장음표시 사용
61쪽
uterque ceciditi tibi & illa polliceor quae supra scripsi,quae sunt adhuc mea: δe ea quae praeterea videor mihi ex aliqua parte retinere tanqua ex reliquiis pristinae dignitatis. Neque enim ipse Caesar,ut multis rebus intelligere potui est alienus a nobis: Si omnes fere familiatissimi eius casu deuincti magnis meis veteribus officiis, me diligeter obseruant & colunt. νItaque siqui mihi erit aditus de tuis sortunis, id est de tua incolumitate, in qua sunt omnia, agendi quod quidem quotidie magis ex eorum sermonibus adducor ut sperem agam per me ipse,& moliar. Singula persequi non est necesse uniuersum studium meum & ben uolentiam ad te desero.Sed magni mea interest,hoc tuos omneis scire:quod tuis literis feri potest ut intelligant omnia Ciceronis patere Trebiano. Hoc eo pertinet, ut nihil existiment esse tam disticile quod non pro te mihi susceptum, iucundum sit futurum.
ANTEA misissem ad te literas si genus scribendi inuenirc. tali enim tempore aut coso in lari amicoiucst aut polliceri. Consolatione non vitabar quod ex multis audieba quam se liter sapieterque lenes iniuriam temporei, quamque te vchemcnter consolaretur conscientia factorum, & filioru tuorum.quod quidem si iacis, magnu fiuctum studioru optim rum capis, in quibus te semper scio esse versatu: idque ut facias etiam atque etia te hortor.
Simul & illud tibi homini peritissimo rem & exemploru, de omnis vctustatis, ne ipse quidem rudis,sed in studio minus fortasse quam vesic,& in rebus, atque usu plus etiam quam vellem, versatus: spondeo, tibi istam acerbitatem de iniuriam non diuturne fore. Nam de ipse qui plurimu potest.quotidie mihi delabi ad aequitatem,& ad rerum naturam videtur: q& ipla causa ea est, ut iam simul cum rep. quae in perpetuum iacere non potest, necessaria reuiuescat atque recreetur: quotidiaeque aliquid fit lenius de liberalius, quam timebamus. Quae quum in temporum Inclinationibus saepe paruis posita sunt, omnia momenta obseruabimus, neque ullum praetermittemus tui iuuandi,& leuandi locu. Itaque illud alteruquod dixi literarii genus,quotidie milia, ut spero, fiet procliuius,ut etiam polliceri possim:
id re, quam Vcrbis,faciam laiantius.Tu velim existimes,& plureis te amicos habere, quam qui in isto casu sint, ac suerint,quantum quidcm ego intelligere potuerim: de me conccdo icre eorum nemini. Fortem sac animum habeas & magnum:quod in in uno te.quae sunt in fortuna,t poribus regentur,& consiliis nostris prouidebuntur.
DOLABELLAM antea tantummodo diligeba obligatus ei nihil eram: nec enim . acciderat mihi opus esse:& ille mihi debebat quod non defueram eius periculis. Nunc tanto sum deuinctus eius iantacio quod & antea in re, & hoc tempore in salute tua cumulatissime mihi satisiecit ut nemini plus debeam. Qua in re tibi gratulor ita vehemeter ut te quoque mihi gratulari quim gratias agere malim.altem omnino non dejdero:alteru vere iacere poteris. Quod reliquia est, uum tibi virtus & dignitas tua reditum ad tuos aporuit, est tuae sapicntiae, magnitudinisque animi, quid amiseris, obliuisci: quid recit raris, cogitare.Viues cum tuis vilics nobiscum. plus adquisisti dignitatis quam anuini rei fami- liaris: quae ipsa tum esset iucundior, si ulla res esset publica . Vestorius noster familiaris ad me scripsit te mihi maximas gratias agere. Haec praedicatio tua mihi valde grata est eaque
te uti iacile patior,cu apud alios,tum mehercule apud Syronem anum nostru . Quae enim facimus,ea prudelissimo cuique maxime probata cile volumus.Te cupio videre quapinu.
G R A T V L o R tibi mi Balbe vereque gratulor: nec sum tam stultus, ut te usura falsi gaudii frui velim deinde frangi repente, atque ita cadere, ut nulla res te ad aequitatem anumi possit postea extollere. Egi niam causam apertius, quam mea tempora terebant. Vincebatur enim fortuna ipsa tibilitate gratiae nostrae tui charitate,& meo per mo erga te amore culto a te diligentissime.omnia promissa confirmata,certa & rata sunt quae ad rediatum &ad salute tuam pertinent.vidi cognoui,interfui.etenim omneis Caesaris familiareis
satis opportune habeo implicatos cosuetudine & beneuolentia, se ut cum ab illo diseri rint,me proximum habrant. Hoc Pansa,Hircius,Balbus,oppius,Matiqs, illa uinius pla- .
62쪽
ne ita faciunt ut me unice diligant.Quod si mihi pro me iniciendu filisset, non me poeniteret pro ratione temporum ita esse molitum. sed nihil est a me inseruitu temporis causa. veteres milii necessimilinus cum his omnibus intercedunt, quibuscum ego agere de te non destiti. Principe tamen habuimus Pansam, tui studiosissimum, mei cupidum: qui valeret apud illum non minus authoritate qxiam gratia.Cimber autem Tullius mihi plane satis cit.Valent tamen apud Caesarem non tam ambitiosae rogationeS, quam necessariae.quam quia Cimber habebat plus valuit quam pro ullo alio valere potuisset. Diploma statim n6ν est datum quod mirifica cit improbitas in quibusda qui tulis lent acerbius tibi veniam dari, qua illi appellabat tubam tali ciuilis: multaque ita dicunt quasi non gaudeant id belluincidisse.Quare visum est occultius agendum .nolue ullo modo diuulgandv. de te iam e se persectum:sed id erit per breuiuaec dubito quin legente te has lueras consecta iam res sua tura sit. Pansa quidem mihi,grauis homo & certus,non solii confirmauit,verum eciam recepit perceleriter se ablaturum diploma. Mihi tamen placuit,haec ad te perscribi. minus Gnim te firmit sermo Eppulciae mae, lachrymaeque Ampiae dcclarabat, quam significant tua: io literae . atque illae arbitrabantur,cum i te a lilant ipsae,multo in grauiore te cura suturum. Quare magno opere putaui angoris & doloris tui leuandi causa pro certis ad te ea quae essent certa,m rscribi Scis me antea sic solitii esse scii re ad te,magis ut iasolarer sortem virum atque sapientcm quam ut explorata spem salutis ostenderem, nisi eam, quam ab ipsa rep. cum hic ardor extinctus esset, sperari oportere cense . Recordare tuas literas, quibus& magnum animum milii semper ostendisti, & ad omneis casus serendos constantem, ac paratum.quod ego no mirabar,cum recordarer te & a primis temporibus aetatis in rep.άη se versatum:& mos magistratus in ipsa discrimina incidisse salutis fortunarumque comunium:& in hoc ipsum bellum csse ingressum, non solum uti victor beariis:sed etiam, ut si ita accidisset victus ut sapiens esses. Deinde cum studium tuum consummas in viroru sortium fictis memoriae prodendis, constiarare debes nihil tibi esse comittendum quamobrem eorum quos laudas, te non simillimu praebeas.Sed haec oratio magis esci apta ad illa tempora quae iam effugisti. Nunc vero tantu te nara ad haec nobiseum serida: quibus ego, siquam medicinam inuenirem,cibi quoque eandem traderem.sed in Unum petiugium,doctrina ac literae quibus semper in sumus: quae fecitndis rebus desectationem modo habereis videbantur nunc vero etiam salutem. d ut ad initium reuertar, aue dubites quin omnia de salute ac redini tuo perfecta sint. CICERO LICARI o. I3EΤSi tali tilo tempore me aut consolandi, aut iuuandi tui causa scribere ad te aliquid pro nostra amicitia oportebat: tamen adhuc id no seceram quia neque lenire videbar oratione neque leuare posse dolorem tuum. Posica vero quam magni spem habere coepi, fore ut te breui tempore incolumem ha remus:facere non potui,quin tibi &lementIam,& voluntatem declararem meam. Primu igitur scribam ouod intelligo Si perspicio non fore in te Caesarem duriorem . nam At res eum quotidie,& gici de opinio hominu St lut mihi vi detur etiam sua natura mitiorem facit:Idque cum de reliquis sentie tum de te etiam audio 4 ex familiarissimis cius quibus ego ex eo tempore, quo primu ex Astica nuntius venit supplicare una cum statribus tuis non destiti: quoru qui&m de virtus & pictas, & amor in te ungularis,&assidua,&pcrpetua cura salutis tuae tantum proficit, ut nihil sit quod non ipsum Caesare tributum existimcm. Sed si tardius sit quim volumus: magnis occupationibus eius a quo omnia peruntur, aditus ad eum difficiliores fuerunt: & simul Asticanae cauta sae iratior, diutius velle videtur eos habere solicitos, a quibus se putat diuturnioribus esse molestiis conflictatu .sed hoc ipsum intelligimus eum quotidie remissius & placatius serre. et Quare mihi crede,& memoriae manda, me tibi id affirmasse, te in istis molestiis diutiuς nolaturum. Quum quid sentirem exposui quid vellem tua causa re potius declarabo. quam oratione. Et si tantum pollini,quantum in ca rep.de qua ita tum meritus , t m existimas, posse debebam ne tu quidem in istis incommodis esses. Eadem enim caula opes meas fi git, quae tuam salutem in discrimen adduxit. Sed tamen quicquid Imago veteris meae di-
63쪽
ιή. Ad A. Torquatum,& Caetcro S.
gnitatis quicquid reliquiae gratiae valebunt: studium, silium,opcra gratia,fides mea nullo loco deerit tuis optimis iratribus. Tu fac habeas sortem animu quem si per habuisti primum ob eas caulas quas scripsi: deinde,quod ea de rep.semper voluisti atque sensisti ut tanon modo cum secunda sperare de as,sed etiam,si omnia aduersa essent, tamcn coralcientia & factorum & consiliorum tuorum, quaecunque acciderent,sortissimo & maximo animo ferre dc res. CICERO LIGARIO. I ME SCITO omnem meum laborem,omnem operam. curam, studium in tua salute x consumere.nam cum te semper maxime dilexi, tum fratrum tuorum, quos aeque atque te, summa beneuolentia sum coplexus,singularis pietas,amorque fratcrnus, nullum me patitur officii erga te studiique munus aut tempus praetermittere. sed quae faciam, secerimque pro te ex illorum te literis,quam ex meis malo cognoscere. Quid autem sperem, aut confidam,& exploratum habeam de salute tua,id tibi a me declarari volo. Nam si quisquam
est timidus in magnis periculosisque rebus, semperque magis aduersos rerum exitus metuens quam sperans secundos is ego sum:& si hoc vitium est,co me non carere confiteor Ego idem tamen cum ad U. Cal.intercalareis prior ,rogatu fratrii tuorum venissem mane ad Caesarem, atque omnem adeundi, & conueniendi illius indignitatem, & moliniam pernitissem: cum fratres & propinqui tui iaceret ad piata: & ego essem locutus,quae causa, quae tuuin tempus postillabatulon solum ex oratione Cassatis quae sane mollis & liberalis fuit,sed etia ex oculis & vultu ex multis praetcrea signis,quae facilius perspicerepotui quam scribere: hanc in opinione discessi,ut milii tua salus dubia non esset .Qumbrem fac animo magno fortique sis:& si turbidissima sapienter serebas, tranquilliora laete seras. Ego tamen γtuis rebus sic adero ut dissicillimis:neque Caesari solu sed etiam amicis eius omnibus, quos mihi amicissimos esse cognoui, pro te sicut adhuc feci libentissime supplicabo. Vale.
TIBI gramior, mihi gaudeo, te amo, tua tueor: a te amari,& quid agas, quidque agatur,certior fieri volo.
BITHYNICUS CICERONI S. 16S I mihi tecum non & multae & iustae causae amicitiae priuatim essent, repeterem initia iamicitiae ex parentibus nostris.quod faciendum iis existimo qui paternam amicitiam nullis ipsi officiis prosecuti sunt. Itaque contentus ero nostra ipsoru amicitia cuius fiducia peto a te,ut absentem me, quibus que in rebus opus fuerit,meare,si nullum ossicium tuum
apud me intermoriturum existimas. Vale. M. CICERO BITHYNICO S. IIC U M caeterarum rerum causa cupio esse aliquando rempublicam constitutam, tum ve- .lim mihi credas, accedere id etiam, quo magis expetam promissum tuum, quo in literis uteris.scribis enim si ita sit te mecum esse vietiirum. Gratissima mihi tua voluntas est: sa-cisque nihil alienum necessitudine nostra iudiciisque patris tui de me summi viri. Nam sic
habeto, beneficiorum magnitudine,eos qui temporibus valuerunt,aut valeant coniunctiores tecum esse,quam me ncccssitudine neminem. Quamobrem grata mihi est & memoria tua nostrae coniunctionis,& cius etiam augendae voluntas. C I C E R o L E P Τ AE. Igs I M v L A C accepi a Seleuco tuo literas statim quaesivi e Balbo per codicillos quid es, set in lege. Rescripsit eos,qui sacerent prae conium vetari esse in incurionibus: qui secissent. non vetari. Quare bono animo sint & tui, & mei familiares: neque enim erat serendum. cum qui hodie aruspicina facerent, in senatu Romae legerentur,eos, qui aliquando praec nium secissent, in municipiis Decuriones esse no licere. De Hispaniis noui nihil magnutamen exercitum Pompeium habere constat nam Caesar ipse ad vos misit exemplum Paciaeci literaria, in quo erat illi X I esse legiones: scripserat etiam Messala Salasto, P.Cur- . tium fratrem eius iussiti Pompeii, inspectante exercitu intersectium, quod consensisset cum
Hispanis quibusdam,si in oppidum nescio quod Pomptius res fiumentariae eausa venisset,
64쪽
cum coprehendere,ad Caesaremque deduccre. Dc tuo iacgotio quod spolor es pro Pom- pcio. si Galba colponsor tuus redierit, homo in rc familiari non parii dili ias, nodclinam cum illo communicare, siquid expediri post it,quod videbatur mihi ille conlidere. Orato rem meum tantopere a te probari vel menaer gavd . Mihi quide sic pcduadeo me quicquid habuerim iudicii de diando, in illum librum contulisse. Qui si est talis qualcm tibi, videri scribis, quoque aliquid sum: sin alita,non recuso quin quantum de illo libro, tantundem de mei iudicii fama detrahatur. Leptam nostrum cupio delectari iam talibus scriptis: cui abest maturitas aetatis, tamen pcrsonare aures eius huiusmodi vocibus non est inutile. Me Rornae tenuit omnino Tulliae meae parciis.&d cum ea, quemadmodum spero, satis firma sit teneor tame,dum a Dolabellae procuratoribus exigam primam pensionem. de inchercule non tam tum peregrinator iam,quam solebam. aedificia mea me delectabat. de otium domus cst, quae nulli nitarum villarum cedat, otium omni desertissima regioneio maius Itaque ne literae quidem mcae impediuntur, in quibus sine ulla interpellatione versor. Quare,ut arbitror, prius hic te nos, quam Istic ni nos videbis. Lepta suauissimus edi stat Hesiodum,& habeat in ore, τῆς a
MACvLAM officio func tu esse gaudeo: eius falernum mihi semper idoneum visum est diuersorio. si modo recti satis in ad comitatum nostrum recipitaui D. Caeteroqui mihi
locus non displicet,nec ea re Petrinum tuum esseram. Nam de villa & amoenitas illa, c morationis M. non diuersorii. De curatione aliqua munerum regioru cum Oppio locutus sum. nam Balbum, postea quam m es prosectus, no vidi.tantis pedum doloribus asticitur ut se conueniri nolit.Omnino de tota re,ut mihi videris, sapientius faceres ii no curares quod eium eo labore assequi vis,nullo modo assequere. tanta est enim intimoru multi-
η tudo ut ex his aliquis potius effluat,quam nouo sit aditus: praeserum qui nihil asterat praeter operam, in qua ille se dedisse beneficium putabit,si modo ipsum sciet no accepisse. Sed tamen aliquid vidcbimus in quo sit species: aliter qui iam non modo no appetendum, sed etiam sugiendum puto. Ego me Asturae diutius arbitror commoraturum,quoad ille qua-doque veniat. Vale.
CICERO TORANIO S. 2 DEDERAM triduo ante pueris Cn. Plancit lueras ad te: eo nunc ero breuior: teque ut
antea cosolabar hoc tempore monebo. Nihil puto tibi esse utilius quam ibidem opperiri. quoad scire postis quid tibi agendu sit. Na praeter iaauigationis longae de hyemalis, de minime portuosae periculum,quod vitaveris,ne illud quidem non quatiuis, subito cum certi aliquid audieris te istinc polle proficisci. Nihil est praetcrea cur a luctibus te offcrre gestias.. Nulla praetcrea metuo, qua quc cum Chilone nostro comunicaui. Quid imittas loco opportuniore in his malis nullo cile potuisti, ex quo te quocunque Opus crit, facillime & G- peditissime conseras. quod ii recipiet ille se ad tempus aderis: sita quum multa accidere postiunt aliqua res eu vel impediet,vel morabitur, tu ibi eris ubi omnia scire possis. hoc mihi prorsus valde placet. De rcliquo ut te saepe per literas hortatus sum , ita velim tibi peritiadeas te in hac causa nihil habere quod tibi timendu sit, praeter conuinciri casum ciuitatis:qtu cui est grauissimus, tamen ita viximus, de id aetatis iam sumus, Vt omnia quae non nostra culpa nobis accidant sortiter sene debeamus .Hic tui omnes valent summaque pi
tate te desyderat,& diligunt de coluntati cura ut valeas,& de Illinc ne temere comoueas. CICERO TORANIO. 2I
ETII cum haec ad te scribebam, aut appropinquare exitus huius calamitosissimi bclli., aut iam aliquid actium de cosectum videbatur, tamen quotidie commemorabam te unum in tanto exercitu mihi fuisse assensorem,& me tibi: solosque nos vidisse, quantum esset in eo bello mali, in quo spe pacis clusa, ipsa victoria futura esset acerbissima:quae aut inte itum allatura esset, si viictus esses: aut si vicisses,sentitutem.Itaque ego.quem tum sortes illi viri δὶ sapientcs Domini de Lentuli timidum esse dicebant eram plane: timcbam enim ne euenirent ea quae acciderunt idem nunc nihil timeo,& ad omi in euentum paratus sum.
65쪽
Cum aliquid vidcbatur caueri posse, tum id lac igi dolebam. nunc vero inersis omnibus 'rebus cum consilio profici nihil possit,una ratio videtur quicquid euenerit, serre moderate: praesertim cum omnium renim mors sit extremum:& mihi sim conscius,me quoad licuerit dignitati reipublicae consuluisse:& hac amissa salutem retinere voluisse. Haec scripsi novi de me ipse dicerem sed ut tu, qui coniunctissima fuisti mecum & sententia & voluntate. eadem cogitares.Magna enim cosolatio est cum recordare,etiam si secus acciderit, te tamerecte vereque sensisse. Atque utinam siccat aliquando aliquo rei p.statu nos frui. inter nosque colare solicitudincs nostras, quas perrulimus tum,cum timidi putabamur, quia dic , bamus ea latura quae facta sunt. De tuis rebus nihil este quod timeas,praeter uniuersae in . interitum,tibi confirmo.de me autem sic velim iudices quantum ego possim,me tibi,saluti tuae, liberisque tuis,summo cum Midio praesto semper futurum. Vale.
N O N ea res me deterruit, quo minus postea quam in Italia vcia isti, literas ad te mitte- , rem quod tu ad ui e nullas milcrassia quia nec quid tibi pollicerer ipse mens rebus omnibus:nec quid suaderem,cum nutumet ipsi consilium deellet:nec quid cosolationis afferrem in tantis malis, reperictam. Haec quanquam nihilo mcliora sunt,nulac etiam atque etiam multo desperatiora, tamen inaneis esse meas litora, quam nullas malui .Ego si te intelligerem plus conatu esse suscipere reipublicae causa muneris, quam quantu praestare potuisses: tamen quibuscunque rebus poscin ad eam conditionc te vivendi quae daretur,qusque eLset, hortarer.Sed cum cosilii tui bene sortiterque suscepti, eum tibi finem statueris que ipsa .
fortuna terminu nostrarum contentionu esse voluisset:oro obaestorque te pro vetere nostra coniunctione ac neccssitudine, proque summa mea in te beneuolentia,& tua in me pari,aevi nobis parenti, coniugi, tuisque omnibus quibus es,suistique semper charissimus saluum conserues: incolumitati tuae tuorumque,qui ex te pendent costitis:quae didicisti quique ab adolla etia pulcherrime a sapictissimis viris tradita memoria & scientia coprehendisti, his hoc tepore utare.quos coniunctos summa beneuoletia plurimisque officiis amisisti. eorum destiarium,si no aequo animo at sorti scias. Ego quid possim nescio, vel potius me parum , posse sentio:illud tame tibi polliceor, me quaecuque saluti dignitatique tuae coducere arbitrabor tanto studio esse fictum, quanto semper tu & shidio & ossicio in m is rebus fuisti. hanc meam voluntatem ad matrem tuam optima sceminam,tuique amantissimam detuli. Siquid ad me scripseris ita faciam ut te velle intellexero: sinautem tu minus scripseris,mo tame omnia quae tibi utilia esse arbitrabor,summo studio diligeterque curabo. Vale:
M. T. CICERONIS EPISTOLARUM LIB. VII. M. CICERO S. D. M. MARIO. I
SI TE dolor aliqui corporis aut infirmitas valetudinis tuae tenuit, quo minus ad Iu- idos venires, sortunae magis tribuo quam sapientiae tuae.Sin haec quae caeteri mirantur, coiit nenda duxisti,& cum per valetudinem posses venire tame noluistuvtrunque laetor,& sine dolore corporis te fuisse,& animo valuisse. ea quae sine causa mirantur alii neglexeris: modo ut tibi constiterit fiuctus otii tui, quo quidem tibi perstui mirifice licuit cum esses in ista amoenitate pene solus Mictus. Neque tamen dubito quin tu ex illo cubiculo tuo ex quo tibi Stabianum perserasti,& pateficilli manum,per eos dies matutina tempora lectiunculis cosumpseris: cu illi interea qui te istic reliquerunt, spinarent comuntis mi- . mos semisomni. Reliquas vero partes diei tu cosumebas his delectationibus, quas tibi ipsi ad arbitrium natam copararas. bis auae erant ea perritieia,quae scilicet P. Maecius probauisset.Omnino si quaeris,ludi apparatissimi, sed no tui stomachi: coniectura enim facio dem .nam primu honoris causa in scena redi rat ii quos Go honoris causa de scena decesse arbitrabar.deliciae vero tuae noster AEsopus eiusmodi iiiit, ut ei desinere per omneis homines licerct.is iurare cu c Plikt,vox eu defecit in illo loco, s I SCIENS FA o. Quid
66쪽
, tibi ego alia narreme nosti enim reliquos ludos. quiar ne id quido leporis habuerunt quod solent mediocres ludi. Apparatus enim l pectatio tollebat omnem silaritate: quo quidem apparatu no dubito quin animo aequissimo carueris.quid enim delectationis habet sexcetimuli in Clytemnaera aut in equo Troiano craterram tria millia aut armatura vacia peditatus de equitanis in aliqua pugnatquae popularem admiratione habuerunt,delectationem
tibi nullam attulissent.Quὀd si tu per cos dies opera dedilli Protogeni tuo dummodo is tibi quiduis potius quam orationes meas legerit: nae tu haud paulo plus, quam quisqua no- i. strum delectationis habuisti.Non enim te puto Graecos aut Oscos ludos desyderat se: praesertim cum Oscos ludos vel in senatu vestro spectare possis: Graecos ita no ames, ut ne ad villam quidem tuam via Graeca ire soleas. Nam quid ego te Athletas putem dejderare qui gladiatores contempseris 3 in quibus ipse Pompeius confitetur se de operam de Olcum perdidissit. Reliqua sunt venationes binae per dies quinque,magnificae, nemo negat. sed quae potest homini esse polito delectatio, cu aut homo imbecillus a valentissima bestia laniatur. aut praeclara bestia venabulo transverberatur quae tame si videnda sint, saepe vidasti: neque nos qui haec spectamus quicqua noui vidimus. Extremus et hantorum dies fuit: in quo is admiratio magna vulgi atque turbae,delectatio nulla extitit: quinetiam misericordia quaedam consecuta est,atque opinio eiusmodi, esse quanda illi beluae cum genere humano societatem. His ego tame diebus, ludis scenicis,ne sorte videar tibi non modo beatus.sed ii
in omnino suisti:, dirupi me pene in iudicio Galli Caninii familiaris tui. quod si tam fatacilem populu haberem quam AEsopus habuit libenter mehercule arte desinerem, tecumque de cu similibus nostri Viuere. Nam me cum antea taedinalicum de aetas & ambitio. me hortabatur,& licebat demque,que nolinam,non defendae .lum voeo hoc tepore vita nulla in est. Neque enim tactum ullum laboris ex his expecto,& cogor nonnunqua homines non optime de me meritos.rogatu eoru qui bene meriti sunt defendere. I taque quaero causas omneis aliquado uiuendi arbitratu meo: teque,& istam ratione otii tui de laudo vehemeter de probo:quodque nos minus intervisis,hoc icro animo aequiore.quia si Ronis esses, tameneque nos lepore tuo neque te, siqui est in me,meo fies liceret propin molestissimas occupationes meas:quibus si me resararo na vi plane exoluam .no postulo: teipsum qui id multos annos nihil aliud commentaris)dotabo prosecto quid sit numantis vivere.Tu modo i, istam imbecillitate valetudinis tuae si avicta de tuere,ut iacis:vt nostras villas obire,& mecusimul lecticula cocursare possis. Haec ad te pluribus vabis scripsi quam soleo, non otii abundantia, sed amoris Ma te: quod me quadam epistola subinvitaras, si memoria tenes ut ad te alictuid eiusmodi scriberem, quo minus te praelamisisse ludos poeniteret. Quod si aD
secutus sum,gaudeo:sin minus, hoc me tamen cosolor,quod posthac ad ludos venies nosque vises:neque in epistolis relinques meis spem aliquam delectationis tuae. Vale.
MANDAT ubi tuum curabo dili ter. Sed homo acutus ei mandasti potissimu citi expediret illud vanire quamplurimo.&d eo vidisti multu quod praefinilli quo ne pluris
merem .Quod si mihi permisisses, qui meus amor in te est, lectulcm cu cohaeredibus .nunc quum ritu pretium noui, inlicitatorc potius pona, quam illud minoris umeat. sed de ioco satis est.Tuum negotiu agam,sicuti debeo dili iam. De Bursa te gaudere certo scio, sed nimis verecunde mihi gratularis.Putas enim,ut scribis, propter hominis sordes minus me magna illam laetitiam putare. Crcdas mihi velim,magis me iudicio hoc,quam morte . inimici laetatu.Primum enim iudicio malo,quam gladio:&inde gloria potius amici quam calamitate. In primisque me delectavit, tantu studium bonossi in me extitisse contra incredibilem contentionem clarissimi & potantissimi viri. Postremo, vix verisimile fortasse videatur, eram multo peius hunc,quam illum ipsum Clodium. Illum enim oppugnaram. hunc disendoeam. Et ille,cu omnis respublica in meo capite discrimen esset habitura magnum quidda spectauit: nec sua sponte,sed misi auxilio qui me stante stare non poterant. hic simiolus animi causa me in que inust tur,delegerat:pasuasmique nonullis inuidis 1 meis se in me emissimu sem' fore.Quaobrem valde iubeo gaudere terinagna resgesta est:
67쪽
nunquam ulli sortiores ciues fuerunt,quam qui ausi sunt eum mira tantas opta eius a quo 'ipsi lecti iudices erant, demnare. Quod secissent nunquam nisi iis dolori meus fuisset dolor . Nos hic in multitudine & celebritate iudiciorum & nouis legibus ita distinemur, ut
quotidie vota faciamus ne intercaletur,ut quamprimum te videre possimus.
PERsAEPE mihi cogitanti de comunibus miserus,in quibus tot annos versamur,& i ut video versabimur solet in mente venire illius teporis, quo proxime suimus una, quinetiam ipsum diem memoria teneo. Na ad II I. Id.Mai, Lentulo & Marcello Cos s. cum in Pompeianum vesperi venissem, tu mihi solicito animo praesto fuisti. Solicitu autem te habebat cogitatio cum offici tum etiam periculi mei.Si manerem in Italia verebare ne officio deessenti si proficiscerer ad bellum,periculum te meum comouebat. Quo tempore via disti prosecto me quoque ita conturbam,ut non explicarem quid tactoptimu factu. Pud ri tamen malui famsque cedere,quam salutis meae ratione ducere.Cuius me mei facti poenituit, no tam propter periculum meu,quam propter vitia multa quae ibi offendi, qud V neram.primu neque magnas copias,neque bellicosas.deinde extra duce paucosque praete ea de principibus loquor reliqui primu in ipso bello rapaces:deinde in oratione ita crude les,ut ipsam victoriam horrerem.maximu autem aes alienum amplissimoru virorum.quid quaerismihil boni praeter causam .Quae cu vidissem,desecrans victoriam, primu coepi libadere pacem cuius tuera semper author:deinde,cu ab ea sententia Pompeius valde abnores ret,suadere institui ut bellu duceret. Hoc interdu probabat, & in ea sentetia videbatur fore: ν& seisiet fortasse nisi quada ex pugna coepisset suis militibus infidere.Ex eo tempore vir ille summus nullus Imperator fuit.Signa tirone decollectitio exercitu cum robustissmis legionibus cotulit.victus turpissime,amissis etiam castris,solus iligit.Hunc ego mihi belli finem feci:nec putam cum integri pares non fuissemus,fractos superiores sere. Discessi ab eo bello in quo aut in acie cadendu i ut,aut in aliquas insidias incidedum aut deueniendii invictoris manus, aut ad Iubam colligiendum, aut capiendus tanqua exilio locus aut cosciscenda mors voluntaria.Certe nihil fuit praeterea,si te victori nolles, aut no auderes comit- λtere. Ex omnibus aute iis quae dixi, in modis,nihil tolerabilius exilio: praesertim innoceti ubi nulla adlucta est turpitudo.addo etiam,cum ea urbe careas in qua nihil sit quod videre possis sine dolore.Ego cum meis si quicqua nunc cuiusqua est etiam in meis esse malui.quae acciderunt,omnia dixi tutura. Veni domu, non quo optima vivendi coditio esse sed tamen, si esset aliqua sorma resp. tanquam in patria ut essem:si nulla, tanquam in exilio. Mortem mihi cur cosciscerem,causa non visa est cur optare,multae causae. Vetus est enim. V B I N O N sis qui fueris,non esse cur velis Vivere.Sed tame vacare culpa magnu est ii solatili praesertim cum habeam duas res quibus me sutatem, optimaru artium scientiam,& maximarum rerum gloriam:quaru altera mihi vim nunqua cripietur,altera ne mortuo
qui I.Haec ad te scripsi verbosius:& tibi molestus fui quod te,cum mei, tum resp.cognoui amantissimu. Notum tibi omne meum consilium esse volui,ut primu scires me nunquam voluisse plus quenqua posse,quam uniuersam remp. Postea aute quam alicuius culpa tantum valeret unus ut obsisti no posset,ine Voluisse pacem amisso exercitu,& eo duce in quo spes fuerat uno: me voluisse etia reliquis Omnibus postqua non potuerim, mihi ipse finem i. fecisse belli.nunc aute,si haec ciuitas in ciuem esse me:si non, exulem esse non in modiore loco quam si Rhodum aut Mytilenas cotulissem. Haec tecum coram malueram: sed quia longius fiebat. volui per literas eadc:vt haberes quid dicaeres,siquata in vituperatores meos incidisses.Sunt enim,qui cum meus interitus nihil fuerit reip. profuturus,criminis loco putant esse quod vivam .Quibus ego certo scio non videri facis multos perisse: qui si me audissent quavis iniqua pace honeste tamen viverent. Armis enim inseriores non causa filist
sent. Habes epistolam verbosiorem fortasse quam velles:quod tibi ita videri putabo nisi ,, mihi longiorem remiseris. Ego si quae volo,expcdiero breui tempore, te ut spero,videbo.
AD VIII I.Cal.in Cumanu veni cum Libone tuo, vel nostro potius . in Pompeianum,
68쪽
statim cogito. sed faciam ante te certiorem. Te Gim semper Ualcre cupio, tum certe dum hic sumus. vides enim quanto post una suturi simus. Quare siquod constitutum cum podagra habes. sic ut in alium diem differas. Cura igitur ut valeas, & me hoc biduo aut triduo expecta. CICERO CAEIARI IMP. S. D. sVIDE quam mihi persuaserim te me esse alterum, non modo in his rebus quae ad meipsum sed etiam in his quae ad meos pertinent. C.Trebatium cogitaram, quocunque exirem,mccum ducere, ut cum incis omnibus studiis, beneficus quam ornatissimum domum reducerem.Sed postea quam & Pompeii comoratio diuturnior crat quam putaram,& mea quadam tibi non ignota dubitatio, aut impedire prosectionem meam videbatur, aut certe tardare: vide quid mihi sumpserim: coepi velle ea Trebatium expectare i te, quae sperasset a me. Neque mehercule minus es prolixe de tua voluntate promisi, quam eram solitus de 4 mea polliceri.Casus vero mirificus quida interuenit,quasi vel testis opinionis meae, vel si' sor humanitatis tuae. Nam cum de hoc ipso Trebatio cum Balbo nos , o loquerer accuratius domi meae, literae mihi dantur a te,quibus in extremis scriptu erat, M. ORO UM,
Q U EM MIHI COMMENDAS, VEL REGEM GALLI AE FACIAM, VEL HvNC LEPTAE DELEGA. SI UIS T V, AD ME A L I V M MITTE. VEM ORNEM. Sustulimus manus &ego& Balbus:tanta suit opportunitaς, ut illud nescio quod non fortuitum sed diuinum videretur. Mitto igitur ad te Trebatium, atque ita mitto ut initio mea sponte,post autem inuitatu tuo mittendum duxerim. Hunc ν mi Caesar sic velim omni tua comitate coplectare, ut omnia quae per me possis adduci ut in meos conserre velis, in unu hunc conferas. de quo tibi homine haec spondeo. non illo vetere verbo inco, quod cum ad te de Milone scripsissem, iure lusisti: sed more Romano, quomodo homines no inepti loquuntur,probiorem homine meliorem virum, pudentiorem esse neminem. Acciait etiam quod timiliam ducibili iure ciuili singularis memoria, summa scientia. Huic ego nequeTribunatu, neque Praefecturam,iaeque ullius beneficii certum nome peto: beneuolentiam tuam & liberalitat petomeque impedio quo minus si tibi ita placuerit etiam hisce eum ornes gloriolae insignibus . totu denique homine tibi ita trado de manu ut aiunt in manu tuam istam & Victoria & fide praestante. Simus enim putidiusculi,quam per te vix licet:verit,ut video,licebit. Citra Ut Ualeas,& me Vt amas,ama.
I N omnibus meis epistolis quas ad Caesarem aut ad Balbu mitto legitima quaedam est accessio comendationis tum nec ea vulgaris,sed cum aliquo insgni indicio meae erga te beneuolentiae.Tu modo ineptias istas & dc ideria urbis & urbanitatis depone:& quo consilio prosectus es, id assiduitate & virtute colequere. Hoc tibi ta ignoscemus nos amici,quam ignouerunt Medeae,quae Corinthum arcem altam habebant matronae opulctae optimates: quibus illa manibus cypsatis sinis persuasit ne sibi vitio illae verteret quod abesset a patria. , , Nam multi suam rem bene gestere,& publicam patria procul: - , , Multi qui domi aetatem agerent propterea sunt improbati. Quo in numero tu certe fuisses, nisi te extrusissemus. Sed plura scribemus alias Tu qui caeteris cauere didicisti in Britannia ne ab Gesariis decipiatis caveto:& quum Medeam agere coepi, illud semper memento, Qui ipse sibi sapiens prodesse non quit nequicquam sapit. Cura ut valeas. CICERO TREBAT 1 o. TE G o te comendare non desisto:sed quid proficiam, ex te scire cupio. Spem maximam habeo in Balbo, ad quem de te diligentissime& saepissime scribo. Illud Alco mirari, non me toties accipere mas literas quoties a duratae mihi adseratur. In Britannia nihil esse audio neque auri neque argenti. Id si ita Q, essedum aliquod capias suadeo,& ad nos quamprimum recurras. Sinautem sine Britannia tamen assequi quod volumus possumus perfice ut sis in familiaribus Caesaris: multum te in eo frater adiuvabit metis, multum Balbus: sed mihi crede mus pudor, & labor plurimum. Imperatorem liberalissimum, aetatem op-E. iii.
69쪽
portunissimam commendationem cote singularem habes,ut tibi unum timendum sit, ne . ipse tibi deluisse videare.
sCRIPs IT ad me Caesar perhumaniter, nondii te sibi satis esse familiarem propter ioccupationes suas sed certe Bre.cui quidem ego resaipsi, quam mihi gratum esset futuru, si quamplurimum in te mili,officit,liberalitatis sua cotulisset. Sed ex tuis literis cognoui
praproperam quanda sestinationcm tuam:&simul sum admiratus,cur Tribunatus comoda dempto praesertim labore militiae, tempseris. Querar cu Vacerra & Manilio: na Co nelio nihil audeo dicere, cuius tu periculo stultus cs,quu te ab co sapere didicisse profiteris quin m urges istam occasione & tacultatem,qua melior nunqua reperietur. Quod scri- . bis de illo Praeciano iurecosulto ego te ei non desino comendare. scribit enim ipse mihi te sibi gratias agere dc re. De eo quid sit,cura ut scia. Ego ucstras Britanicas literas expecto
CICERO TREBATIO. 9T A N D I v ignoro quid agasmihil enim scribis. Neque ego ad te his duobus mensibus i
scripseram,quod cum duratre meo no cras:quὁ mitterem,aut cui darem nesciebam. Cupio scire quid agas,& ubi sis hyematurus: cquidcm velim cum Caesare.sed ad eum propter . eius occupationes nihil sum ausus scribere: ad Balbum tame scripsi. Tu deesse tibi noli .s fius potius ad nos, du pictaior. Quid huc propcr .nihil est,praesertim Battara mortuo: sed tibi consilium non deest. Quid constitueris,cupio scire. Cn. Octauius est,an Cn.Cornelius quidem tuus familiaris,summo genm natus, Terrae filius,is me,quia scit tuum familiaremelle,crebro ad coenam inuitat.adhuc non potuit perducere, sed nulli tamen gratum est. 4
LEGI tuas literas ex quibus intellexi te Caesari nostro valde iureconsultum videri. Est iquod gaudeas, te in ista loca venisse, ubi aliquid sapere viderere. Quod si in Britanniam quoque profectus esses, proiecto nemo in illa tanta infula peritior te fuisset. Veruntamen, rideamus licet: sum enim a te inuitatus subinvideo tibi ultro te etiam accersitum ab eo ad quem caeter no propicr superbiam eius, sed propter occupatione aspirare non possunt.Sed tu in ista epistola nihil mihi scripsilli de tuis rebus, quae mchercule mihi non minori curae sunt quam meae. Valde metuo ne frigras in hyberius: quaobrem ramino luculento utendum censeo. Idem Mucio & Manilio placebat,praesertim qui sagis issi abundares:quanqua . vos nunc istic satis olere audio:quo quide nuntio valde nichercule de te timueram feci tu
in re militari multo es cautior quam in aduocationibus: qui neque in Ocrano natare volueris madiosissimus homo natandi: que spectare essedarios, quem antra ne Andabatam quidem defraudare poteramus. Scd iam satis lorati sumus.Ego de te ad Caesare quam diligenter scripserim, tute scis:quam saepe,ego. Sed mehercule iam intermisera, ne viderer luberalissimi hominis meique amantissinu voluntati erga me diffidere.Sed tamen his literis. quas proxime dcdi putaui esse hominem comonendum .id feci. quid prosecerim facias me , velim certiore,& simul de toto statu tuo cosiliisque omnibus. Scire enim cupio quid agas, quid expectes quam longum istum tuum discessum a nobis fiamrii putes.Sic ciaim tibi persuadeas velim unu mihi esse solatium quare facilius possem pati te esse sine nobis si tibi es se id emolumento sciam. sin autem id no est nihil duobus nobis est stultius me qui te non
Romam attraham te qui non huc aduoles. Vna mehercule nostra vel severa vel iocosa cocgressio pluris crit,quam non modo hostes, sed etiam fratres nostri Hedui.Quare omnibus de rebus fac ut quamprimum sciam:aut contolando,aut consilio,aut re iuuero.
CICERO TREBATIO. HNis I ante Roma profectus esses,nunc eam certe relinqueres.quis enim tot interregnis i
iureconsultum dejderate Ego omnibus unde petitur hoc cosilii dederim .uta singulis interregibus binas aduorationes postulent. Saul ne tibi vidcor abs te ius ciuile didicisse Sed liciis tu quid agis ccquid fiti video enim te iam lorari per literas. Haec signa meliora sunt,
quam in meo Tusculano.Sed quid sit scire cupio. Consuli quidem te a Caesare scribis. sed ego tibi ab illo contuli mallem. quod si aut fit, aut funiru putas, perser istam militiam, &
70쪽
permane. Ego enim dehderium tui spe tuorum comodorum consolabor Sinaute ista sunt' inaniora, recipe te ad nos Nam aut est hic aliquid aliquado: aut si minus, una meheretile collocutio nostra pluris erit quam omnes Samarobrivae. Denique si cito te retuleris sermo nullus erit si diutius seustra abfueris. no modo Laberium, sed etiam sodalem nostrum Va lerium pertimesco.Mira enim persona induci potest Britannici Iureconsulti .Hac ego non rideo quisuis tu rideas: sed de re seuerissima tecum, ut solio,iocor. Remoto ioco tibi hoe amicissimo animo praecipio ut si istic mea comendatione tuam dignitatem obtinebis perseras nostri ὀ yderium, honestatem & facultares tuas augeas:simul cin ista stigebunt.rcci-ν pias te ad nos.Omnia tamen quae vis,& tua virtute prosccio,& nostro summo erga te stu dis consequere.
MIRABAR quid csset quod tu mihi literas mittere intermisisses. Indicauit milii Pisa meus Epicureum te esse tactum.O caltra praeclara:quid tu sectos, si te Tarentum.& non Samarobrivam misissem3 Iam tum mihi no placebas,ciam idem inluctare quod & Titius similiaris meus. Sed quona modo ius ciuile desendes,cum omnia tua causa iacias, non ci - .uium Vbi porro illa erit sermula fiduciae ut inter bonos bene agier oportct3 Quis enim est qui facit nillil nisi sua causas Quod ius statues communi diuidendo ciam commune nihil possit esse apud eos qui omnia voluptate sua metiunturi Quomodo aute tibi placebit Iouem lapidem iuraret cum scias Iouem iratum esse nemini posset inaid porro fiet populo Vlubrano si ni statueris πλιτ α no oporterer Quare si plane a nobis deficis moleste fero: sin Pansae assentari commodum cst,ignosco: modo scribe aliquando ad nos quid agas, & nobis quid fieri aut curari velis. M. CICERO S. D. TREBATIO. A D E O N E me iniustum esse existimasti ut tibi irascerer, quod parum mihi costans, &nimium cupidus decedendi viderere, ob eamque causam me arbitrarere literas ad te iandiu non misisse,Mihi perturbatio animi tui qua primis literis pers iciebam molestiam attulit. Neque alia ulla imit causa intermissionis epistolarum nisi quod ubi cssis,plane nesciebam. Hic ni me etiam insimulas nec satissactionem meam accipis. Audi Testa mi, utrum superbiorem te moenia facit an quod te Imperator consuli Moriar ni quae tua gloria estὶ puto te malle a Caesare costili,quam inaurari.Si vero utrunque est,quis te seret praeter me,' qui omnia serae possum Sed ut ad rem redeam, te istic inuitum non esse vehementer gaudeo: & ut illud erat molestum,sc hoc est iucundum. Tantum metuo, ne artificium tuum tibi parum prosit.Nam ut audio istici, Non ex iure manu consertum sed magis sermi, Rem repetunt. Et ni soles ad vim faciendam adhiberit Neque est qubd illam exceptionem in interdicto pertimescas, quod tu prior vi, hominibus armatis non veneris. scio enim te no esse procacem in lacessendo. SH ut ego quoque te aliquid admoneam de vestris
cautionibus,Treviros vites censeo: audio capitales esse, mallem auro,a re, argento essent.
, sed alias iocabimur. Tu ad me de istis rebus omnibus scribas velim quam diligentissime.
cRRYsippus Vettius Cyri architecti libertus secit ut te non immemorem putarem mes.salutem enim verbis tuis mihi nuntiarat. Valde iam lautus es, qui grauere literas ad me dare. homini praesertim prope domestico.Quod si scribere oblitus es, minus multi iam te aduocato,caula cadentes nostri oblivis es,dabo operam ut istuc veniam ante quam plane ex animo tuo aluo: sin aestiuorum timor te debilitat, aliquid excogita, ut fecisti de Britannia. Illud quidem perii ter audiui ex eodem Chrysippo te esse Caesari familiarem. Sed mehercule mallem id quod erat aequius de tuis rebus ex tuis litaris quam sepissime co gnoscere. Quod certe ita fieret, si ni maluisses beneuolentiae quam licium iura perdiscere.
Sed haec iocati sumus,& tuo more.& nonnihil etiam nostro. Te valde amamus, nosque a te amari cum Volumus,nam etiam confidamus.