Philosophia Maignani scholastica sive in formam concinniorem et auctiorem scholasticam digesta & coordinata. Complectens ex opinionibus veteris ac recentioris philosophiæ notabiliores disquisitiones, quæ ad usum scholæ pro juventute instituenda desid

발행: 1703년

분량: 417페이지

출처: archive.org

분류: 철학

21쪽

rursus

ea sumeorporiste producisti.

ea sull

bet caem munetum m in

tu loeali.

acquiritur , prou percurritur successive a partibus, ex quibus mobile onstat. Nam licet totum mobile non percurrat Iocum aliquom intermedium suae moli adaequatum , nulla lauacia in m mobili cst pars, quae luccessive plura ac plura loca, sibi quidem adaequata , mobili vero in daequata non percurrat. Quod vi ro attinet ad aliam hypothesim de puncto physico mobili, facile solvitur , dicendo nullum in ca hypothesi csse motum completum , & qualis ille .cit, de quo agitur , qui adnainus tria spatij puniata involuit, unum quod depcrdatur , aliud quod acquiratur , N aliud praeterea quod pertransitatur a mobili ; motus quippe in suo conceptu est transitus , qui aliter non potcst perfici. Et ideo motus ille praedictus puncti mobilis a suo loco ad contiguum non est completuς , sed incompletus : quae est idonea solutio ori dictionis. Objicies Seeunaeo. Potest aliquod mobile hic destrui a Deo , fit produci iterum Romae : ergo saltem divinitus potest mobile aliquod pervenire ab uno loco in alium impertransito medio. Antecedens a nemine negatur , consequentia vero mani sta est ; quia in eo casu mobile detelinqueret unum locum , eum scilicet , in quo destrueretur I & acquireret alium , eum nempe , in quo reproduceretur r alii isde autem nullum medium pertransiret , quatenus iterata illa productio non dependet ab ullo tranum r ergo&c. Deinde spatium intermedium non est de intrinseca ratione motus , motus enim differt a spatio et ergo etiam neque transitus spatii hujus intermedii est motui essentialis , quia transitus ille non ditari a spatio, quod pertransitur , sicut motus cx diernilis infra non differt a corpore , quod movetur : ergo Sc. Respondeo & admisso antecellente nego consequentiam , quam Objiciens non probat , quia in eo casu , nec derelictio unius loci , nec aequisitio alterius fieret per motum localem ; motus enim localis non importat destruetionem mobilis iterato producendi , scis potius conservationem eum progressia successivo ab uno loco in alium; at iste propcΩsus peragi non potest, ut sitis probatum fuit , sine transitu per loca intermedia. Ad id vero quod subjungitur dico , quidquid sit de transitu passivo spatii , at certὸ aetivum ab eo da flerre ; & hic est, quem illa ratione intrinseca motus esse contendimus ; imo esse motum ipsum , qui eapropter definitur transitus tri loco in uom. Neque est cur in his leviusculis difficultatibus immoremur.

22쪽

De motu. ITASSERTIO SECUNDA.

Nollum mobio potest moveri localiter in inflanti.

PRORA Tua primὸ. Nullum mobile potest moveri localiter , nisi

transeundo de loco in locum , ut constat ex supcrius adducta definitione motus : atqui transitus de loco in locum non potest fieri in instanti : ergo Ne. Probatur minor, quia transitus donec exercetur, den tat mobile nondum pcrvcnisse ad terminum ad quem , si enim pervenisi set, non diceretur transire, scd transiisse. Deinde transitus adlualis similiter denotat mobile jam reliquisse terminum a quo: si enim non reliqui Lsci, nondum transiens dicoctur , scis transiturum: ergo nidius transitus de loco in locum potest fieri in instanti, quia de nul Io mobili haec tria verificari simul possunt, nempe transiturum este, transire, & transiisse: quae tamen in eo casu verificarentur , ut probatum est. PROBAT vR Secundb. Mobile, quod moveretur localiter in instanti, moveretur simul & quiesceret : sed hoc est prorsus impossibile t ergo&e. Probatur sequela majoris. Moveri localiter in instanti est aequὸ primo pervenire ac discedere, ita ut non sint duo instantia, in quorum uno in . bile discedat , perveniat autern in altero: atqui mobile, quod aeque primo perveniret ac discederet , moveretur & quiesceret simul : ergo &e. Probatur minor. Et .prim, quidem moveretur ex hypothesi. Seemid. etiam quiescerer, quia pro codem instanti discessonis esset in rc ino ad quem: at in termino ad quem est vora quies , quandoquidem jam motus desiit rcrgo &c. Deinde mobile , quoci moveretur in instanti , non minio esse simul in utroque termino motus, scii etiam in locis omnibus intermediis: at haec Ioca intermcdia inentiali rer cxigunt successive percurri; cum enimalia sint priora aliis , non potest fieri quin ea , quae priora sunt, prius correspondeant mobili transeunti r quia vero omnis correspondcntia est reci- Proca , hine fit ut mobile necessitetur ad correspondendum prius partibus Prioribus spatii percurrendi, ideoque ad percurrendum illud successive: ergo &c. Objicies Primo. Ideo praesertim contenditur nullum mobile posse moveri localiter in instanti , quia sic foret simul in utroque t mino motus S in spatio intinnacilio, quod impossibile iudicatur e scis hoc non cst saltem divinitus impossibile r ergo &c. Probatur minor. Exiit clitia illa G multa iam mobilis in utroque termino motus & spatio interuicilio, nil ninvoluit nisi existentiam unius locati simul in pluribus locis circumscrip- Tomus III. CVIII. '

nivolvie plura ins

tantia.

Alias id ε

veri aequiesce

corpus

elis simul in plurisbus. locis.

Dissiligo

23쪽

continge ste ex vi motus

localis. v II. oppon sit

eas ummotus in

vacu non resistente.

t 8 Physica di tui. VIII. Art. II.

rivalia r atqui , ut dictum suit suo loco , non est supernaturaliter imponsibilis hujusinodi existentia: erso&c. Deinde nihil aliud adest , quod opponatur motui, sive transitui instantaneo , quain spatiuin exigens , ut aiunt, successive pertransiri: sed haec oppositio poteti vinci saltem divi-uitus, ut probari potest exemplo oppositionis , quam truelligimus esse in

loco uno ad non admittenda simul duo corpora; quae tamen oppositio sit ratui 1 Deo jubeute interdum ficti corporum penetrationem. aergo M. Respondeo concessa majori negando minorem, S: ad probationem illius solvendam dico motum instantaneum non importare tantum utcun que simultaneam exaltentiam unius locati, aut mobilis in pluribus locis; sed talem existentiain obtentam vi motus localis. Quod si Deus poneret unum mobile simul in pluribus locis , ut admittimus csse possibila , in hoc casu mobile esset quidem in illis ; sed non vi motus sui localis. Quare ea quidem loca occuparentur simul ; at non percurrerentur, sive non pertransirentur simul , quod est impossibile , & tamen requiritur ad conceptum transitus instantanti. Ad id vero quod subjungitur, dico oppositionem , quae est ex parte spatii exigentis pertransiri ciccessive, si alloen esse illi, quae est ex parte temporis , cujus successioni durationes rerum ita correspondent, ut nec divinitus possint coexistere simul praeterito tempori& futuro. Haec autem oppositio cst essentialitei insuperabilis, qualis non est ea loci unius ad non admittenda duo corpora; quia non fundatur, nisi in selita continentia unius corporis in uno loco consermiter ad statutas naturae lages:, quae jussio in Divinae subjacent; & sic adductu: i cxemplum nihil convincit. objicies Secundo. Successio motus provenit ex resistentia inedij pereurrendi r atqui si ita est , motus instantaneus non repugnat: ergo &c. Major eonstat; quia , ut experientia notum est, quo maris medium percurrendum resistit, eo motus est tardior, sive magis successionis; ergo. signiun est omnem silccessior em motus provenire ex resistentia

medij percurrendi. Minor vero probatur a quia saltem divinitus dari potest spatium vacuum . in quo deinceps posset fieri motus ;& fieret quidem sine ulla inedii resistentia , quatenus nulla esse potest resistentia vaeui: ergo ille motus csset instantaneus .Qua ratione simul ostenditur posse Angelum non modo per spatia vacua; sed citam per plena moveri instantaME; quandoquidem in spatio corporeo nulla potin intellisi resistentia, quae se susscienter oppoliat spiritui pertran-icunti. Nec desint aliunde Philosophi ,qui lucem contendant instantaneEpropagari, eo quod inter res materiales sit mobilitatis ae subtilitati

eximiae : ergo e c.

24쪽

De motu. 39Respondeo duplicem attendi posse in medio pereurrendo resissentiam

scilicet politi vani & privativam , vel, ut alii loquuntur, negativam , Resistentia positiva oritur ex crassite corporis spatium a mobili transcundum occupantis; privativa vero, aut si volueris negativa procedit a sola dimensione spatia percurrendi, sive plenum sit, sive vacuum sipponatur. Hac distinetione praemissa admitto posse dari spatium vacuum , & in eo posse peragi motu in;at hic motus esset necessario successivus, non propterpositivam aliquam, sed propter privativam aut negativam, quae ad cum effectum sufficit, medii pertranseundi resistentiam, quam de caetero poteris intelligere ad eum modum, quo concipitur tempus, quamvis non sit ens positivum, exigere insuperabiliter ex parte rerum coexistenti una ccessionem coexillantiae : ita cnim similitcr spatium exigit ciccessionem transitionis & ea exigentia opponitur & resistit transitui instant anco. Et haec ratio est,Oh quam nec Angelus moveri in instanti potest: quia licet ei nihil obsit crassites corporis spatium porcurrendum occupantis; at cc ridobstat dimcnsio ipse spatii, quod ut extenditur secundum prius de posterius, ita exigit successivam coextensionem sui localcm cum mobili transcutite. Quod vero addunt de luce in instanti propagata, singulari examine discutietur & , ut sporo, feliciter rcsutabitur in elius suo loco , scilicet in disp. I7. de lumine & colore. Dcinde c. ii uravis instantanea cssct lac propagatio, nihil juvaret saltem Peripateticos, qui non admittunt eam propagari per motum localem , de quo agitur.

ARTICULUS ill .

DE CONTINUIT AT E

ut aiunt , per

OTANDUM pνimo motus continuitatem, quae nihil aliudin, Quam si icccssio eius sim non intcrrupta, considerari posse dupliciter. Primo ex parte si alii , bucii perchirritur. secvndo ex parte temporis, quod insumitur. Ad hoc ut motus ex pate spatii sit continuus, requiritur spatium sic percurri, ut nulla ejus sit pars, quae non percurratur, sive praetcreatur, satum; ad hoc vcro ut sit continuus ex parte temporis,

xv I. Sed neq;

deest sus fietem rein mentiri

Quid se

25쪽

Quid sint

in motu

saltus &morulae. illo Lapis ea dens non potest pet

vices quiesceis xe.

et o P0sicae disput. V IlI. Art. III.

necesse est cum nullis, ut vocant, morulis intercipi ad eum modum, quo temporis successio nulla retardatione inici rumpitur. Itaque motus ille continuus est, quo totum aliquod spatiuin succcssve sine ullo saltu percurritur, ac sine ulla retardantis quietis morula. Notandum secundo ex dictis in Articulo praecedente transitum ite loco in locum omis Io, seu impertransito medio impossbilem esse , ac proinde impossibilem esse saltum istum philosophicum, per quem nihil nisi transitus hujusmodi intelligitur. Quapropter templis non teram in ea refutauda opinione, quae motus velocitatem explicat per saltum mobilis ab uno ad alium locum pervenientis, medio non transcurso; & eam confutare sufficiet, quae motus tarditatem exponit per morulas, quietis nimirum interopositae , ostendendo universaliter nullas in ino tu tae morulas , non quod non possit motus modica aliqua morula interrumpi; potest enim interrumpi magna unius diei & anni aut saeculi mora ; sed quod in eo casu motus ille non sit unus re idem. At quaestio de uno & codem motu proponitur & sic proposita resolvitur in astertione sequente.

ASSERTIO UNICA.

Motus quantum Nis tardus nullas admittit morulas.

P Ros A Tu R prima exemplo lapidis ex quiete descendentis , cujus motum patet ine tardum , si ad alios motus comparetur , v. g. ad motum Solis , aut primi mobilis. Si motus lapidis ex qui e te .lcscendentis admittcret morulas , Iapis ille alternis vicibus quies, cerct de moveretur : atqui non ita est : crgo de c. Sequela majoris est evidens , quia morula nillil aliud est , quam parvula quies interceptabca vcro quies donec durat , tam necesse ost lapidem , de quo agitur , quiescere , quam moveri necessc sit donec viget motus ; ergo lapis ille alternis quiesceret de moveretur. Probatur minor. Lapis ille non potest alternis quiescere & movcri , nisi alternis in eo vigeant duae causae, quarum una quietem, altera vero motum cssiciat : atqui hujusinodi causae oppositae non possitiat alternis in eo vi Sere : ergo Sc. Maior iterum constat , quia duo reseditis adeo diversi non possitiat, nisi 1 duabus diversis causis procedcre. Minor vcro probatur , quia iudescensis lapidis ex quiete , adest quidem gravitas urgens continuo ac deorsum compcllens ; at nulla adest , ut puto , in lapide levitas , quae fistat illum liberoque suspenclat in aere. Neque ad aeris resistentiam

recurri potest , cum nulla in parte ejus, intelligi aut etiam fingi possit sufficiens ad cum emum , qui merito inter summa Naturae prodigia Dissili co by Gorale

26쪽

De motu . ra

umerandus occurreret. Quamvis enim aer obs stat aliquatenus descem sui praedicti lapidis , nullum tamen est assignabile vel etiam unum insitans , in quo ucrificetur Iapidem manere suspensum ob resistentiain aeris sitstinentiς ; praesertim quia si id contingeret pro uno instanti , admittendum insuper inci pro inultis N ad notabilem a i quam tem. Poris mensuram attingentibus , ut ex addendis intelligetur : ergo deci Adde quo l cum motus lapidis ex quiete descendentis non tantum centies , Ril plus quam millies sit minus velox quam motus Solis aue primi mobilis ; hinc sequitur quini lapis ille cx quiete sita decidens Non modo utcunque alternis quiesceret 8c moveretur , sed pro uno instanti motus , mille aut plura obtineret instantia quietis et & ita lapis ille potius diceretur quiescere quam moveri et quandoquidcin quies ad motum comparata excederet illum millics. Imo quia motus Solis aut primi mobilis non cst sumnad velox omnium possibili uin , imo vero est valde tardus , si cum illis conferatur , hinc rursus sequitur quoci si motus lapidis ex quiete descendentis admittit morulas , toeCssent istae morulae, ut magnam temporis moram efficerent, qua durante lapis in aere sublimi pluries suspe cretur , cujus oppositum inperimur. Quod autem dico de lapide , perinde probatur de saxo molarid idciate, atque etiam de toto aliquo monte praecipiti in abyssum :quas adeo timcntcs moles nec ulla adest Icvitas , nec ulla aeris resilistentia , quae per modicam temporis morulam pendulas teneat. Et valet Praeterea pro quocunque rerum projectarum motu , quin & pro impetu globi bellico tormento explosi , quem sine dubio obvius aer per alicrnantcs ii Crulas non sistit , cum iacc eum sistere valeant aggeres murorum validiores et ergo Sc.

P RoaATu R seennaeo. Quando rota aliqua solida aenea v. g. volui- .ur , cvidens est partes centro viciniores tardius moveri iis , quae a centro magis distant : atqui nihilominus motus iste tardus nullas admittit morulas : ergo universaliter loquendo nullus motus quantumvis tardus admittit morulas ; nam si vcl in uno casu potost motus aliquis tardus explicari independenter a morulis , idem de omnibus aliis facile dcmonstrabitur. Major constat cx tradendis deinceps definitionibus motus velocis de tardi ; quia partes illae aequali tempore inaequalcm cursum conficiunt , majorem scilicet , quae a ccntro magis distant, Ze e contra minorem, quae ad illud accedunt proximius: inde satis patet istas proximi orcs moveri tardius , dc alias E contra rc- motiores velocius. Minor autem probatur suffcienter in continuitate ,

quae cs inter partes rotae illius solidae aeneae et quia enim impossibilecit servati continuitatem ii ter rariCs , quarum aliae progrediuntur , .

I va Ae prae sertim noPotest diliquiescere

Id ipsum

patet ex tota cir eulatitet revolvis. t

27쪽

ai Physica disput. VIII. Art. III.

aliae vero pon8 1elinquuntur, sive, quod idem est, quarum aliae movetur & aliae quiescunt , hinc fit partes centro vicinores non ideo tardius moveri, quia quiescunt: alioquin continuitatem amitterent, quam aliunde evidens est illaesam retincri et ergo &c. VI. Adde quod res adhuc evidentior erit si supponatur rotam illam assis 8ς p ae due agitatam csse exitniae alicujus magnitudinis , uti si esset diametri, si qiulis orbis v. s. Solatis , vel alius adhuc superior; nam in eo ca

lapponi. u motiis earum Partium , quae circa centrum revolverentur , ellet ccntur extis Ues atque etiam millies tardior eo , quo deferrentur aliae , quae vel in miae mag- ipsa orbiculari superficie, vel non longe ab illa cogitantur. In quo udi I. casu jam non propter morulas , sed propter longas moras p rtium , quae prope centrum quiescerent , quis non videt λlvendum sore rotae hujus continuitatem , quae tamen servari supponenda est. Ergo in ea

rota revoluta nulla est pars, cujus motus quantumvis tardus explicari possit per morulas , quatenus istae morulae continuitatem corporcam illius solverent.

v I I. PRO EA Tu R tertio supponendo rotam solidam , de qua hactenus, Supp*di' moveri indesinenter ab Ansela , aut certe , Deo : hac itaquc faeta pothesi , quam nemo est qui negare possit , sic argumentor. Impli-mo .eii , cat in terminis Deum movere indesinenter rotam illam , quin illa in- Deo. dcsinenter moveatur : atqui motus indesinen, iste nullas admittit in rutas , ratione quarum partes etiam centro viciniores alternis quiescant, quamvis in hoc casu perindὸ ac in aliis tardius moveantur : ergo &c.

Neque dicas pro salvanda hac hypothesi susticere , quod partes rotae

superiores ii csinenter , id est , sine alternis morulis moveantur , vlli. Et sie ideton vinetis turde paristibus cenaetro viciis

alotibus. ut propter vclocitatem motus , . quo rapiuntur potest contingere , quamvis id ipsum accidere non polst partibus aliis inserioribus , quippequae lentius , sive tardius revolvuntur. Non inquam id dicas. 'Primo quia patiter a me supponitur Deum

velle movere, ideoque etiam movere partes centro viciniores indesinentPr ἰ quare motus earum quantumvis tardus relative ad aliarum agitationena nullis mortilis interrumpitur. Secunia quia potest Deus Inovere rotam illam indesinenter , quin moveat velocissimc ; atque ita si partes illius rotae superiores movemur motu nullis morulis intcrrupto , id non ex simina velocitate , sed ex indesinente agitatione proveniet. Grais quia potest Deus inovere duas rotas inilesinenter simul N inaequaliter , ita ut motus unius sit tardus, si cum motu alterius confe-r'ur ; in quo casia non poterit motus ille tardus per alternas interve nientis quictis morulas explieati. Nec a proposito alienum crit, si minneam me ideo Deum adduxisse in istas hypotheses de motu rotarum , Dissili cu by Corale

28쪽

De motu. Σ3ne Adverserit in agente cicato intermissionem aliquam adtivitatis v luti deficientis , scii defatigatae objicerent : PTO &c. iAdde quod ut expctientia constat ad libitum velociter aut tardὸ Neque

progredimur , manum tollimus , vertimus caput , flatum emittimus, deest ex. Sc. Et silmil advertunus eos motus quantumvis tardos non a morulis pςr ςn63 anterccptis , sed tantum a minori aniniae moventis conatu Pro nire ἰ s-litie. anima enim ad eos motus indesinenter se applicat. Quia Uuro movere titum.

S moveri duo sent, quae simul pcificiuntur , hinc fit non posse animam indesinenter manum tollere , quin haec indesinenter tollatur , ideoque sine morulis interpositis ; R de aliis idem dicendum : crgo in istis motibus ad libitum tardis nullae occurrunt morulae , quas proinde etiam constat ab otiani motu tardo posse rejici , ut proposui in assertione , quae adhuc magis constabit ex solutione sequentium O, j cctionum. Obiicies prim o. Praeter motum velocissimum nullus est , qui non

admittat morulas : ergo dcc. Probatur antecedens. Ille motus admittit morulas , cujus succciso non est continua perinde ae illa temporis: atqui nullius motus , praeter vclocissimum , siccessio est continua perinde ac illa temporis : ergo &c. Major constat; quia si partes motus non fluunt eo tenore , quo partes temporis , evidens erit motum interrumpi ; quatenus assignabile erit instans temporis , quo fluente motus non fluet , id est , quo durante mobile non movebitur , sed quiescet. Minor vero probatur ἰ quia posita iuccessione aequῆ continua hinc motus , hinc temporis , mobile novum acquirit locum in singulis instantibus temporis designabilibus , novum autem locum acquirere non potest , nisi sibi proportionatum , id est, neque se majorem , neque minor m. Hinc voro sequitur evidens absurcium , nempe leporem non posse moveri vel ius quam testudineiu ; testudo quippe singulis instantibus novum acquireret locum sibi aequalem , perinde ac lepus , qui non potest singulis instantibus , nisi novum locum stae moli aectualem obtinere I neque cnim potost duo loca sibi aequalia pro

eodem instanti acquirere. Itaque ex toto hoc discursu fatis patet nulliuἰ motus, praeter velocissimum , successionem esse continuam perinis de ac illam temporis ; ideoque motum , qui velocissimus uota fuerit. alternis morulis interrumpi , quae .de caetero prout magis minusve frequentes fuerint , major in aut minorem n otus tarditat m Cificient. Respondeo negandω antecedens , aci cujus probationem concessa majori iacM minorem , & dico nullas esse in re , quales fingit de iusinuat Objiciens partes indivisibiles hinc motus. hine temporis . quae ad stabiliendam motus succcssianena perinde ac tempotis murinum de-

runtur

hine par es motu si hine par

tes rem

potis.

pat et te

vera nulle' suasa

29쪽

Mane sibi correspondere. Nam partes , si quae sunt in motu & tempore & aliis entibus siccessivis, pendent ex toto ab intellectu , a quo possunt dividi ulterius & ulterius in infinitum; atque ita corruit tota objectio , quae pro indubitato assura it principium alioquin falsissimum,

unde adminus tot consequerentiir absurda, quot ex indivisibilibus , seu punctis continui mathematicis, si ad illius compositionein admitterentur, de qua vide quid dictum sit suo loco. De caetero arduum non est exisplicare quomodo testudo tardius lepore moveatur , sine ullo recursu ad morulas alternantis quietis ; ut si dicatur testudinem ad novum locum sibi proportionatum & adaequatum pervenire intra talem aut talem determinatam temporis mensuratri, cujus decima aut duodecima pars sufficit lepori ad novi loci proportionati acquisitionem , ob eam , quae in ipso est expeditior ac vegetior , vim progressuam. Obsicies Secundo. Moveantur ex hypothesi duo.puncta , sive duo minima physica per duas aequales vias consimilibus punctis vel rel- persis, vel utcunque designatis stratas ; scis da lege moveantur , ut unum sua in percurrat viam intra unius horae spatiuin , aliud vero ii sua percurrenda insumat horam unam N alteram : qua hypothesi facta & stabilita ex dictis de continuo sic licet argumentari. Motus puncti posterioris, quod designetur per A, si comparetur cum motu pundii prioris designati per B , est tardus et atqui motus ille tardus puncti Λ non potest cxplicari , nisi per morulas et ergo universialiter non sunt abjiciendae morulae a motu tardo. lmo vero Potius sunt admittendae , quia si continuum veth coalescit ex hujusmodi punctis , qualis crit eorum incedentium tarditas, talis etiam erit tarditas incedentis continui, nec aliter perag tur. Major est cuidens, probatur minor; quia sipunctum A continuo moveretur, singulis instantibus percurreret singula puncta,quibus via,per quam incedit,strata supponitur; neque enim ea puncta percurri possunt successive ac per partes, cum Ex toto partibus cain rcant. Ergo necessu est ut illud punctum A interdum quiescat , interi indum punetum B movetur ; alioquin utrumque aeque cito ad nactam viae sitae pertingeret contra hypothesi in , quandoquidem punctum B quantumcunque velociter moveatur , non potest nisi singulis instantibus singula occupare puncta , seu indivisibilia Ioca spatii decurrendi talioqui pro uno eodemque instanti duo loca sibi aequalia occuparet , quoci est naturaliter impossibile. Cujus argumenti dissicultates aeqtie ii superabiles ac multas complectentis , summa haec est. Neque punetum Λ potest acquirere spatium minus , quam unius substrati ivili visibilis , neque punctum B spatium majus t ergo si utrumque singulis instantibus moveatur , aeque cito cursum suuin perficiet: ergo iterum

30쪽

s piinctum Α tardius movetur , ut sera hypothess , consequens est illud per alterna instantia quiescere , id est , morari et ergo denique

pro omni motu tardo admittendae sunt morulae. Respondeo primo hanc difficultatem aeque premer si de duobus cor-rribus proponatur , quorum unum tardius alio supponatur moveri. Quia enim non potest unum corpus moveri , quin occupet novum locum ; nec potest nisi sibi adaequatum oecupare: hinc fit ut singulis instantibus talem de novo acquirat locum, quo nec minorem , nec majorem possit acquirere. Ergo ε duobus mobilibus non poterit unum tardius moveri alio, nisi alternis quiescat ; de sic nullus motus tardus erit continuus : quod adverti debuit , ne quis putaret hanc difficultatem peculiarem ac singularem esse pro punctis , sive miniamis physicis, de hinc sutnoret occasionem Pa rejiciendi. Responcleo Secunia ex hoe discursu non tantum sequi nullum m tum tardum posse esse continuum ; sed insuper nullum motum in his omnibus, qui in natura seprehenduntur , esse continuum , quia nullus est , qui comparatus ad alium velociorem possibilem, non sit tardus. Quin imo sequitur Angelum nec posse se, nec aliud a se movere conistinuo de indesinenter ; quia nimirum hic motus quantumvis velox , nihilominus esset tardus , si ad alium velociorem saltem divinitus possi bilem comparetur. Vel etiam nee Deus ipse possct imprimere cuivis

mobili motum continuum ; quatenus eo motu, cujutcunque velocitatis eximiae stipponatiir , poterit adhuc dari alius & alius velocior in infinitum, ut in articulo loquente probabitur. .

Respondeo tertio difficultares illas , quas Adversarius jactat, nec insiperabiles esse , nec multas , nisi apud cos , qui tuentur ex parte temporis instantia realia alia aliis physicὸ siccedentia de indivisibilia in se ipsis. Nam si pro realibus istis instantibus substituantur mensurae temporis 1 selo intellectu esse suum habentes de ab eo in infinitum divisibiles, ut intelligetur ex dicerulis de tempore , nulla superest in Objectione difficultas, aut statim corruit dicendo punctum, seu minimum physicum ais insumere in percurrendo uno initivisibili substrato certam aliquam temporis mensuram p cujus medietas ad id suffciet puncto B, quod proinde una hora citius juxta hypothesim ad viae sitae m tam perveniet; atque ita motus punisti is erit tardus sine morulis. O icies tertio. Ratio potissima ex superius adductis ad probandam

continuitatem motus tardi, i leoque nullis morulis intercepti, caest, quae petitur ex rota revoluta cujus partes centro viciniores tardius scrutatur, sed sine morulis; alioquin solveretur continuitas totius rotae ,

per omnimodam separationem partium aliarum ab aliis ; quandoqui-

XIII.

At eadem

est dissi.

de nimis probant, x a Nee deis est idone. solutio positi 1. XVI.

Arguunt contra superius . xemplum

SEARCH

MENU NAVIGATION