장음표시 사용
471쪽
casam asportatae in cupam effunduntur: & ex ea in his locis,in quibus uiu salsae fuerint mox situlis in cortinam transfunduntur. In quibus uero minu, salsae prius cochliari alto,'simul cu manubrio ex una arbore cauato in patiuas cupas. in quas salsi lapides iniecti sunt, ut acrimonia,quae in eis est aqvii impertiant: tum inuss in canaliculos per eos ducuntur in cortinae ex septem& triginta salsae stulis Halae Hermunduroru magister, & qui succedit uictimus eius muneris uicissim duas filis massas, quibus est metae figura, consi ciuii Vter. habet ministru aut pro eo uxorem sociam laboris: adest etiam adolescens qui ligna uel stramina cortinae subricit: omnes hi quod istiusmodi officinae ualde incalescant, capita tantummodo pileolis stramineis &ue. renda subligaculis tegunt caetera nudi: sed quam primum magister primam salsae situlam infuderit in cortinam adolescens ligna uel stramina subici ta accendit, si ligna cremantur uel fasces ramorum aut uirgultorum, sal fit candi, dus: si stramina non raro subnigmeorum enim fauillae cum fumo in operculum sublatae, rursus decidunt in aquas eas nigrore inficiunt. Ut autem sal, sae celerius condensentur cum magister duos salsae modulos & totidem tu Ias infuderit, circiter sesquicyathum Romanum sanguinis bubuli uel uitulis ni uel hircini uel misti in undevigesimam falsae situlam essundit, ea dissolutum in omnes cortinae angulos distribuit. Quanquam alibi sanguinem cera
uisa dissoluun t, sed cum iam aquarum seruentium sordes spumis mistae aps parent eas batillo despumat: quam spumam si ipsi lapidibus si Isis opus see rit, per soramen quod fumum emittit in focum infunditi ibi coquitur in lapides falsos: si non in officinae solum effundit: quod primu coquendi & dea spumadi munus semihora perficit. Deinde eas adhuc horae quadrantem dc/coqui t: quo tempore incipiunt in salem densari:quas iam calore conmuerutes ipse & minister, assdue spathis ligneis uersan t: tum hora eas seruere limequo tempore sesquicyathum ceruisiae infundit: S ut aura cortinae non inspiret, eius seonti minister imponit asserem loqum pedes septem & dimidium, altum pedem: utri* etiam eiusdem lateri asterem longum pedes tres &do dratem. Ille quod coriina in ipsius se is sit inclusa, stabilis manet. Hi duo.
quod illi & priori tigillo transiuerso insistan t: postea asseribus sublatis duas
corbes altas pedes duos et superius totidem pedes latas,inferius tantummodo palmum,tigillis transuersis idem minister interponit: in quas magisterulem batillo inricit easq; semihora complet. Deinde rutilis asseribus cortrox impositis falsas feruere sinit horae dodrante. m iterum salem batillo sublatum,&sali, quo utra corbis completa est, superiniectum accumulat. lndi uersis autem locis, diuersas sali dant figuras: in corbibus fiunt massae figura metae,sed non in his solis uerum etiam in instrumentis quae ima nes mul rum rerum exprimunt,ut etiam tabulae quaedam in quas item falconii ONI Tam uero tabulas quam corbes in altiore casae loco, qui tertia, ut dixi, eiu Pars est, uel in scamno aeque alto, & in quod ex eo itur, reponunt, ut sal λς calido magis exiccetur. Magister & eius uicarius 'interdiu nocta que, sit diebus anniuersa s tantummodo exceptis, salsas alternis coquentes sit conficiunt. Nulla cortina diutius anno dimidio ignis uim sustinet. eam φλ
gister singulis hedomadis aqua infusa lauat: lauatam straminibus subi
472쪽
LIBER vNDE cINVs. 44γt his imponit & percutit:sed recente primis duabus hebdomadis ter reliquis his. Quo modo crustae de fundo decidunt: quae ni decussae fuerint, tardius uehementiore igni sal conficitur: qui & plus salsae consumi si & cortinae laminas adurit. Si tunc aliquae rimae,quibus cortina sathiscit,apparent, oblinuriatur malvia. Sal qui primis duabus hebdomadis conficitur minus bonus est. quod serrugine fundi,nondum crustas contrahentis,soleat infici. Quanquauero sal isto modo ex salsis latum putealibus & sontanis fit, tamen etiam eo. dem ex fluuialibus 8c lacustribus,& marinis potest cofici quin ex his etiam, quae arte salsae suntTtenim in locis,in quibus sal effodituricius impura fragomenta & ramenta conssciuntur in aquam dulcemcipsa decocta spissatur in salem. uidam salem quoΦ marinum,aqua dulci anula,recoquunt, et in metarum paruarum figuram formant. Situla A. Modulus B. Cupa c. .magister D. δε-lescens E. Qxor F. Spatia lignea G. Feras Η.Corbes i. rutiliam Κ. Rutrum L. Stramina Μ.αη N. Hasculumsanguinem continens O. Ca
473쪽
Aliqui salem ex saliis quae semetes ex terra e Ruun hoc modo confiu In lacunam scaturiginosam imponunt ollas fictiles, imp eas tantam λῆμ'
474쪽
ex scaturigine cochlearibus haustam, infundunt, ut semiplenae fiant: quam perpetuus aquarum, quas lacuna continet, seruor, non aliter ac ignis ardor falsam in cortinas infusam coquit. Quamprimum autem coepera i crassescere, quod fit eum ad tertias aut amplius fuerit decocta, sorcipibus ollas prehenis dentes eam in ferreas cortinas parua & quadrangulas item in lacuna collo, catas effundunt: quarum cauum longum esse solet pedes tres, latum duos altum digitos tres. Quoniam uero singulis quaterni sunt pedes graues, quib. insistunt aqua eas subit & undio cingit: nec tamen influit. quae, quia contianen ter & ex lacuna per canales emuit,& scaturigines recentis copia suppeditant,semper feruet, at crassescente aquam in cortinas insiliam in salem densare potest: qui mox batillis eximitur idem labor saepius iteratur. Verum si salse cum aliis succis permistae fuerint, ut plerun calidae esse solent, ex cis sal non debet confici. Lacuna A. Ollae B. Cochlear c. Cortinae D. Arceps E. Ain aquas falsas,sed maxime marinas in magnis ollis ferreis coquiit: qui, quia plerunq; liramina solent concremare,salem nigriorem conficiunt: qui
dam in iisdem ollis muriam salsamentorum decoquunt: hi uero salem effiaciunt,qui pisces & sapit Sc olet.
475쪽
DE RE NETALLIcATripus B. Cochlear altum cEos autem, qui salem ardentib. lignis, aquas salsas infundendo coficiunt, fossas,in quibus collocent ligna facere oportet: quascduenit esse longas p des duodecim latas septem altas duos 8c dimidium, ne aquae infusae effutuundi in lapidibus fallis,quaprimum haberi possunt, eo struetas,ut nec aquas sorbeant,rie terra ex earum fronte, tergo lateribus decidat:sed,quonia carbones una cum Iiquore salso mutantur in salem, Hispani, ut Plinius scribit, etiam lignum reserre arbitrantur. Quercus optima, ut quae per se cinere si cero uim fatis reddat. alybi corylus laudatur. Attamen sal quicu* ligno ς'
fisinon multum probatur, quod niger sit 8c parum syncerus:quocirca iis lis conficiendi ratio a Germanis & Hispanis repudiata. Fossa A. Has in quod asia derivatur B. Cochlear c. Situla ad perticam, in ea inclusam,a D. Disiti
476쪽
sella uel falis & halinitri sceis Sed dilutum,ex quo conficitur sit,fit
eunda: lixivium uero ex cinere arundinis uel iunci. Verum ex terra salsa oriatur dilutum,ex quo decocto sal tan tu modo conficitur: ex altera,de qua pauald post plura dicam, ex quo sal 8c halinitrum. At ex cinere nascitur lixivium, ex quo etiam sal solus fit. Tam autem cinis quam terra primo conssciatur ira magnam cupam: deinde aqua dulcis ei a tandaturiquae, cinere uel terra peraticis agitata, horarum sermὸ duodecim spacio imbibit salem: tum turbine ex cupa exuae o,colata excipiatur labro, mox siue dilutum fuerit salsum siue lixivium vasculis haustum infundatur in paruas cupas: ad extremu trans furia datur in cortinam serream ues plumbeam, & coquatur,donec aquis exhalastis succus densetur in salem. Cupa magna A. Tuda B. Latrum c. Cochleariatum D. Cupaparua E. Cortina F.
477쪽
DE RE NETALLI ea Atq; lis fere silis eo sciendi rationes sunt.Nitrum uero item fieri totc aqua nitrola, uel ex diluto,uel ex lixivio. Vt aut aqua maris,auxδli' Σ
478쪽
4 3 in salinas infusa calore solis coquitur & mutatur in salem, ita nitrosa Nili in nitrarias infusia siue derivata, & eodem' ardore solis deco sta uertitur m ni trum : quinctiam sicuti mare sitaui influens in eiusdem AEgypti solum, abit
in salem, ita Nilus, eum circa caniculae ortum exundat, in nitrarias influens. in nitrum conuertitur. a. Nitraria B. Tales meroes conistis.
At dilutum, ex quo conficitur nitrum, fit ex aquis dulcibus terra nitrosia mercolatis lixivium ex iisdem percolatis cinere roboris uel quercus:utruit labris exceptum,& in aereas cortinas quadrangulas ingestum coquitur us ad eum finem dum in nitrum spissetur. Sed nitrum tam natiuum quam Biscticium in cupis pueri impubis urina temperatu decoquitur in iisdem cortis nig Decoetium infudditur in cupas, quibus sunt fila aenea: ad quae adhaereis scens concrescit,& fit chrysocolla, quam boracem Maurorum uocabulo nominamus. Quonda nitrum prs ter urinam Cypria aerugine temperatu fuisse.& tritum Cyprio aere in Cypriis mortariis,Plinius autor est. Quinetiam quidam chrysocollam ex alumine fossili,& sale ammoniaco eonficiuntiopa in aua nitrum mistetur cum Urina A. Cortina B. Cupa in qua chusocolla densatur c. filla D. Mortarium E.
479쪽
Verum halinitru conficitur ex terra sicca & subpingui:q si aliquantulum Ore retineatur, gustatu salsedine, cum acrimonia quada permista, comout Ea terra dc puluis mistus altitudine palmi, alternatim ponantur in cupis putiis iste habeat duas portiones calcis ustae & aqua non restinetae, atq; tr neris quernei, uel ilignei,uel roborei, uel cerrei uel similis: cum quae ' cupλhis,alternatim positis, tota excepto dodrate fuerit completa, tantaeaquVῆ, fundantur ut plena fiat: qus post in terra percolatae hali nitru quod in eὸ πὸ combiberunt, turbine ex cupa extracto dilutum excipiatur labro Sual cui
haustiam in paruas cupas infundatur. Quod si sapor ei fuerit ualde saltu
aliquatum acris,probatur: sin minus improbatur: at iccirco rursus cas terra Percoletu Vel altera recenti: quinetia aquae duae uel tres,una eὸum terra halinitri plena percolentur: sed diluta non commisceantur nati idcix λPOr Omnibus eis fuerit: quod rard uel nunquam accidit. Uerum primὸ q*rque in unam cupam infundantum in alteram secunda,in tertiam tertiδ .
que uero secundum uel tertium dilutum loco simplicis aquae tem p ς ς' rur recenti: quo modo ex utro coficisur primum dilutu:cuius qu/psssycopia habetur in aeream cortina quadrangulam infundatur & decoquὸν ad dimidias: mox transfundatur in cupa: in qua operculo tecta,cuidiqy'terrenu est, subsederit, & dilutu fuerit limpidu, in eandem cortina, uri λψ refundatur at recoquatur. Cum uero effervescens spumauerit ne ciu*-
480쪽
magis purgetur, in ipsum infundantur librae tres uel quatuor lixivi j facti exiritius cineris quernei, uel assimilis portionibus, & una calcis ustae sed aqua non restinctς. Verum aqua,prius quam infundatur, alumen fossile resolua. tur: sint uero illius librae centum & uiginti,huius quin : paulypost dilutuuidebitur esse limpidum dc caeruleum: sed coquatur usque dum aquas quae lubtiles sunt exhalet: maxima salis postea cochlearibus ferreis exhauriendi pars in iundo cortinae resideat. Succus autem traffundatur in cupam,in qua bacilla recta & transuersa sunt inclusa:ad quae re geratus adhaerescit:atcp, si multus fuerit tribus quatuorue diebus densatur in halinitrum: deinde diluis
tum non congelatu effundatur,&referiretur at recoquatur.Halinitru ue ord excisum eo ipso diluto lauatum conriciatur in tabulas ut hoc destillet, ipsum exiccetur. Hal instrum certe ex diluto,pro succi,quem combibit multitudine uel paucitate,oritur mul tu uel paucum: ex lixivio afluso, quod ipsum purgat quodam modo puru dc lympidum. Sed purissimu 8c translucidum. quod magis a sale purgetur, & cras studinem exuat, hoc modo conficitur: quot amphors diluti infuliduntur in cortinam, tot congii lixiust, de quo iam dixi affundantur:& in eandem cortinam conqciatur halinitrum factitium, quan tum diluto & lixivio dissolui possit: quam primu mistura effervescens spumauerit trassundatur in cupam, in quam iniectum sit fabulum, de fluuio
sumptum & lauatum: ea panno tegatur: mox turbine ex fundi foramine existracto mistura sabulo percolata excipiatur labro: deinde in eandem uel alteis ram cortinam insula decoquatur donec maiorem diluti partem exhalet. Veruntamen si quando ualde bullit 8c spumat, litatutum paucum affundatur. Tum transfundatur in altera cupam: in qua bacilla sunt inclusa: ad quae eti1 ipsa adhaerescens si pauca fuerit biduo, si multa triduo, uel summum quatri
duo congelat: quae uero densata non fuerit,in cortinam refundatur & reco. quatur ad dimidias: at* iri cupam transfusa restigeretur: quod toties facere oportet, quoties res hoc postulat ut fiat. At 3 alio modo halinitrum purgat: eo enim ollam, ex aere caldario factam, complent,& Operculo,item aereo, te.ctam in prunis locant:ae ipsum coquunt donec liquescat. Ollam autem operculatam no oblinunt, ut operculo, cui ansa est,sublato uidere possint utrum
liquatum sit necne. Cum liquefactu fuerit sulfure, iri pulue em resoluto conspergunt.Quod, si olla,in igni reposita,n5 arserit accendunt: quo simul cum crasis hali nitri pinguitudine, quae supernatat,& sola tunc ardet, consumpto fit purum: mox ollam ex igni remouent: postea ex restigerata eximunt halia nitrum purissmu: quod candidi marmoris speciem gerit: at* tunc etiam id, quod terrenu est,in fundo residet. At terra ex qua dilutum fuit factum,& ras j mi quernei uel c5 similis arboris alternis sub dio ponatur, & aqua quae comhibit hali nitru, conspergantur: quo modo quin uel sex annis ruris apta fit ad conficiendu dilutum.Halinire quodammodo purum, quod dum terra tot annos quieuit interea, ortum fuit, & quod lapiciei parietes in cellis uiis nariis & locis opacis exudant, cum primo diluto permistum decoquatur. Cortina A. Cupamquamsabulum est iniectum B. Turbo c. Labrum D. Cupam quibus bacillasunt inclusa E. Hactenus