장음표시 사용
211쪽
tsi De Impresse s . etiam translate sumuntur , ut laclystirpis argumenta. Hinc Iuvenialis Sat. 8.Stemmata quid faciunt , quid prodest Pontice longo Sanguine eenseri λ &c. Tota licet veteres exornent undiq3
Atria, nobilitas sola est, atque
Frequentissimo vero Scriptores fumo sis Maiorum imagines ponunt ad exprimendam Generis claritatem. Histilitia Symbola, seu Insignia successere, quae vocantur ab Italis Arme s fortasse quod primum fuere clypeis, & armis impressa. Haec Prijs rerum Figuris, recoloribus Familias distinguunt, velit Principibus data ad testimonium merbiorum , vel ab euentu , vel ab Αuorum insigni aliquo facto desumpta, seu ele in eorum arbitrio, atque ad posteros transmissa; quare certis regulis non tenentur. De horum origine, Vsu, ac praestantia plura dignissima lectu coli eit Vlysses Aldrouandus lib. I.ornitho llagiae capite Vltimo. Numismata differunt a minoribus numis , quorum in commercijs usus est 3 quanuis & eodeni nomine pecuniae vocentur . Hinc Hor. lib. 2. ist. I.
212쪽
Chaeritus, incultis qui versibus,&male natis Rettulit acceptos regale numisma philippos. Numismata igitur propriὸ sunt ad praestantium Virorum , ac praeclare ge-itorum memoriam signata metalla, qua Nostratibus dicuntur Medaglis. Ex una parte illius e iugiem referunt, in cuius honorem cuduntur, ex altera vel Inscriptionem,uel Figuras, aut Symbo-Ia . Sic Augusti Caesaris Numismati PDpilio impressus, cum fluviatili Cancro, quorum alter celeritatis,alter tarditatis nota unitim Symbolum fuere maturitatis . Haec pariter maxime libera sunt, nec Impresve legibus adstringuntur. Non leue quidem afferunt adiumentum eruditioni comparandete . Sed eorum cognitio studiosis Antiquitatis petenda est. Lege Sebastianum Erietzium, Amtonium Augustinum , Carolum Patbnum, & alios. Charaeteres,Italice me,sunt rerum Figurae pro Verbis: vi u pingas fascic Ium tritici, trabem, de allium ad exprimenda nostro idiomate haec verba Grantrauaglio.Hec olim ab alijs quaeres,cum nugari libuerit; nunc enim leuioribus huius notae Symbol is alijs explicanais tempus conterendum non puto , studiis melioribus impendendum.
213쪽
Vanuis ea sit Historia amplitudo , ut Scholae nostrae angustias, atque . haec prima dicendi, scribbendique Praettidia eracedere . Videatur attamen , Ut coeptum opus
absoluam , non prirsus omittendum censui praestantissimum hoc styli exemcendi genus 3 praesertim, quod Historiae
cognitio maximum affert Eloquentiaremolumentum. Immo Ars utraque ita mutuo nexu coniuncta est , ut: alteram ex alterae naso a uet Robertellus Rhetorica quippe Hi storiam parit, a quo alit, tanquam mater ea rursus , tanquam optim' matri, aqua fuit educata, parom gratiam refcrt 3 nam suppeditat exempla, ex quibus suas argumentationes;conficit Rhetorica . Quare si non pleniorem de Arte Historica tractatum , saltem breuem aliquam illius notitiam hic trado, tanquam Coroni' idem Prauudi0rum.
214쪽
HIstoria est rerum vere gestarum expositio, ut alibi diximus in prima Praeludioriim parte: a quare distinguitur a Poetica , & fabulosa Narratione, ut ibidem docuimus. In veris
igitur tantum enarrandis versatur, Des ,
Commentitia admittit, aut ad veri similitudinem adornata , ne in Tragoediam Historia mutetur, quod maximum Hi- Dorici vitium esse pluribus docet Polybius lib.2.idque notat in Philarcho Plutarchus in scribenda Themistoclis vita. Ideo etiam Xenophontis Cyrum Tullius damnat, quod, 't in eo exprimeret perfecti Regis sermam, veris verisimi
lia commiscuit, b) non ad Hissoria sidem, sed ad erilem iusti imperii .
Historiae finis cist rerum gestarum memoriam literarum monumentis p xennem reddere ad posteritatem erudiendam. Nullus itaque maiorem as fert ivtilitatem stγli labor; cum inde hauriatur uberrima rerum omnium , t Praeteritarum etiam , & . longissime
215쪽
161 Describenda Historia. idistantium cognitio. Hinc dissicimus maiorum exemplis, quae imitanda sint, quae vitanda ἔ & cum in hominum animis vim maximam habeat famae perennitas , Vbi videmus extare continuo immortalem in paginis proborum, sortiumque Virorum gloriam, simulq; perpetuam improborum ignominiam , illa nos vehementius ad Vidi tutem accendit, haec a prauitate deterret. Nec mintis utilis Historia est ad uniuersas pacis, & belli artes sincerὸ comparandas , ad tuenda Regnorum iura, ad Rempublicam recte administrandam , immo etiam ad seruandam Religionis integritatem. Quantae vero voluptatis est Historicorum lectione inrctro acta saeclita , quali manuduci, &ea, quae gesta sit ni ab antiquis, tanquam praesentia spectare 3 tum ignotos populos , & remotissimas regiones sine molesta peregrinatione lustrare , tandem quidquid ubique terrarum est nosse compendio λ Non est cur plura de Historiae laudibus asseram , cum & seipsa utilitate, ac voluptate Lectorum satis commendet, eumque amplissima iillius encomta in Scriptorum paginis passim affluant, eorum praesertim, qui vel Historias, vel Historicae artis praecepta scripsere .
Diuiditur Historia in Uniuersalem, quae
216쪽
quae plurium Populorum, ac illustrium Virorum monumenta complectitur , qualem ex Trogo Pompeio scripsis Iustiniis, & particularem, quae aut unius tantum Gentis , aut unius Viri saeta
ennarrat, qualis ea est a. Curti j de Ale
xandro Magno. Ad Historiam reseruntur Annales,
qui per singulos annos, & Ephem 'ides,
seu Diaria ,' quae per singulos dies res gestas recensent. Sic a diuersa tale materiae, vel diuersa ratione scribendi diuersa sortiuntur nomina plures Hi storiae species, seu potius partes. Hinc idicuntur Chronologicae , quae tempo' rum ordinem sequuntur , Choro a phicae, quae regiones, Topographicae, quae particulares locos, Genealogicae , quae familias describunt . His adde Commentarios , Faltos , Epitomas , bliscellanea , Tabulas , R plures alia Inscriptiones huiusmodi operum, qua ad rem suam adhibent ScriptoreS , quanuis non his omnibus scribendi generibus conuen ire censeatur iustae Hi storiae nomen , clim sint potius , ut d 'ximus, eiusdem partes. Verum de .
illius definitione, diuisione, ac plura sunt inter Artis niagistros diri dia, de quibus per me iudicent acuti censores ; mihi enim satis est, ea tan- pro instituto meo summatim cob
217쪽
ligere, qliae sint ad scribenduna utilia, lnon quae ad disputandum subtilia . iostoria materia.
CAPUT SECUNDUM. EX definitione , ct fine Historiae col
ligi potest illius. materiam es e res gelias , non qualescunqtie, sed insigni, 'res , & quae afferre utilitatem lacturis
Aliqui voliant Historiae materiam solum ab antiquis esse petendam , Tullii nimirum authoritate nitentes,a quo lib. pr. de Inuentione Historia definitur frigesta ab atatis nostra memoria remo . a. Sed illic Tullius Historiam definit, , i ut pertinet ad tertium illud Narrationis genus, quod in Rhetorum tirocinio delectationis causa non inutili eum exercitatione dicitur , ET scribitur . Huius autem est receptas exponere HAsorias, aut certe a claris Authoνibu memoratas, ut docet Quintilianus lib. I. cap. g. Caeterum maniscitum .est , ab Hi storicis non tantum antiqua , sed
etiam nouissima describi, & quae illinrtim etiam aetate cUntigere. Alij contra sentilint earum proprId
rerum Historiam. esse . a) quibus ge-a A. Gellius Io I. c. I S.
218쪽
missis interfuerit is , qui narrat , quod si seruandum esset, paucos adrn'dum haberemus Historicos. Dicitur quidem Salustius Bellum Romanorum in Iugurtham Numidarum Regem seribere aggressus Numidiam perlustrasse, quod tamen falso inniti fundamento ο Vosesius ostendit; at quanuis omnes illius regionis fines permeaverit , certe bella omnia non vidit in ea gesta, ne9ue tot peregrinationibus , tot periculis damnandus est Historicus o Sussicit austem , quanuis non spectauerit ipse . , quae scribit , ut ab iis, qui praesentes vioderint, aut a Viris fide dignis , & probatis Autlioribus accepta narret, tum quae vera, & quantum assequi humana diligentia potest, eerta cognouerit pro certis asserat , dubia pro dubiis. Ita in Curtius lib. 9. Indica describens dem, ait ,ptura transcribo , quam cre' da: nam nee aflammis sineo, de cya bus dubito , nec subducere , sua accepi. is vero, ut cum Seneca M losuar.
. ranciscin P tri lius Histoxiae textum solis hominum actionibus desi Dit .r . Ain On . tam angustis limitims
219쪽
1M Deseribenda Idistaria . . 3,
plures memorans Hiitoricos , . qui non istum de rerum natura scripsere , deq3his inferioribus,at de caelestibus etiam, de prodigiis, ac miris euentibus, quae Dei profecto, non hominum sunt op ra hinc Historiam diuidit in Diuinam, i Humanam Naturalem . Nos Diuinam Sacris uriptoribus, ac Theologis, Naturalem Physicis relinquentes hic agimus de Humana, & Historiae nomi-nc illam tantum intelligimus, quaere continet ab hominibus gestas .
PRima, & praeeipua Historiae lex est 3
ne quidsas direre audeat, deinde, ne quid υeri non aude- ; nequa spicio gratia sis in scribendo , me qua sinu ι-- ratis Cicero Ab. 2. vi Oratore . Sane veritas censetur anima Historiae, qua deficiente inanis narratio est , si adsit , una sussicere videatur , adeo ut ad scribendam Historiam satis esse imaverit CatuIus non esse mendaci m. Ita vero temperanda est in scribenda iaveritate sinceritas, ut inodulis seruer, nequeim dicis , haerentium etiam laudationibus nimiu- aliquibus, in quos magis Propendeat , fauere viastae, i
220쪽
Iur, neque exaggeratis acrius aliorum viiijs insensum scribentis animum prindat. Immo atrociora quaedam, ac tui
pia facinora praestat, si commodὸ fieri inest, Praeterire silentio , vel si neces ario referenda sint, citrsim attingere si non fusius explicare , & qiiasi subijcere, oculis legentium; ne Historia, quaei deberet esse incitamentum ad virtustem, fiat exemplar, & fomes nequistiae.
Secunda est Historiae lex, ne mancast, aut exuberans. JHanca est, si non eas afferat, quas exigit, notitias non enim satis est ad illius munus integheimplendum, rerum restarum summami pressε colligere, ut Ephemeridum, &Annalium Scriptores facere solent; sed antecedentia, & consequentiae spectandida , declarandum, quo tempore, quo loco, quomodo, quibus consiliis res gesta sit. Quare multiplici eruditione in strii eius esse debet Hi storiarum scrip- tor, & regionum , populorum , Prin. cipum , tum ciuilium , militarium , t natur tum etiam rerum connitione ' praestare, ut haec , ubi opus fuerit; eraplicare sciat , ac docere Lectorem . . At in his etiam tractandis aliud vitandum est vitium, ne certos fines exisi cedat Historia 3 nec enim minus vitiosa est, si exuberet. Id rutem suenit cum