장음표시 사용
21쪽
miam illam, quae prius expedierat, sanguineamque asperitatem. Et quamvis deinde tyrannorumrriginta Athenis impositorum libidine una cum ipsa fuerint protritae Republica montamen eadem sibi per Thrasibulum reddita, etiam non revocatae tantum, sed, novis ex usu civium publicoque bono additis auctae, sic pristinam fecerunt ejus gloriam revivisceres, ut resumtis animis resumta potentia, civitatis pulcherrimis legibus institutisque formatae, civibus omni doctrinarum genere politis instructae, laudem meruerit sapientiae justitiae eloquentiae artiumque humaniorum perplura secula augusta sedes. Nec longe hinc recessere
Romani cum enim horum urbem surgentem necdum orbis, ceu populorum regumque terrorem
adorasset, cum nondum fulgentes aquilas signa victricia cum stupore conspexis en expertaeque fuistant remotae proprinquae gentes, sed collecta
pastorum ac sceleratorum manus, rudibus animis, etiamnum Reipublicae constitueret primordia, nonne Romulum vidimus, & ipsum incultum sae-Vumque, ceu ferinis lupae, ritum mammis, adeo duris eos coercuis e imperiis, ut tandem a severitatis nimis pertae so Senatu discerptum fuisse, non levibus fuerit propalatum autoribus' Et quanquam deinceps Numa religionibus,, Tullus, Ancus Servius Tullius aliique legibus variis ferocem studuerant devincire populum, o ad humanitatis normam pedetentim redigere , quin tamen excusis i m regum jugo, phirima superfuerint vetustae feritatis pastoralis vestigia, dubitare non sinit compre-
22쪽
hensa duodecim tabulis, in quibusdam asperitas ut ut eam apud Gellium Sextus milius speciosa
strum non durum judicet, si invitus obto to collo iniecta peractorem manu reus in Ju raPlatur, non inquisito, justam an nullam habeat tergiversand1 pedisve struendi causam Qxus non acerbum censat, morbo vel aetate aegrum atque validum, non strata arceta, sed umento 1mpositum, ecclomo propria, tutissimo illo cimusvis refugio , pr torem nova funeris facie eiscrri u Q ny φη sta
Ilitum ipsius concedi creditoribus Quae tamen ip
aliaque innumera posci rigori m*RV ς'
tandem vel posterioribus Quiritui mutata sunt ibi , vel plurium seculorum decursu ac longa
rio evanuere, Ut vi in pauci Vri infantia ac adolescentia recepti , Illibata remanseri atque autocitas, verissimumque fuerit, ouod Favor Philosopho idem Caecilius legum e potiunitates medelas pro temporum moribus &Rerum publicarum generibus Mutilita cum Gaesentium attonibus, proque Vitiorum
Vbii me endum est servoribus, V
flecti. Quid enita, inquit, salubrui visum e t , rog tion7Stolonis)ugerum de numero, sim Oovi ut1lius labis cito Voconio de coerceno
existimatum est propulsandae civium luxuriae ,
23쪽
, quam lex Licinia & Faunia, aliaeque item legesis sumtuariae' omnia tamen haec obliterata, oper- , ta via civitatis opulentia, quasi fluctibus quibusdam exaestuantis.
Haec si aliis evenere gentibus adeo prudentiae ac justitiae laude celebribus, adeo domi forisque beatis Quid enim Grecia, quid Athenis cultius Θ quid sapientius quid Roma potetitius, illa sic armata legibus, sic armis decoratat ut jura, quae quondam
placuerant, tollerent subverterent, eodem licet manente solo, eodem coelo, eodemque sole, temporibus tantum hominibusque mutatis , quid mirum, Obsecro, si se apud nos populosque vicinos non omni ex parte juri Justinianei serventur dictata, sed pro Belgarum simplicitate ac candore multa legibus, plura consuetudinibus, innovata appareant si multi vicatim oppidatim provinciatimque vigeant mores vetusti jura a majoribus accepta ac veluti per manus tradita, quae nec ubique rationem certam, nec certa satis habent initia, sed vel dubia, vel obscura antiquitatis nocte pressa, ex eo tamen potissimum etiam nunc arridentia, quod a civium genio ac vivendi ratione necdtu videantur promis aliena Hinc typis descripta locorum
prope singulorum jura municipalia hinc spissa
placitorum provincialium volumina hinc calculo communi probati usus, partim vulgatis gentis eX- pressi paroemiis, partim unanimibus patriae consuetudinis peritorum responsis indubitati. Quibus si nationum amnium addantur instituta, noniatis tuto in universum negligenda, nemo amplius, a t
24쪽
ut opinor, verit inficias, quin multa futuro resten addiscenda Iurisconsulto postquam non con
risorudentiae Romanae peritiam. Non hic Occupa
bo auditores lectissimi, neque vestra abuta patientia' recensendis prope finitis, quae in hae vel vi facti specie circa contractus, Ominia, aspi asque juris partes nunc aliter determinan
aut Principum Romanorum ubent decreta ne
cerit in oraesenti pauca tantum in sua seliballe ex
i, uirinu tiplicatas 1 immensum vel eme d navales leges cambiorum commoda con
25쪽
tuto periculi pretio securitatis adversus incerta maris usum Q uid amplificatam in uxores ac opes earum maritalem autoritatem Z diminutam ex adverso, &certis insuper annis tantum adstrictam, ac aequo fere jure patri matrique tributam in liberos potestatem, aliaque plura longa enarrem series Vel unam intueamini, quae Romuli displicuit nepotibus, sive bonorum omnium sive quaestus solius industria conjugum ac labore parti commun1onem. Stabat togatae genti, suum oportere conjugi utrique non distinctummodo remanere patrimonium, sedi salvam uXoridotem in subsidium marito collatam hanc de caeter non damni non onerum matrimonii, sed nec lucri, durante licet connubio quaesiti, reddi participem: justa forte temporum regionis illius ratione ne vel turpi captato compendi promovendum cens rent facultatum incrementum mulieres magis illic in libidinem hixuriamque proclives , vel, si maXime Lucretia castiores essent, pene maritOS tamen, qUandoque parum tribuentes feminarum integritati, in
flagitii turpissimi suspicionem inciderent , etiam
cum artibus honestis rei familiaris quaesivissent augmenta. At nunc, ut honestior simpliciorque telluris hujusce sexui sequiori sedens sententia. 4 mediocris concessa libertas , illiciti lucelli praestim-tionem amovet ital magis probata nostratibus vel rerum omnium, vel emolumenti saltem quotidiani damnique inter conjuges commixtio, ut qui divini&humanijuris, qui corporum inter se commmunicatione gauderent, patrimonio non es en in
universum distincti sive jus illud a pr1scis videatur
26쪽
accersitum Germanis, qui inter ipsa nuptiarum solennia monitam voluere sponsam, se laborum
Periculorumque sociam venire, idem in pace in praelio idem passuram ausuramque sive usitato tr1buatur mori stipulandi communionem, inter maJΟ- res nostros ob affulgentem ex mercatura emolumenti spem sic frequentato, ut tandem in assiduum ustransierit ac jurisdictionem iniicquid enim de huius disceptetur origine , illud utique Xpeditissimum, concordiae conjugalis, dum viverent, stabiliendae, industriae promovendae gratia , Ocnuicquid est misi e receptum. Quis enim est , qui non agnoscat, ut passim alibi, sic m connubio
dirimi non raro individuam illam vitae consiletud1nem, aes animorum OnJunctionem crebris ter
conjuges ferventibus de meo dc tuo dissidus, anguescere vigilantiam , socordiam intendi, qu stuosa negligenter haberi negotia Qiris iverat inficias, qui ex adverso majore studio, diligent1acXactiore, constantiore amore mutuo, lucro par1-
ter&parsimoniae operam daturi sint, ubi sublata hac pessima discordiarum face, Omnem sciunt prosperam adversamque fortunam commmunis fore lucri atque dispendii. Quae tamen aliter pactis dotalibus, quorum numerus ac sine fine modus est, caveri posse, cum consuetudo permiserit4 quantae Obsecro inde, quamque frequentes soluto matr1moni contentiones , quanta dissidia Sane quid lucr quid damni appellatione veniat, quo se bonorum porreXerit communio, quae e contrari non
fuerit complexa, quae vir mulierve superstes, quae
27쪽
vicissim destincti succes res commoda ferant, quae subeant dispendia, uti inter privatos acerrime dissquiritur, ita in his atque aliis indies discutiendis
magno etiam animo occupatos esse causarum oratores, distringi tribunalium judices, nemo nescit, nisi forensium plane negotiorum expers. Quae universa si tunc saepe ventilari quotidiana testetur
experientia , cum concors stetit contrahentium consensu lamicorum fide firmatum conjugium, in quo sic inter utramque viXere facem thori consortes, ut natura monebat, suadebat ratio, leges
postulabant, ne jurgiis ac riXis imperium mite
exercente viro, uxore obsecundandi gloriam ambiente, ubi foris non quaerebatur, quod domipoterat inveniri, sed quicquid concessi voliptatis erat, unius conjugis gremio clausum credebatur atque obsignatum ubi felix animo, amata viro Nigrina, castumque vicissim spirans amorem , patrios miscere voliti cum jugale census, eumque majore, quam Euadne vel Alcestis, prosecuta pieta, te ipsi tumulo urnaeque sacrae invidet dilactas sui quondam mariti reliquias quanto magis immortales metuendum est imminere dissensiones, inter discordes animos caeco etiam impetu, nec sine rei familiaris versione, subinde agitandas, ubi nuptiis inauspicatis vir uxori spolium, Vel Xor viro praeda fuit M intractabile antippe ingenium, irarum ac molestiarum per diem noctemque satagens, suas in maritum perpetuo edebat intemperies , aut ub1 frigidior saXo Lentinus, in consiliis canitie venerandus, sed juvencularum in caetulladibrium, sibi non
28쪽
bi non amore, sed ampla largitate sponsalitia, redomit plenis nubilem annis puellam, glacialium amplexuum viduique prope thori defectu profusa liberalitate suppleto, concordiam indies 1sus fuit pretio potissimum conciliasse , vel ex adverso elusinae es etae, cui bruma Augusto mense est S frons
annosa quercu vel stola rugosior, impare congrcitu sese iunxit adolescens, bono nummorum pellectus odore, at pariter spe illa sese lactans fore, ut postridie nuptiarum algenti eat exequias, atque ita lucrosa ipsius dote auctus, protinus ad alia cum sibi pare festinet connubia. Qinbus omnibus, si non sponte satis litium praeberent materiam , stem uberem in foro versantibus, accedunt tandem perplexae ex legum provincialium, municipalium diversitate, ac prope ineluctabiles viris exercitatis,
difficultates. Mi iamdiu enim omnes uni in orbe Romano parebant Principi fas fuit universos usdem quoque legibus vivere, vim suam omnon loco plenissime exserentibus. At postquam dissipata illa potentia , variis coeperunt magistratibus subesse distractae multifariam vasti istius imperii partes, singulaeque sua peculiaria servare jura fieri aliter
haud potuit, quam ut acerrima saepe occurrat anceps disquisitio, ad quas personas, res aut actiones sese placitorum statutorumque eXtendat autOritas. Ut enim olim Deorum nullus extra suum credebatur regnare coelum, sed Olympo Iovem, Pilatonem Orco mari Neptunum leges figere tabulabantur, ita quoque smguli jurium a se receptorum studiosissimi , sive eges, sive par Regibus
29쪽
habentes imperium, paremve legis ferendae potestatem, alienae gentis decretis haud facile patiuntur 1 suos gubernari aut vivere subjectos humanarum cilicet actionum justitia vel injustitia magnam
partem non a certis aequitatis aut rationis rectae
regulis , sed clegislatorum arbitriis pendente. Optandum quidem fuerit , confines populos, foedere praesertim tam arcto unctos , adeo vivendi ratione vi in paucis distinctos , eodem etiam jure uti, iisdemque ex institutis suam petere agendorum normam. Sed, optandum id magis esse votis inanibus , quam sperandum, res ipsa loquitur , dum sui quisque moris a ma-Joribus accepti tenax, suaeque potestatis acerrimus defensor, imminutam crederet suam majestatem, si in alterius civitatis gentisve jura, ceu magis apta, aequari videretur concedere. me quid enim de regionum diversarum pugnantibus in medium adducam institutis, quarum quaeque suas
sibi leges integras intactasque desiderat , vel obiter tantum consideretis, velim, Auditores, quantas curas in hac nostra , quae duplici jure succedendi, Aes domici Scabinicique nominibus claro, etiamnum utitur, Celsissimi ac praepotentes impenderint Proceres , ut unam simplicemque in tota Hollandia stabilirent haereditatum devolvendarum rationem: qu dissicillimis temporibus anno post millesimum & quingentesimum octogesimo, emendata in quibusdam utriusque juris illius durities, speraverint in aculentam trumque consonantiam erectum iri sed vano tandem post Varia conaturi eventu irrit , dum plures isti
30쪽
acquiescere edicto detrectabant urbium ac respondentium iis vicorum rectores, satis id arguente ea constitutione, quae post annorum circiter undeviginti interstitium promulgata, juris Aes domici inplerisque praefert principia. Neutra quidem parte
nunc leges alterius iniquitatis damnante, dum testamentis Se tabulis dotalibus, eligendi juris alterutrius liberrima cuique potestas est , sed tamen vetustum majorum morem , antiquitatis veneratione , religiose servant , quoties Xpressi voluntatis enixa testificatione non aliud fuer1 a subjectis dispositum Q uotquot vero ex hac jurium discrepantia dubitationes emergunt, quotquot in judiciis agitantur controversiae, quae dudum doctissimis Xercuerunt causarum patronos, accuratissimos legum municipalium Xplanatores torserunt, ac versatissimos fatigariaut litium diribitores non equidem satis hasce in Iustinianeis inveneritis decisas volitaminibus, aut a uris civilis interpretibus excus as nisi forte ob utilitatem libuerit in paucis
cxtra artis illius evagari pomeria sed potius , cessante lege, quam populus nequit alteri dare populo, solius rectae simplicisque rationis dictata obtinebunt, jurgium finitura, nisi si quae de summi juris rigore remittenda esse utrimque ex comitate suaserit vicinitas, mutuusque justitiae Propagan- fauor, sive id sola comitas exigere visa fuerit, sive accedens insuper X pres a firmaverit conventio. Nec tamen ideo quisquam nos eo arbitretur Properare dementiae, ut superflua crederemus aut inepta judicibus causidici sue ura hiiritium, vel absterrendos aJuris prudentiae Romanae cultu diligentioresurgen