장음표시 사용
81쪽
iudicas,quem saepe audisti Quid censes,inqui nisi id,
quod habiturus es similem tui Nae ego,inquam,si ita est, uelim tibi eum placere quammaxime . Atqui erita est,inqκit, uehementer placet:.nec uero sine causi : nam didicit, cr omisis caeteris studiis id egit unum, sisti; quotidianis commentationibus acerrime exercuit . itaque lectis utitur uerbis, frequentibus: et 'lendore uocis,dignitate motus sit stecisum, illustre,quod dicitur : omniaq; sic 'ppetunt, ut ei nullum desse uirtutem oratoris putem 'maximeq; lauis dandus est,qui hoc tempore ipso,cum licea in hoc cotim uni nostro, quasi fatali malo consoletur se cu conscientia optimae mentis,tum etiam usurpatione cir rees nouatione doctrinae. uidi enim Mitylenis nVer uiru, atqκe,ut dixi,uidi plane uirum. itaque cum eum anulea tui similem in dicedo uiderim tum uero nunc idoctissimo uiro,tibiq;,ut intellexi, amicissimo Cratipespo in tructum omni copia, multo uideba similiorem . Hic ego,Ξs,inqκam,de optimi uiri,nobisq; amicisti
simi laudibus lubenter audio : tamen inclino in me umorium communium miseriarum, quaru obliuionem
quaerens hunc ipsum sermonem produxi longius. sed de Caesare cupio audire, quid tandem Atticus iudicet. Et ille, Praeclare, inquit,tibi constas, ut de iis,qui nune sint,nihil uelis ipsi dicere. ρ π berclesii sic ageres,ut de iis egisti,qui iam mortui sun neminem ut praetermitti
teres: nae tu in multos Antronios, Staienos incur
reres. quare siue hanc turbam es gere uoluilli , siue ueritus, ne quis sie a t p teritum, aut non satis laudarum queri possit : de Caesare tamen potui'
82쪽
B R V T V S. dicere,praesiertim cum et tuum de illius ingenio notis, simum iudicium esset,nec illius de tuo obsicurum . Sed tamen Brute,inqκit Atticus, de casare er ipse ita tua dico, hoc huius generis acerrimo aestimatore sespissime audio,illum omnium fere oratorum Latine loqui elegantissime, nec id solu domestica consuetudine, ut dudum de Laelioru er Mutioru familiis audiebarmus, se quanqaam id quoque credo fuisse,tamen ut esset perfecta illa bene loquendi laus,multis literis,er: s quidem reconditis er exquisitis, summoq; studioer diligentia est consiecutus. quin etiam in maximis occupationibus cum ad te ipsum inquit, in me instuens) de ratione Latine loquendi accuratissime siris erit , primoq; in libro dixerit, uerborum deladium originem esse eloquetiae; tribueritq; mi Bru e huic nostro,qui me de illo maluit quam se dicer laudem sinu gularem : nam scripsit his uerbis, cum hunc nomine esset affatus: Ac si cogitata praeclare eloqui possent,
non nulli studio er usu elaborauerunt: cuius te pene principem copiae,atque in uetorem,bene de nomine, ac
dignitate populi R. meritum esse existimare debemus bunc facilem ex quotidianum nouisse siermonem,nlic pro relicto est habendum. Tum Brutus, Amice beracute,inquit, magnifice te laudatum p κto, quem nosolum principem atque inuetorem copiae dixerit, quae erat magna laus , sed etiam bene meritum de populi
R. nomine ex dignitate: quo enim uno uincebamuri uicta Graecia,id aut ereptum illis est,aut certe nobiscum illis comunicatum . hanc autem, inquit,gloriam,
testimoniumq; Caesaris,iliae q idem pupplicationi non,
83쪽
i p B R V T U Sasid triumphis multorum antepono. Et radi equid Rinquam,Brute, modo sit hoc Caesaris iudicij, non bene Molentiae testimonium: plus enim certe attulit huic populo dignitatis,quisquis est ille i modo est aliqliis, qκi non illustrauit modo , sed eti.i genuit in bac urbe diuxedi copiam,quam illi qui Ligurum castella exprinauuerunt,ex quibus multi sunt,ut scitis,triumphi. ueruquidem si audire volumus, omissis illis diuinis cosiliis, quibus sepe constituta est Imperatori; sapientia, salus
ciuitatis aut belli,aut domi,multo magnus orator praestat minutis imperatoribus. At prodest plus Imperator. Quis negat sed tamen no metuo,ne mihi acclametis:
έ est autem , quod sentias, dicendi liber locus) Maelim
mihi L. Crassi unam pro M. Curio dictionem,quam castellanos triumphos duos. At plus interfuit re .c telatum capi Ligurum,quam bene defendi causam Μ. Curij. Credo . sed Atheniensium quoque pIus interfuit firma tecta in domiciliis habere,quam Mineruae signis ex ebore pulcherrimum : tamen ego me Phidium esse mallem,quam uel optimu fabrum tignarium. quare,
non quantum quisque prosit , sed 3 anti qiisque sit,
ponderandAm est: praesertim cum pauci pingere eguigie possint,aut fingere operarij autem, ut baiκli deae esse non possint Sed perge Pomponi de Caesare, π redde quae restanti Solum quidem,inquit ille, quasi
fundamentum oratoris uides locutionem emedatam,
er Latinam : cuius penes quos laus adhuc fuit , non fuit rationis,aut scientiae ed quasi bonae cosuetκdinis. Putto c. Laelium , P. Scipionem : aetatis illi', issa fuit laus tanquam innocentiaei sic LMine loquendi, nec
84쪽
mnium timen nam illorum aequales Caecillum Pacliuium malle loclitos videmus: sed omnes tum fere' , qui nec extra urbem hanc uixer.it, nec eos aequa barbaries domestica in usica erat, redite loquebantur. sed
hanc certe rem deteriorem uetulus fecit π Romae, et in Graecia.con luxerunt enim Gr Athenas, in hane orbem multi inquinate loquentes ex diuersis locis quo
onagis expurgandus est sermo, adhibenda quamobrtrusa ratis,quae mutari non potest,nec utendκm pro Misima consuetudinis regula. T. Flaminium, qui cum Metello Consul fuit, pueri vidimus. existima bretur bene Latine, sed literas nesciebat. Catultis erat ille quidem minime indodius,ut a te paulo est ante di tu; sed tamen puduitas uocis, et lenis appellatio literarum bene loquendi famam confecerat. Cotta, quia si ualde dilatadis literis a similitudine Graccae locutionis abstraxerat, sonabatq; contrarium Catulo, abagreste qui αdam,planeq; subrusticum,ailia quaia quasi inculta et
siluesbi uia ad eandem laudem peruenerat . Sisenna autem quasi emendator sermonis usitati cum esse vellet , ne a C. Rusio quidem accusatore deterreri potuit quo minus inusitatis uerbis uteretur. Quidnam istuc est, inquit Trutus fidat quis est iste C. Rusius ' Et ille, Fuit accusator , inquit, uetus ; quo accusante Chirtialium, Sisenna defendens dixit quaedam eius stulati lica esse crimina. Tuma C. Rusius, Circumuenior,
inquit, iudices, nisi subuenitis. Sisenna quid dicas, nscio: metuo insidias. stutatilica : quid est bocta quidsit sicio,tilica nescio. Maximi risius: sed ille taumen familiaris meus recte loqui putabat esse inusit
85쪽
B R V T V S. te loqui. Caesar autem rationem adhiben consuetudinem uitiosam' corruptam pura cra' incorrupta conssuetudine emendat . itaque cum ad hanc elegantium uerborum Latinorum,quae,etiam si orator non sis, s ingenuus ciuis Romanus,tamen necessaria est,adiuugit illa oratoria ornamenta dicendi: tum uidetur tanquam tabulas bene pictas collocare in bono lumine. sane cum habeat praecipuam laudem in communibus, non uideo cui debeat cedere . stlendidam quandam, minimes ueteratoriam rationem dicendi tene uoce, motu, forma etiam magnifica, Cr generosa quodammodo. Tum Brutus,orationes quidem eius mihi uehementer probantur: complures autem legi. atque. etiam commentarios qκ dum siripsit rerum suarum: valde quidem, inquam, probandos: nudi enim 'nt,
recti,cra uenusti,omni ornatu orationis laquam ueste
detracta sed dum uoluit alios babere parata,unde siumerent,qui uellent scribere historiam ineptis gratum fortasse fecit,qui uolunt illa calamistris inurere; sanos quidem homine, i scribendo deterruit: nihil enim est in historia pura illustri breuitate dulcius. Sed ad
eos, si placet, Mi i ita excesserunt, reuertamur. Siclu
nius igitur QPompeii illius, qui censior fuit,ex filia
nepos, Quaestorius mortuus est, probabilis orator, iam .. uero etiam probatus ex hac inopi ad ornandum, sed . ad inueniendum expedita Herm orae disciplina. ea dat rationes certas, praecepta dicendi: quae si minorem habent apparatum, siunt enim exilia) tamen habent ordinem, π quasdam errare in dicendo no patientes uias. bas ille tenens, π paratus ad causas nes
86쪽
B R V T V S. 3niensiuerborum non egens ipsa illa comparatione dissiplinas dicendi iam in patronorum numerum peruesnerat. Erat etia uir dodius in primis C. Vistilius Varαro consobrinus meus, qui fuit cum Sicinio aetate conisi Elus. is cum post curulem Aedilitatem iudex quaestiοαnis esse est mortuus. in quo fateor uulgi iudicium a iudicio meo dispensisse nam populo non erat sitis vendibilis: praeceps quaedam ,π cum idcirco obscura,quia
peracuta,tum rapida, π celeritate caecata oratio : Ad neque uerbis aptiorem cito alia dixerim,neque sientealijs crebriorem . praeterea perfectus in literis; iuriss ciuilis iam a patre Aculeone traditu tenuit disciplina. Relis issunt, qui mortui sint,L. Torquatus,quem tu non tam cito rhetorem dixisses, etsi non deerat orastio) quam, ut Graeci dicunt, πολιτων. erant in eo plurimae literae,nec eae uulgares, sed interiores quaeia reconditae,diuina memoria, pumma uerborκm πgraaitus er elegantia: atque haec omnia uitae decor bat dignitas, integritas. Me quidem admodum deleetabat etiam Triarii in illa aetate plena literatae sines diutis oratio. quanta siveritas in uultu,quantum poαdus in uerbis, quam nihil non consideratum exibat ex ore . Tum Brutus, Torquati π Triarij mentione commotus, utrunque enim eorum admodum dilexe,
rat) Nae ego,inquit, ut omittam caetera , quae sunt innumerabilia ) de istis duobus cum cogito,doleo nihilinam perpetuam auectoritatem de pace ualuisse: nam nee istos excellentes uiros, nec multos alios praestanteuriues rest. perdidisset. sileamus, inquam , Brute de istis,ne augeamus dolorem : nam π praeteritorum
87쪽
ph B R V T V s . recordatio est acerba, ct acerbior expectatio reliqκ rum .itaque omittamus lugere ;'tatum, qκid qiij que dicendo potaerit, quoniam id qEaerimus,praedicemus. Sunt etiam ex iis, qui eodem bello occiderunt, MTibulus; sui'scriptitauit accurate,cum praesero im non esset orator; er egit multa constanter . Αρα pius claudius scer tuus, collega, familiaris meus, hic iam o satis studiosius, Cr ualde cum doctus, tumelia exercitatus orator, cum auguralis, tum omnis
publici iuris,antiquitatisq; nostrae bene peritus Istit. L. Domitius nulla ille quidem arte, sed Latine tamen,S multa cum libertate dicebat. Duo praeterea Lentuli consulares; quorum Publius ille nostraru iniuriarum ulto auctor sal:stis,qκidquid billiit, qκantumcuque fuit,illud totum bubuit e disciplina. instrumenta nactaturae deerunt: sed tantus animi stlendor, Critanta magnitudo,utsibi omnia,qliae claroram uiroru essent, non dubitaret Ucscere,eaq; omni dignitate obtineret. L.alitem Lentulus satis erat fortis orato si modo orarator, sed cogitandi nen ferebat laborem uoxc rnora, uerba non horrida sine,ut plena esset animi, Cr terraris oratio . quaereres in iudiciisfortasse melius: in resequod erat, esse iudicares satis. Ne Titus qκidem Pori munitus contemnendus in dicendo, de rep. Mers non minus uehemes orator, quam bellator fuit,effrenatus acer nimis,sed bene iuris publici leges atque institu
ta cognouerat. Hoc loco Atticus, Putarem te,inquit sambitiosum esse, Aut dixisti,',quos iandiu colligis,ut
Merent. omnes enim commemoras,qui ausi aliquando
sunt state1 loqui: ut mihi imprudens M. Seruilia I α
88쪽
teri spe uideare. PIon,inquam, o istuc ignoro Poma poni,multos fuisse, qui verbum nunquam in publico fecissensicu melius aliquanto possent,quam illi orato ares,quos colligo, dicere : sied his commemorandis etiam illud assequo ut intedigatis,primum ex omni numeraro quam non multi ausi sint dicere, deinde ex iis ipsis quam pauci suerint laκde digni. itaque ne hos quiadem equites Romanos amicos nostros, elli nuper mora tui siunt,P. cominium Spoletinum, quo accusinte de fendi c.comelinm, in quo Er compositum dicendi genus, π acre, ore expeditum fuit; T. Accium Pisiκα rensem , cuius accUationi res=ρndi pro A. cluentio ;qui Cr accurate dicebat,π satis copiose, erus praetearea doctus Hermagorae praeceptis; quibus etsi ornamenta non satis opima dicendi, tamen ut tastae uelitibus amentatae , sic apta quaedam ο' parata pingulis causarκm generibus argumenta tradisntur. Itudio autem neminem, nec industria maiore cognolite quaniliamne ingenio quidem qzi praestiterit , facile dixerim, C.
Pisoni genero meo. nnulum tempus illi unquam umebat aut a forensi dictione,alit a commetatione dome estica,aκt i scribendo, ut i euitando. itaque tantos processus sciebat,ut euolare,no excurrere uideretur .erais uerborum i r delectus elegis, π apta, π q α si rotunda constructio : cumq; argumenta excogitatabantur ab eo multu 'ma adprobandrem,tum concinnae acutaeq; sententiaegestusq; nailira ita uenis ilis,lit ars etiam,quae non erat, Cr e disciplina motus qui
dam uideretar accedere. Vereor, ne amore uidear
s r quam fuerint in illo , dicere . quod non ita est.
89쪽
B R V T V S. alia enim de illo maiora dici possunt. nam nec contionentia,nec pietate,nec ullo genere uirtutis quenquam eiusdem aetatis cum illo conferendum plito . Nec uero NI Celium praetereundum arbitro quaecunque eius in exitu uel fortuna,uel mens fuit ,qui quandiu auctoriurati meae paruit,talis Tribunuspl.fuit,ut nemo contra
ciuium perditorum popalarem turbulentamq; dementum i sinat ,π a bonoru causa steterit constantius: quam eius actionem multum tamen Cr sylendida, o grandis, eadem in primis faceta, perurbana commendabat oratio. graues eius conciones aliquot fueα
runt,acres iccusationes tres,ea s, omnes ex re . conten
tione fusiceptae . defensiones, esi ilia erant in eo meliorra quae dixi.non contemnendae tamen, saneq; toleraαbiles. hic cum summa uoluntate bonorium Aedilis Curulis factus esset, nescio quo modo discessu meo disicesiae sit i sest,cecidit s postea,cu eos imitari coepit,quos ipsi
peruerterat. Sed de M. Calidio dicamus aliquid ; qui non 'it orator unus e multis,potius inter multos prope singularis fuit: ita reconditas exquisitasq; sientelias mollis π pellucens uestiebat oratio. nihil tam tenem,
quam illius comprehensio uerborum, nihil tam flexibile,nihil quod magis ipsius arbitrio fingeretκr, ut nutilius oratoris aeque in potestate fuerit:quae primμ ita pκra erat,ut nihil liquidius , ita libere fluebat,ut n 3 adhaere eret. nullum nisi loco positum, tanqκam
in uermiculato emblemate,ut ait Lucilius , structum uerbum uideres; nec uero ullum aut durum,aut insos
Iens,aut humile, aut longilis dudium, ac non propria. Furba rerum , sid pleraque tralata, sic tamen , sit ea
90쪽
non irruisse in assienum locum, sed immigrasse in 'si diceres. nee uero haec soluta,nec diffluentia, sed a tiris
Eia numeris,non aperte, nec eodem modo semper, siduarie di simulanterq; conclusis. erant a tem ueraborum, sententiarum illa lumina, quae uocant Graeci σχηματα, quibus tanquam insignibus in ornatu dispinguebatur omnis oratio. qua de re agitur autem,
lud,quod multis locis in iurisionpultoru inclκditur formulis, id ubi esset, uidebat. accedebat ordo rerum plenus artis ictio liberalis totumq; dicendi placida est .sanzm genus. quod si est optimum suaviter dicere: niihil est,3 uod melius hoc quaerendum putes. sied cum a nobis paulo ante dictum sit ria uideri esse,qηae oratores cere deberet, ut doceret,ut dele fare ut moueret duo summe tenuit,ut ετ rem illustraret disserendo, et animos eorum,qκi audirent, uinceret uoluptate: abruerat tertia illa laus, qua permoveret atqκe incitaret animos,quam plurimκm pollere diximκs: nec erat liliti vis atque contentio: siue considio,quὸd eos,qnorum altior oratio,actios esset ardentior, furere,o bacchari arbitraretur: siue quod natura non esset ita factM: siue quod non consuesset: siue quod non posset. hoc unum illi, si nihil utilitatis busebat, abfuit: si opκs Aerat,defuit . quin etiam memini, cum in accusitione
sua Gallio crimini dedisset, sibi eum uenena pro
testificationes,indicia,quaestiones, manifestam rem deo ferre diceret; de 3; eo crimine accurate CT exquisite distgrauisset; me in restondendo, cu essem argumen; tulis quantum res ferebat, hoc ipsum elim posuisse