Georgii Agricolae De re metallica libri XII quibus officia, instrumenta, machinae, ac omnia denique ad metallicam spectantia non modò luculentissimè describuntur, sed et per effigies ... ita ob oculos ponuntur ... ; eiusdem De animantibus subterranei

발행: 1561년

분량: 604페이지

출처: archive.org

분류: 화학

251쪽

per eius foramina penetrantes altera capsa longa decidunt in alteram bre.'uem, ius fundum foramina habet angustiora:qua secundus discretor item ad arborem uel tignum ualide appellitiiteriim minutiores tertia capsi exisceptae delabutur in tertiam capiam breuem,cuius fundum angustissima ha, bet soramina quam capsam tertius discretor,similiter ad arbore ues tignum ualide appelli ac tertio res minutulae per foramina incidunt in abacii Dum autem operarius cisio aduehit aliam tumuli partem discernendam, quisque

interea discretor unco ex arcubus extra eta suam capsam aufert,eam inuertens,glareas uel sabulum,quod in eius fundo remansit, coaceruat. Minutustas uero res,in abacu delapsas,Primus lotor, nam totidem sunt, quot discreatores,deuerrit,& cribro,cuius soramina sunt angustiora quam tertiae capsae breuissoramin exceptas lauat in vase, aquis sere pleno. Quod cum fuerit eo quod cribrum transmisit,refertum turbine extrahit,ut aqua effluat: mox

id quod in uase resedit,batillo consscit in abacum secundi lotoris:qui ipsum lauat in cribro cui angustiora sunt foramina: quod etiam tune in uas decidit idem eximit & in tertii lotoris abacum inqcit: qui id ipsum lauat in cnbro, cui angustissima sunt foramina. Aris autem ramenta,quae in ultimo uase res sederunt,exempta excoquunturiid uero, quod quis lotor radio abstillic in area linteis extentis contecta lauatur. Quin etiam Aldebergi, quod plumbi candidi metallum est in montibus Bohemiae finitimis discretores talibus capsis breuibus ex trabe suspensis ututumquae tamen paulo ampliores sunt,& priore parte patentiqua glareae,quas non transmiserui, earum ad tignum

appulsu statim excuti postunt.

Operarius eisio glareas adaebens A. Prima capsa longe B. Prima capsa brevis c. tau manubria D. Eiusdem ama E. F is F. Trabs G. Tignam H. Secunda eapsa longa I. secinia casa eius T. Tertia rapsa longa L. Tertia capsa brias M. Abas

252쪽

LIBAR OCTA vvs At si uena metalli uiues fuerit terrae arenae tabulum glareae saxoru, ex te cto excisora, rutro uel rastro e tumulo erutae,& batillo in cribru amplu ueli in cora

253쪽

Sed Bohemi utuntur corbe uiminibus contexta, sesquipedem lata, semi pedem

in corbem eonte Ee lauantur in ease aquarum sese pleno Cribrum pleia latum est cubitum, altum semipedem: eius fundum tantula habet foramina ut per ea glareae eruo non maiores decidant.Filis uero serreis rectis & tranGuersis.quae ubi se contingunt clauiculae ferreae complectuntur, contextum circulo ferreo duobus bacillis transuersis item ferreis innititur: reliquam cribri partem e tabulis in uasis figuram sermatam,duo circuli ferrei cingui:

ueruntamen nonnulli id ipsum columis aut quernis circulis uinciundi. sed tunc tribus. Habet autem utrinq; ansam:quas materiam metallicam lauatus rus manibus tenet:in hoc cribrum adolescens res lauandas corincit: mulier ipsum uicissim ad dextram &sinistram uersans succutit: quo modo terras, arenas,glareas minores transmittit: maiores in eo remanent: quae ei edis iacoaceruatae subiiciuntur pilis. Limus uero cum arenis, sabulo, glareis aqua exantiata ex uase batillo serreo eqcitur:& in canali, de quo paulo post discam,lauatur. Cribrsim A. Eius anse B. vas c. Rin cribri filis ferreis contextum D. cireulat E. Bacilla F. Circuli G. Haller uersat eri brum Η. Αὀolescens ei suppeditat materiam uitaniam I. Vir batillo materiam,quam cribram- se eisit T.

254쪽

pedem aIra: mi duae sunt anser, quibus prehensam agitat &succutiunt in uase ues parua lacuna aquis fere plena : quod ex ea in uas uel lacunam decidit, exemptum lauant in lance : quae posteriore parte altior est, priore humilior& plana: ex qua eum ansis,quas item duas habet,prehensam agitat in aqua, id, quod leue est, effluit: quod graue & metallicum, in eius fundo residet.

At auri uena malleis contusia uel pilis cominuta, atq; etiam plumbi candi di molitur in satinam. Prima mola, quam aquarum impetus circumagit, sic se habet: axis ad circinum rotundatur, aut angulatus efficitur: cuius codasces ferrei uersantur in dimidiatis catillis serreis qui in tignis inclusi sunt: is uero axis impellitur rota,cuius pinnas ad frontem affixas, percutit fluminis impetus. In eodem axe inclusum est tympanum dentatum cuius dentes in lateὸ refixi sunt: hi impellunt alterum tympanum, quod ex striis materiae durisssimae constat. Hoc autem tympanum est circum axem serreum, habentem in imo codacem, qui in tigni cuiusdam catillo ferreo uersatur: in summo subsscudem ferream que molam con tinet, ita cum alterius tympani dentcs alterius fusos impellunt,molae fit circinatio: cui machina impendens per in sum u dibuluin

255쪽

Molae praeterea tres sunt in auri uenis, in primis uero lapidibus lique cci tibus eius metalli non expertibus molendis usitatae: quas omnes non aquarum impetus, sed hominum uires, etsi duas etiam iumentorum circvag Prima uersatilis il proxime descripta tantummodo distere rota. quae clauuersatur ab hominibus ipsam calcantibus, aut ab introductis equis, uel alinis uel etiam robustis capris: quorum iumentorum oculi linteis illigSecunda tam trusatilis quam uersatilis a superioribus duabus differt altero, axe statuto, qui ei pro strato est. Axis ille ad inserius caput habet ueg orbem quem operarii duo tabellas eius pedibus retro trudentes circumam, quat ε

dibulum suppeditat uenam: quae in farinam molita ex lignea bractea rotundata effunditur in eanalem, & ex eo in ossim ae solum delapsa accumulatur: inde media reseruatur ad loturam: quoniam uero haec molendi ratio postu at ut ola modo attollatur, modo demittatu duae trabe quae trudibus attolli & demitti possunt,3ignum,in cuius caullo serreo axis ferrei codax uera satur, sustinent.

256쪽

aut asmus,unde asinaria dicta, circumagit. Axis autem circumacti tympanudentatum,quod est ad superius eius caput uersat id, quod ex fu sis constat et una cum eo molam.Tertia uersatilis est: nam non trusa manibus,sed circurris acta uersatur: inter quam & caeteras magnum est discrimen: etenim inserior lapis molaris superius sorma habet, ut molam, quae uersatur circum ferreum axiculii continere possit.Is in media molaris forma inclusus per molam penetrat. Operarius autem serreum uectiem s a tutum qui est ad superiorem lapisdem molarem qui proprie mola dicitur, manu prehendens circumagitimos la media est per rata: in qu 'd foramen uena conieeta delabitur in inferios rem lapidem molarem, ibi. molitur in farinam: quae sensim ex eius foramis ne decidit: & uarris modis, quos postea exponam, lauatur, priusquam cum 'RUenco uiuo permisceaturi

Printa mola A. Rota 2 ranis xersat. R. secunda mola c. orbis axis statuti D. Eius t)mpanam dentatum E. Tertia mola F. inferioris lapitis molaris forma G. DusImaxiaeulus statutus H. Eiusdem foramen I. Superioris lapidumoraria uectis K. Et dein formen L.

v x Attamen

257쪽

DE METALLI CRAttamen quidam fabricantur machinam, quae una auri uenain uno eo dem tempore tundat,molat, a do purget, cum argento uiuo permisceat aurum

258쪽

aurum. Machinae unica est rota, qua riui impetus eius pinnas percutiens uersat:axi ab altero rotae latere existunt longi dentes: qui pila attollunt,uena siccam cotundunt: mox in rotundu molae receptaculu iniecta,& sensim per eius foramen illapsa molitur in farina. Inserior lapis molaris est quadrangustus sed se a habet rotunda in qua mola rotunda uersaturiat foramen,ex quo farina in primu uas delabi tur. Uerum axiculi ferrei subscus in mola, coadax in trahis catillo includituriculus axiculi tympanu quod ex fusis constat, a tympano axis dentato circvactum molam uetiat. Vt uero sarina cotineter incidit in primu uas ita etiam aquaequς rursus ex eo effluit in secundu, quod humilius est:& ex secudo in tertiu quod humillimu ex tertio plerun* in lascusculum ex una arbore cauatu: in unoquo aut uase inest argentu uiuum,

unicuiq; asserculus est impositus Sc ad ipsum affixus: per cuius medii sora. men penetrat axiculus statutus: is ne altius q; oportet, in uas descendat, quaas Ierculu attingit extuberat: ad eius inferius caput dus tabellae inter se transsueris assguntur, quas tertia decussa Esuperiori codax est in trabis catillo snis clusus: a t circu que axiculu est paruu tympanu,quod ex filiis costat: quom quod uersiatura paruo tympano delato,quod est circum axiculu stratum, cuius alteru caput in magno axe strato inclusum est: altem in tigni cuiusdam cauo erassis laminis ferratoniain tabellae,quarii ternae in singulis uasis in orisbem torquentur, farinam cum aqua permista agitantes etiam minutula auri

ramenta ab ea separant: quae delapsa argentu uiuum in se trahit ato purgat. Sordes uero aqua rapit:argentu uiuum in alutam uel linteum lini xylipi contextu factum infunditur: quae cum,ut alias scripsi, comprimitur,argentu uistium per eam defluit in ollam subiectam:aurum in ea remanet purum. Alii in locum uasorum tres canales latos substituunt: quorum quisep habet axicus tum angulatu:in quo senae tabellae angustae inclusae sunt, & ad eas totide inis bellae latiores transiuersae affixae: quas aqua immissa percutiens circumagit: hae farinam cum aqua permistam agitantes metallum ab ea secernunt: ueruntamen si farina, in qua auri ramenta insiunt, purgatur,prior lauandi ratio hac longe praestat,quod ea argentum uiuum,quod in uasis continetur,statim ad se alliciat si farina in qua lapilli nigri, ex quibus coflatur plumbum candidu, insunt minime est aspemanda. Quanquam rami abiegni conuoluti,&in caonales,in quibus talis farina de mola per canaliculum in eos delapsa lauatur, impositi utiliores sunt: nam lapilli uel ab eis retinentur, uel, si aqua ipsos raspit,de eis decidunt & subsidunt.

Machinae rota A. ris B. Pila c. Molae receptaculum rotundum Eusforamen per medium penetrans E. Inferior lapis molaris F. Eius forma rotunda G. Eisdemframen M. mcutusferreus I.

Eiusfuscus K. Trabs'L. Axiculistrem tympanum quoa exfusis constat M. Axis tympanum dentatum N. Vasa o. percidi p.

xiculi statuti Q, Eorundem pars extuberans R. Eorundem tabella Eorundem ympana qua exsusis constant T. Axiculus firatus in axe inclusus v. Eius tympana dentata π. Tres canales Y. Eorum axiaculi et . Tabellae recta A A. Tabelia transuersae BB.

D. s.

u 3 At septem

260쪽

ti devexo uel in amplo lacu uel in area curta uel in area linteis extensis contecta,uel in cribro angusto. Caetcrae uero lauandi rationes aut alicuius metalli propriae sun t, aut cum ratione pilis tundendi uenas udas coniunctiae. Canaalis autem simplex sic se habet: prim d caput altius est quam canalis, longu podes tres,latum sesquipedem: quod constat ex asscribus super tigna impositis& ad ea ais visaeius latus utrunq; habet tigillum in asseres immissum: quod aquam in id per fistulam uel canalicuiu influentem arcet cogit in recita defluere. Eius uerd medium aliquanto depressus est,ut in eo glareae saxoru & m iuscula metallorum ramenta subsidere possint: ad altitudinem dodrantis sub capite est canalis depressus in terram, longus pedes duodecim,latus 8c altus sesquipedem: cuius fundum & utrunq; latus est ex asseribus faetiim, ne teris

ra sorbeat metalloru ramenta, aut aquis madefacta incidat in canalem, eius, dem infima pars obstruitur tabella humiliore quam canalis est: cum hoc casnali recto comittitur alter canalis transuersus longus pedes sex latus et altus

sesquipedem at* similiter asserum munitione septus: infima parte occludi, tur tabella, sed etiam humiliore, ut aqua defluere possit: quam tertius canais lis excipit & extra domiciliu deducit. In illo canale simplici Iauatur materia metallica, quam quino cribra ampla transmiserunt in officinae solui ipsam enim auec tam & coaceruatam lotor iniicit in caput canalis,& aqua in ipsuiri per fistulam & canaliculum immisia, cana, quae in medium caput defluxit Scresedit, agitat rutro ligneo: sic posthac appellabimus instrumen tum confeseium e pertica in tabellam, longam pedem & latam palmum infixa: qua agitatione aqua fit turbida, rapitq3 limum & arenam, atq; minutula metalloruramenta in subiectum canalem: maiuscula uerd cum glareis remanent in ca pite: quae ablata adolescentes in abacu ampli lacus aut in arcam curiam conIiciunt, eaq3 a glareis discernunt: postqua canalis limo 8c arenis resertus su es risi lotor fimala perquam aqua influit in caput, occludit. MOX ea, quam constinet canalis effluit:quod quam primum faetum fueri limum S arcnas cum minutulis metallorum ramentis permistas, batillo ethcit,& eas in area linteis extensis contecta lauat: quinetia canali nondum repleto persaepe adolescentes eas in alueum in ieetas, in eandem aream inserunt de lauant. In capite hir, ius canalis etiam farina metallica lauatur sed maximc ea, in qua lapilli nigri insunt,quo modo in canalem abiegnus ramus conuolutus imponitur, sicuti quo , cum uenae udae pilis tunduntur in magnos canales imponi solet. Laspilli autem maiusculi qui in suprema canalis parte resident, separatim lauaritur in canali devexo: separatim in eodem mediocres qui in media subsidui: separatim limus, cum minutulis lapillis mistus, qui post ramum in infima canalis parte subsidit in arca linteis extensis contecta.

Caput canalis A. Afida B. Cenalis c. Tabella D. Caralis transiuersus L. Batili F. Rutrκm G.

SEARCH

MENU NAVIGATION