ante prospexπim.Hac igitur conscientia comite proficiscar,magno equidem cum dolore, nec tam id propia me, aut propin fratrem meum quorum iam acta aetas, quam propia puπos, quibus inlidum vide- cmur praestare etia remp.dcbuisse: quo ii quidem ait π non tam quia maiore pietate est, me mirabilim excruciat:alta o re miisa nihil enim mihi accidit in omni vita acoebius) indulgetia videlicet nostra deprauatus,eb progressi is est quo no audeo dicae:& expceto tuas litinas.scripsisti enim te scriptitru esse plurima, cu ipsum vidisses. Omne meu obsequiu in
illum fuit cum multa seu tate:neque unu eius,nec paritu, sed multa magna delicta com , pressi.Patris autem lenitas amanda potius ab illo,quam tam crudelitα negligenda: nam limas eius ad Caesarem missas ita grauita tulimus,ut te quidem celaremus,sed ipsius videmus vitam insuauem reddidisse:hoc vero eius it re simulatioque pietatis,qualis iii erit, non audeo dicoee.Tantum scio:post Hircium conuentum, arcessitu ab Caesare de eo animo , suis rationibus alienissimo,& cosilio relinquendi Italiam:& haec ipsa timide. sed nul- ,
333쪽
Ia nostra culpa est natura metuenda est,haec Curionem haec Hortensi filium non patrum culpa cornipit. Iacet in incerore meus stater,ncque tam de sua vita, quam de mea metuit.
Huic tu, huic tu malo affer consolationes, si ullas potes: maxime quidem illam velim ea quae ad 'nos delata sint,aut falsa esse, aut minora: quae si vera sint, quid futurum fit in hacs fuga nescio:nam si haberemus rempu. consilium mihi non deesset nec ad sevcritatem, nec ad diligentiam. Haec siue iracundia sitie dolore siue metu permotus, grauius scripsi, quam aut tuus in illum amor aut meus postillabat.Si vera sunt, ignosces:si falsa, me libente eripies mihi huc errorem.Quoquo modo vero se res habebit nihil assignabis nec patruo nec patri. Cum haec scripsissem, a Curione mihi nunciatum in eum ad me venire: venerat ei, nim is in Cumanum vesperi pridie id est Id. Siquid eius igitur sermo eiusmodi attulerit, quod ad te scribendum sit,id in literis adiungam.
Praeteriit villam meam Curio, iussitque mihi nunciari mox se venturum, cucurritque Puteolos ut ibi concionaretur.concionatus est:rediit:fuit ad me sane diu. O rem foedam lnosti hominem nihil occultauit:in primis nihil esse certius quam Ut omnes qui lege Pomis p eia condemnati essent,restituerentur:itaque se in Sicilia eorum opera usurum .De Hispaniis.non dubitabat quin Caesaris essent:inde ipsum cum exercitu ubicunque Pompeius estset elux interitu finem illi sore, propius factum esse nihil eum plane iracundia elaturmvoluisse Caesarem occidi Metellum Trib. pl. quod si esset factum, caede magnam sutura esse:
permultos hortatores esse caedis: ipsum autem nou voluntate, aut natura non tae crudelem sed quod popularem esse clementiana: quod si populi ibadium amisisset crudesem sere ii eumque perturbam,quod intelligere se apud ipsam plebem offendisse de aerario. itaque ei
cum certissimum fuisset anaequam proficisceretur,concionem habere ausum non esse,-- hementerque animo perturbato profectu.Cum autem ex eo quaererem quid videret quod emplum quam rempub.plane fatebatur nullam spem reliquam. Pompeii classem tini
bat quae si esset se de Sicilia abiturum. Quid isti inquam sex mi fasces si ab Senam cur lauii reatissi ab ipso. r sex Cupiui,inquit,ex S.C.surrepto.nam aliter non poterat. At ille impendio nunc magis odit Senatum. A me inquit,omnia proficiscentur. Cur autem sex quiam II nolui:nam licebat. Tum ego,Quam vellem,inqua petiisse ab eo quod audio Philip ptim impetrasse:sed veritus sum,quia ille a me nihil impetrabat. Libenter inquit.tibi con cessisset:verum puta te impetrasse. Ego enim ad eum scribam Vt tu ipse voles de ea re nos inter nos locutos.Quid autem illius interes,quoniam in Senatum non venis ubi sis quin nune ipsum minime offendisses eius causa si in Italia non fuisses. Atque ego me recessum:& solitudinem quaerere, maxime qubd lictores haberem. Laudauit consilium. Quid ergo inquammam mihi cursus in Graeciam per tuam prouinciam est,quoniam ad mare stipem milites sunt.Quid mihi, inquit optatiust Hoc loco multa perliberaliter: ctgo hoc quidem est verum profecto,ut non modo tuto, mim etiam palam nauigaremus:reliqua in poste- s rum diem distulit ex quibus scribam ad te, siquid eri r epistola dignum. Sunt autem, quae praeterii, interregniamne esset expectaturus, an quomodo dixerim. Ad se ille quidem. de serri Consulatum, sed se nolle in proximum annum: & alia sunt quae exquiram. Iurabat ad summam.quod nullo negotio faceret, amicissimum mihi Caesareniti esse debet. quid e nim inquam scripsit ad me Dolabellat dico quid affirmabat, cu scripsisset, qiibd me cupe-ὰ ret ad urbem venirer illum quidem gratias agere maximas & non modo probare. sed etiacaudere. Quid quaeris atque iubebat .Est enim suspicio illa domestici mali.& sermonix Luetiani: quam cupio illum dignum esse nobis,& quam ipse me inuito quae pro illo sit suspicandum .sed opus fuit Lurtio conuento.Est profecto nescio quid sed velim quamminimo:& tamen elim nondum redisse miramur:sed haec videbimus, tu orpios Teretiae dabis. iam cum urbis unum periculum est. Me tamen consilio iuva, pedibusne Rhegiu. an tunc sta- ιν iam in navem. Ceterum quoniam moror ego ad te statim habebo quod scribam, simul ut videro citrionem. De Tirone cura quaeso, quod facis, ut sciam quid is agat. De tota mea cogitatione scripsi ad te antea satis,ut mihi visus sum, diligent α.de die nihil sane potest scribi certi praeter hoc non ante lunam nouam.
334쪽
Curionis sermo postridie eandem habuit sere summam: nisi quod apretius fgnificauit,
se harum rerum exitum non videre. Quod mihi mandas de quoda regendo siviam tamen irnihil praetermittam atque utinam tu, sed modestior non pro epistolam ad Vestorium sta tim de Tullia: ac valde requirere solebat.Comodius tecum Vectenus est locutus quam ad me scripserat:sed mirari satis hominis negligentiam non queo. cum enim mihi Philotimus dixisset. in L emcre de Canuleio diuoesorium illud posse minoris etiam empturum si Vectenum rogassem rogaui ut siquid posset ex ea summa detraheret .promisit. ad me nu- i, per se us x x x emisse,ut scriberem cui vellem addici:diem pecuniae Id. Nov. esse.recripsi ei stomachoses vis cum ioco tamen familiari. Nunc quoniam agit liberaliter, nihil accuso hominem: scripsique ad eum,me a te certiorem esse factum. Tu de tuo itinere quid &quando cogites velim me certiorem facias. Ad x V Kal. Mai. CICERO ATTICO SAL. i96M s adhuc nihil praeter tempestatem moratur: astute nihil sum acturus: sat in Hispania quidlibet,se tamen retice. meas cogitationes omnis explicaui tibi superioribus literis: quocirca hae sunt breues: & tamen quia festinabam, eramque occupatior de Filio, ita me quidem sedulo.nosti reliqua. Qubd dein me mones,& amice & prudenter me mones: sed erunt omnia facilia si ab uno illo cauero. Magnum opus est.mirabilia multa. nihil sin iplex nihil syncerum: vellem suscepisses iuuenem regendum: pater enim nimis indulgens: quidquid ego astrinxi relaxat:si sine illo possem. regerem quod tu potes: sed ignosco: magnum inquam opus est. Pompeiu pro certo habemus per Illyricum proficisci in Galliam: ego nunc qua & quo videbo. Ego vero Apuliam & Sipontum, & tergiversationem istam
probo nec tuam rationem eandem esse duco,quam meam non quin in repub. rectit idem isit utrique nostrii, sed ea non agitur. Regnandi contentio est, in qua pulsus est modestior Rex,& probior & integrior,& is,qui nisi vincit nomen Populi R. deleatur necesse est: δε-
autem vincit Sullano more exemploque vincet. Ergo hac in contentione neutru tibi palam sentiendum, & tepori seruiendii est: mea causa autem alia est quia beneficio vinctus, ingranis esse non possummec tamen in acie,sed Melitae, aut alio in loco, siue in oppidulo futurum puto. Nihil, inquies,iuuas eum, in que ingranis esse non vis immo minus fortast se voluisset.sed de hoc videbimusaexeamus modo quod ut meliore tempore possimus, sa-cit Adriano mari Dolabella, freto Siciliensi Curio. Iniecta aut e milii spes quaeda est velle mecum Ser. Sulpicium colloqunad eum misi Philotimum libertum cum literis: si vir esse
volet praeclara synodia sinautem,erimus nos qui solemus.Curio mecum vixit,iacere Cae-ssarem putans offensione populari: Siciliaque diffidens, si Pompeius nauigare coepisset. puerum accepi vehementer:auaritiam video fuisse, & spem magni congiarii. Magnit hoc malum est sed scelus illud quod timueramus,spero nullum fuisse:hoc autem vitium puto te existimare non nostra indulgentia sed a natura profectum. quem tamen nos disciplina regimus. De Oppiis Veliensibus quid placeat cum Plulotimo videbis. Emirum nostram ι putabimus,sed alios cursus videbamur habituri.
CICERO ATTICO SAL. I97Ε Τ R E s ipsa monebat,& tu ostenderas, de ego vidcba de his rebus quas intercipi periculosum esset, finem inter nos scribendi fieri lepus esse. sed coem ad me saepe mea Tullia scribat, orans ut quid in Hispania geratur expectem, & sempo ascribat idem videri tibi,
Idque ipse etiam ex tuis literis inicit crina: non puto esse alienum me ad te, quid de ea re sentiam scribere.Consilium ilhid tunc esset prudens,ut mihi videtur si nostras rationes ad iHispanie in casum actamodaturi es emus quod fieri dicitis oportere.nccesse est enim aut id quod maxime velim, pelli istum ab Hispania, aut tralii id bestum, aut istum, ut conficdere videtur apprehendere Hispanias. Si pellenir,quam gratus,aut quam honestus tu erit ad Pompeiu noller aduentus, cum ipsum Curione ad oena transiturum putem si trali itur bellum quid expectes aut quantur resinquitur,ut si vincimur, in Hispania quiescamus: id ego contra putoristit enim victore magis relinquendu puto,quam victu:& dubitante magis quam fidentu suis rebus: nam caedem video si vicerit,& impetum in priuatorum pecu-
335쪽
nias.& exulum reditu,& tabulas nouas,& turpiismoru honores,& regnu non modo Ro-
mano homini, sed ne Persae quide ciliqua tolerabile. Tacita esse poterit indignitas nostra Pati poterunt oculi, me cum Gabinio sententiam diceres & qui de illum rogari priust praesto esse clientem tuum Chloelium Catelli, Plagulcium, ceteros3 Sed cur inimicos colligo. qui meos necessarios a me defensos nec videre in curia sine dolore, nec versari inter eos sine dedecore potero Quid si ne id quidem in exploratum. tore ut mihi liceate Scribunt, enim ad me amici eius, me illi nullo modo satisfecisse,qubd in Senatum non venerim.Tamen nec dubitemus an & nos etiam cum periculo venditemus quicum comuncti ne cum ,
praemio quidem volumus esse. Deinde hoc vide non esse iudicium de tota contentione in Hispanii misi sorte his amissis,arma Pompeiu abiecturu putas citius omne consiliu Themistocleum est.Existimat enim qui mare teneat,ciim necesse rerum potiri. Itaque qui nun. quam id egit,ut Hispaniae pcr se tenerentur,naualis apparatus ei semper antiquissima cura fuit. Nauigabit igitur cum erit tempus, maximis classibus, & ad Italiam accedet, in quamos sedentes quid erimus t Nam medios esse iam non licebit:classibus aduersabimur igitur, Quod malum maius scilicet tantum, denique quid turpius 3 Annibal hic in absentis solus tuli scelus eiusdem, cum Pompeio & cum resiquis principibus non seram Quod striamr misso ossicio periculi ratio habenda est,ab illis est pasculum si peccaro:ab hoc si recte fecero nec ullum in his malis consilium periculo vacuum inueniri potest: vi non sit dubium quin rurpiter iacae cum periculo fugiamus quod fugeremus etiam ciam salute.non simul
cum Pompeio mare triuerimus,omnino potuimus Extat ratio dierum,sed tamen fateamur enim quod est ne condamus quidem,ut possimus:fefellit ea res,quae fortasse non dea buit sed fefellit pacem putaui forciquae si esset,iratum mihi Caesarem esse,cum idem amicus Set Pompeio nolui. Senisam enim quam iidem essent: hoc verens in hanc tarditatem incidi.sed assequar omnia,si proreo: si cunctor,amitto. Et tamen mi Attice auguriamoque me incitant quadam spe non dubia non haec collegii nostri ab Appio sed illa Platonis de turannis. nullo enim modo posse video stare istum diutius. quin ipse per se etiams languetibus nobis cocidat: quippe qui floretis ac nouos ut uti diebus ipsi illi egisi ac perditae multitudini in odiu acabissimum ventait: qui duaru rerum simulatione tam cito amiserit,mansuemdinis in Metello diuitiaru in an ario. Ιam quibus utatur vel sociis vel ministris si ii prouincias si rep.regent quorum nemo duo menses poniti patrimonium suum Euboenare Non sunt omnia colligenda quae tu acutissime pospicissed tamen ea pone anio te oculos iam intelliges id regnum Vix semestre esse polla. Quod si me fetalerii ieram. li-eut multi clarissimi homines in rep.excellentes tulaunt.msi forte me Sardanapali vice in suo lectulo mori malle censuais,qubm exilio Themistocleo: qui cum fuisset, ut ait Thu-
tamen incidit in eos casus,quos vitasset si eum nihil fefellisset: etsi is erat tutii ait idem qui si,n Amita et w- ω τῆ ἐπι σοί, tamen no vidit nec quomodo Lacedaemoniori nec quomodo suoru ciuium inuidiam eminet,nec quid Artaxerxi pol- Iiectetur Non fuisset & illa nox tam acerba Africano sapientissimo viro non ta dirus ille dies Sullanus callidissimo viro C Mario si nihil utrunque eoru sesellisset. Nos tamen hoc
firmamus illo augurio quod diximus:nec nos fallit,nec aliter accidit.corruat iste ncccsii se est aut pct aduersarios aut ipse pG se: qui quide sibi est aduoesarius unus acerrimus.id spero vitiis nobis semquanqua lupus est nos de illa perpetua iam non de hac exigua vita co- citareta quid acciderit maturius haud sane mea multu intersectit,virum factu videam, futurum esse multo antE viderim. Quae Gim ita sint,non est committendum ut iis parcam quos contra me Senatus,ncquid respublica detrimenti acciperet armauit Tibidunt 3 omnia comendata quae commendationis meae,pro tuo in nos amore non indiget.ne liercule ego quidem reperio quid scribam: sedeo enim inela vi ν. cisi nihil unquam tam fuit
scribendum, quam nihil mihi unquam ex plurimis tuis luciinditatibus gratius accidisse. qubd mea Tullia suauissime diligentissuneque coluisti. Valde eo ipsa delectata est. cgo aute no minus:cuius quide virtus mirifica, quomodo illa fert publica clade.qtiomodo
336쪽
domesticas tricas:quan tus autem animus in discesu nostrom si sit summa tamen i nos recte facere & bene audire vult.sed hac super re nimis, ne meam ipse evocem.
Tu siquid de Hispaniis certius, & siquid aliud, dum adsi unus scribes: & ego fortasse discedens dabo ad te aliquid:eo etiam magis quod Tullia te non putabat hoc tepore ex Italia. Cum Antonio item est agendii, ut cum Curione Melitae me velit esse.huic bello nolle in- qteresse:co velim tam facili uti possem & tam bono in me. quam Curio. Is ad Missenii v I Non.venturus dicebatur id est hodie. Sed praemisi mihi odiosas literas hoc exemplo.
ANTONIUS TR. PL. PROPR. CICERONI IMP. fAL. I98
NIs I te valde amarem. & multo quidem plus quam tu putas, non extimuissem rumorem qui de te prolatus est,cu presertim falsum esse existimarem sed quia te nimio plus diligo. non postlim dissimulare mihi famam quoque quamuis sit falsa.magni esse: te itum
trans mare credere non possum,cum tanti facias Dolabesiam St Tulliam tuam taminam , lectissimam tantique ab omnibus nobis fias:quibus mehercule dignitas amplituitaque tua penὰ charior est quam tibi ipsi: sed tamen non sum arbitratus esse amici non commoueri. etiam improborum sermone:atque eo seci illidiosius,quod iudicabam duriores partis milii impositas esse ab offensione nostra,quae magis a t π α mea, qu m ab iniuria tua nata est: se enim volo te tibi persuadere, mihi neminc esse chariore te,excepto Caesare meo, imeque illud una iudicare Caesarem maxime in suis M.Ciceronem reponere. Quare mi Cicero te rogo ut tibi omnia integra serues: eius fidem improbes qui tibi,ut beneficium da rei prius iniuriam fecit:contra ne profugias,qui te eis non amasit quod accidere non potest tamen saluum amplissimumque esse cupiet. Dedita opera ad te Calpurnium familiarissimum meum misi ut mihi magnae curae mam vitam ac dignitatem cile scires. Eodem die a Caesare Philotimus a Uit hoc exemplo, ACAEsAR IMP. M. CICERONI IMP. SAL. 199
ET si te nihil temere nihil imprudenter facturum iudicaram tamen permotus homi num fama, seribendu ad te existimavi, & pro nostra beneuolentia petendum, nequb progredereris proclinata iam re qua integra etiam progrediendu tibi non existimasses: nanque& amicitiae grauiorem iniuriam feceris,& tibi minus commode consulueris,si non sertunae obsecutus videbere: omnia enim secundissima nobis, aduersissima illis accidisse viden itur Inec causam securiis eadem enim tum suit cum ab eorum consiliis abesse iudieam, sed meu aliquod factu codenauisse quo mihi grauius abs te nil accidere potest:quod ne facta,rpro iure nostrae amicitiae a te peto. Postremo quid viro bono & quieto,& bono ciui magi, couenit quam abesse a ciuilibus c5trouerfilstQuod nonulli cu probarent periculi causa soqui no potueriit: tu explorato & vitae meae testimonio,& amicitiae iudicio neque tutius ne ique honestius reperies quidqua quam ab omni mirentisne abesse.X v Kal.Mai. Ex itinere.
ADVENTvs Philotimi at cuius hominis quam insuls,div m saepe pro Pompeio
mentientis ) exanimauit omnis qui mecum erant. Nam ipse obdurui: dubitauit nostrum nemo quin Caesar itinera repressisset:volare dicitur.Petreius cum Afranio coniunxisse: ni
hil affert eiusmodi. Quid quaeris etiam illud erat persuasum: Pompeium cum magnis copiis iter in Germania per Illyricum fecisse: id enim uia muli nunciabatur. Melitam igitur opinor capessamus,dum quod in Hispania:quod quidem propemodum videor ex Caesaris literis ipsius voluntate facere posse, qui negac neque honestius neque tutius mihi quidquata quam ab omni contentione abesse. Dices, Vbi ille ago tuus animus quem proximis literis Adest.&ideni est. Sed utinam meo solum capite dccernerem: lacrymae meorum me interdum molliunt, precantium ut de Hispaniis cxpectemus. M. Caelii quidem epistolam iscriptam miserabiliter quum hoc idem obsecraret ut expectarem, ne fortunas meas,ne nicam filiam, ne meos omnis tam temere proderem, non sine magno fletu legerunt pueri nostri:essi meus quidem in sortior eoque ipso vehementius commotici,nec quidquam nisi
de dignatione laborat Melitam igitur .deinde quod videbitur au tamen etiam nune mihi aliquid literarum,& maxime siquid ab Afranio.Ego si cum Antonio locutus ero scribam
337쪽
ad te quid actum sit:ero tamen in credendo, ut mones cautus: nam occidiandi ratio cum
dissicilis, tum etiam periculosa est. Seruium exposto ad Nonas, & adiicit a Posthumia, &Senui filii. Quartanam lmiorem esse gaudeo.Mis ad te Castu etiam literarum exemplum,
EXANIMAT Vs tuis literis, quibus te nihil nisi triste cogitare ostendisti, neque id quod esset perscripsisti,neque id tame quale esset quod cogitares aperuisti has ad ae ilico literas scripsi. Per fortunas tuas Cicero per liberos te oro & obsecro, nequid grauius de salute & incolumitate tua consulas. nam deos hominesque. amicitiamque nostram testifi- cor me tibi praedixisse,neque temere monuisse sed postquam Caesarem conuenerim sententiamque eius qualis futura esset parta victoria, gnorim te certiore feci.Si existimas eamdem rationem fore Cesaris in dimittendis aduersariis,& conditionibus serendis,erras.nillil nisi atrox Si talium cogitat atque etiam loquitur:iratus Senatui exiit. His intercessionibus plane incitatus est: non mehercides erit deprecationi Iociis. Quare si tibi tu, si filius unicus, si domus. si spes tuae reliquae tibi chatae sunt: si aliquid apud te nos, si vir optimus
gener tuus,valemus quorum fortuna non debes velle conturbare ut eam causam in cuius victoria salus nostra est, odisse aut relinquere cogamur, aut impiam cupiditatem contra
salutem tuam habeamus: Denique illud cogita quod offensae fuerit, in ista cunctatione te subiisse:nunc te contra victorem Caesarem facere quem dubiis rebus laedere noluisti, & ad' eos sugatos accedere quos resistentis sequi nolueris summae stultitiae est. Vide,ne dum pudet te parum optimatem esse parum diligenter quod optimum sit, eligas. Quod si totum tibi persuadere non possum, saltem dum quid de Hispaniis agamus, scitur, expecta: quas tibi nuncio aduentu Casaris fore nostras. Quam isti spem habeant amissis Hispaniis, nescio. Quod porrb tuum consilium sit, ad desperatos accedere, non mediusfidius reperio 1 Hoc quod ni non dicendo mihi significasti Caesar audierat:ac simulatque Have mihi dixit, statim quid de te audisset exposuit.Negaui me scire, tamen ab eo petiui ut ad te literas
mitteret quibus maxime ad remanendum commoueri posses. Mese m in Hispaniam ductimam nisi ita faceret ego prius,qubm ad urbem accederem ubicimque tu esses ad te percucurrissem,& hoc a te praesens contendissem, atque omni vi te retinuissem. Etiam atque o ctiam Cicero cogita,ne te tu6sque omnis landirus euertasmec te sciens prudensque eb δε- mittas, unde exitum vides nullum esse. Quia si te aut voces optimatiu commouent, aut
nonnullorum hominum insolentiam de iactationem ferre non potes,cligas cesto aliquod oppidum vacuum a bello, dum haec decernuntur, quae iam erunt consecta. Id si feceris.&ego te sapienter secisse iudicabo & Caesarem non offendes.
M E cecum.qui haec antὶ non viderimi Misi ad te epistolam Antonii:&eu ego saepissime
scripsissem.nihil me contra Caesaris rationes cogitare: meminisse me generi mei meminisse amicitiae:potuisse si aliter sentire,cte cu Popeio. Me aute quia cu lictoribus inuinis cursarem abesse velle nec idipsum certum etiam nunc habere, Ide quam ad haec me univit.,, Tuli consiliu quam veru esti Nam qui se natatu esse vult in patria manet qui proficisci- , , tur,aliquid de alterautra parte iudicare videtur.Sed ego is non sum qui statuere debea iure,, Dis proficiscatur,necne. Parteis mihi Caesar has imposuit neque omnino discedere ex Ita- ha palaetaquare parui resert me probare cogitatione tua, si nihil tame tibi remittere posis sum. Ad Cesare mittas censeo.& ab eo hoc petasmon dubito quin impetraturus sis. niri presertim te amicitiae nostrae ratione habimm ectyollicearis Habes σκυ- ν λακιm dio.omnino excipia homine. Erat aure V Non .ucturus vesperi,id est hodie. Cras igitur ad me fortasse veniet.tentabo audeam nihil propoeare missurum ad Caesare clamabam. paucissimis siciibi occultabor. Certe hinc istis inuitissimis euolabo,atque utinam ad Curione oria ψ -λ .Magnus dolor accessit,efficietur aliquid dignum nobis. δε-- tua mihi valde. molesta medere amabo dii est Mo. De Massilietibus gratae tuae mihi literae. quaeso ut sciaquidquid audieris. Ocella cuperem, si possem. palam quid a Curione effecera. Hic ego Scrutum expecto. Rogor enim ab eius uxore de filio.& puto opus esse. Hic tamen Citne-Υ .ii.
338쪽
ridem secum lectica aperta portat,altera Vxorem.Septem praeterea coniunctae lecticae amicarii ha sunt amicorum. Vide quam turpi leto pereamus. Et dubita si potes, quin ille seu victus seu victor redierit caedem facturus sit. Ego vero vehiculo, si nauis non crit eripiant, me ex illorum parricidio. Sed plura scribam,cum illum conuenero. Iuvenem nostrum no possum non amare: sed ab eo nos non amari planὸ intelligo. Nihil ego vidi tam ario Q. m, tam auasum I suis:tamen scio quid cogitans, vim incredibilem molestiaru sed erit
curae de est,ut regatur.mirum est enim ingenium, ri ἐπιμεμων. CICERO ATTICO SAL. 2Os
OBSIGNATA iam epistola sepaiore non placitit ei dare cui constituera. Fbd erat alienus.itaque eo die data non est. Interim venit Philotimus, de mihi a te hictas reddidit
quibus quae de fratre meo scribis,sunt equide pani firma sed habet nihil nihil fallaα nihil non flexibile ad bonitatem.nihil quod non quo velis uno tamone possis inducoecine multa omnes suos,etia quibus irascitur crebrius, tame charos habet.me quitim seipso ichariorem Quod de pum aliter ad te scripsit,& ad matrem de filio, non reprehedo. De iuuene Se de sorore quae scribis molesta sunt: eoque magis quδd ea tempora nostra sunt, ut ego his mederi non possim. Nam cote mederα:sed quibus in malis de qua in despctationerctum simus vides. Illa de ratione numaria non sunt eiusmodi.Saepe citim audio ex ipso, ut nuc cupiat tibi praestare.& in eo laboret.Sed si mihi Q. Axius in Lae mea fuga us x iri inon reddit quae dedi eius filio mutua,& utitur exciasatione teporis si Lepta si ecim: leo mirari de ncscio quis in x x,ciim audio ex illo se rimi. Vides enim prosem angustias. curari tamen ea tibi ubique iubet. An existimas diu in isto genm lentulu aut restrictu nemo est minus. De fratre satis.lenis in filio: indulsit illi quidem suus pater semper: sed non
facit indulgentia mendacem. aut auarum,aut non amantem suorum: isocem sortasse ae
arrogantem & in tu iacit. Itaque habet haec quoque quae nascutur ex indulgentia sed ea sunt tolerabilia.Quid enim dica hac iuuetuterea v quae mihi quidem qui illu amo sunt his ipsis malis in quis sumus misctiora non sunt ab oSsequio nostro:nam suas radices habent quas tamen euellerem profecto si liceret. Sed ea omnia mihi sunt patienda.Ego meu facile teneo.nihil est enim eo tractabilius . cuius quidem misericordia, languidiora adhuc sconsilia cepi: de quo ille me certiorem vult esse, magis timeo ne in eum existam crudelior. Sed Antonius venit heri vespcti. Iam sortasse ad me veniet,aut ne id quidem quoniascripsit quid fieri vellet.Sed scies continuo quid actum sit. Nos iam nihil nisi occulte. De puπis quid agami paruone nauigio comittami Quid mihi animi in nauigando censes se m Recordor enim aestate cu illo Rhodioru nauigas quam suctim solicitus. Quid εduro tempore anni actuariola fore cens trem undique miseram.Trebatius erat mecu, vir
plane de ciuis bonus: quae ille monstra Dii immortaleis letiamne Balbus in Senatu venire cogitet sed ei ipsi cras ad te limas dabo. Vectenum mihi amicum ut scribis,ita puto tacicum eo quod ad me scripsoat de nummis curandis)Amissis erat: id tu si ille alim acccperit ac debuit,lenses. Monetali autem adscripsi quod ille ad me Proconsulem. sol rquoniam est homo,& nos diligit, ipse quoque a nobis diligatur. Vale.
in I D N A M mihi futurum est aut quis me non solum infelicior sed iam etiam turpior Nominatim de me tibi imperatum dicit Antonius, nec me tamen ipse adhuc viderat,sed hoc Trebatio narrauit. Quid agam nunc cui nihil procedit, caduntque ea quae diligentissime sunt cogitata, teterrimerEgo enim Curionem nactus,omnia me consecutum putamus de me ad Hortensium talpisat.Reginus reat totus nostσ.huic nihil. spicaba- 'mur enim hoc mare negotii fore.Quo me nuc vertiundique custodior:sed satis lacrymis. igitur de occulte in aliquam onerariam corrependum:non comittendu ut etiacum pacto prohibiti videamur.Sicilia petenda:quam si erimus nacti maiora quaedam consequemur,sit modo recte in Hispaniis' quanquam de ipsa Sicilia utinam si verum, sed adhue nihil secundi. Concursus Siculorum ad Catonem dicitur factus, orasse ut resisteret:o- , mnia pollicitos: comotu illum, delectu habere coepisse:no credo, ut est luculentus auctor:
339쪽
potuisse certe tenere illam prouinciam scio. Ab Hispaniis autem iam audietur .Hic nos C. Marcellum habemus eadem de re cogitantem, aut bene simulantem: quampiam ipsum non videram sed ex familiarissimo eius audiebam.Tu quaeso, si uid habebis noui: ego si- quid moliti erimus. ad te statim scribam. QSilium seuerius adhibebo. utinam proficere
possem.Tu tamen eas epistolas, quibus asperius de eo scripsi aliquando concerpito,nequando quid emanet:ego item mas. ruium C lecto nec ab co quidquam UM. Scies quid erit. sine dubio errasse nos confitendum est.at semebat una in re immo omnia quo diligetius cogitata eo facta sunt imprudentius. αμα -- πυ nri dia ta reliquis minio ne ruamus. Iubes enim profectionem meam prouidere. Quid prouideant ita patent
omnia quae accidere possunt ut ea si vitem sedendum sit cum dedecore & dolore: si negitagam,periculum estne in manus incidam perditorum. Sed vide quantis in miseriis simus. optandum interdum videtur ut aliquam accipiamus ab istis quamuis acerbam iniuria, ut tyrano in odio suisse videamur. Quia si nobis is cursus,quem sperara, pateret, effecissem ε aliquid prosecto ut tu optas,ut hortaris,disnum nostra mora. sed mirificae sunt custodiae,& quide ille ipse Curio suspectus. Quare vi aut clam agendum est:& si vi sorte & cu tempestate:clam autem istis .in quo siquod ος αα, vides quam turpe est: trahimur nec fugiendum siquid violentius. De Coelio saepe mecum agito, nec siquid habuero tale, dimittam. Hispanias spero firmas esse. Massiliensium factum cum ipsum per se luculentum est, tumr mihi argumento est.recth essie in Hispaniis. Minus enim auderent si aliter esset, & scirent. Nam & iuncti de diligentes sunt. Oclium autem recte animaduertis significatum theatro. I I. lcgiones etiam has quas in Italia assumpsit,alienissimas esse video: sed tamen nihil inimicius quam sibi ipse. Illud recte times, ne ruat. Si desperarit, certe ruet. quo magis efficiendu aliquid est.fortuna velim meliori animo Coeliano: sed primo quidquid:quia qua- lecunque erit continuo scies.Nos iuueni ut rogas suppesitabimus.& Peloponesum ipsam sustinebimus. Est enim indoles, modo aliquid hoc sit: sei Motio N. Quod si huc nullum est,esse tamen potest,aut απιῶ non est δωτὸν,quod mihi persuaderi non potest.
CICERO ATTICO SAL. 2osv PIsTOLA tua gratissima fuit meae Tulliae, & mehercule mihi semper secum aliquid afferunt tuae literae.Scribes igitur aliquid ad spem:poteris me de miseriis.Tu Antonii leones pertimescas caue.Nihil est illo homine iucundius.Attende παlu Mum . Euocauit literis E municipiis denos,& IIII viri venerunt ad villam eius mane. Primum dormiit ad H. LII. deinde cum esset nunciatu venisse Neapolitanos & Cumanos his enim est Caesar iratus postridie redire iussit.lauari se velle,& πα-HM. Hoc heri effecit.hodie autem in AEnariam transire constituit. ulibus reditum pollicetur. d hac omittamus de nobis aliquid agamus.Ab Axio accepi literas.de Tirone gratum. Vectenum diligo.Vestorio reddidi. Servius prid.Non.Mai Minturnis mansisse dicitur hodie in Liternino mansu- rus apud C. Marcellum.Cras igitur nos mature videbit,milisque dabit argumentum ad te epistola. Iam enim non remio quid tibi faibam.Illud admiror quod Antonius ad me ne
nuncium quidem. ni presertim me valde obseruarit:Videlicet aut aliquid atrocius de me impσatum est: coram negare mihi non vult: quia ego nec rogaturus oeam, nec si impetrassem crediturus.Nos tamen aliquid cxcogitabimus.Tu quaeso,siquid in Hispaniis .iam enim poterit audiri,& omnes ita expectant,ut si recte fuerit,nihil negotii ii ituriim putem. Ego autem nec retentis his consectam rem puto, neque amissis desperatam. Silium & O cestam de cetoeos aedo retardatos.Te quoque a Curtio impediri video. Etsi,ut opinor,habes Scytha M vitam mi isam, maiusque malum, tandiu timcte, quam est illud ipsum quod timetur. inuius,ut antea scripsi,cuvenissct Non. Mai, postridie ad me venit. Ne dius tius te teneam,nullius consilii exitiam inuenimus.Nunquam vidi hominem poturbatiorem metumeque hercule quidquam timinat quod non esset timendu .illum sibi iratu.hue non amicu,horribilem utriusque victoriam,cu propter alterius audelitatem, alterius audaciam, tum propter utriusque difficultatem pecuniarii, qua frui nusqua,nisi ex priuatorubonis posset. Atque hac ita multis cu lacrymis loquebatur,ut ego mirarer eas ta diuturna
340쪽
miseria non exaruisse. Mihi quidem etiam lippitudo haec propter quam non ipse ad te scri ιbo sine ulla laciyma est:sed saepius odiosa est propter vigilias Quamobrem quidquid habes ad consolandum collige:& illa scribe, non ex doctrina neque ex libris nam id quidem domi est sed nescio quomodo imbecillior est medicina quam morbus Haec potius conquire de Hispaniis de Massilia. Quae quidem satis bella Seruius affert qui etiam de duabus legionibus luculentos auctores esse dicebat. Haec igitur si habebis & talia & quidem paucis νdiebus aliquid audiri necesse est.Sed redeo ad Serilium. Distulimus omnino sermonem in posterum sed tardus ad excundum. multo se in suo lectulo malle quidquid foret. Odiosus terupulus de filii militia Brundisina. Vnum illum fimatissime asseuerabat, si damnati restituerentur in exilium se iturum. Nos autem ad haec,& ipsum certo sore.& quae iam fiebant non esse leuiora multaque colligebamus. rum ea non animum eius au bant scit timo- srem vet iam celandum magis de nostro consilio quam ad 1 iam videretur.quare in hoc nomultum est.Nos a te admoniti de Caelio cogitabimus. CICERO ATTICO SAL. rossERVI Vs cum esset apud me Cephalio cum tuis litcris U I Id. venit, quae nobis magnam spem attulerunt meliorum reru de octo cohortibus etenim hae quoque, quae in his locis sunt labare dicuntur) eodem die Funisulanus a te attulit literas, in quibus erat confirmatius idem illud. Et de suo negotio respondi cumulate.cu omni tua gratia adhuc non satisfaciebat. Debet autem mihi midios nummos,nec habetur locuples: nunc ait se datu- rum cui ex P. stulerit moram tabellarius .si apud te esse quas satisfecisses dares. quantum sit, Eros Philotimi tibi dicet.Sed ad maiora redeamus. Quod optas Caelianum illud maturescit. Itaque torqueor utrum Ventum expectem. Vexillo opus est.conuolabunt. Qui suades ut palam,prorsus assentior. Itaque me prosecturum puto.Tuas tamen interim literas expecto. ruit consilio nihil expeditur.Omnes captiones in omni sententia occurtat. 3Vnum C. Marcello cognoui timidiorem,quem C O s.fuisse poenitet, 2 πιψῆς μνώαael qui
etiam Antonium confirmasse dicitur ut me impediret, quod ipse credo honestius. Antonius autem VI Id. Capuam profectus est, ad me misit,se pudore deterritum ad me non venisse quia me sibi suscenseri putaret. Ibitur igitur,& ita quidem vi censes, nisi cuius grauioris personae suscipienda species erit ante oblata.sed vix est tam cito.Halienus aut e Prae tor putabat aliquem:sed ego non in collegis suis:quiuis licet,dum modo aliquos. De sorore laudo: de Q puero datur opera. πο esse meliora. De QEratre scito eu non mediocriter
Iaborare de usura sed adlluc nihil a L. Egnano expressit Axius de XII millibus pudens. Saepe enim ascripsit ut Gallio quantum is vellet,darem. Quod si non scripsisset possemne aliter Et quidem saepe sum pollicitus: sed tantu voluit cito: me voeo adiuuarent iis in an-s
gustiis.sed tu istos.vatim alias.Te a quartana liberatum gaudeo itemque Piliam .ego dum panes & cetera in nauem parantur, curro in Pompeianum. Vincno velim gratias, quia studiosus est:quumque nactus eris,qui paserat litaas des ante quam discedimus.
CICERO ATTICO SAL. 2O7C o M M o D V M ad te dederam literas de pluribus rebus,cu ad me bene mane Dionysius suit. i quidem ego non modo placabilem me praebuissem sed totii r isissem si venisset qua mente tu ad me scriptaas. Erat enim sic in tuis literis quas Arpini ac poea, cumventussi,facturumque quod ego vellem. Ego volinam aute,vel cupieba potius,esse eum nobiscum. Quod quia plane cum in Formianu vetiisset praeciderat,asperius ad te de eo scri- bm soleba. at ille perpauca locutus hanc summa habuit orationis,ut sibi ignoscere, se rebus suis impeditu nobiseu ire non posse. Pauca respondi magnis accepi dolorem. intellexi sortunam ab eo nostra despectam esse. Quid quaeris sortasse miraberis: in maximis horum temporii doloribus, hunc milii scito esse. Velim ut tibi amicus sit. Hoc cu tibi opto, opto ut beatus sis erit enim tandiu.Consiliu nostru spero vacuum periculo fore. Nam & dissi inu ilauimus.&, ut opinor, acerrime adseruabimus, nauigatio modo sit qualcm opto. citcta, quae quide consilio prouideri poterunt,cauebuntur. Tu.du adsumus,non modo quae scieris audierisve sed etiam quae futura prouidebis,scribas elim. Cato,qui Sicilia tenere nullo