장음표시 사용
211쪽
GUCCIO Fagiolanus nascitur ad Voltumnae fanum Togatae Galliae, ea caeli plaga, qua A. pennini ad Arrctinas Alpes vergunt. H ic acta te
primum in Gibellina factione proueheda posuit,
quae, Guel fis inimica,tis in locis uigebat. Vt corpore, ita ingenio, praestans,aliqua do a suis desse Us, attrita galea,e medio ipsorum hostium, telis non modo confosus,sed etiam onustus,ad suorum castra rediisse,dicitur. In hac domestica militia, cum multa praeclare gessisset, a Tartatis, Arreti j Principibus, lux exercitus creatus, Florentinos ita uexauit,fugauitque, us sane pauci e Guelsis in finibus illis superfuissent. Eodem temporς, defuncto Henrico Imperatore, Pisani unum Vguccionem elegerunt patronum, ac defensorem rerum suarum. Huic
totius belli cur aduersus Luceses creditur. Acrius re suscepta,pluribus castris restitutis, ad portas usque fugietesVbertus est insecutuS.Lucam capit, ac, Guel fis partim pulsis,partim necatis,Gibelli nos introducit. Hoc proelio Gerardus Lupidius, Picenus,militiae peritus, & uir alioqui fortissimus,qui Lucensibus copiis praeerat, prosigatus est;cum non sine proditioneVrbs Etruriae nobilissima capta esset. Non multo post in Pistorienses machinatur. Dum opidum Monte catinum oppugnant Guelfi,ac magnis copiis aggressi,sperant fulmen Gibellinorum exstinguere, Uguccionis uiaetori . selerata est. Is,castris ipsis occupatis,in quo suuimum decus exi stere iure optimo credunt milites, miserandam caedem feςit., Eo tempore, Nebulam, fluvium occisorum cadaueribus oppletum, diu cruentu'a fluxisse,narrant. Haec fuit dies illa Guelsis infausta,in qua forentissimae Italiae Urbes, funebri ueste suscepta, communem suorum calamitatem deplorarunt. Sic e Cannensi pugna allatus nuntius Vrbis Romae lacry mas elicuit. Sic
Aliensis dies tamquam infaustus dictus est,quod ad Aliam fiuviares infeliciter gesta esset. Verum humana no semper eadem sunt. id enim habent proprium,ut perpetua mutatione agantur. Dum miles generosus, pluribus uictoriis clarus, Lucae ad mensam sedet,ecce nuntius qui Pisas iugum excussisse refert. Ille,nec minimum quide,aut uultu, aut loco dimotus,non prius e mensa abiit, quam
212쪽
quam fatis commode commiij finem fecit. Quam dissimiliasnt .
hominum ingenia,ex exemplis, quae addam in hoc ipso rerum genere, plane liquet. Perseus Rex, manus abluens,iam cenatuis irus,cum accepisset, hostem prope adesis, ita metu attonitus, ac consternatus fertur, ut, e lolio repente exsiliens ,& se uictum, ne conspecto quidem hoste,clamitans,fugam properaret,falso perculsus rumore, cum idem Romanos intercludere facile potuisset. Canis uero Scaliger, licet proxime discubiturus, ieiunus t men,Taruisium prope perditum restituis, existimans, posse se postea uictorem cum tuis opipare prandere. Audierat is,Taruisium magno in discrimine uertari: mutata ueste, asellum conscendit, ac,Taruisum ingressus,arma induit,hostibus q. occurrit, antequauel de illius aduentu suspicarentur. Itaque Patauini duces, quieo,ueluti ad certam uictoriam, uenerat,susis ordinibus capti sunt. At Vguccio,bene pransus, uix Luca egressus fuerat,cum ex ergastulo in lucem,& imperium Castracius educitur a Lucensibus, in quod fuerat dolo malo coniectus.ut,cuius extimuerat ingenium, uires,& uultum perhorresceret. Ille interea Vrbes duas, easq. Etruriae nobilissimas,ut salso dicto circumferebatur, deuorarat. Infelix dux Pisarum portis, quarum paullo ante regulus erat, sese proripit, nec umquam ex ea turpissima fuga desistit, donec ad Fossas nouas, olim Papirianas, supra amnem Macram constitit, ubi a Spineta Mala spina, Gibellinae factionis, uiro clarissimo, omni humanitate exceptus est: quae laus Regiae hospitalitatis inter ceteras eius Familiae celebratur. Hinc abiens,statuit Cani Scaligero operam suam nauare, in quo uno miserorum omnium erat perfugium. Is enim,uir pius,ac generosus,liberale,atque illustre domicilium totius hospitalis disciplinae singulari arte distinxerat, ac formarat. Neque uero mirandum, hac rerum uarietate. Non nouum id est. Dionysius iunior, in Graeciam fugiens, ludi mastister fuit. Perseus, M acedonum rex, a Paullo Aemilio
213쪽
2oSees fide dignissimi historici, soluit in Hortino S. IuvenaIis te plo, quod nos pueri collapsum uidimus, aedificato. Sic, longe post, sea est rerum humanarum uarietas Belisarius ipse,dux maximus, ac potentissimus, oculis captus , stipem quaerere coactus est. Quamquam Uguccio in eo miseriarum. statu non destitit, aetate graui, animi retentis bonis, quae sola secum gestabat, in Pata- i-t Minam usque obsidionem Scaligerum sequi. Ad Paludes Medoaci et
amnis,aegrotans, Veronam . delatus, non sine mi
depori. tatur, Millesimo trece iri . tesimo decim
214쪽
IRGINIVS Vrsinus, Neapolionis filius, Magnus Comestabilis nuncupatus, elementa disci. plinae militaris domi accepit a patre, cura quo in pluribus proeliis uersatus est. Quo tempore Sixtus I V. ac Ferdinandus Rex inter se dimicabat, Virginius, Pontificis partes, una cum Robe to Malalesta, secutus, nouam Albam, quae est ad radices m Ontis Albani, ac Pandulphi castri, Albae Longae dorso imminens, recuperauit. Eodem duce, Alphonius Aragonius, pugnam deintrectans,ad Velitras profligatus est. Sex erant Rom. militiae Ordines: tribus quidem Iacobus Comes, Io. Franciscus Tolentinus,ac Renatus Triuultius praeerant; reliquos Virginius, Iordanus, ac Nicolaus Petiliani Comes, omnes Vrsini, ducebant. I ter omnes Virginius enituit,& Vicinus, Petri Angeli filius. Is enim niam stragem fecisse dicitur , ut unicus meritus fuerit, in eo
triumpho, in quo Robertus Malalesta lauream Romae adeptus est, Regium raptare uexillum. Hoc ipso in triumpho sublatus est Robertus:eodemq. die dux quoque fortissimus Federicus Felirius meliorem in caelesti patria coronam accepit . Interea C lumnenses Lavinium opidum,alterius Aeneae coniugis nomine
celebre, obsederant. Quo nuntio ad Virginium perlato, ne seopidani dederent, ueritus, lectissimis militibus hostem de nocte aggressus , castra diripit rium, praesidiis relictis, Urbem repetit. Defuncto Sixto I Rac creato Innocentio 1 IX. uere in nocenti Dsmo Pontifice, cum is Prosperum,ac Fabricium Columnam euexisset, indignatus Virginius , ad Ferdinandi castra uires suas conuertit, a quo praestetiis copiis suis est maxima auctoritate. Hinc nata illa dissidia. iacta o. semina. ciuae sepetem in entem
215쪽
animi uirtutem, patricius creatus, pro Belisario in Italiam mitisus, decem annis uariis euentibus pugnauerat. Vetus Ducis elopium, ingenti in marmore,pueri, inter Seminarij Rom. alumnos, eo usque animi gratia, studioque antiquitatis progressi,
ex utroque pontis latere, maxima cum uoluptate legebamus.
Meminimus quoque, ad Anienem Torquatum pugnasse, in eundem, pro patria seruanda se dedisse praecipitem Horatium. Hic,&is, de quo dicebam Narsetes, uictoria reportata, libe tatem Romanae Vrbi restituerat. Vt uero etiam nostris saeculis eodem in loco simile exstaret apud posteros exemplum Virgi. nius afflictae Italiae refugium datus fuisse dicitur. Certatum praeterea ad pontem Milui uin , quo loco Constantini Magni celebrata uictoria, signo diuinitus dato, cuius aureum numisisma magni pretij litteris Graecis, quas protulisse beatae mentes feruntur, atque in uelabro Vaticano legimus restitutas, fuit aliquando in manibus Achillis Masaei, antiquaris, ac studiorum meorum patroni unici. Pace facta, ut eo redeam, Millesimo quadringentesimo octuagesimo sexto, Virginius,Iulius, ac Paullus Vrsint, Pontifici Maximo adhaeserunt, ijs plane condicionibus, quas optare potuisset. Virginio duce, ad Vicum Vari deducuntur ad colloquium Alexander Sextus, ac Alphonius Secundus. Tum Virginius Neptunium uenit, ut Gallicam es ausem portu repellat. Hinc Viterbium aduolat, ut se Carolo acta. uo opponat. Erat is potentissimus; quo auctore Tuscanellae ciues, cum in gratiam Pontificis Gallos aditu prohibuissent, scalis, tormentisq. bellicis admotis, ad horam tertiam misere expugnati , attritiq. sunt. Itaque Virginius, cum tantis copiis minus resistere posset, una cum Nicolao se se Nolam recepit; ubi Arsius Gallus, contra fidem pactionis, ducibus manu captis, copias quoque eorum hostiliter es depraedatus. Duce. bantur ambo in Galliam captiui uiri fortissimi, cum e tumultu -Tarrensis pugnae, non sine Gallorum damno, liberati restibtuuntur. Conatus est deinde Virginius Petrum Medicem patrio solo, quo Carolus Octauus illum eiecerat, restituere., Post, ad Senarum balnea secedens, a Camillo Vitellio duodecim aureorum millia Caroli Octaui nomine missa,non tam auro pe
motus, quam quia Prosper , ac Fabricius erant in delicus apud imosti. ' Alphon-
216쪽
Alphon sum, titulo etiam Comestabilis tributo, condicionem accepit. Contremuit eius primo aduentu Apulia a uerum paullo post, ad Baias plurimis Gallis desideratis, eo potissimum morbo, cui nomen milites aduentici j ded rant, captus plurimorum Ducum magister Virginius, in Oui arce, non sine ueneni suspicione, sublatus est,
annum agens circiter quinquagesi A:ψ mum,
a gloriosae Virginis partu Mil- .lesimo quadringentesimo nonagesimo septi
217쪽
ITELLO CIVS Vitellius,a patre, adolesces, Virginio Vrsino,indisciplina militari institu edus traditur; sub quo tantum sibi nominis,& amoris conciliauit,ut illi ex familia sua Paulli Ursini filia in matrimonium dederit. Hic phalangem pedituita instituit,ut Itali hastas,secures,ferrea pectoralia,& galeas,e ternorum exemplo, gestarent. Quam disciplinam,ex Germania in Italiam traducens,Tifernates suos primus edocuit. Ac, lac tos ceteros, ueterum eorum armoru congeries illius saeculi apud meos fidem facit. Huic quoque accepta referenda est ea ratio circumueniendi hostis opportunissima, qua milites in acie procurrerent,consisterent,regrederentur,& in cochleam ita se se insinuarent, ut mirifice staret ordo. Cuius ego aliquando speciem. adolescentior admiratus sum ad Nouum castrum,non multo ante
ditionem Iulii Caesaris Columnae. Praenestinorum Principis, exerceri ab flore eius iuuentutis, duce Andrea de Affectis, qui ex nauali uictoria cum nostris redierat.Illi agminatim se se in gyros,
magnosq. orbes, introrsus uacuos,coronae modo decurrentes,ut
aduersi, auersq. pariter hostem ferire uiderentur. Hac arte Vitellocius Ugonem Moncatam , Borgiae Caesaris ducem,in Vmbria profligauit. Nec minus etiam una cum Carolo Ursino insignem illam praedam uirorum clarissimorum abegit ad Lacu Vadimonium,ubi olim ad bellum profecturi milites, ueteri superstitione,iuramento se obstringere ferebantur. Non me latet,de loco alios aliter sentire, & id totum proelium ad Bassianum, uicinum castrum,trahere. In quo ignoscendum est imperitis locorum. Is
enim persimilis est error illi, qui latissime de Vadimonio lacu peruagatur,quem eidem opido adiungunt,loci uicinitate;cum tame, in agro H ortino eum esse,constet. a uero ratione ad Bassi num
proelium gestum sit, ad quod asperitate uix pedites, non modo
equites adscedant,quasi Ithacam,& nidulum saxulis affixum.At, circa Vadimonium; sic enim ipsi accolae,uel etiam rudes, & aratores, lacu in illum uocant,ad Tiberim usque, indeq. uersus Orietem,qua parte Vrbs nostra imminet,tanta protenditur planities,
quantam uix acies oculorum assequatur. Hanc, quasi quoddam helli
218쪽
belli stadium,in theatri speciem, perpetuis subiectam collibus,sabricata natura. Huc accedat avus meus Fabricius Roscius, qui &ipse bello interesse potuit, cum in armis semper ediderit familia
nostra homines non inertes,ut norunt ciues nostri, uel certe ex ipsa arce Hortina,quae tunc temporis non erat plane deleta,prospicere facile erat. Is in Topographia sua,quae est apud me manuscripta,pugnae,de qua loquimur,Vadimonium iii Faliscis locum praescripsit, ac diem notauit VI I. Kal. Februarij, Millesimo quadringentesimo nonagesimo septimo. Qua de re nos uberius, nequis in posterum in hoc aberret, quando his ipsis diebus non defuerunt,qui non modo perperam apud se sentirent,sed etiam inanis picturae coloribus naturarum situs, famam q. praeverterint. Vt uero redeam eo unde fueram digressus ,Vitellocius,hac parta uictoria,una cum Petro Medice, qui tunc a patria exsulabat, Fl rentinis ad quadraginta castra in Etruria,nec non Cortonam, &Arretium ademit. Meruit deinde sub Alexandro Viaub quo Allobellum,Tudertinorum Tyrannum, Aqua spartae latentem, occidit cuius est ad macellum caro diuendita, ob crudelitatem, qua ille usus fuerat in suos,& Hortinos milites, ex quibus ad Augusti pontis fauces conclusos centum iuuenes Ameriam tracti misere ibidem trucidati sunt. Exstat manuscriptum elegatissimum ea de
re poema, quod Delphinus,Ioui j consilio, posterorum memoriae consignauit.Sed, sub Alexandri fide non diu permansit, impaties scilicet Caesaris imperij. Verum breui factum est, astu,ut in gratiam reciperetur Vitello cius,qui colloqui; simulatione, ac consilio,de rebus bellicis, Sen galliam uocatus, cum Paullo ursino socero, Francisco Vrsin5,Grauinae regulo ad Oli uerotto Firmano,misere strangulantur,circa an . CID ID II. Ad huius,ut olim ad Aiacis tumulum, sic Virtutem eiulantem Asclepiadis tetrasticho finximus:
219쪽
Omnia sunt integra seglia, praeter C c, quod est solium cum dimidio.