장음표시 사용
481쪽
2. De Messala quod quaeris; quid scribam nescio:
nunquam ego vidi tam pares candidatos. Messala occipias nosti. Scaurum Triarius reum fecit. Si quaeris, nulla est magnopere Commota συμπαθεια. Sed tamen habet aedilitas eius memoriam non ingratam ; et est pondus apud rusticos in patris memoria. Reliqui duo plebeii sic exaequantur, ut Domitius valeat amicis, adiuvetur etiam gratissimo munere; Memmius Caesuris commendetur militibus, Pompeii Gallia nitatu P. Quibus si non valuerit, putant lare aliquem, qui comitia in adventum Caesaris detrudat, Catone praesertim absoluto. 3. Ab Quinto fratre, et a Caesare accepi a. d. IXkal. novemb. literas, consecta Britannia, obsidibus acceptis, nulla praeda, imperata tamen pecunia, datas a litoribus Britanniae , proximo δ a. d. v I kalend. Octob. Exercitum Britannia reportabant. Q. Pilius eratiam ad Caesarem prosectu S.
et gloria valeat. Verumtamen de hoe non valde la horo. MAL. Quod quaeris) Num futurus siteonsul. COR R. Reum De ambito. Nam de repetundis iam fuerat absolutus. HAN. Συμπάθεια Animi commotio ex
Duo ρlebeii Nam Messala, et Scau. rus patricii; plebeii Domitius. et
Memmius. Ergo eum Messala Scaurus, cum Domitio Memmius couleu dehat. MA .
i Sic rescripsi pro vulg. adiui eiur
iamera non gratissιmo munere, quod Ciceronis sevientiae et veritati pror-aus re Pugunt.
Militibus ) Quos ad suffragia saepe
Pompeii Gallia) Gallia Transpadana. in qua Pompeius Strabo, pater Magni, coloniis ius civitatis et sus- fragii dederat. Pop. Milii scribendum videtur, Pomyeii gratia. Mun. Catone Quum Cato, qui tribuni a
plebis hiennio ante comitia in annum sequentem detruserat, sit absolutus
Ad Q. D. ep. S , lib. II. MAN. αὶ Proximo vel delendum est, vellegendum proximis scit. litoribus. NAnutius proximo aceipiebat sic ut pro Proxime dictum ad literas Proxime acceptas referretur. In Grono viana Proximo coniungitur cum fie-quentibus sic : Proximo a. d. VI K. Oct. exercitiam Britannua rePortabana.
Filius ) Piliae propinquus, quBm Atticus habebat in matrimonio. M. Veritas Vt praestes quod Promisisti.
482쪽
4. Tu, si aut amor in te est nostri a C tuorum, aut ullii veritas, aut si etiam sapis, ac frui tuis commodis cogitas, adventare et prope adesse iam debes. Non mehercule aequo animo te careo. Te autem quid
mirum , qui Dionysium tantopere desiderem 3 quom quidem abs te, quum dies venerit, et ego, et Cicero meus flagitabit. Abs te proximas literas habebam Epheso a. d. v id. Sext. datas.
i Legendum opinor aut etiam . si saPis.
iam dies Meneris Qui dies' An promissi Dionysii t ita ut hominem
secum habere Atticus ad certum tempus voluerit, Post M. Tullio cedere' Id ego vix credo: quum Praesertim proxima superiore epistola, quae uoumulto ante scripta est, Cicero Atticum roget, ut Dionysium mittat, de eeeta die nihil dicat. Placeret, quo die υeneris. ut desiderii vis ac magnitudo indicetur eorum, qui ne uuum quidem , aut alterum diem exspectaturi essent, sed eodem quo veutSSut, hominem esilagitaturi. MAL
Scr. praeter s. i , qui est alius epistolae initium exeunte Nov. A. V. C. 699.
De consulum cum consulatus competitoribus Pactione i; de sua cum Caesare coniunctione, et de PO eii legatione obeunda I.
Puto te existimare, me, nunc oblitum ConSUetudinis et instituti mei. rarius ad te scribere , quam solebam; Sed, quum loca et itinera tua nihil habere certi video , neque in Epirum , neque Athenas , ne IVO
in Asiam, neque cuiquam, nisi ad te ipsum profici
committamus partem fecisse videnturalius cuiusdam epistolae . Nam quum Atticus iam esset in Italia, et Cicero eum quotidie Romae exspeclaret, ineptum fuisset ei exponere cur neque in Epirum . neque Athenas, neqrie in Asiam literas dederit.
483쪽
scenti, dedi literas. Neque enim sunt cac epistolastu Ostrae, quae Si pertulae non sint, nihil ea res no Aoisensura sit; quae tantum habent mysteriorum, ut eas ne librariis quidem iere committamus. J. 2. ' ' Lepidum quo excidat; consules flagra ut inlumia, quod C. Memmius candidatus pactionem in Senatu recitavit, quam ipse et Suus competitor Domitius cum consulibus secissent, uti ambo IIS quadragena consulibus darent, si essent ipsi consules facti , nisi tres augures dedissent, qui se assuisso dicerent quum lex curiata ferretur, quae lata. non ESSet; et duo consulares, qui se dicerent in ornundis provinciis
consularibus scribendo assui SS . quum omnino ne Senatus quidem suisset. IIaec pactio, non verbis, sed Dominibus ci perscriptionibus, multorum tabulis quum
i) Corruptus hic locus et mancus absque melioribus libris expleri et sanari nou potest. In ullis editioni- luis legitur Le dum quo exedar.Graevius correxit Lepidum qui eacidat. Pactιonem Pactio haec erat. Mommius. et L. Domitius Ahenobarbus consules sieri cupiit ut: a 'pius uulem Claudius, et L. Domitius Alieno-hartius cousules id agia ut, rit conbulatu suticli in provincins mittantur. Promittis ut igitur, se operatu daturos, ut corisules creentur Memmius , et Calvitius : illi contra, se tres Rugures daturos, qui dicerent se ulluisse, quum lex Curicita de imperio provincii rum ad populum serretur: et duos consulares , qui se alluisse di Curent , quum senutusconsultum de ornandis, et iusti uendis consula Pilius Proviliciis scriberetur: nisi hoc secisseut, IIS . ctate ut ambo uitu trascuo Appio, ut Ahenobai LO. M. X. Quadi regena Coi radiis hoc ex vu-teribus libris reposuit Pro vulg. qua
Tres augures Nam , quum lex ad populum sertur. adsint nccesse est , qui dicunt licere per Iovem lege inferri. Tres autem plane, quum lex Curia in serebatur. quia triginta Cu
riao tres veteres tribus vir Plauseniu- haut . Veteres aute tu tribus suum
quoeque Augurem habuit. III AN . Quae lata non esset Augures igitur pretio erant adducendi, ut lutum mentirctitur. Λ Ou licebat autem siue curiata lege militare imperium inprovinciis Labore. ID. Qiatim omnino dum revera iacuite lata curiata lex, neque senatus suerat: sed, quasi utriatuque suisSet, ita Piovinciarum admi uistrationem . et lege curiata, et S. C. Se daturos consulibus promittebant Memmius, et Calvinus, si uiodo ipsi essent coia,ules iacit. l D.
484쪽
EPIST. I 8 LIB. IV, esse facta diceretur, prolata a Memmio est nominibus inductis , auctore Pompeio. Hic Appius erat idem. Nihil sane iacturae. Corruerat alter, et plane, inquam , iacebat. Memmius autem, dirempta coitione invito Calvino, plane refri Xerat; et eo magi S nunCcogitare dictaturam, ) tum savere iustitio et omnium rerum licentiae. 5. Perspice aequitatem animi mei et ludum 4 et contemptionem Seleucianae ' provinciae, et meher-
de huiusmodi debitis quae sine risuris contrahuntur. Ideo et Pararii pro-xeuetaeque interpositi, qui pecuniam mutuam quaere utibus . quam sine usura acci Perent, creditores conciliarent, qui sic dare vellent. Quorum
Proxeneturum OPera non erat opus
his qui pecuniam foenore sumere cogitarent. Recta enim ad mensam Rrgentariorum ibant, atque inde, si pignori hus et hypotbecis idonee cavere poterant, sumebant quantum vellent. SALM. de usuris cap. 6. Perscriptionibus PerscriPtiones sunt, ut nuuc loquuntur, assignationes ad trapezitam seu mensam. SO-lutiones, inquit Salmasius, apud au-tiquos romanos fieri solitas legimus duobus modis, vel ex arca, vel ex mensa. Qui domo solvebat, ex Brca ua Pecuniam sumere intelligebatur, quae ibi sine fructu recondita servabatur. Qui ex mensa numerationem eiebat, duplici modo eam facere solitus. Aut enim a mensario accipiebat foenore, qui Pro i Pso summam quam desiderabat, et cui numeratam illam vellet, dependebat. Tunc debitor talis summae mensario existebat. Aut pecuniam ipse habebat apud mensam depositam. Ex qua summa quantam summulam vellet, pro ipso Humerabat Mensarius , qui tuu to mi-
uoris exinde manebat dehitor. Hoc scribere, et Perscribere dicebatur, et inde scriPlura mensae. Salmasius, de laenore Trapezitico, lib. I. Cicero pro Flacco: Pecuniam in aedem sa
Tubulis Vide Salmasium. iv c. 6 libri inodo laudati. ID. Indueιis E codice deletis. COR R.
- Nomini hus scilicet eorum , qui haec pacti erant, et suam interposuerant sidem. 1 Appius Pulcher hoc anno con sui. Erat idem Ila non commovehatur, quasi nihil turpe commisisset. MAN.
Couione ) Coitiones eandidatornm
quae sint, nunc omnibus notum. MDito autem mirino , quia suo cousilio eontra Domitii voluntatem eam Pactionem in senatu recitarat. VI . 33 Gruterus e correctione Bosii cogi ακησεια, tum fuere iustitis et D.
itide contemptionem Seleucianae Pro
S Sic Mss. et edd. pr. Intelligunt
Syriam, s. Ciliciam; tu utraque est urbs Selcucia. Bosius e Uss. suis ediis
485쪽
ctile cum Caesare suavissimam coniunctionem haec
enim me una ex hoc naufragio tabula delectat , qui quidem Quintum meum tuumque, dii bonit quemadmodum tractat honore , dignitate , gratia i non secus , ac si ego essem imperator. Hiberna legionum eligendi optio delata commodum , ut ad me scribit. Hunc tu non ames 8 quem igitur istorum 8 Sed heus tu, scripsera in ne tibi, me esse legatum Pompeio 2 et extra urbem quidem sore ex idib. ian. 2 Visum est hoc mihi ad multa quadrare. Sed quid plura 2 coram, opinor, reliqua; ut tu tamen aliquid exspectes. Dionysio plurimam salutem: cui quidem ego non modo servavi,
sed etiam aedificavi locum. Quid quaeris 3 ad summam
laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet. Quo die ad me venies, si me amas, apud me cum tuis maneaS.
dit Silleianae. ΕRN. - Seleucianae Macedoniae , quam oli in provinciam coutempsit. et quam vocat Seleucianam a Seleuco Nicanore victore Lysimachi , qui tum Thraciam et Macedoniam is ditione hahebat. Iustin. lib. XVII, cap. I. I. F. GRUN. 1 Ita correxit Eru. Coll. ep. a set ad O. Datr. lli, 3. Vulgo hibernam legionem eligendi. Istorum in optimatum p Ep. 5 h. l. Pompeio ituro iii Hispaviam.
Ac det) Sic eineadaudum censui Eria. vulgo accedit. Ad me) Hoe aut abundat, aut explana , in aliquam villarum mearum, ubi tum ero. MAN.
486쪽
Ex ante penultima epistola superioris libri, atque huius secunda, intelligi urus cessatum esse scribi inter eos , annos ipsos duos , et menses paulo amplius Sex : nimirum ex a. d. IX. Kal. Nov. L. Domitio Ahenobarbo , et Ap. Claudio Pulchro Coss. ad usque mensem Maium , Coss. M. Marcello et Ser. Sulpicio : quo mense Cicero proconsule, in provinciam Ciliciam cum imperio Roma prosectus est, sibi et S. C. et lege Curiata traditam extra sorte in , Ap pioque successit. Scriptae sunt autem libri huius epistolao, ex itinere inagna ex parte: reliquae eX provincia, quo pervenit prid. K. Sext. quum Roma egressus est, ut diximus, circiter K. Maii, Marcello et Sulp. Coss. Quae ex itinere scriptae sunt, nihil continent mu morabile: quae in provincia, tantum , qua moderatione, qua abstinentia illam gubernarit; quoque inodo se comparaverit, si forte Parthi in suam provinciam irruptionem sacere conarentur. Nam quum superiore anno, exercitum populi Romahi, Crasso duce interfecto, miserabili clade affecissent, reliquiasque illius , haud satae magua manu , in Syriam persecuti, a Q. Cassio Longino sortissime repulsi suissent: maiori ac firmiori vi, hoc anno redierunt,
ab eodemque Cassio rursum Syria excedere coacti sunt. Ita enimio si a Cicero et Interim rumore adseentus nostri , ct CasSio, qui Antiochiae tenebatur, animus accessit: et Parthis timor iniectus est. Itaque cedentes ab Omido Cassius insecutus , rem bene gessit: qua in fuga, magna auctoritate Osaces dux Parthorum Mutatis
iaccepit, eoque interiit Paucis Post diebias. Continetur item his epistolis quomodo Cicero in Amano, Piudeuisso, oppido Eleuthero- Cilicum capto , nomen Impervioris assecutus fuerit, et quaedam alia, baud magui ad historiam momenti. Cessatum est autem scribi inter eos toto consulatu Cn. Domitii Calvini, M Valerii Messalae ritum Cn. Pompeii Magni ill , et Q. Metelli Scipionis.
487쪽
Scr. in itinere fortasse Minturnis post nonas Maii A. V. C. 7Oa. Cicero, quum ex senatus decreto ei prooincia Cilicia obtigisset, Atticum rogat, ut Mideat, ne mutuum ex absentia Ciceronis desiderium plus sit annuum i; de Annia Saturnini et inpii negotiis a; de Q. fratris cum uxore Pomponia dissidiis 3;POstremo , ut mandata curet, 4. CICERO ATTICO S.
Ego vero et tuum in discessu vidi animum , et meo sum ipse testis. Quo magis erit tibi videndum, ne quid novi decernatur; ut hoc nostrum desiderium ne plus
2. De Annio Saturnino curasti probe. De satisdando ero , te rogo, quoad eris Romae, tu Ut satisdes. Et sunt aliquot satisdationes secundum mancipium, vel Maenam ianorum praediorum, Vel Atilianorum. De Oppio, iactum est ut volui, et maxime, quod Dc caperuisti: quae quidem ego utique Vel Versura solvi
volo; ne extrema ex a Ctio nostrorum nominum exspectetur.
Satis lationes secundum mancolum Quid rei sit apud iuriscousultos , vide Culacium Obsemat. X , 4 . et Salmasium , de modo usti V. C. 26. eruiset Exposuisti, ostendistite daturum , si urgeret. ΕΡ. 4. IAN. Versura Vulgo odditur Iacta. quod a glossatore adiectum esse vidit Ern. - Versura facta versuram facit, qui, vetus ut aes alienum solvat, novum contrahit: fit enim conversio quaedam, et mutatio creditoris. MAN. Nostroneam nominum Pecuniae initii ab aliis debitae. ID. In discessu Quum a tuo complexu in Titsculano divulsus sum , in Pr vinciam Ciliciam proficiscens. NAM De Annio Saturnino Hane alii quaerent hastoriam, nisi sorte T. Αnisium Milonem significet Per notam. R R. De satisdando Satisdare dicitur qui fideiussores dabat, qui lilis eventum in se recipiebant, ita ut quanti
oonde miratus esset reus , ipso non solvente, is qui fidem suam interposuerat Pro reo solveret. GnAEv.
488쪽
LIB. V, EPIST. I 3. Nunc venio ad transversum illum extremae epistolae tuae versiculum, in quo me admones de sorore; qiaae res se sic habet. Vt veni in Arpinas, quum ad me frater venisset, in prirnis nobis sermo, isque multus. de te fuit; ex quo Veni ad ea, quae fueramus ego et tu inter nos de sorore in Tusculano
loquuti. Nihil tum vidi mite, nihil tam placatum,
quam tum meus frater erat in Sororem tuam; ut etiam, si stria fuerat ex ratione sumpta offensio, non appa
reret. Illo sic die. Postridie ex Arpinali profecti sumus. Vt in Arcano Quintus maneret, dies secit: ego Aquini, sed prandimus in Arcano. Nosti hunc landum. Quo ut venimus , humanissime Quintus, Pomponia, inquit, tu invita mulieres, ego accivero pueros. Nihil potuit, mihi quidem ut visu in est, dulcius, idque
quum Verbis, tum etiam animo, ac vultu. At illa,
TransMersum Quum Pagina, ver sibus recto ordine sutaequentibus completa. nihil ultra capit; lum, si quid eiusmodi superest, quod mullorum verborum non sit. Scribere 1Olemus de transverso. ID. i Ern. addendum putabat tua.
quod Ernestio tu mentem venit, Corrigere Arpinum, vel Aminalem. Dies feeit Non dies in vesperum iam vergens nam et Marcum fratrem eadem causa in Λrcano retinuisset . sed dies sestus Λrcani pagi. quem sibi Quintus in suo fundo celebrandum putavit. MAN.mueres, ego acciMem Pueros Ern.
Mulieres , ego Pueros Quas mulieres obsecro' Terentian ne an Tulliam ' Quid Z hae invitatae fuerunt, quasi hospites Z Neque enim dieit Mocia , sed inWita. Suspicio ergo mea illa est, Pomponiam mulieres illas invitare iussam fuisse , quae Αrcis ossicii causa. salutatum vener ut: quas Quintus humanitate ac liberalitate adductus, iuvitari volebat, mulieres a muliere : itaque et mros, citius quam Pueros, esse legendum et ut Arcanos item accipiamus. Arcae porro suere. haud procul Arpino. ad Melpham siuvium positae: qui ex Apennino defluens, perque planiciem Sua undas agens. sub Fregellis denique, Liri iungitur. Hoc oppidum hodie quoque Arcae dicitur, unde Arcanus : ut a Thebae, Thebis nus.
Animo Cannegiete rus ad Avianum corrigendum opinabatur mimo. Haud satis commode. Sed legendum potius videtur: idque quum animo , tum
489쪽
EPisTOLARUM AD ATTICVM audientibus nobis, Ego sum, inquit, hic hospita. Id autem ex eo, ut opinor, quod antecesserat Statius, ut prandium nobis videret. Tum Quintus, En, inquit mihi, haec ego patior quotidie. Dices, quid, quaeso, istuc erat 7 Magnum; itaque me ipsum COmmoverat; sic absurde et aspere verbis Vultuque responderat. Dissimulavi dolens. Discubuimus Omnes Praeter illam ; cui tamen Quintus de mensa misit; illa reiecit. Quid multa Τ nihil meo fratre lenius, nihil asperius tua sorore mihi visum est; et multa praetereo , quae tum mihi maiori stomacho, quam ipsi Quinto suerunt. Ego inde Aquinum: Quintus in A cano remansit, et Aquinum ad me postridie mane Venit, mihique narravit, nec secum illam dormire voluisse; et, quum discessura esset, suisse eiusmodi, qualem ego vidissem. Quid quaeris 3 vel ipsi hoc dicas licet, humanitatem ei, meo iudicio, illo die defuisse. Haec ad te scripsi sortasse pluribus, quam necesse suit, ut videres, tuas quoque esse partes instituendi
et monendi. 4. Reliquum est, ut ante, quam prosici Scare, mandata nostra exhaurias; scribas ad me omnia; POmptinium extrudas; quum prosectus eris, cureS, Ut sciam; sic habeas, nihil me hercule te mihi nec carius eSSe, nec Suavius. A. Torquatum amantissime dimisi Minturnis , optimum virum : cui, me ad te scripsisse aliquid, in sermone significes velim.
Statius) Libertus Quinti. Uideret. . Pararet, curaret.
490쪽
Ser. in Potnpeiano Vl id. Mali A. V. c. 7o a.
Scribit in Cumano multos ad se, etiam Hortensium venisse SemPronium Rufum non Menisse l. Deinde Atticum rogat, ut curet, ne Sibi Proseincia strorogetur aέ et ut, quum ex Epiro redierit, sibi de republica scribat.
A. d. vi id. mai. quum has dabam literas . ex Pompeiano proficiscebar, ut eo die manerem in Trebulano apud Pontium. Deinde cogitabam sine ulla mora iusta itinera facere. In Cumano quum essem, Venit ad me, quod mihi pergratum fuit, noster Hortensius: Cui, deposcenti mea mandata , cetera universe mandavi; illud proprie, ne pateretur, quantum esset in ipso, Prorogari nobis provincias. In quo Eum tu velim confirmes, gratumque mihi fecisse dicas , quod et venerit ad me , et hoc mihi, praetereaque si quid opus esset, promiserit. Confirmavi ad eam causam otiam Furnium DOStrum; quem ad annum tribunum plebis videbam fore. Habuimus in Cumano quasi pusillam Romam: lanta erat in his locis multitudo, quum interim Russo noster, quod se a Vestorio Observari videbat, strate-
Ruso nosteν Ille est C. Sempronius Rufus, de quo in Epist. Fam. est. 8. lib. Vt II, quem hie per ioctim appellat Rufionem. Quoniam autem
cum Vestorio nescio quid ei erat eou-troversiae, arbitrum statuerant Cieeronem, ut cognosceret. Deinde, quum Sempronius se a Vestorio videret ob servari observa hat autem Vestorius, ut, si Cieeronem Sempronius adiisset, statim et ipse aeeurreret, transigendaeqne controversiae arbitrnm moneret: quod Rufio nolebat, ut qui sanon honam habere causam intelligeret I hominem stratagemate sesellit: nam ad Cicerouem non nCcessit. Ruve Cieero gratissimum sibi fecisse, dicit, quod de eontroversia audiri noluerit. id est, quod ad se arbitrum non 'accesserit. ut de controversia , quam habebni cum Vestorio, transigeret. in quo quasi gratiam referre