장음표시 사용
221쪽
nutiora quaeque consectatus , eum saepius in Micriptionum , concionum, quaestionumque diuerticula dilabitur ;cum frequentior est in examinandi consiliis, serendisque iudici is, cum. passim praecepta ingerit, ac sententias . vi Scriptor Philosophum,vel Politicum potius agere videatur , quam Histo
, Tertia Historiae lex est; ut sit perspb
ella. Haec autem perspicuitas partimoritur in ordine rerum. quae narran tur; ut ea praecedant, a quibus pendeat subsequentium cognitio , subinde reliqua, ut euenere, succedant , partim
sincera, & dilucida elocutione; atque huc pertinent, quae in sequenti capite dicermis, tum etiam quae de virtutibus elocutionis alibi diximus in prima Praeludiorum parte
ς quod est Scriptorum genus quod
mendatam maxime,&perspicuam elocurionem .desideret , hoc utique quo traditur posteris rerum geuarum memoriaa: Cum vpro nota ad proban dumi, ad narrandum scriniatur Hi
222쪽
Describenda Historia. , flueny , non Oratorio ambitu circum-dtunus, non validioribus ijs utens figuris , quae attinent ad motum animorum , n'n nimis ornatus, non tu mensa nec tamen incultus, & rudis, medius inter sublimem,& hu Milem; in descriptionibus tamen , & concionibus aliquanto liberior. In his autem quan- uis habere Historia dicatur multa cum P sit communia, adeo ut eam a) Quintilianus appellauerit quodamodo carmen solutum , attamen intra suos limites continenda est, ne in Poeticam licen- . tiam efferatair, ac pompam; sicuti etiam cauendum est, ne conciones , quas in ducit, fusis orationibus, aut declama tionibus propiores videantur; imino
potius obliquas, quam directas aliqui probant ex Trogi Pompei sententia in Liuium, &saltatum, eamque refert Iustinus tib 38.
Contra ossius V ostendit aeque di
rect , ',ac OblIquas conciones ab Historicis usurpari posse , idque pluritim Scriptorum exemplis confirmat. desermoοinatione habentnr in prima Praelausiorum parte de Figuris tertij-dinis.
Verum ad sormandum stylum, ad Artis leges tutiore magisterio addiscem dρs, nihil est praestantiu in Authorum
223쪽
accurata lectione, ac imitatione vise
Inter Latinos Historicos maxime commendatur Iulius Caesar ob puritatem , & proprietatem Latinae Linguae, ob exactam rerum ex elicationem, &eam Orationis elegantiam, quam admittit Historia, non studiosi iis elaboratam . a) Tullius quidem ita eum scripsisse assirmat, ut sanos homines detem ruerit ascribendo. In Crispo Salustio laudatur castigata
seueritas, & breuitas. At in eo qua dam notantur vocabula nouata , quae dam ab antiquiore saeculo decerpta . .
Neque ab omnibus probatur nimis pressa.& arida illa breuitas , quam qaam in ipso virtutis locum obtineat , ut ait b Quintilianus , eamqtie fusae Historiae scribenda: iminus . aptam Fin
Titum Liuium lacteum eloquentiae fontem yocat o D. Hieronym's, &lacteam pariter ubertatem illi d) Quintilianus adseribit . Sed aliquando nimis affluere dicitur, aliquando etiam luxuriare ,& in Poeticum stylum , , immo interdum numerum incidere; insuper immania interdum portenta referre , quae superant fiden. . a Cis. in Bruto λ b Gy. . c. 2.e In Epi ad Paulinam . d diab. I Q 1-
224쪽
, Quam vero frequentia ista sunt in Q. perstitiosae antiquitatis monumentis Cornelius Tacitus magno Vir ingrnio, & eloqlientissimus Orator, ut Plinius iunior illius aequalis testatur, intcribendis suis Annalibus , ac Historiis graue quidem,& grande , sed asperum , durum, obscuriinique styli genus adhibuit, & ispe T Latini sermonis candore discedens ; fortasse, quod ipsa obscurbias, & peregrinitas, ut sentit Muretus, dignitatem, maiestatemque conciliet , sitque tanqllam vel uni, quod profanis obtenditur , ad Politica' mylteria inuoluenda. Redarguitur insuper Tacitus , Ut minime VeraX , immo mendaciorum loquacissimans cum a Tertublianus appellat, quod falsa quaedam, &impia in Sacram Historiam ,& Christianam Religionem scripserit; quamuis mirandum non est , Scriptorem. Ethnicum male de vera Religione seq-sasse in Hunc tamen ab omnibus crim, nationibus vindicare , ac tueri acerri
me conatur 2 Μumtus , praesertim contra Criticos Ciceronianos,qui nihil in Latinis locutionibus approbant , quod ipsi non legerint in Tullio . Q. Curtius Iusti Lipsiij testimonio' probatus est, legitimusque Historicus,
225쪽
mira in sermone eius facilitas, in na rationibus lepos; astrictus idem , Mirosluens, ut lectores valde oblectet. Non destini tamen , qui nimiam in eo deprohendant elegantiae , & numeri .curam , tum paucas aliquas voces saeculi deterioris. Iustinus e quadraginta quatuor Voluminibus, quibus Trogus Pompeius totius Orbis Historias. descripserat , breue florum corpusculum secisse se profitetur , quae cognitione digniora fuerant excerpendo. Aliter aliqui senti line Historicorum censores et illum enim aiunt, non tam contraxisse Trogum, quam male mutilasse , ac perdi- 'disse. Eundem praeterea miniis nitidum Scriptorem appellat a Ludovicus Vi-
Suetonium Tranquillum emendatis smum, &candidissimum Scriptorem vocat Flauius Vopiscus, Plinius iunior erit ditissimum , alijsincerum ,& acc ratum . Non placet alijs tenuis, & ino nata elocutio, & in leuissimis rebus e plicandis inutilis mora; multoque mugis damnatur, quod foeda quaedam Car- isarum flagitia nimis aperte, ac diligen- ltEr narret , ut docere videatur . Ita lFranciscus Balduintis de institutione Iiistoria Lib. I.
si a De tradendis disciplinis lib. 3:
226쪽
ye scribense Historiis .i Valerium Maximum inter Historicos numerandum non esse probat a . Antonius Viperanu Se, quippe nullam
perpetitam narrationem tenet, at
apud plures Historicos latius diffusa iasunt multarum gentium iaci a ,&dicta ita collegit, ut ad inuenienda facile insignia Virtutum , vitiorumque eXem pia unus esse possit pro multis . Quare quam iucunda, tam utilis est tot Hist xiarum eum breuitate eonge ita varietas, grauibus, acutisque sentent ijs inspersa , quan uis aliquando a puritate Latinae locutionis , & elegantia deiciat . L. Florus, praeter Liuianae Historiae compendium , quod b Martialis carmine potest inscribi Pestibus exiguis arctatus Liuius ingens, elegantissimum illud scripsit opusculum,quo Romano rum ge ita, hoc est , ut ille ait, generi Shumani facta, breui, sed dilucido, acu- , to , floridoque stylo complexus egringium reliquit ad texendas Epitomas exemplum . Notiores ex antiquis,quos habemus, N illustriore1 Historicos Latinos attigi, omnes autem recensere , ac singill Iim examinare meum non est. Illud certum sit, spectandos esse meliores, quae magis laudantur in singulis imitam
227쪽
da. Neque id stat m legenti persuasum sit, omnis, quα magni Author es dixerint , utique esse perfecta. Nam O' crisbuntur aliquando, σ' oneri cedunt, is indulgent ingeniorum suorum voluptati. Denique summi sunt, horasines tamen. Hactenus a)Quintilianus . Addo ego, varia esse scribendi genera, Varios item hominum gustiis, nec omnibus eadem placere. Hinc etienit, ut aliqui deprauato saepe stomacho in probatis etiam Authoribus reprobent quaecunque illorum palato non sapiunt; quare pruden-tὸr admonet idem Quintilianus: modeste , circum petito iudicio de tantis Viris pronuntiandum est; ne quod plerisque accidisj damnent , qua non imtelligunt. Ac si necesse est in alteram,
errare partem , omnia eorum legentia
bus placere , quam multa displiser
De scribenda Historia si plura des,
deras c ut Lucianum , & anti titores omittam in consti te Gerardum Uossium, Antonium Viperanum , Patritium ., ninnum, Balduinum, Robertellum, Riccobonum, Foxium , & eruditos alios huius notae Authores, qui ubertorem de hac Arte doctrinam tradidere. In teri in tibi pauca ista sussiciant pro Praeludiorum Corollario, saltem
228쪽
prorsus ignores, quid sit Historia ; do
nec accedat maturiori aetate cum st dio, usuque rerum maior illorum cognitio , quae ad eam scribendam requiruntur s nam, Ut grauiter ex Graecorum sententia Catulus admonet . sa
Sumani hominis socrisere Historiam .
229쪽
LAUS DEO, SCIENTIAR- D INo ιDEIPARAE VIRGINI, SAPIENTIAE ΜATRI; D. PAULO APOSTOLO, GENTIUM DOCTORI.
230쪽
Argumenta a Locis deducta. 2 Argumentatio. Illius sperier . 33 Argutia quid' quotvlex. 1 34ulius ars a liquis nota. I 'si Argutiarum fontes Tropi. rm. Figura. Ioῖ. Lori intrinseci. I i. Extrinseri.
28 Absurda arguta. Adagia argute actibita .
Confirmatio. Confutatio. triplex genui. Digressio, . Dilemm/- .