장음표시 사용
131쪽
A q. Hanc rem is Cicero libro secundo de
natura Deorum appell/ς reuersionem, quod.Sol re uerti incipiat,eὸ unde eIn profectio. Vocat autem auctor inferius hemistbaerium partem mundi australem, ut Macrobius libro primo Saturnalium. Cum autem Zodiacus declinat ab aequinoctiali& polus Zodiaci declinabit a polo mundi. Cum igitur moueatur octaua sphqra, & Zooiacus, qui elipars octauae sphaerae, mouebitur circa axem mundi,& polus Zodiaci mouebitur circa polum mussi. Iite i itur circulus , quem describit polus Zodiaci circa polum mundi arcticum,dicitur circulus areticus: ille vero circulus, quem describit alter polus zodiaci , circa polum mundi antarcticum, dicitur circulus antarcticus.
Arcticorum orbium descriρtio hae multum diuersa est ab ea,quam Cleomedes Proctus,oe alij tradunt. Quanta est etiam maxima Solis declinatio, scilicet ab aequinoctiali, tanta est distantia poli mundi ad polum zodiaci quod sic patet.Sumatur colurus distinguens solstitia, tui transiit per polos mundi &per polos Zodiaci. Cum igitur omnes q uartae unius& eiusdem circuli inter se sint aequales, quarta huius coluri, quae est ab aequinoctiali usque ad Polum mundi, crit aequalis quartae eiusdcm coluri, quae
132쪽
est a. primo puncto Cancri usq; ad polum zodiaci, igitur ab illis squalibus dcmpto comuni arcu , quiem primo pucto Cancri usque ad polum mundi,rcsidua eruit Ua- Iia. , scilicet maxima
Solis declinatio, &distantia poli mundi ad
polum zodiaci. Cum autem circulus arcticus secundum quamlibet sui partem aeque distet a polo mundi, patet quod illa pars coluri, quae est inter primum punctum Cancri , & circulum arcticum , sere est dupla ad maximam Solis declinationem, siue ad arcum eiusdem coluri, qui intercipitur inter circulum arcticum,&polum mundi arcticum , qui etiam arcus aequalis, est maximae Solis declinationi. Cum enim colurus iste, sicut alij circuli, in sphaera sit 36o. graduum, quarta eius erit 'o. graduum. Cum igitur maxima Solis declinatio secundum Ptolomaeum sit 2 3.graduum,& I. minutorum : & totidem graduum sit arcus, qui est inter circulum arcticum & polum mundi arcticum, si ista duo simul iuncta, quae strefaciunt q7. gradus, subtrahantur a 9 . residuum erunt qa. gradus, quantus est arcus coluri, qui est inter primum punctum Cancri & circulum arcticum, & sic patet, quod iIle arcus sere duplus est ad maximam Solis doclinationcm.
133쪽
13 Sphaerae Ioannis. DE QUINQUE ZONIS.
4 Equi noctialis cum quatuor circulis minoribus dicuntur quinq; paralleli, quasi aequi- distantes, non quia quantum primus distata secundo, tantum secudus distet λ tertio,quia hoc falsum est, sicut iam patuit, sed quia quilibet duo circuli simul iuncti secundum quamlibet sui par tem aeque distant ab inuicem , & dicuntur parallelus aequivoctialis, parallelus solstiti j a stiualis, parallelus solstiti j hycmalis, parallelus arcticus, & p
rallelus anta reticus. Non tantum etiam quod quatuor paralleli minores, scilicet duo tropici, & parallelus arcticus, ¶llelus antarcticus distinguunt in coelo quinq; zonas siue regiones; unde Virgilius in C corgicis. γib i. Quinque tenent coelum Zon ,sVarum una corusco M ''' Semper sole rubens, & torrida semper ab iane, &c.' Distinguuntur cliam totidcm plagae in terra, directe pnedictis Yonis suppositae, unde Ovidius priamo Meram Orphoseon. Totidemque plagae tellure premuntur. Quarum quae media est non est habitabilis aestu. Nix tegit alta duas; totidem inter utranCUelΟ- cauit, Temperiemque icidit, mixta cum frigore
Illa igitur Zona, quae est inter duos tropicos, dicitur inhabitabilis propter caIorem Solis discurr tis scmper inter tropicos. Similiter plaga terrae, illi directe supposita dicitur inhabitabilis, proprer c lorcm Solis discurrentis super illam. illae vero duae
Zonae, quae circunscribuntur a circulo arctico,&circulo antannico circa polos multi, inhabitabiles sunt
134쪽
iunt propter nimiam frigiditatem , quia Sol ab eis maXI me remouetur. Similiter intelligedum cst de plagis terrae illis directe suppositis. Illae aulcm duae
zonae quarti una est intcr tropicuaestiuatim & cim culum arcticUm,
reliqua, q est inter tropicu hyem alcm & circuluantareticu, habitabiles sunt,& lε-peratae, caliditate torridae Zonae existentis inter tropicos, & frigiditate zonarum, quae sunt circa polos mundi extremarum. Idem intelluge de plagis terrae illis directe suppositis.
CHOLIO MMapud Trogum Scythae gens septentionalis, degenerta vetu state cu Aeyγρtus contendentes dicebat naturam, quae calore oe frigore regiones diuinxi i t, ad locorum patientiam homines quoq; oe alia animalia generasse. 7 I am quas Ronas inhabitabiles a fita frigore permulti existimarunt, compertum multis nuvi gationibus hoc nostro seculo habitatores habere, quod O ante annos mille ac quingentos Iubam Numidia regem aduersus plurimorum Neterum opinionem probasse Folinus auctor est, oe Pobbium ante Iuba Strobolibsecundo earumque intemperiem noktros etiam bomnes temperato coelo ratos educat os, ferre tandem
135쪽
reliquorum Hilanorum Colonias in oecidentali zona torrida hodie inuenias e Zona autem frigida non aeque nobis notae suηt, neque familiares'
ctione Zonarum, qua simul causis distributionis earum & in coelo & in
136쪽
De ortu & occasu signorum, & de diuersitate dierum&hoctium,&de dialvisione climatum.
Q Ignorum autem ortus & occasus dupliciter aci. ocipitur, quoniam quantum ad poetas, & qua tum ad astronomos. Est igitur ortus & occasus signorum,quo ad poetas, triplex, scilicet cosmicus,
chronicus,& heliacus. Cosmicus enim ortus siue mundanus est, quando signum vel stella super horiZontem eX parte Orientis de die ascendit.Et licet in qualibet die artificiali, sex signa sic oriantur, tamen antonomasticὶ signum illud dr cosm i ce oriri, cum quo & in quo Sol mane oritur. Et hic ortus proprius & principa- lis & quotidianus dicitur. Dc hoc ortu exemplum in primo Georgicωn habetur, ubi docctur satio fabarum & miiij in vere,Sole cxistente in Tauro: sic,
i Candidus auratis aperit cum cornibus annum. Taurus,& ad uerso cedens Canis occidit astro, aues Occasus vero cosmicus est, respectu oppositionis, scilicet quando Sol oritur cum aliquo signo,cuius signi, signum oppositum occidit cosmice. De hoc occasu dicitur in Georgicis, ubi docetur satio Lib. I. frumenti in sine autumni, Sole cxistente in Scorpione,qui cum oriatur cum Sole, Taurus signi eius Oppositum,ubi sunt Uciades, occidit: sic. Ante tibi Eoae Athlantides abscondantur,. Debita quam sulcis committas semina. Chronicus ortus siue temporalis est, quando sis gnum vel stella post Solis occasum supra horigon- Icm ex parte orientis cmergit chronice, scilicet da
137쪽
nocte: de dicitur temporalis, quia tempus mathectabr. I. maticorum nascitur cum Solis occasu. De hoc o Eleg.9. tu habemus in Ouidio lib. I .de Ponto,' i conqueritur moram exili j sui, dicens: Qua tuor autumnos Pleias orta facit. significaris per quatuor autumnos, quatuor annos transijs e,postquam missus erat in exilium. Sed Vi gilius voluit in autumno Pleiades occidere : ergo contrarij videntur.Sed ratio huius est,quod secundum Virgilium occidunt cosmice,secundum Ouidium oriuntur chronice: quod bene potest contingere codem die,sed differenter tamen,quia cosmi- cus occasus est, respectu temporis matutini: chronicus vero ortus, respedita vespertini est. Chronicus occasus est, respectu oppositionis, unde Lucanus lib. . inquit, Tunc nox Thessalicas urgebat parua sagittas. Heliacus ortus siue Solarius est, quando signum vel stella videri potest per clongationem Solis ab illo, quod prius videri non poterat Solis propinquitate. Exemplum huius ponit Ouid.lib. 2.de F
Iam leuis obliqua subsedit Aquarius urna. Et Virgilius in Coorg.lib. I. Cenosiaque ardentis riccedat stella Corona rQuae iuxta Scorpionem cxistens non videtur, dum Sol erat in Scorpione.
Occasus Heliacus est, quando Sol ad signum aecedit,& illud sua e sentia & luminositate videri non permittit. Huius exemplum est in versu pra misso.' anoso Et ' aduerso cedens canis occidit astro.
138쪽
Ioannes de Saero Bosto multis loeis sie imperitum Graeci siermonis oriendit, quemadmodum hic quoque , ubi thronicum pro acronicho ut diceret, non en dubiuquin eorrupti mendose libri in causa fuerint. Sunt autem ἀκρον summum, no ex quibus fit ἀκρο - , O illud αη χω quod legitur apud Iulium Firmiculib. 2 8 .quod ride an sit purum , σὰ quo recto singulari deflectatur, Torro hic tibi quaerendum primum, utrum dicant Graci frequetius κνμβολή , ideis ortum μόνω ν an Arcturum,PleiadM,Arietem, reliqua odera acronicha, rtu illum mari χιον memini ego legere qui appe larent. Deinde odera quae per totam nocte oriuntur et
occidunt an acronγchὸ id facere dici possint ut hie -- luit cum acronicbd signifieatio noctis principio tantum
convenire videatur . Ponremosi Sol erat in Gemini
quomodo non potius Sagittarii occasus ille cosmicus appelletur, νι supra, Pleiadum. Mihi quidem certe να uidetur Lucani illud ad ullam occasus genua pertinere, sed tantum anni tempud O breues noctes designare,cusargitarius obliquὰ ingredie, ei aduersus segno.in quo erat Sol,totam noctem supra horizontem versari cel riter videtur. Eius sunt verIud libro quarto. Idem cum fortes animos praecepta subissent, Optauere diem nec segnis mergere ponto Tunc erat anra potu . nam Sol Ledaea tenebat Sydera, Nicino eum lux altissima cancro en. Nox tum Thessalias urgebat parua sagitta Detegit orta dies nantes in rupibus I seros,
139쪽
sacillimὰ omnes diuersitates ortus poetici oculis subhciuntur.
signorum secundum astrologos seu de ascensionibus & descensionibus fiagnorum,rectis & obliquis. Sequitur
140쪽
S Equitur de ortu & occasu signorum,prout suis
munt astronomi,& prius in sphaera recta.Siendum est,quod tam in sphaera recta, quam o liqua ascendit aequinoctialis circulus semper uniformiter, scilicet in temporibus aequalibus aequales arcus ascendunt. Motus enim coeli uniformis.
. cendit aequinoctialis.J Aequinoctialis oriuntur gradus is . singulis horis aequinoctιal;bm,quales a diem constituere Hlgo dicuntur, qui naturalis pillea definietur. lest: & an ullis,quem facit aequinoctialis cum hori Zonte obliquo, non diuersincatur in aliquibus horis. Partes vero zodiaci non de necessitate habent .
SCHOLION UIN ET LEt angulus, quem D 9 Inlphaera recta aequinocti
Iu ct horiron ad angulos se intersecant aequales, qMi sunt recti in bybaera vel ὀ obliqua ad angulos inaequa-lta quorum alter obtusius , ιlle, quι recto maior praetre nonaginta