장음표시 사용
31쪽
it o Oetalas Lucanustem in singulis huius opetis' partibus non expetenda utameminerit lector,quod si auctoris iuentein alicubi nostri, commentari, non exacte inueniet e3presnam quod pie. t rumque certe continget=at tantum probabilibus delinea tam coniecturis, eas blando contempletur animo, memor hane methodum in illius expositi'ne auctoris non dede cere, qui per eam se profecisse suam modestissime pro
Prima ratio, qua Vnivorsi insertur aeternitas ab Auctore.
32쪽
VNiuersum sanὶ ortus expers, ac interitus
est statuendum, quia semper fuit,ac semper erit. si enim in tempore conditum fuisse quis asserat, iam certe aliquando interitu premetur. ideoque satius erit ipsum ingenitum dicere, ac incorruptibile;non licet enim ostendere equanam prodierit materia, haec enim praecessisset Universum, ideoque ipsum totum
non fuisset productum; , pari ratione si interi
ret, in aliquam dis lueretur materiam,quae eo corrupto permaneret, ideoque amplius Vniuersum interijsse non liceret asserere 3 ut enim Vniuersum fiat, omnes simul partes fieri,ac ut intereat omnes partes interire oportet 3 quod fieri cum nequeat, ortu,ac interitu uniuersum carere dicendum erit.
PRima sui erroris, quo aeternitate uniuerso adscribe
re contendit, Ocellus hic constituit fundamentata, quae in huius operis limine vigili collocanda studio,ac solerti lustranda examine, ne principi petitionepr. .c. 18. damnata, validissimo veluti concussa cuniculo miserrime corruant. videtur scilicet Auctor in hoc contextu eidem Dissieulis positioni, principis, ac conclusionis munia tribuere, nec aliunde aeternum inferre Vniuersum, quam quia ortu liuio. B a aequo
33쪽
I1 Ocellas Lurianus aeque ae Interitus expers censeatur, quae duo in Idem es incidere,cum nos manea; Plli L 1.c ab I . iam idem probari per idem plerosque continget afferete. Auctoris igitur propositio, ut haec evitentui absurda, ab ingenius eiusdem probatione acuta contemplatione seiungenda;
hoc teX--Ut. prcitias euerte Mus Nilui reserro tententiam ea nihὶ-nduim vesati ac csterorum placitis philolaph6rum repugnantem, primo explicare, ac inde valida munire ratione , cuius exordium ibi ἡθι γαρ bieque enim Tunc nouusI hse dogma dixi, quia & liquos posteri senisnotum aetati compotio , dum eruditissimum g*nixu , conscriben; pus A riuolxiis nondum forte confspecto hoc Ocesti opuli ino, equo iude plura fallicissime' desumpsit Iib. i. i. 1 vi. omnes mundum genitum dixeritas eruisse. perobscura sane Mirattextus pars, it longe maiori luee prior Midetur indigeIe, Vniuersum io apsa interi lti s sta it , ψ eoq; sternum; iquia semperfuisse, assem p is uturum arbitratur, e quibus sane ortus rei excluditUr ac si teritus,'cum ille ex tiaditisphys 3 .l. 7.
Uttus,& a non esse ad esse, hic vero ex opposito abesse ad non ess44,4 μ se transitum penes philosophos consueuerit expressisse. eum tamen subdit, quodβ εγχρονοson sempore' nas uatur, in posteru non erit: Cimmerias video tenebras insurgere, ideoque lucem a veteri censeo exposcendam philosophia. De vi, Genitum veteres asserebant Vniuersum, eorum tamen az SYς' pleriq, non putabant interitui obnoxium ae t. io a. interientio. quos sane Pythagoras apud Plutarchum . idem de caelo . Aerebat Timeus G.ν. io 9. hoc dogma crediderim Ocellum respexisse, atque idcirco dixtila ab Vniuerso, si ipsuda interitu carere alteramus,excluded a pariter esse primor
diar quia si Denitum assirmemus, interitui certe subiicietur, ut ibια seqqμαι.probat philoti deoque & ortu, & im
34쪽
De Nat. Universi. I 3 teritu ipsum Immune statuendum arbitrari. idque voce γχρονος exprestisse reor, quia iuxta veterum dogmata , uniuersum, si conditum afferamus, in tempore quoque genitum affirmare oportebit, dum & tempus aeternu Om- Temousnes statuisse observet philosophus 8.phys io. uno excepto Platone, quem Ocello posturiorem ostendimus. Sic vero ope a sua proposita sententia, simulq; declarata, eam pluribus ux munire contendit rationibus; earumque prima, quam hic acutissime effingit, talis profecto videtur . Si Vniuersum Nortui, ac interitui est obnoxium, ex aliquo certe prodi jt, ma pro quod ipsum Vniuersum praecessiit, S in aliquid pariter resoluetur, quod erit Universo posterius ut mox abunde declarabitur . id vero a recta arbitratur ratione abhorrere Ocellus, ex eo, quod si Vniuersum dicatur progigni, sin gulas insimul, quae illi insunt, partes produci oportebit, si enim secus contingeret, non iam genitum foret V niue sum, at tantummodo ex praeexistentibus illis partibus non. Vniuersum sed reliquae Universi partes prodijssent: quod si singulae cum Vniuerso producuntur partes, iam nulla prae existit; ius contrarium mox supponebatur,ac verum esse mox cetiis firmabitur argumentis. eademq; de Universi interitu vigebit ratio. si enim ipsum interire statuamus, singulae ipsius peribunt partes,alias non Vniuersi, at quarumdam tantum partium contigisset interitus; ideoq; cum quid amerius,& quid posterius, a quo gignatur, S in quod resoluatur Universum , assignare videatur impossibile, satius erit ortum ab ipso excludere, ac interitum in. Longe vero certissimum, si naturae iura placeat intueri, jllud videbitur principium,quod squid praeesse oporteat, si Vniuersum sit progignendum, dum valida quavis naturae facultate, ex non ente ens nequeat educi, ideoq; com 'mune philosophantium fuisse placitum doceat Arist. I 'fieri,idemq; me . I
35쪽
ri; OZelus Lucanus firmet, indeq; haec potit simum veritas elucescit, quod vigaliquid factum audimus, quod naturali illico quopiam zpicu H perciti impulsu, ex quonam factum fuerit,inquirimus, un-nuo ubi de Epicuri studia lepida traxere primordia;ille siquidem lotophus adolescens adhuc attente Grammaticum haec sibi Hesio di carmina cum audiret e Xplicantem. I ,-Xα ος'γἰνα - ρ
saae . Em. qsiae Chaos factum est, a deinde Terra latum pir. adu. habenssectus, omnium sedes ta quonam tale prodi isset
ιι π.ὸ. Chaos, si exortum fuisse ibi asserebatur, ingeniosis timetoco. interrogauit.quo eleganti perculsum qu. esito Gramma tucum, haec docere non sui muneris esse, at eorum, qui pii se losophi nuncuparentur, cum audisset respondentem; ad eos sibi Epicurus acute intulit accedendum, dimissoque
Grammatico, celeri gredit ad philosophiae studia seco
ferens .eoium tanto correptus est amore, ut sedulo per-Dios. ω- quirendis Opere naturae arcanis omnino intentus,e vilibus
z. .. .. tantummodo telluris,ac fontium muneribus ignobilia suo corpori ministrarit alimenta, ut auidum sciendi animum nobili melius speculationum ubertate recrearet. unde Iu uenalis dicebat. quan umsinis,atque fame 1, rigora poscunc
antu Epicure,tibiparuisse erat in hortis. Vt vero naturae consonum est, omnia ex aliquo ente prγdire,in ens pariter cuncta resolui immutabili eiusdem sancitum decreto,ideoque dogmaticorum omnium commu'Drhon. neplacitum asserebat Empiricus omnia ex aliquo ente' progigni, & in aliquod pariter ens, dum intereant, resol vi,quod quanam potissimum ratione contingatρibis, Ilate monuit Aristoteles impressa hic ab Ocello a. se quutus vestigia, quibus pariter inhaesisse videtur Lucre lius, cum cecinit. Nu
36쪽
Mutationes, quibus promuntur ea, quae Oribuntur, hic reconsentur.
P A R Α P H R A s I S. QVidquid genitum est, ideoque interitui
obnoxium,duabus premitur mutationibu , per quarum unam a minori ad ma-
tu idc a deteriori progreditur ad melius,& -- ius
37쪽
Oeellus tueanusius principium generatio , ac terminus est telipsius vigor ter aliam vero ex opposito a malo. ri ad minus, & a meliori vergit ad deterius ; ae huiusmodi terminus mutationis est ipsius rei interitus, di dissolutio. COMMENTARIvs.
VNiuersum in praeced. contextu inde ocellus intulit
aeternum,quod excogitabile non foret principium, Textas e quo quis ip alfirmaret prodijsse,idem nunc alijs fi, machiincum ducat rationibus, aIteram eri eo potissimumhzib desumpsit; quod iis Uniuersum Mon prematur mutationibus , nec subiaceat condisionibus , quas in genitiis ipsis frequenti exempla contingere e idemin khas ideo in hoc textu ingenine recenset, ac sinius plisat, ut iudem se- quin textu statuendae rationis certissima consurgant prin- ,hi ues - ixur monet Auciqς exitia quaelibet, quae ot, een to tum fortita commvns naturae Iege interitutiunt obnoxia, duabus necessario mutationibus assici, per quarum unam y φης' - a non esse ferantur ad esse, a minori ad maius, Sadeteriori ad melius faelici ducuntur sorte : huiusq; muta-
ortus se tionis exordium, rei ortus dicitur, ac terminus ακμή, qui; Ili sevigorem, ac perfectum statum, eiusque yorem exprim genti mit. per alteram vero e perfecta hac conditione cum ad
non esse eraecipiti ferantur occasu, a meliori ad deterius,& a maiori ad minus, infaelix quidam erit transitus, cuiui .M Humi mo jllum anoMose α μη huncupauit Ocelliti,
38쪽
vivido quotiekunque vegetantis animis robore malor aliumenti copia in viventis immutetur substantianis quin V, aliut vorax caloris ardor consumpserit, vivens augeri; in la- Eprofitetur philos, ' Italaebat
dias harum treminoseo ,. aequab/atie risuxionis l. im fluxionis istinuitur' lhaec autem perfectae , ac impersectae In motu conditionis,incrementi,&decrementi per ἀκμὴν connexio in naturali tantum mutatione perenni nobis apparet euem tu ue in ea si quidem apto veluti quodam incremeto per gradus proportionaliter ad τ)ω ακμM'ascendimus , unde pari decrementi ratione ad interitum vergimus. huius perspiacuum nobis humana vita praebet exemplum, in qua a tendrura aetate paulatim contracto vigore lento gradu ad aetatis robur progredimur, quod ubi nec longo decursu sensim imminui contigerit, iam siccitas superuenit, copsequitur inde natiui caloris imminutio, quae lente quantumuis su
cedat, ni violentia morborum occurrat, reuera tamen na itium calor ad eum statum paulatim vergit, ut a minima quavis alteratione extrinsecus accedente dissipetur, miserrimeq; simul extinguatur. quas fugaces aetatis nostrae vicissitudines, mediae quoque illius, quam ιικρι- dirimus, conditionis non immemor Ouidius, sic elegantissime d scribebat. -- Editus in iacem saeuit e miνibus infaus Mox quadrupes, νiisque tulit sua membra ferarum,
Paulatimque ι emens, O Oonaum poplite firmo ConRim, adiuraque arsquo conamine neruis Inde valens veloxque ii, paraumque iuuenta
39쪽
-i ervieriae senes. . t Motus ini O imi tabilise consequentes serie incrementi, ad violenxi vice uiolenta nobis non exhibet mutatio, ab
i peqsO t ictu id omnes quod natura successivo tempo, ris decur,benignissime concessitiseuissime gestit abolere. Visa tem ortu interitu. hic praescripsitOcellus M. Udumen quoque , & diminutionem, ae eas alteratio, β,id quibus.Iuccesλὶς acquisita qualitas part fere succesti, dira nI sion de Liuit ut licet trinsurre; cuius oppositam in motu locali grauium apparebit , tam si naturalem , quam si violentum ab inuicem disiunctos placuat considerare. in his enm non inubilo quiete , quam in termino a quo sortie-
ise qpod ad mediui'usque spatiji vires gradatim illius motus acq rsit, quae inde pari quoque proportione, usque ad visi i quiςsc Vt procededo, omnino deperdan-
motu, tur: at si motus sit naturalis, quo magis mobile recedet aia diseri eo Mloctu semper seretur, ut eo citius navi meis. tiyQ sibi loco liceat pseliru si vero sit violentus, eas opposi- it , quq Magis terminumId quem impellitur, accedit, eo magis acquisita in qllaritatem deperdit. praedicia vero Eiusdem motum hociet',i&reliquas mutationes ex eo faciler xio. emergit diuexsitas, q99d in caeteris mutationibus, non unatantlim Assumitur, ay duae oppositae connes untur: hic voro-hi u seorsim unumquemq; motu localem contemplamur;quod si & hos conii eberems per quietem,quae ut dicitur. 8.es, vis pnoctu reilexionis occurrit, non secus quam per άκ ara, inpum, S interitum, auctione mi, & diminutionem accessum, & recessum, qualitate cΘniungimus,idem pro secto in n*Iua acta, Mod in c*xeiis motihuξ clarissime
40쪽
Nat. Vstue . I spaniceps est naequalitatis lationem squae eo inuentu diis Cue na-ficilior videtur ι qu o ullum grauatatis gradum, nec ullam xux li. entitatem mobili, dum fertiar , superaddi conspicimus , & fine Veso ab eodem, quatenus idem semper prouenit idem 3 e philo. sophorum doctrina, silue naturalem, siue violentum motum contemplemur, non dissicili licebit eruere negotio, si non inutili omnino labore, ut illa inqairatur, a textu paulatim libeat digredi. illum quippe si contemplemur, quem natiralem scholae nuncuparunt, semper intendi, &, quo magis dlocum naturalem mobile accedat, eo velocius ferri S. ρ's76.cum docuisset philos talis rationem euentuso ου 8. ingrauitatis reij ciebat incrementum, quae mobili, dum moueretur,accederet; accipiendo scilicet grauitatem, non secundum propriam rationem ; haec quippe in motunes augetur, nec minuitur, sed pro grauis corporis operatione, dum subest motui, in ordine ad media, per quae motu exercetur; quam aliud esse non inueniemus, quam imminutionem medij resistentiae, eatenus succedentem, quatenus mobile per motum primae aeris parti communic tum,efficit, ut subsequentis ae iis partes minus resistant,imo quodammodo illius motu coadiuuent, ac si a tergo mobile ipsum, & succedentes aeris paries impellerent. nam ubi e. g. lapis ad inseriorem partem natiuo motu ferri inceperit,
prima aeris pars in medio quiescens illi substat, qua m , propria grauitate quodammodo resistetem violento quasi ubi lapis mouerit impulsu, ipsa iam pressa sibi subiectam aeris partem quoque premit, ac necessario urget, vicissimpellentibus etiam lapidem adhaerentibus aeris partibus,abeo, dum fertur, agitatis, sicq; in secunda aeris parte longe minus mobili cum resistat aer, dum ad hoc illud perueniat iam motum, & ad inferiora a prima aeris parte impulsum, Ia velocior in secunda parte motus apparebi ibocyoxi quin feretur mobile, quia haec vehementio-