장음표시 사용
1쪽
2쪽
complectitur novem Physicae di
putationes ab octava ad decimam - sextam inclusive.
est de motu , & dividitur in sex articulos.
A a r. I E eommuni notione motus. r. II. I De successione motus.
o RT. III. e co*inηitate motus. ART. Iv. De melocitate motus. ΑRT. V. De tarditate motus.
AaT. VI. De identitate motus cum mobili.
est de tempore ,.oc complectitur articulos
quatuor. Allet. q. E duratione temporispi ginarii. ART. II. De duratione temporis realis.
3쪽
Aκτ. 1 v. De identitate duratiqms cum re durante. .
DISPUTATIO D E C IMΛest de infinito ,' de dividitur in octo R
articulos. ART. I. iid re quotvlex sit infinitum. lnART. II. An multitudo rerum omnium possibi-
ART.:III. infinitum possit esse maius aseo 'ART. IV. An postiae sit infinitum clausum e ART. V. An possibile sit infinitum figura IDbarica, .
ART. VI. An rerum omniam possibιιIum multitudo possit actu existere ' ii et AART. VII. An spatia imaginaria possint ex toto a a liter impleri y I: ART. VIII. An o quo pacto mundus ab aere-'esse
' est de elementis in communi, ec continet octo articulos.
4쪽
Aar. Iv. De permanentia elementorum in mixtis. Ral. V. De επι motrice elementorum. Aam Yd. ι De amicitia ρο ιnι-cιιιa elementorum. ART. VII. An elementa ad suos motus indigeant deis termιnatione extrinseca.
r. ULAn elementa gravitenι in propriis locis. .
DISPUTATIO DUODECIMA' N. variis motuum elementarium spo ciebus, & continet articulos sex.
n I SPUTATI O DECIMA-TeRTIA 'biest de igne , & dividitur in articulos
5쪽
A RT. V. De ceteris attributis ad loem attinentibus.
est de aere , & complectitur quinqu
ART. IV. De marus passionibus aeris , Pus Dbὸ tribuunt antiperist A b
ART. V. me caterιs attributis, quae ad aerem attinent.
est de aqua. & habet articulos quatuor.l A
est de terra, & dividitur in quatuor a ridulos.
ART. I. T E sphaerisitare rerra.
6쪽
D varias inociis proprietates & causas attinent multa , quorum intolligentia eum ex inferius dis perulcat, ea remitto 3ractanda in disipui. duo indima cle variis motuum clementarium specie us quare hic tantum nonnullas a itabo difficultates universiliori quodam moeso ad motum specta tes. Haec itaque disputatio sex articulis absolvetur. Agetur in Primo , de communi notione moriis . in Secundo ι εχ fitccessione motus , in tertia , de continuitate motiis , in P rto , . velocitate motus, in auinto, de tarditate motus , & in sexto , de idcidiritate motus euin mobili.
ANDuM mimo non defuisse olim Philoibphos , qui ,: negaverint dari motum ; quam opinionem suppono pro dil- χndamsa , quamvis de caetere non inconsequenter de ii Eam ex in-- ακμ finitudine sue punctorum, si e partium proportionalium stentium in spatio pereurrendo.Quia eniin non potest percurri quini
7쪽
i Phasea disput. VIII. Art. I.
eumque spatium , inisi medietas illius ante percurratur οῦ nee percurri potest haec medietas, quin hujus medietatis medietas prior percursa fuerit , dcc. consequens est non posse percurri spatium , nisi omnes illa medietates pereurrantur I scis illae sunt infinitae , si certa est opinio illa de punctis , aut de partibus poroportionalibus infinitis ; ergo nunquam mobile poterit pervenire vel etiam ad medietatem spatii percurrendi , imo neque ad centesimam aut millesimam partem , quia nulla est in eo spatio percurrendo pars, quae non scateat infinitis proportionalibus Rccessive etiam perςurrendis; atque ita non dabitur motus. Quae conse- cpicntia cum aperte falsa sit, hinc coniice quid sit sentienduli de prin- Apio, in quo conso ita ad syllogisticas leges eruitur; & de quo rejiciendo multa diximus, cum de continuo ageretur. I Notandum secunaeo communiorem motus definitionem in Scholis Aristotelicis hanc isse . motus est actus entis in potentia prouti votentia r quam de se alioquin fatis perobscuram videntur Aristotelis sequaces noluisse clucidare, ut in ea non intellecta magnum aliquod latere inysterium crederetur. Expositiones enim, quas de ca apud Authores reperire cst , adeo variae sunt ac multiplices ac tot controversiis implicatae , ut ad ejus intelligentiam nihil idoneae lucis afferant. Aut
si quid asserunt , nihil aliud serὰ subindicant, nisi quod motus sit actioentis, scilicet naturalis seu mobilis actualiter exercita , ita ut potentia prout potentia sit idem ac potentia aestualiter exercita ; unde sequitur motum active sumptum nihil esse nisi exercitium actuale moventis ς sumptum autem passive nihil esse, nisi actuale exercitium mini: quo posito & adinisso superesset inquirendum quid sit csse movens & motum. Circumscitur alia in iislein Scholis definitio his verbis expressa, motus cst transitus de loco in locum ; eam vero nonnulli ut nimis vulgarem minus curant, quam E contra ut accurate Philosophicam ampla stimur de expindemiis sub finem articuli , postquam una & altera assertione Ostensum fiterit, quam intuliciter tum Carissius , tuin Gra aer in traden
8쪽
communis notio motus falso expenditur per eam desinitionem , qua cartesius Princip. Philos. parte a
decernit motum esse transiationem unius partis materiae , sive unius corporis ex vicinia eorum cor
porum , quae illud immediate eontingunt m tanquam quiescentia spectantur , in miciniam alio
PRORAτuR primo. Cartesius per illam transtationem &α nihil
aliud intellexit, qualia applicationem sitecessivam unius corporis ad divcrsas partes corum, a quibus tangitur immediate : atqui per hujusinodi applicationem successivam &c. falso expenditur communis notio motus e cUO &e. Major in eerta ; quia intemeratus Cartista Rohaltus ipsissimis verbis motum definit prima parte P s. cap. IO. Art. I. Minor probatur; quia sequitur v. g. pontis columnas , quas intzrluit aqua praeterfluens, movcri , ac non minori rapiditate serri quam alia decurrat ; quia enimέηon potcst aqua praeterfures applicari silc D sive ait diversas partes insistcntium columnarum , quin insistento columnae sint luccesso applicatae ad diversas partes aquae praeterfluentis , omnis quippe applicatio cst reciproca , consequens est non minus , nccminus rapide moveri columnas pontis , quam praeterfluentem sib ponte aquam. Nec aliter loqvcndum ac sentiendum esset de montibus, turribus ae quibuscunque aecli ficiis quoties aer ambiens huc illuc agiistatione compellactur. Deinde sequitur sinii liter nec moveri stipitem dclatum ab aquis , si continuo tangatur ab iisdem ambientibus ; nec hominem deambulantem, qui ab iisdem vestibus cingitur, nec nummum projcetum, qui ab uno Husilem crumenae involucro tegeretur, Sc. Iis istis enim easibus trulla fit applicatio successiva sive stipitis , sive hominis, sive nummi, ad diversas partos corporum immediate ambientium : at haec quis non videat ine praeter omnem modum absurda λ Quin etiam ex ea Cartinana sententia res adhuc alia multo absurdior sequeretur, scilicet dum cot- pus movetur, non moveri nisi parces ejus cxternas , internas vcro nunquam moveri. Nam quamvis partes externae successive applicentur variis corporum ambientium putabu4 i at ccrte nulla fit hujusinodi suc- III.
9쪽
I in po tius mul tum ad versatur.
Motu aius cor pori Rompendet a Wieinia alvit eius.
cessiva immediata applicatio partium intonarum, quandoquidcm con- titulo cohaerent aliae aliis & omnes sub communi totius superficie oechiduntur : ergo &c.
Scit dices prativisse sute difficultati obiiciendae Ortesium verbis illis , quae in sua definitione ad lidit , ct taη3 m quiescentia spectantur : nam quia non m cst aqua sub ponte fluens alluensque columnas ad in inn corporis quiestentis spectari , sicut columnae tanquam quiescentes speetantur , huic fit nullum posse columnis motum tribui , aut colligi ex praeuieta motus definitione , S sic de aliis absurdis, quae inseruntur. At cotura est , quia illa consideratio corporis vicini prout qiuescentis amnino in extranea ad motum, de quo agitur ἰ neque viaim rcalitas motus pendore potest ab ulla consideratione externa r hine sive spectes columi ias ut quiescentos, sive non , aqua nihilominus fluit: ergo si motus corporis revora consistit in successiva applicatione partium illius ad diversis partes alterius corporis , a quo tangitur, colum. nae praedicti Pontis crunt in assiduo motu, sive aquam alluentem spectes, sive non spectes ut quiescentem. Dcinde ex ea consideratione corporum vicinorum ut quiescentium non intulit Cartinus corpora illa quieuccre, imo vaci consimilem in tum tribuit loco eitato Art. 29. ubi contendit omncm transtationcm esse reciprocam, quia non potest, inquit, trans firmi corpus A B , ex uncinia eorporἰι C D , quin simul etiam intest arur comaes C D transferri ex vicinia eorporis A B , & addit, ac plane eaiam vis est ae-
is requiritur ex aena parte atque ex altera.Quia itaque omnis transsatio est reciproca ex Carte fici,consequens est quod si aqua transfertur, transse rantur de columna: eadcm vi N actionc: quod ut ipse fit tur a communi loquendi usu nimium abhorrcre , ita S ego arbitror dissidcre plurimum ab humano judicio ; & miror potuisse hominem canae mentis illud propugnandum atquc croden luna proponere I sed vehementius stupeo fieri potuisse , ut tam splendidi erroris sectarios obtineret. PRORAT DR secanasi. Ad motum unius corporis nihil eonsere vicinia alteritis, a quo diu cdit : oso ad communem notioncm motus exponendam Cartesiana definitio est inutilis. Probatur antecedens ; quia quamvis nulla essct talis vicinia alterius corporis , a quo fieret disces.sio, nihilominus perinde corpus aliquod moveretur: ut si Dciis non creasset hactenus nisi unicum lapidem, lapis ille, ut puto, non aere es. sciatialiter immobilis : rego Deus posset illum moum. In hoc autem casu nulla essct vicinia aliorum corporum immodiate tangentium, a
quibuς ficti posset distessio ; & sie vicinia illa nihil confert ad motum; quem alias intelligi imis aequὸ ficile , into facilius magi posse in sueuo Dissili sed by Corale
10쪽
quam in pleno ; at in vacuo rursus nulla esset talis vicinia ἱ ergo &c. Dcim te materia illa omnis, quae hactenus creata fuit, etiamsi in inbrnentum etasa supponatur, moveri tamen a Deo potest , ut deor iam deprimi , vel erigi sursuin; sed in hoc casu nulla esset transsatio a vicinia corporum immediate tangeluium : ergo vicinia huj isi nodi nihil consert ad motum. Respondebis ex sententia Cartesii nec posse fieri inotini in vae .lo, Vul. quia vacuum cst impossibile, nec posse omnem materiam moveri, quia cum materia iam distinguatur a spatio, in quo est, nzc spatium ul- ρ,ineigialum sit clistinetiim a materia ; repugnat evidenter omnem materiam ad Cattes i. spatium aliud transferri , sive sursiim, sive deorsum . sive antrorii. in . sive retrorsum, &c. atque ita nullius est roboris ratio adducta ad pro . bandum viciniam unius corporis nihil inferre pro explicando motu al
At contra est prima. Quia quidquid sit de illa vacui impossibilitate, i X.
ae rursus de illa materiae cum spatio identitate falso credita , ut alibi probatum est, saltem non repugnat materiam omnem crea in m Vm talia post circulariter, quatenus iste motus circulatis nullam involvit ince sta em modsi ar. ulterioris alicujus spatii admittendi: poterit itaque fieri callem motus cir- guentur. eularis independenter a vicinia aliorum corporum: erga , ut erat probanctum , motus unius corporis non pendet a vicinia alterius. Secundo. Quia si tota illa compases inateriae non potest moveri eo quod careat vi
cinia corporum , a quibus transferatur de recedat, neque etiam potest quiescere Propter Cam , qua caret, viciniam corporum , cum quibus
uniatur & cohaereat ῆ si enim motus non est nisi translatio a corporibus vicinis , quies a contra nihil est nisi cohaesio constans eum illis: ergo compages illa anateriae nec moveri poterit nec quiescere; ideoque nec quiescit. Quodquamvis plane absurdum , ita evidenter deducitur ex principiis Cartesij, ut i l ipsum colligat & apertissimis verbis fateatur recentior Cartista Sylvanus Regis lib. I. Phisicae parte a. cap. I. ubi ait. Hi ne sequitur nullum maιeria in se ipsa θectata tribui posse motum , ct
similiteν quisum nullam : cum enim ιmmensa sit , ides, talia ut nussis eirc. reipta omitora intelligatur, nullam admittere potest apphea rionem , scilicet corporum immediate tangentium , consant m aut fuerassivam , uisivam με passivam ἔ as proinde nec moιum, nee suis im stratri. Universa itaque materiae compages Iacc movetur , nee quiescit; quod ζx oppositione privativa intςr motum & quietcm , patet esse non minus a recta ratione extraneum, quam si quis assaerct, Petrum v. g. nec risi videntem . nec caecum; & aerem nec esse tenebro- .ium , nec lucidum : ergo dcc.