Sphaera Ioannis de Sacrobosco emendata. Elia Vineti Santonis scholia in eandem Sphaeram, ab ipso authore restituta. Adiunximus huic libro compendium in Sphaeram, per Pierium Valerianum Bellunensem Et Petri Nonij Salaciensis demonstrationem eorum, qua

발행: 1586년

분량: 283페이지

출처: archive.org

분류: 축제 & 제례

241쪽

hbaeram. O D I A C O. II 'DIsiccat hunc per obliquum fascia quaedam lata dimidia sui parte ad arcticum obuersa, ab

tera ada tareticu i inclinata,quae a 22.am

malium formis,quibus . x

insignita perhibeturta, 'diacus. circulus C HA

tinis, qui duodecim si guras signa vocant. Horum primus Aries, qua primum parte ab aequinoctiali Zodiacus diuertens in arcticum coepit Porrisi: inde Taurus, & huic proximum rum signum: compendiosis autem rantur , Y Tr. Postquam per tria holicum versus obliquo tramite progressume Vi incipit fascia, & ad aequinoctialem rursus ire . que tribus itidem distincta signis,Cancro sci- λςςxa veon ,δ virgine, quorum hae n otae sunt, ta , O, i l ulac attigit, inde antarcticum versuS ab, aequinoctiali dilapsa, trium adhuc si gnoruspatio quaelunt Libra,Scorpius,Sagittarius ,quq ita notatur, , exporrigitur. Mox pertesa loci aDma ea regione ad aequinoctialem rursus sursum vertitur, alijs tribus signis Capricorno,Aquario, Pisciaco hunc modum figurantur, quot in sphaera nominantur, in duodecim has primum parteis,ab ipsis scilicet signis diuidutur: mo x

242쪽

ryo tuompendium

unaquaeque pars. 3 o. gradibus ita appellatis distinguitur, atq; ita totus uniuscuiusq; circuli ambitus trecentis & sexaginta gradibus dispescitur. Latitudo Zodiaci per duodecim circiter gradus exicndit: medium eius qua parte plurimum abit, ab qquinoctiali distat gradibus tribus circite & viginti. Habet vero zodiacus & ipse polos suos, quibus quidezodiaci polis innixi omeg c Φrum omnes, qui subfixarum stellarum csto sunt,s tu quoda suo versantur,de quo luserius loco suo dicetur.

DE REGIONIBUS SIGNORUM B his polis circuli ducti qui uniuscuiusq; si

segni terminos secent,uniuersum sphaerae corp'in Iz. partes aequales diuidunt, veluti ii poponem quis in I 2. Portiones aequas disicca Et quicquid iter huiusmodi se

micirculos,ut ita nucVoce, ab uno polo ad

eorum alicrum contin etur, eius signi regio esse citur, quicquid in medio continuerit . IndQitclla quaevis infra diaci spatia Suantum libet procul sita,in Ariete, vcl Tauro, vel C minis csie pcrhibetur.

243쪽

In Sphaeram. II iET quoniam unumquodq; signum gradibus,

ut dieium,3o .conti at: eodem modo pergradus uniuscuiusq; terminos ductae in angustum lineae per polos suos, efficient, ut quo etiam

gradu huius vel illius sideris stella quaelibet toto cplo contineatur,appareat. Sed haec non nisi in sphaera solida discerni possunt.

Planetis addicta.

Ecodespotas autem docere loco hoc congruum videtur, siquidem aiunt astronomi

ex planetis Sole uni Leoni praeesse, uni vero Can

liquos,duobus singulos signis esse praesectos, Saturnum M pe Caprico nob& Aquario Ioui subijci Sagittariu & Pi-1ces et Marti Scorpium , &

Αrietem;Veneri Libram una cum Tauro rVirginem &Geminos Mercurio.Cuius rei compendrum hac figura subiecimus.

244쪽

13a compendium

SEd enim ut ad circulos reuertamur, sum m ille locus quo per tria prima signa Zodiacus attolli nobis videtur, medio suo circulum diurna vertigine describit, qui trohicus Cancri nuncupatur qui scilicet Cancro incipiente, flecti ad inferiora ipsa incipit fascia; Latini couersionem aettiuam appellauere. Simili ratione locus infimus,quo scili

Cet peruenerat Sagittarius, & unde Capricomnus in sublime attolli cenperat, alium eadem vertigine circulum delinea re fingitur,qui Capricorni tropicus, ob conuemsionem scilicet ipsam,abastronomis vocatur, ab aequinoctiali uterque distans, I 3.gradibus.

antarctico circulis. Roximὰ aulcm ad polum circulus alius effingitur , quem circu-

actus Zodiaci po- Ius,uti paulo superius dictum , scribit, atque is arcticus ab ursae imagia

gione alter quoq; huictimilis ad alterum polum statuitur, ab ins riore Zodiaci polo signa

245쪽

circulum appellauere: hi quoque gradibus circuter 23. a polo distantes. DECO LVR IS..' Vnt vero alii duo circuli coluri nuncupati, quo rum unus per puncta, ubi aequinoctialis a signi sero dissecatur,&per polos mundi ducitur: U-tor pariter per viro:q. tam mudi quam etia1odiaci polos, & pun- illa, quae tropicos sign an t, trahitur,sphqra omnis per duos huiusmodi circulos in

partes quatuor aequa-

les partita: ideoq; coluri, quasi dissecti&imminuti: nuncupa- tur,quamuis nonnuloli corum rationem supra finitorem tantum aestimarint, ideoque ridicula quaedam de nomine somniarint. Atque omnes hyquidem circuli, firmi stabileSque, eodem sempι tenore modoque, omnibus que regionibus ijdem statuuntur.

DE CIRCULIS MOBILIBUS. Mox & iij duo circuli non iidem 'omnibus

regionibus neque eodem omnibus tenore

246쪽

ompendum 13 . DE ORIZONTE.H OxVm vnu , qui quidem partem eam coeli

dissecat, quam oculis quoquo uersum in Ombem circumactis dimetimur, horigo Graecis dicitur, Latinis sinitor,

aut terminator. Relinquit is scilicet dimidiucoeli nobis intuendum: reliquum,inferius positum e conspectu adimit . Quae pars supra finitorem nobis inspicie-da conceditur, illud est superius hemi sphaeli ut quae vcro supprimitur, inserius hemisphaerium nuncupatur.

DE MERIDIONALI.

ALter ex mobilibus circulis meridionalis vocatur,qui scilicet per arctici poli punctum Sccoeli locum eum , qui perpendiculariter capiti nostro in cubit ducitur, & per dissectum,

ubi sors tulerit, aequi P. noctialem ad polum usi ue antarcti cum desce-it, eoque omni hemisphaerio decurso ad adicticum emergit. Circulum hunc, ubi lorisu rim us,cum Sol attingit, meridies est nobis, me- irino tu AntiPodibustuve hic tibi varius,

247쪽

vertica

prout occasum aut exortum versus tetenderis.Ne-Que orauabor tibi dicere coeli punetum illud,quod uni sicuiusq; vertici ad Ppendiculum imminet, Ze-nith barbaro quidem vocabulo,sed altronomis nostris passim iam recepto,nuncupari .Hic duo igitur imaginari j circuli mente concipiendi,ut pro loco inrti mutatione, Punum, poli altitudine supra hori-χontemfim .atq; ita,quantum a tropico, vel arctico vel aliis circulis atra polos descriptis recedim', edoceamus : per alteru Varias eclipsium apparitiones,& locorum interualla,quq intra Ortum & occasum inter hos & illos incidunt ad certa reduci posse di musione: Hic vero sphae serie, modo rectae, modo obliquae cosideratio sese offert, quae quidem non otiose fuerit examinanda . sic igitur super caphilosophemur.

DE SPHAERA

pulis quib' ca ita sita est ldies& noctes sp squales sunt: quod tota torrida V OF Lazona fere accidit.de qua paulo inserius dissere

248쪽

vertici nostro imminet perpcndiculariter, SI aequi-.noctialis cst horiZotis loco. Et ubi ea est,uniuersus annus nocte una semestri constat. Atque lix regio nes ii sunt,quae glaciales appellantur, antiquisqui dem parum cognitae, nostro autem tempore multorum diligentia pertinaciq; labore perquisite, perui atque iam omnibus factae. Obliqua,quando alterpolorum magis altero- supra horizotem attollitur.Et tunc contingit per annum, noctes &dies inaequales esse, incrementumq; ideo magis augeri, quo magis genith ad polum appropinquat. Idque accidit duabus Zonis,quas temperatas nucupam qU2vbi &cuiusmodi sint, inferius apparebit.

DE MOTU SOLIS ET

aliorum planetarum.

Zodiacum medium dissecat linea quae voca tur Ecliptica, sub qua Sol a Lsidue sertur, neqI ab

ea unquam vel tantillum aberrat. Sub eodem Zodiaco sςrutur& planetae reliqui, Sole quidem liberiores, scd Luna cohibitio res, excepto Marte, qui plurimu excedit.

249쪽

Nam alij parsi quid ultra eclipticam transgrediunt. Luna liberius, intra tamen Zodiacum, per quinque quippe gradus supra vel infra progrest a spatiatur. , Mars ad octointerdu gradus ab ecliptica declinat. Duodecim illae zodiaci partes, quae signa vocantur,triginta singula,vii dictum, gradibus distinguutur: atque ita Zodiacus omnis in trecentos sexaginta gradus distribuitur. Sol autom diebus singulis ab occidente orientem versus nixus unoquoque die gradum unum , minutis interdum aliquot superantibus, interdum deficientibus progreditur, quamuis primi mobilis impetu raptus 24. horarum spatio, in contrarium ab oriente occidentem versus rapiatur: atque ita 36o. dierum spatio Solum uersum Zodiacum porambulasse dcberet. Sed enim, vel quia in tropicis obeundis nescio quid

morae contrahit, ut veteres opinabantUr, vel, ut

iuniores deprehendere: in unoquoque sere gradu minimum quid quotidie superest. quinque in super dies & horte sex accedunt antea quam annus decurso spatio ad punctum perueniat, ut serri coeperat : fitque annus i pse ex 363. diebus, & horis sex, quae quidem horae quarto, quoque anno supputatae diem unum efficiunt. Vnde Aegypti j,qui an nusuum persectum quadriennio quoque metiebantur, annum hunc communem per descriptam iugeris quadram figurabeut. Erat vero haec termini cui usdam signum. Singula enim iugera quatuor apud eos torminis insignita erant. Quartus itaque quisque annus, apud nos, uno plus reliquis die, maior est; isque vulgo, bissextus appellatur, propterea quod eo anno bis scribitur, sexto Calcod. Martias. Nam 24. Februar. diui Matthiae vigilia

250쪽

celebratur, atqlla ita testus eius clies in 2 s. disse tur nihilo secius tam die vigiliae , ouam die festo 6. Calen. Martias dicimus. Luna simili motu ad Orientem & ipsa tendit, quamuis ea quoque vi primi mobilis in aduersum trahatur . Sed enim vel quia plurimum distabat ab ea vi , vel quia orbem omnium minii nu sortiti est, quod iter annuo Sol

spatio ' i metitur , ipsa septem &viginti dierum

spatio su pera p, mox biduum consumit in assequendo Sole, qui iam unius sere signi spatium transi

rat. Atque ita sit, ut nono semper & vicesimo pem acto dic sub Sole transeat, atque illum mox praetem reat : diciturque Lunae coitus, cum ea ad gradum punctumque, in quo Sol est, applicuerit. Saturnus eX planetis, quod Sol anno uno, Luna eo dierum paucorum spatio metiuntur , cum proximus ipse sit coelo rapidissimo, maiorem vim patitur, vel quia maiore sertur orbesi , . annorum spatio Zodiacum perambii: Iupiter 12. Mars biennio. Venus atque Mercurius eodem sere cum Sole cursu seruntur: sed modo eum antecedunt, modo veluti cursu delassati iungunt iter, modo pares conserunt cum e gressus, de quibus suae sunt apud Astronomos traditiones. Octaua etiam sphaera, quae ut plurimorum est opinio, stellas fixas continet, naturali motu ser tur in orientem : sed quia primo mobili vicina est, longe maiorem patitur vim . Hinc accidit, ut non nisi centum annorum spatio per gradum unum

promoueri possit. Sed Astronomi plerunq; minorem annorum numerum deprςhendere . Constat

tamen ab Augusti Octaviani tempore ad hanc vLquc diem, qui anni fluxere 36. supra mille&qui gentos, Solem quatuordecim si me dies progres

sum.

SEARCH

MENU NAVIGATION