Propositiones philosophicae, quas in imperiali monasterio S. Ambrosii Majoris Mediolani publicè defendendas exponit d. Innocentius Maria Belcredi Ticinensis sacri cisterciensis ordinis monachum, & in eodem monasterio philosophiae auditor. Studiorum m

41쪽

-ὰ ut ipsi luminia; demum si omnia suerint iuraequalia, sunt quantitates fluidi, quae erumpunt in ratione composita ex reciproca luminum , directa iratam. subduplis vita altitudinum

Porro ex quo Oidum per tubi ramen erumpens ea velocitate seratur quam cadendo ex altitudine, quam in rubo obtinet, quireret, ii per extremum tubi, cujus dis rectio verticalis est , inundaturi, ad eandem ascendere debet altitudinem , ex qua decidit, si tamen omnia tollantur impedimenta hines canalis fluidum vehens parte inseriori iuriam flectatur, ita ut lumen arsum p . mi, tum fluidum in altum esse iur ab alis,quod a tergo premit.. CI Ne tamen suida prosilientia ad eam praecis altitudinem , ex qua decidunt, attollantur, plurima obstant impedimenta , nimirum attritus , quem particulae fluidorum patiuntur cum prore latera canalis, tum iuxta lumen , ex quo prosiliunt gravitas ejusdem fluidi, Maeris restilentia, quae omnia nisi acurato calculo subjiciantur statui certo non poterit ex quanta altitudine cadere debeat iluidum ut ad requisitans altitudinem ascendendo perveniat. Hinci Mariotius, qui in doctrina de fontium actibus ad duo priora impedimenta non multum attendit, regulas tradit , quae non satis experientiae consentiunt

DE SOLIDIS INFRA FLUIDA DEMERSIS.

X. Corpora solida , quae fluidis immerguntur, si eandem

cum istis habent specificam gravitatem , quocumque in loco sub eorum superficie constituantur maerebunt

quieta , eaque causa illi ultra fiuida vendis lassiciet. quae

42쪽

quae partes fluidorum ab invicem serpatale valeat atque hinc intelligimus , qui it ut agena aquae plena instaeandem aquam demersa vi admodum exigua ad superficiem usque possit attolli. X I. Si corpus solidum fluido immersum maioris prae isto fuerit gravitatis , specifice subsidebit per fluidum , donee

ad imum pervenerit; si idem solidum filo intra fluidum detineatur suspensum ea dumtaxat vi filum tendet qua Misitas specifica solidi superat gravitatem specificam fluidi, ex qua hydrostatica lege prodit methodus diversam cum fluidorum , tum lidorum gravitatem specificant. dessiniendi . . '

Si levius solidum in graviori fluido ad aliquam altitudinem demergatur, remota vi, qua subtus fiuidum de tinetur , sursum et illud ascendet ea vi, qua gravitas specifica fluidi gravitatem specificam solidi demeru exce ait, ibique consistet, ubi volumen fluidi equale parti im' mersae eandem cum toto corpore gravitatem obtinet. I servit haec lex hydrostatica, ut ope hydrometri rursus

possit diversorum fluidotii specifica gravitas explorari.

Aspectabilem hanc marim uiri eorporuni certo μdine ceriaque ab invicem distantia collocatorulis compagem, quam mundum appellamus, ab osties inmnitate non extitisse, neque ex temeraria, ac fortuita at morum combinati e gigni potuisse, sed a libera Dei Vc luntate in tempore si auctam esse, quod scripturarum restimonia aperiὸ ostendunt, sturibus argumentis ex na turali ratione depromptis conmmanius

43쪽

quae nugaciter a veteribus m in re proditae sunt, veram mundi aetatem eam esse probanaias, quae ex Hebrisio saetae scripturae textu colligitur a amandi remine ad inii xulauiam annos 4oo . emineramus. X V. Ptolemaicum de Mundi cocilitatione systenui astro nomicis observationibus conciliare stustra nituntur Philistbphi plerique quamdiu enim Molorum sesiditatem re

tinebunt, nee planetarum motus, nec meter castror apparentias explicare uua ratione poterunt; quin etiam sic insideretur mira naturae simplicit tanta motuum μversitas, quae Ptolemaico sistemati consultuando neeeta,ria est, priscar ipsi adversari videbitur C X V L Ptolemaim Memate longi simplicior est Tychonis hyepthesis motus tameo placerarum in spiris continuo variabilis . Humnis A in , quae stris tribuenda

esses. ut eorum nil tus obse vationibus responderet, eam minus probabilem reddunt . Mamauam vero incomm da ista exstine removeat systema lamhychonteum, ex . integro tamen astronomicis observationibus non cohaeret

Absolutissima, explicandis Astronomiae phoenonas uis aptior esse videtur Copernicana hypothesis , quia i men diurnum telluri motum circa proprium axem , de anuum circa lalem tribuit, qui Scripturae brasi si rum cohaeret , velut thesis admitti non test

44쪽

esto bos inmarios sevolvi in orbita elyptica, in cuius

focorum altero corpus centrales, oreas describere temporibus proportionales primus omnium lagacis inus plerus adinvenit veram tamen hujus motus Guian non attigit, eam vinosum quamdam vim a sole, aut apriarariis emanare comentus est, qua primari circas lem, secundarii circa primarios suos desierantur hypoetam quippo adstricti, suis in iis omnium non ren aciet. C XI X. Muliδ minus eoelestium emporum notibus explican - dis deserviunt fluicta materiae vortices, quos a relassi' physica iam proscriptos postliminio reduxit artessius . etenim , ut illud ommittamus , quod vortices isti nullibi, praeterquam in Cartesii imaginatione existunt , adeo noste aerent cum plicenomenis Astronomieis , ut Ainito D vi Gregorius dicat, mortis- is resim mon tam ad expirieandos , quam preturbatula motus e usus ore reis ci :C X X.Lesbnitii tentamen de motuum coelestium causis laquo Cartesianam hypo m reformare , QKeplerianis

legibus accomodare ludet omnes poene rationes evertunt quibus Cartesiani vortices impugnantu imb at lentis observationibus quibus constat tempora periodica planetarum esse non in duplicata , sed tantum in lasciuilicata ratione distantiarum a centro, demonstrati tacithpotest neque materiam fluidam vorticis solario, neque planetas iversos in eadem natantes harmonica circulatione moveri, quemadmodum laudatos Auctor supponit. C X XI.

Ex natura in proprietatibus illius cutum, quam Planetae circa solem annuo mota describunt, Dareis , quas verrunt temporuria proportionale. merito inserunt et mimiani

45쪽

, soniaes eos urgeri vi ad solem tensente . mae in iisdem distantiis agit pro quantitate materiae in diversis dea sest in ratione inversa quadratorum distantiae; cumque hac ipsa lege terrestrium corporum gravitas moderetur aure optimo statuunt vim gravitatis esse, qua secundarii planetae initos priniscios, triauri in solam urgentur.

Si itaque tam Manetae primarii, quam Cometae comsiderentur quasi totidem proiecta , quae in diversis distit tiis constitui a duabus viribus ut eantur, una aequabilis eundum rerum tangentem orbitam Deo impressa, altera ad solis centrum tendente cuius vis acceleratrix si quadrato aestimiae dicto centro reciproc proportio natis , ex utriusque motus compositione non solum cauis physica periodici planetarum motus haberi poterit, v rum etiam singula eorum phoenomena saris ut explicaru X I. Solis stinantiam igneam esse effectus , quos eiusdem radii per lentes causticas de specula concava collecti pro-βucunt , evidentes ostendan cumque omnium cenes astronomorum sententia sit stellas, quae ob constantem a se invicem distantiam fixa dicuntur ejusdem esse uni Menatura , 'emadmodum solem sidera ignea

materia constare arbitramur.

Fulgentissimum Solis discum deturpant non semel tenebricos quaedam maculae, quae probabiliter aliud non sunt, quam crassiores, impuriores quaedam partes ,rva ad solis superficiem extrusae, ab ea exaltantur. Qua oquidem vero hae macula in disco solis idemidem apparent, mox E conspectu abeunt, Miterum redeunt . talem circa suum axem perenni revolutione moveri non sisturE Maurustrant..

46쪽

Lunam caeterorum planetarum instar corpus esse op cum , ac densum , quod lucem a se ipso non em mittat sed a sole mutuetur, quemadmodum etiam superficiem habere scabram , pluribusque velut montibus, de vallibus exasperatam instituta ab Astronomis observationegevidenter ostendunt. An vero lunam ambiat athmosphera, in qua vapores. exhalationes ascendant per observationes ceribdessiniri usque mod6 non potest . Quidquid tamen is , desunt lunae mata , lacus, larbores unde nec corpus est telluri simili naum, nec eam incolunt homines , aut animalia terrella ibus similia

Inter coelestia corpora Mundo coaeva enumerari debent etiam Cometae qui certa , constantique periodo revolutiones suas absolvunt, atque in eo solum a Caeteris planetis disserunt, quod isti orbitas describant non mutilum a circulis aberrantes, illi e contra serantur in orbitio

elypticis, quorum foci magna intercapedine dulant.

ma autem Cometis adhaerere videtur auda , ver harba , sive capillitium nihil et aliud , quam vapor lon- tenuissimus, quem solis calor a cometa nucleo exarutat, qui proinde crescit prout cometa versus Perhielium descendit, contra minuitur in ejus a sole recessu pfulgentissimus demum apparere debet postquam Cometain ethieli sio maxime incaluit,' ex vicinia stolis exiit

Quod si Cometae cauda telluris nostra athmospheram attingat, & vapores, quibus contat, in ea diffundantur, aerem in ere poterunt, atque hoc paeto Animalibus , ac vegetabilibus hocere inluer vero nulla vis inest

47쪽

qua in sublanaria corpora sensibiliter . ac notabiliter

influant.

DS AERE. ET METEORIS.C X XI X. Corpus illud fluidum telluri circumfusum , quod sp

ita ab aliis corporibus in eadem relidi occupat , nisi impediatur , aerem appellamus , quem gravem eise ac notabili elasticitate donatum tot experimenta demon stant, ut tithil in physica magis certum . aut explor tum esse videatur . Ex hac vero aeris gravitate , celate rio peruient omnia phenomena . quae ad horrorem vacui reserti conlueverunt; uousmodi sunt suspensio Mercurii an iubis Torricellianis, elevatio aquae in antliis aspirantibus , ac rubis suetoriis , caeteraque his similia, cui opinioni nihil ossiciunt experimenia P. Cherubini.

Nullatenus tamen sentiendum cum iis putamus, qui liquorum elevationem in iubis vitres capillaribus uiri que apertis aeris subtilioris pressioni adiudicant, quae inae qualiter supra liquorem lignantem exerceatur; nam si , qualibet externa pressione elevatio ista procederet, liquorum altitudines reciprocam gravitatis rationem constans ur servarent, quod experientiae non conseruit

CXX XL

sed neque probabiliorem Mic phenomeno causam assignant aut Newtoniani, qui ex universilis attractionis lege illud deducere student, aut qui a diversa fluidorum' vi sitate,&cohaerentia produci arbitrantur; tot quipphsunt, ac tam v riae huius effectus circumstantiar, ut si

una, vel altera assignatis uasis accomodari possit , opoplures repugnetnt CXXXII.

48쪽

C xxx II.

Ventum nihil aliud esse, quam aeris concitati fluxum omnibus nolum est; quae tamen sit causa , ex qua suasai venti originem ducant inter philosophos plan non comvenita sunt enim , qui terrestres , siccasque exhalationes ventos creare opinantur sunt qui ad acraeos vapores , de ad solem ipsum coniugiunt. Nos vero sententias istas uiri complectimur; atque asserimus non memoratas solum caulas, sed quicquid athmospheram movere potest ventum debere producere praecipuam nihilominus ejus causam esse actionem solis , qua subjeelum aerem cal facit, rarioremque reddit aere circumfuso , quo fit, ut vicinae columme in ipsum ruant m Giblii servandi causa

Nec dubium ; quin ab ejusmodi solis a mones, tamquam ab unica causa derivet constans ille, ac perpetuus ventus , qui subriona torrida ab orientali plaga in maribus Ailantico , Et topico. Pacifico spirat intra gradus 3o latitudinis Aulualis is Septentrionalis quippestam

areta est hujus venti cum solis motu , atque periodo Connexio , ut ejus annomalia sole neglecto explicari ulla ratione queant. Hinc a vera hujus phenomeni causa descivisse consequitur tam opernicanos , quibus iletit opinio unum motum terrae diurnum ad Ventum hunc producendum sufficeres, tum eos Polemaicos , qui ex diurna primi mobilis revolumne ejusdem venti originem deda reconsueverunt

Venti boreales , qui singulis annis uno circiter mense post soli ilium aestivum Graeciam perflant eatenus a solis actionein ipsi proveniunt, quod sol in hemispherio terrae

reo exiliens confertissimas nives , quibus montes in regionibus polustius obducuntur, discivat ea quarum di

49쪽

solutione vaporibus armari libet are,& versiis austrum, qua patet aditus, dissuere

Plures,atque diversas veniis qualitates inesse, effectus, quos praestant, evidenter senioni irant; eas tamen non ab ipsa ventoriam natura , quam probabiliter unam esse ar-Ditramur, sed cum a diverso modo, quo spirant, tum maximh ab aetherogeneis particulis , quium aer inficitur , aut eo loci unde originem trahunt venti. aut in regionibus , quas perflant derivare opinamur

Ex tenuissimia aquae moleculis caloris actione , aeri Aque motu evectis nebulae componuntur; qui autem fiat, ut aquae moleculae aere specific graviores in eo ascendi dant , ac haereant suspensae facit intelligimus, si aquae uulam instar hera concipiamus, quae caloris aeuone ais rarefiat, ut eius diameter decuplo maior evadat, ac antea suerit, quin confugiamus ad solis attractionem aut intestinum quemdam motum in istis particulis comminiscamur, quae omnia explicando nenomen non minus superflua esse viden lues, quam inepta.

Aqueis vaporibus. Quibus nebulae constant permisceriton raro terrestres exhalationes pinguis, rubicunda pellicula , quae post nebulas aquarum superficiei innatare videtur manifeste prodit quibus tribuendum esse censemus , quod nebvia interdum taleant, fructibus agrorum , juxta ac animalium sanitati noceant.

A nebulis eatenus differunt solum nubes , quod vaporibus enormentur magis raresaetis , qui propterea in atmosphera altius elevamus, atque subsident; hi si frigore , aut ventorum actione ita densentur , ut aere graviores evadant, in guttulas concrescunt ri ritu pluviae de

50쪽

Nix fingitur mim aquae guttulis, in quas resolvitur nubes, vi rigoris ita conglaciantur , ut dum cadendo una alteri supervenit commis ri non possint, sed jungi dumtaxat, adluereres, ac in filamentorum speciem componi . mod si eaedem gutta postquam grandiores effectae sunt inragionem stigidioris aeris inci suit, in glaciem firmiorem concrescunt , granditiem asserent. Porro sicut in nivis flocis, ita in iobulis grandinis figurae ,

ac molis diversuas tum a ventis guttas cadentes impen lentibus, de copulantibus, tum a figura salium, qui sconglaciantur, repeti debet.

CXL. Roris duplex genus esse comperimus, alterum, quod

a terra primum in aerem effutur,' hinc relabitur, alterum, quod ex cortice plantarum, haeri rarumque foliis exudar, eaque irrorat . Primi generis rorem efficiunt ho litus ,- vapores, quos terra ardentiori solis calore fer- .vens continuo effundit, qui noctu frigidiorem aerem subeuntes densantur.' vel iuxta terrae superficiem co . sistunt, vel si altius in atmosphera ascenderint recidunt,& corporibus per quam facilesadhaerent . .

CXLI. Ros alter, qui floribus, arborumque soliis aspersus

videtur inter meteora enumerari haud potest , quippe qui aliud non est, quam viscosus earundem plantarum iu cus solis calore sudoris instar expressus, qui circa foliastigidiori aere constipatus in guttulas condensatur, )orem exhibeta hoc eodem modo gignitur mel, manna , quae ad species roris diverus referri antea consu

verunt.

Ros intensiori frigore conglacitatus pririnam Scit, cujus acrimonia nivosis particulis, quibus sit congelatio. tribui