장음표시 사용
41쪽
καλυπτομυαις . God ad capitis tegimentum attinet, apud superiο- res Imperatores moris erat, ut aetate pro υectiores Aulici proceres pi-Ieis Uramidatis uterentur pro dignitate cujusque '. Proceres Veroishoc loco non nisi eos , qui Despotae titulo insigniebantur, arbitror indicari. Erant ii Filii, Fratres , Generi Imperatoris . Dum vero ceteros aulicos praestantiores nomino, Magnu in Ducem , magnum Do mesticum , Logothetam . Stratopedar cham . Primicerium , Proto vestiari tam , Protosebastum . Primum Secretarium &c. intelligo, quorum capitis tegmen ad
Schiadii sormam accedebat. .ibus jus esset utendis Sciadiis docet Codex Mss. Bibliothecae Regiae sign. ao a 3. Toto hoc in genere id reliquum videtur , ut inquiram an Praetori, in quo summa auctoritas , & amplitudo, Vmbella concessa atque data sit; et enim locus Manilii Boethii , qui ad conjecturam aliquam faciendam fortasse pertinet. Is namque de Disciplina Scholarium haec habet. Similiter Praetoris Suburba isni 1ilium canicula instante litteris vidimus mancipatum; cum aurem SOLITA non gauderet v MMLLA , pr pria virtute desitutus . t te riciae poena permollirus , vitalibus tandem spiritibus a tenuatus . bmphatico morbo occubuit '. Sed totum hoc , quicquid est . quantum ego quidem intelligo, maximas legenti injicit dissiculi1 tes, neque quod propositum erat, satis expedit. Ac primo librum hunc non recte Boethio tributum , opus ne est ut pro- hem p nota res . eruditisque viris plane testata longe post Boethii aetatem scriptum , & credulitate inscitiaque quadam , potius quam dolo ac fraude , inter ejusde in opera fuisse evulga tum ψ . Insuper, non de Praetore ipso , sed de ejus Filio sermo
a Lib. t. infin Usitatum id apud Orienta- thos sunt honoratiores .les ἱ quo adduci potest illud ex Historia Petri h Butengerus de osciis dignitari usPatrie H in Bibιioth B, Eantiv. Seriptor. tomi. utriusive Imperii lib. viii. cap non προν τραιανον πρέσεMs ε ν semel appellat Catae utenus Itb. ii l. O . . t ολει γαρ ἰισιωαρ' a υτ is εἰ τιμι - c I b. t. cap. I. Edst. Basileens is o. Dece,aιus misit ad Trallaniim legatos d V. F. brιcιum Bibliotheca Latina tom. II.
ex Dis , qui pileos frunt hι enim apud ipsos Par-
42쪽
hic est, qui quamvis Vmbellam gestare consueverit, i d minime praestabat honoris ergo , velut homo ex familia in altissimo di. gnitatis gradu posita , sed ut aeris intemperiem s& quemadmodum personatus hic scriptor ait eomburentis aestitis profunditatem defugeret. Locus itaque revocandus ad ea Vmbracula , quae in peregrinationibus , aut deambulatione , adipiscendi commodi caussa, deportabantur, de quibus mox dicere aggrediar '.
bellae in Theatrum penes Romanos adυectae . Ex Campanorum Iautitia morem profluxisse Usus Umbraculorum in Deambulatione. OD, dii, Martialis , Claudiani , ct Aegi)phanis carmina , quae eo adducuntur . Similiter in Peregrinationibus, ac Venatione . Sponii judicium de Mercurii Perusio refellitur . Nummus ΛΙΤΩΛΩΝ
quid referat P Servi Inquilini apud graecos Umbellae deferendae addicti. NUllum in Romanorum educatione atque disciplina tam
sollemne , tamque frequens praeceptum , quam illud. quo scientia rerum perserendarum tradebatur. Quare optimis Rei p. temporibus cibi minimi, & vulgares , frequentior pultis usus , quam panis , vestes pellitae, & incomptae , dolorum Contemptio , laborumque perpessio laudatissima. Romanumerat nec toro quidem cubare , nisi humili & modice instrato ;in aprico spatiari; capite nudato apertoque incedere, aut vestis laciniam vix in caput rejicere quod ceteroquin Petronius vitio vertit Trimalcioni) ; ut his laboriosis exercitationibus . quemadmodum scribit Tullius, si dolor incurreret nonnumquam, ipse labor quasi callum obduceret dolori. Sed quum B a natio
a Exposui sere , ut pritu I. quae maxime ad linter it Ios Eques Beatianus nonnixit adnotavit Vmuellae dignitatem pertinete arbitrabar . in suo Araιdo Veneto par. i sa. ombretia di Vnum etiam Mitasse restat: 'quaenam signifieatio vermulis ρn eampo in argento Do-sixbsit umbellae Insignιsus Gentilitris quando- minio, e Aurorita inipendente , e Dises que adiectae . Calli, Germanique Scriptores, vera Amicitia . 'Mi de Stemmatum ratione , vulgo Blasene, b In Conmiυ Drimaleion Pallio eoncmn d sputant , nihil habent , quoil exscribam ι sed abrasaem incluserare caput. Edit. Bur' 'ni
43쪽
natio illa sortissima coepit moli issimis cogitationibus effeminari ; quicquid erat boni moris levitate , lautitia, & politura corporum . veluti exstinxit '. Atque tum potissime doluit Respublica quum videret cenas portentissimis ciborum generibus apparari , pecuniam omnem pretiosis vestimentis conquirendis effundi, totamque exterorum luxuriem in Latium migrare ''.
Hinc qui primum in Theatro stantes ludos spectare ', Zc sub
dio esse ' consueverant, modo vela superduci arcendo aestui ,& soli jussere . Sed unde id Romam advectum Ex campano Tum Consuetudine, quorum maximum in Scenicos ludos studium suit, atque Q. Catulum in AEdilitate sua adduxisse referunt Valerius Maximus Plinius Ammianus R. quorum primus haec habet. Reliolonem Ludorum erescentibus opibus mox secuta lautitia es: ejus insinctu et Catulus Campanam imitatus Iu-xvriam , primum heritantium confessum isIOrum umbra ulis texit. At quae ego cursim perstringo , jamdiu rerum delectu copiose, di verbis ornatissimis Cl. Magocchius . aureo sane libro . complexus est h. Lautitia vero eo processit. ut vela haec aliquata do carbasina , vel serica essent': & a Xiphilino accepimus , Nerone imperante , vela purpurea stellis aureis interstineta
a Senua ea . via. Amestiis Dd. t 72 ab Pertineat hue Leges Sumptuariae , quae scilieet sumptus finem modumqtie statuunt saliut Reipublicae attemperatum , ut Lex orehi , Fannia , Didia , Licinia, Cornelia , Aemilia Ste. V. Dispertationem Joh. Tilama S henck. de Legibus SumtuMiis . Marburgi Cariorum II 14. e PopuIum aliquanditi stantem ludos spectasse vadit Livius xxv x . aut si suetra gradas , caespitii ii eram . Ovid. de Arte lib. r.
In triaibus sedit populus de eaespite .
d Iohannes c hrysostom s de Theatro Conia stantinopolitano , summa dicendi vi . Ethnieci iarum patientiam, imo insaniam miserans r φεν
Mbi :ion operat 'perpositum tectum piarima pars imbres deciduos tollerat , is ventum, a quo imber in vultum ventitatur . Homis. quod non si eontemnmia Eeelsa . Edit. Parisen. Montraueonii.
xit Lentulus Spinter coininemorat Plinius loco eir. Sed Dio lib. xx. duim enumerat res gellas a Nerone iis diebus , quibus Tiridati Araneniae regnum concessum est, se serib t Tαγὸ νεαρa πετάσαατα τὰ διὰ διαταε, νώ
κτε . Πε ριξ δὲ ρισε ρει Veis in aere extensa, ad Ircendos Solis aνδε res, pur=urea erant r Horum in medio Neroaeis ctus currum agitabat r circa hune undi que stellae aureae refustebant . Quae veri, ex
teris, sit Xiphilinus in Nerone pag. 136. Erit Henric. Steph. 13 1.
44쪽
Theatrum obtegisse '. Sed quum ventus, incerta sui redundantia , antennas in altum erigi, his vela alligari, expandi, laniabusque sustentari non raro vetaret, vel nimium fluitantia vela solem admitterent. tunc certe alio quodam tegumento Romanos usos fuisse ostendunt Martialis carmina di a quo etiam didicimus hoc tegumentum Vmbellam extitisse. Accipe quae nimios vincant Vmbracula Solas Si licet , ct ventus , te sua vela tegant '. Quae verba apertius explanat Domitius Calderinus : Vmbesia erat exiguum tentorium, quo singuli regi poterant, unde diminutioum accipit ab umbra: usui erat cum sante vento spectacula edebantur in Theatro, nam vela superiora omnibus communia agitata solem admittebant . Tua vela , ides tua Vmbella M. Atque hoc in genere mirum mihi non videtur. quod hi. qui cuticulae curandae erant studiosiores Vmbella similiter uim rentur in deambulationibus . Ovidius ubi Herculem irridet in amore apud Omphalem misere haerentem , illum Vmbraculo quodam Solis aestum ab amasia arcentem describit '. Aurea pellebant tepidos Vmbracula Solis , Gae tamen Herculeae susinuere manus.
Alio loco amatorem hortatur, ad captandam puellae gratiam , ut apud eam hoc ministerii & ossicii obeat genus . Ipse tene disenta suis Vmbracula virgis; Ipse face in turba, qua venit illa, Iocum. Adde hue & illud Martialis φ . Vmbesiam Iuscae Dde feras Dominae . Neque reticere possum Claudianum, qui ejus moris apud Romanos meminit Iib. I. in Eutropium Eunuchum . Vmbracula gesant
Tum etiam de IIII. Consulatu Honorii, Imperatorem magnopere hortans ad bellicos labores omnes perferendos , dc ad delica
45쪽
licatorum mollitiem atque teneritatem fugiendam , ita alloquitur. Neu pluviis cedas , neu defensura calorem Aurea summoveant rapidos Umbracula Soles .
De Graecis non dubito quin eadem de caussa suas Vmbellas praesto haberent. Certe actor ille apud Aristophanem , OPNI- ΘΕΣ . dum sub dio spatiatur. Deorum suorum Providentiam ad ridiculum convertens , servum sic affatur .
'Ανωθεν , ως ἄν fui; μ ορωσιν οἱ θεοι Hanc accipe Vmbellam, atque susine Supra me , ne me conspiciant Dii.
Peregrinationibus tandem & Venationi quum veteres indulge rent, ut umbram aliquam sibi factitarent, natura ipsa edocebantur . Sane Mercurio . qui Deorum nuncius habitus cit, Petasus concedebatur , seu galericulus . cujus alae umbram projicerent, ne his , quae aestuosa ac pulverulenta quandoque via conficiebat . itineribus nimium deservesceret; seu, ut est apud Arnobium : Petas Gnatus Majae, tanquam vias aggredi praeparet, se Solam , pulυeremque declinet '. De hoc tegumenti genere egimus eo libro, quo Mercurii insignia a nobis illustrata sunt '. Sed a Sponio recedimus, quod nimium tribuere videatur auctoritati Alberici Philosophi, qui Mercurii Petasum Vmbellam vocat': Quae de re multo plura erunt a nobis
inserius dicenda : perspicuum siquidem illum vocabulis abuti, dum Pileo parem facit Vmbellam . Vtriusque figuram dissimilem extitisse . ut est hodiedum . res ipsa eloquitur. Quocirca galericulos hujusmodi peregrinantium . latos . atque distentos, non Vmbellas , sed Pileos umbeliatos cum Miletovio ' appellabo . Recensu imas praeterea , eodem libro Nummos duos, alterum apud Aetolas, alterum apud Cyrenaeos percussum '. In
46쪽
In priori Apollo est venatoris more indutus . armisque instructus , sed utpote flavicomus &delicatulus , secus ac ceteri venatores. qui, teste Tullio, in montibus se uri patiuntur. pileum valde amplum pone humeros desert ad Solis aestum arcendum . In altero Apollo equo vectus Petasum eodem modo
deportat. Tertius latine loquens addi posset Caesaris August F., in cujus postica parte Apollo psallocitharista in propatulo loco saxo insidens pileum habet post terga rejectum, quem, si fas
erit, capiti imponat. Verum haec tegumenta, ut ante ψe-Bam , improprie Umbellis accensebis ; hoc tamen adnotabo Sebastianum Ericium ' censuisse non pileum , sed Arcum esse , qui ad terga Apollinis dependet. Sed qui ita judicat, nummum aut nimis detritum , aut parum considerate intuitus est. Optimi typi est, quem hic proferimus, atque ex plicaturis , quae manifeste in oculos incurrunt, totiusque circuitus forma. pileum esse nemo non videt. Desumpsimus autem ex archetypo in Museo Apostoli Zeni, magno ingenio viri, imprimisque clari, a quo ad haec studia eruditi atque docti fuimus M'. Ac si jam placet Graecorum cogno ere arrogantiam , quantopere fama, amplissimisque fortunis abuterentur , animum advertam usin quibus illi Vmbellas deserri jubebant. His, qui e peregrina quavis regione Athenas adveniebant, perpe . tuum domicilium in Urbe habere abs Areopagitico Concilio permittebatur , & Μετοικοι Inquilini vocabantur. Uerum ita infimorum hominum genus hoc censebatur . ut inquilinis nullo publico munere defungi concederetur ; imo nec proprio nomine negotia obire ; quare in Civis alicujus clientelam ac patrocinium
a Discorso fora te AD agiae. Venersa isss. vembr. MDeex. aetate admodum provecta a inh Obiit is magno eum λι-rmn omnium in e in honore apud innes habitus . rore , ac litterariae Reirb. darriuo I v. Non. No
47쪽
cinium se conferre ac comittere oportebat . Varia ab hoc novo servorum genere obsequia & munia exigebant Athenienses. atque inter alia, ut eorum Virgines Matronis Vmbellas deserrent , maxime quum spectacula ederentur. Legimus haec disertissime apud Aelianum. Λθ. ναοι δἰ ὐερισαν ἐκώνmν τ ιν. Eυτυχιας γαρ λαβομενοι , - ευπραγίαν σωφρονως ουα ἔνεγκαν. Τας γοῦν παρθενους των μιεπίκουν σκιαδηφορῶν ἐν τους ποι rῶς ἡναγκαζον ἰαυτων κοραις πις δε γυνωκας ταῖς γυνωξι ,-ς δε ἄνδρας σκαφη φορειν . Athenienses vero etiam hanc exercuerunt
insolentiam . riam enim meliorem friunam , non tulerunt modese illam felicitatem. Inquilinorum itaque puellas adigebant. tit Vmbellas Dis muIieribus in pompis praeferrent, viri Dero in iis Scaphas gestarent 'Fuisse autem apud Romanos inter Ancillas ac famulas eam cujus hoc ossicium praecipue esset praenobiles Matronas insequi, umbellamque gestare , memorat Pignorius in commentario de Servis . Sed satis jam his immorati sumus λ pergo igitur ordine, quas proposui, ceteras disputationis partes explicare .
bellarum usus in 'Balneo Subdiali. Figurae, G imagines , quibus obducitur extima Etrusci Vasis superficies, partire explicantur . In antica ejusdem faeie Vmbella. De Flabellis , ct Muscariis opportuna digressio . Vas ipsum Oenophorum , ct potatorium Dilse . Num Vmbellae usus ab antiquissima Etruscorum gente ad Romanos dimanarit pN Olam Campaniae Urbem, ante paucos annos quum diver
tissem , antiqua illius monumenta contemplaturus ; nihil fuit quod jucundissima oblectatione ita me raperet, quam amplissima collectio operum Figulinorum, quae ingenti sane expensa Vir patricius , idemque humanissimus Felix Mastrillius Conquisivit, atque comparavit. Dies me deficeret si ingentem illam supeliectilem susciperem verbis, diligenterque descri-hendam
48쪽
bendam: innumera enim pene sunt vascula cuiusvis generis. Crateres, Cyathi , amphorae, malluvia, paterae, dijotae, at- 'que omnia egregiis picturis praestanti elegantia, & pulchritudine Saguntinis , Corinthiacis , Samiisque sere anteponenda . Ilorum pars magna vel in creti dinis , vel in agris a se stari-hus , non procul ab Urbe ipsa, reperta est; ut facile animum inducas ad credendum Figularem ossicinam, eamque eximiam ac Collegium Vasculariorum Nolae quondam extitisse '. Ex hac praeclara collectione Sextarium potatorium describendum accepimus , quod in ipsa libri ingressione lectori conspiciendum damus . utpote quod de Vmbellae usu in Balneis indubitato modo admoneat. Tota ipsus superficies figuris, rebusque obducitur , quae varia Balneorum instrumenta patefaciunt , commode disposita eorum gratia , qui lavatum veniunt. Prima facies ante oculos hominem proponit umbraculum deserentem . cum immissis utrique brachio Armillis, qui recta Contendit versus Mutulum quemdam , cui Abacus impositus est. Porro multae in Thermis extabant hujus generis mensulae, sive ut vestes insterneiantur , sive ut superponerentur elaeophora, & gutti unguentarii, quorum tanta apud veteres pro susio. Pone hunc hominem Caudex aut saxea moles, cui
insideret longa statione defatigatus . Hinc ansulae duae parieti inhaerentes, e quibus praelongum illud Sudarium dependet. Altera Vasis facies hujus actionis exitum, reique absolutionem
minutim exhibet, ut nullum ferme sit monumentum , quod ita Gmnia eleganter, enucleateque patericiat. Vir ille e Balneo
a Genus hoe vaseulorum Thuseanteum diei a Glet 3 cuius quidem eognominis ea caussa esse potest , qtiod vasa ficta luto in Etruria primum quum de Italia est sermo coeperint elabora xi. Plinius lib. xxxv. ev.xi . Suut qui in Samo primos omnium Plasticen inυenisse R-chumer Theodorum tradunt, multo a re Bacchia- s Corturbo ρulsos . Demaratum vero ex eadem Urbe profugum , qui an Etruria Tarquin um Priscum Regem Pop. Romani genuit, comitatos binores Esebira ,-Eugrammum , abiis Italia/ rraditam Mastiam. butatis invenis
rum est rubrieam addere. . . . Praeterea ela in tam hane arrem Italiae, fi maxime Etruriae . Quae in conviviis apponebantur, hujusmodi fuisse ex Iuvenali Sat. x I. distimus Ponebant igitur Thus arrata Catinis
Omnia tuna. Et sta euam appellari possent monumenta ficti lia , quae in a*ro Nolano reperiuntur , quod Vrbem illam ab Etruscis conditam seribat velis eius Paterculus lib. I. cap. v II. Argentinra ri issa. a In Thermia manufactis vestes in Spoliat rio . sive Apodyterio exuebantur . deputatis ibi pueris, vel ea artis, qui eas servarent , nam quamvis fures Balnearii morte plecterentur, e sumque surtum par si erilegia haberetur I tantae eorum insidiae, ut saetie vestes subripercatur . ni custodiendae caute tradebantiar s
49쪽
egressus, arrepta ambabus manibus Mappa, posterganeam corinporis partem abstergit exsiccatque . Sed extrema lintei ora . ne humi repens sordescat , unco utrinque suspenditur columnae immita . Dextrorsum vero Abaculus alter visitur . seu potius
Monopodium, fulcro terrae confixum , quod ipso in Balneo iacile loco moveri transportarique pollit. Huic proxime parva rudisque strues, quam n spongiam dixero , facile consentient, qui supellectilem Balneariam in ejusmodi vasculis non raro dein pictam viderunt '. Sinistrorsum Cippus columellae in modum, sive imus columnae scapus cum stylobata: nescio quid desuperjacet, quod indusium involutum, aut tunicam complicatam haud aegre credam . Quid dicam de Pertica, quae ultra Columnam erigitur, & recta prominet quid de Trochlea transverso ipsius jugo colligata Z consulto haec adjecta, quo amplum illud budarium facile in sublime attolli, & in modum veli obtendi posset; atque sub eo umbraculo consideret, qui illic lavari statuerat. Quorsum enim iuniculus ille . qui a laeva hominis dependens , nisi ut ejus ministerio pannus linteus constringi& altius efferri liceret Sane in hanc sententiam ratio ipsa nos ducit nam si, more antiquo , in Balneo subdiali nos esse oporteret, velis quibusdam umbram parare, natura ipsa impelleremur . Superest, ut de Disco globulis circum quaque eXOrnato, qui eminet, capulo suo vel inter vestium plicaturas , vel in columnam infixo. Non ego hic quid piam de Patera excogitabo, qua Genla Fontis, aut Deo Dei Custodi, sacrificaretur. & lotione percepta , libamenta funderentur . Neque speculum, quod aliis placet hic deprehendo . Quamvis specula per summam luxuriam gemmis perornarentur', atta men scabritiem & asperitudinem in tota hiuus instrumenti area percipio , ut qui illo uteretur, nec sui speciem possit intueri,
neque illud sibi in consilium adhibere. Quid itaque Z Flabellum esse
a Exstat in Bibliotheea cl. Reg. SS. Apostolorum Neapoli vas Thuseanteo arxificio , in eu ius antica parte , hine Vir pallio obvolutus strigile in manu tenens, inde Mulier spungiam viro porrigens s in postica Concha ,& Guttus. Huid sere sit ille est apud Gorium ab Ex his quae moη duximus, in altera ada.-taticine ae Seneea sui temporis lautitiem reprehen dens o ιib. s. eas . xvir. Specula
gemmis mismata sunt .inpluris unum ex his Feminae eo titit, quam antiquarum dos iιιῶ , quae publice dabatμr Imperatorum pauperum liberis a
50쪽
esse arbitror cujus imago perfrequens in vasculis Thuscanici operis ) quo ventilatio fieret aestu anni flagrante ad caloris incommodum propulsandum vultumque refrigerandum , sive ad muscas abigendas . Praeclare huc faciunt verba actoris illius apud Terentium': Heu Tu Dore , cape Me Flabellam . ct ventu- Ium huic facito . dum lavamur. Quod quum ita sit, minime fortasse a proposito digredietur oratio nostra , si nonnihil de Fla- bellis attexam . Inde quod Umbellae & Flabella copulentur, ne dum in his , quae attulimus. sed in aliis bene pluribus monumentis , ex alio aliud veluti nectitur . 'Ac primo Gregorius Naziangenus luxum , nimiamque mollitiem vituperans , pueros memorat, qui heris accumbentibus tenues gratosque ventos Flabello excitarent convivis mensae unguentis persusae assidentibus, ἄνεμον νους ριπισι super capita convivarum ) fabellis ventum excitantes k. Verum si memoria res antiquas repetere quis velit, longe ante Gregorium hoc in more positum inveniet. Ovidius 'Profuit θ renues ventos movisse flabello. Hinc Pignorius in Commentario de Servis ': Inter ancillas eοnspicuae fuerunt Rabelliferae, quarum meminit Plautus . Flabellum autem domi Eunuchoram fuit, ut indicat nobis Eunuchus mentitus Chaeream Terentianus, ct Claudiani Eutropius. Locus Claudiani
is est, ubi narrat Eunuchum Augustae simulari, dc flabello
Et eum se rapido sessam presecerat aesu ,
Parricius nosis pavonum ventilat alis ' .
Pergit Pignorius : vi quando etiam muliereulae alicujus, velat illivs apud Martialem Iib. III. Digr. Lxxx Ii . quae prasino flabello tenue ventilabat frigus dilo a anti f; ct hine D. Hierondimus inter ancillarum asscia enumerat Flabellum tenere ε. Sed quod de officio Pueri vel Pocillatoris carpit Gregorius, iactum etiam ad muscas a mensa abigendas disertis verbis adnotat Martialis F a Lamo