장음표시 사용
71쪽
Cur non semper in formula euare testem hane significationem inesse statuamus , caussa in eo est, quod in scholiis Bobie
sibus, ubi de caussa Clodiana de incestu agunt sil a quibusdam legitur: - Aurelia Caesaris inaler testis in judicium citata est: et . si recte ita legatur. quod nequaquam certum. euare hic significat: aliquem incitare. ut in judicio ad t stimonium dicendum adsit. Reliquum est . ut de ritu obvagulationis exponamus. 7 Festus s. v. portum dicit: - ΡOrtum in XII pro domo posi-- lum. Omnes sere consentiunt: Cui testimonium desuerit. - is teritis diebus ob porium obvagulatum ii O.' Ροπο s. v.
oagulatis docet: - Vagulatio in lego XII tabularum significat - quaestionem cum convicio: Cui testimonium desuerit. is-lertiis diebus ob portum obvagulatum it O.' De quo ritu. quum nihil aliud nobis traditum sit, in conjecturis adqui
scere cogimur. Cui tesιimonium defuerit i. e. cui, quum quempiam rogavisset, ut certa die in judicio ad testimonium sibi
dicendum adesset, rogatus morem non gesserit: is, comperendinato ob id judicio. ob portum hujus obvagulatum uo i. e. . pro iis . quae Festus tradit. ad domum ejus accedito et eum eonvicio. h. e. sine dubio clara voce et in vulgus, clamato. Se eum quaerere. ut, qui in judicio ad testimonium dicendum non assuerit. ob id comperendinalo judicio nunc saltem praesto sit, neque id ulla mora: nam tertiis diebus obvagula ium iti. e. tertio quoquo dic inde a judicio, cui illo non interfuit . quae est perendina ipsa dies. in quam judicium
comperendinatum erat. Si quis ad testimonium dieendum excitatus exhortanti iterum desuerit. denuo judicium comperendinatum atque illum denuo eodem modo. nullo, ut
72쪽
apparet, poenae, ni testimonium diceretur, metu injecto, adtestandum excitatum et haec in infinitum esse continuata. ν' nequo ultro credere possumus neque est . cur hoc ita suisse existimemus. De eo. qui rogatus. ut testimonium diceret. id se praestiturum illico negabat, loeus commemoratus nihil assert. Posito eo. quod minime certum. hac vagulatione, cuicuimodi fuit, ad testandum esse coactum. id solum moris respectu. Obvagulationi non obediri vetantis . neque ulla alia coercitione lacium esse videtur. Ilic XII tabulis saucitus ritus obvagulationis fortasse in numero suit omnis illius duo deeim tabularum antiquitatis. βὶ quae Gellio auctore lege A hulla lata consopita est. Obvagulationis enim vel Ciceronis vel posteriore aetate iactae exempla frustra quaeras. Hoc . qui obvagulatione ad. testandum coactum esse contendunt. fortasse eo explicent, quod molestus ille obvagulationis ritus
expeditiore testimonii denuntiatione, cujus jam Cicero saeiat
mentionem, sit remotus. Generatim, non omnibus testibus, ni testati essent . poenam impositam esse. hoc est, non omnes testes ad testandum coactos
testimonia dixisse. et Quintilianus nos docet, qui dicit. β,
duo genera esse testium aut voluntariorum. aut eorum, quibus
juriae in Ddieiis publieis lege denuntiare soleat: illis partem
utramque uti: i et inde scimus. quod testimonia per tabulas data inveniuntur, ad testandum autem coactis non, per inbellas testimonium dare, licuisse. compertum habemus. C terum nobis in hoc nondum adquiescentibus reliquum est, ut jam tertio Deo diligentius perscrutemur, utrum ubique ea solo testimonio indigentium arbitrio. num quem ad testimonium eogere vellem. pependerit. an generalibus quibusdam juris praeceptis auι. ubi ad testimonium dicendum cogendum esset, aut . ubi ad ι ει dum emi licereι, definitum sit.
73쪽
Primo laeo discriminis inter judicia publiea popularique eae aetione es reliqua privata judicia faciemus mentionem. Quintilianus nolumarios testes ab iis distinguit . quibus judeae in publieis judiciis denuntiare solevi. Unde esticitur.
Uuin illiani fallem aetate in solis publicis judiciis ad testandum cogi licuisse. 5ὸὶ Insuper Justinianus constituit βῆὶ μὴ μονον ἐν ταῖς ἐγγώ.ηματικαῖς δίκαις, ἀλλα καὶ ἐν ταῖς et γματικαῖς εκα - ἀναγκαζε σθω μαρτυρεῖν. et alio loco ad hanc
constitutionem respiciens hoc dicit: β' - Si quando invitosis testes in pecuniariis caussis ex nostra lege aliquis trahereis maluerit' et rel. Duae planum faciunt, ante Iustinianum imperatorem tu pecuniariis caussis ad testimonium dandum cogi non potuisse. His cognitis verisimile est. Ciceronis quoque aetate in privatis judiciis ad testandum cogi non potuisse: quin etiam . id non licuisse. m. quod quascunque t stimonii denuntiationes in ejus scriptis invenimus, in publicis factae sunt judiciis. confirmari videtur. Ille vir docti simus, qui etiam inde . quod qui se sterii testarier libr*mave fuerit. ni testimonium fariatur, ex XII labularum lege improbus intestabilisque fiat. colligi licere putat, in judiciis privatis, ut testimonium daretur, cogi non potuisse. non modo id, de quo jam disseruimus, hac ipsa minatione ad testandum esse coactum. praetermittit. sed etiam, illo solo praecepto non prohiberi. quominus, qui se sierit testarier librip ve fuerit, si testimonium judiciato denegasset. non solum improbum i testabilemque laetum esse . sed praeterea ordinario quoquo modo, ut testaretur, cogi potuisse, arbitremur, non intelligere videtur: denique eundem in alium errorem lapsum esse arparet, quod posito, inde, quod aliquis improhus in tostabilisque
sit factus . concludi licere, eum, ut testimonium diceret. cogi non potuisse. hac ex re idem de judiciis publicis et privatis colligendum esset . quia testimonio eius. qui se sierit testarier
Mi seli. a. a. o. R. 286. de test. Mὶ Basil. XXI. r. 39. e. 16. C. l. 1 f. C. da test.
74쪽
Auctoritates autem quasdam, ex quibus colligendum esse videtur . non solum in publicis judiciis ad testandum coactum esse, jam non omittemus.
n legis. quae dicitur Mamilia. Κl. V. poena statuitur in eum, qui in colonia hae lege deducta terminos ejecerit i cove moverit. - Dequo ea re' lex constituit ββὶ .. curatoris - eoloniae deducendae, J qui hac lege erit, jurisdictio reci-- peratorum datio. addictio esto. Cum curator hac lege non - erit, tum quicunque magistratus in ea colonia. municipio. praefectura. soro . conciliabulo jure dicundo praeerit, ejus - magistratus de ea re jurisdictio judicisque dalio, addicii , - esto inque eam rem is . qui hac lege iudicium dederit. t ustibus publice dumtaxat in res singulas X denuntiandi po- oestatem saeito. ita ut e re publica lideque sua videbitur. Ex hujusce legis commemoratis verbis apparet, in uno saltem judicio, quod ab uno judico aut a recuperatoribus ex e eebatur . in quo porro. quod sinis legis nos docet, pars dimidia pecuniae a reo condemnato solvendae accusatori dabatur. ubi quilibet denique accusandi potestatem habuisse videtur, ut paucis verbis utamur, in uno saltem judicio ex actione populari βη ut testimonium daretur, cogi concessum fuisse. Porro hoc si glum sex edicto perpetuo depromptum: - Q. E. R.
E. T. P. I. R. D. T. Q. D. T. D. D. P. F. ' nobis conservatum est.
quod Valerius Probus nec non ex sigii ea parte, quae nobis est maximi momenti. Ρetrus Diaconus hoc modo illustravit: - Quanti ea res erit. laniae pecunias judicium recuperatorium - dabo testiliusque dumtaxat decem denuntiandi βῖὶ potestatem , laciam. Non est . cur hoc sigium ad judicium aliquod ex
75쪽
65 populari actione reserri posse negemus. 3ὶ Iam . publicis judiciis exceptis. in solis popularium actionum judiciis. immo
fortasse tantummodo in quibusdam eorum ad testandum cogi potuisse. nobis recte ponere videmur. Nam primum huic sententiae loci, quos ex lege Mamilia edictoque perpetuo exscripsimus, nullo modo officiunt. Deindo judicia ex aeli nibus popularibus. quae in nonnullis rebus similitudinem speciemqne judiciorum.publicorum gerunt. his etiam jure testimonii exigendi exaequata esse, quam maxime verisimile videtur. Id ipsum enim, quod de judiciis publicis dicendum est. non solum unius cujusdam privati hominis. sed saepe omnium civium. haec judicia exerceri, magni interfuisse. praeterea etiam de plerisque judiciis ex populari actione constitutis concedi debet. In iis autem judiciis, quae . ut Sem
per exerceantur, rei publicae curae sunt, accusatorem adiuvari oportet. Sed hic eo. quod ad testandum cogere ei licet. sublevatur. Τertio loco nostra sententia Omnium minimo illam Justiniani eonstitutionem illum quo Unin liliani locum negligit. Nisi enim. verba publicum judicium, quae nequa quam semper eadem sententia usurpantur, interdum etiam judicium. in quo quivis ex populo accusare poterat. Significasse eaque ratione illis judiciis publieis, in quibus solis ex iis, quae Duintilianus tradit. tostimonii denuntiatio licuerit, judicia in lege, quam vocant Mamiliam. constituta commemorataque in edicti perpetui sigio contineri, accipere possimus, et nisi porro contendi liceat, quas pecuniarias dicunt caussas interdum populares caussas non una comprehendere Sicque Iustinianum, quum . in pecuniariis caussis ad testimonium cogi, ut aliquid novi permiserit. populares caussas, in quibus id jamdiu licuerat, non respexisse : nihil quidem jam nobis relinquitur, nisi ut statuamus, et Uui tilianum . quem etiam . quod accusatoribus tantum lesliini
76쪽
nii denuntiandi potestatem suisse doceat, per or rom labi
infra exponemus . corrigendum esse. utqui popularium caussarum , in quibus testimonii denuntiatio item concessa esset. rationem non habuerit, et Iustinianum . qui in pecuniariis euussis testimonii denuntiationem permiserit. hac denuntiationis potestate in popularibus caussis. quae nobis etiam inter pecuniarias numerandas sint. jamdudum lacia. inaceurato loculum esse partemque solam majorem pecuniariarum
caussarum . quarum minor pars populares Caussae Prant.
ruΝpexisse. Quod quum statuamus. Ius liniano et Quintiliano errorem attribuimus. quo quem magiis exiguum iis assignaro
possimus, ut illa legis Mamiliae odiciique perpetui praecepta sunt, non intelligimus. Sed quanto levior hic error fuerit. tanto vero propius. Iustinianum Uuin lilianumque per eum
Non igitur eum aliis β'l facimus, qui ex illis legis M miliae et edicti perpetui locis . in omnibus recuperatoriis judiciis et in quibusdam privatis εοὶ atque inter haec pra
sertim in popularibus ad testimonium perhibendum coactum esse. vel alia similia colligunt. It pnim et nullam rationem relinquunt, qua . cur in aliis judiciis ad testandum cogi potuerit . in aliis hoc non licuerit . explicari possit. et Iustinianum et Quintilianum omnino negligunt: nam cuilibet videatur non verisimile . cos. si in omnibus recuperatoriis judiciis. dicundo praeerit, Hu magi tr. atus . . iurisdictio judinisque datio
. addictio esto inquo eam rem . . te.
.stibus publice dumtaxat X denun- .liandi potestalem tacito. Quinetiam fortasse hic magistratus jure recuperatores dandi omnino care. hal. Tabul. Heracl. lin. Ll l Ruhr. do Gall. ei sal p. lin. 25. πὶ Ut e. e. Huschve. a. a. o. S. 898. 899. βρὶ lis. qui, in omni h reMuperatoriis judiciis ad testandum cogi potuisse, pro certo habent. in his solis praeter judicia publica ad testimonium dicendum cogi potuisse , non Ileel fila luore, quia lex Mamilia praeeipit: , Quicunque
, magistratu in ea polonia .. jur
77쪽
67 et praeterea in privatorum judiciorum parte. ut testimonium daretur, cogi licuisset, id praetermisisse. At denique sint . qui longe alio modo duintiliani ausi in ianique et illos legis Mamiliae edictique perpetui locos inter
se conciliaturi existiment. testibus denuntiare hisce in locis non adeo stricto sensu esse dictum. ex quo ordinarium ad lostandum cogendi inodum signi licari deberet, sed ad judicem privatumve. qui aliquem ad lestandum . nullo suturo incommodo . invitet tantum . referendum esse; ea significatione alibi etiam dici testimonium denuntiare. . Uui sic sentiani.
statuent . id. quod Quintilianus Iustinianusque doceant, in solis publicis judiciis, ut testimonium daretur, cogi potuisse,
emendatione aliqua infirmetur . nullo modo necesse esse. At locos. in quibus testimonium denuntiare certo non id eiuatque ad testimonium dandum meando obstringere significet. non
novimus. Fortasse quidem illi, quum primum fragmento quodam legis, ut contendunt. Aciliae in tabula Bantina i scripto nitantur, dicant. illam legem, poenam minantem alicui. constituisse: Mὶ - Neive. quis. mag. testumonium. Poplico. - idem . sinito. denuntiari. '' Si. jam porgani. testimonio denuntiando hoc loco, ut testimonium diceretur. coactum esset, et quia, ni . reo Omnino lesto uti non licuisse. statuero velimus . h- etiam voluntarios testes productos esse. Omnibus persuasum est. loci sententia esset: Cui lex poenam minatur. voluntarium testem esso licet. sed minime eum ad i stimonium cogi fas est: quod jam neminem accepturum esse addant. At anto ipsa commemora in verba tabula Bantina defracta PSt, quare nescimus. an lacuna inde exorta exempli
gratia hisco verbis explonda sit: ne i puniendust sponte sua . ad testimonium dicendum prodito. ' Mi Utique De in Miso duplicem hanc ad testimonium dicendum pertinentem inier- dictionem heno conjungit . et quae ante seire particulum o
78쪽
litora est conservata, nostrae conjecturae Certe non repugnat.
l orro Ciceronem asserent. qui, postquam narraverit, si j secum Heraclio S)racusano et Epicrate Bidino. quos Vorros spoliarat quique Romam cum Cicerone decedere cupiebant. constitutisse, quo dio sibi Messanae praesto essent, hoc modo pergat: - Εο mihi nuntium miserant. Re a praetore retineri. , Quibus ego testimonium denuntiavi, quorum nomina edidi - Metello praetori cupidissimi veniendi . . . adhuc non Ven unt. Iam concludant ex eo. quod Cicero hic etiam cupidissimo testim ii dicendi testimonium denuntiaverit. colligendum esse, denuntiando testimonio, ut testimonium perhiberetur . non coactum esse. Sed saepe certe aliquis. testimonii tribuendi quamvis cupidissimus, contraria cujusdain voluntato deterritus prohibitusque Esset, quominus testim nium diceret. nisi ad hoc dicendum juris necessitate esset adactus; saepe certe etiam cupidissimus testandi, quem ad testimonium dandum propensum esse, qui hoc testimonio egebat. nescierat, juris necessitate ad testandum cogebatur. linquo hisce in locis testimonio denuntiando ad testandum
non esse coactum. leneri non potest. Duoniam autem alibi. ubi verba testibus denuntiare leguntur. aut certo scimus. denuntiando testimonio, ut testimonium diceretur. esse coactum . aut fiallem non est, quod, hoc non factum esse, si luamus, nullus autem est Iocus, unde. testimonii denuntiatione ad testandum non coactum esse, constet: haud temero
nobis posuisse videmur, testibus denuntiare etiam in illis legis Mamiliae et edicti perpetui locis idem atque ad testimonium
dicendum v arido obstringere significasse. 65ὶ Praeterea monemus. minime verisimile esse, ut iis B
manae civitatis temporibus, quibus, de actione defensioneu probanda curare. ipsorum litigatorum ac non judicis magi-
79쪽
stratusve fuit, magistratus etiam . ubi ejus coercitione non opus fuerit, testes saltem, ut in judicio adessent, invitaverit. Quod obtinuisse, ne ullo quidem exemplo inunitum est. Sint sortasse quidem, qui ad contrariam probandam sententiam ex fragmentis legis Serviliae minoribus haec verba 66ὶ ast rant: - Εt quom ei res agetur, quam in rem quisque testisu er it facito uleii omnes adsint testimo ni ol: ' ex quibus ve his. Omnes testes in repetundarum judicio ex lego Servilia a praetore judicevo quaestionis ad testimonium dicendum invi-
latos esse, colligant. Sed rursus lacunae et ante et post locum modo commemoratum nos impediunt, quominus ex eo certi aliquid concludere possimus. Fortasse - quis , hoc ita non esse, planum sacere potest Τ - his in lacunis verba, quae demonstrent, illum locum tantum ad eos, qui, ut testes essent, cogebantur, ac non ad voluntarios testes pertinere. desiderantur. Secundo jam Deo explanandum est . quid inter accusatorem eι reum circa saeuitatem cogendi ad testimonium dicendum
Quintilianus tradit. i τὶ solis accusatoribus iis testibus , quibus judex in judiciis publicis lege denuntiare soleat, uti cor cessum esse. Plinius nos certiores facit, in judiciis ex lege repetundarum reum ex more copiam testimonii denuntiandi non habuisse. Vareno cuidam in ejusmodi judicio copiam eam
per exceptionem a senatu esse concessam Liciniumque N potem aegre serentem in senatu dixisse, petendum a consuli-hus, ut referrent sub exemplo legis ambitus de lego repetundarum . num placer l. vi sicuι accusatoribus testibus denuntiandi potestas eae ea lege esseι, ita reis quoque fieret. εβὶ. Lnde
efficitur. in ambitus judicio reo testimonium denuntiare licuisse et hactenus. quod Uuintilianus statuit. corrigendum est. 6'ὶ
80쪽
70Fortasse quod Licinius Nepos ad solum ambitus judicium
provocavit et ne Quintiliani sententia nimis multis excepti nibus labefactetur, statuere debemus. in judiciis tantum ex lege ambitus reo denuntiationis jus suisse. Duod ex Cicer
nis aetate memoriae proditum est, huic adeo non repugnat. ut id magna ex pario confirmet. Ubicunque enim ex hacaelate testimonii denuntiationum sit menti O, accusatores iis
vel utuntur . vel uti possunt. 7οὶ Porro Cicero noscium Amerinum dependens, legatos ad Sullam missos a Capitono quodam deceptos esse, queritur additque: Ziὶ - id quod . judi--eesin ex ipsis legalisl cognoscere poteritis, si accusator V
ouerit testimonium eis denuntiare.' Si reus Roscius testimonium denuntiare potuisset, certo legatis testimonium d nuntiasset nequo Ciceroni necesse esset moleste ferro. quod legatis ab accusatoribus testimonium non esset denuntiatum:
quare, Ciceronis aetate in iudieio de parricidio ex lege certo Cornelia de sicariis exercito reo, testimonii denuntiatione uti. non licuisse. nobis statuero licebit. Indo quod in plerisque publicis judiciis uni accusatori copiam ad testimonium perhia
bendum cogendi suisse. pro certo accipere debemus , nec SSeest arbitremur, hoc idem etiam obtinuisse in iis ex actione
populari judiciis, in quibus testimonii denuntiationi locum
fuisse constat. Sed tertio loco, eertas quasdam personas ad totimonium etat. nullo modo licuisse videtur.
Duorum numero imprimis ii, qui Omnino copia testimonii dicendi carent, reserendi sunt. Plutarchus porro nos
70 l Cie. pro Rosc. Amer. x x H. g. 110. in Vorr. I. xlx. g. 51. II. V. g. 12. xxva I. g. 65. pro Flacc. v . g 14. Via . g. 18. XV. g. 35. xxxv I. g. D. CL Etiam Ps. Ascon. argum. ad Cic. Verr. Pag. 125. 20s lor. in Schol. nobiens. ad Cic. Flacc. pag. 236. Valer. Max. VIII. . g. lo.