장음표시 사용
851쪽
Dno. seruat madata eius,& patieter et i a fert na ala a Deo inficta De. Sed di eis satis sus εrq; de hoe primo versu dictu Audia vimus etia quale consiliu H seremias populo suo in rebus tam a fictis dederit.Clamavit,inquit, eor eoru ad Dominu. Hoe quidem referunt ad Chaldaeos, qui videntes tam facile victoriam, coacti fuerunt Deo gloriam dare,quemadmodum 3: Nabulardan Hieremiae dixit. Dominus Deus tuus locutus est malum meri Amsuper locum istum,& secit sicut locutus est,quia peceastis D mino. Melius tamen versiculus ille resertus ad fideles, qui ab initio in populo Dei fuerant. quasi diceret Hieremias. Si con- filium quaeritis in rebus afflictis, nee ego mel id quiddam consulere possiam , nec vobis quicquam plus prodesse poterit, quam si imitati fueritis patres vestros. Quid autem illi sec
runt in rebus amictis Clamauit non vox tantum, sed eor eorum, non adqure unque, sed ad Dominum. Et quia clamaue. Natis xunt. etiam Dominus exaudiuit eos, ct ex omnibus tribulationibus eorum eripuit eos. Id quod abunde patet ex libro Iudi- eum. Et tu igitur similiane. Nam etiam adhuc prope est Dominus,' 'inibus inuocantibus eum in veritate.Quaeris igitur,quina hune et amorem de veram inuocationem Dei per. Ula 4 tineat Primo. Dedue quasi torrentem lacrymas. Cesset risus&insanum mundi gaudium: succedat Christiana, quae secum dum Deum est, tristitia. Non enim tempus est ridendi, sed flendi, non tam super mala, quae patimur, quam super peccatis , quibus ea eommeruimus. Hare nobis signanter dicta putemus , qui nondum cessamus a lasciuiis Ac insano gaudio mundi. Dicebat quidam Pater euidam leuiter ridenti. Ecce rationem reddere cogemur de omnibus, quae agimus, loquimur, eogitamus, & tu rides Itidem 3t nobis dici potest. Ecce
omnia minantur vobis extremam pernielem, fle vos ridetis
Deduc igitur tanquam torrentem laerymas. 6 Christiane, pereas enim extinguitur ignis irae diuinae. Deinde non des r quiem tibi die ae nocte. Noli cessare. Nam de mors, perditio, iudieiumque Dei non restant. Qua hora non putatis,filius ho I t. 21. minis veniet. Praeterea, Non taeeat pupilla oculi tui. Beati enim, qui lugent,quoniam ipsi consolabuntur. Vae autem eis, Lucα 6.
qui rident, quoniam flebunt. Insuper. Consurge a peceatis. a corpore. satis diu dormiuisti. Vsque quo piger dormis &e. Vade ad formieam, o piger, &e. Nee solum consurge, sed ar- τm .Lripe arma , quibus Deum timere possis, quemadmodum
852쪽
Moses olim Deum tenuit, ut diceretur ei. Dimitte me, ut Ir lxia. 31. statur furor meus, &α sed quae sunt illa arma, quibus Deus tenetur Primo ieiunia & vigilia. Ideo dicit. Consurge in nicte, &e. Seeundd, Orationes. Ideo dieit, Lauda in nocte, vel secundum alios, vocisera in nocte, tune enim aptissimum tempus est ad orandum. Vel in nocte, id est, in aduersis, quae per tenebras & noctem significantur. Tertib eleemosyna .Ideonb. o. dicit e Leua manus tuas. Bona est enim oratio eum ieiunio& eleemosyna, &e. Nee satis hoe, sed effunde cor tuum per
consessionem peccatorum, per deplorationem tuarum misiriarum in per expressionem defideriorum tuorum .sie David: Psal. i I. Effundo in eonspectu eius orationem meam, & tribulati nem meam ante ipsum pronuncio. sic olim Anna Samuelis, animam suam effudit eoram duo. Omnia autem vel maxime ob id agenda sunt, quod animae paruulorum fame pereunt, in eapite omnium compitorum. Quot enim nune homines
pereunt, quidam gladio Turearum, quidam per intestina bel a , quidam per errores. quidam per mala exempla& n lugentiam parentum & superiorum Hoe inquam 'ere nost debet ad orationem, &e. Hoc eonsilium Hieremias populo suo dedit, in rebus afflictis. Nec melias unquam dar1 posset
I cognouisses & tu, &e. Conuenimus hodie iterum, charissimi, ad orandum pro gratia αmiserieordia, auxilio & subsidio diuinor consderantes nimirum, quod Iosue noster pius vid in M licet imperator noster quandoquidem aliter pacem habere nequit, gladium etiam contra voluntatem suam in pacis o res & turbatores strinxit, ea videlicet intemtione, ut nos & a Turcis, & ipsorum confoederatis tutos reddere possit,fimul etiam sperantes Deum facilius victoriam daturum, fi armis earnalibus Caesaris, nos etiam spiritualia arma nostra, orationes scilicet, obsecrationes, gemitus & s spiria, in vera fide & poenitenti corde eoniunxerimus. Et siemia fieri oportet: hoc enim & ratio dictat, & seriptura docet,&exigi e
853쪽
exigit aequitas , deniquesumma etiam necessitas hoe exto ruet. Qui enim ratione praeditus est,sci t quod ad promoue a m Rempublicam de amouenda communia pericula nemo cessare debet. Qui Christianus est, scit, quod in necessitate orandum est. Qui stripturas legit, scit, quod in bellis plus a xilio Dei, quam externis armis coMendu est Habebat Moses Exoccis fidelem ducem, ipsum scilicet Iosue , dederat ei copiosum e
meitum , nihilominus tamen montem Oraturus aIcendit, nec
ante adeptam victoriam orare cessauit. Iudith illa sancta vidua de virago,iam apud se decreuerat,quo pacto Holofernem aggredi vellet, nee dubitabat Deum sibi assururum, nihil minus tamen urbem egrediens: Nihil aliud, inquit, nisi ora. Iudis. λ'tio fiat pro me ad Dominum, usque dum renunciem vobis.
mod si tam pij homines & tam bonae conscientiae non ausi
fuerunt victoriam sperare , nisi ineessanter Deum inum rent, quid nos praesumere possumus , qui nec pii, nee deuotissimus , plerunque etiam malam eonscientiam nabemus. si non ardenter oremus 3 Pie igitur & Christiane fit, quod saepius ad orationem inuitamur. Interim tamen etiam hoe scire debemus, quod oratio sola non sufficit. Dominus enim etiam nune e caelo clamar, Poenitentiam agite. Securis ad radieem omit. 3. posita est, Facite ergo fructus poenitentiae dignos. Et iterum: Omnis arbor quae non facit fructum bonum. excidetur. Et
ruid sunt omnes homines, nisi diuersae arbores, fructus etiamiversos habentes sed bonus fructus quaeritur ait Augustinus qui pascat, non qui pungat. sunt enim de arbores spinosae temp- ignibus deputatae, merito incedendae,quia in eis nullus omnia re Barbano fluctus est an imae. Putatis, inquit idem doctor, nos ideo ruri arbores bonas esse, quod nondum excisi sumus,& aliis pereuntibus nos adhue persistimus An non videtis, quod etiam ma-Iae arbores non repente sed sensim & cum magna expectantia suceiduntur Primo enim exacuat agricola lignum, deinde amputat inutile lignum, postea abscissum seruat incendio concremandum. Atqui hoc nune agitur nobiscum a vero agri eola. Videntur sibi mali quidam adhuc stare, adhue florere. Quisquis talis es, quisquis malus es, quisquis corrigi non vis,
non te eonsoletur altitudo tua, quia maior te expectat ruina,
ampli is uete sustinet flamma, quia nondum ad te peruenit securis. Non autem putes teidis posse semper stare, eum via deas alias arbores te ampliores cecidisse: Quod enim te hie
854쪽
agricola differt, eius est patientiae, si forte intercedat apud
eum locus poenitentiae. Nonne audisti, quid summu ille pa-LMx I3. terfamilias dicat de arbore infructuosa Ecce, inquit, tot anni sunt, quδd non inuenio fructum in fleuinea hae: suceide ergo eam, Ut quid etiam terram oecupat Vide autem quandiu Dominus nobis comminatus est, & quandiu pepercit. Et tamen eonquerimur & indigne nobiseum agi putamus, quod tanta mala nunc undique videmus. O inquiunt, quam bona tempora habuerunt patres nostri Interim autem nolumus videre, quid patres nostri egerint, quam seuerὸ vitia tam in se, quam in aliis corripuerint. Moses mitissimus omnium M. 32. erat. In peccato tamen vituli aurei nulli parcebat. Oeeidat, inquit, unusquisque fratrem suum. Phinees pius h mo erat, sed videns publice peceantes eos confodit, ne ira
Num 2S. Dei in omnem populum veniret. Daniel potitis in locum Danie. 3. leonum, fle tres pueri in ignem se proiiei passi sunt, quam Cr 6. malum agere vellent. Haec autem operabatur in ipsis fides, timor & amor Dei. Quoniam isti oderant non soldm omnia quae b abebant propter Deum, sed etiam animas suas. Quid nos facimus Non solum i ustitiam, veritatem, &e. sed Deum ipsum relinqueremus potius, quam paruu aliquod damnum sustineremus, aut filios nostros delinquentes eontristaremur. τώvis. 3. En, inquit Augustinus, filios tuos blasphemantes audis,& patienter fers, quod Nabuchodonosor rex alienigena non po-- tuit sustinere, dicens. Si quis dixerit blasphemiam in Deum Sidrach, Misach. Ac Abdenago, in interitum erit. Vides filios' tuos frequentare spectacula, de non reuocas, videa luxuriam tes & non verberas, nec potes te talem exhibere patrem, qui
paratus sis indisti plinatos filios vel exhaereditare, vel abitem re, elim paratus esse debueras, sicut Abraham etiam filium immolare. Sic igitur cum nolumus filios aut amieos essende re, offendimus Deum. Volumus paeem mundi seruare, interim perdi mus paeem Dei. Imo quia perdidimus pacem morum, perdimus pacem temporum. Et super haec omnia adhue testat iudicium Dei, ad quod omnes trahemur. Ubi non tantlim finem aeeipiet male agere, sed etiam bene agere. Quid autem miserius tunc eo homine erit, qui multa mala fecit, &nihil boni amplius facere potest Ideo fili i reddite ad cor, aitide Augustinus, Dei te gauinum ex conuersione vestra: Corcl-gantur corda vestra,displiceant vobis opera vestra: discite velis semel
855쪽
semel Deum omnibus aliis pra erre. Nolite pati in filiis S
amicis ,&e. quod malum est. Irrideant ham infideles, irrudeant stulti , nihilominus tamen pereunt & omnia, quae am Merunt eum illis. Sic olim Augustinus monuit suos, tempore quo barbari Asrieam vastabant, quod ideo nune dicere vo-Iui, ut sciamus, quod non satis est orare semel in mense. Nisi Luca u. P nitentiam, inquit, egeritis, omnes simul peribitis. Huius rei terribile exemplum habuimus hactenus in libro Threnorum, de ciuitate Hierusalem. Diu monuerat Hieremias, sed clim nollent audire eum, bene monentem , postea audire eum coacti sunt lugentem. Imo omne malum sentire coacti fuerunt. Si igitur sapimus. merito hine terreamur: Ac maxime, quando videamus, quod nune ferme omnia nobiseum ad eundem finem tendunt. Ideo ad maiorem nostri admoniti
nem audiamus, quid Hieremias ulteri)s dicat.
sie audiuimus suprὲ, in seeundo eapit. libri Threnorum.
Dominus, inquit. secit quae cogitauit, compleuit sermonem suum, &e. Horum versorum iterum admonere vos volo, ob id vel maxime, quod Hieremias tam multis verbis ad or tionem eos urget, tanquam ad unicum illud medium 8e r fugium, quod ipsis adhue supererat, omnibus nimirum
Iiis amissis. Nihil ipes poterat auxilium praebere. Nihil ipsis
restabat, quam ut se humiliarent, peccata eonfiterentur, Deumque inuocarent. Ideo etiam propheta in hoc multis δe exquistis verbis utitur. Deduc, inquit . quasi torrentem Ia- erymas. 3ce. quasi diceret: nihil aliud possum consulere. nec quicquam aliud poterit te adiuuare, tota deiecta es, o H ierusalem , non potes teipsam subleuare ex tam graui easu, sed nee quisquam alius est, qui tibi consultum velit aut eon sulere possit. Unus Deus haec faciat, oportet. Haec est sacra Lianis illa ancora eredentium, de qua etiam Iosaphat: Cum ignoramus , inquit , quid agere debeamus, cte. Beatus tamen est,
qui hoe scit 3e habet, nam multi ne hane quidem consolationem sciunt , ideo in aduersis non possunt nisi desperare. Ideo haec verba Hieremiae serib nobis dicta putemus. Vere enim multos ex praesentissimis malis & periculis saluauit, quM Deum in eare n6runt probatum est, tota scriptura hoetestatur. Λb exordio enim usque ad finem , nihil tam frequens
856쪽
srequens oecurrit, ut talia exempla. Quis enim unquam ad Deum clamauit & derelictus est Audiamus vel solum DauIdem,de hac re loquentem,quanquam 'pe vir ille per hoc me diu orationis ex omnibus malis emerserit. Vore, inquit, meas ad Dominum elamavi,&e. Item: Cum inuoearem, exaudiuit me Deus, Aee. Item: In die tribulationis clamaui ad te, quo-n m exaudisti me, Item : Iste pauper elamauit ad Dominum, Ze exaudiuit eum, dce.Item: Ad Dominum eum tribularer es maui,&e. Et quid multis verbis opus est Nihil in toto Psalterio tam frequens est, quam quod Dauid fatetur se nunquam, frustra orasse. Non igitur mirum est, quὁd Hieremias populum suum etia ad hoe adhortatu trimὁ omnes nos simul. Ideo volui verba hare repetere,& denuis ineuleate. Nunc igitur in
T E X T V s. Vide Domine,& considera,quem vindemiaveris
ita:ergone comedent mulieres fructum suum, paruu
los ad mensuram palmae 3 si occiditur in sanctuario Domini sacerdos & prophetas
Iacuerunt in terra foris puer & senex: virgines meae & iuuenes mei ceciderunt in gladio: interfecisti in die furoris tui:percussisti,nec misertus es. Vocasti quasi ad diem solennem, qui terrerent me de circuitu,& non fuit in die furoris Domini qui effugeret &relinqueretur:quos educaui&enutrivi,
In hoe textu,Hieremias teipsum in exemplum ponit.PHus ad orationem admonuit, nune orat ipse, ae per hoc non tanta segnes ad orandum ineitat, sed etiam simplieioribus veram orandi formam praestribit. Praeterea etiam pusillanimis consolationem ingerit,uteonfidentilis orent. In his tribus multu situm est. Nam ali6qui vulgus hominum vix ad orationem perducitur,nisi exeptis trahatur,& simpliciores nesciuntriuidorare debeant,nisi formam aliquam praestriptam habeant,eui se consorment. Pusillanimus aute semper timet se frustra ora. turum , nisi verbis & exemplis eonsolatoriis sulciatur. Cum autem hi, aut alios adorationem trahut,ipsimet orant, quemadmod
857쪽
admodum Hieremias hie facit, tune segnes nullam exeusati nem habent. sie de eum fidelis eoncionator sermam orandidat. suilius potest sequi simplieior aliquis, Ubi autem etiam sancti simul orant, putillanimes consolationem aceipiunt , ad confidentius orandum. Omnia autem hare in praesenti textu habemus. Qui orare erubescit,videat Hieremiam: qui nescit quid orare debeat,attendat haee verba. Qui seipsum indigniorem arbitxatur, quam qui ad Deum aecedere audeat , is sciat quod non unus Hieremias, sed multi adhue pij & probi internos sunt, or nobiscum orant. Iam primum & vltimum non
indiget multa deelaratione, sed fideli imitatione. Qui enim
exemplo Hieremiae ad orandum non mouetur, is vel omninis obstinatus esse, vel perieulum suum non videre conuincitur.
Vbi enim pii & sancti pro gratia Se misericordia Dei orant,
quid multis saetendum est Deinde eui in orando no animum re eonfidentiam dat,quod videt Hieremiam simul orantem,is omnino pusillanimis sit oportet. Certe Iudas Machabeus m Enam ex eo consolationem & eonfidentiam acrepit. quod in somnis viderat Hieremiam pro populo orantem. Imo talem eonfitentia hine hausit,quod nullam amplius hostem timuit. Et nobis igitur quamuis precatores sumus, fiduciam tamen orandi dare debet,quod sine dubio multi sancti nobiseu orant. Hoe igitur de exemplo Hieremiae dictum sit. Nune verba ipsa latius consideremus:Hare enim veram orandi sermam praescribunt. Vide, inquit, Domine di considera, &e. Hle primo vidimus energiam fidei adeo terribiliter Deus populum & ciuitatem Hierusalem percusserat, quod quis eogitare posset nulla amplius illis gratiam superesse, potissimum eum esistet ipsos omnia ea malaeommeruisse.Nihilominus tamen Hieremias ita in hae sua oratione loquitur , quasi adhue dilecti sit mi fili j essent, & nihil unquam mali contra Deum serissent. Uide, im quit, Domine,quem vindemiaveris ita, q.d.poena qua nos percussisti magna est,precata aute nostra maiora sunt, quibus notantum puniri meruimus,sed omninis etiam abiici.Unum tamen est,quod nobis animum addit,nempe promissiones tuae, Redus tuum, miserieordia tua,quam poenitentibus promisisti. Vide igitur Domine,quem vindemiaveris ita. Primo enim noempliciter flagellasti nos.ut prius saepe se ras, sed vindemi sti. Qua metaphora vindemiae ostendit , quod ipsis nihil reli-ii. ctum sit, sicut in vindemia omnia 3uferuntur, vineatq; no inn-
858쪽
tum fructus producuntur, sed etiam foet iei ae deinde toto hy mmis tempore negliguntur. sic, inquit,tu nos vindemi Isti .Habuimus terram lpaeiosam, parem . diuitias, Urbes munitas, speeiosum templum,deeorum euitum Dei. potentes reges,h notabiles sacerdotes. graues senes,eopiosam inuentutem: Nsie autem omnia perieriant,vindemiastinos sumus sicut vinea in
hyeme, indutiomai specie, nihil sentimus,nisi frigus, ventos, plumas glaciem &niues irae tuae Imo ita nos vindemiaemia me & gladio, quod mulieres prae fame eo mederunt fructum uteri sui, quod saeerdotes & prophetae in ipso teplo occisi sunt, quod senes & iuuenes in omnibus plateis taeent intersecti,&e. Et eui hoe fecisti Non Aegyptiis, non Chaldeis, aut aliis, Qui
te non nouerunt nee nomen tuu inuocant, sed tuo populo.
Hoe igitur vide Domine. Quare faciem tuam auertis3 si oeulos misericordiae conuerteris huc,& quod facis ipse videris. ipse visu tuo vulneratus satis poenarum esse sumptum imi mar bis. Ergone eomedent mulieres fructum suum die Quid erudeliua & miserabilius, quam eum matres ex fame coguntur comedere filios suos ,& eos. qui vix nati sunt, vix mensuram palmae habent Et tua. 6 Deus . videndo se continebunt vi 2 ra Q md miseritis, quὲm ubi saeerdotes& prophetae etiam intemplo non sunt securi,sed in eo trucidantur Et tu misericors Deus noster his non compateris Quis tam durae naturae, ut non moueatur ad eo in passionem . ubi videt senes & iuue.
nes. virgines & puero . simul perire.& in omnibus plateis intersectos iaeere Et tu Deus noster hIe continebis viscera mi- serieordiae tuae 3 Nullus tyrannus tam erudelis est, qui non hoste subiecto.& humiliato iram deponat, di furorem,& tu Deus
noster . cuius miserieordia nunquam exhauritur, non miseareris Vide Domine&eonsidera,&e. Hare est oratio Hiere miar. In qua videtis, quomodo procedat& eui innitatur, d nique quid alleget. Nullam lite audis murmurationem eonistra Dei iustitiam; nulla hie excusatio peceati, nulla fiducia propitie iustitiae, haee enim nihil agunt coram Deo, non in petrant misericordiam,sed prouocat iram. Nihil igitur aliud propheta opponit irae Dei, quam fidem re promissionem misericordiae diuinae. Hoe idem etiam nos sacere dieit sapienαπM. 79. Et si enim peccamus,inquit tui sumus. Sic& David in multis - . Psalmis,ut eum dieit. Qui regis Isragi intende,&e.Item:Deuari L 78. venerum gentes inhaereditatem tuam , M. Sic di Hieremias
859쪽
hle saeit. Nobis autem omnia haec dicta esse putemus. si non- H
dum totaliter nos vindemiavit Dominus, Certe vindemiam ineepit. Videmus quomodo nune hoe nune illud nobis aufert. imo multis iam dudu omnia abstulit .si nondum eam vim famis videmur,quale hie describit certe viderunt & vident eam fratres nostri. si apud nos non occiduntur in teplo sacerdotesct prophetae,certe apud alios Actum est,& fit.si nondum tantet Caedes apud nosvirginum,paruuloru,senu.&e.certe apud alios
est,& fuit,& lmilia indies expectamus. Imo omnia mala haec iamdudum spiritualiter fieri apud nos vidimus di videmus. Quot enim parentes filios suos comedunt & perdui Quoties contingit quod sacerdotes & prophetae in templo cadunt spirituat iter tauid gemunt omnes pi j, quam quod puer & senes smul pereunt.& qudd Ecelesia magno labore educauit, inimicus iam simul ausere Non minus autem haec ploranda sunt. qua si externe fierent,imo plus: Distamus igitur ab Hieremia, quid hie agendusit. Is enim, ut audistis,priino enumerat mala populi sui. Deinde, quamuis sciat debita esse pro peccatis poenam, no tamen ab oratione absterretur. Postremum,cum fides
eius tam eertum illi testimonium dabat de misericordia Dei, nihil nisi eandem misericordia irae Dei opponit, quemadmodum olim Moses: Memento, inquit, Domine Abraham, Isaae Exod.3:& Iacob,&c. sie& nobis agendum. Pι imo ut miseriam nostra Deo in oratione proponamus. Non quod ipse ea nesciat, sed ut nos plenius eius admoneamur. Quae autem miseria nostra sit quanta, satis hactenus ex Hieremia didicimus. Deinde non ideo restandum ab oratione, etiam si sciamus, quod iuste omnia mala patimur. Hoc enim etiam sciebat Hieremias, nihilominus tamen orabat oportet autem nos pri mo orare,pro re-
.missione peceatorum sicut David. Ne memineris, inquit ini- τμL72quitatum nostrarum, Oportet nos etiam a precando cessare. David enim non orat pro peccatis suturas . sed ne memineris iniquitatum antiquaru quo Osunditur,quod iam decreuerat a peccatis eessare. Sic autem orantes de miseri eordia Dei nunquam desperemus,etiam si Deus adhuc grauius puniret Hanc enim promissionem habemus nos Christiani. Si peceaverint fili j eius , visitabo in virga iniquitatis eorum: misericordiam
autem meam non dispergam ab eo,&c,hanc,inquam,eonsol
tionem habemus,quod etiam si Necamus non eadimus extra Ua M.
regnum Christi. Quomodo enim miseretur pater filiorum,
860쪽
sal iox. miseretur & Dominus timentium se, &e. Bene igitur Hier as taeeantem populu suum doeuit flere & eonfiteri & oraxe.QDd si etiam illi orare potuerunt,Nee nobis ianua salutis clausa est. Adeamus igitur eum fidueia thronum maiestatis
Dei, eumque precemur. quo ita nos vindemiet,nec aliquando abiiciamur: sed rursum pertingamus ad terram promissam aeternae salutis.
Ad idem,pridie calendas Septembris.
I cognouisses & tu, &e. Iterum hodie eonuceati sumus ad orationem, nec dubito , quin quilibet apud seipsum iudicare possit, hoc esse summe necessariu & tale quid, ad quod omnes tenemur, etiam fi nemo admoneret. Et sic etiam esse opor- es Sieut enim fidelis eluis diei non potest, qui Reipub. in promouendo bono & amouendo malo deest: sic verusChristianus zn est qui in his periculosis temporibus , in quibus S nobis
re toti Ecclesiis: omnia mala imminent, non totis vitibus ad Deum et amat & orat. Interim tamen non dubito plerolq; elle, qui neseiant,quomodo nune orare debeant. Pio quidem Caesiari nostro omnia prospera optant& cupiunt. Interam tamen dolent, quod tantum Christiani sanguinis landitur, atque adeo timent,ne orando pro victoria Caesaris peccent in charitatemvroximi.Et revera res consideratione digna est, quadoquidem ex utraaue parte videamus esse Christianos , ex utraque parte Christianum sanguinem landi. Nam alias ubi contra Tureas pugnatur eum eonstet ipsos omnes simul Dei hostes esse,&languinis Christi nihil huiusmodi dubio
opus est. Imo in eo casu Christianus quisque, & audacter bel- Iare 3t fidueialiter orare potest & debet. Imo etiam poli ad piam victoriam triumphos& festa celebrare. Sic David,sal son, Maehabaei audacter & sine omni serupulo contra inlideles pugnarunt, dee. sic Moses,Iudith. Hester. fiducialiter eontraholies orarunt. Sie Israelitae eiso Pharaone, Debora occiso sietara, Iudith ocelso Holoferne , eum gaudio triumphos e labrarunt. Ubi autem bella civilia sania ae frate contra se trem,ciuis contra ciuem, Christianus cotra Christianum bel-