장음표시 사용
91쪽
Duod praeceptum obtinuisse. ollicitur primum ex eis locis qui, ut testes jurati dicant, tanquam generalem juris normam
postulare videntur. Duintilianus enim . auctoritalem testim niorum d se auditionibus eo argumento. quod . ea testimonia qui dent, non ipsi sinι testes. sed injuratorum asserant voces.
refelli posse exponit. laque eo his testimoniis detrahitur. quod is . a quo testis, quod pro testimonio dici l. audivit et a quo propterea. licet ut testis in judicio ipse non compareat. vi et essectu testimonium proficiscitur. injuratus hoc dixti. In justo igitur testimonio jurejurando, quo testis huic fidem firmaret, Opus erat. Cicero porro, quum de religione Graecorum in testimonio dicendo loquitur. in Postiis verbis invehitur: τὶ Graecus testis, quum ea volu Male processit, ut laedat, non jurisjurandi. sed laedendi
- verba meditatur ..; ei jusjurandum jocus est. testim nium ludus. ' Fidem testimoniorum a Graecis datorum unia versim quum elevare studeat. Graeco testi, cupido laedendi, jurisjurandi Derba non meditanti dicit jusjurandum jocum esse.
Ex qua probandi ratione colligimus, ex communi quodam juris praecepto testi jurejurando testimonium firmandum sui. . Deinde Gallis testibus. qui in Fonteium testimonium dixere. ei praesertim inter hos induciomaro fidem derogans Cicero Fonteii in defensione haec dicit: ' . Indutiomarust primum
. illud verbum consideratissimum nostrae consuetudinis: AR- . vlTROR, quo nos etiam lunc utimur. quum ea dicimus ju-- ii. quae comperta habemus, quae ipsi vidimus. ex toto - testimonio suo sustulit . . . An vero istas nationes religione - iurisiurandi . . . in testimoniis dicendis commoveri arbitra-- mini. quae tantum a colerarum gentium more ac natura ..dissentiunt '' Hic Cicero primum in Inducto maria exprobrat, quod tulor testandum. se Omnia scire. dixerit ei pra ter morem voce arbitror non sit usus. BOmanos vero hac voce in ιeatando uti. Pliamsi . quae comporta habeant ei ipsi
, Quintil. I. O. v. via. g. 5. λὶ Cic. pro Font. I x. g. 1 f. 20. Cic. pro. Flaee. v. g. 1l. 12. s
92쪽
viderint . pro testimonio dicant, Cicero his verbis significal: lnua vocet nos Pliam tunc utimur. quum ea dicimus j . rati, quae comperta habemus. quae ipsi vidimus.' Simili quodam modo Cicero in oratione pro Sulla habila. quum a cusatorem lingat in se dicentem, se regnum Ciceronis j ferire non posse; . . . t OmneSJ. in quos I Cicerol testimonia disisset.
damnatos esse, et accusatori respondere velit. testem, qui verum dieat cuique fides tribuatur, propterea nondum rPgnare.
id his verbis exprimit: ' - Hic tibi ego de testimoniis meis
. hoc respondeo: . . si verum dixerim, non esse hoc regnare.
. quum Verum juratus dicas, probare. ' Porro Cicero nostro in loco. ut omnium Gallorum lestimoniis fidem detrahat. loco Fonteianae defensionis supra exscripto, eos religione jurisjurandi non commoveri, contendit. ΕΟ quoque, testibus omnibus jurandum fuisse . ille significare ridetur. Denique Seneca, qui dicit: βὶ - Do par ula summa judicaturo. tibi resis sine teste non probaretur: lestis siue jurejurando non va-- lerei: ' in judiciis privatis quamvis parvi momenti testim nium jurejurando firmandum suisse. docere videtur: quod ita esse, si recte intelligimus, tosti et in judiciis privatis magni momenti et in publicis judiciis jurandum fuisse. in dubium vocari non licet. εὶ Secundo loco. illud praeceptum obtinuisse. multa singula exempla testium . quos in judiciis publicis aut privatis juratos testimonia dedisse invenimus, nos docent, quia non ost, cur existimemus, hos solos jusjurandum dedisse, cet ros contra testes. quos jurasse non tradunt, id non fecisse.
Εjusmodi exempla in caussa Clodiana de Bonae Deae ceriamoniis pollulis. 7ὶ in caussa Verris. 3ὶ Fonteiana.'ὶ etsi non
93쪽
in hac ipsa caussa tinti rum testimoniorum . in caussa Philodami, isti quod lictor Verris. Philodami filiam stupraro cupientis, in tumultu propterea exorto occisus erat . apud Neronem . qui Asiae provinciae praeerat, accusati, in caussa Coeliana iij et in Caecinae iij et noscit Comoedi i j caussis invenimus 3 l. in illis exemplis sunt etiam testes in Fo ieiuni. 15ὶ Flaccumihi et Scaurum iri producti. in quibus Cicero, quod pejeraverint, exprobrat, et Vatinius, tostis in P. Sestium, a Cicerone de sensum. cui hic periurium Objicit: i j siquidem eos testes. quum pejerare possent, juraSSenecesse est. Ne quis, lauda loribus non jurandum fuisse. putet . hic separatim exprimere liceat. Ciceronem, mullos Romanos Fonteium juratos priratim et publice laudasse. narrare. i' Coram et non per tabellas testimonium dantibus lesithus hoc jurejurando firmandum fuisse. diximus. si qui pre tabulas testimonium dixerint . ad tale jusjurandum adactos esse . negavimus. De hac quidem rct non Omnes nobiscum consentire videntur. 2ρὶ Sed nihilominus Oa isen pnda sest. Duin lilianus enim . ubi explorat . cui diversorum probationum generum, quae, ab aliorO litigatore in alterum prolatae, inter se repugnent. major auctoritas concedenda sit: ,. Saepe. inquit, - ij - inter se collidi solent inde testatio . hinc lestes: - locus utrinque: haec enim se pars jurejurando, illa consensu signantium tuetur.' Quintilianus igitur. qui commoda probationis per testes, coram judicibus interrogatos, propria componit cum commodis. quae in probatione per testa-
Cic. pro Fon l. xvi. g 35. g. 20. xxII. g. 55.
Cic. pro Font. X. g. 22.45 44.
94쪽
lionem. i. e. testimonia labulis inscripta ol do his coram judicibus recitata. laudanda sunt, jusjurandum . quo testimonii verilas astirmatur, commodum probationi per testes. coram judicibus interrogatos, peculiaro vocat. βδὶ Ergo. qui testimonium per tabulas dabat . iidem ejus jurejurando non conii mabat. Ne ullo quidem veterum loco. contrarium ut accipiamus. adigimur. Sit quidem . qui contra sentiens juratorum
Luscii et Manilii in caussa noscit Comoedia j et L. Lucceii
in Coeliana caussa z-ὶ recitatis tantummodo testimoniis nilatur. Sed non est . cur sententiam improbemus. Coelianam et Boseianam caussas aequo ac seu inlianam. Tullianam et Caecinianam ampliatas osse, Luscium . Manilium et Lucceium priore in actione coram judicibus juratos testimonium dixisso idquo literis mandatum et in posteriore actione, in qua
Cicero orationem nobis conservatam dixit, reci latum psSP. Reliquum est . ut nonnulla, quae ad collegiorum vel alia per legatos cum judicibus communicata testimonia pertinent.
Conciones. quae testimonia decreverunt, ea jurejurando firmasse. nobis neque verisimile videtur et testimonia illarum Graecarum concionum, quas Laelius. ut in Flaccum test rentur, impulit, non jurejurando constricta suisse. Cicero nobis his ipsiq verbis nuntiat. zβὶ Uuum, haec testimonia fide non digna esse. Cicero planum sacoro studet, ea cum testim
ni is publicis ex Sicilia. quae ipsi Verrem accusanti praestosuere. comparat atque. ut testimoniorum in Verrem fidem commendo l. hoc dicit: εὶ . Erant ea testimonia non concitatae concionis. sed jurati senatus.' Utrum haec verba ad sacra-πὶ Non timillimus admonere. hune locum quam maximo aperte. Omni hus. qui coram judicibus te. limonium dicebant, hoe jurejurando confirmandum fuisse, do
95쪽
mentum . quo senatores Sicilienses. e. g. munus ineuntes. Se
religioni in omnibus muneris osticiis obeundis. quo etiam testimonia decernenda pertinebant, addixerint . an ad jusjurandum reserenda sint. quo unius hujus testimonii fidem firmarint . pro certo dijudicare non possumus. In Oratione pro C. Rabirio P stumo dicia. qui ex lege Iulia repetundarum . quod pecunia a Gabinio. de repetundis damnat O. capta ad eum pervenisset, reus factus erat. Cicero: -Aderunt', inquit,-7ὶ -testes in Babir. Ρ - stumum , legati Alexandrini sine dubio a Ptolomaeo Auleto , missi l . . . Ii Gabinium laudaverunt . . . Non est . inquit inabirii accusatori . tum Iin Gabinii judiciol Alexandrinis i tibus creditum . . creditur nunc lin Rabirii caussa l. 23 Accusatori. qui hoc statuit. Cicero respondet: δη - Ubi s mel quis pejeraverit, ei credi postea, etiamsi per plures - deos juret . non Oportet.' Hi legati ergo Alexandrini Ga-hinii laudationem jurejurando sanxere. Hos Vero legatos, qui Ptolemaei testimonium cum judicilius communicarent. Romam missos esse . non adeo certum est, ut hoc ex loco colligi liceat. legatis. qui judicibus testimonium aliquod impertirent. missis, id coram judicibus adjurarent. necesse suisse. Quod no ex eo quidem concludi potest, quod Hejus. princeps Mamertinae ad laudandum Verrem legationis. juratus ηnonnulla cum judicibus communica vii. Infra enim explanabimus. ii Heium illud non ut civitatis Mamertinae legatum. sed ut privatum a Cicerone productum les lem pro testimonio dixisse. Archiam poetam, cujus civitas erat impugnata. defendens Cicero: .. Adsunt Heracleonses legati ' ait ' . hu- . jus judicii caussa cum . . . publico lestimonio venerunt,
96쪽
- qui hunc Archiam J adscriptum Heracleensem dicunt . . . . ., habes lGralius. Archiae adversarius, i . . . integerrimi municipii jusjurandum iidemque. ' iterum hic decernere non possumus. utrum hoc jusjurandum generale quoddam Cicero
dixerit. quo Heracleenses senatores - eos enim de testimonio decrevisse. verisimile videtur so religioni in omnibus senatus ossiciis obeundis addix print, an jusjurandum ab illis. ut hujus solius testimonii religio firmaretur, datum. an jusjurandum. quod logali civitatis nomine coram judicibus tribuerint. Nihilo plus proiicimus his Ciceronis, quae in oratione pro Fonteio dixit. verbis: aal ,. Omnes in Gallia qui sunt socii po--puli Romani et amici M. Fonteium . . . jurali privatim et is publice laudant. Fuit . a j qui doceret, testes in judiciis privalis jurejurando omnino non Obligatos esse : alius. βj aperte rationem non habens illius discriminis inter testimonia a praesentibus dicta et per tabellas data, praecepit, ut, hos testes interdum. sed non semper jurejurando adstrictos esse. Statueremus. Utraque Opinio salsa est. Hic ad Ciceronis orationem pro Roseio Comoedo pro v
care videtur, ubi Cicero haec dicit: hi ,. Tibi vero . Piso .. tqui judex illa in caussa sui ij diu deliberandum et concο-
u ndum est . utrum potius Chaereae injurato laetori ino caussa Roscianal an Manilio et Luscio iuratis quorum t timonium recitatum eratὶ in alio no judicio eredas.' 0u modo hoc ex loco, uhi ea. quae testes jurejurando obligati dicunt, iis, quae actor injuratus dicit, opponuntur. colligi possit, testes interdum, sed non semper juratos testimonium dixisse. equidem non intolligo. Contra alteram sententiam eoruin . qui. testes in judiciis privatis omnino non juratos dixisse. putant, acriter pugnant
97쪽
ηTilla testium jurajuranda. quae in Cascina o lloseiique C moodi caussis τὶ commemorantur. 4ὶ Ad hanc sententiam probandam primus Uuintilianus quidem assertur dicens:
.. Nam lola genera testimoniorum televata ab Ora loribus sei - musὶ: ut de auditionibus: non enim ipsos esse testes. sed .. injuratorum asserre voces.' At hic non testes ipsi. quicum judice testimonium communicant. injurati sunt. sed ii tantummodo. qui testes de eo. quod hi pro lsestimonio dicunt. certiores quidem secerunt, ipsi in judicio ut testes non comparent. Deinde posito eo, quod esse haudquaquam concedimus. Uuintiliani illo loco de injuratis testibus agi.
hic locus. quoniam primum ad parvam tantu in leStium partem pertinerei. in parva testium parte . t s limonium jurejurando firmatum non esse . exprobraret Doque ipso . t sies ex solito jurejurando testimonium sancire debuisse. consileretur. Porro . quod Quintilianus generaliter de testibus ab auditu loquitur . propterea is locus ad testes injuratos non solum in privalis, sed in publieis etiam judiciis pertineret. ita ut . si ex eo concludere licuerit. testes in judiciis privatis jurejurando obligatos non esse, idem etiam de testibus in judiciis publicis statueretur. necesse esset. Sed ille . qui ex nostro loco. testes in judiciis privalis non juratos di-
98쪽
xisse. conclusit. contrarium de testibus in judiciis publicis Aiatuit. Secundo loco. qui, testes in judiciis privalis testimonium jurejurando non firmasse, contendit. Pam sententiam non meliore jure confirmare studet Valerii Maximi loco narrantis. 'ὶ Xenocrates cum Athenis. testimonium dicere co
clus. ad aram accessisset . ut more civitatis juraret. Omnia severe retulisse, universos judices consurrexissct proclamasSeque.
ne jusjurandum diceret. Sed primum non est, cur. hunc locum ad solum judicium privatum neque ad publicum perlinere Posse. pro certo accipiamus. Deinde hic per exceptionem testi jusjurandum remittitur . quam ipsam exceptionem per- raro datam esse. Valerius Maximus satis ante oculos ponit, qui de illa loquens exel amet: - Quantum honoris Athonis - Xenocrati, sapientia pariter ac sanctitate claro. tribulum est i Haec autem exceptio postulat tanquam regulam. lesii fidem testimonii jurejurando confirmandam esse. Denique, his omni bus omissis, hoc loco de judicio, quod Allienis exercitum est. neque do Romano aliquo judicio agitur et propterea PO ad rationem testium, qui ad Romanum judicium adhibebantur. illustrandam nobis minime uti licet. Fortasse Pseud Asconius. qui docet : - 1ὶ - Iurati testes
se produci solent. non solum ne salsa dicant, verum etiam seu P. quae v ra Sunt, iaceant significat. testibus. se nil nisi verum et totam veritatem, quatenus scirent. dicere, jurandum fuisse. CAP. VI. Quomoclo textimonia clata Rint. Primum de testimoniis a singulis hominibus dalis agemus.
99쪽
890uintilianus . ubi de testimoniis exponero incipit, primo loco ponit: ij - Testimonia dicuntur aul per labulas aut ais praeSentibus. Tacitus . testimonia per tabellas data ipsius aetato haud nova fuisse, Ostendit. Dicit enim, postquam . nomae eloquentiam liberae civitatis temporibus magni habitam esse . exposuit: al, Nec mirum .... cum etiam inviti ad populum produceren-- tur . . ., Cum leStimonia quoque in judiciis non absontesia nec per labellam dare. sed coram et praesentes dicere e - gerentur. ' Ceterum ne dubitemus. quin Ciceronis jam a late testimonia per tabulas . ex quibus ea coram praetore vel in judiciis recitabantur, data sint. apud ipsum Ciceronem nobis ejusmodi testimoniorum exempla conservata sunt. Iam statim haec enumerabimus. Cicero, quum Flaccum defendens de Heraclido. legato ad testimonium in Flaccum dicendum. agit, in judios ejus impudentiam perspicere possent, caussam ipsam, quae levissimi hominis animum in Flaeeum incitavi
cum judicibus communicavit. Duae ira ex judicio privato quodam exorta est: Heraclides enim Romae a C. et M. Fufiis pecuniam mutuam Hermippi fide sumpserat. Ad quam iidem liberandam postquam Hermippus Fusiis satisfecit, II raclidem tergiversantem judicio persecutus oest. necuperatores rem minime dubiam prima aetione contra Heraclidem judicaverunt. Qui postea dixit, recuperatores. vi Flacci coactos ei metu. salsum invitos iudicavisse. Illo in recuperat rio judicio . ut Heraclides Fusiorum se astirmavit nunquam
Omnino nomen audisse. testimonia Fustorum . . . recuma sunt. 3JAliud exemplum testimonii per tabulam impertili Cicero in
orationibus adversus Verrem habitis nobis asseri. Verres enim, qui non ignorabat. sumtum omnem in classem frumento stipendio ceterisque rebus navarcho suo quamque Civitatem non solum in Sicilia. sed in omnibus provinciis sem-
100쪽
per dare solitam esse . primus imperaverat . ut ea pecunia omnis a civitatibus sibi adnumeraretur. Prelio certo misso secerat plurimos nautas: missorum omne stipendium ipse lucra ius erat: reliquis. quod debebat. non dederat. Νic i iirmatae classi populi Romani Cleomenem Syracusanum praeesse jusserat . quo magis soluto animo remoli atque alta legati ejus uxorem Niceni secum haberet. Praedones Cleomenem in fugam converterant . classem in litus ejectam incenderant et Νyracusas irruperant. Verres . certior factus
Arracusis agi nihil in soro ol conventu tota die. nisi hoc
quaeri a navare his, quemadmodum elassis esset amissa : illos r spondere et docere unumquemque. missione remigum . samo reliquorum. Cleomenis timore et laga id factum esse. nararchos ad se voeari jubet. Veniunt: accusat eos, quod hujusmodi de se sermones habuerint: rsat. vi id faeere desistant et
in sua quisque navi dieri se tantum habuisse nausarum . qua lum Vortuerit. neque quem vim esse demissum. Illi enimvero se ostendum, quod Melies . esse facturos. Verres non procrastinat: ad scat amicos statim. Uuaeris eae iis singillaιim, quot quisque nautas habuerit. Respondit unusquisque, vi erat pra eeptum. Verres in tabulas refert. Obsigniat signis amicorum providens homo . in contra hoc crimen . si quando Uua esset.
hae ridelicet testificalionae uteretur. J Νorvio Νulpicio. Murenae accusatori, Cicero Objicit, quod consulatus petitioni parum operam dederit. quum semper in inquirendo in Murenam. ut hunc ambitus reum sacere posse l. versaretur, itaque populum. ubi Servii obserrationes. testideationes. seducti nes testium . secessionem subscriptorum animadvorterit. Oxistimasse, cum petilion m consulatus deposuisse atque abiecisse. Νi hoc loco testsemines. quas pol ulus anima retit, a seducti nibus testium discernerct velimus. statuere nobis necesso est.
testiscationes hie ut etiam alibi ad testimoniorum per tahu-- Cie in verr v. xxxix. g εὶ Cie. pro Mur . Q v. g. 49. 102.