장음표시 사용
231쪽
EvT'MAωει- σιο os cis ἴλ3s Qvνινον, ἀρκτουρον sis ἁδη λοδο δακτυλsν ἰων. Hic ortus species describitur, cum enim Orion cum Sirio, qui in Geminis sunt in medio coeli existunt,neccsse est Arcturum cum Virgine oriri, idque cosmice,Sole existente in Virgine,sub initium Septembris.Sic& Columella, A Canicula sere post diem quinquagesimum Arcturus oritur. ET ALIBI. b is ONonis Septembris Arimirus oritur,scilicet mane cum sole ortu cosmico. Hunc ortum intelligit elis Thucydides libro secundo, ubi scribit cxercitum Laced moniorum discessisse ab obsidione plateae γυρου, relicta ibi parte exercitus. Quanquam idem locus de ortu heliaco, qui ortum cosmicum paruo temporis interuallo sequitur, noIncommode accipi potest. Plinius libro secundo. Arcturi sidus, quod exoritur undecim diebus ante aequinoctium Autumni. ortu scilicet heliaco,quo apparet Arcturus, lere Virgine accedonte ad Libram.
232쪽
Dicit coitum ceruaru fieri monse Augusto & Se ptembri, sub Arcturi ortum cosmicum & hcli acu. Theodorus Gaga in libello de mensibust, locum Caleni de hoc ipso ortu citat : cuius haec lunt verba libro quarto de tuenda sanitate. Esι ειεν ώραοταρον ποr ραο vis P c rimae etNM. τίω 6hΓλην ἡου αρ πυρου, os Iur κνινσ εν P -κowMυ
Maxime vero maturum est abietis semen sub ortum Arcturi heliacum, mense Septembri, &c.
233쪽
IIo De ortu circiter I .Februarij: quo tempore Sol ingreditur Pisces: Oritur autem Aristurus cum Virgin e. rectὰ dicit ur vesperi, hoc est, acronyche Sole in Piscibus descendente.
Tertia nox veniat,custodem protinus Vrsae. Aspicies geminos exeruisse PedeS. Tempy est 1i .Fcbruari j,sole in fine Aquari j prope initium Piscium, oritur Bootes cum Virgine, qui locus est oppositus soli .Ergo ortum intelligit acronychum: quare inquit, Noctu aspicies. De hoc ortu Plinius lib. I 8.cap. 26. OCTAVO calendas Mariij, hirundinis visu, & postero die arcturi exortu vespertino. Et Columella lib. . cap. Iq.i ORTUS Arcturi qui est idibus Februarij,sub
aduentum hirundinum. Idem lib. Ι Ι .cap.2.
Nono Calendas Martij Arcturus prima die orti
LIBRO III. FASTORUM. Sive est Arctophylax siue est piger ille Bootes,
Mergetur,visus estu vietque tuos.
Tempus est 3. Marti j, locus Solis in fine piscium. Occidit autem Alcxandriae Arcturui cum initio Scorpij. Quare, quia Sol ost sere in signo opposito, occasum intelligit matutinum, seu cosmictim .Haec exeositio qualiscunque est.Nam ut supra etiam monuimus, lini poetaenegligentes fuerunt in descriptionibus
234쪽
γoetico . rarptionibus ortus & occasus siderum . Verum occa-1um cosmicum describit Columella lib. I I. cap., . Undecimo,decimo,& septimo Calendas Iunias Arcturus mane occidit. Scilicet cosmice, Romae cum s. agittarij. Occidit ergo dictis diebus quibus Sol mouetur in primis partibus Geminorum, mane oriente sole e regione descendit.
Est & locus in Rheso Euripidis,
Occidunt signa & septem Pleiades aetherea Aquila in medio coeli volat. Describitur id fieri in noctu hyemali sub finem quartae vigiliae tribus sere horis ante ortum Solis. Oritur autem Aquila cum priori parte sagistiarij. Ergo eo versus medium csti ascendente, necesse est
Pleiades ex opposita rarte iam in Tauro descendisse,& Solem quoque lub horizonte esse in fine Capricorni , vel initio Aquari j . Finguntur igitur haec mense Ianuario acta,vel initio Februari j.
235쪽
diit Per Pierium Valerianum Bellunensem.
236쪽
os De tota Tu undi machina breuissm8. De Polis. De Aequjnoctiali. De Zodiaco. De Regiomibus signorum. Signa quibus Planetis addicta. De Tropicis. De Arctico oe Antarctico circulis:
De coluris. De Circulis mobilibus. . i' . ' De HoriRonte.
De Meridionali. De Dbara recta O obliqua. De Motu Solis oe aliorum Planetarum. ri:,i De Zonis. il ,
De inaequalitate dierum o noctium i ' Π De calore ct frigore. tolla' n in. De Eclipsibus. D l l l laucur acies Luna varia.
m id nox quid dies sit. De significationibus Eclipsis utriusque in πηορκορμο
237쪽
Cardin. S. R. E. Vice cancell.
Pierii Valerium Bellun. Compenaum in Sphaeram. V o D quaeris Alexander Cardinalis a m pli sq. torrarum situm tibi brcuitcr describi, quaeris quidem rem & scitu iucundam,& stud ijs tuis apprime necessariam. Nam siue poetas , siue historiam, siue Oratores legas, quae tuae sunt adolescentiae primae delitiae, quoquo te verteris, rei isti' cognitio tibi fuerit opportuna. Inuitat vero te sapientissimi, eruditissimiq; aut tui exemplum, ad ea omnia studiosius consectanda, per quae ille ad sum sum rerum culmen euectus csh : atque eos tibi primos in disciplinis gradus conti ituisti, qui ad humani ingeni j captum propinquiores esse videantur : ut gradatim inde ad rcliquarum scientiarum cognitionem,& consummatissimam, qua ille plurimum polle i, doctrinam progrediaris. Macte igitur hoc
animo, qui quem auum refers nomine,sapicntia et aequare contendas In quo spero Dcum Opt. Max. optatis tuis facillime rcsponsorum : tu modo hac pditus indole, his honorum auspicijs,totq; eruditissimorum ii omin u, quos domi alis, auXilio com unitus
238쪽
nitus paululum Quid enitere, dum institutum cum sum arripias, reliqua negotio minimo, ac si nulla puluere consecuturus. Quoniam vero terrae ipsius situs descriptio, dimentioque ad coeli rationem accommodanda est de coelo prius, coelique partibus disserere quam breuissime apertissimeque possc mnecellarium existimaui quod haec praesertim pars vi Latina dictione tradatur desiderari hactenus visa est. Fuerunt enim plerique etiam Latini homines, qui rem minus Latine in vUlgus edidere,quamuis carcera dilibenter examinarint. Curauimus autem ut ea esset in institutione nostra facilitas, ut tenera qua libet aetas doctrinae huius capax ficri posset . Nam S superflua pleraque, ne inepta dicam, quae plerisque fastidium asterre consueuerant,a me summota reiectaque sunt, eaque tantum ad sia, quae ad simplicem sphaersiplius cognitionem necessaria videbantur. Illa autem quae postea subsequuntur ad orbis geographiam pertinenciae, unoquoque vel medii, criter erudito commostrate, vultuo ipsius studio facillime consequeris.
II lud vero primum omnium tibi suerit mente
concipiendum, terram hanc quam incolimus uniuersam una cu aqua circunfusa, ac illi intras upraque, & infra etiam adhaerescente, pilae cuiusdam obrotundar modo considerari debere: quam circum aer undequaque dissulas circumplectitur eodemque modo aer a circunsuso igne confouetur. Quatuor enim his simplicibus, terra quippe,
239쪽
asua,aere,& igne,omnia constant, quae mox in varias rerum species consormantur . Suprae corpora
haec,ut fieri potest,orbicularia,septem Planetarum orbes alterum alteri instar corticum coepis incumbentes astronomorum subtilitas adinvenit, Lunae scilicet Mercurij,Veneris,Solis,Martis,Iouis &Saturni.Supra Saturni Sphqram stellarum fixarum orbis esse creditur. Huc usque humanae vis aciei sertur , totumque ecesi ambitum igneis quibusdam clauis confixum arbitratur.Supra tamen stellas coelum aliud esse fertur,quod primum mobile antiqui sap ientes vocat, utpote quod summi Dei neque enim aliter crodcndum
240쪽
dum cst) imperio cocitatum, assidua rapidissima livertigine ruens ab Oriente occasum versus, mox ab occasu ad orientis terminum sese circumuoluit,trahitque secum & stellarum fixarum orbem,& planetarum omnium sphaeras.Quaquam illae, uti videbimus inserius, reluctabundar, eo lentius aliar, cleri us vero aliae trahuntur, quo primo illi orbi rapidissimo vel propinquiores , vel longinquiores fuerint. Iuniores decimam adinvenerunt spnaeram, cui no- nulli pernicitatem eam attribuerunt : alij contra perpetua rerum diuinarum quietem in illa statue runt: ubi scilicet diuini spiritus piorumque ani Eadsistant Deo, aeternaque omnino tranquillitate Psruantur. Sed enim hoc hic disputare nostri non est instituti,qui ad simplicem quandam coeli traditionem properamus. Scias tame inter astronomos S philosophos de coeli orbibus, minime conueni roneque etiam de planetarum situ & ordine: sed nos haec tibi,ut a pluribus traduntur, exponentes, quaestiones in aliud tempus differemus.
E xo igitur c luna, ut uno omnia vocabulo c5plectamur,ad pomi hui qJ nunc prae mani
bus est, similitudine orbiculatu. utar enim hoc ad partem,qua de nunc agimus, satis idoneo. Vertitur hoc, ut diximus , supra terram ab oriente occidente versus: & ab occidente sub terra ad orietem,eo usq; unde mane ferri coeperat, quatuor & viginti horarii sp tio.Cardinales,quibus inniti videtur, aut circa quos versatur, duo, poli Graeco vocabulo nuncupanἰur: πιλω. n. Verto est. Horti unus,so mi