장음표시 사용
91쪽
necessarius. Is cum vitandi belli causa profectus esset in Hispaniam cum M. Varrane ante bellum,ut in ea prouincia esset, in qua nemo nostrum post Manium superatum. bellum vilii fore putarat, incidit in ea ipsa mala quae summo studio vitaverat. oppressus est enim bello repentino quod bellum comotum a Scapula, ita postea cofirmatum est a Pompeio, ut nulla ratione ab illa miseria se eripere posset. Eade causa ise est M .Planii haeredis, qui est item Calenus, Leptae nostri familiarissimus. Hoste igitur ambo tibi sic commendo, ut
maiore cura,studio solicitudine animi commendare no possim.Volo ipsorum causa: me- 4que in eo vehementer & amicitia mouet & humanitas. Lepta v cum ita laboret ut eius fortunae videantur in discrimen venire,non possum ego non aut proxime atque ille aut riam aeque laborare.Quapropter cui saepe expertus sum quatum me amares:tamen sic velim tibi persuadeas id me in hac re maxime iudicaturiam. Peto igitur a te,Vel si pateris,o-m,ut homines miseros,& fortuna,quam vitare nemo potae,magis quam culpa calamitosos, esserues incolumeis,velisque pre te me hoc muneris cum ipsis amicis hominibus tum municipio Caleno.quocum mihi magna necessirudo est,tum Leptae,quem omnibus ante- rpono, dare. Quod dusturus sum puto equidem non valde ad rem pertinere, sed tamen nihil obest dicere: res familiaris alteri eorum valde exigua est,sini vix Huestris. Quapropter quum his Caesar vitam sua liberalitate concessimaec est quod iis praeterea magnopere possit adimi:redinura,si me tantum amas quantum cate amas,hominibus confice. In quo nihil est praeter viam longam: quam iacirco no fugiunt,ut & vivant cum suis,& morianturdonu.Quod ut enitare colendasque,vel potius ut perficias posse enim te mihi perstias vehementaer te etiam atque etiam rogo. CICERO DOLA BELL AE COS. SUO S. I
ET SI contentus eram mi Dolabella tua gloria satisque ex ea magnam laetitiam volu iptatremque capieba: tamcia non possiim non confiteti cumulati me maximo gaudio quod vulgo hominum opinio socium me ascribat tuis laudibus. Neminem conueni conuenio
aut cin quotidie plurimos.sunt citim permulti optimi viri qui valetudinis causa in haec Ioca veniant: praeaerea ex municipiis stequentes necessarii mei qui omnes cu te semmis laudibus ad caelum extulerunt, mihi continuo maximas gratias agant.Negant enim se dubiutare quin tu meis praeceptis & consiliis obtemperans, praestantillimum te ciuem, de singularem Consulem praebeas. Quibus No quanqua verissime possium inspodere te quae facias, . tuo iudicio & tua si onte faccre,nec cuiusqua Ucre conssio: tamen neque plane assentior, ne immutuam tuam laudem,si omnis a meis costiis prosecta videatur: neque valde nigo. sum enim auidior etiam quam satis est, gloriae. Et tame non alienum dignitate tua, quod
ipsi Agamemnoni Regum Regi fuit honestum, habere aliquem in consiliis capiendis N
itorem:milia vero gloriosum, te iuuenem Consulem stoine laudibus, quasi alumnum disciplinae meae. L.quidem Caesar, cum ad cum aegrotum Neapolim venissem, quanqua reat oppressus totius corporis doloribus:tamc ante quam me plane salutauit, o mi Cicero,in- , quit,gratulor tibi cum tantum vales apud Dolabellam. quantu si mo apud sororis filium valerem tam silui esse possemus. Dolabellae vero tuo & fratulor,& gratias ago:quem quidem post te Consulem solum possumus vae Cosulem dicere. Deinae multa de tacto ac de re gesta: tum nihil magnificentius nihil praeclarius actum vnqtiam, nihil respublicae salutarius. Atque haec una vox omnium est.A te autem peto ut me hanc quas salsam haereditatem alienae gloriae sinas cernere: meque aliqua ex parte in societatem tuam laudum venire patiare.quaquam mi Dolabella haec enim iocatus sum libentius omneis meas si modo sunt aliquae meae laudes ad te transii iderim,quim aliquam partem exhausaim ex tuis. in Nam ciun te senare tantum dilexerim,quantum tu int gligm ponit ibi nim his tuis factis sic incensus sum ut nillil unqua in amore suerit ardentius. Nihil est enim mihi crede vi tute sermosius, nihil pulchrius.nihil amabilius. Sempo amaui,ut scis, M.Brutum propineius summum ingenium, suauissimos mores, singularem probitatem atque constantiam. tamen Id. Mart.tantum accessit ad amorem, ut mirarer locum fuisse augendi in eo, quod mihi iam pridem cumulam etiam videbatur .Quis erat qui putaret ad eum amore, quem
92쪽
ii erga te habebam posse aliquid accederetiantu accessit ut mihi nunc denique amare videar,
antea dilexisse.Quare quid in quod ego te horter ut dignitati de gloriae scrutas pmponam
tibi claros viros: quod tacere solent qui hortantur. neminem ha o clariorem quam teipia sum:te imitere oportet tecum ipse certesme licci quidem tibi iam tantis rebus gestis no tui similem esse.quod cum ita sit hortatio non est necessaria:gratulatione magis utendum est. Contigit enim tibi, quod haud scio an nemini, ut summa seueritas ammaduersionis non modo non inuidiosi,sed etiam popularis esset,& cum bonis omnibus, tum infimo cuique is gratissima. Hoc si tibi sortuna quada contigisset gratularer se licitati tuae:sed contigit magnitudine cum animi,tum etiam ingenii atque consilii. Legi enim concionem tu mihi lilia sapientius ita pedetentim de gradatim tum accessus a te ad causam facti, tum recinus, .ut res ipsa maturitatem tibi animaduertendi omnium concessu daret. Liberasti igitur&vrbem periculo & ciuitatem mem. neque solum ad tempus maxima utilitatem attulisti, sed etiam ad exemptu facti. Intelligere debes in te positam esse rempublicam tibique non modo tuendos, sed etiam ornandos esse illos viros, a quibus initium libertatis prose stum est.
3 Sed his de rebus coram plura propediem, ut spero. Tu, quum rempublicam nosque conis seruas fac ut diligentissime teipsum mi Dolabella custossias.
CICERO PAETO S. Is D V A B U s tuis epistolis respondebo:ves,quam triduo ante acceperam a Zetho:alteri,
qua attulerat Phileros tabellarius.Ex prioribus tuis litetis intellexi pergratam tibi . perspectu esse gaudeo.Sed mihi crede no perinde ut est reapse ex literis perspicere potuisti. Naciam a satis multis non enim postiam aliter dicere & coli me videam de diligi memo est illorii omnium mihi te iucudior. Nam quod me amas,quod id etiam pride de constater iacis est id quidem magnum atque haud scio an maximum:sed tibi commune cum multis: quoia tu ipse tam amandus es,tamque dulcis tamque in omni genere iucundus, id est proprie tuum. Acciaunt non Attici sed salsiores quam illi Atticorum, Romani veteres atque urbani sales. o autem texistimes licet quidlubetὶ mirifice capior facetus maxime nostratibus, praesertim cum eas videam primu oblitas Latio, tum, cum in urbem nostram est in- suis peregrinitas: nunc vem etiam Bracatis Se Transalpitus nationibus, ut nullum veterisi oris vcstigium appareat. Itaque te cum video, omneis mihi Granios, omneis Lucilios. vere ut dicam Crassos quoque de Laelios videre Vldcor. Moriar,si praeter te quenquam reli-ν quum habeo in quo possim imaginem antiquae &vernaculae iniuitatis agnoscere. Ad hos
lepores cum amor erga me ratus accedat, mIraris me tanta perturbatione valetudinis tuae
tam grauiter exanimatu fuisset Quod aurem altera epistola pulsas te, non dissitasorem mihi emptionis Neapolitana fuisse, sed authotam moderationis Vrbanae, neque ego aliter accepi intellexi tamen idem quod his intelliso literis,no existimasse te mihi licere id quod ego arbitrabar res has non omnino quidem, ita magnam partem relinquere.Catulum mihi narras.& illa temporarquid similet ne mi quidem ipsi tunc platabat diutius abesse ab reipublicae custodia. sedcbamus enim in puppi, de clauum tencbamus: nunc autem vix est inio semina locus. An minus multa S.C. sutura putas si ego sim Neapolis Romae cum sum. &vrgeo forum,S.C.scribuntur apud amatorem tuum familiarem meum. Et quidem cum in mentem venit ponor ad scribendum: & ante audio, S.C.in Armeniam de Syriam esse perlatum, quod in meam sententiam tactum tae dicatur, quam omnino mentionem ullam
de ea re esse tactam. Atque hoc nolim me iocari putes. Nam mihi scito iam ά Regibus vi timis allatas esse literas, quibus mihi gratias asant, quod se mea sententia Reges appellauerim:quos ego non modo Rcres appellatos,sta omnino natos nesciebam.Quid ergo est is tamen quandiu hic erit noster hic praefectus moribus, parebo authoritati tuae: cum vero
abierit ad Lingos me tuos conseram. mum si habebo,in denos dies, singulos sumptua riae legis dies conseram: sinautem minus inuenero quod placeat, decreui habitare apud te. scio enim me nihil tibi gratius facere posse. mu Sullanam desperabam iam ut tibi proxime scripsi sed tamen non abieci.Tu velim,vi scribis,cum libris eam perspicias. Si enim nihil est in patietibus aut in tecto vitii, aera mihi probabuntur.
93쪽
DELECTARVNT me tua literae, in quibus primum amavi amorem tuum, qui ite ad scribendum incitauit verentem, ne Silius suo nuntio aliquid mihi solicitudinis attulit let:de quo de tu mihi antea scripseras.bis quidem eodem exemplo, facile ut intelliinem
te elle commotum&ego tibi accurate rescriptaam,ut quoquo modo in tali re atque tempore aut liberarem te ilia cura aut certe leuarem. Sed quum proximis quoque literis ostedis,quantae tibi curae sit ea res:sic mi Paete habeto, quicquid arte fieri poterit non enim iam satis est consilio pugnare, artificium quoddam excogitandum est sed tamen quicquid elaborari aut cffci potuctit ad illorum seneuolcntiam cociliandum & colligendum, summo Astudio me consecutum etanec frustra ut arbitror.sie enim color. sic obstruor ab omnibus his qui a Caesare diliguntur,ut ab his me amari putem.Nam etsi non facile diiudicatur amor verus & fictus, nisi aliquod incidat eiusmodi tempus,ut quasi aurum igni: sic bencuo lentia fidelis periculo aliquo perspici possit:caetera sunt signa munia .sed ego uno utor argumento, quamobrem me ex animo ver que arbitrer diligi quia Se nostra tortuna ea est.&illorum,ut simulandi causa no sit. De illo autem quem penes in omnis potaeas, nihil via deo quod timeam: nisi quod omnia sunt incerta. a iure discessum est nec praestari quic- , quam potest,quale futurum sit, quod positum est in alterius voluntate, ne dicam libidine. Sed tame eius ipsius nulla re a me offensus in animus. Est enim adhibita in ea re ipsa summa a nobis moderatio.ut enim olim arbitrabar esse meum liboe loqui, ius opera esset in ciuitate libertas: sic ea nunc anusia nihil loqui quod offendat aut illius, aut corum qui ab illo diliguntur voluntatem. Effugere autem si velim nonnullorum a te aut facete dictorum famam fama ingenii mihi est abiicienda .quod si id possem no recusarem.Sed tammipse Caesar habet peracre iudicium:& ut Seruius stata tuus, quem literatissimu uisse iudi- .facile di et hic versus Plauti non est:hic est, quod tritas aures habaet notandis gene- ribus poetarum,& consuetudine legendi:sic audio Caesarem cum volumina iam conflacerit m cpo νάαν,siquod asseratur ad eum pm meo quod meum non sit reiicere sol M.quod eo nunc magis facit, quia vivunt mecum sae quotidie illius familiares. Incidunt autem in sermone vario multa, quae sortasse illis cum dixi, nec illiterata nec insulsa esse videantur. Haec ad illum cum reliquis actis perferuntur: ita enim ipse mandauit. sic fit ut siquid praeterea de me audiat, no audiendum putet. Quamobrem OEnomao tuo nihil utoraetu posuisti loco versias Accianos. Sed quae est inuidia aut quid mihi nuc inuidat potiue Verum ii fac esse omnia. Sic video philosophis placuisse iis, qui mihi seli videntur vim virtutis tenae, Nihil esse sapientis praestare nisi culpam.qua mihi videor duplicita carere:& quod ea
senserim,quae rectissima fuerunt: de quia cum viderem praesidii no satis esse ad ea obtinenda, viribus certandum cum valentioribus no putarim. Ergo in officio boni ciuis cote non sum reprehendendus. Reliquum est, nequid stilite ncquid remere dicam aut sactam contra potentcis. Id quoque puto esse sipientis .caetera vero quid quisque me dixisse dicat,aut quomodo ille accipiat aut qua fide mecum vivant ii qui me assidue colunt & obseruant, prinstare non possum. Ita fit ut & consiliorum superiorum conscicntia, & praesentis temporis inmoderatione me consoloe: & illam Accii similitudinem non modo iam ad inuidiam, sed ad sortuna transteram:quam existimo leuem de imbecillam ab animo srmo & graui tanquam fluctu a saxo frangi oportere. Etenim cum plena sint monimenta Graecorum, que-
admodum sapietissimi viri regna tulerint vel Athenis vel Syracusis cum seruientibus suis ciuitatibus LGint ipsi quodammodo liberi: me non putem tueri meum statum sic posse ut neque offendam animum cuiusqua, nec tragam dignitatem meam' Nunc venio ad iocationes tuas,quum tu sectandum OEnomaum Accii non, ut olim solebat Atellanum: i,
sed ut nunc fit. Mimum introduxilii. Quem tu mihi Popilium, quem Denarium narras quam Tymtarichi patinam/sacilitate mca ista serebantur antramunc mutata res cst. Hi tium ego & Dolabellam dioedi discipulos habeo, coenandi magistros.Puto enim te audisse si sorte ad vos omnia pinerunt udillos apud me declamitare me apud eos Genitare.Tu autem,quod mihi bonam copiam eiures inhil est: tum enim citi rem habcbas, quaesticu-
94쪽
lis te facistam attcntiorci nunc cum tam aequo animo bona perdas, non eo sis consilio, ut cum me hospitio recipias,aestimationem te aliquam putas accipere. etiam lutc leuior est plaga ab amico, quam a debitore. Nec tamen eas coenas quaero,Vt magnae reliquiae fiant: quod erit magnificum sit de lautum.14emim te milia Pirameae comam narram temperius fiat caetera eodem modo. Quod si perseueras me ad matris tuae coenam reuocare, feram id quoque. Volo enim videre animum,qui mihi audeat ista quae scribis, apponere: aut etiam
polypum Miniani Iouis similem. Mihi crede, non audcbis. Ante meum aduentu fama ad te de mea noua lautitia Venici: cam extimesces. Neque est quod in promulside spei pona aliquid qua totam iustuli. Solebam enim antea dcbilitari oleis & lucanicis tuis. Sed quidis haec loquimur liceat modo isto venire. Tu vero volo enim abstergere animi tui metum ad Tyrotarichum antiquum redi. Ego tibi unum sumptum afferam, quod balneum calefacias oportebiticaetera more nostro,luperiora illa lusimus. De villa Seliciana de curasti di ligenter.& scripsisti facetissime.Itaque puto me praetermissurum.salis enim satis est,sannionum parum. Vale. CICERO L. PAPIRIO PAETO. ITN o N tu homo ridiculus es, qui,cu Balbus noster apud te fuerit, ex me quaeras quid de istis municipiis de agris futurum putem e quasi aut ego quicquam sciam quod iste nesciat: aut siquid aliquando scio non ex isto soleam scire. Immo vero si me amas .m sic ut sciam quid de nobis futum sit.Habuisti enim in tua potestate ex quo vel ex sobrio, Vel certe ex ebrio scire posses. Sed ego ista mi Pae te non quaero: primum, quia de lucro profi iam quadriennium vitumus:si aut hoc luctu est,aut haec vita,superstitem reip.viuere.D de quod scire quoque milii videor quid futurum sit.fiet enim quodcunque volent qui valebunt va- . lebunt autem semper arma. Satis igitur nobis cise debet quicquid conceditur. hoc siqui pati non potuit mori debuit.Veientem quitim agru de Capenatem metiuntur: hoc no longe abest a Tusculano. Nihil tamen timeo:fruor dum licet:opto ut semper liceat Si id minus contigerit tame quum ego vir sortis,idem quod philosophus vivere pulcherrimu duxi,non possum eu non diligere cuius beneficio id consecutus sum. qui si cupiat esse remp. qualem sortasse & ille vult, & omnes optare debemus, quid faciat tamen non habet: ita secum multis colligauit.Sed longius progrediori scribo enim ad te.Hoc tamen scito no mo-
, do me qui consiliis nod intersum,sed ne ipsum quide principem scire quid futurm sit. Nox enim illi seruimus ipse teporibus. ita nec ille quid tempora pothitatura sint: nec nos quid ille cogite scire postlimus. Haec tibi antea non rescripsi,no quo cessator este solerem praesertim in literis: sed cum explorati nihil haberem, nec tibi 1blicitudinem ex dubitatione mea nec spem ex affirmatione afferre Volui. illud tamen adscribam quod est veris simu me his temporibus adhuc de isto periculo nihil audisse.Tu tamen pro tua sapientia debebis optare optima, cogitare difficillima ferre quaecunque erunt.
CICERO S. D. L. PAPIRIO PAETO. 18
C V M essem otiosus in Tusculano propterea quod discipulos obuiam misera ut iidem me quam maxime conciliarent familiari suo accepi tuas lateras plenissimas suauitatis: ex quibus intellexi probari tibi meum consilium quod Vt Dionysius tyrannus, cum Siracusis pulsus esset Corinthi dicitur ludum aperini sic ego sublatis iudiciis, amisso regno s rensi, ludum quasi liabere coeperim. Quid quari se me quoque desectat consilium. multa enim consequor: primum id, quod maxime nunc opus est: munio me ad haec tempora. Id cuiusmodi sit, nescio: tantum video nullius adhuc consilia me huic anteponere, nisi sorte mori melius fuit in lectulo.sate sed non accidit: in acie non fui. Caeteri quidem, Pomus, ' Lentulus tuus Scipio, Afranius Bede perierim at Cato praeclare. Iam istuc quidem O -- lemus licebit. Demus modo opaa,ne tam necesse nobis sit,quam illi fuit, id quod agimus. Ergo hoc primum .sequitur illudIpse inclior fio, primu valetudine,quam intermissis exercitationibus amiseram: deinde ipsa illa siqua fuit in me secultas oratiouis, nisi me ad haς exercitationes retulissen exaruisset. Extremum illud est, quod tu nescio an primum putes: pluris iam pauones conseci, quam tu pullos columbinos. Tu illic te Atheriano iure dele-
95쪽
ctato, ego me hic Hirtiano. Veni igitur,si vir es,& disce iam quas quaeris: eui νsus Mineruam. Sed quando, ut video, aestimationes tuas Vendere non potta, neque ollam denariorum implere, Romam tibi remigrandum est.Satius est hie cruditate quam istic fame.Video te bona perdidisse: spero idem ilhic familiareis tuos. Actum igitur de te est. nisi prouid .potes mulo ista,que tibi reliquum dicis este quum cantherium comedisti, Roma peruchi. Sella tibi erit in ludo. tanquam hypodidascalo proxima:eam puluinus sequetur.
CICERO S. D. L. PAPIRIO PAETO. 19
TAMEN a malitia non discedis: tenuiculo apparam significas Balbum fuisse conten- itum:hoc videris dicere.cum Reges tam sint continentes, multo magis Consularess esse oportere nescis me ab illo omnia expiscatum recta enim a porta domum meam venisse: que hoc admiror,quod non ad tuam potius: sed illud,quod non ad suam. Ego autem tribus primis verbis, Quid noster Paetus at ille adiurans, nusqua se unquam libentius. Hoc si verbis assccutus es aurcis ad te afferam non minus elegantris. Sinautem obsonio, peto a te
ne pluris est e balbos, quam disertos putes. Me quotidie aliud ex alio impedit. Sed si me expediero,ut in ista loca venire possim non comittam ut te sero a me certiorem factu putes. 'C I C E R o P AE T o. 2o
DUPLICITER delectanis sum tuis litetis:& quod ipse cis,&quod te intellexi iam .
Posteriacae. Me autem a te,ut scurram velitem malis Onciatum esse. non moleste tuli: illud doleo in ista loca venire me,ut constitueram non potuisse. habuisses enim non hospitem, sed contubernalem. At quem virum non eum,quem tu es solitus promulside confic-.Integram famem ad ovum affero: itaque usque ad assiim vitulinum opera perducitur. Illa mea quae solebas antea laudare, o hominem facilem,o hospitem non grauem: abierunt. Nam omnem nostram de republica curam, cogitationem de dicenda in senatu sententia. commentationcm causarum abiecimus. In Epicuri nos aduersarii nostri castra conieci - 4mus: nec tamen ad hane insolentiam, sed ad illam tuam lautitiam, veterem dico, cum in sumptus habebas:etsi nunquam plura praedia habuisti. Proinde te para: cum homine de edaci tibi res est.& qui iam aliquid intelligat.ό α tot autem homines scis quam insolentes sint:&discendae ubi sunt sportellae & artolagani tui. Nos iam & artis tantu habemus. ut Verrium tuum & Camillum qua munditia homines iqua elegantiat vocare se Pius audeamus . Sed vide audaciam, etiam Hirtio coenam dedi sine pauone: tamen in ea coena cocus meus praeter ius seruens nihil potuit imitari. Haec igitur est nunc vita nostra. mane νsalutamus domi & bonos viros multos, sed tristas: & hos laetos victores, qui me quidem perossiciose & peramanter obseruant. Vbi salutatio defluxit literis me inuoluo aut scribo, aut lego.Veniunt etiam qui me audiunt quasi doctu hominem quia paulo sum, quam ipsi,doctior. Inde corpori omne topus datur. Patriam eluxi iam & grauius & diutius, quam ulla mater unicum filium.Sed cura,si me amas,ut valeas:ne ego te iacente bona tua comedim.statui enim tibi ne aegroto quidem parcae.
A I N' tandem insanire tibi indoeis quod imitoee vciborum meorum,ut scribis,sulminat itum insanires,si consequi non posses. in v etiam vincas,me prius irrideas,qu&m te,
portet. Quare nihil tibi opus est illud a Tra a. sed potius . - meum. Veriintamendi tibi ego in epistolis videor monne plebeio sermone agere tae mmecenina senapa co- modo. Quid enim simile habet epistola aut iudicio. aut cocioni quin ipsa iudicia nosolemus omnia tractare uno modo. Privatas causas & eas tenues, agimus sustilius: capitis
aut famae scilicet ornatius. Epistolas vero quotidianis vobis reine solemus. Sed tamen mi Paete, qui tibi venit in mentem, negare Papirium quenquam unquam nisi plebeium 4 fuisse fuerunt enim patricii minoriim gentium: quorum princeps L. Papirius Mugillanus qui C o S. cum L. Sempronio Atratino fuit, cum antea Censor cum codem suillet annis post R. C. C C C. X II. Sed tum Papisii dicebamini. Post hunc x III. fuerunt sella curi si ante L. Papirium Crassum.qui primum Papisius est vocati desivis. Is Dictator cu L .Papirio Cursore magistro equitum factus est, annis post R. C. C C G C X V, & quadriennio
96쪽
pin C o s.cum C.Duillo. Hunc secutus est Cursor homo valde honoratus:deinde L. Masaso A Edilicius: inde multi Massones: quorum quidem tu omnium patriciorum imagines ν habeas volo. Deinde Carbones & Turdi insequuntur. Hi plebeii fuerunt: quos contem
nas censeo. Nam praeter hunc C. Carbonem, quem Damasippus occidit, ciuis c republiea Carbonum nemo fuit.Cognouimus Cn. Carbonem S eius tratrem scurram: quid his improbius de hoc amico meo Rubria: F.nihil dico. Tres illi fratres sucrunt, C.Cn. M. Carabones: Marcus P. Flacco accusante cod natus,sur magnus ex Sicilia: Caius accusante L.
Crasso cantharidas sumpsisse dicitur. Is &Trib.pl. scditiosus, & P. Africano vim attulisse existimatus est. Hoc vero, qui Lilybei a Pompcio nostro est intersectus, improbior nemoto meo iudicio fuit. Iam pater eius accusatus a M. Antonio,sutorio atramento absolutus putatur Quare ad Patres censeo reuertare:piciali quam fuerint importuni vides.
AMo verecundiam vel potius libertatem loquendi. atqui hoc Zenoni placuit homini mehercule acuto, etsi academiae nostrae cum eo magna rixa est. Sed ut dico, placet Stoicis suo quanque rem nomine appellare. Sic enim disserunt, Nihil esse obscoenum . nihil turpe dictu.Nam si quod sit in obscoenitate ilagitium,id aut in re esse aut in verbo: nihil esse tertium. In re non est: itaque non modo in comoediis res ipsa narratur, ut ille in Demiurgo modo forte nosti canticum. meministi Rosciumὶ Ita me destituit nudum: totus est sermo verbis tectus.re impudentior:sed etiam in tragoediis.quid est enim illud Quae mulier una
quid inquam est, Vsurpata duplex cubile Quid ε huius Pheres hic cubile mire est ausus.
Quid est, Virginem me quondam inuitam per vim violat. Iupiter bone, violate Atqui idem sisnificat, sed alterum nemo tulisset. Vides igitur,cum eadem res sit, quia verba non sint, runil videri turpe. ergo in re non est, multo minus in verbis. Si enim quod verbo significatur,id mrpe non est: verbum quod significat, turpe esse non potest. Anum appellas alieno nomine, cur suo potiust Si mrpe est, ne alieno quidem: si non est,suo potius. Caudam antiqui penem vocabant, ex quo est propter similitudinem penicillus .at hodie penis in in obscoenis. At vero Piso ille sitisi in annalibus suis queritur, adolescenteis peni de , ditos esse. Quod tu in epistola appellas suo nomine, ille notus penem. sed quia multi. sinum est tam obscoenum, quam id verbum, quo m usus es. Quid quod vulgo dicitur,
cum nos te voluimus conuenire, num obscoenum est Mcmini in Senam diserrum Con sularem ita eloqui: Hanc culpam maiorem, an illam dicam potuit obserenitis e non, inquis . Non enim ita sensit. Non ergo in verbo est: docui autem in re non esse: nusquam igitur est. Liberis dare operam, quam honese dicitur:etiam patres rogant filios, eius operae nomen non audent dicere.Socratem fidibus docuit nobilissimus fidicen is Connus vo
i. citatus est. num id obscoenum putas Cum loquimur terni, nihil flagitii dicimus. at cum bini, obscoenum est. Graecis quidem, inquies. Nihil est ergo in Verbo, quum & ego Graece scio.& tamen tibi dico bini, idque m facis quasi ego Graece, non Latine dixerim. Ruta dementa recte utrunque. lo mentam pusillam ita appellare,ut rutulam: non licet. Bella tectoriola: dic ergo etiam pauimenta isto modo: non potes.Videae igitur milii esse. nisi in ptiasὶ metitudinem nec in verbo esse, nec in re: itaque nusquam esse. Igitur in verbis honestis obscoena ponimus. Quid enim, non honestum verbum est diuisor At inest obsece-num: cui respondet intercapedo. num haec ergo obscoena sunt 3 Nos autem ridicule: si di η cimus, ille patrem strangulauit, honorem non praefamur: sin de Aurelia aliquid aut Lotalia honos praefandus est.Et quidem iam non etiam obscoena verba pro obscoenis sunt.bat-tuit inquit impudento, deput multo impudentius. Atqui neutrum in obscoenum. Stultorum plena sunt omnia. Testes, verbum honestissimum in iudicio : alio loco non es .mis: at nonaei colei Lanuini: Clitemini,non honesti. Quide ipsa res modo honesta, modo turpis suppedit, flagitium est. iam erit nudus in balneo,non reprehendes. Habes scholam Stoicam . . a Io. quam multa ex uno verbo tuo. Te aduersus me omnia
audere gratum est. Ego seruo & servabo sic enim assumi) Platonis verecundiam. Itaque tectis vobis ea ad te scripsi, quae apatissimis agunt Stoici. Sed illi etiam crepitus aiunt ae-
97쪽
que liberos ac ructus esse oportere. Honorem igitur. Cal.Mart.Tu me diliges de valebis.
HERI veni in Cumanum, cras ad te fortasse. Sed cum certum sciam, faciam te paulo ante certiorem.Eui M. Ceparius, O mihi in sylva Gallinaria obuiam venisset, quaesissemque quid ageres,dixit te in lecto esse quod ex pedibus laborares. tuli scilicet moline ut debui:sed tamen constitui ad te venire, Ut de viderem te Se viserem, S ccenarem etiam. Non enim arbitror cocum etiam te arthriticum habere. Expecta igitur hospitem cum minime edacem,tum inimicum coenis sumptuosis. CICERO PAETO. RVFVM istum amicum tuum, de quo iterum iam ad me scribis, adiuuarem quatum ipossem .etiam si ab eo laesus essem, cum te tantopere viderem eius causa laborare. cum v
ro & ex tuis literis de ex illius ad me missis intelligam, & iudicem magnae curae ei salutem meam fuisse non postlim ei non amicus esse: neque solum tua commendatione quae apud me, ut debet valit plurimum, sed etiam Voluntate ac iudicio meo. Volo enim te scire mi Paet initium mihi suspicionis de cautionis & diligetiae fuisse literas tuas.quibus literis c gmentes fuerunt aliae postea multorum. Nam de Aquini de Fabrateriae consilia sunt inita cie me, quae te video inaudi sic. de quasi diuinarent, quam his molestus essem futurus, nihil Αaliud egerunt nisi me ut opprimerent. Quod ego non suspicans incautior fuissem, nisi a te
admonitus essem. quamobrem ille tuus amicus apud me non eget commendatione. Vtinam ea fortuna reipublicae sit ut ille me quamgratissimu possit cognoscere.Sed haec hacte nus. Te ad coenas itare desisse moleste fero.magna enim te delectatione Si voluptate pri- uasti. Deinde etiam vereor licet enim verum dicere)ne, nescio quid illud quod solebas. dediscas de obliviscare coenulas tacere.nam si tum, cum habebas quos imitarere, no multum proficiebas, quid nunc te facturum putemi Spurinna quidem, cum ei rem demonstrassem, , Ze vitam tuam superiorem expolitillem, magnum periculum summae reip.demonstrabat, nisi ad superiorem consuetudinem tum,cum Fauonius flaret, reuertisses. hoc tempore scr-ri posse si forte tu stigus ferre non possies. Sed mehercule mi Paete extra iocum moneo te, quod pertinere ad beate viticndum arbitror, ut cum viris bonis iucundis, amantibus tui vivas. nillil est aptius vitae: nihil ad beate vivendum accommodatius. Nec id ad voluptatem resero sed ad communitatem vitae atque Victus remissionemque animorum,quae maxime sermone efficitur similiari qui est in conuiuiis dulcissimus:vt sapientius nostri,quam
Graeci: illi αα aut , Id in compotationes aut concinnationes: nos conuiuia, loquod tum maxime simul vivitur. Vides ut te philosophando reuocare coner ad coenas Cura ut valeas: id soris coenitando facillime cosequere. Sed caue,si me amas existimes me,
quod iocosius scribam, abiecisse curam reipublicae. Sic tibi mi Paete persuade, me dies de noctes nillil aliud agere, nihil curare, nisi ut mei ciues salui liberique uiat. Nullum locum praetermitto monendi, agendi, prouidendi. Hoc denique animo sum, ut si in hac cura atque administratione vita mihi ponenda sit, praeclare actum mecum putem etiam atque
s v M M V M me ducem literae tuae reddiderunt . plane nesciebam te tam perimm esse rei militaris. Pyrrhi te libros Se Cineae video lectitasse. Itaque obtemperare cogito praeceptis tuis.hoc amplius, nauicularum habcie aliquid in ora maritima: contra equitem Pariathum negat ullam armaturam meliorem Inueniri posse.Sed quid ludimus nescis quocum Imperatore tibi negotium sit mu a. G ρου quam contrieram legendo, totam in hoc imperio explicaui. d iocabimur alias coram, ut spero breui tempore. Nunc ades ad imperandum vel ad parendum potius. sic enim antiqui loquebantur. Cum M.Fabio quod scire te arbitror mihi summus usus est: valdeque eum diligo, cum propter summam probitatem eius ac singularem modestiam, tum quod in his controuersiis, quas habeo cum tuis combibonibus Epicureis,optima opera eius uti soleo, Is quum ad me Laodiceam venissesim
98쪽
cumque ego eum esse vellem, repente percussus est atrocissimis literis: in quibus scriptum erat Lindum Herculanensem i Q. Fabio fiatre proscriptum esse, qui fundus cum eo communis esset. Id M. Fabius pergrauiter tulit existimauitque fratrem suum hominem non sapientem impulsu inimicorum suorum eo progressum esse. Nunc si me amas,mi Paete, negotium totum suscipe:& molestia Fabium libera.Authoritate tua nobis opus est.& consi-7 lio,& etiam gratia. Noli pati litigare fiatres,& iudiciis turpibus conflictari. Mathoncm &Pollionem inimicos habet Fabius. quid multa e non mehercule tam perscribere possum,
quam mihi gratum seceris, si otiosum Fabium reddideris. Id ille in te politum este putat, mihique periviaci.
CICERO PAETO S. D. 26 ACCUBVERAM H. VIII I cum ad te haru exemplum in codicillis exaraui. Dices. Vbi Apud Volumnium Eutrapsum:& quide supra me Atticus,insta Verrius familiares tui. Miraris tam exhilaratam esse seruinitem nostram/Quid ergo iaciam e te costilo.qui philosophii audis. Angar excruci ne se Quid assequari deinde quem ad fine Vitias, inquis in litatis. An quicquam me aliud agere misis Aut possem vivere,nisi in literis viverem d est earum etiam non satietas sed quidam modus. A quibus cum discessi, etsi minimum mihi est in coena,quod tu unu Dioni philosopho posuisti:tamen quid po-
tius faciam priusquam me dormitu conseram .non reperio. Audi reliqua. Infra Eutrapelum Cyteris accubuit. In eo igitur,inquis,conuiuio Cicero ille qucm aspectabanu cuius ob os Graii ora obvertebant sua Non mehercule suspicatus sum illam assore. sed tamen ne Aristippus quidem ille Socraticus erubuit, cum taet obiectum habere eum Laida. Habeo, inquit,non habeor a Laide. Graece hoc melius:m si voles interpretabere. Me vero nihil iastorum, ne iuuenem quidem mouit unquam ne nunc senem. nuiuio desector:ibi loquor,
quod in solum ut dicitur.& gemitum de in risias maximos transiero. An tu id mesius, qui ν etiam in philosoplium irriseris Cum ille siquis quicquid quaerere dixisset coenam te quaerere a mane dixeris. Ille baro te putabat quaesi mrum, unum coelum Set, an Innumerabilia .Quid ad te: At hercule coena nunquid ad te ibi praetati m. Sic igitur vivitur: quotidie aliquid legirur aut scribitur.dein, ne amicis nihil tribuamus, utamur una no modo non contra legem si ulla nunc lex es' sed etiam intra legem, & quidem aliquanto. uare nihil est quod aduentu nostrum extimescas. non multi cibi hospitem accipies multi ioci. Vale.
M. T V L LII C I CE RO N I s E P I s To L A R U M L I B. X. CICERO PLANCO. IET A B F V a proficiscens in Graeciam:& postea quam de meo cursu reipublicae sum voce reuocatus,nunqua per M.Antonium quietus tinxiuus tanta est non insolentia nam
id quidem vulsare vitium est sed immanitas,non modo ut vocem,sed ne vultum quidem liberum possit terre cuiusquam. Itaque mihi maxime curae est non de mea quidem vita cui
satisieci vel aetate ves factis vel siquid etiam hoc ad rem pertinet gloria: sed me patria solicitat in primisque mi Plance expectatio Consulariis tui: quae ita longa est,ut optandumst. vi possimus ad id tempus reipublicae spiritu ductae. Quae potast enim spes esse in ea r publica, in qua hominis impotentissimi atque intemperantissimi armis oppressa sunt o -mniae & in qua nec senatus nec populus vim haiat vitamenec leges vllae sunt nec iudicia, nec omnino simulacrum aliquod, ac vestigium ciuitatist Sed quum quoniam acta omnia mitti ad te arbitrabar, nihil erat quod lingulis de rebus scriberem. Illud autem erat am ris nati,quem a tua pueritia susceptum non seruaui solum sed etiam auxi monere te atque hortati ut in rempublicam omni cogitatione curaque incumberes. Quae si ad tuum tem. pus perducitur,facilis gubernatio est:vt perducatur autem, magnae cum diligentiae in tum, etiam sortunae. SH & te aliquanto ante ut spero habebimus: & praeter quina quod reipu-
99쪽
blieae consulere debemus, tamen tuae dignitati ita Litemus, ut omne nostriim consilium, studium.officium operam, laborem, ditisentiam, ad amplitudinem mam conseramus. Ita saeillime & reipublicae quae mihi charistima est: de amicitiae nostrae qua sanctissime nobis colendam puto me intelligo sati stacturum.Furnium nostru tanti a te fieri,quantum ipsius humanitas & dignitas postillat,nec miror de gaudeo: teque hoc existimare volo, quicquid in eum iudicii ossiciique contuleris, id ita me accipere,ut in nicipsum te putem contulisse.
CICERO PLANCOS. 2M Ε v M studium honori tuo pro necessitudine nostra non desiisset, si aut tuto in sena- tum aut honeste venire potuissem. Sed nec sine periculo quisqua de rep.libere sentiens veri siri potest in summa impunitate gladiorum: nec nostrae dignitatis videtur esse, ibi sententiam de rep.dicere ubi me de melius de propius audiant armati,quam Senatores. Quapropter in priuatis rebus,nullum neque officium neque studium meum d yderabis: ne in publicis quidem,siquid erit in quo me interesse necesse sit,unqua dcero, ne cum periculo quidem meo dignitati tuae. In iis aute rebus,quae nillilominus ut ego absim, confici possimi, Amto a te ut me rationem habere velis de salutis de dignitatis meae. CICERO PLANCOS. 3C v M ipsum purnium per se vidi libentissime, tum hoc libentius. quod illum audiens ite videbar audire. Nam de in re militari virtutem,& in administranda prouincia iustitiam. de in omni genere prudentiam mihi tuam exposuit: de praeterea mihi non ignotam in co- suetudine & familiaritate suauitatem tuam adiunxit: praeterea summam erga se liberalitatem. Quae omnia mihi iucunda: hoc extremum etiam gratum filii. Ego Plance necessitudinem constitutam habui clam domo vestra ante aliquanto quam tu natus cs: amorem autem erga te ab ineunte pueritia tua confirmata iam aetate familiaritatem, cum studio meo, tum iudicio tuo constitutam. His de causis mirabiliter faveo dignitati tuae: quam mihi tecum statuo esse communem. Omnia summa es consecutus, virtute duce, comite fortuna,
caque ad tus es adolescens, multis inuidentibus.quos ingenio industriaque fregisti. Nunc me amantissimum tui nemini concedentem, qui tibi vetustate necessitudinis potior possit esse si audies, omnem tibi reliquae vitae dignitate ex optimo reipublicae statu adquires. Scis profecto nihil enim te figere potuitὶ sutile quoddam tempus, cum homines existimarent, te nimis seruire temporibus: quod ego quoque existimarem te si ea quae patiebare probare etiam arbitrarer. Sed cum intestigerem quid sentires te arbitrabar videre quid posses. Nunc ralia ratio est,omnium renim tuum iudicium est,idque liberum. C o S .es Isignatus, optiama aetate, summa eloquentia, maxima orbitate reipublicae virorum talium. incumbe per deos iminortaleis in cana curam & cogitationem, quae tibi summam dignitatem de gloriam afferat. Vnus autem est,hoc praesertim tempore per tot annos rep.deuexata, reipublicae bene gerendae cursus ad gloriam. Haec amore magis impulsus scribenda ad te putaui, quam quo te arbitrarer monitis & praeceptis egere. sciebam enim ex iisdem te haec haurire fontibus ex quibus ipse hauseram. Quare modum faciam. Nunc tantum significandum inputaui, ut potius amorem tibi ostenderem meum, quam ostentarem prudentiam. Interea quae ad dignitatem tuam pertinere arbitrabor,studiose diligenterque curabo. PLANCVS CIC ERONI. ΦGRATIssIMAE mihi tuae literae fueriit, quas ex Furnii sermone te scripsisse anim- ι aduerti. Ego autem praeteriti temporis excitiationem affero quod ae prositam audieram: nec multo ante rediisse scivi, quam ex epistola tua cognoui. Nullum enim in te officium. ne minimum quidem sine maxima culpa videor poste praeterire: in quo mendo habeo causaς plurimas vel paternae necessitudinis, vel meae a pueritia obseruatiae vel tui erga me mutui amoris .Quare mi Cicero,quod mea tuaque patimr aetas, persuade tibi te unum esse in quo ego colendo patriam mihi constimerim sanctitatem Omnia igitur ma consilia mihi non magis prudentiae plena quae summa est)videlimr,quam fidelitatis,qua ego ex mea co- . scietia metior. Quare si aut aliter sentire certe admonitio tua me reprimere: aut si dubitarem hortatio impellere posset ut id sequerer quod tu optimia putares. Nuc vero quid est
100쪽
quod me in aliam partem trahere possiti Quaecuque in me bona sunt aut fortunae beneficio tributa,aut meo labore parta,eui a te propter amorem carius sunt aestimata:tamen vel inimicissimi iudicio tanta sunt, ut praeter bona famam nihil destiarare videantur. Quare hoc unu tibi persuade:quantum viribus eniti, ullo prouidere,authotitate mouere potu I ro,hoc omne resp.semper futuru.Non est ignotus mihi sensus tuus: que si facultas opta bilis mihi quide tui praesentis esset unquam a tuis consilius discreparemec nunc comittam ut ullum meum factu reprehendere iure possis.Sum In expectatione omnium rerum, quid in Gallia citeriore, quid in urbe mense Ianuario geratur,ut sciam. Interim maximam hae sollicitudinem curamque sustineo ne inter aliena vitia hae gentes nostra mala suam putent occasionem .Quod si proinde ut ipse mereor, hi successerit: certe & tibi cui maxime cupio,& omnibus viris bonis satisiaciam.Fac valeas,meque mutuo diligas. CICERO PLANCO S. sBINAS a te acoepi literas eodem excplo: quod ipsum argumento mihi fuit diligentia tuae. Intellexi enim te laborare ut ad me mihi expectatissimae literat perserretur.Ex quibus cepi fructum duplicem, hique in coparatione dissicilem ad iudicandum,amoremne erga me tuum,an animu in rempublicam pluris aestimandu putarem. EST OMNINO patriae charitas mco quide iudicio maxima:sed amor volutatisque columio plus certe habet suavitatis. Itaque comemoratio tua paternae necessirudinis beneuolentiaeque eius qua erga 4 mea pueritia cotulisses, aerarumque rem,quae ad eam sententiam pertinebant,iliaedibilem milii laetitiam attulerui. Rursus,declaratio animi tui quo habaes de republica quemque habiturus esses mihi reat iucundissima: eoque maior mi haec laetitia, quod ad illa superiora accedebat.Itaque te non hortor solu mi Plance,sed plane etiam oro, quod feci his literis quibus tu humanissime respondisti, ut tota mente omnique animi impetu, in rempublicam incubas. Nihil est quod tibi maiori fructui gloriaeque esse possit: nec quicquam
ex omnibus rebus humanis est praeclarius aut praestantius,quam de republica bene meres. Adhuc enim spatitur tua summa humanitas & sapientia, me quod sentiam, libae dicoHν Fortuna suffragante vidctis res maximas cosecutus: quod quanqua sine virtute no potui ses,tamen ex maxima parte ea quae es adcetus forninae inporibusque tribuuntur. His temporibus dissicillimis reipublicae quicquid lubueneris,id Git totii & proprium tuu. In dibile est omnium ciuium latronibus exceptis, odium in Antonium. Magna spes in te & in tuo exercitu magna expectatio. Cuius per Aos gratiae gloriaeque c*ue tempus amittas. Sic moneo ut filium sic faveo,ut mihi:sic nortor,ut & pro patria & amicissimum.
CICERO PLANCo. 6Q VAF locutus est Furnius noster de animo tuo in rempublicam, ea gratissima suerunt senanis Populoque Romano probatissima.Quae aliae recitatae literae sunt in scitatu.nequaquam contentiae cum Furnii oratione Visae sunt. Pacis enim author eras, in collega tuus
vir clarissimus a foedissimis latronibus obsideretur: qui aut positis armis pacem petere de iant:aut si pugnantes eam postulant,victoria pax no pactione parienda est. Sta de pace literae vel Lepidi,vel tuae, qua in partem acceptae sint,ex viro optimo fratre tuo,& ex C. Furnio poteris cognoscae.1le autem impulit tui charitas,ut quanquam nec tibi ipsi cosilium 4 deestet.& fratris Furniique beneuolentia fidelisque prudentia tibi praesto esset futura: vellem tamen mea quoque aut horitatis pro plurimis nostris necessitudinibus praeceptu ad te ali quod peruenire. Crede igitur mihi Plance, omnes quos adhuc Rradus dignitatis consecutus sis ses autem adeptus amplissimos) eos honorum vocabula habituros, non dignitatis insignia nisi te cum fibertate Pop. Rom.& cum senatus authoritate coniunxeris. Seiungere quaeso aliquando ab iis, cum quibus te non tuum iudicium, sed temporum vincla coniunxerunt.Complures in paturbatione resp.C O S S. dicti, quorum nemo Consularis habinis nisi qui animo extitit in remp.consularis. Talem igitur te esse oportet, qui primum, te ab impiorum ciuium tui dissimillimorum societate seiungas:deinde & senatui bonisque omnibus authorem,principem ducem p eas postremo ut pacem esse iudices, non in armis positis, sed in abiecto armorum & scruimus mem. Haec si & ages & senties, tum eris G. iii.