장음표시 사용
51쪽
malignus est, quod ego benignus simi Quidam
coctices habent M quod tunc interrogativum est, ut saepe. Plures vero codices disjunctivam particulam η sem vant, quae hoc fere innuit: si vel meum mihi jus te sic evertere non cogitaS, attamen tuam prodis invidiam, quae in non minus crimen te praecipitem agit, dum spectare detrectas benignitatem meam, quam laetis oculis collustrare deberes. Malignus ocidus est qui acerrime quidem aliquid videt, sed videt cum aegrituta e , indeque nictat, u mallet non videre. Quam maxime invidia se prodit oculis, qui livent, & quas exeduntur & consumuntur inspectandis aliorum commodis. Unde malignus invidorum oculus dicitur, quia quod videt, videre detrectat, M aciem suam cohibere M claudere tentat ad cernendum id, quod pravus affectus subinde respicere instigat. Describit hominem maligni oculi Salomo Prov. XXIII, sqq. dum ejus pane vesci vetat. Sicut idem
C. XXII, 9. Oculum bonum ex opposito vocat liberalem& benignum. Sic etiam Jatini, ut Grotius h. l. annotat , invido dicunt oculos dolere ex alienis commodis. Congrua habet Siracides, C. XIV, 8.io. Indignis imum autem omnium est aegre videre, quae DEUS facit: ad cujus opera spectanda & celebranda homo quam maxime est creatus, in quorum consideratione summam omnes deceret capere oblectationem, qui in erogandis bonis suis nunquam non bonus ti benignus est. Unde manifeste invidus adversus DEUM galeam cristamque erigit, Utpote a quo est omne bonum, quod quicunque homo possidet: cum tolerare nolit, quod ille bonus sit. A .
52쪽
quam maxime non tantum bonum, sed la benesi umnotat. unde DEUS Mel'εξσχην imo solus est Matth. XIX, 17. qui nobis dat omnia opulenter ad fruitionem. I. Tim. VI, II. Quam maxime autem sibi opposita sunr. Ze adversa stonte dimicant benignitas la invistia. Egre
mee tu quam, innascitur invidia. Extra hanc vero DEUS existens h. e. ab ea alienissimus omnia quam maxime Poluit
seri fbi fimillima. Haec homo gentilis, in pudorem mul- itorum qui se Christianos venditant, & pati nolunt DEI henignitatem, & quod is non invidenter sua bona aliis elargiatur: qui igitur se longissime a DEO alienant, Mnon possiunt non omnem ejus gratiam perdere, nstissimamque ejus sibi contrahere indignationem. . XVII. A RH. parabola Saluatoris nostrae medita in ipsa sua protas. Confirmat haec ApoDosis, quam Christus ipse subjecit V. I6. quae duabus constat partibus, quarum prior indicat, quo fiat modo, ut metam haereditatis aeternae non attingant quidam, qui tamen inter vocatos ad quam plurimas gratiae divinae operationes primi extiterint' si nempe remunerationes, setiam operarum cujusque diei temporales, non agnoscant gratuitas esse. posterior causam docet, cur sic primirunt ultimi, quia nempe gratiam electionis sbi intervertant. PRIOREM PARTEM quod attinet, dicit Christias rἔσον ι όι ἔσμοι πρωὶ . sic erunt
. illi ultimi primi, & illi primi ultimi. Cum repe- l
53쪽
tat iam eandem γνώμην, quam proxime ante parabolam nostram inculcaverat, cui parabolam ipsem, mediante particula causali γαρ, arcte connexuerat; dicatque jam, sic, Senon aliter, erunt illi ultimi primi M primi ultimi: clarisii me indicat, se non aliud quidpiam tota illa parabola
docuisse, quam quomodo id quod antea dixerat, eveniat, ut qui ultimi Merint antevertant primos, qui primi extiterint evadant ultimi: nempe ita, hoc ipso Mnon alio modo, quo in parabola id sit enarratum; noti 'tam quidem qua primam parabolae partem, quoniam πο- catione primi vel ultimi sine, vel plus minusve laboraverint ; neque juxta secundam ejus partem, quoniam me cedem temp*rariam primi vel ultimi acceperint; sed secundum partem tertiam, quoniam gratiam domini vel . humili grataque bonorum temporalium susceptione, fiducia omni in gratiam Domini, non in propriis operibus reposita, sibi retinuerint integram: vel eandem perdid . rint, Dominum ingrata murmuratione, invida liberalitatis ejus improbatione, M arrogante suorum merit rum fiducia, ad justam indignationem provocantes, ut eos ad solorum temporalium bonorum stultionem dimittat. Ita nempe ostendit se docuisse, quod ipsos apostolos oporteat solicite cavere, ne promissa ipsis insignia bona, etiam illa quae in hoc muncio accepturi sint cent plo majora illis quae reliquerint, suis laboribus debita prae-iumant, quoniam sic etiam ipsi possint gratiam vitae aeternae & haereditatis coelestis perdere, aeque ac quivis alii 'murmurantes, invidi, M suos idores jactantes operarii,
quantumvis primi fuerint in relinquendis suis, in sectando Christo, Min laboribus ipsis vineae Domini. Gare etiam. J..c illud non prorsus nullam ad priores parabolae partes
54쪽
partem primos evadere ultimos la gratiam 'domini sibi intervertere, quoniam juxta primam partem etiam non agnoscant ex gratia patris familias sibi obvenire, quod ad plures paucioresve labores vocentur; quod juxta secundam partem non agnoscant stipendium
terrenorum bonorum primis aeque ac ultimis mera ex
gratia dari, ut ejus inverso ordine facta erogatione parabola inculcaverat. Ipsa vero sententia quasi proverbialis
Vltimi erunt primi & primi ultimi, quod non
aliud dicat, quam illos qui nulla merita habent, ad vitae aeternae haeredetatem pertingere, illos vero qui meritis suis turgentalia excidere M nullos in ea fore; optime ut puto intelligerusi si eam interpretemur tanquam a currentibus in stadio ad brabeum depromtam, quos inter primus quisque solus brabeum apprehendit, ultimi in
ejus acceptione nulli sunt. Vbi vero multoties accidit, ut, qui primi fuerant a linea, vel etiam currendo alios anteverterant, dein tardarentur in cursu M ab aliis anteve 'terentur, Ut evaderent postremi. Ita enim tapius dii inaeliterae vitam aetemam metae & brabeo affinitant, ad quam solicito cursu contendere debeamus. Ita Paulus Phil. III, iq.:scopi versus prosequor brabeum supertiae πο cationis DEI. M I. Cor. IX, 26:go sic curro itan tanquam in incertum. V. 24. An non nostis quod in stadio currentes omnes quidem currant, unus vero accipit bra eum, reliqui nempe postremi nihil consequuntur, scilicet in cursu antercepti ac impediti. sicut Gal. V, 7. dicit: Currebatis lene, quis vos interrupit 3 M Ebr. IV, I. metuamus igitur, ne quando derelicta promi ne ingrediendi in requiem DEI existimetur quis ex vobis υσερο inι in extremis manere, Ut primm in cursu non evadat, nec apprehendat brabeum, faciem avertens a spectanda promissione brabei, cursu affectana da,
55쪽
DE OPERARIIS IN VINEA. φ3da, id quod fit murmurando, vel invidis ocillis alios reis spiciendo, vel ad propriias virtutes, labores, ac merita mentem defigendo. Illustrari hoc potest ex parabola d cem virginum, e quibus quinque stosidae, quia ultimae Setarditas venirent, excludebantur ab ingressiu ad nuptias sponsi, M nullae erant in regno coelorum. Matth. XXV. II. Ia. cons Luc. XIII, 24. - 27. Ucet igitur haereditas vitae aeternae, M brabeum, ad quod cuisu intento properandum, denarius non sit laboribus in vinea DEI quotidie praestandis promis ius, quae absque omni laborum respectu, in fidei custodia cursum cum Paulo a. Tim. IV, 7 con summantibus exhibetur; illa tamen perditur, si quotidi norum bonorum denarium, cum rhe ad la es e hibitum, non recipiamus animo humili 3c grato, eoque gratiam coelessis patris familias perdamus. Confirmat hoc PARs ALTER A apodoseos, casiam indicans, cur primi sic evadant ultimi, Ze ultimi primi; quia nempe juxta parabolae doctrinam, non omnes gratiam electionis sibi servent. Sic enim conciuditChristus hunc sermonem suum: πολλοι γαρ δεσι κλῆὸι, ολιγοι δὲ ἐκ-ldi, Multi enim sunt
vocati, pauci vero electi. Communem multis docet esse vocationem, quia omnes in vinea Domini operarii vocati fuerant , non autem illis ipsis vocatis communem electionem, quia alii eam servantes, ex ultimis etiam
primi evadant, alii eam perdentes, licet primi antea fuerint, fiant ultimi. Esse enim quosdam ex illis electos docet, quia pauci electi sint; quosdam vero non electos,
quia non par sit electorum numerus numero Vocatorum.
bunt igitur ultimi qui primi evadunt, & ex gratia domini bres um vitae aeternae asportant, quia non omnes v
cati pereunt, sed sunt in illis etiam qui electionis gratiam non perdunt, & qui actu electi sunt: Sunt vero etiam pri-
56쪽
mi , qui ultimi evadunt & brabeo vitae aeternae non potiuntur, quia ex vocatis multis pauci sunt actu electi, quia reliqui electionis gradam perdunt, ciam vocationis gratiam non grato animo receperint. Qidit igitur error Hu- heri, quod omnes Vocati sint electi. Imo, ne quulem omnes, qui terrenorum bonorum mercedem acceperant, electi sunt, & brabeum vitae aeternae consequuntur, sed
illi solummodo, qui per fidem gratiam domini humiliter
conservant, M in ea perseverant usque ad finem. Unde nemo vocationis suae antiquitate, M laborum gravitate ac meritis, M amplitudine eorum, quae propter Uo minum reliquit, vel praestitit, efferri debet, imo neque quod a Domino amplissimas acceperit remunerationes: multo minus ideo sibi aliquid a Domino suo potest poscere, nequidem in temporalibus plura sibi, quasi de-hita, desiderare, quam accepit, nedum aeterna bona sibi ex
suis meritis postulare: alias neque vocationis neque remunerationis praerogativa obstabit, quominus aeternum Pereat. Ucet vero electionem non aliam hic innui demus. quam quae est ad salutem aeternam: non tamen inde colligendum erit, quod parabola de illa saltem vocatione in vinea egerit, quae est ad poenitentiam M ad salutem, non vero de illa etiam quae est ad singulas cujusque diei in vinea DEI operas. Haec enim specialissima vocatio non est sine praesupposita speciali ad certa officia in regno DEI obeunda vocatione; M haec specialis vocatio non datur nisi illis, qui vocationem universalem illam ad poenitentiam ad salutem acceperant. Omnis igitur ad singulas operas in vinea DEI obeundas vocatus, est etiam Vocatus ad salutem. Valet intur sententia haec, multi Vocati
pauci vero electi non tantum de vocatis fimpliciter ad
57쪽
reclesiam 9 ad salutem, sed etiam de votatis ad Gniste. rium ecclesiae, & ad multa in hoc ministerio quotidie obeunda negotia: imo si vera est M valida haec sententia de illis qui quotidie ad plura negotia vineae DEI vocantur, quod hi ipsi non omnes sint electi, imo pauci saltem ex illis, multo magis vera illa est de vocatis ad salutem simpliciter K ad poenitentiam, quod la ex his, tametsi omnes h mines sic vocati existant, pauci tamen saltem sint electi. Uti vero vocati ad salutem, ad certa in Ecclesia officia, ad quotidiana in eadem negotia, omnibus suis laboribus M acceptis praerogativis mereri neutiquam possunt, ut ipsi etiam eiecit ad salutem exulant, M adprobati nem ac beneplacitum Domini sibi vi cent , ut aeteris nam quoque salutem consequantur, sed hanc, tanquam Christi haereditatem, tantummodo fide in meritum Chriis ad finem usque perseverante adipiscuntur: ita econtrario non est admittendum, quod ideo primi evadant ultimi, Se ultimi primi, quia ex absoluto aliquo DEI deis creto multi sint vocari pauci vero electi. Parabola enim diserte nimis docuit, quod neutiquam ex decreto patris famia
Fas omnia operariorum facta antecedente ultimi evaserint 'primi M primi ultimi , illi electi hi reiecti, sed quod pateri
milias utrumque decernere demum susceperit in respectu ad id, quod, qui ultimi fuerant gratiam ejus conserem
rint fiducia in ipsus benignitatem, Sc humili grataque receptione beneficiorum ejus, quod omne non nisi fides est in Christum efficacia; M quod, qui primi suerant,
murmuratione erga Dominum, invidia erga conservos,& amore erga se ipsos, suorumque meritorum jactantia, perdiderint gratiam Domini, M ad justam indignasionem eum commoverint: ut igitur decretum illos abjiciendi
58쪽
de reliquis eligendis fiduciam illoruri perseverantem in gratiam Domini, quae non est nisi in IESU Christo Domino' nostro data omnibus qui in ipsum vera fide credunt. Multi certe sunt vocati ex decreto DEI, nihil quidquam in hominibus respiciente, sed propter solum Christi meritum, omnia ad salutem pertinentia omnibns ac singulis promeriti, gradam vocationis dante; multi sunt vocati ad quotidianas in vinea DEI operas; multi ad
certa in eodem officia obeunda; multi imo universa hominum multitudo ad poenitentiam, ad ecclesiam; ad re- gnum DEI, ad salutem vitamque aeternam: neque quid-
quam gratia vocantis hic in hominibus quos vocat re- lspicit quod afferant, cum omnes aeque sint Opus manuum DEI, omnes per peccatum corrupti, omnes natura sua
iam filii irae, M prolapsi ex gratia DEI, & destituti gloria
imaginis DEI, omnes etiam per Christum redempti, cum ex illius redemtionis merito omnibus cum ipsa vocationis gratia exhibeat vires vocationi obsequendi, det
media emcacia, offerat facultatem videndi audiendi Mintelligendi vocationem, vim credendi & fide recipiendi eandem, facultatem desistendi a peccatis. M in vita nova lambulandi, vires operandi la laborandi in sanctis vineae negotiis: pauci vero sunt electi, ex decreto DEI non sal rem Christi meritum respiciente, sed etiam simul, uti illud vel ex oblatis viribus gratiae fide ierit receptum, vel ex malitiosa M pervicace virium oblatarum rejectione contemtum; ut quidem electi qui sunt, omnes sint esecti respectu fidei gratiam redemtionis salvificam adprehendentis M conservantis; ut tamen pauci sint electi, quia Iauci ex vocatis per fidem capaces sunt decreti, non nisi creentibus acquisitam per Christum salutem M vitam aeter- lnam Vindieantis; quia vero plures ex vocaus illud decretum
59쪽
DEI Si consilium de salute sua suummet in exitium sipernunt, neque igitur Christi & electionis, non nisi ob fidem in illum salutem decernere valentis, participes fieri possimi. sed per malitiosam & morosam repugnandam, ti sigillum in laboribus vineae divinae, & recipiendis illorum praenula temporalibus, per murmurationem, invidiam, M suorum meritorum jactantiam, gratiam vocantis sibi intervertunt, & justam ejus sibi contrahunt indignationem. Ut igitur undecunque patestat, apodosin parabolae cum ejus protas deunctisque ejus partibus, exacte consentire. s. XVIII. Ut igitur paucis repetamus, quae hactenus plenius enarrata fuerunt, Vinea parabolica est ecclesia vera DEL 'operarii ad vinitorum opera accincti Minstructi, sunt priys ministri ecclesiae , suo tamen modo etiam in statu politico M oeconomico, quicunque ad ecclesiae emolumenta curanda, suisque laboribus juvanda, obligantur, adeoque etiam unusquisque Christianus. Conduetio est quotidie unicuique divinitus suggesta in sui officii partibus laborandi occasio, aliis copiosa obtingens, aliis r rior, Sc quandoque vix quasi sub vesperam. Denarius est quodvis emolumentum temporale ex praestitis ecclesiae laboribus in operantes redundans, tum in corporis& fortunae facultatibus, tum in 'iritualibus etiam bonis hujus vitae. Vespera est quotidie illud tempus, quo divina providentia M liberalitas sua dona destribuit suis operariis, nullis diem absque suis muneribus effluere permiblaborum quidem non attendens, attamen
a novium, quoquoidam quantum satis est, imo plusit . quam
60쪽
18 MEDITATIO THEOLOGICA quam mereri possvnc Primi dicuntur duplici respectit,
vel ratione plurium laborum, in commoda ecclesiae cXant latorum, & quod diu in his labori bus 8c fruitione redundantium inde beneficiorum temporalium, corporalium pariter ac spiritualium,versati fuerint;vel ratione brabei allic- quendi,& naereditatis vitae aeternae,ad quam fide properantes, contento cursu reliqu2S anteVeritan t ,ctim contra tardi nimis &pro us excludendi veniant, qui gratiam Christisbi non in fidei humilitate conservant. Et sic ultimi etiam duplici dicti sunt respectu, vel ratione pauciorum in ecclesiae emolumenta praestitorum laborum, & quod non aeque diu in illis suerint occupati, licet aequalia cum reliquis perceperint beneficia temporalia; vel ratione contervatae gratiae Christi Sc accessusId haereditatem vitae aeternae, ad quam, tanquam incursu ad metam retardati, ultimi accedunt, indeque brabeum non consequun
tur. Causae amissionis gratiae illius sunt ingratus M
murmurans animus, invidia, M praefidens propriorum meritorum praesumtio. Et ab his igitur vitiis suos apostolos, & una omnes in Ecclesiae vinea OperanteS, quam maxime etiam in perceptione temporalium ex ecclesiae servitiis beneficiorum, dehortari hac parabola Salvator sategit, ut M illa se tantum ex diuina gratia accipere meminerint, ne ex primis eVadant ultimi: quia non omnes, etiam peculi. irissima ad ecclesiae operas vocisionis gratia usi, sint eleta ad vitam aeternam. Faxit abundantissima& opulentillima Salvatoris nostri gratia, ut omnes eccle-sae ipsius , quocunque . in munere, ministrantes, in Omni vocatione ejus mente grata agnoscant M vene- .rentur divina beneficia; & sincero, fido, sollicito ac indefesso labore coelessis hujus vineae culturam prose