장음표시 사용
11쪽
regno coelorum delineavit. Verita a 4. sqq. parabola ZIZaniorum admistos in regno coelorum veris membris hypocritas indicavit. Vers. 3I. 32. parabola de sinapi rati nem incrementi regni coelorum depinxit. Vers. 3 3. para-hola a fermento petita efficaciam verbi Divini in illo regno descripsit. Vers. 44. parabola the uri in agro absconditi docuit, uti regnum coelorum custodire debea-mUs. Vers. V. 46. parabola margaritae, ut illud adquiratur, declaravit. Vere. 47. sqq. parabola sagenae malos regno coelorum admixtos exhibuit. Atque sic etiam hoc loco parabola operariorum in vinea, regnum coelorum. CX ea parte proposuit, qua indoles ejus in gratuita remuneratione ministrorum ejus declaratur. Ita enim etinriparticula dum dicitur: οεισία γάρ ες. ἡ βασιλεια
arctum parabolae ad praecedentia respectum. M nexum latis manifestat. I. IV. pin, pnu, Partes parabolae tres inVenimus. P R m g operariorum c dissio variam conductionem eamque quintuplicem sit stit, tem- operariarum potis intervallis distinctam. Prima conductio est tem- Μ 'r' pore matutino, Ubi considerandus venit i. CONDU c. μοι cENS qui dicitur 4 κοδεσποὶκ homo domus vel finalis
. tiae dominus sive pater familias. Qtio Christum ipsum-
met indigitari non incongrue itatuit Theophylactus: cum Christus utique sit, qui domum ac familiam DEt ad paravit M construxit, M super illam tanquam filius dominatur , Ebr. III, 3. idemque etiam alias se patri familias comparare suevit. vid. Matth. X, as. XIlI, 27. Luc. XIlI, as. Qui
ac quotidie cum vinea sua & nobiscum est, & cum operariis vineae suae usque ad mundi consummationem,
Flatth. XXVIII,ao.& tota die manus expandit etiam adpo- pulum
12쪽
DE OPERARIIS IN VINEA. sputum immorigerum . Ies LXV,2.Nec obitat quod ipse vitis es videatur in hac vinea, juxta Io. XV, I. R. Ps. LXXX, s. sqq. nam alio atque alio respectu unus ille nobis omnia existit. 3. V. Sistitur a. Conductionis TEMPUS , λις cisia a
προοῖμισθωσασΘm qui egressus est statim cum mane ad conducendum, .eu prima luce. Quo ipso diligentia
Patris familias indicatur, idque ex moribus prisci aevi, ut h. l. annotavit Pricaeus, itemque Cornelius Adami in Observationibus Theologico Philologicis, p. I 6. Ubi singulis diebus patres familias operarios sibi conducere sueverant, in foris ac plateis paratos ad id opus stantes, ad quod idonei orant. Ex IRE Christi, summi patris familias, notante concinne Aom istino, sermone LIV. de Verbis Do
mini. est innotelcere. Qui etiam addit: Christus quando noti intelligitur & agnoscitur, in secreto est: quando autem agnoscitur, exiit conducere.
Sed soscita benignissimi hujus dortii ni cura nihil intermittit, quo magis singulis hominibus innotescat quotidiet eoque omnes in servitia sua conducat. Singulis mane, reωι πρωζ ut habent LXX. ius suum in lucem proseri, Et non absconditur. Zeph. III, s. imo tam curate novit omnes vineae suae in omnibus ejus, etiam minimis, partibus necesIitates, M singulorum quasi palmitum duideriapei spicit, ut vel primo mane ad illa curanda fidos accersit ministros, qui vel integros dies illis labores suos sudore que impendant. Atque, si usquam iis vita humana, hie certe verum est, quod Philo dixit, de bacrificio Caini MAbelis, p. io laborem inter pracilua bona esse numeran-
13쪽
dum; M quod paganus Xenophon, Cyropaed. VII. p. ID. labores viris bonis ese obsonium. Atque licet hic huic patrisimilias praest inclus labor summa felicitas sit laborantium , M omnis laboris fructus, isque uberrimus, ipsis, non domino, praestet omne suum bonum; placet tamen benignitati domini singulis diebus laborantes tanquam de novo conducere, allicere, eXcitare ad singulas operas, idque saepe statim cum prima luce uberiores suggerendo,& quidem mercede promis a in sin gulorum dierum Operas,
hoc enim vult graecum μισθωσασΘαι, monstrando nempe
cujusque laboris subeundi peculiare emolumentum. Ita nempe parentes liberis suis quotidie labores exhibent, promisso etiam praemio: licet omnis, quem liberi in discen-co ac studendo laborem insumunt, ipsismet emolumen- . tum adserat, non parentibus. Atque certe conducere est vocare, ut plures viri docti id interpretati sunt. Cum tamen multiplex sit vocatio divina, eaque omnis ex gratia vocant, DEI dependens, alia nempe ad ecclesiam v ram,Ies II, 3. XLIX, 22. alia ad salutem in ecclesia vera generalis, Prov. IX, 3. - s. Matth. XI, 28. I. Cor. I, 9. I. ThesII, u. alia specialis ad poenitentiam M 34rtutes christianas Marc. II, II. Matth. IV, II. Pro . VIII,s.-9. I. Thes. IIII, 7. 2. Pet. I. 3. vel specialis ad varia munia, in ministerio ecclesiastico Ebr. V, 4. Galta, II. I6. Ies VI, 8. Ier. I, S. sqq. in regimine politico v. g. Iostrae, Devt. XXXI, I .sqq.IOs I, it. Saulis,Davidis,Iosiae,&c.etiam in oeconomicis,i.Cor.VII, 2o. II. M in artificiis, Exod. XXXV, 3o.34. XXXVI, I. a. alia specialismima vocatio tum ad certas senilitatis, Christianae opeT, Ies XXX, 2I. a.Thes. I, II. Ie LX V, a. tum ad certas cujusque quotidie oheundas fi inctioneς, sicut pro Plietae quotidie instruebantur,v.g.Jer. XX.9.XXVI,IS. Apin
14쪽
DE OPERARIIS IN VINEA. - 1 Istoli, Actor. X, S. sqq. XIII, 2.3. XVI, 9. Rom. I8. ColocIIII, 3. 4. M Philippus diaconus, Ast VIII, 26. Ita non David sed Salomo ad aedificandum templum Vocab itur, BeZa- leel, Ahaliab, M socii ad tabernaculum adparandum. M & observante Gerhardo in notis ad Matth. h. l. vocat DR-VS per sanctorum pradicationem, per benesciorum largiris. nem , per internam inspirationem, per flagellorum correctionem; addo: per missionem indigentium laboribus operariorum. Cum, inquam, tam varia sit divina vocatio, in nostra parabola videtur vocatio specialissima potistimum indicari, ut .ex dicendis magis patescet. Suadetque id
gulis laboribus statuta videatur, I. Cor. III, 8. Talis autem specialissima vocatio est, quae unaquaque die singulis in sua officio suggeritur ad i peculiare opus illa die in vinea domini peragendum: cum vel impius convertendus suggerithir, vel consolandus afflictus, vel visitandus aegrotus, vel juvandus egenus, Vel veritas aliqua la docti ina coelestis stabilienda aut vindicanda, vel error contutandus, M id genus alia. VI.
Memorantur 3. illi II CONDUCUNTUR, qUOs vo
cat λς--πιλῶνα άψοῦ. operarios'. Vineam suam mittendos; operarios, inquam, non ignavos oscitantes si ectatores, non delicias saltem captiuiros, non con Vi Vas, combibones la commeslatoreS, non somnolentos ia desides, non ludicra tracti ros, nedum vineam laceratur , aut alios in laborando impedituros; sed laborantes vult, non solis aestum, non molestias operarum formitantes, sed quid agendum adsit probe at-B a
15쪽
tendentes, quo gravior duriorque labor Occurrit, eo solicitiore M pertinaciore diligentia M majore cum assiduitate, & cbllectis omnibus viribus suis atque facultatibus rem aggredientes & conficientes. Vinea hujus patris familias est dubio procul ecclesia in his terris militans, ipsum illud regnum coelorum, quod saepius in divinis literis vinea Domini dicitur. Ps. LXXX, 9. sq. Cant. I, 6 Ies V, I - 7. XXVI l . sqq. Matth. XII, 28. 33. sqq. Ad istam colendam nemo recte accedet, qui domi suae residet, h. e. qui non abnegat scipsum M suas cupiditates, M animo omnia mundana relinquit paratus etiam, ubi necesse me, rit, reipsa relinquere omnes terrenas facultates) M qui Christum non sectatur. Accedit autem non tantUm IS, qui vocatur in communionem ecclesiae, & ad Christum convertitur ; sed accedit etiam, & tanquam εοοζης ad eam accedit ac mittitur, UnusquiSque toties, quoties peculiare opus in ea conficiendum ei demandatur. Unde
operarii in hac vinea suo modo sunt omnes Christiani . Quam in sententiam B. Io. Gerhardus, in Homitiis, p. m. 467. dicit: duplex potissimum est labor, qui in hac
M vinea nobis incumbit I. Cura animae nostrae, a. Labor vocationis. Quando DEUS per verbum te invineam suam vocat, quasi colonum animae te conlatuit. &c. In labore vo onis quibusdam totius vineae cura est commissa, ut magistratui, qui debet esse custos vineae, ex ea depellore apros,qui illam conculcant la devastant,hoc est,persecu-μ tiones ab ecclesia debet avertere; ministris verbi, qui debent plantare M rigare, r. Cor. II I, 6. capere Vulpeculas, quae demoliuntur vineta Cant. II, Is non tamen armis
sed argumentis; patribus lanulias, qui teneros palmites debent curare, h. e. liberos in disciplina & institutione domini educare. is Haec Gerhardus. Quam maxime
16쪽
tamen ex scopo Christi in hac parabola videntur operarii vocari minita verbi. Sicut enim unica vitis in hac ubnea Christus est, Ps. LXXX, Ris. I6.I8. M palmites, qui in eum credunt, Io. XV, I. sqq. ita ministris verbi inpri scommissi est vitis hujus ti palmitum cura & agricultura. Horum videlicet est labores suos reliquis christitanis impendere, κοπιῶντας υ υμῖν, praeeundo M commonendo
I. Theae V, la. dum nempe laborantin verbo la doctrina. LTm.V, tr. Unumquemque dies & noctes, etiam cum lacrimis commonenteS,exemplo Pauli Act. XX, 3I. cons. EZech.
XXXIlI, 7. sqq. XXXIV, 4. sqq.non tantum plantare,& per fidem inserere homines vineae huic Si viti Cnristo, ac rigare
verbo M sacramentis, I. Cor. III, 6. 7. sed la curare ira ἰ se
limentum fidei eorum in Christo, ut in illo perseuerent radices agendo, in ipso superinstruta & constabititi.
Colin. II, y-- 7. curare Ut crescant per omnia in Christum Eph. IV, Is.16. in omni gratia et cogntrione Christi. a. Pet.III, 18.purgare & putare palmites frugilar Ut plus fructuum ferant, infrugifera autem exscindere ab illis, ex voluntate summi agricolae Io. XV, 2Ier. XU, is.attendere Vbneae M vitibus,& vigilare, ne praua doctrina malisve exemplis corrumpantur. Act. XX, 28--indeque adversarios Mcontradicentes instituere cum mansuetudine, & re guere ad silentium eos redigendo. I. Tim. II, as. Tit. I, 9. Il. sectariOS mtem monitos abstinere, Tit. III, M. Hoc
opus, hic labor est. Unde operarios conducere dicitur DEUS, non feriatores. Neque ulli in hac vinea sive v, nitori sive palmiti integrum est desidiae se dare, M omnem sui aliorumque curam abjicere, Vel ad alios ablegare imtegram. Ita non vult DEUS in vinea sua esse, qui aliis remi tent totam operam dispiciendi, quid verum sit, quid verbo
17쪽
M quaecunque lacta sibi veram religionem tribuit, resu-giunt operam examinandi veritatem suae vel illilentaneae religionis, la causantes etiam tuam in dijudicando imbecillitatem, nihil de eo laborandum statarunt, cUicunque religioni se vel alios deditos deprehenderint, vcl ad illam statuunt ecclesiam accedendUm esse, quae prae aliis antiquissimam se atque florentissimam, externa inprimis episcoporum Sc doctorum successsione, venditet: qui igitur negligunt laborem meditandi verbum divinum, ejusque genuinum sensum scrutandi, firmoque suam fidem superstruere fundamento; illi non sunt hac vinea, . sed male seriati homines. Qui enim dubitare de his potest, sed ex ignavia se m auult in aliorum fidem relinquere , ille potest etiam meditari & inquirere veritatem, Mὐαπολογηζω inertia rerum strarum lacn satagit. Confer a. Cor. XIII, s. I. Io. IV, r. Ita etiam non operarii scd in- ertes vineae conculcatores sunt, quibus ex fide carbonaria pontificiorum sussicit credere, quae ecclesia credit, licet ignorent, quid eccesia credat. In nostra ecclesia nemini integrum est seriari. Qxii ergo laborare detrectat, abeat licet ad ecclesiam, quae hujusmodi male seriatos homines alit. norit autem non esse eam Christi vineam, in
quam hic pater familias n*n conducit nisi operarios. g. VII.
Mercedi flἰ- Consideranda venit'4. MER EDIS STIPULATIO, det Diis qua pergit Salvator v. a. subjicere: δε-Των ἐργοψων ἐκ Την ημέραν. cum Vero convenisset cum
operariis illis de denario in diem. Singulis videli
cet in singulos dies denarium in mercedem laborum dare promittit, ipsis consentientibus. Hoc enim verbum
18쪽
indicat, quod, petita ex musicis metaphora, est simul sonum edo, in edenda Voce cum alio consentio. um
de M de passis apud Xenophontem M Polybium, Mde contractibus ac stipulationibus apud Jureconsultos adhibetur. Indicat igitur consensisse conductos cum conis ducente de pretio laborum diurno. Dicitur autem illud denarius. Quod Vocabulum quandoque generalem significatum habere Videtur , M pro quocunque numigenere adhiberi:' proprie tamen nUmum argenteum drachmae pondere notat, qualis apud Romanos diurnum stipendium militis suit. Atque sc etiam h. l. denarius in mercedem unius diei constituitur, dum expresse additur 7ήν-. subaudita ex linguae genio particula κέα,
quavis die. Quae ipsa vocabula Τη, Videntur cibilem totius parabolae praebere. Indicant nempe loqui Salvatorem de plurium dierum operis praestandis, in quorum singulorum mpendium denarium promittit. Quanquam enim paterfamilias sistatur tanquam singulis diebus ad cuique diei peculiares labores vocans, de mercede tamen ita pacisci memoratur, tanquam qua per plures dies vocationem sit repetiturus, M singulis diebus determin tum Velit esse aequale praemium laborum. Unde non est ut de die una totius vitae hominis uniuscujusque, aut de die totius mundi, aut de die totius temporis V. T. se monem esse Salvatori existimemus; quin potius, ut in
parabola, ita Sc in apodosi ejus ti re significata, diem solis cursu ordinario definitum se intelligere innuit. Un- .de etiam sequitur conductionem illam non vocatione generali ad ecclesiam, vel ad officium quodcunque in ecclesia perpetuum hic capi qUae tamen vociationis genera
hic praesupponi facile concessero sed de specialissima um
19쪽
catione operariorum, ad certi generis opus jam accinctorum. ad hoc tantum nec ad aliud paratorum, M operas suae diei sibi suggerendas expectantium, hic agi. Quandoquidem DEUS etiam ministros ecclesiae legitime constitutos imo si mavis quoscunque Christianos, quatenus vitem illam veram Christum, ejusque palmites, se ipsos la alios, colere debent quotidie vocat ad labores singulares, M alios quidem ad multos a primo mane ad vesperam exanclandos, alios vero ad pauciores, sicut necessitas cuiusque coetus fidelium, in quo quis agit, id exi-- git. Unde etiam sequitur, denarium non de vita aeterna capiendum esse, de qua veteres ecclesiae doctores & complures etiam recentiores theologi eum interpretati sunt, quo ipso vero difficillimam reddiderunt reliquarum parabolae partium accommodationem: sed de temporalibus hujus vitae praemiis commodissime intelligi; quod etiam ex veteribus Basilius M. agnovit. Nimirum omnia illa,
quae ad hujus vitae subsidia quotidie accipimus ex D EI benignitate . sunt ille denarius. Quo pertinent etiam. Ductus laborum in hac vinea quotidie praestitorum, in acquirendis & conservandis animabus in regno coelorUm, dum impii convertuntur, tristes eriguntur solatiis, egeni iuvantur, &c. unde acquiruntur illa relictis centies praestantiora, fratres, sorores, pater, mater, liberi, domus, agri, quae egregius sunt denarius, quem in singulorum quasi dierum iii pendium Christus promiserat paulo ante, blatth. XIX, 29. Huc reserri potest, quod habet Irenaeus: omnes acceperunt unum denarium babentem 'imagi-
b inpriptionem regis, cognitionem siti DEI, quie est ia-ήorruptibilitas: ac propterea a novissimis incipit dare merce- .dem, quia in novissimis temporibus mani estatus dominus omnibus se revelavit. Certe etiam cognitio divinorum
20쪽
mysteriorum uberior, in hujus vineae laboribus obtingens impiis pariter atque vere piis operariis, gratiosum DE Idonum est in hoc tempore, singulis diebus quod exhibet sacra administrantibus: quod omnibus ex mente datoris in silutem cedere debebat, licet impiis cedat ex ipsorum culpa in graviorem poenam. 2. Cor. II, II. LUc. XII, 4 . Licet igitur in ecclesia, hoc est, in vinea domini, laborare sit ipsum magnum DEI beneficium, prinmisit tamen benignissimus pater familias operantibus dare praeterea quotidianam mercedem. Certe quo citius ad hanc vineam venisti, M quo plus ac diutius in ea laborasti, tanto plus debes ei, qui te ad istos labores vocat: tantum abest, ut ille tibi quid debeat. Cum enim interrenis laboranti, h. e. revera male feriat , fame per undum esset, non tantum animae, sed etiam corporis,
nam ille qui extra ecclesiam est, licet locupletissimus sit,& quotidie luxu atque crapula expleatur, nunquam 'tamen vere etiam corpore satiatur neque expletur: semper
magis esurit, licet impleto ad voraginem Usque stomacho,& dolet ex mensa auferri,' quae libenter adhuc ingurgitaret, si modo capere possiet ventriculus; M vino ad vomitum usque plenus, plus sitit: scilicet, quia, quae capit, omnia ejus respectu maledictioni adhuc subjacent, neque possunt ejus indigentiae sufficere sine divina benedictione) in vinea Domini autem lahorans quotidie accipit denarium suum, quantum ei plene issicit ad vitae hujus sustentationem M recreationem, tametsi vel modicum sitiem panis 3t aquae suerit: cum simul animam et iam potuerit satiare ipsis sinctis in vinea laboribus, in , cuia tu verae vitis Christi et palmitum ejus. Atque hoc Deus quotidie dat eis etiam, qui paucos saltem in vinea labores praestiterunt; imo et illis, qui tota die in mundanis male C feri-